De kwestie ZUID-TIROL
bezien uit dubbel perspectief
KAAS
wêêL
de
SPORT-SPEL
SPANNING
MAN met
Wenen: schrijnende achterstelling
van de Duits sprekende volksgroep
ZUID-TIROL
Rome: kunstmatige spanningendie
door demagogen worden opgewekt
In Rotterdam
Bli j dorp en Stationsplein zaterdag
morgen door tunnel verbonden
Gelukkig Nieuwjaar!
domineer met
Standenlijsten van de
2e, 3e en 4e klassen
De
V I
MAANDAG 30 DECEMBER 1957
PAGINA 4
De kwestie Zuid-Tirol verschijnt sinds enige tijd weer regelmatig in
het nieuws. Met het oog daarop hebben wij aan onze correspondenten
te Wenen en Rome verzocht dit vraagstuk nader te willen toelichten en
wel in het perspectief van de in ieder van beide hoofdsteden heersende
opvattingen.
Het resultaat is o.i. bijzonder instructief en interessant. In menig op
zicht staan de interpretaties van de feiten of de stellingen lijnrecht te
genover elkaar, en wij zullen dus wel mogen aannemen, dat wij zo
doende de kern van het vraagstuk zeker niet aan onze lezers hebben
onthouden.
Tegelijkertijd blijkt uit de confrontatie van deze beide correspondenties
hoe moeilijk het soms kan zijn zich over bepaalde politieke geschillen
een adequaat beeld, laat staan een adequaat oordeel te vormen. Red.
I
De klok heeft twaalf keer geslagen.
Pa heft zijn glas, ma heft haar glas en ze klinken
elkaar toe: Gelukkig Nieuwjaar! Ze nemen beiden
een hapje kaas, een hapje hartige Hollandse kaas.
Een gelukkig begin van een nieuw jaar. van een
gelukkig kaas-jaar, naar wij hopen.
vifV
ZUID-TIROL
Psychologische problematiek
Blik semafleider
(Van onze correspondent).
ROME, december.
Het merkwaardige van de kwestie
inzake „Zuid-Tirol" is, dat het een
„kwestie" is en geenszins een „con
flict" tussen Rome en Wenen
zoals door enkele al te ijverige
elementen wel wordt volgehouden.
Het zijn veeleer deze elementen,
die de zaak ernstig vertroebelen,
tot nadeel van de goede verhoudin
gen tussen beide nabuur-staten.
Mussolini's Ttalianiserings-
politiek
In 1955 begonnen de
moeilijkbeden
Géén achterstelling
RESERVE-KLASSEN KNVB
AEOLUS-DAMES GELIJK
TEGEN MRHC
AUTOVERKOPEN IN DE V.S.
■wBlHEWL».».
ALLEEN VOOR VOET
GANGERS (MET OF ZONDER
FIETS)
Offer van f 3000 per maand
R.-K. S. V. IVOREN TOREN
n mrstP R Alders—A. Verbeek afg., P Janssen-'
De autoriteiten tijdens hun eerstew Jansen P. Dekker—H. Rijnbout»
wandeling door de voetgangerstunnel atg., J. Nijhuijs—W. Suijker 1—0, A^v. d-
onder het Centraal Station te Plas R. de Jongh 1 0, W. v.
Rotterdam.
EI, EI
De Gasperi-Gruber-
overeenkomst
(Wordt vervo
Igd)-
(Van onze correspondent).
WENEN, december-
Het is betreurenswaardig als twee
volken, die zoveel gemeefi hebben als
Oostenrijk en Italië het grondig on
eens zijn over een kwestie, die met
een klein beetje begrip voor recht
vaardigheid zo gemakkelijk opgelost
zou kunnen worden. Het zelfde latijn-
se humanisme en hetzelfde katholie
ke geloof hebben hun diepgaand
stempel zowel op het Oostenrijkse als
op het Italiaanse leven gedrukt. Zo
wel in Wenen als in Rome worden
de regeringen door christen-demo
cratische staatslieden geleid.
Zoveel andere dingen ook hebben
Oostenrijk en Italië gemeen. Wat bei
de landen verdeeld houdt is de be
handeling van 230.000 Duits-spreken
de Zuidtirolers, die feitelijk door de
Italianen uit de steden en uit de da
len de bergen in worden gedrukt en
die daar, na aldus hun culturele cen
tra te hebben verloren, het gevaar
lopen eenmaal ook hun eigen, door
de eeuwen geknede volkskarakter te
verliezen.
In Bolzano (Bozen, aldus de Duise
naam), de hoofdstad van de gelijknamige
provincie, vormen de Zuidtirolers reed
een bescheiden minderheid. In 1910 en
zelfs in 1918 waren in die stad nog nau
welijks Italianen te vinden. De recente
demonstraties waren bedoeld als protest
tegen de jongste Italiaanse plannen om
ten koste van miljarden lires weer
nieuwe groepen Italianen naar deze stad
te doen emigreren. In de Italiaanse wijk
van Bolzano is er nu voor de Duits-spre
kende Zuidtirolers al geen kerk meer vrij.
Zij moeten hun godsdienstoefeningen in
een toneelzaaltje houden. De Duitstalige
school is er gevestigd in een fabrieks-
loods, de bewaarschool in een kelder.
De talrijke kinderen der Zuidtiroolse
boeren vinden in de bergen geen voldoen
de bestaan zij zijn nog altijd sterker n
aantal dan de Italianen en worden ge
dwongen de dalen weer op te zoeken.
Binnen twee decenniën zullen 100.000 jon
ge Zuidtiroolse boeren werk moeten zoe
ken in de dalen van hun land en in de
dorpen, die zij intussen door de Italianen
bezet zullen vinden. Meer dan de reeds
lang bekende statistische gegevens over
de achteruitzetting van Zuidtirolers bij de
verdelingen der ambtelijke en rechterlijke
posten en bij het onderwijs, tekent dit de
diepe nood van deze volksgroep, die on
danks alles nog géén procent analfabeten
telt tegenover de Italianen twaalf procent.
