Een po rad ijs! ijk
zonder comfort
eiland
de PTT
de pijnboom
wmmmm
De status en
het strikje
Ontroerende
pffergang
Fiscus onder
Diefstal van
St.-Jansbrood
Bestedingsbeperking en
jeugdwerk
St.-Willïbrord-zondag
ZATERDAG 9 NOVEMBER 195;
ALLORCA is het bekendste eiland in de Balearen-
groep. Van Ibiza hebben de mees ten nimmer gehoord
en toch is een bezoek aan dit idyllische, pittoreske
eiland zeer zeker de moeite waard. Overigens begint men
het blijkbaar langzamerhand te ontdekken, gezien de
moeite, die het een individueel toerist kost om een pas
sagebiljet te bemachtigen voor de nachtboot, waarmee hij
vanuit Palma (4 x per week; reisduur 6 uur) of vanuit
Barcelona (3 x per week; reisduur 14 uur) Ibiza kan be
reiken. Wil men de overtocht comfortabel maken, dan
moet men beslag op een slaapplaats kunnen leggen. Veer
tien uren met slechts een dekstoel of zelfs zonder die stoel
duren wel heel lang. Maar in de regel valt er niet veel te
kiezen. De meeste plaatskaarten zijn in handen van reis
bureaus, die er niet alleen hun provisie opleggen, maar
bovendien de plaatsen alleen beschikbaar stellen als men
hun ook de besprekingen van (dure) hotels en (dure)
autobusexcursies opdraagt!
Reist men alleen, dan moet men op z'n minst enkele uren
voor een kaartje in de rij staan.
ni 'S
sieclltV
De bestedingsbeperking gaat meer en meer door
werken. En heel wat lieden en organisaties hebben
moeite om de consequenties hiervan, voorzover deze
hen zelf raken, te accepteren. Vandaar allerlei
klachten, protesten en alarmkreten.
Ook het jeugdwerk is onder het mes van de
bestedingsbeperking moeten doorgaan. In een circu
laire heeft de staatssecretaris van O., K. en VV-
medegedeeld, dat het rijkssubsidie voor het jeugd
werk met ingang van 1 januari 1958 voor een deel
zal vervallen. De Katholieke Jeugdraad heeft hierop
gereageerd met een protest te richten tot de
ministerraad en in het pasverschenen Leidersblad
van de Katholieke Jeugd Beweging wordt een
alarmkreet geslaakt naar aanleiding van deze
circulaire.
Nu valt ongetwijfeld niet te ontkennen, dat de
consequenties van de bestedingsbeperking een
zware slag betekenen voor het jeugdwerk. En wij
hebben er alle begrip voor, dat men moeite heefl
om dit te verwerken. Ook zijn we er vast van over
tuigd, dat met het jeugdwerk grote belangen zijn
gediend. Maar dit geldt evenzeer voor allerlei andere
activiteiten, wier subsidie ook min of meer drastisch
is verlaagd.
Tegenover al deze belangen, die we zekev niet
willen onderschatten, staat echter een nog groter
algemeen belang, nl. het herstel van het verbroken
evenwicht in onze volkshuishouding, dat de rege
ring in de Troonrede terecht als het centrale punt
van haar beleid in het nieuwe zittingsjaar heeft
gesteld En aan dit grotere algemene belang dienen
we allemaal naar een redelijke verhouding offers
te brengen.
Protesten hiertegen zijn alleen op hun plaats,
wanneer naar verhouding onredelijk hoge offers
w orden gevraagd. En nu vragen wij ons in gemonde
af, of dii ten aanzien, van het jeugdwerk inderdaad
wel het geval is. Want onder wiens verantwoorde
lijkheid valt de bestedingsbeperking, die ten aan
zien van het jeugdwerk is aangebracht? In eerste
instantie is de staatssecretaris van O., K. en W..
mr. Höppener, hiervoor verantwoordelijk en in
laatste instantie minister Cals. Zoals bekend zijn
beide topfiguren van O., K. cn W. jarenlang voor
zitter geweest van de Katholieke Jeugdraad. Van
wie zou men nu meer begrip kunnen verwachten
voor het belang en de noden van het jeHgdwcrk
dan van personen, die zelf jarenlang in de top-
leiding van het jeugdwerk hebben gezeten?
W« kunnen ons eenvoudig niet voorstellen, dat
uitgerekend een persoon als mr. Höppener het
jeugdwerk onredelijk zou belasten met de gevolgen
van de bestedingsbeperking.
