over 100 jaar I Ernstige ongerustheid over uit stel modernisering Eemskanaal Vordering van Nederlandse huizen in Djakarta Weer geslaagde proef met inter continentale raket „Atlas" Rotterdamse graanmarkt Hebt u al de lucifer DE WERELD ARCHITECTEN WILLEN TITEL WETTELIJK GEREGELD ZIEN van de NATIONALE WONINGBOUWLENING 1957 gekocht De MAN met t Voor de Kiinscheepvaart was 1957 topiaar Eerste schip met repatrianten Stap van Ned. diplomatieke vertegen woordiger Waarborg voor goede beroepsuitoefening NIEUWS TREKT ALTIJD IEDERE DAG Geen gevallen van kinderverlamming Vlasserij wil onkosten drukken Sytske Dijkgraaf in film met Audrey Hepburn Huisvrouw wil ander pannenassortiment V B ZATERDAG 11 JA NU ART 10,"58 PAGINA 6 JAARVERGADERING K. v. K. VOOR VEENKOLONIëN EN 0. GRONINGEN Leegvaren nog van grote omvang NEDERLANDSCHE SPAARKAS MARINUS VAN MEEL NAAR PARIJS Herdenking eerste vlucht van duizend meter „Marnelloyd'' zondag te Rotterdam VEERTIGDUIZEND GULDEN WEGGEWERKT Fikse boete voor belasting- ontduiking FRAUDE BIJ GEMEENTE WERKEN BRANDEND SCHIP OP DE LEK BUNGALOW IN DE AS Vaste brandstof VIJFTIEN PROCESSEN- VERBAAL IN VIJFTIEN JAAR Vierdaagse werkweek overivogert KORTERE WERKWEEK BIJ ULFTSE LEDERWAREN- FABRIEK 4. Ook enkele communistische geleerden hebben alvast een prognose van de komende eeuw vastgesteld. Met een gemid delde snelheid van driehonderd kilometer pgr uur zal een passagiers-onderzeeër zich een weg door het water banen. Aldus deze deskundigen, die al evenmin als hun Amerikaanse collega's voor een- gewaagde prognose terugschrikken. De reizigers converseren per televisie met hun vrienden en fa milieleden. Automatisch bestuurde auto's zullen over grote autobanen racen. Het enige wat de bestuurder nog heeft te doen, is de plaats van bestemming aan een elektronisch brein door te geven. Siberië zal een reusachtig akkerland worden, omdat men de loop van rivieren ën de ligging van zeeën zal wijzigen .Onmogelijk., dat woord bestaat niet meer. 5. Volgens een Sovjet-geleerde wordt de fabriek van de toekomst een hermetisch afgesloten blok, waar geen kip, laat staan nog een mens, binnen mag komen. Want het zware werk doen de machines, zonder tussenkomst van een wezen van vlees en bloed. Iederefabriek zal een aparte controle centrale krijgen, die het geringste foutje onmiddellijk door seint. En dan komt de elektriciën of de monteur met de helikopter. Men landt op het dak en knapt het karweitje op. In 1957 zijn slechts weinig opdrachten voor de bouw van kustvaartuigen, d.w.z va rtuigen beneden 500 brt. ter grootte van 1100 ton, door de Groninger werven geboekt, zodat de orderportefeuille sterk is ingekrompen, aldus heeft de voorzitter van de Kamer van Koophandel voor de Veenkoloniën en Oostelijk Groningen in zijn Nieuwjaarsrede verklaard. Als oorzaak hiervan noemde spreker, de weinig rooskleurige vrachtenmarkt. de door de overheid genomen fiscale maat regelen en niet in de laatste plaats het verzadigd raken van de Nederlandse kustvaartvloot. De aandacht moet daar om steeds meer wordeq gericht op de buitenlandse markten, hoewel de West- europese markten niet bijster veel moge lijkheden bieden. De verschuiving in de vraag, zowel van binnenlandse als bui tenlandse reders naar snelvarende motor vrachtschepen van ca. 1750—2.000 ton, welke als aanvoerschepen t.b.v. de oceaan vaart gebruikt worden, zal hier uitkomst moeten bieden. De Groninger werven hebben reeds een aantal jaren geleden rekening gehouden met de mogelijkheid, dat hun produktie- orogramma zou worden beperkt door bovengenoemde factoren met gevolg, dat zij zijn overgegaan tot grote investerin gen in hun bedrijven, teneinde tot een