i—
O
In Oost-Java toestand voor de
Nederlanders onhoudbaar
tevensmiddelen uit de huizen
gehaald
Minister overlegt
over vleesprijzen
Thans Nederlandsche Handel-
Maatsehappij „overgenomen"
"Electron" landde op Schiphol
f Diaar bracht geen nieuws
Nog niet heslist of Ike
naar Parijs gaat
Bouwnijverheid en
onderwijs vroegen
extra aandacht
Het wrak van de Bounty
Als een vliegtuig met
H-bom neerstort
Brazilië bij de
NATO?
Amerikaanse kunst
maan hedenmiddag?
Woensdag 4 december 1957
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Nog geen voldoende daling over de hele linie
i'
Verwen uw vrouw
Hf' laatste KLM-vogel uit Djakarta
^nninsfslipte" i]
De S.A.S.-lijn naar
Djakarta
Hr. Ms. „Ev( 'Isen" naar
Nieuw-Guinea
Echtpaar door gas 0111
het leven gekomen
Bangkok
Amerikaanse maatregel
tegen Sovjet-Unie
Stevenson gaat alleen indien noodzakelijk
WEERBERICHT
Communistische boycot
actie
Het eerste verstandige
woord
Geen Sinterklaasfeest
Bij Lindeteves en Wehry
Blokkadeverscherpt
Geen paniek
-
Conden beducht voor haal-
Ca'npagne
met de enige veilige
elektrische koffiemolen I
de
Toestemming was reeds twee
maanden terug verleend
Gaskachel brandde niet maar
kreeg wel toevoer
Nh>.sU;
Stevenson niet naar Parijs?
f «®s- Iff
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De wèerverwachting van het K.N.M.I., geldig
van heden- tot morgenavond, luidt:
Vannacht voornamelijk in het zuiden van het
land lichte vorst. Morgen in het noorden toe
nemende bewolking met hier en daar wat mot
regen. Ongeveer dezelfde temperaturen als van
daag. Zwakke tot matige westelijke wind.
Donderdag 5 december: zon op 8.33, onder 16.32
Het stelen-met-verlof gaat door
tie r.!Sr' WGortJen zijn gisteren door de minister-president, dr. W. Drees, in
V^veedc Kamer gesproken naar aanleiding van de gebeurtenissen in
gebeurtenissen waren daarvoor dan ook ernstig genoeg.
Schai bezetting van de gebouwen van de Koninklijke Paketvaart Maat-
hidon 1 in Djakarta terwi.il nog steeds niet duidelijk is of de
eCl, 'lesische regering hiertoe stilzwijgend heeft meegewerkt is inderdaad
om*. dat wel enige ontsteltenis over de mentaliteit in Djakarta kan doen
t>nhan-
flat ei1isl)ellender nog zijn de berichten, die gisteravond binnenkwamen, o.a.
ovp. e voorzitter van het Algemeen Landbouw Syndicaat, dr. J. Meyer,
«na eeSt de leden van het syndicaat aan te raden de Nederlanders op hun
'ijk nen»ngen het advies te geven Oost-Java te verlaten, daar hun persoon-
De Ve"igheid steeds meer bedreigd wordt.
Mit- efoonverbinding. we meldden dit gisteren reeds in een deel onzer
is tussen Indonesië en Nederland verbroken, zodat het nog moeilijker
At berichten over te krijgen
deelde du, J. Meye-r aan de
bet van het ANP mee, dat hij
'atidSp bad aan te raden, dat de Neder-
de dikwijls veraf gelegen onder
uit §en zouden verlaten. Hij zou aan
*°als gevolg geven, indien de situatie,
kor. a;ie thans in Oost-Java is, niiet op
batie
zou veranderen. En die
°0k"n- wés vo-or de Nederlanders dan
°-a in^bd. Het was hem gebleken, dat
kedjb.Djember, BondowOso, Sitoebondo en
Wn Plaatsen, alle in Oost-Java ge-
dele-' Nederlanders van hun levensmid-
g?kai,yerden beroofd. Die werden weg-
uit de huizen van de Nederlandse
bf^jjyes van ondernemingen, terwijl de
^e(Win verhinderd werd de huizen van
Anders binnen te gaan.
hiUf's een situatie van algemene ter-
0 In en de Nederlanders in Oost-Java.
r®kteriseerde dr. Meyer de toestand,
?uWw! bij toevoegde, dat Indonesische
grE* n* die men benaderd had om in
bipj JiPen, zich er van hadden afgemaakt
Mi 'e zeggen dat, hetgeen gebeurde, de
a* fe8,11 bet volk was, een opmerking,
Uirt ons noff levendig herinneren uit
A van Nazi-Duitsland.
