Eens: „Het Vaderland Overzee"
Juist nu!
Uw goede smaak
Rook
ill
Nieuw radiostation voor Yaticaan
zal zondag zender van de
katholieken inzegenen
gemeenten hebben grens
wijzigingen op stapel
Paus
Ned.
Uitzendingen zijn thans direct
te ontvangen
STEEDS MEER NEDERLANDERS
VERLATEN INDONESIË
CHRISTIAN DIOR OVERLEDEN
m
de
oranje doosje
C
wam
u.
Uittocht nog lang niet ten einde
Modekoning kreeg tijdens rustkuur
hartverlamming
Dr. M. Rooy benoemd in
Amsterdam
4
mm
DONDERDAG 24 OKTOBER 1957
PAGINA 3
de
1W
1 KO?
,de
1
i
ld
n
Snelle veranderingen
Geen plaats meer
l>««ch
erming voor mond en keel
Ruïnes en grafzerken
«li
tegen hoest, heesheid,
keelpijn en verkoudheid.
Sterk desinfecterend
40 tabletten f. 0.98
N.v.
Als hoogleraar in pers
wetenschap
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 23 oktober 1957.
Zondag aanstaande, op de feestdag van Christus Koning, zal de Heilige
Vader zich vanuit Castel Gandolfo naar het noorden van de Eeuwige
Stad begeven om plechtig het nieuwe zendstation van de Vaticaanse
Radio in te zegenen. Dit is een gebeurtenis van historisch belang, om
dat het Vaticaanse nieuwe zend-station nu binnenkort in volstrekte
onafhankelijkheid tot in de verste streken van de wereld zal kunnen
worden beluisterd.
Bij de plechtigheid zullen aanwezig zbn alle Curie-kardinalen, het
corps diplomatique en het voltallige Hof. Bovendien zullen talrijke
vertegenwoordigers van de wereldpers en radio de plechtigheid bij
wonen. De Paus zal in het Latijn, de officiële taal van de Universele
Kerk, over de nieuwe 100-KW Philips-zender het geschenk van de
Nederlandse katholieken een rede uitspreken, die gericht zal zijn
tot de gehele wereld.
De zendmasten van het
nieuwe station van
Radio-Vaticana
Geschenk Nederlandse
katholieken
Geen plaats meer voor radio
station
Italiaanse regering werkte
mee
llip^
Enkele bijzonderheden
Nieuwsdienst gereorganiseerd
I
et$
iéi#
s0d-
oOr°
J
de
o december 1949 leefden ongeveer een
art miljoen Nederlanders in de Indo-
50 0 SC'le ^rck'PeI. Er zijn er thans geen
ied meer en hun aantal vermindert nog
ere week. Er is geen reden aan te ne-
aid0' thans ten einde loopt,
ds schrift de A.N.P.-correspondent uit
"Jakarta.
overdracht van de soevereiniteit of een knaap aantreffen van onmisken
baar Europese afkomst.
De snelle veranderingen in de economi
sche structuur van het land, het gevoel
van onzekerheid over sociale en rechts
positie, het aflopen van ambtelijk dienst
verband en de snelle „Indonesianisatie"
van de grote buitenlandse bedrijven deed
in de eerste vijf jaren na de soevereini
teitsoverdracht ongeveer 150.000 Neder
landers tot repatriëring besluiten.
De sociale zorg voor de Nederlandse ge
meenschap in Indonesië werd midden 1954
toevertrouwd aan een raad voor maat
schappelijk werk. Sedertdien zijn onge
veer 10.000 Nederlanders op rijksvoor-
schotbasis gerepatrieerd. Thans kan een
'anCflï v*, ge'et,en was de samenstelling
ïeschai landse Semecuschap nog rijk
tenrtot *Le ZÖ bestond nit enkele dui-
1mbtpn sere cn vele duizenden lagere
"esië »aiüCn' militairen. talrijke in Indo-
heliers v,°^en klerken en opzichters, win-
cindsi„' tel7 en pensionhouders en een
se variatie kleine middenstanders.
