M
fM
"M
Veel kritiek op het onderwijs
beleid van minister Cals
Noodtoestand door gebrek aan
bevoegde leerkrachten
Aantal gereedkomende woningen
kan in 1959 aanzienlijk dalen
r
Eerste Kamer bespreekt
Europese verdragen
de
Winkelier in wasmachines
ontdook huurkoopwet
Begroting van O.K. en W. in Tweede Kamer
Als particuliere bouw verstek laat gaan
Verdeling van gelden uit Nationale
W oningbouwlening
Instemming maar ook bedenkingen
IN
HET WEER
EUROPA
Vb
llS
Lerarensalarissen dienen opgetrokken
te worden
Stichting van nieuwe
steden noodzakelijk
Politierechter acht sprake van schijncontract
WOENSDAG 4 DECEMBER 1957
PAGINA 3
°rê$
5#*.*
t«©5
V TO
*£o&
6 m
4>j
Salarisverhoging voor
rechterlijke macht
Grijs
Si
Prematuur
SteA\n. mi"
Meer dan benauwend
Kritiek op salarisbeleid
Nood Bijz. Hoger Onderwijs
Geen optimisme
Rentebijslag
Weinig rooskleurig
)A h perspectief
Eerste partij in Europa-koor
Couveuse-kindje
Uitdaging
Grote olie- en aardgasvondsten?
Verdeling gelden
Uitvoeringsniveau
Minister Witte:
Daling bouwprijzen?
Oorzaken hoge huren
pr.
pe
,e?
zoO°
en
i.J>'
va11
A 6,j|SW
<"c/(
fe\<P j;
if.„iff
i' .v
DEN HAAG, 3 december.
lel" f6 r^weec'e Kamer is vandaag heel wat kritiek geuit op het onderwijs-
Van 1 Van m*n'fiter Cals. fit geschiedde in verband met de behandeling
Ka* 6 ^€or°ti,n? van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappén, waarmede de
bi» '?ler vanmi(idag een begin maakte. In onderling overleg was intussen
]jeS oten om de afdeling Radio, Televisie en Pers niet deze week te
Jeken, maar op een later tijdstip. Zonder deze afdeling bleef er
P.v.d.A.-woordvoerder noemde verder
plaatsen, waar vrouwen van 70 en 72
jaar voor de klas staan om het onder
wijs gaande te houden. Het Ministerie
van Oorlog vindt hierin echter nog
geen reden om jonge onderwij
zers uitstel van dienstplicht te verle
nen. Blijkbaar is men hier nog niet
doordrongen van de noodtoestand,
waarin het onderwijs is geraakt door
gebrek aan leerkrachten.
Ook de heer Albering (KVP) sprak
te dezer zake van een noodtoestand. In
1958 zullen er beslist te weinig leraren
zijn en een schrikwekkend aantal onbe
voegden. De plannen tot verlaging van
de leerlingenschaal zullen plannen blij -
van „toegevoegd hoogleraar". Is dit
soms een soort deftige hoofdassistent?
Zijn we ook hier niet op weg naar een
rangen-inflatie?
De heren Engelbertink (K.V.P.). Toxo-
peus (V.V.D.) en De Ruiter (C.H.) be
steedden nog bijzondere aandacht aan de
scholenbouw.
Minister Cals zal de Kamer morgen
antwoorden.
Voordat de Kamer overging tot de be
handeling van de begroting van O., K.
en W., werd eerst het wetsontwerp Nieu
we regeling van de samenstelling der
burgerlijke gerechten en van de bezoldi
ging van de rechterlijke ambtenaren af
gehandeld. In dit ontwerp wordt o.a. de
salariëring van de leden van de rechL
terlijke macht aangepast aan de salaris
verhoging der hogere ambtenaren.
De heer Van Doorn (K.V.P.) verklaar
de i" verband hiermede, dat deze sala
risverhoging van de leden der rechterlij
ke macht niet betekent dat aan deze sa
larissen niet verder gedokterd moet wor
den. Minister Samkalden antwoordde
hierop, dat het laatste woord op dit ge
bied zeker nog niet gesproken is. Wel
moeten verscheidene wensen tot betere
tijden wachten, maar het onderzoek ter-
0rTr zoveel ter bespreking over, dat liefst achttien afgevaardigden Se TtortZ «X maar
let sprekerslijstje inschreven. ook aan leslokalen. Het V.H.M.O. en het
e kritheir r>r, l,et rmrle,-™;!„beletJ iKweckschoolonderwiis staan op het spel
ven. als de mankracht ontbreekt, voor- zake jjan inmiddels voortgang vinden
spelde de heer Roosjen (A.R.). Met detj)p bewindsman beloofde de heer Van
heer Albering drong hij daarom aan op
een kraéhtige bevordering van de oplei
ding van docenten.
