7 NOVEMBER 1917 Kameradenwij hunnen ons bloed toch niet aan deze domme mensen uitleveren Onder de maat Onregeerbare natie Haatcampagne ZATERDAG 2 NOVEMBER 1957 VS"*? "Sr f ilfefw Inwendig verzwakt Verraad? leugen en terreur lo»lsie Senatu deliberate I IMjiM Nederland staat voor een nieuw indrukwekkend waterstaatkundig project: de uitvoering van net Deltaplan. De Tweede Kamer heeft zich deze week bezig gehouden met het wetsontwerp, waarin aan dit geweldige werk een wettelijke basis wordt gegeven. Wie verwacht had. dat de Kamer over deze zaak een debat zou houden, dat in overeen stemming zou zijn met de grote nationale beteke nis ervan, is helaas bedrogen uitgekomen. Het Kamerdebat verzandde in een overvloed van technische details, waarin de grote nationale idee, waardoor dit project gedragen wordt, vol- komen in het niet zonk. Zodoende heeft de Kamer wederom een mooie kans gemist om de toch al niet grote belangstelling van het publiek voor de publieke zaak en de parlementaire discussie hier over te activeren. Dit geval staat overigens beslist niet op zich zelf. Het is maar zelden, dat de debatten in de Kamer tot een nationale hoogte stijgen, waarop zij een algemene belangstelling losslaan. Ook het Kamerdebat over de voor ons hele volk zo gewichtige zaak van de bestedingsbeperking wist zich niet tot deze hoogte op te werken. Ook dit debat raakte het volk niet in zijn brede lagen en dit is stellig één van de redenen, waarom het zo lang duurt, voordat de urgentie van de beste dingsbeperking tot het volk doordringt. Wij me nen, dat een zeer belangrijke oorzaak van dit onder de maat blijven van het parlementaire debat gelegen is in het steeds meer overwoekerd raken van het politieke leven door het element van des kundigheid. Zeker, door het sterk gecompliceerde karakter van de moderne overheidstaak is dit element onontbeerlijk geworden. Maar wil men voorkomen, dat ook het politieke leven geheel in de ban raakt van „de heerschappij der deskundigen" en een onderonsje wordt van een kleine groep van ingewijden, waar het kie zersvolk passief en onverschillig tegenover staat, dan zal men toch enige matiging moeten betrach ten met de op zich onontbeerlijk geworden spe cialisatie in het politieke werk en zijn uiterste best moeten doen om in belangrijke zaken zo op te treden, dat men als volksvertegenwoordiger ook het volk aanspreekt en met alleen een klem clubje van ingewijden. Wanneer men in het bedrijfsleven een wan toestand constateert, dan zal men gewoonlijk met rusten voordat de veroorzaker in de kraag is ge- grepen en zo nodig op straat gezet is. Wie de openbare orde in een land verstoort wordt strafrechtelijk vervolgd, want men kan niet dulden, dat iemand eigen belang of eigen genoegen stelt boven het algemeen belang. De gemeenschap stelt eisen, die de ïndividuen beknotten in hun vrijheid, noodzakelijk beknotten in hun vrijheid, omdat een goed functionerende gemeenschap dit eist en de resterende vrijheden slechts dan tot hun recht kunnen komen Intussen lijkt het erop, dat de m het westen toch wel algemeen aanvaarde, en m de afzondei- lijke staten duchtig gesanctioneerde normeii, die het algemeen belang beschermen in het Franse parlementaire leven nauwelijks nog worden er kend en men begint bij het zien van de Franse parlementaire ellende een besef te krijgen van het gevaar, dat een land bedreigt, wanneer haar de mocratie ontaardt in de dictatuur van de ver deeldheid. - Want Frankrijk werkt rustig verder aan zijn sinds de oorlog opgebouwde reputatie van onregeerbare natie Ondanks het overal weerklinkend geroep om versterking van het gezag om constitutionele hervormingen ter versterking van de van de redering tegenover de willekeur van de Assem blée Nationale, geeft het land tijdens de hJ»dige regeringscrisis opnieuw en onverdroten een schooh voorbeeld van Frankrijk grootste staatkundige kwaal Voor de niet-Fransman zijn de scheidings lijnen, sinds 1789 in het Franse volk getrokken, reeds met de grootste