■hiddofk de Plarrters> de ingenieurs, de
de h' r® technici. de bedrijfsleiders en
Voor ?eri '«nhemployés zijn gebleven,
bation=iu 7e mensen van buitenlandse
Seen nil ia in Indonesië nagenoeg
in meer. Deze ontwikkeling lag
teiimn der verwachtingen, maar het
Stoter' 7aarm ZY z*ck voltrok, was veel
lijk v. b men in 1950 voor waarschijn-
Welkl" en heeft Problemen gesteld,
s met te voorzien waren.
ke'; eerste jaar na de soeverei-
^mbten aidracht raakten vele kleine
het eina €n klerken zonder werk. Aan
van he Van 1952 ontvingen vijfduizend
s® re?»--°n tTs'euning van de Nederland
en 1" ln* Duizenden anderen die moes-
°nvoiJ„ I3" een Pensioen of salaris, dat
vermina 6 rekenin« hield met de snel
horuw e kooPkracht van de rupiah,
eihdiec aIleen fflet dé grootste moeite de
^kele vaan 8Saar knopen. Men kon een
®an de ,afr sP<K)rwegovergangen en
8etl de gangen van de bioscopen tus-
orde bedelaars een o-ude vrouw
ieder, die daarom verzoekt, een rijksvoor-
schot voor overtocht naar Nederland
worden verleend, indien de aanvra_ger
niet in staat is de reiskosten zelf te be
talen.
De uittocht van behoeftige Nederlandse
gezinnen uit Indonesië heeft er uiteraard
toe geleid,dat het aantal ondersteunden
afneemt. IVIen verwacht dat dit op 1 ja
nuari van het volgend jaar zal zijn ver
minderd tot 6500. Met deze sociale zorg
is tot nu toe een bedrag van bijna vijf-
tigimiljoen gulden gemoeid geweest.
De kleine cn nog steeds in aantal ver
minderende Nederlandse gemeenschap
drukt bepaald haar stempel niet meer op
de samenleving in Indonesië. En in de
Molukken, waar de eerste Oost-Indiën-
vaarders het anker lieten vallen, herin
neren eigenlijk alleen nog maar de ruïnes
van forten, grafzerken op vergeten be
graafplaatsen en de Willem-I-rijksdaal
ders, waarmee de dorpshoofden op feest
dagen hun baadje sieren, aan de eeuwen
van Nederlandse activiteit in wat eens
heette „Het Vaderland Overzee".
de haverklap naar toe ging de mode
koning was zéér bijgelovig.! en besloot
op haar aandringen met Boussac in zee
te gaan.
De new look, die hij in zijn eerste col
lectie bracht, lanceerde hem bij de bui
tenlandse inkopers, voornamelijk Ameri
kanen. De Fransen prefereerden andere
modellen, maar erkenden dadelijk zijn
meesterschap. Sindsdien heeft de onder
neming van Christian Dior zich enorm
uitgebreid. Onder de naam Christian Dior
worden kousen, korsetten, parfums, schoe
nen, hoeden, handschoenen enz. enz. ver
kocht. Als laatste is er een afdeling van
accessoires voor heren bij de firma ge
voegd. Ook in Amerika had Dior eigen
zaken. Kortom, de zaak Christian Dior is
haast te vergelijken met een hyperluxe
warenhuis. Dior zelf was een eenvoudige,
wat verlegen en teruggetrokken 'man ge
bleven, die ondanks de geweldige jalou-
zie, waar hij aan blootstond, de algemene
sympathie had behouden,
DINY K.—W.
PHILIPS-ROXANE
PARIJS, hedenmorgen
Na alle politieke narigheden, die de radio
ons vanmorgen opdiste, kwam de mede
deling: „De Fransen zullen met leedwezen
de dood van Christian Dior vernemen, die
hedennacht is gestorven'.
Meer was blijkbaar in Parijs nog niet
bekend over de dood van de man van de
new look, de H-, X- en andere „lijnen".
Wij vernemen uit particuliere bron, dat
Dior, die 52 jaar was, een kuur deed in
Italië en wel in Montecatini tussen Flo
rence en de kust. Daar is hij vannacht
even over twaalven aan een hartverlam
ming gestorven.