Er is echter niet alleen een schrikba
rend gebrek aan onderwijskrachten, zo
j, j kritiek op het onderwijsbeleid richtte zich vooral op twee punten,
manco aan wetgevende kracht en het ontstellend tekort aan
keef6^eerkrackten. Het zwartboek, dat de Raad van Leraren zo pas
doen verschijnen, kwam hierbij vaak ter sprake,
wjat het eerste punt betreft, werden evenals in het Voorlopig Verslag
ver?m eniSe harde noten gekraakt. Mevr. Fortanier de Wit (VVD) had,
Utin'6 ziJ' al iarenlanS de indruk, dat er op het departement van
RjdtSter Cals Z° wordt gestudeerd, dat de daadkracht er ernstig onder
ftiej klacht had haar fractiegenote
ook' Broecke Hoekstra kortgeleden
lVtaa,=e'tcht tegen het departement van
?o v c"®Ppeiyk Werk. Ook hier wordt,
styfl °nd deze afgevaardigde, teveel ge
tale eId cn te weinig gedaan. Beide libe-
dames houden blijkbaar van aan-
dcren"1 Een e'£enschap, die zeer te waar-
ten,p„.IS en die vooral nodig is op depar-
"etÜk u a's en en Maatschap
dat m 't' waar het gevaar zo groot is,
Verijp z*ch teveel in het theoretische
Hip o en te weinig tot daden komt.
hiepAfdor worden, om tot mevr. Forta-
ti^ e Wit terug te keren in haar kri-
s]e. 0p O., K. en W„ tal van zaken te lang
^«hde gehouden.
Voo® 'iberale woordvoerster had hierbij
t-egp,. bet oog op de nieuwe wettelijke
in dltlg van het V.H.M.O. Deze had reeds
stande vorige parlementaire periode tot
Vep n ®ebracht moeten worden. Het stre-
^Vijsv een sluitend geheel van onder-
rnaar°0rzieningen vond zij best, als dit
ürge nict ten koste gaat van allerlei
vap 'h zaken zoals de nieuwe regeling
het p V.H.M.O. Deze zaak moet nu
eerst worden aangepakt.
ï>e i,
Vet,«eer Kleijwegt (P.v.d.A.) wilde, zo
9>aa rde hij, geen zwartboek schrijven,
*ht gaf bij onomwonden te kennen,
de "ij het onderwijsbeleid, zoals dit na
éi0p°rlog gevoerd is, grijs vond. De Me-
Cajle van Antwoord, waarin minister
stjg h>Gt kracht opkwam tegen de ern-
Zija kritiek in het Voorlopig Verslag op
der beleid, achtte de P.v.d.A.-woordvoer-
8ehd Ve*e Plaatsen bijzonder onbevredi-
I)e'
hp O «teister zegt nu wel in antwoord
aan kritiek ten aanzien van het manco
Sart *®tgevende kracht, waaraan zijn de-
harri etlt lijdt, dat er op dit departement
Wij gewerkt wordt, iets, wat ik gaarne
leg-?ateemen, maar dit is nog geen weer-
he6rng van de geuite kritiek, aldus de
go6rt Kleijwegt. Hard werken kan heel
fievpAamen§aan met een gebrek aan wet-
y?>de kracht.
tiPet m zijn een aantal belangrijke en
spanning tegemoetgeziene wetsont-
rPen
uitgebleven? Teleurgestelde ver-
zakpn bS krenkt het hart, vooral als het
str0j'a betreft, waarvan uitstel tot cata-
Bp gevolgen kan leiden.
ontwikkeling
maatschappelijke
v„ -- tot een beter onderwijsbeleid,
ondp, Nederland moet zorgen voor goed
(trp-f^Üs, omdat wij ons gebrek aan
het "s'°ffcn dienen te compenseren door
van kwaliteitsartikelen en
de voeden van kwaliteitsmensen, aldus
ecr Kleijwegt.
hp
w .vertraging in de wetgevende arbeid
Plan in hoge mate bevorderd door het
6ei v s
«ezp(.net voort-
onder-
om
'vijs
!r°te
in één
'Vet et Kader-
te regelen.
V"p-) toonl
vende kracht achtte hij niet billijk, maar
overigens stond ook hij uitermate scep
tisch tegen
over het plan
van de minis
ter om het ge
hele voortge
zette onder
wijs in één
wet onder te
brengen.
Ik ben eer
der geneigd
aan Sinter
klaas te gelo
ven dan aan
de totstand-
De heer TILANUS. koming van
Eerder aan Sinterklaas, deze mam-
moethwet.