verbetering en vergroting van de bouw capaciteit te komen. De verwachting dat in 1961 het Eemskanaal geheel gemoder niseerd zou zijn. waardoor op een geheel gewijzigd produktieschema kon worden overgestapt, rechtvaardigde deze grote in vesteringen. Nu. de overheid voornemens is de werkzaamheden tot verbetering van het Eemskanaal te temporiseren, dreigt het gevaar dat een afschrijving op in vesteringen van* miljoenen guldens en een groot renteverlies zal optreden, waar geen inkomsten tegenover staan. De slui ting van werven en de toenemende bui tenlandse concurrentie zijn de onvermij delijke optredende gevolgen hiervan Spre ker deed daarom een beroep op de over heid dat zij zal bevorderen, dat de mo dernisering van het Eemskanaal in 1961 gereed zal zijn. De omvang van het verkeer in de Rijn scheepvaart is in 1957 vergeleken met het voorafgaande jaar, verder gestegen. Naar de leider van de schippersbeurs të Duis- burg-Ruhrort, dr. Budde. mededeelde, is voor het eerst na de wereldoorlog de piek- prestatie van 1937 overtroffen. Het totale verkeer aan de Duits-Nederlandse grens, dat in 1937 rond 59 miljoen ton beliep, zal volgens Budde in 1957 vermoedelijk een omvang van rond 61 miljoen ton be reikt hebben. In het verkeer met Zuid- Duitsland zal de vervoerde hoeveelheid vermoedelijk met rond 40 miljoen ton, het resultaat yan 1956 met ongeveer 6.5 pro cent overtroffen hebben. Daarentegen bleef de toeneming van het Rijnverkeer in 1957 met 5 a 6 nrocent binnen nauwere grenzen ^an in fl» vee'-afgaande jaren. Zorg baart de Rijnscheepvaart nog steeds de grote omvang van het leeg va ren. In 1957 moest ongevêer 24 miljoen ton scheeDsruimte leeg naar de zeehavens van de Rijn gebracht worden. In het verkeer met de Midden- en de Boven-Rfjn' 'was zelfs een lege scheepsbewegin? van onge veer 27 miljoen ton noodzakelijk. In de registers der Nederlandsche Spaarkas te Amsterdam werd in 1957 voor meer dan f 12,6 miljoen aan nieuwe spaarcontracten ingeschreven. Het totale ingeschreven spaarkapitaal nam toe van 94,4 miljoen tot 102,5 mil joen. Het aantal polissen bedraagt thans bijna 100.000. Het spaartegoed-zal blijken per ultimo 1957 met circa f 5 miljoen gestegen te zijn van rond 34 tot rond 39 miljoen. De bekende Nederlandse luchtvaartpio nier Marinus van Meel, zal morgen per KLM naar Parijs vertrekken, teneinde de herdenking bij te wonen van de eerste vlucht van 1000 meter in 1908 door Henry Farman. Deze vlucht werd 50 jaar gele den gemaakt op het manoeuvreveld van Issy-Les Moulineux. Dé heer Van Meel, die zeer bevriend was met de' Franse vliegtuigconstruc teur, zal de herdenking bijwonen als ver tegenwoordiger van de Nederlandse Luch vaart. Het m.s. ..Marnelloyd" onder comman do van kapitein C. G. F. Hoek uit Den Haag, dat normaal een oassagiersaccom- modatie heeft voor 12 Dersonen. wordt nu als eerste schip met evacués uit In donesië met 24 passagiers, onder wie 13 kinderen beneden 12 jaar. zondagmiddag omstreeks een uur aan de Lloydkade t.e Botterdam verwacht.. De elf volwassen passagiers zijn negen zonder haar. man reizende vrouwen, die vergezeld zijn van haar kind of kinderen en een echtpaar dat met twee kinderen repatrieert. De „Marnelloyd" een van de nieuwe schepen van de Kon. Rotterdamse Lloyd. zal de reis van Indonesië naar Neder land dan in 22 dagen volbracht hebben, d.w.z. slechts één dag meer dan de „Wil lem Ruys" ervoor nodig heeft. Het hoofd van de Nederlandse di- nlomatieke missie in Djakarta, de heer H. Hasselman, heeft vandaag een be- mek gebracht aan het hoofd van het Directoraat Europa van het Indonesi sche ministerie van buitenlandse zaken, Lapian, om uitdrukking te geven aan bezorgdheid over de inhoud van een brief, welke vele Nederlandse bedrij ven kortgeleden van de plaatselijk mi litair. commandant van Djakarta heb ben ontvangen. Van het proefterrein te Cape Canaveral in Florida is gisteren weer een intercon tinentale ballistische raket van het type Atlas afgeschoten, de vierde in de leen de reeks. Het is de tweede keer, dat het lanceren van een Atlas met succe^ is geschied. De twee andere malen mislukte de poging. 