moeite te volgen. De ver- werkelijking van de ideologische facties, wder m hun fraaie rhetorische vocabulaire, met belangen van meer profane of zelfs triviale en egoïstische aard, onttrekt zich nog meer aan het oog. Maar het is wél voor iedereen duidelijk, dat de misken ning van de enorme eisen, die de huidige wereId- situatie aan Frankrijks eendracht stelt het land voor een grote verantwoordelijkheid plaatst. De bondgenoten van Frankrijk moeten zich wel in hun rechtmatige belangen tekort gedaan voelen door de slepende regeringscrisis, waarop zij in de afgelopen jaren herhaaldelijk zijn onthaald. Als het waar is, dat Frankrijk een zending heeft in de wereld, dan toch in ieder geval niet die van wan kele steunpilaar in het huis der westelijke alliantie. Nederlanders in Djakarta zijn op het ogenblik het slachtoffer van een van bovenaf geleide haat campagne. Zij worden gemolesteerd, zijn met vei lig op straat of in hun huizen en leven m een atmosfeer van dreiging. Dat is een kant van de jongste Nieuw Guinea-actie, welke ons met on beroerd kan laten. Na alle onrecht en verguizing, Nederlanders in Indonesië aangedaan, is deze golf van terreur een dieptepunt in de Indonesische publieke moraal. Onze landgenoten mogen daarbij niet in de steek gelaten worden. Het is één onder vele vaak nog" ernstiger gevallen van hedendaagse bar- barij, en er is helaas weinig hoop, dat in de wereld of in de V. N. grote aandacht zal worden geschon ken. aan de vertrapping van primaire regels der samenleving en van de mensenrechten; niettemin dient Nederland opnieuw te trachten het wereld geweten wakker te schudden. Wij verwachten bo vendien niet slechts scherpe Nederlandse protes ten in Djakarta, maar bovendien maatregelen om Nederlanders, die dit wensen, met bekwame spoed in veiligheid te brengen. Hulp aan onze landgeno ten in nood is de eerste eis van dit ogenblik. Ware er niet dit bittere aspect aan de hetze in Djakarta, we zouden ons op de eerste plaats re kenschap geven van de trieste positie van Indo nesië, dat van dergelijke abjecte middelen gebruik meent te moeten maken om de aandacht van zijn eigen werkelijke slepende en slopende ziekten af te leiden. In wezen is het schouwspel van een regering, die zich genoopt ziet de bevolking te radicaliseren, hartstochten op te roepen voor een steriele zaak die, ook als men zijn zin kreeg, geen enkel intern probleem zou oplossen, een tragisch schouwspel. Het is de triomf van het onverstand over de constructieve idee, van de blinde harts tocht over de wil tot samenwerking. De hardnek kigheid, waarmee wordt vastgehouden aan de vergissing, dat de theorie van de „Nederlandse zondebok" dienst kan doen als bindmiddel van de Indonesische gemeenschap, is op zichzelf reeds een droevig verschijnsel. Niet alleen om het verwer pelijke van zulk een immorele demagogie, maar ook om het duidelijk ondoeltreffende ervan. Sinds de eerste dagen na de R.T.C.-akkoorden is men voor de verleiding bezweken om alles wat Nederlands was te gebruiken als oorzaak van misstanden, als camouflage van eigen onlustgevoe lens, als medicijn voor eigen inferioriteitsbesef, ondanks de talrijke bewijzen van tegemoetko mendheid aan Nederlandse kant. Niettemin is de interne verdeeldheid van Indonesië op dit moment groter dan ooit en beleeft het land de ernstigste crisis in zijn volksbestaan. Hoe groter echter het eigen falen en de eigen verdeeldheid, des te wan hopiger grijpt men naar de roes van een schijn bare, negatieve en irrationele, eensgezindheid, waarvan de vrucht het gif van de haat is, die zich morgen gemakkelijk richten kan tegen de haatpredikers van vandaag. Rode vloed overspoelt St.-Petersburg 7 november 1917: Er staat weinig nieuws in de krant. Van de fron ten het is nu al het vierde jaar van de We reldoorlog valt alleen te berichten, dat het En gelse offensief in Vlaan deren is vastgelopen en dat de Italianen er in ge slaagd schijnen te zijn een halt toe te roepen aan de Oostenrijkse op mars in de richting Ve netië. Over de situatie in Rusland kan men slechts enkele geruchten vermelden betreffende een bolsjewistische op stand in St.