De netelige Zuidtiroolse kwestie, die zo
gemakkelijk tweedracht tussen buurvolke
ren in de westelijke wereld kan zaaien.
te vergelijken met. de Joden onder Hit-
Ier of de boze westelijke imperialisten in
het Midden-Oosten. In de tijd van het
„risorgimento" was de vreemde „erf
vijand" het oude Oostenrijk. Op het ogen
blik is het Zuid-Tirol. Een „erfvijand"
kost niets, hij brengt alleen in. Hij dient
als een stemmingsbarometer, als een vei
ligheidsklep, als algemeen begrepen leu
ze, die, in het eigen land, niemand kan
kwetsen. De strijd tegen hem levert
slechts politieke winst. Hoe beter men de
fantasie der massa met de „erfvijand
kan bewerken, des te nuttiger hij wordt.
Aldus ontstaat er een ware wedijver ir.
de strijd om iets, wat, gemeten aan het
werkelijke en welbegrepen belang van
een grote mogendheid als Italië, eigenlijk
belachelijk klein is. Enfin, het houden
van zondebokken als Joden, bolsjewisten,
imperialisten en monarchisten is moeilij
ker en riskanter dan het hebben van een
zondebok als dat kleine land aan de Etch
met nauwelijks een kwart miljoen inwo
ners.
Het wordt hoog tijd voor Italië zich
te bevrijden van dit soort dwangvoor
stellingen. Een zakelijke oplossing van
deze overigens zo simpele zaak is an
ders volstrekt onmogelijk. Waar het on»
gaat is alleen dit: een tegen zijn wil in
in een vreemde staat ingelijfde kleine
volksgroep wenst niet meer en niets
minder dan de verzekering van zijn na
tuurlijkste (en trouwens reeds in een
bi-lateraal verdrag erkende) rechten.
ligt onmiddellijk ten zuiden van de
Brenner, was vóór de Eerste We
reldoorlog Oostenrijks en vormde
een van de gebieden, met betrek
king tot welke de leuze „Italia
irredenta" (alle Italiaans-spreken
de gebieden moeten Italiaans
worden) werd aangeheven;
was niettemin een in hoofdzaak
Duits-sprekend gebied, hoezeer
misschien het noordelijk gelegen
Alpenmassief ook een natuurlijke
grens met Oostenrijk vormt;
was in de Eerste Wereldoorlog het
toneel van zware offensieven over
en weer tussen de geallieerde
troepen en Oostenrijkse troepen,
welke er in '18 beslissend wer
den verslagen;
werd in 1919 bij het Vredesverdrag
van St.-Germain tezamen met
enige andere Oostenrijkse gebie
den aan Italië overgedragen;
telde in dat jaar 242.000 Duits-spre
kende tegenover 7.000 (3 'In) Itali
aans-sprekende bewoners, waarna
het aantal Italianen door een zeer
systematische immigratie in 1921
tot 20.000 (8 en in 1938 tot 81.000
(24 steeg;
is het vaderland van een Duits
sprekende bevolking, die volgens
Hitier maar het best „naar de
Krim getrapt" kon worden;
was het onderwerp van een nieuw
verdrag, dat tussen Oostenrijk en
Italië in 1948 in Parijs werd afge
sloten;
heeft thans een bevolking, die voor
35 uit Italianen bestaat, van
wie er velen na de oorlog pas zijn
gevestigd en die in de steden en
grote dorpen reeds een meerder
heid vormen;
vormt sedert enige jaren weer een
twistpunt tussen Italië en Oosten
rijk, welk laatste land zich be
klaagt over niet-nakoming van
het Parijse verdrag en sedert 1956
in zijn regering een staatssecreta
ris heeft opgenomen die speciaal
is belast met de kwestie-Zuid-
Tirol.
Als eerste goede voornemen
van hel jaar: het Kaasrecepten-
boekje, met een schat aan recepten. Vraag
het Uw winkelier (25 ct) of
schriftelijk 25 ct postzegel bijsluiten)
aan Het Nederlands zjuivclburcau.
Cart van der Lindenstraat 7,
Rijswijk (Z.H.).
nem
Tweede klas A
Laakkwartier
13—22
HVV
13—13
VFC
14—19
RKAVV
13—10
LFC
13—18
Vriendenschaar
13—9
HBS
13-7-18
Wassenaar
14—9
VUC
11—13
Blauw Zwart.
13—7
DCV
12—13
Lugdunum
12—3
Tweede
klas B
12—11
Zwijnclrecht
12—16
Spartaan '20
Musschen
12—15
HOV
11—10
DCL
12—15
Sliedrecht
12—10
SVW
14—15
Fluks
12—10
Leerdam Sport 1213
Papendrecht
13—10
Neptunus
12—13
VDL
12—8
Derde klas A
Archipel
12—19
Westlandia
12—10
Postduiven
12—17
GSV
11—8
Deift
11—18
Voorburg
12—8
GDA
12—14
Cromvliet
11—7
DHL
10—12
HPSV
11—7
RVC
12—12
Alphia
10—6
Derde
klas B
13—11
Roodenburg
12—18
VVSB
Celeritas
11—17
VVP
11—9
TIJBB
11—16
"Wilhelmus
12—8
Ripperda
13—16
Westerkwartier
12—8
Alphen
T2—12
Rijswijk
10—7
Vios
12—11
Hillegom
11—7
Derde
klas C
OVV
12—20
Te Rising Hope
12—11
Flakkee
12—18
DHZ
11—9
Leonidas
12—15
DHS
11—9
VOC
12—13
FSV/Pretoria
12—8
Excelsior '20
12—13
Hollandiaan
10—6
RDM
11—11
RKWIK
1—5
Slikkerveer
Overmaas
ODS
Coals
RCD
Dindua
Foreholte
Concordia H.