Gelooft u maar aan beide, interrum
peerde minister Cals.
Het mammoeth-ontwerp deed de
C.H.-fractieleider denken aan het
grondslagen-ontwerp van wijlen mi
nister Marchant. Dit heeft gelukkig
alleen de adviserende colleges bereikt.
Wanneer het was ingediend, zou het
de ministeriële dood van de heer Mar
chant -hebben betekend, aldus de heer
Tilanus, die minister Cals hiermee een
weinig rooskleurig perspectief in het
vooruitzicht stelde.
De heer Tilanus benadrukte nog eens,
dat er bij het onderwijs tevee] instanties
zijn betrokken. Als er enige zouden wor
den uitgeschakeld, zou dat een wezen
lijke bijdrage tot de bestedingsbeper
king betekenen.
De heer Scholten (A.R.) was van me
ning, dat de wetgevende arbeid op het
departement wordt vertraagd door het
aantrekken van allerlei taken, die niet
bij de overheid thuis horen.
Het tweede grote punt van kritiek be
trof, zoals gezegd, het ontstellend gebrek
aan bevoegde leerkrachten. De toestand
op dit punt Is meer dan benauwend,
constateerde mevr. Fortanier de Wit.
Van de leraren is op het ogenblik 26 pet.
onbevoegd, 1/3 hiervan is zelfs niet in
het bezit van een M.O.-akte. Van de
leraren, die vorig jaar zijn aangesteld,
is liefst 61 pet onbevoegd. Wat doet de
minister om de gevaarlijke situatie,
waarin het V.H.M.O, verkeert en die
eigenlijk a! niet meer te redden is. het
hoofd te bieden? De regering ziet ken
nelijk de gevaren niet, die het V.H.M.O.
bedreigen. Hoe moeten we in 's hemels
naam volgend jaar de te verwachten
35.000 leerlingen opvangen?
De heer Kleijwegt constateerde
eveneens een ontstellend gebrek aan
bevoegde leerkrachten bij het VHMO
alsook bij het lager onderwijs. In Rot
terdam zijn bijna 4000 leerlingen da
gelijks verstoken van n-ormaal onder
wijs op de openbare scholen. De
Kweckschoolonderwijs
en daarmede het -cademiscbe onderwijs
na I960. Ook bij het nijverheidsonder
wijs is de huisvesting een nijpende kwes
tie. Het onderwijs is in een impasse ge
raakt. We hopen, dat de minister door
een doelbewust beleid een uitweg uit de
moeilijkheden zal weten te vinden, aldus
de A.R. woordvoerder.
Mevr. Fortanier de Wit zag zich ook
dit jaar gedwongen om terug te komen
op het salarisbeleid ten aanzien van de
leraren. In de eerste plaats sprak zij er
haar verbazing over uit, dat er nu weer
verschil is gekomen tussen de salariëring
van de leraren van het V.H.M.O. en die
van het middelbaa, technisch onderwijs.
De laatsten verdienen n.l. meer. En waar
om? Een betere coördinatie in het sala
risbeleid ig hard nodig, vonniste de libe
rale spreekster.
De salarissen der hogere ambtenaren
zijn verhoogd wegens de grote zuig
kracht van het bedrijfsleven, maar de
cijfers tonen aan, dat als er ergens van
een tekort moet worden gesoroken, dit
het geval is t.a.v. de leraren van het
V.H.M.O. Deze leraren hebbe- echter
nog steeds niet gedeeld in deze salaris
verbetering van de hogere ambtenaren.
Terecht bestaat hierover in hun kring
grote ontevredenheid, verklaarde me
vrouw Fortanier de Wit verder. Te
meer is hiertoe reden, doordat de le
den van de rechterlijke macht wel pro
fiteren van de salarisverbetering der
top-ambtenaren, zoals blijkt uit een
wetsontwerp, dat vandaag door de
Tweede Kamer werd aangenomen,
waarover dadelijk meer.
Verwijzend naar het zwartboek van
de Raad van
Leraren gaf
de liberale af
gevaardigde
de minister
te verstaan,
dat toch niet
steeds maar
"-reht kan
worden. Het
wordt tijd dat
In de salarië
ring van lera
ren alsook van
wetenschap
pelijke amb
tenaren dui
delijk blijk
wordt gege
ven van het belang, dat men aan hun
werk hecht. Het uitsluiten van de lera
ren van de salarisverbetcring der ho
gere ambtenaren werkt als een boeme
rang t.a.v. het maatschappelijk aanzien
van de leraren. De liberale afgevaardig
de verzocht de minister op korte ter
mijn een beslissing te dezer zake te ne
men. Mocht het antwoord van de be
windsman niet bevredigend zijn, dan zal
ik een uitspraak van de Kamer vragen,
zo dreigde zij.