-Petersburg, maar erg belangrijk acht men deze niet lucht zat. Lenin zelf heeft gezegd; deze revolutie was mogelijk ge maakt door die van 1905; was hij helemaal eerlijk geweest dan had hij gezegd; door die van 1905 èn die van februari 1917. Er was nog een andere factor, die in dit geheel meespeelde. Dat was het karakter van het Russi sche volk en van de Russische maatschappij, waaraan het nieuw- we regime in bepaalde opzichten zeer goed aansloot. Al sinds eeuwen lag er in het Russische volkskarakter een nei ging tot anarchisme. Men wilde zich onttrekken aan het sinds Iwan de Verschrikkelijke zeer harde staatsgezag. Toen dit on mogelijk bleek ontstond hieruit een houding van verzet, waarin èn het gevoel dat ieder gezag uit den bo ze was èn het besef, dat de grote Russische natie het feitelijk niet zonder sterk gezag kon stellen een rol speelde. Dit dualisme verdween landen uitte de teleurstelling oVer de gang van zaken in de oorlog zich door het ongevraagd ontslag van grote leiders: in Duitsland von Tirpitz, in Engeland Jellicoe de opperbevelhebber van de Home Fleet in Frankrijk Joffre. In Rusland was Raspoetin, de ge heimzinnige monnik aan het hof, het slachtoffer. Op straat vielen geestdriftige burgers elkaar in de armen uit vreugde over het be richt dat enkele vooraanstaande personen Raspoetin hadden gedood en zijn lijk onder het ijs van de Newa hadden geschoven. Ook al typeerde Trotsky de moord en de daarop volgende „begrafenis" niet ten onrechte als een op slechte smaak berekend filmscenario, de blijdschap van ontelbare Russen was er niet minder eerlijk om. Helaas volgde er geen verbetering in de situatie aan het hof. Als voor heen bleef Nicolaas onder invloed van de raadgevingen van allerlei duistere figuren, die van de wer- dc omwenteling, die in Rusland opnieuw een dictatoriaal regime vestigde. Na een korte onderbre king was de alleenheerschappij van de tsaar vervangen door die van de communistische partij. Hoe was dit mogelijk? Nakaarten is gemakkelijk. Ach teraf is het niet moeilijk te verkla ren, dat de nieuwe regering, met de advocaat Kerensky als voor naamste figuur, zulke grote fouten maakte, dat men kan zeggen dat zij zelf de weg bereid heeft voor de Bolsjewieken. Maar daarmee doet men deze Russische libera len en socialisten onrecht. De pro blemen, waarvoor zij stonden, wa ren te groot. Het was vrijwel on mogelijk een land te besturen, waar hongersnood heerste, dat verslagen was en waar een leger van meer dan tien miljoen man muitte; waar bovendien de oude, TV[ IEMAND was er zich blijk- baar van bewust dat op die dag de belangrijkste ge beurtenis van Wereldoorlog no. 1 had plaats gevonden. Te verwonderen was dit niet. Zelfs in de oude Tsarenstad re aliseerde men zich nauwelijks wat er geschiedde. Toen jaren later de Italiaanse gezantschaps-secretaris, F. M. Taliani, zijn herinneringen aan het St.-Petersburg van 1917 schreef, kon hij maar weinig over het gebeurde vertellen. Iiij lag nog in bed, toen men hem telefonisch meedeelde, dat de Bolsjewieken de macht in handen hadden genomen en dat het Winterpaleis, het regerings-centrum, door hen belegerd werd. Zelfs hij, die toch een gewaarschuwd man mocht heten daags tevoren waren er nog bolsjewistische relletjes geweest had aan de mogelijkheid van een ge slaagde revolutie niet kunnen denken. Niemand had dit trouwens verwacht. Maar wat niemand verwacht had was toch een feit: een kleine min derheid, maar een met leiders, die wisten wat zij wilden, had de „Dictatuur van het Proleta riaat'' gevestigd en zou die niet meer afstaan. Wat de aandachtige krantenle zer van die dagen overigens ver baasde was het gemak, waarmee Zo zag de kamer van de Tsarina er uit, toen rode muiters op 8 november het gehele Winterpaleis in St.