Lisse
SJC
THB
BEC
Naaldwijk
Vredenburch
Hoek v. Holl.
Velo
Rava
Derde klas D
1221 Transvalia
11—18 Bolnes 10—®
11—15 Lekkerkerk
1012 Alblasserdam
1,1—11 CKC 14—l
11—10 ODI 11—3
Vierde klas A
13—19 Teijlingen 14—J»
1419 Warmunda 13u
1317 Docos 131°
13—15 ASC 1 &~l
13—15 SVLV 13—7
Vierde klas B
1017 Schiedam 99
SVDPW li—?
's-Gravenzande 111
Verburch
Hermandad
Olympia
Gr Will. II/Vac 10—15
10—14
10—13
BRENNER
yv
Elseh W, BOZEN..-»"
TRENTE
ÏWE NE N
ROME
is feitelijk, zoals we boven al zeiden, ge
makkelijk op te lossen. Daarvoor kan men
met een richtige en loyale uitvoering van
de De Gasperi-Gruber-overecnkomst van
1948 volstaan. Toen werd bepaald, dat de
Duits-sprekende inwoners van de provin
cie Bolzano en die van de tweetalige
plaatsen in de provincie Trente, volledig
gelijkberechtigd met de Italiaans-spreken
de bewoners zouden zijn cn dat deze ge
lijkberechtiging door bijzondere maatre
gelen verzekerd zou worden.
Dat het echter niet tot een zakelijke op
lossing gekomen is en voorlopig komen
zal, ligt en daarmee raken we aan de
moeilijke kant van het Tiroolse vraag
stuk in de tweevoudige psychologische
problematiek aan ItSliaanse kant. De
vaststelling van de Brenner-grens was
voor de Italianen een van de belangrijkste
resultaten van de wereldoorlog van '14'1R
die hun overigens heel wat minder winst
opleverde dan hun door de bondgenoten
in de Entente was beloofd. De Dalmat,-
sche kust van de Adriatische zee he'
„mare nostro" van de irredentisten im
mers ging naar -Toego-Slavië en van de
tafel der Duitse koloniale bezittingen in
Afrika viel er voor Italië geen kruimel
af. Maar zelfs de aldus beperkte winst
van de Eerste Wereldoorlog ging in de
tweede weer grotendeels verloren: Slove
nië. Istrië en dat gedeelte van de Adria
tische kust waarvan Zara het middelpunt
vormt (gebieden, die Oostenrijk bij de
Vrede van St.-Germain in '19 had afge
staan) gingen verloren, evenals het kolo
niale rijk en de reeds in '12 verworven
Dodekanesos.
Slechts Zuid-Tirol bleef. Vandaar dat
dit gebied, naast Triest, voor de geschok
te Ttalianen een nationalistisch idool werd
Alle Italiaanse partijen zijn het over
Zuid-Tiroo! in wezen roerend eens. E:'
moge tussen de partijen misschien enig
verschil van inzicht over de gebruikt"
methoden bestaan, bet einddoel voor elk®
Ttaliaan is de zo snel en zo volledig mo
gelijke „italianisering" van het verworven
land tot aan de Brenner
Daar komt nog bij. dat Zuid-Tirol voor
de binnenlandse politiek van Italië een
soort bliksemafleider is. Wat is in'de „ma.
laise". die ontstaat door wereldbeschon
welijke tegenstellingen, door de al te gro
te spanningen van de strijd voor het da
gelijkse brood, door de jacht naar h»t
geld, prettiger en gemakkelijker dan dn
„gemeenschappelijke vijand", Zuid-Tirol
Om een goed begrip te verkrijgen van
de voorgeschiedenis, is een korte samen
vatting van de feiten noodzakelijk. Het
gebied dat in het algemeen als Zuid-Tirol
wordt aangeduid, (maar in de benaming
schuilt in zekere zin al een partij-kiezen,
zoals we zullen aantonen kwam in 1919
onder Italiaanse soevereiniteit. In grote
trekken omvat dit gebied, dat dus on
middellijk bezuiden de Brenner is ge
legen. de provincies Trento en Bolzano.
Voor de oorlog behoorde het onder de
Habsburg-monarchie, maar het Italiaanse
deel van de bevolking wenste aansluiting
bij Italië. We herinneren slechts aan een
man als Alcide de Gasperi. die in Tren'.e
werd geboren als Oostenrijks onderdaan
en die van zijn jonge jaren af heeft ge
ijverd voor „de terugkeer naar Italië"
Hij kwam zelfs in het Oostenrijkse par'e-
ment als vertegenwoordiger van de Ita
liaanse minderheid. En na de nederlaag
van de Donau-monarchie zagen hij en zijn
partij-genoten hun ideaal verwezenlijkt:
Zuid-Tirol kwam aan Italië.
Enkele jarpn later kwam het fascisme
aan de macht in Italië. En van het jaar
1922/23 af stelde de regering van Musso
lini letterlijk alles in het werk om de
oorspronkelijke eigen aard van het
bied zo grondig mogelijk te wijzigen: de
Duits-sprekende minderheid had 'e groot
ste moeite zich te handhaven, terwijl de
regering van Rome door middel van ge
dwongen immigratie van Italianen (die
op alle mogelijke manieren werden be
voordeeld). ernaar streefde aan het ge
bied een zuiver-Ttaliaans karakter te ver
lenen. Dit gelukte geenszins.