6. Eigenlijk voorspelt die geleerde niet veel nieuws. Want in grote trekken bestaai zo'n fabriek alop papier. Bin nenkort zullen de Russen, Amerikanen en zelfs de Fransen de beschikking hebben over zo'n vol-automatisch bedrijf. Bin nenkort? In feite hebben de Amerikanen iets dergelijks al in Detroit. Nog niet zo geperfectioneerd als de Rus het zich voorstelt, maar in principe bestaat er weinig verschil. Waar vroeger honderd arbeiders tweehonderd motoren per /uur construeerden, presteren nu tien man hetzelfde, in een half uur. Het woord, waaronder dit alles valt, luidt automatise ring, de angst van- Huxley. De machines worden geïnstrueerd door robotten, die de moeilijkste berekening in een handom draai uitvoeren. Tijdens de Koreaanse oorlog werd zo'n tel machine aan het werk gezet om alle schadeposten en moge lijke onkosten van de Verenigde Staten te berekenen, als die de oorlog zouden aangaan met communistisch China. De ma chine gaf zijn veto. Er waren teveel problemen. De restauranthouder J. P. M. de N uit Oostburg stond gisteren terecht voor de rechtbank te Middelburg wegens ont duiking van belasting. Enkele jaren gele den had hij zijn bedrijf te Hertogen bosch verkocht voor een. bedrag van 140.000, doch in zijn boeken kwam. slechts een totaalbedrag van 100.000 voor. Ter zitting verklaarde hij, dat hij dit, gedaan had, omdat hij zeer 'hoge belas- 'ingaanstagen verwachtte en omdat de koopsom in termijnen zou worden betaald zodat hij niet over voldoende contanten zou kunnen beschikken .om de belasting aanslagen te kunnen voldoen. Dg officier van justitie, rar. J. L: An- dreae, eiste een geldboete van 5000 of vijf njaan-den gevangenisstraf plus egn voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden met drie jaar proeftijd. Uitspraak 22 januari. B. en W. van Sittard hebben naar aan leiding van gebleken onregelmatigheden bij de dienst van gemeentewerken aldaar een personeelslid van deze dienst ge schorst. In afwachting Van het onderzoek, dat de gemeentepolitie en .de. rijks recherche gezamenlijk instellen. Het laat zich niet aanzien, dat met deze fraude een aanzienlijk bedrag is gêmoeiè. >- Gistermiddag heeft op de Lek onder Groot Ammers brand gevoed in de roef van het motorvaartuig „Hoop op Welva ren", dat toebehoort .aan de weduwe De Jager te Maaresen. Het schip was gela den met stukgoed. De brandweer van Groot Ammers, die snel ter plaatse wai slaagde er in korte tijd in, het vuur te doven. De :chade is belangrijk. Het vaartui- is verzekerd. Gistermiddag is de houten bungalow van de weduwe Den Oudsten te Gou- driaan in de as gelegd. De brand be gon, even nadat de weduwe de kachel had aangemaakt, bij het plafond, waar een asbesten kachelpijp een doorgang had naar het dak en is vermoedelijk te wijten aan oververhitting. De brandweer was spoedig ter plaatse doch kon niet verhinderen, dat de wo ning geheel verloren ging, evenals de inboedel. De bewoonster was niet ver zekerd. de eigenaar van het pand wel. De Kon. Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten (B.N.A.) heeft een ontwerp voor een wet tot regeling van de titel van architect aangeboden aan de minis ters van O. K. en W„ Volkshuisvesting en Bouwnijverheid en Justitie. Het bestuur hoopt, dat de regering in het jubileum jaar der architectengefneenschap de in 1908 opgerichte en in 1919 bij de maat schappij aangesloten B.N.A. bestaat 50 jaar aanleiding zal vinden nog in 1958 een wetsvoorstel van deze strekking aan de Tweede Kamer aan te bieden. In andere landen, om. Engeland,jFrank- rijk, België en Duitsland, bestaat wel een wettelijke regeling voor de titel of het beroep van architect. De. B.N.A. heeft in 1946 zelf een architectenraad en register ingesteld, waarin thans 2500 architecten zijn ingeschreven. Deze inschrijving is ge baseerd op de normen van het in de zitr ting 1948—1949 bij de Staten-Generaa] in gediende wetsontwerp voor een reeds meer genoemde regeling, dat sedertdien in de ijskast staat. Dit ontwerp stuitte namelijk op bezwaren ziowel van de ar chitecten als van de ondernemers in het bouwbedrijf. Volgens een schatting van de B.N.A. zijn er buiten de ingeschrevenen nog 1000 a 1500 architecten. Daarbij zijn zowel vak bekwame beroepsgenoten, die om prin cipiële of materiële redenen zich. niet lie ten inschrijven, als beunhazen en perso nen, die een gecombineerd beroep uitoefe nen als bijv. makelaar-architect. Ongeveer 4000 architecten maken het overgrote deel der Nederlandse bouw- nroduktie en meer dan de helft van de jaarlijkse nationale investeringen worden in de bouw vastgelegd, dat. is circa twee miljard per jaar, aldus het argument van het bestuur van de B.N.A. voor ëen spoe dige totstandkoming van deze wettelijke regèling, die een waarborg zal zijn voor een goede beroepsuitoefening in het be lang van de bou.w van goede woningen, winkels, scholen, ziekenhuizen enz. In een generatie zal, volgens het. be stuur, het algemene peil een hoogte, heb ben berei'kt, zoals de architecten dit Wen sen. i Bij het ontwerp heeft men zich beperkt tot de titel. De normen die wtorden gesteld zijn: inschrijving in het register, geen mercantile bindingen en uitoefening van het beroep met een behoorlijke vakken nis. In het 37 artikelen tellend ontwerp (voorzien van een memorie van toelich ting) zijn bepalingen opgenomen inzake het tuchtrgcht, hoger beroep en straf bij misbruik van de titel dloor onbevoegden. De draagwijdte van deze raketten is 8000 km. Het ministerie van defensie heeft mee gedeeld, dat de raket zijn doel heeft be reikt. Het betrof een proef over een be perkte afstand (960 km.). Een paar uur na de Atlas werd een tweede grote ballistische raket afgescho ten. Het was een raket van het type „Na- vaho" (middelgrote reikwijdte), die niet meer in produktie is. „Wij hebben er nog een paar over. Dus gebruiken we ze maar op", verklaarde een woordvoerder van het ministerie van defensie. De „Nayaho" is een geleid projectiel, dat van de grond wordt afgeschoten en gericht is tegen doelen op de grond. Het Amerikaanse ministerie van defen sie heeft gisteren last gegeven de hoogste voorrang te geVen aan de produktie van een nieuwe raket, die vaste brandstof ge bruikt. Dit projectiel zal de „Redstone' een korte-afstandsraket met een motor voor vloeibare brandstof, vervangen. Door- de vooruitgang bij. deontwikke ling van vaste brandstoffen voor raketten is het mogelijk geworden een projectiel te bouwen, dat kleiner, lichter en beter verplaatsbaar is dan de „Redstone", De „Redstone", die ontworpen is door een groep Amerikaanse en Duitse raket deskundigen onder leiding van dr. Von Braun, is 22 meter lang en vereist een grote lanceerinrichting. Blijkens opgave In de Staatscourant van gisteren zijn in de week van 29 december 1957 tot 5 janqari 1958 aangegeven 7 ge vallen van paratyfus-b (Alphen a d. Rijn 2. Poortegaal 1 en Liempde 4). In Amsterdam wordt thans een persoon