Bezorgdheid over financiering
particuliere woningbouw in 1958
Minister Witte wenst seen rente
bijslag in particuliere sector
Vliegtuigen met evacués via
Londen naar Amsterdam
Zeeland alle andere provincies vóór
PUZZEL
WVBERT
Holiday on Ice: een boeiende,
op en top Amerikaanse show
Plechtigheden in Stockholm en Oslo
Si*'
0?- meC
Radiotoren te Goes officieel
in gebruik
Onze dagelijkse
DE NOBELPRIJZEN UITGEREIKT
«M
Begroting Volkshuisvesting en Bouwnijverheid in Tweede Kamer
tweede kamer
Motie
over sport-nota
verworpen
Eerste dag van luchtbrug drie toestellen
in Singapore
Ontslag en lialve
werkweek
Balletmeisje gewond hij
première ijsrevue
VB
WOENSDAG 11 DECEMBER 1957
AGINA 3
daV'
't^V
O
Institutionele beleggers
en ivoningbouw
d niet
f articuliere en woningwet'
houw
Huisvesting bejaarden
Ruimtelijke ordening
Moties
an
"P-N-
te,
Sa hi
V, pw -
Ook Sabena ingeschakeld?
Onrust onder Indonesiërs op
Nederlandse schepen
Leidse primeur
FOTOTENTOONSTELLING
OVER SURINAMERS
SALARISREGELING
KRAAMVERZORGSTERS
HOGERE TOESLAG OP
BUITENGEWOON PENSIOEN
Oplossing van gisteren
Horizontaal: 1 stroper, 6 mao, 7 nis, 9
kales, 11 stoom, 13 and, 14 los, 16 oma,
17 o.k., 19 o.l., 20 en, 21 ieder, 22 in, 23
km, 24 eb, 26 oor, 28 erg, 30 Lea, 32 eland,
34 along, 36 mat, 38 one, 39 goeierd.
Bescherm Uw
keel en voorkom
verkoudheid met
Televisie gemeengoed
Noodnet Zeeland
Kijkgenot bedorven
EXPORT-BEVORDERING
•IN NIEUW-GUINEA
de
45*
M
\nt'
-Jij
DEN HAAG, 10 december
Dc bouw van 85.000 woningen in dit
par betekent een record, waarmee minis-
er VVitte vanmiddag in de Tweede Kamer
an vele zijden werd gelukgewenst bij de
"mandeling van de begroting van zijn
"JPartement. Dit resultaat bewijst, dal
'Jti beleid fundamenteel juist is geweest,
mus de heer Andriessen (K.V.P.)
Minister Witte, die tijdens de avond-
ergadering aan het woord kwam, toonde
*ich
de
een bescheiden man. Hij dankte voor
geuite waardering, maar voegde er
^middellijk aan toe, dat er bij het be
kken van dit resultaat geluk in het spel
Is Beweest.
blijdschap van de verschillende af
gevaardigden werd echter getemperd door
"n bezorgdheid over de financiering van
e Particuliere woningbouw in 1958.
"e heer Andriessen maakte zich in ver
and hiermede ook bezorgd over de ont-
'kkeling van de werkgelegenheid in de
ouwnjjverheid in de komende jaren en
aarschuwde de regering met klem tegen
veP te sterke afremming. Aan de kapitaal-
0orziening t.a.v. de woningbouw dient
prioriteit gegeven te worden.
Minister VVitte was van mening, dat de
°uw van 80.000 woningen in 1958 econo-
'seh verantwoord is, maar was nog niet
prust over de financieringsmogeljjkheden
!eWan, althans wat de particuliere wo-
'Pgbouw betreft.
-Als we een versnelde woningbouw wil-
moet er, aldus de minister, ergens
Pders worden afgeremd. Het inhalen van
woningtekort zal niet anders kunnen
«eschieden dan door het brengen van
Vo kS e'"jers- De bewindsman dacht in
j.poand hiermede o.a .aan loonstabilisa-
hoopgevend is intussen, wat de finan-
c>er:
dat
'hg van de particuliere bouw betreft,
gel krachten werkzaam zijn, die de
„Msehaarste zullen doen afnemen, waar-
t °r de geld- en kapitaalmarkt weer be
vuilen gaan functioneren.