^Oopri^derlandse diplomatieke vertegen-
Bi®S in Djakarta was door dr.
I>ij Cm r
<n de hoogte gesteld van hetgeen
ög JJ°st-Java had vernomen:
Jdite- ditaij-e commandant van Djakarta,
W "^t-kolonel Endag Daehjar, heeft
\6 ttia? gevonden via de radio bekend
n> dat aoties tot overneming van
landse ondernemingen moeten wor-
ï>&n-iSeleid door een beslissing van de
W6stllhg of van het „Bevrijdingscomite
h»riat1"- Deze bekendmaking volgde
de bezetten van het hoofdkantoor van
en gelijksoortige acties van
Mtig^dsleden met betrekking tot twee
Vo ?rma's in Djakarta, waaronder
i! ecivt - Co- Niet helemaal duidelijk
*v.t> 0f hp rpffprine nu achter de
Wel zei de woordvoerder, dat er geen
reden was om aan te nemen, dat Indonesië
discriminerende maatregelen ten opzichte
van Britse onderdanen zou overwegen
(Engeland stemde in de V.N. tegen de
Nieuw-Guinea-resolutie). maar men vreest
in Londen, dat de maatregelen die tegen
de Nederlanders genomen zijn, ontaarden
zullen in een haatcampagne, waardoor ook
de Britse belangen in gevaar zullen
komen.
Men denkt, dat een officiële interventie
in Djakarta eerder een ongunstig resul
taat zou kunnen hebben, maar meent wel,
dat de Britse regering haar invloed zou
kunnen aanwenden om tot matiging te
adviseren. Men zal, aldus berichten uit
Londen, de anti-Nederlandse campagne
tot staan moeten brengen, voordat de
Indonesische belangen zelf geschaad wor
den.
De communistische federatie van vak
verenigingen in Indonesië, de .jSobsi",
heeft ook een duit in het zakje gedaan
door er bij het communistische wereld
vakverbond op aan te dringen een alge
mene boycot van de Nederlandse belangen
in de gehele wereld te organiseren
De onafhankelijke „Times of Indonesia"
schreef in een hoofdarikel, dat men de
Nederlandse onderdaan in Indonesië niet
moet laten boeten voor de zonden van zijn
regering „Op het ogenblik, dat onze im
migratie-autoriteiten hun de toestemming
gaven om Indonesië binnen te reizen en
er te blijven, werden zij gasten van ons
land Wij zijn het onze goede naam ver
schuldigd, er voor te zorgen, dat zij hier
in vrede en zonder gemolesteerd te wor
den kunnen blijven, zolang zij hun „wet
tige werkzaamheden verrichten", aldus het
blad, dat dan vervolgt: „Wij zouden inder
daad zeer benepen en kleinzielig zijn, in
dien we probeerden hen tot zondebokken
te promoveren voor de dwaze, onverant
woordelijke en onvriendelijke politiek van
de Nederlandse regering inzake West-
Irian"
De Nederlandse gemeenschap in Dja
karta, sedert zondag verstoken van Neder
landse kranten, is ernstig bezorgd over de
huidige ontwikkelingen, waarvan men
meestal slechts alleen van horen zeggen
weet, daar velen de Indonesische taal niet
machtig zijn.
Vele verenigingen hebben de kinder
feesten ter gelegenheid van Sinterklaas
afgezegd; ook de jaarlijkse intocht van
St.-Nicolaas in Djakarta vindt geen door
gang. Toch dacht menigeen tot dinsdag
nog een gelegenheid te zullen vinden om
het feest in intiemere kjring te laten door
gaan.
Personeelsleden van de Nederlandse han
delsonderneming Lindeteves maakte van
morgen bekend, dat zij het bedrijf zouden
„overnemen".