En na de Anschluss van geheel Oosten
rijk door Hitier was een confl ct tussen
fascisme en nazisme over het lot van „e
Duits-sprekende minderheid welhaast niet
te vermijden. Maar Hitler had Mussorm
nodig en stelde derhalve een tour-de-
f.oree uit tot betere tijden: als hij eenmaal
de tweede wereldoorlog bad gewonnen
zou hij zonder enige twijfel geheel
T; rol hebben geannexeerd bij het Derde
Rijk (en de Duce hebben afgescheept mei
enkele Franse grensprovincies
Zo kwamen de beide dictaturen tot een
overeenkomst, die het al diegenen, d.e
onder het Derde Kijk wensten te komen,
mogelijk maakte d.oor middel van „op-
tatie" Tallozen hebben hiervan toen ge
bruik gemaakt.
Toen Mussolini vervolgens ten val
kwam. bezette de Duitse weermacht bet
omstreden gebied en stelde er een Gau
leiter aan Op dat moment leek Zuid-Tirol
voor Italië verloren.
overeenkomst inzake het „opteren" te
herzien.
Dit laatste punt van de overeenkomst
was van hoogst delicaat karakter, tal van
Zuidtirolers hadden in 1940 voor de Duitse
nationaliteit geopteerd en hadden zich
benoorden de Brenner gevestigd. Thans
wensten zeer velen van hen naar Italië
terug te keren en de vroegere Italiaanse
nationaliteit te herkrijgen. Z.o werd er op
2 febr. 1943 een wetsdecreet van kracht,
waarbij de normen hiertoe werden vast
gesteld. Dit bevatte ook enkele beper
kende bepalingen inzake „ongewenste
elementen". Maar de Italiaanse regering
wellicht om een zo groot mogelijke
„goede wil" te tonen paste dit decreet
toe op een wijze, die het aan tal van
voormalige overtuigde nazi's, leden van de
S.S. en dergelijke elementen mogelijk
maakte de Italiaanse nationaliteit te ver
werven en zich in het bewuste gebied te
vestigen.
En tenslotte kwam bij de wet van 26
februari 1948 de „autonome regioon Tren-
tino-Alto Adige" tot stand, met een sta
tuut (dat thans nog steeds van kracht is)
dat werd geformuleerd na overleg van de
Italiaanse regering met plaatselijke ver
tegenwoordigers van de Duitse taal
groep" zoals indertijd door de overeen
komst De GasperiGruber was voorzien.
Tot zover de voorgeschiedenis van de
..kwestie". Alles ging goed, totdat Oosten
rijk in 1955 zijn volledige onafhankelijk
heid terugkreeg. Na de verkiezingen, die
hierop volgden, werd er een nieuwe rege
ring gevormd, waarin een staatssecretaris
werd opgenomen „voor aangelegenheden
betreffende Zuid-Tir.ol". Dit werd al met
een door Rome als een onvriendelijkheid
beschouwd.
En a! spoedig begonnen de moeilijk
heden. Verreweg d<- meeste biervan wer
den en wórden veroorzaakt door onver
antwoordeliike elementen, die gelcideln't
een conflictssfeer bobben resrbape;'.. die
zacbt rezegd uiterst kunstmatig is. Her
haaldelijk heeft de Italiaanse regering
laten weten, dat zii tot iedere vorm van
overleg bereid is. teneinde te onderzoeken
of zji in gcbr»kc is gebleven of blijf» ten
aanzien van de toepassing van de over
eenkomst He GasneriGrnher Maar bet
spreekt vanzelf, dat gewelddaden, dema
gogische redevoeringen en een hetze-
campagne van het nlaatseliike nersorgaan
voor de '"-gering van Rome niet te aan
vaarden zijn.
Daar komen voorts r,o? andere aspecten
bij. die een vluchtige belichting ver
dienen: de autonome regioon Trentino
Alto Adige maakt integraal deel uit van
de Italiaanse repubkek. welke- grondwet
onder andere aan alle staatsburgers de
vrijheid garandeert zich vrijelijk binnen
de nationale grenzen te bewegen of te
vest'gen. Met andere woorden: het zou
met de grondwet in strijd ziin. indien men
(wie dan ook) zou verhinderen, dat een
Italiaans staatsburger zich binnen het
bewuste gebied vestigt zoals ook
andersom een Duits-sprekende inwoner
van het gebied vrij is om zich in Rome.
Bari of Palermo te vestigen.
Een tweede voorbeeld van zeer recente
datum: de Italiaanse regering voteerde
onlangs een bedrag van twee miljard lire
voor de woningbouw in het gebied Tren
tinoAlto Adige. Dit werd nota bene te
Wenen aangegrepen als aanleiding tot de
beschuldiging, dat Rome opnieuw de oude
politiek van Mussolini had hervat (van
gedwongen immigratie van Italianen, zoals
het wordt genoemd). Dat Rome dergelijke
bedoelingen heeft, moet met stelligheid
van de hand worden gewezen. Het zou
bovendien met het landsbelang zélf in
strijd zijn. Rome stelt in feite alles in het
werk om te voorkomen, dat Oostenrijk
ofwel de plaatselijke bevolking ooit de
beschuldiging zou kunnen formuleren
(en bewijzen), als zou de Duits-sprekende
minderheid op enigerlei manier worden
onderdrukt.
Het is alleszins waarschijnlijk, dat be
paalde punten van de overeenkomst De
Gasperi—Gruber nog niet volledig zijn
toegepast; maar daar staat tegenover, dat
Rome zich eerder te laks toont ten aan
zien van het .optreden van de gangmakers
uit een overdreven angst om een ver
keerde schijn te wekken.
Zoals gezegd: er is geen sprake van
een conflict tussen Rome en Wenen. De
recente ontmoetingen en langdurige be
sprekingen tussen de beide ministers van
buitenlandse zaken (eerst in New York en
nu weer in Parijs) werden gekenmerkt
door een sfeer van hartelijkheid en weder
zijds vertrouwen. De beschuldiging, dat
Rome de Duits-sprekende bevolking ach
terstelt, kan onmogelijk worden volge
houden.