In het genoemde Leidersblad wordt gelukkig ook
gewezen op een goede kant van de maatregel van
mr. Höppener. Zij heeft, aldus het blad, één goede
kant, wanneer wij er allen door worden wakker
geschud en de handen ineenslaan om met alle ten
dienste staande middelen zelf het jeugdwerk op de
been te houden.
Dit is een kloek geluid, dat wij gaarne onder
steunen. In de laatste jaren is er door de overheid
al te kwistig met subsidies gestrooid. Deze houding
heelt bij het particulier initiatief de neiging opge
roepen al te veel te gaan leunen op de al-zorgende
overheid. De bestedingsbeperking heeft aan deze
makkelijke situatie een hardhandig einde gemaakt.
Het particuliere initiatief moet zelf weer meer
presteren. Laat het van de nood een deugd maken.
Laat het van deze gelegenheid gebruik maken om,
voorzover m o g e I ij k„ op eigen benen
te Ieren staan.
Wij hopen binnenkort uitvoeriger op dit onder
werp terug te komen.
HoeveIen staan tegenwoordig niet buiten de Kerk
en weten niets meer van de blijde boodschap van
Christus, die toch voor alle mensen bestemd is.
In ons land was deze groep in 1947 al uitgegroeid
tot 1 041-291 personen. En nog steeds groeit de
schare, die het contact met de Kerk verloren heeft.
Gelukkig rijpt onder katholieken meer en meer het
besef, dat wij aan onze christelijke roeping ernstig
zouden verzaken, wanneer wij niet alles in het werk
stellen om een halt toe te roepen aan deze tragische
vervreemding van de Moederkerk.
Morgen worden wij weer herinnerd aan deze
schare, die verstoken is van het Brood des Levens,
dat Christus ons allen gebracht heeft. Morgen is
het immers St.-Willibrord-zondag, de dag van het
binnenlandse apostolaat.
Enkele weken geleden hebben wij missie-zondag
gehad en heeft katholiek Nederland uiting kunnen
geven aan zijn grote liefde voor de missie. Morgen
krijgt het gelegenheid om te tonen, dat het het
binnenlands apostolaat niet minder een warm har
toedraagt.
Het binnenlandse apostolaat mag dan niet zo
spreken tot de fantasie, als de missie, het is even
zeer een noodzakelijke uiting van onze christelijke
roeping. Bovendien is het ook van groot belang voor
de missie-arbeid. Telkens toch ervaren onze missio
narissen, hoezeer de verdeeldheid van het christen
dom de prediking van de blijde boodschap belem
mert. Temeer verdient dit binnenlandse apostolaat,
dat gestadig werkt aan de terugkeer der buiten
kerkelijken tot de Moederkerk en aan de hereniging
der christenen, onze volle steun en sympathie, nu
zich hierin een belangrijke vernieuwing aan het
voltrekken is, die de met de Kerk meelevende
christen met blijdschap vervult. Deze vernieuwing
belichaamt zich in verschillende nieuwe initiatieven
en activiteiten, waaraan wij in de afgelopen jaren
al meermalen uitvoerig aandacht hebben geschon
ken, zoals de arbeid der Una Sancta-huizen, het
Open Deurwerk, de actie van de Pleingroep in Den
Haag. het apostolaatswerk in het noorden des lands
enz. Al deze activiteiten hebben met elkaar gemeen,
dat zij de oude apologetische instelling, waarbij de
andersdenkenden op een „veilige" afstand worden
gehouden, prijsgegeven hebben in het besef, dat
vruchtbare apostolische arbeid slechts mogelijk is
langs de weg van een open contact met de ander,
In een sfeer van wederzijds respect en van volledige
vrijheid.
Al deze bijzondere activiteiten zijn van groot be
lang en zij verdienen onze volle steun. Maar laten
we niet vergeten, dat het beste apostolaat nog altijd
is het rechtstreekse getuigenis, dat de katholieke
leek in het gewone dagelijkse leven, op zijn werk,
in clubs en overal, waar hij met niet-katholieken
in aanraking komt, geeft van de waarheid, waaruit
hij leeft. Wat zien wij echter maar al te vaak in
werkelijkheid? Of de katholiek reageert op de hem
gestelde vragen inzake zijn geloof met cerebrale
antwoorden, waaraan ieder persoonlijk karakter
ontbreekt, zodat hieruit onmogelijk een persoonlijk
contact kan groeien, of hij volstaat ermede naar
een pastoor of geestelijke te verwijzen, wiens „vak"
het nu eenmaal is op dergelijke vragen te antwoor
den. Deze mentaliteit is echter uit de tijd. De nieuwe
bewustwording van het algemene priesterschap der
gelovigen zal ertoe moeten leiden, dat ook de ge
wone katholieke leek zich geroepen voelt in de
dagelijkse omgang persoonlijk te getuigen van de
Waalheid, waaruit hij leeft.