Zo K 1 aantal aanvragen voor premiebouw,
t* °evestigde de minister, loopt inderdaad
dg, maar hij verwachtte, dat dit wel
j. er beter zal worden. Gemeenten kun-
p d ten dezen stimulerend optreden door
h n aantrekkelijk vestigingsbeleid, het
..ohikbaar stellen
van grond e.d.
te 7oor een °Penl3are bespreking van de
lin he aspecten .van de premierege-
hP5 aan de hand van een nota, zoals de
er Toxopeus (V.V.D.) had gevraagd,
vr de minister Witte niets. Dit zal geen
^Ambten opleveren, zo meende hij. Wel
Zj, de hij de vaste Kamercommissie voor
0^n departement begin volgend jaar hier-
er nader inlichten.
v 'o het Voorlopig Verslag was door zeer
(j.el leden een lans gebroken voor de ge-
tai hte
om de institutionele beleggers wet-
|t'lik te verplichten een deel van hun
tW in de woningbouw te beleggen
deren -
<A.R
Van der Peijl (C.H.), Eibergen
derikK en Toxopeus (V.V.D.) wezen dit
heer 'd zonder meer van de hand. De
r'chtA°xopeus zag hierin een stap in de
jpst't g van koude socialisatie van de
den onele beleggers. Deze zijn in Ne-
op and de kwaadsten niet. Zij beleggen
ge s°ciaal verantwoorde wijze. Zij beleg
de Vr'jwillig reeds aanmerkelijk meer in
\veI°,Verheidssector dan in België, waar
p. 'e dezer zake dwang bestaat,
v e heer Andriessen kon een dergelijke
Plichting alleen als noodmaatregel
W^Pterenfnl.
has"sneer °P
Win? van vrij-
p^nde ka-
zHaal van de
tpjde der insti-
gersne'e be,eS"
stou een soort
d«?Ur achter de
heer Bom-
'P v.cl.A.)
tij.," het hoog
,r; dat de
lettel"® de
'Pspi 'ke bevoegdheid krijgt om aan de
gpVp °ne'e beleggers aanwijzingen te
Zjj n t.a.v. het deel van hun kapitaal, dat
hpst v°°r de woningbouw zouden moeten
lhemmmc"- Volgens hem was er geen
sep ngsverschil tussen dé heer Andries-
de?eea hem, want de regering zal van
e®br„-,evoeRdheid alleen in noodsituaties
maken.
r"ichtlister Witte antwoordde hierop te-
hep u,?;'ch over deze kwestie niet te kun-
blipj '"'aten zonder nader overleg met de
'h'Sch van Financiën en van Econo-
aap de Zaken. Er zitten teveel facetten
eep ,6ze zaak dan dat hij op zich hierin
ar"dpunt kan bepalen.
iVerhou°ri-rig werd ook gesproken over de
'bon g tussen particuliere en woning-
°m verdere huurstijging te
p h. al?6n zou het van zeer groot belang
a de hS de heer Van der Peijl, wanneer
Part-yp?theekrente van woningen in
- 'euliere sector van overheidswege
DE HEER ANDRIESSEN
Alleen in nood
een tijdelijke rentebijslag werd verleend.
Verschillende andere sprekers ondersteun
den eveneens dit denkbeeld.
De verhouding tussen particuliere en
woningwetbouw word wel bijzonder moei
lijk, zo meenden de heren Eibergen en
Van Vliet (K.V..P.), nu bij de exploitatie-
opzet van de woningwetbouw kan worden
uitgegaan van een rente van 4 pet. dank
zij een van rijkswege te verlenen rente
bijslag op het subsidie voor woningwet
woningen, terwijl in de particuliere bouw
sector overeenkomstig de huidige markt-
voorwaarden 6 pet. rente moet worden
opgebracht.
Minister Witte achtte dit denkbeeld van
een tijdelijke rentebijslag echter geen
praktische weg om tot een oplossing te
komen. Het is onjuist, aldus de minister,
om een huur af te stemmen op een actueel
hoge rente. Met het geven van rente
bijslagen in deze sector moeten we echt
niet beginnen.
Hij wees er in verband hiermede op,
dat het voor de ontwikkeling van de ka
pitaalmarkt en de rentevoet niet goed
zou zijn, als alles op alles wordt gezet
om de vlottende schuld der gemeenten
te consolideren
De particuliere bouw, welke gesub
sidieerd wordt, wordt zeker niet ach
tergesteld bij de woningwetbouw aldus
verder minister Witte. Het bestaan van
veel administratieve rompslomp wilde
hij niet ontkennen, maar, ais men zou
zeggen: schaf die administrat eve be
moeiingen maar af- dan impliceert dat
tevens een afschaffing vai de subsi
dies. Want deze maken die bemoeiin
gen nu eenmaal nodig.
Tot nu toe is niet gebleken, zo merkte
de bewindsman op, dat enig stelsel van
systeembouw goedkoper H dan de tradi
tionele bouw. Dit betekent echter geen
veroordeling van deze bouw. Integendeel,
de minister had goede verwachtingen te
dezer zake.
De heer Bommer bepleitte wederom
de instelling van een centraal research
instituut' ten behoeve van de woning
bouw. De minister deelde mede, dat
overleg hierover gaande is.
Hoeveel gaat het grootboek woning
verbetering wel niet kos'en, zo vroegen
verschillende afgevaardigden? Er zullen,
zo trachtte de bewindsman hen gerust te
stellen, geen andere kosten worden ge
maakt dan voor personeel, materieel en
huur.