behandeld, die aan lyssa (op mensen overgebrachte hondsdolheid) lijdt. Deze ziekte is in Duitsland opgelopen na een beet door een zieke vos. Twee weken gevangenisstraf en intrek king van de rijbevoegdheid voor de tijd van twee -jaar eiste de officier van justi tie bij de rechtbank te Middelburg, mr. Ph. Schenkenbe-rg van Mieron. gisteren tegen de Zierikzeese veekoner J. M„ die op 26 oktober zijn vrachtauto onder Kerk- werve bij Haamstede eeen inrit rechts had doen inslaan. Hij kwam in aanrij ding met een bromfietser, die zodanig kwam te vallen, dat zijn enkel werd ver splinterd. De officier zei, dat in de af gelopen vijftien jaar de verdachte vijf tien ptocessen-verbaal heeft gekregen, waarvoor vier wegens aanrijdingen. De veehandelaar staat bovendien bekend als een zeer gevaarlijke rijder. Uitspraak op 22 januari a.s. (Bericht van A. Bosman N.V. Graanma- kelaars). De vraag bleef over het alge méén gertomen deze week matig, daar de meeste 'belangfiëWoerideh reeds uit aan komende boten goed hadden te ontvangen De tedpns was zowel van Noord- als van Zuid-Amerika vrij zwak, zodat het priis- neil langzaam afbrokkelde. De vrachten bleven weliswaar stationair docji toonden nog geen verbetering. Ma'is. Platamais spoedige leveringen zwakker door lager aanbod van Antwer pen. Nieuwe oogst platamais was bepaald flauw te noemen op betere oogst.vooruit- ziphten. Noord-Amerika bleef met zijn vraagprijzen onveranderd, zodat er e'er- stehands vrijwel geen zaken plaats vin den met uitzondering van een enkele post voor dekking in dollars. De tweede hand doet nog steeds beduidend drider shippers prijzen zowel aangekomen, stomend als op aflad-ing zijn'zaken. Zuid-Afrika mais is door de daling der plataprijzen wat op de achtergrond geraakt. Gerst. Het aanbod van 3 barley in sto mende positie werd 'door de consumptie niet geheel opgenomen, zodat met min der geld genoegen -moest worden geno men. Op aflading brokkelden de prijzen van deze soort regelmatig af. terwijl van de ,2 Western gerst hetzelfde kan worden gezegd. Platagerst, als kippengerst ge liefd, was eerder duurder, ook al omdat Duitsland voor deze soort betere 'prijzen betaalde. Irakgerst en Syrische gerst sto mend moest hief tégen lagere prijzen worden verkocht. Haver. Door aandieningen is er nogal wat N.-Am. haver stomend aan de markt gekomen, zodat de premies hiervoor tot het verleden behoren. Op aflading kon men enige dollarcents lager kopen. In Platahaver stomend en op aflading werd er een en ander gekocht, d« prijzen wa ren niet veel veranderd, doch in geen ge val hoger. Rogge. Nadat door een shipper een post 3 Canadese Western rogge pacific zeer laag was geplaatst werd het invoerrecht met 1 per 100 kg. verhoogd. Intussen is zowel Am. als Cana-d. rogge weer ge heel buiten schot gekomen en moet men zich tweedehands hierin voorzien. Plata- rogge bleef van Argentinië' uit onveran derd, zodat ook voor deze soort de twee de hand regeert. Milo an Millet. Voor deze soorten bleef een kleine premie bestaan voor spoed'go leveringen, doch intussen beginnen de ianuari-aandieningen los te komen. Fe bruari afladin-g zowel als maart waren geschikter aan d,e markt bij afnemende activiteit. Inlandse granen. .Voor goede inlandse gerst waren beste prijzen te maken, in haver- was de activiteit niet groot, terwijl rogge een paar kwartjes duurder noteer de. De koekenmarkt had de afgelopen week een rustig verloop. Een opvallend ver schijnsel was het tweede hands aanbod van spoedige lijnzaadschilfers, vanuit Duitsland, welke hier verkocht werden voor ongeveer dezelfde prijzen, als de prijzen, waarvoor ze een week geleden naar Duitsland verhandeld werden. Op