Ook over het hoger onderwijs werden
een aantal opmerkingen gemaakt. Pater
Stokman vestigde de aandacht op de gro
te nood, waarin het bijzonder hoger on
derwijs verkeert en drong aan op een
spoedige herziening van de subsidie-nor
men t.a.v. dit onderwijs en op het ver-
lenen van subsidie aan de gemeentelijke
universiteit van Amsterdam. j
De heer Van Dijk vroeg nadere inlich
tingen over de pas-gecreëerde figuur
Doorn haast te zullen maken met het
taakonderzoek der griffiers. Hij ver
klaarde zich bereid het vraagstuk der
vergoedingen te incorperen in het taak
onderzoek en voor te leggen aan de
breed samengestelde commissie van over
leg.
Het wetsontwerp werd na eën kort de
bat z.h.s. aangenomen.
AD INT.
Dinsdagmiddag werd op het vliegveld Soesterberg de in Nederland gebouwde helikopter ,JColibrie HS" gedemonstreerd.
De foto toont het interieur van de helikopter.
Naar verwachting zullen dit jaar bijna 85.000 woningen gereed komen. Het
Nederlandse volk kan uit dit cijfer de moed putten, dat de bestrijding van de
woningnood geen hopeloze zaak is. zo zegt de minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid in zijn Memorie van Antwoord betreffende de Begroting 1958.
Hij voegt daar echter onmiddellijk aan toe, dat, hoewel de regering ook voor
1958 de opheffing van de woningnood als centraal doel stelt, de vraag rijst
of de wijziging, welke zich in het laatste half jaar in de financiële omstandig
heden heeft voltrokken, het mogelijk zal maken in dat jaar zoveel woningen in
aanbouw te nemen, als voor een voortgezette hoge produktie noodzakelijk zou
zijn.
MEVR. FORTANIER
DE WIT.
Limiet aan geduld.
De minister is op dit punt niet optimis
tisch, omdat de krapte op de kapitaal
markt en de hoge rentestand het voor
particulieren wel bijzonder bezwaarlijk
maken toto de bouw van woningen over te
gaan. Als de bouw in deze sector in 1958
inderdaad verstek iaat gaan, zal in 1959
met een niet onbelangrijke daling van
het aantal gereedkomende woningen re
kening moeten worden gehouden. Gelet op
de kapitaalpositje der gemeenten ligt de
mogelijkheid om bij eventueel achterblij
ven van de particuliere bouw de woning-
vvetbouw op te voeryh, voorlopig niet
voor de hand.
In de exploitatie-opzet van alle woning-
wetswoningen, waarvoor sedert 1 januari
1957 machtiging tot gunning is of zal wor
den verleend, zal een rentepercentage van
niet meer dan 4% behoeven te worden
opgenomen. Dit zal mogelijk worden ge
maakt door een van rijkswege te geven
rentebijslag op het subsidie voor woning
wetwoningen, die worden gefinancierd
met gelden van de 6°/o Nationale Woning
bouwlening of met de door de verzeke
ringsmaatschappijen en institutionele^ be
leggers tegen een percentage van 4'/« op
grond van het zogenaamde Grote con
tract aan de gemeenten ter beschikking
gestelde gelden.
De rentebijslag zal niet worden ge
geven over die gelden van genoemde
leningen, welke zullen worden gebruikt
voor scholenbouw of voor het aanko
pen en bouwrijp maken van gronden.
PATER STOKMAN
Sceptisch.
'K V Tlt°kman
Ie
öit van
Scemf 0 erg
^ttseh.
h6naarom kun-
tot v.e niet
lep;! etl slui-
"ah n>,Jgebeel
i,.°°rzi„^derwijs-
llele h mngen komen via de weg van par-
Het ®rzieningen?
en van één grote wet op het
„et onderwijs op dit ogenblik leek
Prematuur.
hpA®'" komen echter nog twee nieuwe
kij- De minister heeft mee-
der^, dat het ontwerp van deze Ka-
1057 voor het voortgezet onderwijs in
Optv/l3n departementale afronding zal
Schilt gen' zodat het dan naar de ver-
gez0 ®nde adviesinstanties kan worden
hartp n- Daarna moet het op het de-
Wd nt nog in een definitieve vorm
hog gegoten, vervolgens moet het
Stgj ministerraad en de Raad van
kier Passeren. De tijd taxerend, die
68 gemoeid is, vreesde pater Stok-
hiej' dat dit gewichtige wetsontwerp
^°rdn Sr door de Tweede Kamer kan
g6p ,etl afgehandeld vóór de verkiezin-
tteuj. an I960. Dit zou dan zeer te be-
n ziin, aldus spreker.