Het ware te wensen, dat er in dié
kringen in Zuid-Tirol. die ontevreden
zijn (en zulke kringen zijn er nu een
maal overal ter wereld iets meer
zelfbeheersing zal worden getoond en
dat daden van geweld tot iedere prijs
achterwege worden gelaten. Voorts zou
de Oostenrijkse staatssecretaris, waar
over boven werd geschreven, wellicht
iets meer tact kunnen tonen en zou
den de grote Italiaanse dagbladen miJ!-
schien meer rust en objectiviteit aan de
dag kunnen leggen.
De Italiaanse grondwet en de jonge
democratie in dit land bieden alle moge-
liikheden tot overleg, waartoe in Rome
zélf de meest volledige bereidheid aan
wezig is: het is immers in het belang van
Italië, ja op de allereerste plaats van
Italië, dat er in het bewuste grensgebied
rust heerst, een zo groot mogelijke wel
vaart en een sfeer, die de nationale een
heid ten goede komt. En zelfs al zou men
gemakkelijk kunnen toegeven, dat er fou
ten zijn begaan, dan geldt dit in élk geval
voor beide „partijen" hetgeen moeilijk
te weerleggen valt
Er bestaan ook moeilijkheden (en hoe!)
tussen de Italiaanse regering en de stad
Napels en tussen de regering te Rome
en de (eveneens autonome) regioon Sicilië.
En tot slot zou men nog kunnen wijzen
op het feit dat de Franstalige minderheid,
die de bevolking van de autonome regioon
Val d'Aosta vormt, nimmer enige klaent
heeft doen horen....
11—15
10—14
12—14
12—12
9—10
1217 Ammerst. SV
Moordrecht
Hoorn wij ck
Zwart Blauw
Donk
10—9
Vierde klas T)
10—17 ADS
313 Kranenburg
1013 Bodegraven
10_13 VEP
1011 Tonegido
99
Vierde klas F,
U—16 Quick Steps
12—14 St. Volharden
1113 Duno
1012 Nieuwerkerk
1011 Haastrecht
11—11
Full Speed
Oranjeplein
Gouderak
Spoorwijk
Woerden
Oudewater
PDK
DSO
Maasstraat
Stolwijk
Te Werve
Lenig en Snel
VDS
Schoonhoven
Unio
Boskoop
Vierde klas F
's-Gravendeel 1015 Martinit
IFC 10—14 DDC
Nieuwenhoorn 1012 Poortugaal
DRZ
DRL
Saturnus
Geluksvogels
Merwede
Dubbeldam
Nado/V
Hardinxveld
LM O
Hion
Rockanje
PFC
Noordrn
DEH
Dirksland
-10 Strijen
910 Dilettant
10—10
Vierde klas G
9—14 Hi legersberg
9—13 EDS
1113 Heukelum
11—12 ASW
9—11 SMV
10—11
Vierde kJas H
11 17 HWD
1214 Hillesluis
1013 HekelingenN
11—13 SFC
9—12 Siod
10—10
108
114
9—8
11—7
11—6
9—5
10—9
9—5
9—5
10—6
1,1—5
9—9
10—8
9-7
7—6
10—3
10—10
9—8
10—7
10-7
10—3
11-9
10—8
8-6
9-6
9—4
11—10
11-9
9-6
8o
10—3
Betaald voetbal:
Res. Ie divisie A: Enschede 2Ajax 2 50,
PEC 2—DWS 2 1—0; B: BW 2—Sparta 2 1—J*
Res. 2e divisie B: Emma 2Dosko 2 1—
RBC 2EB OH 2 4—1, UVS 2NAC 2 0—4-
Amateurs: r
Res. Ie klas: Feijenoord 3CVV 2 23, DCV
2Sparta 3 4—4. Ünitas 2—RFC 2 3—1, Gouda
2VFC 2 11, Leerdam Sport 2ADO 3 1—0.
Res. 2e klas A: ADO 4— HBS 2 1—1. SHS 3—
HVV 2 4—2, VCS 2—Postduiven 2 0—2, LFC J
—Quick 2 1—1, RVC 2— VUC 2 2—7: B: SVV
3HOV 2 61, DFC 3Lekkerkerk 2 4—1.
Sparta 4—Excelsior 3 2—2: C: Xerxes 3—Over
maas 2 2—5. DHC 3—VCS 3 2—2, DHZ 2—SW
4 1—3, HOV 3—Gouda 3 1—3.
Res. 3e klas A: Westerkwartier 2UVS 3 1—4.
VVP 2—Wilhelmus 2 1—1. Roodenburg 2—Lug'
dunum 2 1—5: B: HBS 3—Archipel 3 4—2"
Laakkwartier 2ASC 2 52. UVS 4BMT -
01. Laakkwartier 3.BF.C 2 22. HVV 3
HPSV 2 3—2: D: VUC 3—SHS 4 2—2, FDK
2—Gouda 4 0—5: E: Musschen 2—Neotunus
3—0. DCL 2—RDM 2 1—1, Overmaas 3—EDS
36F: EBOH 3—Leerdam Sport 3 3—7.
DDC 2—Overmaas 4 1—4, ODS 2—Emma 3 2—4.
Coal 2—Xerxes 4 3—2: G: Excelsior '20
Coal 3 4—0. Martinit 2—CKC 2 1—6, NeptuniP
4—VOC 2 3—0: H: DHS 3-Hion 2 0—1, Excel
sior '20/3—DCV 4 1—3. RFC 4—DRZ 2 4—4.
Slikkerveer 2—Hillegersberg 2 6—1.