aflading toonde dit artikel geen beweging. Lijnzaadschroot spoedig bleef gezocht, schaars aangeboden, op termijn spora dische handel. Grondniotensehilfers en grondnotensohroot vonden niet veel be langstelling en waren stomend niet mak kelijk te liquideren. Zonnepitschilfers werden stomend nog vrij vlot bij de Ne derlandse consumenten ondergebracht, zij het tegen geen al te hoge prijzen. Zonne- pitschr-oot toonde hetzelfde verloop en op aflading kwam deze week een gevoelig lagere afdoening voor. Molenafvallen ble ven gezocht en hadden ook deze week weer een actieve markt. De verhoging van de importheffingen op tarwe- en rog gemeel was binnen enkele dagen in de transito-prijzen verdisconteerd, zodat ook hierin enige afdoeningen konden plaats vinden. In deze brief werd, onder verwijzi^" naar een aantal besluiten van de mi"' taire commandant, aan de betrokken firma's verzocht om „onmiddellijk" ®e-n aantal woningen over te dragen aa? bet dagelijks commando van zijn sta" Te dien einde moesten alle sleutels va" deze woonhuizen worden ingeleverd- In een, nota, welke bij de brief tyas gevoegd, werd verklaard dat, indi®" de in de brief genoemde woningen n0-" mochten zijn bewoond, de bewonerS naar andere accommodatie dienden worden overgebracht. De woordvoerder van de Nederland' se diplomatieke vertegenwoordig""' verklaarde, dat in vele gevallen verlangde overdracht betrekking ha op meer dan vijftig procent en da" het beste deel van het totale aantai huizen, waarover de Nederlandse f"' ma's de beschikking hadden. In pra"' tisch al deze huizen zijn Nederlands® gezinnen gehuisvest. De Nederlandse woordvoer^ voegde hieraan toe, dat op de waarop de brief van de milita^e commandant van Djakarta werd vangen, een Nederlander bij z"7! thuiskomst de ervaring opdeed, do zijn huis al „overgenomen" was kreeg niet eens toestemming binnen te gaan om zijn persoonlij* eigendommen weg te halen. De dumping van de vlasprijzen, di® reeds enige jaren gaande is, heeft ®e" aantal ondernemers van vlasbedrijven 's-Gravendeel er toe gebracht gezamenW^ de mogelijkheden tot onkostenverlagi"® te onderzoeken. Men overweegt nü enerzijds de lone" van het in dienst zijnde personeel ter"® te brengen op de minima, die in de co>' iectieve arbeidsovereenkomsten worde" gesteld en anderzijds de werkweek ter"® te brengen op 32 uur en grote hoevee1' heden vlas op te slaan. De voorkeur va" de vlassers gaat nu uit naar het blÜve verkopen van vlas, zij het tégen "ger prijzen, en de bedrijfskosten te drukke' door een werkweek van vier acht-urig dagen in te voeren. Met de overheid en de vakbonden is n°® geen overleg gepleegd, omdat nog ge J besluiten zijn genomen. Er zijn in 's-Gr®' vendeel ongeveer 25 vlasbedrijven, die gej rriiddeld veertig man personeel in di®"® hebben. De in Itaiië (Rome) wonende echtge"^.! van de Nederlandse journalist J. DU graaf, mevr. Sytske DijkgraafiGalemSi uitgekozen om de rol van een BelglSc ,5 nion te spelen in de film „The N" Story". De opnamen ,voor deze film. wa!?jt, ih Audrey Hepburn de hoofdrol sPefha beginnen 20 januari a.s. in de Belg»® Kongo. Het assortiment kook-, braad-, steel- koekepannen,dat de Nederlandse "u' vrouw wordt geboden, is onvoldoende aa gepast aap. haar behoefte. Dit is de olusie van een onderzoek dat de Ne®® landse Huishoudraad in opdracht va" Ae werkgroep typebepenklng van het Ned® lands Instituut voor Efficiency (NlV^ heeft verricht. Jit Meer dan 2000 huisvrouwen zijn voor onderzoek geënquêteerd. Het blijkt, vooral het gebruikelijke stel kookpann~4 met middellijnen oplopend van 16 tot 'r cm. niet aan de behoeften voldoet. O. s -W „v.n^j.^1, uiuut.