-Petersburg hadden afgestroopt. ■■M Het begin van het Rode Leger: een fel rode armband met strik, gedragen op de mouw van de tuniek van het tsaristische uniform. men de „oktober-revolutie" tot stand had gebracht; wat hem nog meer trof was dat het nieuwe re gime stand hield ondanks de bo- venmenselijk-grote moeilijkheden, waarmee het te kampen had: oor log met het buitenland, opstand van het grootste deel der „onder danen", hongersnood. Een oplet tend beschouwer stond hier voor raadsels. Achteraf heeft men dit alles kun nen beredeneren. In ieder school boek kan men vinden, dat Lenins geniale leiderschap, zijn beloften van vrede, brood en land aan een verslagen, uitgehongerd en bezit loos volk, en tenslotte een meedo genloze terreur de communistische partij gered heeft van de vrijwel vaststaande nederlaag. Maar er is meer. De belangrijkste oorzaak van het slagen van de oktober-re volutie was wel dat een dergelijke omwenteling als het ware in de niet tot in de loop van de negen tiende eeuw het Russische anar chisme kennis maakte met de Westeuropese liberale en socialis tische denkbeelden, waarvan men de verwerkelijking onmogelijk wist zolang de tsaren aan de macht bleven. Vandaar de moord op tsaar Alexander II in 1881; vandaar ook in wezen de revolutie van 1905. De ze laatste uitbarsting was echter bijzonder fel, omdat Nicolaas II een vreedzame betoging van Pe- tersburgse arbeiders, die ontevre den waren over de nederlagen in de oorlog tegen Japan en over hun eigen sociale ellende, op beest achtige wrede wijze liet uiteen slaan. Pas na een jaar wist de re gering een einde te maken aan de reeks van stakingen en muiterijen, die het antwoord vormden op dit optreden van de tsaar. Wat bleef was een steeds groeiende afkeer van diens bewind: een klimaat waarin socialisme en communisme konden gedijen. Inwendig verzwakt ging Rus land de wereldoorlog in. De tsaar ho'"'e zijn positie door een succesvolle oorlog te verster ken maar dat was een ambi tie die men toen feitelijk al niet meer kon koesteren. Ofschoon men de militaire en economische kracht van het land na 1905 zeer hal ver sterkt, bleek al In de eerste maan den van de oorlog, dat de Duit sers in militair opzicht verre de meerdere waren van de Russen. Weldra zou men merken dat ook de Russische Industrie niet opge wassen was tegen de eisen, die een wereldoorlog stelde. Nederlaag op nederlaag volgde. In 1914 in Oost Pruisen bij Tannenberg en bij de Mazoerische Meren; in 1915 moest Russisch Polen worden ontruimd het jaar daarop werd wel enige terreinwinst geboekt maar ten kos te van een veel te hoge prijs; toen het offensief werd afgebro ken was het leger volkomen uitge put en gedemoraliseerd en had het meer dan een miljoen man ver loren. Daar kwam nog bh. dat ook het moreel van de burgerbevol king snel daalde als gevolg van de slechte organisatie van de voed selvoorziening en van de voortdu rende prijsstijgingen, die een ge voel van economische onveiligheid gaven. Dit enorme echec betekende voor het regime van Nicolaas II de nekslag. In alle oorlog .-ccrende kelijke noden van het land niets begrepen. Men overwoog reeds een paleis revolutie om de tsaar opzij te schuiven. Voordat het zo ver was brak echter de februari-revolutie uit, die de monarchie wegvaagde. Op 8 maart 1917 (volgens de Rus sische tijdrekening 23 februari), gaf het broodgebrek in St.-Peters burg aanleiding tot relletjes. In de binnenstad demonstreerden gro te groepen vrouwen en opgescho ten jongens voor vrede, brood en democratie. Kozakken maakten met de demonstranten gemene zaak en spoedig was de gehele hoofdstad in opstand, het garni zoen van 180.000 man inbegrepen. Om een eind te maken aan de anarchie, die ontstond doordat stadsbestuur noch politie enig ge zag konden doen gelden, riepen enige liberale en socialistische leiders een voorlopige Doema (par lement) bijeen. Zij vormden een voorlopige regering. Tegelijkertijd echter kozen ook de arbeiders en militairen een vertegenwoordigend lichaam, de sovjet. Wel slaagden liberalen en socialisten erin hun voorlopi ge regering erkend te krijgen, maar