'>6>-\vat'Pr had pater Stokman ook ernstige
aue® togen het plan van de minister
^der 'ei onderdelen van de Kaderwet
zegelen in algemene maatregelen
>-•! v -^scien in
jV J ""r. De K.V.P.-woordvoerder
k>ptrde een tem
ne „®ereseld mt,,..- -
0Q1, ^atregel van bestuur te regelen
.i_:k in i.«Mk no
h "k "^sci van ucsiuui
«igin de dagelijkse praktijk is de
j/Ohter- Van hét departement tot regle-
van bet onderwijs reeds ver-
sAe "zo zelfs, dat bestaande vvette-
lh ^bia 11 'n gevaar komen. Pater
vl^'ZuoUtrok tegen deze vergaande be-
9,1 j- "t Van het departement krachtif
0h Vt r A'1 eiste van de minister, dat
Vh «ttvo 1 mogelijk is alle belangriike
Vp Hg», Pen >n de Kaderwet voor het
H ct onderwijs te regelen, deze
L tld "adere wetten zal worden aan-
9 Van v M'et door algemene maatrege-
n bestuur.
bp6„(.-TilanUs (C.H.j nam het een
'le voor de minister op. De
over een gebrek aan wetge'
Tijdens de behandeling gistermiddag in de Eerste Kamer van de wetsont
werpen tot goedkeuring van de verdragen tot oprichten van de Europese
Economische Gemeenschap en van de Europese Gemeenschap voor Atoom
energie, waarbij een achttal ministers achter de regeringstafel had plaats ge
nomen, verklaarde de heer Heilema (A.R.) dat hem opgevallen was, dat onder
de bevolking der zes landen slechts weinig geestdrift bestaat voor deze ver
dragen. Alleen een kleine, onmiddellijk bij de onderhandelingen betrokken
groep, heeft er haar voldoening over uitgesproken en dan nog onder bepaalde
reserves. Vele artikelen, zo zeide hij verder, zijn onduidelijk gesteld en voor
verschillende interpretaties vatbaar. Ook zijn tal van bepalingen met elkaar
in strjjd als gevolg van de spoed, waarmee men deze heeft moeten opstellen.
Het bedrijfsleven kan niet wachten op uitspraken van het hof met betrekking
tot de nietigverklaring van deze tegenstrijdigheden.
nogal wat problemen liggen in de grote
1 verscheidenheid der economische politiek
in de verschillende landen en noemde het
E.E.G.-verdrag zelfs een couveusekindje,
dat bovendien nog de vrucht is van een
overhaaste conceptie.
De heer Sassen (K.V.P.) drong er op
aan bij Het overleg met betrekking tot de
problemen, die samenhangen met de
E.E.G., ook de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie te betrekken en dit niet alleen
te voeren met de secretarissen der werk
geversorganisaties.
Er zal gestreefd moe-ten worden naar
een echt Europees parlement, want ook
in de gemeenschappelijke vergadering
van de E.E.G. is de zetelverdeling niet
gunstig voor ons land. De_ 14 Nederlandse
parlementsleden, die hiervan deel zullen
uitmaken, zullen een bijzonder zware taak
hebben en het is de vraag of de leden der
Eerste Kamer, die meestal nog neven
functies hebben, deze normaal zullen kun
nen vervullen. Hoewel de gevaren van de
onderhavige verdragen niet onderschat
tend, zei de heer Heilema toch, dat het
grote doel het waard is en dat ook zijn
fractie de verdragen wil aanvaarden.
De heer Kapteyn (P.v.d.A.) zei, dat een
van de zwakke punten in het verdrag is,
dat nergens gesproken wordt over een
monetaire en fiscale politiek der zes lan
den. Ook de magere paragraaf over de
conjunctuurpolitiek heeft hem teleurge
steld, want hij is het eens met de Bel
gische minister Rey, die in Straatsburg
verklaarde, dat slechts een dergelijke con
junctuurpolitiek der 6 landen aan de ex
pansie een grotere stabiliteit kan geven.
Engeland wil een eerste partij blijven
zipgen in het Europa-koor, doch een der
gelijke houding is onmogelijk in de E.E.G.
Dit land is thans gekomen met het voor
stel van de vrijhandelszone, dat de
typische kenmerken draagt van een 19e-
eeuwse gedachtenwereld, aldus de heer
Kapteyn. Niettemin is hij van oordeel, dat
men in Europa uiteindelijk tot deze vrij
handelszone zal moeten komen, aangezien
men alleen dan Amerika economisch voor
ons zal kunnen interesseren.
De heer Vixseboxse (C.H.) sprak zich
eveneens uit voor een vrijhandelszone. De
E.E.G. moet gezien worden als een etappe
in een nog nauwere Europese samenwer
king.