De hockey-dames van Aeolus 1 waren de
enigen, die gisteren de roodzwarte kleu
ren verdedigden. Zij behaalden in een
aantrekkelijke wedstrijd op een zwaar
veld tegen MRHC 1 een verdienstelijk ge
lijkspel: 1—1. De rust ging in met 0—1.
maar in de tweede helft wist Tini Klaren-
beek met een ferme slag het goede werk
van het binnentrio af te ronden.
Nee, ontdoet men de „kwestie Zuid-
Tirol" van al het kunstmatige, opge
schroefde, heethoofdige (en onverant
woordelijke) „gedoe" van een handvol
twijfelachtige elementen, dan moet
vaststellen dat de overgrote meerder
heid van de Duits-sprekende bevolking
van dat gebied in werkelijkheid geen
klachten heeft, doch zich verheugt m
een gestadig toenemende welvaart. Zij
heeft haar eigen vertegenwoordigers in
het Italiaanse parlement. En cl» Italiaan
se regeringen van de afgelopen tien
jaren hebben ten aanzien van de Alto-
Adigc een politiek gevoerd, die (vol
komen terecht!) de afgunst van vele
andere streken (met name in Znid-
Italië) wekte. Het is in deze „kwestie
dus zaak om objectief te oordelen en
eerlijk te blijven.
De verkopen van personenauto's in de
V.S. hebben thans een omvang, die op
jaarbasis berekend uitkomt op 5.500 000
exclusief import. Waarschijnlijk zullen in
1958 de detailhandelverkopen wat lager
zijn, dan het totaal van 5.800.000 stuks in
1957. aldus verklaarde de heer I-Iarlow
H. Curtice, president van General Mo
tors. Hij rekende echter met de moge
lijkheid,' dat zich in de tweede helft van
1958 weer een herstel zal voordoen, waar
door de raming voor dat jaar ten gunste
zou moeten worden gewijzigd.
Zaterdagmorgen stond al lang vóór het
ofjiciële moment een luid joelende kinder
schare voor de ingang van de nieuwe
voetgangerstunnel onder het Centraal
Station te Rotterdam. Aan de Spoorsingel-
zijde verzamelden zich de autoriteiten,
van wier speeches geestdriftig het einde
werd verheid, want wie zou over meer
dan een halve eeuw tegen zijn kindskin
deren kunnen vertellen, dat hij de eerste
Rotterdamse jongen is geweest, die de
tunnel doorwandelde?
De sprekers maakten het niet lang. De
hoofddirecteur van openbare werken, de
heer ir. J. A. C. Tillema, verwelkomde
tal van prominenten, waaronder de wet
houders J. Meertens, A. Hogeweg en A
J. van der Vlerk en in het bijzonder de
heer ir. H. W. Mouton, oud-secretaris
generaal van bet voormalige ministerie
van Wederopbouw, die het „spoorweg
plan" van Rotterdam op zijn naam heeft
staan.
De heer ir. W. II. L. Jurgens, directeur
van de n.v. Spoorwcgopbouw onthulde,
dat deze opening een offer voor de Spoor
wegen betekent, omdat men de laatste
maanden ongeveer 30.000 perronkaartjes
per maand extra verkocht aan mensen, die
gebruik veilden maken van de reizigers
tunnel, die parallel loopt aan de thans ge
opende.
De Spoorwegen brengen dit offer gaar
ne, zei ir. Jurgens, terwille van het be
lang van de gemeente Rotterdam.
Dat de tunnelbouw zo lang duurde,
houdt verband met de perronaanleg.maar
de laatste 50 meter (tweevijfden van de
totale tunnellengte) had men hiermede
geen moeilijkheden, zodat men deze bin
nen vier maanden kon voltooien.
Wethouder J. Meertens, die de schaar
voor „het lint" kreeg aangeboden, vertel
de dat hij voor de toekomst hoopte op nog
meer perforaties, omdat men in verband
met het toenemende verkeer steeds meer
tot de conclusie komt, dat een spoorweg-
dijk een zeer zwaar obstakel in een stad is
Hij knipte hierop het lint door de
lichten flitsten aan en de autoriteiten wan
delden door de nieuwe verbinding.
In de huishoudelijke wintercompetitie
van de R.-k. Schaakvereniging „Ivoren
Toren" werden in het clublokaal Adriaan
Pauwlaan 5 de volgende wedstrijden ge
speeld: A. WitjensP. van Vianen
d. Plas-
G. Beyé 1—0, C. Greeve—J. Denissefe afg-
L IS HET nog lang geen Pasen,
de mensen in Oost-Duitsland maken
zich zorgen, grote zorgen. Hoe het
tegen Pasen zal zbn- willen ze zich niet
eens voorstellen, het is nu al erg genoeg.
Immers ze maken elke dag ,dat ze een
eitje gebakken of gekookt consumeren,
een slappe hans, het wegens de lucht,
die het afgeeft te moeten laten staan.
En dit is zonde, want een eitje kost
in Oost-Duitsland 45 pfennig. Vijfenveertig
pfennig, of het vers is of vuil.
Nu zou men zo zeggen, de staatswin
kels zorgen, toch. dat, er geen vuil ei over
de toonbank gaat. Daar is alles keuris m
orde. Geen op extra winst beluste winke
lier zal erop uit zijn. de klanten eieren
aan te smeren, weken oud.
Wel. het is in Oost-Duitsland met de
verkoop van eieren nog erger gesteld
dan in Sovjet-Rusland. In de winkel? van
het arbeidersparadijs staan heel eenvou
dige apparaten, waarmede de klant e)k
gekocht ei doorlichten kan. De Oostduit-
se staatswinkels zijn nog niet zo ver en
invoering van een keuring ter plaatse en
door de klant zelf zal wel niet ingevoerd
worden, want er moet toch óók winst wor
den gemaakt
Het euvel doet zich overal voor, ook
in Oost-Berlijn, waar de concurrentie van
West-Berlijn de staatswinkels iets beter
doet zijn dan elders.
