Schandaal in Rome
Waartoe de persoonsverheerlijking leidt
W'
I
voor amor
Aanstaande moeders zijn assepoes af
Vr?" wen varia
r
Charmante en modieuze positiekleding
Diamanten
SATERDAG 11 JANUARI 195b
ERNSTIGE CRISIS
IN ITALIAANSE
OPERA-WERELD
ROME.
(Van onze Romeinse
correspondent)
Ter gelegenheid van het kerst-
eest verleende president Gronchi
?ari de wereldberoemde Grieks-
i^liaans-Amerikaanse sopraan,
^aria Meneghini Callas, het com-
^andeurslint van de Orde van Ver
biste van Italië. Iets meer dan
week later nl. op 2 januari,
erd het seizoen van Rome ge
iend op de traditionele wijze: met
eel groot-gala-avond in de Opera,
V;&ar dezelfde sopraan de hoofdrol
?°h zingen in de Norma van Bel-
'ni. In de voormalige koninklijke
°§e zaten president Gronchi en
echtgenote, alsmede een talrijk ge-
Voorts waren vrijwel alle
j^histers, diplomaten, exponenten
b de kunstwereld, de voltallige
jbil, (die bij dergelijke gelegenhe-
ei nimmer ontbreekt) en verder
des wat maar enigszins naam
of „mee telt", aanwezig. De
.'kaatsen in de zaal en in de loges
j°stten maar liefst 25.000 lire
°ch er zijn bedragen van 75.000
etaald op de altijd bloeiende
»ZWarte markt".
!HB1
°ro
w.
Het schandaal-fenomeen
h26 vraagt astronomische bedragen,
L.r| donderdag 2 januari was haar een
t.|ag van anderhalf miljoen lire toege-
V ®d, zijnde negenduizend gulden....)
do „rleden jaar sloeg ze de directeur van
ivjjj Pera van Chicago van het toneel, ter.
k()!e korte tijd later zonder opgave van
«tijden het Festival van Edinburgh in de
liet (om, zoals later bleek, het „bal-
jptLhet-jaar" van Elsa Maxwell in Ve-
'lijs| «iet haar tegenwoordigheid op te
H C"1'
Opera-crisis
n'
Afgelopen
Er zijn op dit moment: een offi
cieel protest van de Italiaanse re
gering bij de U.S.-ambassade „in
zake de ietswat-grove opmerkin
gen van Signora Maxwell, die toch
minstens getuigen van een gebrek
aan manieren" er zijn dertien
interpellaties in het parlement in
zake het optreden van mevrouw
Meneghini Callas, die tekort is ge
schoten in eerbied tegenover het
staatshoofd, zijnde de officiële be
lichaming van Italië er zijn
perscampagnes en polemieken
er zijn betogingen (heel Rome is
beklad met witte kalkletters, die
zeggen: „Callas, ga weg en kom
alsjeblieft nooit meer terug") er
zijn „pro-callisten" en „anti-callis
ten" er zijn processen in de
maak inzake contractbreuk, bele
diging, aantasting van goede
naam
Er is kortom -hét schandaal
j
In 1945 vond ze hem al „gewel
dig". Zijn stem dan! En zijn gi
taarspel!De rest zou nog
wel komen. Want hij gaf haar wat
lessen in het bespelen van gitaar.
Maar daar is niet veel van geko
men. Had ze er geen aanleg voor?
Of hadden ze het te druk met iets
anders, met elkaar dus? Ze heb
ben het me nooit verteld, maar ik
denk er het mijne van.En u
het uwe, natuurlijk.
Hoe het ook zij: „Ze bleef aan
mijn gitaar hangen", zei hij heel
plastisch. En zoals dat meer gaat,
van het een kwam het ander en in
het afgelopen najaar zijn ze onder
grote belangstelling, vooral ook
van de zijde van de mensen uit
Da's 'ree knaap
Ook thuis onthaalt
Frits Rademacher
dikivijls zijn vrouw
op een van zijn
succesliedjes
Lijdt niet langer
de wereld der lichte muze en de
Philips Phonographische Dienst,
getrouwd. Ze wonen nu in een
nieuwe buitenwijk van Sittard, in
de Dr. Schaepmanstraat. In het
licht van een smeedijzeren lan
taarn, die Philips het jonge paar
schonk, kunt u 's avonds lezen
hoe ze hun nieuwe woning heb
ben gedoopt: ,,'t Huikske"!