De verdragen bieden zonder twijfel gun
stige perspectieven en dat men in Neder
land daarmee rekening houdt bewijzen de
plannen voor de „Europoort". De heer
Vixseboxse was niet zo gelukkig met de
kernenergie en vroeg zich af, of de nood
zakelijke energie niet verkregen zou kun
nen worden uit de olie, die thans in steeds
grotere hoeveelheden wordt gewonnen.
Zal de wereld niet aan de kernenergie
ten ondergaan? zo vroeg hij zich af.
De heer Van Riel (V.V.D.) was lang niet
in de wolken met de verdragen. Hij zag
Mr. E. SASSEN
Klemmende vraag
Met betrekking
tot de opmer
king van de re
gering dat de
tabaksindustrie
in Nederland
geen buiten-
andse concur-
entie behoeft te
rezen, met na-
ne uit Duits
land, omdat
leze produkten
hier niet be
geerd worden,
maakte hij er op
attent, dat de
invoer van se-
noritas uit Bel
gië dit jaar met 60 is toegenomen.
De heer Sassen legde verder de nadruk
op de noodzaak van een financiële stabi
liteit in de lidstaten der E.E.G. Betekent
de instelling van een vrijhandelszone, dat
de E.E.G. hierin uiteindelijk zal oplossen,
zo vraagt hij. Hoe zal het concurrentie-
regiime i,n de vrijhandelszone zijn? En
staat het vast dat ook de landbouwproduk-
ten hierin worden opgenomen? Hij sprak
er zijn voldoening over uit, dat Suriname
én de Nederlandse Antillen de totstand
koming van het E.E.G.-verdrag toejuichen
en was verder van oordeel, dat de Euro
pese instellingen in één stad geconcen
treerd moeten worden. Men kan van de
raad niet verlangen, dat hij een reizend
college wordt. Ook kan niet verwacht
worden,, dat de instellingen rationeel zul
len werken indien zij verspreid zijn over
Europa.
Wij moeten ons er, méér dan in het
verleden, van bewust zpn, dat de vrije
wereld tegenover een uitdaging staat, die
met zelfbewustheid en overmoed tot haar
wordt gericht. De tegenpartij heeft een
technische ontwikkeling bereikt, die door
haar niet zonder cynisme het laatste wa
pen wordt genoemd. Zullen wy deze uit
daging kunnen beantwoorden? aldus de
heer Sassen. Het tragische is, dat Europa
op het ogenblik niet in staat is op deze
klemmende vraag het verlossende ant
woord te geven.
De heer Regout (K.V.P.) merkte op, dat
de gemeenschappelijke markt hoge eisen
stelt aan het aanpassingsvermogen der
Nederlandse industrie en dat deze zich
tijdig op de nieuwe situatie zal moeten
kunnen voorbereiden. Hiertoe zijn in de
eerste plaats verdere investeringen nood
zakelijk en een verlichting der fiscale
lasten. Dit laatste zal vooral noodzakelijk
zijn, wil Nederland het hoofd kunnen "blij
ven bieden aan de buitenlandse concur
rentie. Het verdrag biedt waardevolle
perspectieven voor de economische ont
wikkeling van Nederland.
Nederland moet een evenredig aandeel
leveren in de opleiding van de kern
fysici. Dat zei de heer Vos (P.v.d.A.),
die opmerkte dat deze opleiding niet al
leen in Nederland doch ook in het buiten
land zal moeten geschieden.
Is het juist, was verder de vraag van
de heer Vos. dat de laatste onderzoekin
gen naar olie en aardgas in Nederland
aangename verrassingen hebben opge
leverd?
De Nederlandse industrie zal zich die
nen toe te leggen op het vervaardigen
van de apparaturen, die noodzakelijk zijn
voor het kernonderzoek.
De heer Lichtenauer (C.H.) wees er op,
dat Nederland voorbestemd is de Europese
poort te worden voor de economische ge
meenschap der zes. Hij betreurde het in
dit verband, dat de vervoersproblemen en
de daarmee verband houdende politiek
niet op afdoende wijze zijn geregeld in
het verdrag der E.E.G., terwijl de heer
De Grooth (V.V.D.) zich afvroeg, wat zal
geschieden indien het verdrag niet be
antwoordt aan de gestelde verwachtingen?
Vanochtend heeft de regering een aan
vang gemaakt met de beantwoording der
sprekers.