Christian Dior, die in 1905 te Granville
werd geboren, was ongetwijfeld de meest
bekende couturier van het ogenblik. Hij
was van zeer gegoede ouders, die echter
hun fortuin verloren omstreeks 1929. Dior,
het rijkelui's zoontje, dat met zeer ruime
middelen op Sciences P.O. had gestu
deerd, moest toen plotseling voor zichzelf
zorgen. Hij begon een kunsthandel, die
echter niet liep. Daar hij voor zijn ple
zier altijd modeschetsen had gemaakt,
besloot' hij daar zijn brood mee te ver
dienen. Hij werkte eerst bij Piguet, toen
vier jaar lang bij Lelong. Zijn geluk heeft
hij te danken aan een ontmoeting met
Boussac, de schatrijke katoenkoning, die
hem in staat wilde stellen voor zichzelf
te beginnen. Dior heeft eerst nog geaar
zeld of hij op dit voorstel zou ingaan. Hij
raadpleegde de kaartlegster, waar hij om
Dr. M. Rooy uit Heemstede, hoofdre
dacteur van de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant, is door de gemeenteraad van Am
sterdam gisteren met algemene stem
men benoemd tot gewoon hoogleraar in
de leer van de communicatiemiddelen
in het bijzonder van de pers, in de facul
teit der politieke en sociale wetenschap-
Dkheiw e.6n werd gewezen op de
te"jke ii ket belang van de gemeen
lik v lfstandigheid, dat ook de wette
re rankerde zelfstandige positie van
8e|neester als gemeentelijk or-
t het aanSetasj blijft. Dit staat te lezen
i 1a«ne. orl°pig verslag van de Tweede
dse V' de hesroting van Binnen-
,6.
Vah ve?rn0^atel'-'ke zelfstandigheid werd
bepleit, terwijl ook op-
VtvfJ1 ^zden gemaakt over de plan-
'ivei
*Uii
TihJ.°0r de satellietsteden. Denkt men
bfn'.,dat de stichting van satelliet-
hi»nte t" k 1 zal moeten hebben open
a«tsen ^houden en niet om open
-aVraa.iM nullen? Inlichtingen werden
hister L °ver het oordeel van de mi-
er het plan-Wilsveen.
PlanY-!^05 werden ooIc gevraagd over
vehz«n fn herziening der -gemeente-
pPel sT1 Barneveld, Delft, Hoogeveen,
Sob Phorst, Veeneh-daal, Purme-
0v erPenzeel en op Voorn, en even-
r de grenswijzigingen van Hel
mond en de omgeving van Bergen op
Zoom.
Het waren „vele leden", die al deze
vragen stelden. „Enkele leden" wilden
echter van grenswijzigingen van gemeen
ten niet veel weten; zij noemden het
zelfs een wijzigingsdrift en die moet m-en
bepaald niet aanwakkeren, meenden zij.
Enkele leden - kennelijk van staatkun
dig-gereformeerden huize - vonden, dat
er van" hun groepering wel zeer zelden
iemand tot burgemeester benoemd werd.
Zij hadden dit b.v. in Rijssen wel ver
wacht.
Zeer vele leden meenden verder te -.ve
ten, aldus het voorlopig verslag, dat de
minister bij de laatste wijziging van het
bezoldigingsbesluit burgemeesters voor
het .bepalen van de bezoldiging van de
burgemeesters van kleine gfemeenten uit
gegaan is van de wedde van een onderwij
zer. Deze leden vonden deze „gelijkstel
ling" toch niet helemaal juist .en zij zou
den wel eens graag de motieven voor
deze handelwijze van de minister verne
men.
pen aan de hoofdstedelijke universiteit.
Hfl volgt in deze functie prof. K Basch-
witz op, die met pensioen is gegaan.
Tevens werden benoemd tot gewoon
hoogleraar in de algemene geologie dr. C.
G. Egeler, wetenschappelijk hoofdamb
tenaar aan het Geologisch Instituut in
Amsterdam; tot gewoon hoogleraar in de
petrologie, mineralogie en mineralogische
kristallografie prof. dr. W. P. de Roe
ver, hoogleraar aan de Leidse universi
teit; tot gewoon hoogleraar in de dier
fysiologie dr. A. Punt, wetenschappelijk
hoofdambtenaar aan het laboratorium
voor vergelijkende fysiologie in Am
sterdam en tot gewoon hoogleraar
in de cardiologie en de klinische
fysiologie dr. D. Durrer, wetenschappe
lijk hoofdambtenaar aan de kliniek voor
inwendige ziekten in het Wilhelmina Gast
huis.