Eenzelfde mededeling deed het perso
neel van de onderneming Geo Wehry te
Djakarta, waarvan een commissie uit het
Indonesische personeel, aangesloten bij de
nationalistische vakvereniging KBKI, de
Nederlandse directeur vertelde, dat zij het
beheer overnam. Toen waren zij reeds in
het bezit van alle kantoorsleutels en con
tactsleuteltjes uit alle auto's van het Ne
derlandse personeel. „Hun vakvereniging
had hun opgedragen tot actie over te
gaan". De Nederlanders mochten in het
middaguur geen gebruik van hun auto's
maken. Directeur F. F. van 't Hoff vertel
de de correspondent van het A.N.P., dat
hij nog niet wist of zij vanavond na af
loop van de werktijd weer over hun auto's
zouden mogen beschikken. De Nederland
se diplomatieke missie is van een en an
der op de hoogte gesteld.
De jeugdraad voor militaire samenwer
king te Soerabaja heeft aangekondigd, dat
met ingang van vijf december de econo
mische blokkade van Nederlanders in deze
stad en Malang zal worden verscherpt. Er
werd echter niet meegedeeld welke maat
regelen zullen worden genomen
Naar aanleiding van de daling der vee-
prijzen zijn, zoals men weet, in het kader
van het door de minister van Economi
sche Zaken gevoerde prijsstabilisatiebe-
leid, in de afgelopen weken verscheidene
besprekingen gevoerd tussen het minis
terie van Economische Zaken en het be
drijfschap voor het slagersbedrijf over de
vleesprijzen in de slagerij.
■"Ptyr r; of de regering i
„'~a"aire staat of niet.
Mlje ah<loeng heeft men ook niet achter
Mtie olijven en heeft men eveneens een
'akelntketend togen de Nederlanders, j
Wn arbeiders, hotels, taxi's en zelfs
i anuo gstostellin,gen hebben
bevel ont-
l^dsp11 e'k dienstbetoon aan de Neder-i voorlichting
samenleving te weigeren. De!
bevolking in Bandoeng, ir.
Indonesisch personeel van de Neder
landsche Handel-Maatsehappij in Djakar
ta heeft vandaag verklaard, dat het de
Nederlandsche Handel-Maatsehappij, de
oudste en grootste Nederlandse bankin
stelling in Indonesië, heeft overgenomen.
Intussen schijnt het Indonesische por-
soneel van de K.P.M., dat dinsdag het
hoofdkantoor van d.2 scheepvaartonder
neming in bezit nam, het gebouw nog
steeds te bezetten.
Volgens Djakarta-Radio zou een comi
té van actie van het K.P.M.-personeel
hebben gevraagd het gebouw onder re-
geringstoezicht te stellen en het niet aan
de maatschappij terug te gever..
Soedibjo, de Indonesische minister van
verklaarde, dat de voorstel-
n '-revuiRUig in w»y.*cm -" is
&§ele£.d vrii groot is zelfs een verbod]
om in winkels inkopen te doen
^ederlandse gemeenschap houdt z|ch
°6\\
v'«l
in heel Indonesië zeer rustig.
v"azipn'rien met grote zorg vervuld is ten
van de ontwikkeling de: ge
rild ni'fM. Nu de kranten uit Neder-
p eer binnenkomen, wordt er nóg
>VnVer geluisterd
Nu de kranten
naar de Wereld-
ede an een paniekstemming onder
bear anders is echter vooralsnog niets
"erken.
'lesiai1 het kantoor van de Garoeda In-
"'er6tl Airways in Singapore heeft men
- Npj0pdracht gekregen elk transpor;
'bi, fler:landers te weigeren, hetgeen
dat de Garuda-vliegtuigen voor
worden door
1®"* Wat wonderlijk "aandoet, indien
-1 - 1^„1 rr«T\ XTfXfi r
deel bemand
personeel.
b to
'n Indonesië begint ook in
>,eWei v®n'8e ongerustheid te wekken
vel u
va° &lke officiële commentaar
Pessi' meent men toch te weten, dat
MhCko«Wi^Sme' dat in vele Engelse pers-
^hit,ïï,'gen doorklinkt, in de omgeving
®e het ministerie van buiten
ministerie van buitenlandse
gal- "Cl ill III io i ic
wordt gedeeld.
len van het personeel in het kabinet on
der het oog zouden worden gezien.