de sovjet bleef bestaan en was een factor waarmede reke ning gehouden moest worden. Merkwaardig is de parallel met die andere grote omwenteling, de Franse Revolutie, toen er eveneens naast de officiële rege ring en volksvertegenwoordiging een stedelijke raad bestond, die door de leiders van de Jacobij- nen, werd gebruikt om de revo lutie een meer radicale koers te doen nemen. Tegenover al deze gebeurtenis sen nam de tsaar een weinig krachtige houding aan. Wel gaf hij bevel de opstand neer te slaan, maar de middelen die hij daarvoor wilde gebruiken waren te gering. Op de avond van 14 maart teken de Nicolaas, het hopeloze van de situatie inziend, de akte van troonsafstand, ten gunste van zijn broer. Deze aanvaardde de macht niet, zodat er een eind kwam aan de heerschappij der Romanows. De weg was nu vrtf om van Rus land een parlementair geregeerde republiek te maken, die zijn plaats kon innemen onder de moderne democratieën. Toch is dat niet gebeurd. Acht maanden na de fe bruari-revolutie volgde een twee- gevestigde maatschappelijke orde begon ineen te storten. Tenzij men naar middelen greep, die on menselijk waren: leugen, verraad en terreur. Verraad, leugen en terreur; het waren de wapens waarvan de Bolsjewieken zich wèl bedien den. Zij waren bovendien als par tij het best georganiseerd en had den geniale leiders: Lenin, Trots ky, Stalin. Leiders, die over zeer ruime geldmiddelen beschikten, hun verschaft door., de Duitse legerleiding, die Lenin en andere prominente ballingen ook in staat Nicolaas II, de wankelmoedige, gekroonde stelde vanuit Zwitserland naar Rusland terug te keren. En ten slotte hadden de bolsjewisten een fijn gevoel voor wat het Russische volk van zijn regering verwachtte, een gevoel dat Kerensky en de zijnen misten. Dit gebrek was de grootste zwakte van Kerensky's parle mentair bewind en hierin moet dan ook de voornaamste oorzaak gezocht worden voor de misluk king van de februari-revolutie. Eeuwen lang was het Russische volk van bovenaf en met harde hand geregeerd; regeren bete kende voor de grote massa: uit oefening van gewelddadige macht Voor de eindeloze debatten in de jonge, nog onervaren volksver tegenwoordiging had men geen sympathie. Men eiste krachtige maatregelen. Men had honger en eiste brood, maar de levens middelenvoorziening verbeterde niet; het leger was verslagen en eiste vrede, maar de regering wilde oude beloften nakomen en trouw blijven aan de bondgeno ten. Dat alles was koren op de molen der Bolsjewieken, die dank zij het Duitse geld hun kranten in grote oplage konden laten verschijnen en die lang zaam maar zeker hun aanhang wisten te vergroten. In juni kon den zij op slechts 10 tot 15 pet. van de arbeiders rekenen; om streeks september bedroeg dit percentage in de grote steden reeds circa 50! Met kracht stuurde Lenin nu aan op een nieuwe revolutie. In oktober slaagden de Bolsjewieken erin Trotsky gekozen te krijgen als voorzitter van de St.-Peters- burgse sovjet-arbeidersraad. Dank zij deze functie konden zij hun greep op het garnizoen snel ver sterken. Begin november haalde Lenin uit voor de beslissende slag. Het was hoog tijd: op 7 november zou een landelijke sovjet bijeenko men en het was zaak voordien de macht te hebben overgenomen. Op 4 november beval Trotsky het gar nizoen niet meer aan de regering maar aan hem te gehoorzamen. Kerensky en de leiders van de ge matigde partijen wisten nu dat hun uur geslagen was. Toch gin gen zij nog twee dagen door met het voeren van vruchteloze de batten. Pas op 6 november kwam de regering in actie. Regeringsge trouwe leerlingen van de officie- renschool vernietigden de matrij zen van de inmiddels verboden bolsjewistische kranten en be gonnen vervolgens de toegangen tot de binnenstad af te zetten. Een paar uur later verschenen de ver boden kranten toch: Trotsky had de drukkerijen door eigen troepen laten bezetten en de reeds gedruk te exemplaren laten uitgeven. Bolsj ewistisch-gezinde troepeneen- de laatste der