De behoefte, nee, de noodzaak, omj
de potentie van Radio Vatican a op te
voeren en haar mogelijkheden uit te
breiden, deed zich vooral gevoelen in
de laatste maanden vóór het uitbreken
van de tweede wereld-oorlog en ge
durende de tragische jaren, die volg
den, werd het steeds meer duidelijk,
dat de oude installaties (daterend uit
1931) volkomen onvoldoende waren. De
H. Stoel was in feite geheel geïsoleerd.
De Paus gelastte persoonlijk het orga
niseren van de beroemd-geworden
„Vaticaanse Informatie-dienst" ter op
sporing van vermisten, zowel burgers
als militairen; en het is achteraf onge
looflijk hoe Radio Vaticana in die ja
ren met haar onvoldoende en zelfs
gebrekkige middelen zulk een gi
gantische arbeid heeft kunnen verrich
ten: bijna 10 miljoen mensen werden
opgespoord en voor een zeer groot ge
deelte geholpen
Na de oorlog nam het aantal radio
zenders overal ter wereld toe. Er dreig
de een chaos te ontstaan in de ether en
een internationaal overleg begon, dat
in de conferentie van Kopenhagen
(1948) zijn bekroning vond. Het zijn
toen spannende jaren geweest voor Ra
dio Vaticana, dat kans liep geheel uit
de lucht te moeten verdwijnen, omdat
haar installatie, potentie en mogelijk
heden verre beneden het intussen vast
gestelde minimum lagen. In die dagen
kwam het aanbod van de katholieken
van Nederland: een zender van 100 kW
Afgezien echter hiervan was daar
de groeiende activiteit van de H.
Stoel in het algemeen en die van de
Paus in het bijzonder en aan de an
dere kant het steeds toenemende ver
langen van de katholieken over de
gehele wereld om eindelijk in de
ze eeuw van technische perfectie
in staat te zijn de stem van de Paus
langs directe weg te horen en Zijn
zegen te ontvangen, waaraan immers
mits bij directe ontvangst, dezelfde
volle aflaat werd verbonden, die de
gelovigen ontvangen, die persoonlijk
aanwezig zijn.
De vele bijzondere radio-boodschap
pen en toespraken van deze Paus, ge
Intussen bracht deze enorme uitbrei
ding van Radio Vaticana problemen
met zich mee, die inderdaad jaren van
studie, harde arbeid en zorgvuldig
overleg hebben gevraagd. Want naast
de uitbreiding van de eigenlijke zend-
installaties moest natuurlijk tevens een
grondige reorganisatie van het pro
gramma en van alle betrokken dien
sten worden uitgewerkt.
Van 1950 af werden de oude studio's
gelegen tegen de uiterste west-grens
van Vaticaan-stad, in het zg. „Palaz-
zina" van Leo XIII uitgebreid en
van de meest moderne inrichting voor
zien.
Maar het plaatsen van de nieuwe
zend-instaïlatie, die bovendien een
uiterst gecompliceerd systeem van
zendmasten en antennes vraagt, vorm
de een veel groter probleem. Op het
minuscule territoir van Vaticaan-stad
(nauwelijks 40 ha en bovendien eigen
lijk al té vol gebouwd) viel aan zo iets
niet te denken. Bovendien was het
noodzakelijk dit nieuwe centrum op een
bepaalde afstand van de wereld-stad
Rome te bouwen.
Daarom opende de H. Stoel diploma
tieke besprekingen met de Italiaanse re
gering (1948) ten einde in gezamenlijk
overleg een geschikt terrein te vinden
en op de tweede plaats om van Italië de
plechtige erkenning te verkrijgen van de
soevereine rechten van de H. Stoel en
derhalve van de extra-territorialiteit van
het te kiezen gebied. De H. Stoel was al
spoedig in staat een bepaald terrein
voor te stellen: een gedeelte van de vier-
eeuwen oude, zeer uitgestrekte bezittin
gen van het Germaans-Hongaarse Pries
ter-college, dat nog door St.-Ignatius van
Loyola persoonlijk is gesticht.