Verscheidene sprekers vroegen weder
om- de aandacht van de minister voor de
huisvesting van bejaar-en. De heer An
driessen maakte zich I .-over zorgen
Gezien het toenemend aantal bejaarden
zullen we ons hiermee steeds intensie
ver bezig moeten houden. Dit vraagstuk
moet meer methodisch aangepakt wor
den. Er zijn richtlijnen nodig om tot ei i
systematische aanpak te korrwn. Hetzelf
de geldt voor huisvesting van alleen
staanden. Een commissie zou hiervoor
moeten worden ingeschakeld, zo vond de
heer Andriessen
Minister Witte antwoordde, dat de
huisvesting der bejaarden zijn aandacht
heeft. De moeilijkheid is echter, dat deze
zaak regionaal zeer verschillend ligt.
Van verscheidene zjjden werd geïnfor
meerd naar de maatregelen, die worden
genomen met het oog op de huisvesting
van naar ons land terugkerende Neder
landers uit Indonesië.
De regering, aldus het bescheid van
minister Witte, is druk doende met het
zoeken naar een oplossing hiervoor. Men
zal zich in ieder geval eerst moeten be
helpen met provisorische maatregelen.
Wat de ruimtelijk^ ordening betreft,
drong de heer Beernink (CR) aan op
het nemen van beslissingen. De tijd van
studeren is voorbij, die van beslissen
aangebroken. Met name vroeg hij een
snelle beslissing van de regering inzake
het Rotterdamse Europoort-plan en het
natuurreservaat ,de Beer", dat hierbij
op het spel staat. De heer Westerhout
(PvdA) vroeg zich in verband met het
laatste af, of alle belangen voldoen
de tegen elkaar zijn afgewogen.
Ten aanzien van de stichting van nieu
we steden dreigt een chaos te ontstaan,
constateerde de heer Beernink. Ook op
dit punt is een regeringsbeslissing op
korte termijn hoogst noodzakelijk.
De heer Andriessen drong er bij de
minister met klem op aan een nota
over de ruimtelijke ordening bjj de
Kamer in te dienen, zodat zij hierover
apart kan beraadslagen voordat het
wetsontwerp inzake de ruimtelijke or
dening in behandeling komt.
Minister Witte verklaarde te dzzer
zake, dat voor de ruimtelijke ordening
twee dingen nodig zijn: een behoorliike
wetgeving, die bevoegdheden legt,
waar ze moeten liggen er vervolgens
een goed samenspel tusst de departe
menten en tussen regering, Gedepu
teerde Staten en gemeenten. De ge
dachten op dit gebied zijn nog te vaag
en te weinig concreet om thans reeds
met een nota hierover te komen. Wel
zal te zijner tijd bekend gemaakt kan
nen worden, hoe de regering zich het
brede planologische samenspel hoeft
gedacht Dit zou het best door de mi
nister-president gedaan kunnen wor
den.
De heer Andriessen was over dit ant
woord van de minister niet tevreden. De
bewindsman is hiermee beneden de maat
gebleven. Het plan om hierover een motie
in te dienen is inmiddels uitgegroeid tot
een gedachte van de gehele vaste com
missie over Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid. Aan het breed planologisch
samenspel, waarover de minister sprak,
moet toch een bepaalde basis ten grond
slag liggen. Namens de vaste commissie
diende de heer Andriessen tenslotte een
motie in, waarin de regering wordt uit
genodigd een nota over te leggen, waar
door de Kamer meer inzicht kan krijgen
in de problemen der ruimtelijke ordening
en in de beleidslijn van de regering.
Minister Witte verklaarde in antwoord
hierop, dat over het begrip ruimtelijke
ordening niet voldoende duidelijkheid be
staat. De oorzaak hiervan is, dat men er
in twee talen over spreekt. Anderhalve
maand geleden heeft de minister een stuk
over deze zaak aan de ministerraad over
gelegd.
De verhou
dingen, die
hier in het ge
ding zijn, al
dus de be
windsman, lig
gen zeer sub
tiel. Aanvaar
ding van de
motie be
schouwt hij als
het storen van
een broedende
kip. De minis
ter toonde zieh
bereid met de
Kamercom
missie te be
spreken, wan
neer de zaak in het openbaar behandeld
kan worden. Hij vroeg de Kamer terzake
vertrouwen te hebben. Het gaat hier om
een complex problemen. Er is nog geen
vorm gevonden, waarin het als totaliteit
in behandeling kan worden genomen. Er
wordt hierop nog gestudeerd.
De heer Eibèrgen diende bij de replie
ken eveneens een motie in, nl. betref
fende te treffen voorzieningen op de
bouwplaatsen. Minister Witte merkte
naar aanleiding hiervan op, dat er for
mele moeilijkheden zijn om bepaalde
zaken t.a.v. betere hygiënische verzor
ging e.d. op het werk over te schrijven.