Onlang klaagde een krant over de een
heidsprijs van de eieren Men moet in
een staatswinkel elk ei accepteren, of het
nu zo groot is als een struivogelei of
als een duive-eitje. Spreek dus niet over
vuile eieren, want dit zou een al te vrij
moedige kritiek geweest zijn.
Het is inmiddels niet onmogelijk, dat
de situatie omtrent Pasen iets beter zal
wezen, want dan hebben de kippenfok
kers geen eieren meer nodig.
De kippenfokkers, zal men vragen. Jaj
de kippenfokkers, want het is in Oos
Duitsland met de gedirigeerde kippen'
fokkerij zo gesteld, dat de kuikens doo
een bepaalde instantie geleverd worden»
zes kuikens tegen tien eieren.
De kippenfokker mag de eieren zelf niet
laten uitbroeden, aangezien dit tot fraud
zou kunnen leiden. Maar om kuikens
krijgen, moet hij aan eieren zien te k°'
men
Hij koopt ze in de staatswinkels, zUi
vert ze van de staatsstempels, welke z-»;
de versheid waarborgen en levert ze
de kuikenleverancier in. Deze zet wefg
een stempel op de eieren volgens 0
kippenfokker, die eigenlijk alleen m®®
eierenboer is, kersvers en levert ze aa
de staatswinkels. Naar het schijnt, ga®
dit zo enige malen achtereen, in eeP
soort kringloop, welke het ei niet teD
goede komt.
Wie in een staatswinkel zijn eiere"
koopt, weet nooit of hij verse of koel'
huiseieren krijgt. Hij zou er enigszins vre'
de mee hebben, indien hij de zekerhei
had, dat hem geen vuile eieren in d
hand werden geduwd.
Deze zekerheid kan de Deutsche Den?0'
kratische Republik, waarin de mens va'
de wieg tot het graf bemoederd word
niet bieden. Het is daarom, dat de hm'
gers van dit arbeidersparaafjs met en'®,
verbazing hebben gelezen, dat volgens
planbureau voor de pluimveeteelt het ver
bruik van eieren in '956 dat van v0^r J»f
oorlog bereikt heeft en 144 eieren Pft
hoofd per bevolking per jaar verbruik
worden.
Met enige verbazing, aangezien over
vuile eieren niet gerept werd.
de
In ieder geval bleek het. ten tijde van
de Parijse Vredesconferentie, niet langer
mogelijk de „kwestie" te beschouwen en
te behandelen als een zaak, die alleen
Italië en Oostenrijk aangmg. Binnen dit
kader kwam onder auspiciën van de
geallieerden de veelbesproken „Over
eenkomst De Gasperi—Gruber" tot stand
Deze overeenkomst bevat de P Ti
erkenning van de volkomen gelijkheid
van réchten van de Duits-sprekenden, a.s-
mede de belofte „het etnische karakter
en de culturele en economische ontwikka-
1 ng van de Duits-sprekenden te bescher
men". Voorts verwierven beide catego
rieën (Duits- en Italiaans-sprekenden) bet
recht op eigen scholen: de toezegging at
er volledige twee-taligheid zou worden
ingevoerd in de adm'nistratie de officiële
documenten en de straat- en plaatsnamen
De onder fascistische dwang doorgevoede
talianisering van de familienamen moest
ongedaan worden gemaakt De toelating
tot ambten en bestuursfuncties moest
reehtvaa-dig verdeeld worden over de
twee taalgroepen. Voorts werd aan de oe-
volk ng van het gebied een regionale
(legislatieve, en executieve) aufononre
toegekend En tenslotte beloofde de
Italiaanse regering om ..in °en gce.st vy-,
recht vaardigheid en billijkheid" de n
1939 tussen Hitler en Mussolini gesloten
Door Ids. van der Ploeg
15).
Heeft uw vader hierop nooit aange
drongen?
Integendeel; dit is misschien de
enige zaak waarin mijn vader en ik ge
lijk oienken
En Loes?
U hebt haar gezien mijnheer Rcy-
del; het is niet fair om hier veel van te
zeggen; mijn aspiraties gaan uit naar
een ander type
Voor Nonhebei een gelukkige om
standigheid.
Ja overigens een hopeloos geval
voor hem. U moet weten, dat zij samen zijn
'ingegroeid. Christiaan is acht jaar ouder;
hij was in zijn Sturm-und-Drang-perio-
de, (oen zij nog een klein mesje was.
Het is niet moeilijk te raden, hoe dat is
gegaan. In die tijd sloeg hij geen acht
op het kind, voor wie hij misschen hoog
stens eens een doos chocolade meebracht
of iets van dien aard Later werd dat
anders: hij heeft eens een langdurige
reis gemaakt in het buitenland Toen
hij weer hier kwam, vond hij zijn nichtje
terug als een schoonheid van zeventien
jaar. Van dat ogenblik af kende zijn le
ven maar één doel. Zoals ik zei, hij jaagt
schimmen na.
Kent u hem goed
Hij is moeilijk te doorgronden, on
evenwichtig. innerlijk kapot, geloof ik.
soms betwijfel ik, of hij wel helemaal
normaal is.
Hoe is zijn verhouding tot zijn oom
Gramshof?
Slecht in één woord; onverklaarbaar
slecht zou ik willen zeggen. Toen het een
maal vaststond, dat Gramshofs huwelijk
verder kinderloos zou blijven, heeft hij ge
tracht zijn neef Christiaan wegwijs te ma
ken in het bankiersvak. Tegen de tijd. dat
ik mijn studie zou hebben voltooid, zou
Christiaan hier al een vaste plaats hebben
veroverd. Vader liet het toe waarschijn
lijk omdat hij wel wist. dat het experiment
zou mislukken. Nonhebei trachtte er van
te maken, wat er van te maken viel Hij
trok van de ene afdeling naar de andere,
totdat zi.in oom hem plotseling naar het
buitenland stuurde. Hij bleef jaren weg
en ontpopte zich later als architect, waar
voor hij trouwens min of meer in het ge
heim had gestudeerd Als hij niet dronken
is. kan hij heel aardig over kunst en zo
discussiëren, vooral met Bartels en Ver-
niimmen Mensen die hem vroeger hebben
gekend, zeggen dat hij erg is veranderd
ongeduriger rustelozer..