In de straten rond het KPM-gebouw
stonden leden van het personeel vanmor
gen in groepen rustig bijeen, terwijl ver
sterkte veiligheidspatrouilles de ronde de
den. Soldaten, gewapend met machine
geweren, bewaakten een spoorwegover
gang in de nabijheid en troepen in veld-
tenue, de bajonet op het geweer, vormden
een wacht voor een „nationale reconstruc
tievergadering", welke de topfiguren van
de burgerlijke en militaire overheid op
een paar honderd meter afstand van het
KPM-gebouw hielden.
Arbeiders, boeren en jeugdgroepen heb
ben een vergadering gehouden met het
Bevrijdingscomité West-Irian, waarop is
besloten, dat bedrijven, welke reeds door
het personeel zijn overgenomen, alleen
maar aan de regering zullen worden over
gegeven. Het personeel vroeg verder aan
deel in de regeringscontrole erover
In zakenkringen werd vanmorgen vol
gens Reuter gezegd, dat ook de firma Ja-
ccbson van den Berg, een belangrijke in-
cn exportzaak, het slachtoffer is gewor
den van de nieuwe rage en is „overgeno-
PRIMEUR
de enige elentrlsche koffiemolen Kan
Nederlands fabrikaat »oor deze prijs
absoluut veilig, plastic romp, moto, ge
heel geïsoleerd
a verhoogde schenkrand voorkomt mor
sen en beveiligt tegen de sneldroaiende
propeller
Na besprekingen in juni van dit jaar
te Djakarta te hebben gevoerd, werd op
1 aug. door de SAS, de Schandinavische
luchtvaartmaatschappij, een officieel ver
zoek bij de Indonesische autoriteiten in
gediend ter verkrijging van de toestem
ming voor één vlucht per week Scandi
navië—Djakarta en terug.
Op 2 oktober heeft de Indonesische re
gering aan de SAS deze toestemming
verleend, voor de duur van zes maanden
en met ingang van oktober j.l. De SAS is
van plan deze nieuwe lijn op 24 januari
1958 te openen.
Aldus werd van de zijde van de SAS
meegedeeld.
De torpedobootjager „Evërtsen" zal op
10 december via het Panamakanaal naar
Nieuw-Guinea vertrekken voor enigszins
vervroegde aflossing van het fregat „Jo-
ha-n Maurits van Nassau", aldus deelt men
ons van de zijde van de Marinevoorlich-
tingsddenst mede.
De Britse minister-president, MacMil-
ian, heeft dinsdag in net Lagerhuis gezegd
dat he-t verongelukken van een bommen
werper met een waterstofbom aan boord
zal kunnen leiden tot oxydering van plu
tonium, één van de materialen van de
waterstofbom. Het gevaar dat daardoor
ontstaat zal van zeer beperkte omvang
zijn.
De minister-president zei dit in ant
woord op vragen over Amerikaanse bom
menwerpers in Groot-Brittannië, die
met kernwapens aan boord patrouille-
vluchten maken.
Hij zei van oordeel te zijn, dat de ge
varen niet zo groot zijn. dat het gerecht
vaardigd is iets te doen, waardoor de
staat van paraatheid van Amerikaanse
en Britse bommenwerpers wordt vermin
derd.
De Braziliaanse minister van bui
tenlandse zaken heeft tegenover ver
slaggevers verklaard, dat Brazilië een
uitnodiging had ontvangen om zich
aan te sluiten bij de Noordatlantische
Verdragsorganisatie. Aldus meldt AFP
uit Rio de Janeiro.
Tijdens deze besprekingen is naar vo
ren gekomen, dat naar de mening van de
minister van Economische Zaken niet alle
slagers deze daling van de veeprijsen
voldoende in hun verkoopprijzen hebben
doorberekend. Van de zijde van het be
drijfschap werd daartegenover gewezen
op de grote moeilijkheden bij de afzet als
gevolg van de vraag van de consumenten
naar uitsluitend mager en fijn vlees, als
mede de niet onbelangrijk mindere op
brengst van nevenprodukten. Deze moei
lijkheden hebben ertoe geleid dat de sla
gers het verloop van de veeprijzen trager
volgen, zowel naar boven als naar bene
den. De concurrentie neemt echter naar
de mening van het bedrijfschap op het
ogenblik in verscheidene plaatsen toe,
hetgeen ook tot uitdrukking is gekomen
in de daling van het indexcijfer van de
winkelverkoopprijzen van vlees geduren
de de laatste maanden. Bovendien dient
men eik geval en dus ook elk bedrijf
op zijn eigen merites te beoordelen.