Fruit is er In overvloed en door
dat het uitsluitend door de zon wordt
gerijpt, is het zeer sappig en smake
lijk. Behalve de ook in ons land be
kende fruitsoorten groeien er citroe
nen, sinaasappelen, bananen, vijf
tien soorten vijgen, amandelen, abri
kozen enz. enz. terwijl ook vanzelf
sprekend de wijnbouw een belang
rijke rol speelt. Men treft er droge
rijen van vijgen en abrikozen, waar
onafzienbare rijen kisten staan, ge
heel open in de zon voor het dro
gingsproces. Het St.-Jansbrood groeit
er in overvloed en wordt als veevoe
der gebruikt. De enige tak van in
dustrie op Ibiza vormen de zoutmij
nen in de nabijheid van de stad, die
100.000 ton zout per jaar opleveren.
IBIZA onder de zuiderzon
Ibiza is prachtig, maar wij voor
ons kozen een dorp: San Miguel.
Als men geen hoge eisen stelt, kan
men er een heerlijke vakantie door
brengen: van modern comfort Is
geen sprake; stroom, gas, waterlei
ding en telefoon ontbreken er ge
heel, De meeste huizen hebben er
geen W.C., maar het is er over het
algemeen zeer zindelijk, het eten goed
verzorgd en de mensen bijzonder
vriendelijk.
Grote folkloristische feesten heb
ben we op Ibiza niet meegemaakt,
maar die zijn er voor diverse gele
genheden, als bruiloft, druivenoogst,
slacht etc.
Voor die bijzondere gelegenhe
den heeft men ook de prachtig 'ge
borduurde feestkleding bewaard en
een bruidje bijv. is opgesmukt met
alle familie-sieraden van eeuwen her.
Ofschoon thans vele jonge meisjes
niet meer de kleding van het eiland
dragen, hebben vele wat oudere
vrouwen er nog geen afstand van ge
daan: zij dragen enige wijde rokken,
tot op de grond, de bovenrok wordt
onder het werk op het land en toch
ten over de bergpaadjes opgeschort,
de kleding is meestal zwart of don
kerbruin en -grijs. Ze dragen het
gingen van de burgemeester worden
op een speciaal bord in het kerkpor
taal aangeplakt Zo las ik b.v. de
mededeling, dat de eigenaars van
fietsen en karren zich op een, bepaal
de datum „onder de grote pijnboom"
dienden te melden voor het voldoen
van de belastinggelden. Al vroeg
In de morgen trokken vele boeren
karren. met paard of ezel bespan
nen, over de weg voorbij. Onder de
bewuste pijnboom was het levendig
genoeg. Fietsen lagen in het gras,
vele karren stonden er omheen opge.
steld. De ambtenaar zat op de grond,
met zijn rug tegen de dikke boom
stam. Een groot boek op de knieën.
Hij noteerde de namen en de ontvan
gen bedragen. Voor fietsen betaalt
men 5 pes., voor karren 8 pes, per
jaar (resp. nog geen 40 en 60 cent).
Gemoedelijker kan men zich de „ont
vanger van de accijnzen" toch wel
niet voorstellenl
Wij waren al enige tijd te voren
uitgenodigd bij de pastoor van San
Mateo, een esperantist, die ook wel
eens persoonlijk wilde kennismaken.
We vernamen echter, dat hij nog
herstellende was van een operatie
en wilden daarom maar liever eerst
even opbellen. Pas toen kwamen we
tot de ontdekking, dat er zelfs geen
telefoon in die dorpen bestaat! Eni
ge jaben geleden was de telefoon
dienst in San Miguel geweest en had
voorgesteld om er telefoon aan te
leggen. De bewoners moesten dan
zelf gratis de dennemasten leveren.
Dit .was een heel zware belasting
voor de arme bevolking, maar men
stemde toch toe. De masten werden
geplaatst, de draden gespannen,
maar toen de aansluitingen tot stand
zouden komen, kwam men er toe
vallig achter, dat men bovendien nog
voor de telefoon zou moeten beta
len! Daarmee was men het niet
eens. Men had gratis de masten ge
leverd en vond het daarmee welle
tjes. Vanzelfsprekend hield de PTT
voet bij stuk en het slot was dat
alles weer werd afgebroken! De be
volking was zeer verontwaardigd,
dat de telefoondienst óók hun kost
bare dennemasten meenam. Dat
werd als diefstal beschouwd! Maar
telefoon Is er tot op heden nooit ge
komen
We besloten dus maar om 's zon
dagsmorgens vroeg op pad te gaan,
voordat de zon begon te branden.