Van de opbrengst der Nationale Woning
bouwlening ad 394 miljoen is 115 mil
joen bestemd voor in 1957 aan te vangen
woningwetbouw en voor het bouwrüp ma
ken van gronden. Een bedrag van f 25
miljoen wordt gebruikt voor de financie
ring van met stadsuitbreidingen verband
houdenden scholenbouw. De rest is be
stemd voor in dit jaar aangevangen wo
ningbouw, waarvoor nog geen vaste geld
middelen beschikbaar zpn.
Over de verdeling van de woningbouw-
voorschotten, waarvoor een bedrag van
540 miljoen is uitgetrokken, zal een
advies worden uitgebracht door de Sub
commissie voor de verdeling van het wo
ningcontingent van het Centraal orgaan
voor de wederopbouw en de bouwnijver
heid.
Verwacht wordt, dat voor de financie
ring van de woningwetbouw in 1958 nog
tenminste 100 miljoen beschikbaar zal
zijn van het contract met de levensverze-
keringsmaa-tsohappijen en institutionele
beleggers. Mocht onverhoopt blijken, dat
het voor de rijks voorschotten uitgetrok
ken bedrag van f 540 miljoen, vermeer
derd met het restaat van tenminste 100
miljoen niet voldoende is voor de finan
ciering van 40.000 in 1958 in aanbouw te
nemen woningwetwoningen, dan zal enige
verhoging, als de budgettaire positie dit
dan toelaat, eventueel kunnen worden
overwogen.
Gemeenten, die begin 1958 nog over niet
bestede gelden voor woningbouw beschik
ken, zullen voorlopig niet voor de ver
strekking van rijksvoorschotten in aan
merking komen.
Het aantal voltooide woningen be
weegt zich sinds het begin van 1957
op een niveau, dat aanzienlijk hoger
ligt dan dat van 1956 en vorige jaren.
Deze verhoging correspondeert met de
verhoging van het aantal woningen,
waarvan in 1956 de bouw werd aan
gevangen. De produktie aan woningen,
welke voor dit jaar op 1100 miljoen
was geraamd, zal in'werkelijkheid rond
1400 miljoen bedragen.
Gebleken is, dat de bouwtijden bij de
vergroting van het aantal in aanbouw
zijnde woningen niet zijn toegenomen. De
gemiddelde bouwtijd was in de eerste ne-
Naar het zich laat aanzien, zullen zo
wel uitbreiding van grote en kleine ste
den. als de stichting van nieuwe steden
noodzakelijk zijn om de komende bevol
kingsontwikkeling in het westen van het
land op te vangen. Dit heeft de minis
ter van Volkshuisvesting en Bouw-npver-
heid opgemerkt in zijn M.v.A. betreffen
de de Begroting 1958 voor dit departe
ment.
De Memories van Antwoord betreffen
de de ontwerpen voor een wet op de
ruimtelijke ordening en een nieuwe wo
ningwet zullen nog enige tijd op zich la
ten wachten. De oorzaak hiervan is. dat
tegelijk hiermee een ontwerp-invoerings-
wet zal worden ingediend.
gen maanden van dit jaar 13,1 maand, te
gen 13,3 maand over 1956 en gelijk aan de
gemiddelde bouwtijd over 1955. De bouw.
prijzen van woningwetwoningen zijn sinds
het aanta] in uitvoering zijnde woningen
is gestegen, niet meer omhoog gegaan dan
overeenkomt met de officiële stijging van
lonen en materialen.
De bewindsman acht een zekere daling
van de bouwprpzen geenszins denkbeel
dig. De indruk bestaat, dat als gevolg van
een ontspanning op de arbeidsmarkt een
dglende tendens by de zogenaamde zwarte
lonen valt waar te nemen. Gedurende het
laatste half .jaar'viel geen styging meer
waar te nemen, zodat niet kan worden ge
zegd, dat, de vertraagde uitgifte van goed
keuringen een kostenverhogende invloed
heeft.
De minister is van mening, dat de hu
ren van woningwetwoningen, die thans
worden gebouwd, zeer hoog zijn. Deze
hoge huren zijn een gevolg van de hoge
rentestand, de hoge bouwkosten en een
stijging van het woonpeil. De recente stij
ging van de huurprijzen van nieuwe wo
ningen heeft het effect van de 25 pet.
verhoging van de huren der oude wonin
gen reeds weer overtroffen, ook als men
slechts rekening houdt met een rentevoet
van 4'/« pet.
Het peil van de woningwetwoningen
wordt door gemeenten en woningbouw
verenigingen in toenemende mate afge
stemd op de maximum toelaatbare eisen.
De minister is voornemens de gemeente
besturen te wijzen op de noodzaak van
een verantwoorde differentiatie in aan
leg, inhoud en uitrusting der woningen.
Naar zijn mening moet het op deze wijze
mogelijk zijn ook woningen te bouwen
met lagere huurprijzen dan die welke
thans voor de nieuwste woningen moeten
worden gevraagd.