Dat thans nog niet over de gehele linie
voldoende prijsverlaging heeft plaats ge
vonden, wordt door het bedrijfschap er
kend en het is dan ook bereid, die slagers,
die hun prijzen onvoldoende hebben aan
gepast aan de gedaalde inkoopprijzen, te
adviseren dit alsnog onverwijld te doen.
Het overleg- tussen het ministerie en
het bedrijfschap over de ontwikkeling i
van de vleesprijzen wordt voortgezet,
waarbij onder meer aan de concrete
betekenis voor de prijsvorming van de
gewijzigde vraag van het publiek aan
dacht zal worden geschonken.
J el ijk gemeld is in het zuidelijk deel van de Stille Zuidzee he-t wrak van
het muitersschip de ,,Bounty,:> ontdekt. Een vondst van de diepzee-fotograaf
Luis Marden. Foto boven: de 21-jarige Tom Christian in de vijfde graad
nazaat van een van de mui-ters en assistent van Mardenbij het ruim
3,50 meter lange anker van de „Bounty Onder: Fred Christian, nazaat
in de vierde graad van een van de muiters, toont zijn 26-jarige zoon
Fletcher (links) enkele met koraal overdekte voorwerpen, die afkomstig
zijn van het muitersehip.
Het te 's-Gravenhage aan de Wasse-
naarseweg wonende echtpaar mr. B. Th.
A. W. van M. is, naar gisteren is geble
ken, door gasvergiftiging om het leven
gekomen. Twee bij het echtpaar inwonen
de dames ontdekten 's morgens, dat de
telefoon bij de heer en mevr. W. van M.
niet werd aangenomen; de beide inwoon
sters hadden last van hoofdpijn en gingen
op onderzoek uit. Zij troffen het echtpaar
levenloos in bed aan. De heer W. van M.
was 71 jaar, zijn echtgenote 65 jaar.
Het is gebleken dat een muurgaskraan-
tje geopend stond en dat de daarop aan
gesloten gaskachel niet brandde.
'V. ."Öer r-
is, 'Constellation „PH-LKR Elec-
i sits «n n^n,aandagmorgcn zonder pas-
a 1 h l,rkn Sezagvoerder Krouwcl aan
rOa|iW Pel als laatste KLM-tocstel
jhi. la.A to zijn vertrokken crister-
vertrokken, gister
luishaven Schiphol
Toen de vier machtige
hierT" Voor de aankomsthal hun
6hdcn "draaiden, wisten de talrijke
iy.tt ^«hin er e'genlijk niemand op
t" v kon zitten, die iets naders
rtelien van het vertrek uit
r6, van de eerste etappe naar
Vt,a en
a»0r n
Kr
Al pOre oi?Uwe' ha(I de machine naar
'tobracht, waar hij uren te laat
de "Electron" vervolgens
'a bit gevlogen, waar hij en de
overige leden van de bemanning „slipten"
voor het volgende toestel, d.w.z. het toe
stel 'overdroegen aan een andere beman
ning, die 't verder naar huis zou brengen.
In Singapore waren vijf passagiers in het
lege toestel gestapt met bestemming Am
sterdam.
Een van hen was de heer W. van der
Venne, een zakenman uit Amsterdam, die
aan een verslaggever vertelde, dat gezag
voerder Krouwel en zijn bemanningsleder
zeer moe in Singapore waren aangeko
men. De „Electron" is grondig nagekeker
op 't vliegveld Kemajoran, zo vertelde de
heer Van der_Venne verder, want geruch
ten circuleerden, dat er een bom in was
verborgen.
Gezagvoerder R. Krouwel en zijn be
manning zullenop hun beurt nog deze
week de bemanning van een andëre
machine aflossen en dan van Bangkok
verder naar Nederland vliegen. Zij worden
zondagmidag op Schiphol terugverwacht.