Wel wordt zoveel mogelijk aanbevolen
hiermee rekening te houden. De minis
ter is bereid de gemeentebesturen hier
over nog eens te schrijven.
Na re- en dupliek werd de begroting
z.h.s. aangenomen. Over de beide moties
zal morgen worden gestemd. Omstreeks
half twaalf werd de vergadering gesloten.
AD INT.
Minister WITTE
Broedende kip
(V;
s °nze Parlementaire verslaggever
'eeen t?de Kamer heeft gistermidag met
Memmen de motie van de heer
1( "p-v.d.A.) betreffende spoedige
1htlla,,1cliit'an de toegezegde nota over de
va e de ppvoeding en sport, welke
'hl de heV°rige week de behandeling
fchii 'dis u°ting van Onderwüs, Kunsten
Vön»_?pPen was ingediend, verwor-
alleen de P.v.d.A.
a de stemden
Broecke-Hoekstra (V.V.D.) en
erna (A.R.) gaven
v«m °kk
Wine™3 gaven in een korte
smette t te kennen aan deze motie geen
de '"end hebben; de andere tegen-
br.v0rjg e fracties hadden hun mening
jCht. Week reeds tot uitdrukking ge-
v5h tids p*raf'Eche verzoek van het Ne-
n 'ympisch Comité om de motie
doov Stufkens aan te nemen, is
1 de Kamer niet ingewilligd.
ecit1begin van de middagvergade-
st, '"e de voorzitter, dr. Korten-
dat de regering aan de
-- dere mededelingen over Indo-
doen, zodra dit haar moge-
'lik ZM
h>lge
ahdpr is de Kamer begonnen aan
5hie 'Ing van de begroting van het
d'iverj van Volkshuisvesting en
Gisteren is, nadat hier plotseling toe
stemming voor was gegeven, een begin
gemaakt met de luchtbrug tussen Dja
karta en Singapore om hierdoor de Ne
derlanders in staat te stellen zo snel
mogelijk uit Indonesië te kunnen evacu
eren. Drie vliegtuigen, een van de En
gelse luchtvaartmaatschappij BOAC en
twee van de Indonesische Garoeda, zijn
reeds te Singapore aangekomen. Zij
brachten in totaal ongeveer 130 mensen
over.
Om tien uur plaatselijke tijd arriveer
de gisteravond de „Argonaut" van de
BOAC in Singapore, met aan boord U
dames en 36 kinderen en één mannelijke
passagier. De meesten van de dames
zijn echtgenoten van personeel van de
„Unilever" te Djakarta. De enige man
was de tweede employé van de KPM
die uit Indonesië is gewezen. Allen zijn
nog dezelfde avond uit Singapore vertrok
ken met bestemming Amsterdam, via Lon
den, nadat zij op het vliegveld snel een
maaltijd hadden gebruikt.
Eerder waren twee groepen van in to
taal tachtig personen aangekomen, met
do bovenbedoelde twee toestellen van de
Garoeda. Ook deze mensen zijn overge
stapt op vliegtuigen naar Londen, van
waar zij naar Amsterdam zullen vliegen.
Bfl het vertrek van het vliegveld te
Djakarta waren vele Indonesiërs aanwe
zig om hun Nederlandse vrienden vaar
wel te zeggen. Wel een bewijs hoe „eens"
de bevolking het is met de getroffen maat
regelen Het vliegveld was afgezet door
soldaten, die waren bewapend met pisto
len en stenguns.
De meesten van deze evacués vertel
den hetzelfde treurige verhaal: „Het leven
in Indonesië is onverdraaglijk geworden.
De achtergebleven echtgenoten en vaders
zeiden dat zij er geen idee van hadden,
wanneer zij hun gezinnen weer zouden
zien. Zij vertelden dat zij zo lang moge
lijk bij hun zaken wilden blijven.
Een woordvoerder van de BOAC deelde
nog mede. dat de maatschappij vergun
ning had aangevraagd voor een „veer
dienst" tussen Djakarta en Singapore
doch dat tot dusver alleen nog maar toe
stemming is verleend voor het gisteren
vertrokken toestel. Met het oog op de
luchtbrug zijn ook besprekingen gevoerd
tussen België en Nederland, om toestel
len van de Sabena hiervoor te gebruiken.
Gistermorgen heeft de Belgische minis
ter van Buitenlandse Zaken de heer La-
roek, daartoe een onderohud gehad met
jonkheer Teixeira de Mattos, ambassadeur
van. Nederland te Brussel. Sabena-toestel-
len zullen vermoedelijk de eerstkomende
dagen naar Djakarta vertrekken.
De „Straits Times" in Singapore meld
de dinsdag, dat de 800 Indonesiërs, die
aan boord van KPM-schepen in Singapore
zijn gestrand, onrustig beginnen te wor
den.