Tsaren, de Romanov. Een van de laatste foto's (of misschien wel de laatste) van de tsarenfamilie. Tsaar Nicolaas zit hier met de Tsarina (achter hem), zijn drie dochters en zijn zoon op het dak van het huis van de koopman Ipatieff in zijn ballingsoord Jekaterinaslav. Enkele dagen nadat deze foto werd genomen werd de keizerlijke familie vermoord, waarschijnlijk in de kelder van dit huis. heden wisten bijtijds de a.o0t. van de binnenstad te vei'b 'Ipflv Matrozen uit Kroonstad ""LrtiWjL ky's meest betrouwbare c0fi volgelingen! werden °p§ag mandeerd om de volgende ^«1 sovjet te „beschermen". j marine-eenheden kregen s nachts naar St.-Petersc komen. Snel en afdoende j gedurende de nacht alle s e. sche punten van de stad 0 sent: punten van ut aiou werd het Winterpaleis, van de regering, zo goed m omsingeld. Nog juist op tijd &e de Kerensky erin per a;ua3r'n schermd door een Am®r vlag, uit de stad te ontw^j te In de komende dagen zou ver vergeefs proberen troepen gj-gt®1 zamelen om zijn macht te len. Die nacht en de voIfc®Bff of werd het Winterpee1; beF uiterst primitieve W gerd en tenslotte ingenomen- jaji wel Trotsky's vroegtijdig® kondiging in de St-Peter® sovjet dat de oude regerinS ju'",- houden had te bestaan me j,]e toejuichingen begroet werd» M de situatie voor hem en genoten toch nog uiterst p", In de landelijke sovjet, wa»r openingszitting die dag ,#jj plaats vinden was de ste tjgC uitgesproken anti-Bolsje^ evenals in de officiële s ma (gemeenteraad). Een g' den ervan besloot zich h"J van demonstratie naar b®. terpaleis te begeven om aid t trouw aan de regering ken® ®c, maken. Het typeert echter jsJ® sluiteloosheid van de niet' j,eP' wistische partijen dat een va 0er' als zij door een vrij T^gef':j groepje matrozen worden t®» t>v houden, uitroept: „Kamer®" worden overweldigd! Wij ons onschuldig bloed toch nreP(, deze domme mensen uitI®Vjefii»| Laten wij naar de doem® gaan en overleggen hoe ^.e (e|,. beste het land en de revold van februari dus) kunnen (0> In zulke omstandigheden men het land niet met Pra Daarmee was feitelijk he,l S!' beslecht. „Senatu delibera" 0uj!, guntum periït" wisten de 5 Romeinen reeds. Terwijl °Ê,ell sche democraten debattee' jjo1 moties aannamen gingen d jewieken bun gang. De sovjet mocht nog net de van Lenin goedkeuren: °n n lijke vredesonderhandeling® 'jt o deling van het groot-grond o L der de boeren, beheer °ve,Ln. brieken door arbeidersrad mocht ook nog de vormin® MP, keuren van een sovjet-1" y waarin Bolsjewieken de s1® h sitles bezetten. Daarna vV, [t« macht over te nemen. moeite kostte dit nog in j waar het verzet van een Pa ontbonden. In korte tijd de Bolsjewieken erin °verfieef!I. 5 P ,K" waai act venei vaa t-w - zend kadetten en studente 1 ^jt® na een week kon worden êe° rfp Acht dagen na de 7de n°heet waren Lenin en de zijnen r meester in de grootste st® de wereld. \f 19VJ Alles vvat na november Rusland gestreden en Se'c jfWjj- worden, was nog slechts t» j king van de rode revol"1' bouw van de „Dictatuur Proletariaat". De vooJ*r> middelen daarbij waren le"Ls'L terreur. Het belangrijkst® C° f ment was de „Buitengewon V' missie voor dc onderdruk»! de Contra-revolutie", de 0e waarvan de oprichting ree7,^" „ii' december door Lenin ,e a, werd. Zelfs de Ochrana» ,gflfl® p haar methoden beruchte P sche geheime politie, z<JeS v' schamen voor de prestati deze organisatie. fir Het zou nog tot 1920 dur® ju> at alle tegenstand tegen h .ij» jewlstische regime zou zij drukt; voordat een eind f (f gemaakt aan de tcgenwer» de boeren, wier oogsten glfi meer werden gerekwireer® ej fabrieksarbeiders van v°' m voorzien, en aan het verze' Pb verschillende „witte" le9 11 met steun van het buiten ieti rode regering omver tra® werpen. Al dit verzet k^® ter te laat; op het kritiekV j blik, tijdens de eerste d»® november 1917 had men in plaats van gehandeld- pe was onherroepelijk gekceru- de vloed was begonnen. Av H.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1957 | | pagina 6