Het College bood een gedeelte van dit
bezit aan de H. Stoel aan. Het is ge
legen ten noorden van Rome. vlak bij
het gehucht Santa Maria di Galéria en
even ten zuiden van het meer van Brac-
ciano, hemelsbreed 18 km van Rome ver
wijderd.
De overeenkomst met de Italiaanse re
gering werd op 8 oktober 1951 onderte
kend, waarna het Italiaanse parlement
uiteraard de zaak moest ratificeren, daar
het hier een verdrag betrof met een soe-
Ü3
•vx'-k;!'!.;-!':
.y
richt tot een enkel land of een bepaalde vereine buitenlandse mogendheid.
hlter;
leur van het zeshoekige gebouw, waarin de zenders en het transformatie- en distributiestation zijn onderge-
toacht. Hat gebouw ligt in hat centrum van het ex-tarritoriole gebied.
streek, zijn nauwelijks meer te tellen.
Het was echter vrijwel nimmer moge
lijk deze boodschappen direct te ont
vangen; altijd moest de medewerking
en de bereidwilligheid worden ingeroe
pen van soms talrijke andere zenders.
En hoe groot deze bereidwilligheid ook
steeds geweest moge zijn, het is duide
lijk, dat de H. Stoel ook op dit punt
onafhankelijk wenste te worden!
Daarom is de inzegening van deze
nieuwe zender voor alle katholieken
een dag van grote betekenis, en voor de
Nederlandse katholieken een reden tot
innige voldoening en dankbaarheid: het
grote geschenk, waarvoor met een zo
grote bereidwilligheid giften werden
geschonken, zal nu eindelijk in gebruik
worden gesteld door de Paus persoon
lijk, die de zender ten geschenke kreeg
ter gelegenheid van zijn gouden pries
terfeest.
De debatten over deze overeenkomst
boden de verzamelde anti-klerikale groe
pen in de beide Kamers een ideale ge
legenheid om hun „oprechte bezorgdheid"
kenbaar te maken over de steeds groeien
de macht van het Vaticaan.
Hoe dan ook: de overeenkomst werd
op 24 juli 1952 geratificeerd.
Het heeft intussen om tal van prak
tische en technische redenen nog tot
einH 1955 geduurd alvorens met de
eigenlijke bouw kon worden begonnen.
Nu is alles vrijwel voltooid, maar het
zal toch nog even duren voor dit nieuwe
ultra-moderne zeer krachtige radip-
zendstation op volle toeren kan gaan
dradien. We hebben een bezoek mogen
brengen aan het vreemde, ingewikkelde
complex van gebouwen en masten.
In het midden van het extra-territo
riale gebied is een nogal klein zes-hoekig
grond een eThktrisch transformatie- en
distributie-station is ingercht. Op de
eerste (en enige) verdieping zijn de eigen
lijke zenders opgesteld langs drie van
de zes wanden; de andere drie zullen
later dienen voor nóg sterker zenders,
die in de toekomst ongetwijfeld nodig
zullen zijn. Die eerste verdieping is
eigenlijk een groot balkon waar langs de
wand duizenden knoppen, handels, scha
kelaars, lichtjes, geheimzinnige meters,
klokken en andersoortge zaken gemon
teerd zijn. Een atoom-centrale ka er niet
ingewikkelder uitzien
Wat de eigenlijke zenders betreft mo
gen wij als eerste onze eigen Philips-
zender van 100 KW noemen. Voorts zijn
er twee (eveneens korte-golf-)zenders van
ieder 10 KW, geleverd door de firma
Brown-Boveri te Mannheim, die aan
elkaar kunnen worden gekoppeld en ten
slotte is er nog een vierde zender, (fok
laatste zendt alleen uit op de midden
een Brown-Boveri van 120 KW; deze
golven.
Van boven, dus vanaf dat balkon,
worden de antennes bediend. Vanaf het
zeshoekige gebouw lopen drie rijen van
enorme antennes en zendmasten, 24 in
totaal, met een hoogte, die kan worden
gevarieerd van 34 tot 54 meter. Deze
masten vormen een indrukwekkend
schouwspel, waarvan de foto een beeld
tracht te geven.