Na een tocht van circa anderhalf
uur over de geitepaadjes in de ber
gen bereikten we de pastorie van
San Mateo. We hoorden, dat de pas
toor in een stoel op het priesterkoor
de hoogmis zou bijwonen. Maar voor
het zover was, maakten we eën
verrukkelijk schouwspel mee in de
pastorie, waar de parochianen hun
haar lang. in één vlecht tot aan het
middel, onderaan hebben de oude
ren een zwart bandje'of strikje, ter
wijl de jongeren een grote gekleurde
strik onder aan die staart dragen.
Aan de kleur kan men zien of het
een verloofde, getrouwde of onge
huwde vrou% is. Een omslagdoek
om de schouders hoort er ook bij.
De jongeren hebben die vaak in een
of andere pastelkleur. De oude vrou
wen dragen een zeer grote lange
kap over het hoofd, waardoor ze er
uit zien als nonnen. De blote voeten
steken meestal in linnen schoenen
met touwzolen.
Een paar typische indrukken van
Ibiza en San Miguel, Na de ervarin
gen van de eerste dag zijn we met
enige schroom ln een bus gestapt.
Haast moet men dan niet hebben,
maar toch is zo'n rit interessant om
de gemoedelijkheid van het volk te
leren kennen. Op het dak worden
koffers, manden, kisten en fietsen
geladen. In de bus zelf is nog geen
plaats voor een handkoffer. Als alle
plaatsen zijn bezet, worden er nog
zoveel personen bijgestuwd tot men
praktisch op eikaars schoot zit. Kan
er beslist niemand meer bij, dan
gaan de mannen doodleuk op het dak
zitten, letterlijk! Niemand protes
teert, alles gaat met een lach en een
grap. Onderweg staat men soms 5
minuten stil omdat men in de verte
nog iemand ziet aankomen. Wij
maakten het mee. dat de chauffeur
een politieman en nog enkele passa-
Sedert de stichting van de stad, nu
2600 jaar geleden, hebben Cartha-
gers, Romeinen, Vandalen, Bizan*
tijnen, Mohammedanen, Franken,
Aragonezen, Catalanen. Turken en
Fransen met daar tussen door de pi-
Een meer als een oase in het stoffige landschap. De foto's van deze reportage zijn genomen uit
„Ibiza' van Arturo Llopis, Edito roial Noguer, S A. P-rcelona.
Ib'1"'
SCHIEREILAND gezien vanaf het hoge stadsgedeelte t>"n
Rechts op de voorgrond de kerk van St.-Dominicus
Voor ons verblijf hadden we San
Miguel uitgekozen. De verbinding
naar dit 18 km van Ibiza gelegen
dorpje was echter niet al te best.
Toen we in Ibiza arriveerden was
het een feestdag. Dit betekende dat
de buschauffeur met zijn oeroude,
amechtige autobus langs de kust
aan het bijverdienen was, tengevol
ge waarvan de busdienst, (die vol
gens de dienstregeling moest aan
sluiten op de aankomst van de boot)
blijkens een op de ruit van een café
aangeplakte mededeling voor enkele
Uren (doch naar later bleek voor die
dag) definitief was „geschorst". De
eerste dag de beste konden we dus
onmiddellijk al iete van Ibiza gaan
zien. De stad, die amfitheaters-
gewijs tegen de berg is opgebouwd,
biedt van zee uit een prachtige aan
blik, Nadat men urenlang heeft ge
varen langs de oostkust ruwe rots
massa's met hier en daar een dorpje
of stadje ontwaart men plotseling
een vestingstad, die er met haar
hagelwitte gebouwen eigenlijk toch
erg vriendelijk uitziet. Al dat wit,
afgewisseld met het groen van de
talloze, bomen, biedt «€n prachtige
combinatie met de diepblauwe zee
en het strak-azuren hemelgewelf.
giers onderweg de bus verlieten en
een cafétje binnenstapten. Dit is
heel gewoon en men stopt ook rus
tig hier daar en wacht om een
van de passagiers de gelegenheid
te geven, even een boodscfiap te
doen!