Voor het hoofdkwartier van de Sovjet-
russische militaire missie in Frankfort
is Amerikaanse militaire politie op wacht
gezet. Amerikaanse auto's volgen Sovjet-
russische voertuigen, aldus heeft een Ame
rikaanse legerwoordvoerder medegedeeld
De reden hiervan is „de wijze waarop
de Sovjetrussische militaire autoriteiten
het werk van de Amerikaanse militaire
missie in Potsdam (Oost-Duitsland) be
lemmerd hebben", aldus de woordvoer
der.
Een Amerikaanse talent-scoutde heer Owen McLean, heeft dinsdag in Am
sterdam een auditie gehouden voor een aantal gegadigden voor de hoofdrol in de
te vervaardigen film over Anne Frank. We zien hier vier van de meisjes tijdens
de auditie: v.l.n.r. Lïli van den BerghAnita Klein, R. Kikkert, de heer McLean
en Hanneke Mullerterwijl zij het scenario bespreken.
Het feit, dat president Eisenhower gis
teren een vergadering van leiders van het
Amerikaanse Congres heeft gepresideerd,
doet vermoeden, dat de president weer
grotendeels in functie is. Het Witte Huis
heeft medegedeeld, dat zolang de toestand
van Eisenhower blijft vooruitgaan, er geen
mededelingen meer over zijn gezondheids
toestand zullen worden uitgegeven.
Er is evenwel nog geen beslissing geval
len over de vraag of de president de
NATO-topconferentie te Parijs, die op 16
december zal beginnen, zal bijwonen.
De president werd met hartelijk applaus
ontvangen, toen hij voor de bijeenkomst
met de leiders van het Congres de ver
gaderzaal betrad. Tijdens de vergadering
zijn de plannen,' die de Amerikaanse re
gering ter versterking van het NATO-
verband te Parijs zal voorstellen, bespro
ken.
Na afloop deelden de leiders van het
Amerikaanse Congres mede, dat de Ver.
Staten in 1958 veertig miljard dollar voor
militaire doeleinden zullen uittrekken, te
gen 38 miljard in 1957. Het meerdere be
drag zal op de eerste plaats worden be
steed aan de vervaardiging van raketten.
James Hagerty, de perschef van het
Witte Huis, heeft medegedeeld dat presi
dent Eisenhower Stevenson, die twee maai
kandidaat voor het Amerikaanse presi
dentschap is geweest, heeft uitgenodigd
de NATO-topconferentie te Parijs bij te
wonen.
Stevenson heeft later verklaard dat hij,
tenzij zich „ontwikkelingen van dwingend
karakter" zouden voordoen, de NATO-
topconferentie niet zal bijwonen.
Hij voegde hieraan toe, dat hij niet voor
nemens was naar Parijs te gaan, omdat
hij niet kon instemmen met alle Ameri-
kaanse voorstellen, die daar gedaan zou
den worden.
„Ik zou daar geen gezag hebben, terwij)
men toch mijn naam zou verbinden aan
beslissingen, die ik mogelijk niet altijd
zou goedkeuren, zonder mij daartegen in
het openbaar tegen te kunnen verzeten",
aldus Stevenson en hij vervolgde: „Ik wil
hiermede echter niet de indruk vestigen,
dat ik het oneens ben met het standpunt,
dat de Verenigde Staten bij de komende
Parijse beraadslagingen zullen innemen.
Het tegendeel is waar: ik ben het eens
met de meeste voorstellen, die de Ameri.
kaanse afvaardiging zal doen"
Volgens de laatste berichten uit Cape
Canaveral zou de „Vamguard"-raket met
de eerste Amerikaanse kunstmaan he
den omstreeks tien uur plaatselijke tijd,
d.i. vier uur 's middags Nederlandse tijd,
worden gelanceerd. Met enige vertraging
werd echter rekening gehouden. Pas twee
uur na het lanceren van de kunstmaan
zou bekend worden gemaakt, of de proef
neming een succes was gebleken.
Zonder nadere verklaring werd later
medegedeeld, dat de lancering tot vandaag
6 uur Nederlandse tijd is uitgesteld.