Indonesische militairen, zeelieden en
een aantal gevangenen die aan boord
van de KPM-schepen waren, die naar Sin
gapore zijn uitgeweken, zijn op Indone
sische schepen overgestapt, maar de an
dere passagiers van deze schepen zijn de
onvrijwillige gasten van de KPM. Zij heb
ben van de immigratiedienst van Singa
pore geen toestemming gekregen om aan
land te gaan.
Donderdagmiddag wordt in het Rijks
museum voor Volkenkunde te Leiden een
fototentoonstelling geopend, welke een
beeld zal geven van de sociale en etnolo
gische ontwikkeling van de Surinamers.
De foto's zijn gekomen uit de meer dan
duizend opnamen, welke dr. C. F. A.
Bruijning, zelf een Surinamer, heeft ge
maakt, toen hij voor de openbare ge
zondheidszorg dienstreizen maakte.
De tentoonstelling besteedt o.m. aandacht
aan de vermenging der diverse rassen in
dit land. waaruit een nieuw volk met
eigen karakteristieken is voortgekomen.
Naast de ethologische ontwikkeling is ook
gelet op de sociale, welke uiteraard nauw
hiermee is verbonden en is gegroeid uit
een voortdurende wisselwerking.
De tentoonstelling, welke tot maart ge
opend zal blijven en waarvan Leiden de
primeur heeft, is verlevendigd met merk
waardige attributen van de verschillende
stammen, terwijl men ook hutten aantreft
van Bosnegers en Indianen. i
Bij de N.V. Nedalo. een fabriek van
elektrische apparaten te Hengelo, waar
enkele weken geleden 35 mensen werden
ontslagen, is thans voor 132 personen een
werkweek van 24 uur ingesteld.
De directie van de N.V. Verenigde Ne
derlandse Rubberfabrieken te Heveadorp
bij Arnhem heeft gisteren aan ongeveer
vijftig leden van het personeel medege
deeld. dat voor hen een ontslagvergunning
wordt aangevraagd. De vennootschap, zo
weTd gezegd, ziet zich daartoe genood
zaakt in verband met de gewijzigde con
junctuur, waaraan zij de personeelsbezet
ting wil aanpassen.
In de Staatscourant van 10 december is
opgenomen de salarisregeling 1957 voor
kraamverzorgsters gelijk die door het
college van rijksbemiddelaars is vastge
steld. Het aanvangssalaris ij daarin vast
gesteld op 1950.- per jaar.
De Eerste Kamer heeft gisterenmiddag
zonder hoofdelijke stemming het wetsont
werp goedgekeurd tot verhoging van de
pensioenen krachtens de wet Buitenge
woon pensioen 1940-1945 met een tijdelijke
toeslag.
Op één punt is Zeeland, dat zich blijkens een uitlating van Jhr. de Casem-
broot tot de (door Den Haag) achtergestelde gebieden rekent, alle andere
Nederlandse provincies- vóór. Het heeft de eerste definitieve televisiezender in
Nederland, die staat opgesteld op de vijftiende verdieping van de radiotoren
in Goes, welke gistermiddag met een druk op de knop, gevolgd door een kort
filmprogramma van de N.T.S., officieel in gebruik is gesteld door de commis
saris der koningin in de provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot.
Alle overige TV-zenders, ook die in Lopik, hebben hun definitieve plaats of
vorm nog niet gekregen.
Horizontaal: 1 rekening, 4 godheid, 8
afbeelding, 10 maanstand (afk.), 12 Chi
nese maat, 13 bijwoord, 14 bevel, 15 bloei-
wijze, 17 meisjesnaam, 19 in dat geval, 20
deel van het been, 22 wandelplaats, 23
deel van het priesterkleed, 24 slim, 26
voorzetsel, 29 aanzien, 30 Engels bier, 32
aanhaling, 33 stofmaat, 34 goud (Frans),
35 godsdienst (afk.), 37 Frans lidwoord,
38 draak, 40 drietal, 41 titel.
Verticaal: 2 speelgoed, 3 jongensnaam,
4 meisjesnaam, 5 hond, 6 deel van de
bijbel (afk.), 7 weekdier, 9 slank, 11 deel
van een kasteelmuur, 14 schaaldiertje, 16
het Romeinse rijk (Lat afk.), 18 muziek
instrument, 19 kindergroet, 21 boom, 22
keukengerei, 24 verdriet, 25 bijwoord, 27
water in Brabant, 28 oevergewas, 30 ri
vier in Italië, 31 delfstof, 34 schaap, 36
steen, 38 titel (afk.), 39 onder het nodige
voorbehoud (Lat. afk.'
Verticaal: 1 saldo, 2 toe, 3 os, 4 ent, 5
riool, 6 man, 8 som, 9 kaketoe, 10 s.l., 11
s.s., 12 maandag, 15 onder, 18 kim, 19 ore,
23 kraag, 25 blond, 27 olm, 28 ed, 29 ga,
31 ene, 33 nto, 35 lor, 37 pi.