- - j het algemeen wenst de huisvrouw 4 pannen, waarvan 2 of 3 met eehzelfde m' j dellijn. Het gemiddelde gewenste aa"" pannen per gezin neemt niet noem®" waardig toe met het aantal personen Kin gezin, wel de gewenste afmetin, jn- ~jt basis van deze en andere gegeven® het onderzoek zal de werkgroep tyP®jL, perking handel en industrie benad®" teneinde tot een lie te re samenstelling ri,. het pannenassortiment te komen, U geen tevens zou kunnen leiden tot efficiëntere produktie. -gg»* (t/m a.s. woensdag nog verkrijgbaar zonder bijberekening van rente) Evenals de Kon. pru te Ulft, zal ook de lederwa-renfabriék Gebr. Heeling a-l- ge werkweek Instellen. Deze maatregel daar met ingang van maandag eèn 32-uri- wordt genomen wegens kra^oe order positie van dit bedrijf, dat hoofdzakelijk voor de binnenlandse markt werkt. Voor alsnog wil men niet tot ontsla® van per soneel overgaan. i Door Ids. van der Ploeg 25), Had, zo vraag ik. me af, Kiljan een mid del gevonden om de catastrofe te ontgaan en heeft hij zijn compagnon hiervan wil len laten pfofiteren? Dan is daar'de aan slag op' de portier. Hierbij is de plaats waar hij gevonden werd, van groot be lang, ook in verband \met het tijdstip, waarop dé overval plaats had. Kiljan en Mijnarends zijn de hoofddeur binnenge gaan; dat heb ik vanmorgen van de kluis- chèf gehoofd: De portier heeft zijn wacht lokaal aan de achterzijde van het gebouw 'diéht bij de Singel-uitgang, die nooit wordt gebruikt. Welhü, de overval kan .plaats gehad hebben vóórdat Kiljan en Mijnarends het gebouw betraden. De loge ligt niet op de weg naar de kluisdeur,- Kil jan. ging naar zijn eigen bran4kast en keerde.'naar Mijnarends mededeelde, ter neergeslagen terug; later vroeg hij naar het kantoor van de R.O.D. Was er toen al ing'ebrokeri? Sporen van braak zij-n er ech ter niet; De afwezigheid Van de nachtportier moet Mijnarends {och opgevallen zijn, zei De Vet. Ja, ik heb hem hiernaar gevraagd. Hij kleurde tot over zijn oren. alsof hij op een ernstig verzuim werd betrapt; naar zijn zeggen, heeft hij geen ogenblik aan die man gedacht. Dat is natuurlijk mogelijk. Daar wordt gebeld, De Brave Laat vooral geen journalisten binnen. Een minuut later stond FritsKiljan in het vertrek. Ik kom u mijn hulp aanbieden, zei hij, misschien kan ik mij nuttig maken; ik vind het een ondraaglijke gedachte, dat de moordenaar van mijn vader nog vrij rondloopt. Voorlopig kunt u niet veel meer doen dan antwoord geven op enkele eenvoudi ge vragen, mijnheer Kiljan, antwoordde Reydel stug. Nee., née.. ik zoek een taak, riep de jonge man met enige geestdrift uit. Uw vader is om half elf overleden, mogelijk vijf minuten eerder; waar was u op dat ogenblik, mijnheer Kiljan? In Bussum of liever, op de terug weg. Was u daar voor zaken? Nee, ik heb een bezoek gebracht aan de woning van Dora Höck. Wat moest u daar doen? Ik wilde haar bewegen vader los te laten, doch ik trof haar niet thuis. Hebt u kennissen ontmoet, die dit alibi kunnen bevestigen? Alibi? riep Frits driftig. Het is toch niet nodig, dat ik een alibi heb? Om allerlei redenen kan dit dienstig zijn. antwoordde Reydel vlak. Ik kwam hier om u te helpen, mijn heer Reydel, niet om te worden uitge hoord. Dit is een gerechtelijk Onderzoek, u kunt toch eenvoudig antwoorden, dat u geen vrienden hebt ontmoet of let« van dien aard. Staat dan iedereen onder verden king, die geen deugdelijk alibi heeft? Hij werd rood van drift en stond op om de kamer te verlaten, maar Reydel weerhield hem. Mijn tweede vraag is deze, zei de inspecteur bedaard: Met welk doel i3 u laatst op reis geweest? Voor ik hierop antwoord wil ik de privé-brandkast van mijn vader onder zoeken, antwoordde Frits. U is de erfgenaam; de kluischef zal er wel geen bezwaar tegen maken dat u de brandkast opent, hoewel de boedel nog niet is geregeld. U moogt er dus niets uitnemen; misschien is het goed, dat ik even met u meega, mijn wagen staat voor.. Een van het half dozijn verdachten, zei De Vet toen Reydel en Kiljan wa ren vertrokken. De inspecteur heeft er zeven, dacht De Brave hardop. De Vet telde op: „Nonhebei, Kiljan junior. Dora Höck, Mijnarends. de chauf feur en Vernimmen, dat zijn er toch zes zou ik zeggen. 