In een principiële zaak, waarbij ver
dachte en officier tevoren overleg hadden
gepleegd teneinde een rechterlijke uit
spraak te krijgen, heeft de economische
politierechter te Amsterdam gisteren de
nieuwste methode om de huurkoopbepa
lingen ten aanzien van de eerste hoge aan
betaling te omzeilen, veroordeeld.
Terecht stond een 65-jarige winkelier
van wasmachines, die gedwongen door
de concurrentie in de zomer van dit
jaar er toe over ging zijn klanten was
machines te verhuren voor f 4,— per
week. Het systeem werkt als volgt: de
klant krijgt de wasmachine in huur voor
f 4,per week. Na 30 weken heeft de
klant het recht (doch niet de plicht) een
huurkoopcontract af te sluiten. Verdachte
gaf de klant dan 80 procent van het reeds
betaalde bedrag terug, waarmede deze de
eerste aanbetaling van 20 procent van de
prijs voor de wasmachine aan de finan
cieringsmaatschappij betaalde. De was
machine bleef in het bezit van de klant,
die daarna normaal de termijnen van
4,— per week bleef afbetalen en zo na
verloop van tijd eigenaar van de machine
werd.
Voor het publiek betekent dit in de
praktijk, dat het voor 4,per week niet
alleen een wasmachine huurt, doch die
tenslotte zonder verdere betaling mag be
houden als eigendom.
Dit nu is niet de bedoeling geweest van
de laatste huurkoopwetten, die ten doel
hadden de bestedingsbeperking te bevor
deren. De justitie zou waarschijnlijk tegen
dit systeem niets kunnen ondernemen, in
dien voor de huur een gewoon huurcon
tract was opgemaakt en na 30 weken een
normaal huurkoop-contract, maar op' deze
basis heeft de klant weinig houvast. In de
betrokken huurcontracten, die de ver
dachte had opgesteld, stond dan ook een
clausule, waarin was vervat, dat de koper
na 30 weken het recht kreeg een huur
contract af te sluiten en dan van de ver
dachte 80 procent terug zou krijgen van
de* betaalde huurpenningen.
„Dit is een schijncontract", meende de
officier van justitie. „Het enige doel is de
wettelijke bepalingen te omzeilen. Als er
opzet in het spel is tot ontduiking, dan
zou het een misdrijf zijn. Indien men ech
ter die opzet niet bewezen acht, dan blijft
het een overtreding". Hij eiste 500,—
boete.
De politierechter, die terstond vonnis
wees, zeide de mening te zijn toegedaan,
dat hier inderdaad sprake was van een
schuilcontract, omdat de werkelijke be
doeling van partijen niet was een machine
te huren, doch te kopen op huurkoop
overeenkomst.
Hij achtte ook de opzet bewezen, zodat
volgens hem van een misdrijf sprake was,
maar hoewel hij meende, dat de verdachte
in dit proefproces een niet te hoge boete
mocht worden opgelegd, stelde hij deze
toch vast op f 260,omdat in geval van
een overtreding de verdachte bij een
lagere boete niet in hoger beroep zou
kunnen gaan.
DE FRANSE VERTAALPRIJS Hal-
perime-Kaminsky, ten bedrage van
50.000 franken, is dit jaar toegekend
aan de Hongaarse schrijver Tibor Dery
voor zijn vertaling van „Nick of de
geschiedenis van een hond". Dery is
onlangs in Hongarije veroordeeld op
beschuldiging van tegen het commu
nisme gerichte activiteit.
Koud winters weer met sneeuw en ijs
heeft gisteren zijn intrede gedaan in
Europa. In Zuid-Italië werden dorpen door
Hevige sneeuwval geïsoleerd. In Grieken
land werd het spoorwegverkeer door de
sneeuw stil gelegd.
Reuter bericht voorts uit:
Parijs: de temperaturen in geheel Frank
rijk waren laag. In Saint Etienne en
Vichy vroor het negen graden De warm
ste plaats was Menton, waar het kwik
acht graden boven nul aanwees.
Garmfsch, Zuid-Beieren: de Beierse Alpen
waren gisteren bedekt met een flinke
sneeuwlaag. De meren begonnen dicht
te vriezen.
Wenen: in het hoogland van de westelijke
Oostenrijkse provincies viel tien centi
meter sneeuw. Alle wegen door de ber
gen zijn echter nog bruikbaar. De tem
peratuur in Wenen was gistermorgen
zes graden onder nul. De wegen waren
beijzeld.
Londen: de industriegebieden van Groot-
Brittannië hadden te lijden van een zeer
dichte mist. Voor de rest van het land
werd een strenge vorst voorspeld.