In zijn toespraak wees de commissaris
der koningin, die bekende zelf (nog?) geen
televisiekijker te zijn, op de moeilijkhe
den, waarvoor architecten zich bij de
vormgeving aan fabrieksschoorstenen, wa
ter- en radiotorens zien geplaatst. „Maar
met het uiterlijk van deze toren hebben
de esthetici er zich goed uitgedraaid", al
dus de heer de Casembroot. die zeide te
hopen, dat er ook jets zou worden gevon
den op de warwinkel van televisiemasten
op de daken, „want die vind ik lelijk".
Prof. mr. P. S. Gerbrandy, die als voor
zitter van de Nederlandse Omroep-Zen-
dermaatschappij (Nozema) de talrijke auto
riteiten welkom heette, onder wie prof,
L. J. M Beel in zijn functie van lid van
de Nozema, ir. J. D. J. van der Toorn, di
recteur-generaal van de PTT, ir. A. J.
Ehnle, hoofddirecteur Algemene Zaken en
Radio van de PTT, de heer J. W. Renge-
link, secretaris van de NTS, de heer W.
Vogt, administrateur van de Nozema en
het voltallig college van B. en W. van
Goes, herinnerde in een korte toespraak
aan een onderhoud, dat hij in 1945 heeft
gehad met dr. Anton Philips, die toen van
mening was: „Geen televisie voor Neder
land. Ons land is te zeer verarmd." Vijf
dagen later echter kwam de heer Philips
op deze uitspraak terug. Hij was van ge
dachten veranderd: „Nederland kan en
mag niet achterblijven."
Hoewel er veel kritieje kan zijn op de
Nederlandse televisie, had. prof Gerbran
dy alle hulde voor dat, wat er tot dusver
is gepresteerd.
Ir. van der Toorn wenste Zeeland geluk
met de eerste definitieve, volledig inge
richte radiotoren met televisie-installatie.
Lopik is wei de oudste, maar daar werkt
men nog steeds provisorisch. De toren in
Mierlo gaat verhuizen naar Roermond en
die van Irnsum naar Smilde. Verwacht
mag worden, dat de toren te Merkelo te
gen het einde van 1958 klaar zal zijn.
^De burgemeester van Goes, mr. W. C. ten
Kate, die niet kon nalaten er op te wijzen,
dat de bouw van de radio-toren in Goes
de centrale positie van deze gemeente in
de provincie weer eens accentueert, ver
wachtte, dat er nu meer televisiekijkers
in Zeeland zullen komen. „En daar moet
het ook naar toe, want de gepaste ver
strooiing, die de televisie biedt, moet ge
meengoed worden."
Over de proefuitzendingen van de toren
uit, die sedert een paar weken hebben
plaats gevonden, had de burgemeester
niets dan lof gehoord.
De vreugde van Zeeland over de tot
standkoming van de toren werd vertolkt
door mevrouw A. M. Polderdijk uit Hein-
kens-zand, die gekleed in de schilderach
tige Zeeuwse klederdracht aan de direc-
teur-generaal van de PTT een Zeeuwse
pop aanbood.
De nieuwe betonnen toren zelf, die twin
tig verdiepingen telt, is 82 meter hoog en
bereikt met de antennemast mee een to
tale hoogte van 130 meter. De totale bouw
tijd, inclusief de inrichting, heeft twee-
en-een-half jaar in beslag genomen.
De televisie-installatie bevindt zich op
de vijftiende verdieping. Het beeldsignaal
wordt voorlopig aangevoerd met een twee
tal 3 cm straalverbindingen van Roosen
daal uit, terwijl voor het doorgeven van
reportage-uitzendingen, zoals er gister
avond één met een korte storing
plaats vond, een reportagering is aange
bracht.
De dertiende verdieping van de toren is
voor het later opstellen van FM-zenders
in gereedheid gebracht.
De nieuwe radiotoren zal voorts een vi
tale schakel vormen in het Noodnet Zee
land, door middel waarvan de telefonische
verbindingen via straalzenders kunnen
worden onderhouden,- 'indien de onder
grondse telefoonkabels onklaar mochten
raken. Teneinde het telefonie-straalver-
bindingsbedrijf ook onder de allerongun
stigste omstandigheden in stand te kunnen
houden, zijn de begane grond en de eer
ste verdieping van de toren vrijgehouden
van vitale apparatuur, terwijl "men inge
val van dijkdoorbraak toch nog toegang
tot de toren kan hebben door een nood-
deur. die zich op een hoogte van 5 meter
NAP bevindt. De straalverbindingen,
die naar believen kunnen worden uitge
breid, zullen worden onderhouden met
Domburg, Zierikzee, Terneuzen en Roo
sendaal.
De televisie-ontvangst in heel Zeeland
is goed, zoals is gebleken uit de proef
uitzendingen. Alleen in het meest weste
lijke deel van Zeeuwsch-Vlaanderen doen
zich wel eens storingen voor, maar die
kunnen in de meeste gevallen met het
aanbrengen van andere antennes worden
verholpen.