En nu kan men alleen nog maar spre
ken in vaktermen, die (als we het goed
hebben begrepen) ongeveer hierop neer
komen: richt-antennes voor de korte gol
ven (geleverd door Telefunken), voor
golflengten als 49, 41, 31, 25, 19, 17, 13 en
11 meter. Als we het goed hebben be
grepen zijn het déze masten, die het mo
gelijk zullen maken om de verst verwij
derde landen ter wereld té" bereiken. Ver
der staat er (op precies 1200 meter van
het gebouw) en enorme mast van maar
liefst 98 meter hoogte, (ook gebouwd door
Brown-Boveri), die direct is verbonden
met de bovengenoemde 120 KW-zender;
deze dient dus u heeft het al begre
pen!) voor de uitzendingen op de mid
dengolven, en wel op de frequentie van
1529 kiloherz-per-seconde oftewel, 196.2
meter-lengte. Het is deze golflengte, die
door de Conferentie van Kopenhagen in
1948 aan Radio Vaticana werd toegewe
zen.
Er is nog een andere mast, de meest
indrukwekkende, die de vorm heeft van
een enorm kruis van 78 meter hoogte
Deze mast verbindt de studio's in Vat!
gebouw: -yerrezen, waarin ap de begaijecaanstad met dit centrum en dieqt tevens
voor de telefoons, de richtlijnen, de
dienstgesprekken en voor de programma-
dienst, die (als we het goed hebben be
grepen) voornamelijk Rome en Italië be
strijken. Dat deze mast een kruisvorm
heeft, is .eigenlijk toeval, want die vorm
wordt vereist door de functie ervan.
De gehele nieuwsdienst van Radio
Vaticana zal worden gereorganiseerd.
Er komt een aparte redactie.-bestaande
uit priesters en leken, die zal worden
ondergebracht in het oude .Museo Pe-
triano, vlak naast het gebouw van het
H. Officie. Nog onlangs, op het wereld
congres van de katholieke pers in We
nen, werd voör de zoveelstemaal dui
delijk, hoezeer er behoefte bestaat aan
een behoorlijke nieuwsdienst bij het
Vaticaan. De nieuwe zender, biedt nu
ook op dit punt onoverzienbare moge
lijkheden.
Tot slot geven we nog even de lijst van
talen, waarin de Vaticaanse Radio haar
berichten uitzendt: Abessijns,-. Albanees,
Arabisch, Bulgaars, Chinees. Kroatisch,
Tsjechisch, Engels, Frans, Duits, Hon
gaars, Italiaans, Latijn, Letlands, Lithaus,
Pools, Portugees, Roemeens, Russisch,
Slowaaks, Spaans, Zweeds, Deens, Noors.
Oekraïns en Wit-Roetheens. i
De uitzendingen ln het Nederlands,
die dus binnenkort zeer goed zullen kun
nen worden ontvangen, hebben plaats
iedere vrijdag om 14 uur cn verder elke
zondag en donderdag om 18' uur en wel
op de volgende kortc-golflengten: 41.21,
31.10, 25,67, 19.84 en op de middengolf 196
meter.
Ook de rede, die de Paus a.s. zondag
zal uitspreken, zal op genoemde golfleng
ten kunnen worden gehoord, waarbij we
er ten overvloede nog op wijzen, dat de
H. Vader na afloop de zegen Urbi et Orbi
zal verlenen, waaraan de volle aflaat is
verbonden.
Op het ogenblik is het uur waarop de
Paus zijn redevoering zal uitspreken
voorlopig vastgesteld op 10.30, maar hier
in kan nog wel een wijziging worden ge
bracht.
Van Nederlandse zijde zullen zoals
reeds eerder werd gemeld aanwezig
zijn, behalve onze gezant bij de H. Stoel,
graaf F. de Marchant d'Ansembourg. de
aartsbisschop van Utrecht mgr. Alfrink.
de coadjutor van de bisschop van Den
Bosch mgr. Beckers en de bisschop van
Groningen, mgr. Nierman,