Zijn ongelukkige liefde voor zijn
nicht.
Ja, maar daarnaast zijn er enkele
dingen, rlic ik nooit goed heb begrepen. Ik
weet. dat hij over ruime geldmiddelen be
schikt, hij heeft hier een rekening
zijn architectenbureau brengt maar wei
nig op. Dat restaureren van die oude pak
huizen zet geen zoden aan de dijk.
Misschien hebben zijn ouders hem
geld'nagelaten.
Neen, vader weet, dat die onbemid
deld waren.
Dan moet oom Gramshof af en toe
in de bus blazen.
Ja, maar dit valt weer moeilijk te rij
men met het feit. dat oom en neef elkaar
niet kunnen luchten of zien.
Waarschijnlijk om Nonhebel's affectie
voor Loes
Hun vijandschap dateert van vroeger.
Gramshof kent zijn dochter voldoende om
te weten, dat zij nooit verstrikt zal raken
in een liefdesavontuur met zijn neef. Maar
dit ailcs is bijzaak, mijnheer Reydel Het
gaat nu om die geldlening en om het feit
dat zowel mijn vader als Gramshof in de
knoei zitten. Als Het Huis mei de Kluis ten
onder moet gaan, dan zou ik willen, dat
dit met ere gebeurt.
In deze zin heb ik mij uitgelaten op het
privékantoor maar ik werd uitgelachen
en een idialist genoemd. Maar nu het
voornaamste, mijnheer Reydel. Vorige
week bleef ik. omdat, ik druk werk had,
tot na sluitingstijd op kantoor Eindelijk
wilde ik het was al kwart over zeven
weggaan, toen ik in de vestibule zag. dat
er in de directiekamer nog licht brandde
Misschien wacht vader op Dora Höck.
dacht ik: dat gebeurde wel vaker als zij
's avonds naar de schouwburg gingen
Ik wilde dc kamer binnengaan om om.
nu eerlijk gezegd, om een scène te ma-
doch ken, toen ik de stemmen herkende van
Gramshof en Loes. Achter de gesloten
deur bleef ik staan luisteren, zij spraken
tamelijk luid. Blijkbaar had Gramshof iets
gezegd over de geldlening want Loes riep
op de toon van een verwend kind:
Etn ik dan. papaatje moet ik de vlie
gerij opgeven en steno-typiste worden?
Gramshof liep op en neer. duidelijk kon
ik zijn stappen horen op de parketvloer.
Loes viel van de ene jammerklacht in de
andere totdat haar vader uitriep dat al
leen een huwelijk uitkomst kon brengen.
„Met Frits Kiljan" veronderstelde Loes?
„Ja", antwoordde hij, „ik begrijp niet. dat
ie hier niet voor hebt gezorgd en je laat
wel toe. dat die idioot van een Christiaan
maar steeds om .ie heen fladdert."
—Christiaan is voor mij even onaan
vaardbaar als ik het ben voor Frits, hoor
de ik Loes antwoorden.
Enige ti.id werd er niet gesproken, blijk
baar was de bespreking dood gelopen. Ein
delijk klaagde Loes weer: „Dus armoede,
mijn leven lang" waarop haar_ vader
plotseling uitbarstte: „Neen Loes, ik weet
een oplossing, maar Ü.i moet mij daarbij
helpen".
Is het een eerlijke zaak? vroeg zij.
Op dat ogenblik klonk enig gerucht in
het gebouw, waarschijnlijk veroorzaakt
door de nachtportier, die zijn ronde deed.
In ieder geval hun stemmen gingen over
in gefluister zodat ik niets meer horen
kon. De volgende dag had Gramshof lang
durige besprekingen met vader.
Een vrouwelijke employé moesï op het
directiekantoor komen om enige contrac
ten te typen. Ik wilde weten wat er
beurde en vroeg er mijn vader tiaar, ree-
deze zei botweg, dat hij zich daar°v
niet wilde uitlaten Later informeerde r
bij de steno-typiste, maar haar was strens
geheimhouding opgelegd. Op mijn vl3,e,
of dit ook voor mij gold, antwoordde
dat mijn naam nadrukkelijk was genoem^
En zo staan de zaken, mijnheer
del. Er wordt geïntrigeerd en gekno^jg
natuurlijk alleen om zich geldeijk yc e
te stellen maar het rechte kom ik n ^„1-
weten Het is mij ongevallen, dat
pagnons sinds die contractennrud
vriendelijker tegenover elkaar zijn
worden.
Wie heeft hier geld in de zaak u»
der of Gramhsof? e.
Aanvankelijk waren de kaP''ra'cll,ger
lijk. maar steeds heeft Gramshof
geld opgenomen dan mijn vader: het
zo, geloof ik. dat vader een grote yLjio'
ring op de zaak heeft, terwijl Gram-
net aan is. •j„heer
En wat verlangt u van mij, mij»
Kiljan? jk
Raad, mijnheer Reydel. meer m®
begrijp heel goed dat dit geen P1)'1.
aangelegenheid is. tenminste nóg nwi-
7ii snraken nn» eniVf tiid over het „e
der'werp door Revdel beloofde ten-
ernstig óver bet eeval te zullen naden
Hit vop'd de geoekiedenis met Ue f",n
ten het belangrijkste, noteerde de
en het adres van de steno-typiste en
afscheid.