Natuurlijk heeft de verbetering van de
ontvangst der Nederlandse televisie-uit
zendingen door de ingebruikstelling van
de zender in Goes voor sommige bewo
ners van Zeeland ook nadelen.
Uit 's-Herenhoek. dat hemelsbreed tien
kilometer van Goes afligt, bereikte ons de
klacht, dat de televisieprogramma's uit
Parijs via Rijssel. die daar tot nog toe
schitterend konden worden ontvangen,
door de nieuwe zender in Goes worden
gestoord.
„Wij konden hier", aldus schrijft ons
een kijker uit 's-Heerenhoek, „zeer goed
Rijssel halen. Nu Goes uitzendt, gaat dat
niet meer. Een enkele keer komt Rijssel
op band 6 nog wel eens door. maar zonder
geluid, terwijl Rijssel op band 12 prak
tisch uitgesloten is. Wij vinden het niet
leuk, om kijkgeld te bétalen, terwijl ons
kijkgenot juist wordt bedorven Nu is on
ze vraag: is daar niets aan te doen, zodat
we zowel Goes als Rijssel ongestoord kun
nen bekijken".
De 's-Heerenhoekse televisiekijkers zien
hierbij over het hoofd, dat ze als alle an
dere Nederlanders, hun kijkgeld niet be
talen voor internationaal televisiegenot,
maar uitsluitend voor een behoorlijke ont
vangst van de Nederlandse programma's,
die ze met de in gebruikneming van de
zender in Goes hebben gekregen. Dat ze
de zenders in Antwerpen en Rijssel kon
den ontvangen, hoewel deze ver buiten
het gebied liggen, waarin een redelijk
goede ontvangst mag worden verwacht,
was een buitenkansje, dat overigens ook
nu nog niet helemaal verloren hoeft te
gaan, want het aanbrengen van een spe
ciale antenne voor de ontvangst van de
zender in Rijssel zal, naar deskundigen
ons verzekerden, hoogstwaarschijnlijk uit-
'-omst brengen,
rar
Zonder meer kan men zeggen, dat de
IJsrevue, die gisteravond in de Rotter
damse Ahoy'-hal. onder de veelzeggende
titel „Holiday on Ice", in première ging
een show is van het zuiverste Ameri
kaanse water. Met andere woorden: het
is een jjsrevue, die het moet hebben
van grootse effecten, rijke costumering
en fantasie-rijke belichting. Het moet
onmiddellijk worden toegegeven, de
Werner Müller, een van de sterren
van de ijsrevue, springt met feilloos
gemak over kogels en kanonnen.
Amerikanen verstaan deze kunst uit
nemend en wat zij daardoor op de ijs
vloer brengen, vormt bij elkaar een
boeiend schouwspel, dat in een hoog tem
po aan het publiek een „vakantie op het
Us" geeft.
Voor dit publiek is het inderdaad een
vakantie-avond, door de vorm en de op
zet van deze grootscheepse produktie. d:e
de toeschouwers brengt in het rijk van de
fantasie, van het sprookje. Voor dit va
kantie-genoegen van enkele uren zorgen
tn het bijzonder de charmante en vaar
dige rijdster Kay Servatius met onmid
dellijk daarnaast haar mannelijke partner
Arnold Shoda. Zij weten de combinatie
schaatstechniek en show tot een perfect
geheel te maken. Op een technisch zeer
goed peil staan ook de verrichtingen van
Rose-Marie en Robert Unger, die een
zeer goed acrobatisch nummer brengen
Opvallend zijn ook de verrichtingen van
Guy Longpré, die behalve dat hij een fan
tasie-rijke clown is, in zijn komische num
mers een staaltje kunstrijden weggeeft
van de bovenste plank.
Een zeer belangrijke taak in deze show
is voorts ook weggelegd voor het ballet
verdeeld in een dames, en herenafdeline
de „Glamour leers" en de „Ice Squires"
Beide groepen demonstreren een strakke
discipline, hetgeen voora] blijkt in de bei
de nummers na de pauze, „Muziek uit
Amerika" en „Carnaval aan de Pool"
Noemen we tenslotte nog het goede muzi
kale werk van het orkest, o.l.v. de Ne
derlandse dirigent Sem Kapper een goe
de vondst de levende muziek van het or
kest te combineren met grammofoonpla
ten dan hebben we de belangrijkste
onderdelen van deze op en top Ameri
kaanse show hetgeen betekent: hier en
daar misschien een tikkeltje al te veel
naar de kitsch overhellend wel gehad
Zeer zeker is „Holiday on Ice" een boeien
de en amusante show waarnaar men
met groot genoegen kan kijken.