San Miguel hoort onder de gemeen
te San Juan Bautista, alle aankondi-
e
herder een nietig figuurtje
versleten en gelapte toog
men begroeten. Ieder bracht e
schenk mee voor de zieke. <j&'
een fles wijn, de andere een cpo-
temelk .Velen hadden een tab e
colade, een vrouw bracht e€tl
tje snijbonen mee, die dir
de oude moeder van de past"
den doorgegeven. Sommig€n^ojtotiti
enkele peseta's en een
vrouwtje haalde uit haar za'%e;ere(l
voor één zes mooie <=rot€(l£.;d et>
voor „Don Antoni". De gu'1 eeV'
hartelijkheid, waarmede deze
voudige, arme mensen hun S~ t
ken brachten aan hun al ::e>:
pastoor, vergezeld van een
dige groet of een stevige, ma jie'
ke handdruk, de blijheid 0
ingetreden herstel en de bez°r
De kerkzang op het e'
zicnr.elj eeuwenlang c
gebleven
V
om hun toch nog altijd z'£' ^e, "'j/
waren van een onbeschrijf®
roerende eenvoud. De jg
duurde tot het tijd was n>qa r£C®^<)
te gaan. Daarna werd d€
voortgezet tot ca. 14 uUr' ta' y-
voor de maaltijd. Het h« e^eScP^e
deed ons denken aan
vingen over het leven van
christenen.
Dit zijn maar enkele jtji^
van het paradijselijke eila
tige jj.
dat voor een werkelijk rus
tie alleen maar aan 'e 0f
Rustig, laat uw auto tbuf(
rhinste op het vasteland! 2 to
fijt en „tijdwinst" zult
niet van hebben.
Op het hele eiland is e
oude. roestige benzinepo^^ r
de hand wordt bediend. eflV
rflel '$c
vrachtwagens en taxI S' te'
buitenlandse „sleeen
staan geduldig te wacl1 r^f
hoeft echter niet steeds ust
blijven staan. Ga maar pö
huis om te eten wat q} t>°°^
man trouwens ook doet'
lc U
schappen doen, want ais
kunt u rustig uw vorige P
innemen Iedereen weet 3
hij heeft gestaan en a!s U^.t.
niet smokkelt, hebt u ëeetI
soms duurt het een Paar
men aan de beurt 's-
De dikke muren der huizen met de
van luiken voorziene vensters hou
den overdag de warmte buiten en
's avonds is het er heerlijk koel.
Overigens is het klimaat er ideaal,
de temperatuur wisselt er van 14 gr
C. in januari tot 28 gr. in augustus,
terwijl de uiterste temperaturen in
heel koude winters en bijzondér war
me zomers resp. plm. 6 gr en plm. 34
gr. kunnen zijn. Alleen in de maand
februari 1956 toen het overal abnor
maal koud was. daalde ook in Ibiza
de thermometer tot rond het vries
punt, maar zó koud had nog nie
mand het ooit meegemaakt! Door
de omringende zee is er steeds een
fris briesje, terwijl van de andere
kant de bergen beschutting bieden
tegen stormen. Orkanen komen nooit
voor. Aardbevingen evenmin.
De zomers zijn droog, maar in de
wintermaanden valt nu en dan re
gen. Ook zijn er hier en daar bron
nen en kleine beekjes. Men treft er
nog geblinddoekte paarden aan, die
de hele dag een scheprad in bewe
ging houden door maar steeds in een
kringetje rond te lopen. Daardoor
wordt het water opgepompt en in
cisternen gebracht. Met grote ste
nen kruiken wordt het water soms
van een flinke afstand aangesleept
en men maakt onderscheid tussen
drink, en waswater. Het laatste is
meestal op kortere afstand te vin
den.
De akkers zien er zeer verzorgd
uit, kleine gootjes brengen het wa
ter van de cisternen langs de vele
tuinderijen, maar men moet met de
hand begieten en heeft ook niet altijd
het water dichtbij.
De stad Ibiza bestaat uit een kantige opeens-tapeling van uitte
blokken.
Het eiland is 42 km lang en 20 km
breed en verdeeld in vijf gemeenten:
de stad Ibiza (10.000 inwoners);
Santa Eulalia del Rio (7500); San
Antonio Abad (5500); San Juan Bau
tista (5500) en San José (6000);
slechts de eerste drie zijn „steden"
en tevens badplaatsen met goede ho
tels en modern comfort. Behalve
Ibiza dragen alle plaatsen op het
eiland de naam van een heilige:
Santa Inés, San Lorenzo, San Ma
teo, San Miguel, San Vicente Fer
rer enz.
raten voortdurend om haar gestre
den. Van alle bezettingen en be
schavingen) zijn herinneringen over
gebleven, zowel in de bouwwerken
als in de talloze voorwerpen die,
vooral in de vele foenicische graf
tomben worden opgegraven.
Hoog boven dat alles uit torent de
kathedraal, een zuiver gotisch bouw
werk uit de 13e eeuw, waarvan he
laas het interieur in de 18e eeuw
aan een „restauratie" ten slachtof
fer is gevallen.