1 Ja. maar hij laat ruimte v-oor mr. X, de grote onbekende. Het is heel goed mogelijk, dat we moeten zoeken bqiten het kringetje, dat wij al kennen. De rechercheur greep naar de lijst die nog op tafel lag en las aandachtig de aantekeningen door. die De Brave had getypt. Er waren vragên bij die de -in specteur zichzelf had gesteld bij zijn be zoeken aan „De La". Enkele keren werd de naam van de to neelspeler genoemd. De bloemenhulde aan het kind op de Kloveniersburgwal stond met een uitroepteken genpteerd. Verder waren er notities, die verband hielden met Jan de schoenmaker, en Loes Grams- hof. Ook had Reydel aangetekend, dat Gramshof op ridderlijke wijze in de bres was gesprongen voor zijn kluischef. ter wijl bij Frits Kiljan de aanduiding: „te impulsief" was onderstreept. De Vet was nog met zijn lectuur bezig, toen Reydel terugkwam. Frits mist een vierkant, dichtgelakt doosje, dat hij in opdracht van zijn vader uit Parijs heeft gehaald, zei hij. Hii weet niet, wat er in zit. Ik zou de politle-pre fect van Parijs wel aan de telefoon wil len hebben, De Brave. Vraag het maar dringend, onderwijl bespreek ik met De Vet het prqgramma voor vandaag. Ik heb de lijst doorgelezen, mijnheer Reydel. zei De Vet. Uitstekend! Gemakkelijk is de zaak niet.' Daar is bijvoorbeeld de verhouding van Nonhebei tot zijn oom; we moeten méér weten van die chèque-vervalsing. Heeft Christiaan zich werkelijk schuldig gemaakt aan fraude? Van Fakkeldij heb ik gehoord, dat Jan de schoenmaker zich in de laatste dagen niet op de Dam heeft laten zién; ik zou graag willen, dat je hem opzocht. Als ik Parijs heb gehad, ga ik naar Dora Höck. Na een half uur kreeg de inspecteur de verbinding met de -Franse politie. Die zelfde avond ontving hij een uitgebreid telegram uit Parijs. De persoon, die aan Frits Kiljan de doos had overhandigd,' was een vendumeester. Deze had op oTLAe van Kiljan een hoog bod gedaan juwelen van een of andere markiezl".'d De koopsom was vooraf gedep°"eJad bij een Franse Bank; de aflevering ".„f plaats gehad aan de zoon van de ban» die zich behoorlijk had gelegiti"1®!0d Voorzover de politie na kon gaan. "f- zich geen enkele onregelmatigheid v° gedaan d Bij het bezoek, dat Reydèl die aan Dora Höck bracht, moest hii e. beeld, dat hij- zich van de Weense Ite-qij rin had gevormd, geheel herzien. *~et vond een niet meer jonge vrouw, "t3 een zacht, innemend gelaat fgf- ogen, die de inspecteur droevig aansta den. Ook was het haar minder rossig hij. na de mededeling van De Wal. verwacht, Met een gelaten tragisch gebaar. de zij een brief, die zij twee dage" leden van KiiJan had ontvangen. I" ernee. Je woorden deelde de bankier haar dat hij om dringende redenen een 9r moest maken aan een omgang, di®* hij veronderstelde, beide partijen „e vredigd had gelaten. Er was een en bijgevoegd van tweeduizend gulden. Ik had dit niet verwacht, zei re, een sterk Duits accent. Ik stelde v trouwen in hem; wij hebben veel geP" hij w»i zo alléén. löf- Heeft mijnheer Kiljan u trouwbe ten gpdaan? O ja. verschillende keren. ,.r0ltVl Waar was u gisteravond, ju"r Höck? (Wordt vervolg1"'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1958 | | pagina 6