F. v. H.
Korting Gustaaf Adolf van Zweden heeft dinsdag in Stock holm de Nobelprijzen voor natuurkunde, chemie, medicijnen
ZntPi, Zl6U dAe™innaars: v-kn-r. T. N. Jang (natuurk.); D. Bovet (medicijnen); T. D. Lee
f latuurk.), A. Todd (chemie) en Albert Camus (litte "atuur) na de uitreiking van dc grijzen gefotografeerd
Bp de première dinsdagavond te Rot
terdam van de revue „Holiday on Ice"
Koning Gustaaf Adolf van Zweden
heeft gistermiddag in het concertgebouw
te Stockholm de Nobelprijzen voor na
tuurkunde, medicijnen en literatuur uit
gereikt. Tezelfdertijd ontving de Canade
se oud-minister van buitenlandse zaken,
Lester Pearson, te Oslo de Nobelprijs voor
de vrede.
De plechtigheid in de Zweedse hoofd
stad. waarvoor tweeduizend personen wa
ren uitgenodigd, werd geopend door de
voorzitter van de Nobelstichting. Birger
Ekeberg. Hij bracht hulde aan de win
naars van de onderscheidene prijzen: de
Amerikaans-Chinese hoogleraren Tsjen
Ning-jang van het „Institute for Advan
ced Studies" te Princeton en Tsoeng Dao-
lee van de Columbia-universiteit. die de
prijs voor natuurkunde delen, de Britse
hoogleraar Alexander Todd var, de uni
versiteit van Cambridge, aan wie de prijs
voor chemie is verleend, de uit Zwitser
land afkomstige prof. Daniel Bovet. die
thans directeur van „Institute Superiore
di Santé" te Rome is en die de prijs voor
fysiologie en medicijnen heeft gekregen
en de Franse schrijver Albert Camus, aan
wie de prijs voor letterkunde ten deel is
gevallen.
Vervolgens werd het werk van de win
naars belicht door" een aantal Zweedse
geleerden. Prof. Klein herinnerde er aan,
dat de natuurkundigen Lee en Jang de
prijs hadden gekregen voor „hun diep
gaande onderzoekingen betreffende pari-
teitswetten, waarbij zij belangrijke ont
dekkingen inzake elementaire deeltjes
hebben gedaan", b
Prof. Fredga sprak ovér de nucleotiden,
waarover prof. Todd heeft gepubliceerd
terwijl prof. Uvnaes het werk van prof.
Bovet belichtte, die ontdekkingen heeft
gedaan betreffende synthetische produk-
ten welke de werking van zekere stoffen
in het lichaam tegengaan.
Dr. Oesterling, de parmenente secretaris
van de Zweedse academie van weten
schappen, sprak over Camus. Hij zei. dat
de Franse letterkunde aardrijkskundif?
niet meer gebonden is aan de grenzen van
Frankrijk, maar dat zij zich, als een plant,
met behoud van eigen karakter aanpast 1 ^ee,t 'lch ecn °ngeVa' voorgedaan- waar
aan haar nieuwe omgeving. Camus noem-door een der schaatssterretjes een ver-
de hij een voorbeeld hiervan. „Het essen
tiële voor Camus is niet meer het weten,
dat het leven waard is geleefd te wór
den, maar de vraag hoe men het moet le
ven, met het lijden dat er mee is verbon
den".
Nadat de prijswinnaars uit handen van
de koning hun prijs in ontvangst hadden
genomen, werd de plechtigheid besloten
met bet spelen van het Zweedse volks
lied.
Het blad van de Tsjechoslowaakse unie
van schrijvers heeft naar aanleiding van
het toekennen van de Nobelprijs voor
literatuur aan Albert Camus gezegd, dat
dit een teken is, dat de Stockholmse
academie „de zijde heeft gekozen van de
promotors van de koude oorlog".
De leden van de academie hebben een
van de meest fervente vijanden van het
marxistisch socialisme gekroond, aldus
het blad. Het voegde er aan toe, dat het
voorbij gaan van Aragon en Eluard, twee
linkse Franse auteurs, de volkomen poli
tieke instelling van de beslissing ver
raadde.
wonding aan de borstkas heeft opgelopen.
Het meisje, de 23-jarige Engelse Maria
George is ter observatie in hetzieken
huis Coolsingel opgenomen. Zij kwam bij
haar optreden te vallen in de schaats van
een ander balletmeisje.
Te Hollandia is opgericht een „Stich
ting Exportbevorderingsfonds", welke ten
doel heeft de bevordering van de export,
stimulering van bevolkingsproduktie en
kwaliteitsverbetering daarvan. De stich
ting fs opgericht op initiatief van enkele
particulieren, dat door het gouvernement,
dat deelneemt, van harte wordt toege
juicht. De stichting is reeds begonnen
met bet bouwen van copra-opslagloodsen
in Sarmi en op de eilanden Wakde en
Mamna. In Seroei en Manokwari zijn ca-
caofermenteringsloodsen in aanbouw.