SPiPI
J.C. van Lieshout zoon n.v
COMPLETE WONINGINRICHTING
mmmmrnrnm
FRITS RADEMACHER
EN
„ZIE MAEDJE"
Tot idool van jonge
meisjes
het was een gala-avond' zoals
^••>rne zelden heelt beleefd. En men was
2 "«halve voor de opening van het sei-
lü en om de model-japonnen en juwe
f fl rtws am e (vni-zsn ifonvo I ffz\l/AWïnï
ail,
te demonstreren vooral gekomen
„La Callas'' te horen, die voor de
«reerste maal in Rome optrad.
06 het afliep is bekend: de zangeres
yrf dood-nerveus en beslist niet, „in
rn," govencüen begreep ze enkele (in-
■r«tdaad minder opportune) reacties van
A verwende en zeer sceptische Romeinse
reliek verkeerd. Dit bracht mee, dat La
na de eerste akte een zenuwcrisis
en verklaarde, dat de voorstelling
lte*° afgelopen. Drie kwartier lang ver-
erde het publiek en wélk een publiek
ja 'n het ongewisse en deden de meest
v n|astische geruchten de ronde. Toen
hrri!(;t de president zijn loge en het ge-
,auiv en onmiddellijk daarna werd be-
v^d gemaakt via een luidspreker, dat de
2rstelling geen doorgang zou vinden.
Ij"6 tonelen, die zich binnen en buiten
q| 0Pera-gebouw hebben afgespeeld, zou.
een bonte kroniek vormen: het is het
s„, otste schandaal geworden, dat de ge-
j«denis van de opera kent.
Sa
e zullen de details verder voorbij-
ljaf,n. We willen slechts enkele aspecten
q. *'chten van deze opzienbarende zaak,
t(i.' «venveel tragische als komische kan-
a heeft.
to?! te beginnen het fenomeen-Callas,
aA s het thans alle voorpagina's (plus vele
Uij Cre pagina's!) vult. Een in Amerika
h,.'sl;raatarme Griekse ouders' geboren, 34-
mooie vrouw, die over een buiten-
o0i. °°n fraaie sopraan beschikt doch
t o,
tl.
Mcdca (Maria M ene yhini-C aliasmet haar dienstmaayd Neris (Fcdora Barbicri
faw °ver een uitzonderlijk capricieus ka-
Blpk!1" en een temperament, dat zich
Cll xddi LLiil(JL i d lUcIl Ij UdL U
i„, St te uiten op een wijze, die gerust
n atoomexplosies vergeleken mag wor-
?.ii
J ;s sedert vele jaren getrouwd met
b,, hiulti-miljonair uit Milaan en zij
sedert een jaar of zes op in de
opera's ter wereldChicago, New
tij k Milaan enz. Tientallen malen heeft
te i?F hef laatste moment geweigerd op
0{ tornen, omdat ze een slechte bui had
Of hidat haar partner haar niet beviel
boghidat Z€ genoeg „honorarium"
ij Athene, waar haar moeder in schan-
armoede leeft, verwekte ze een
"daal door op het laatste moment een
|r)0 hoger honorarium te eisen dan de
f gulden, die haar waren toegezegd.
?öi)f0 ^an men nog enige tijd voortgaan.
anfl. dit alles, alsmede door zeldzaam
'V»ij '8 en brutaal manoeuvreren van een
!tst ie privé pers-agenten en managers,
f-1 v°«d en groeide de „mythe-Callas''.
?d«??^t men dan eerlijkheidshalve haar
daad zeldzame stem daarbij hoe-
'-ig Wé langzamerhand ietwat op de ach-
*.'1 nnd raakte dan is het fenomeen
hgeveer verklaard.
*4,. de tweede plaats verdienen in dit
de heftige polemieken rond de
X* ,van de opera" in Italië te worden
'd: tengevolge van de steeds luxu-
,1'ii>e Reworden aankleding' de gestaag
e prijzen, de steeds hoger worden-
>1. |C.n en salarissen van personeel, mu-
v'^'l ^'ders en artiesten verkeert indcr-
'>i p op<>ra van Italië en met name die
.clfs '.""We in 'n ernstige crisis. Hit leidde
'rik»! regerings-interventie. tot het be-
van een nieuwe directie, en tot
lBat 9nVan de opening van het seizoen,
Ir **SM?-ere 'loren begin december placht
'vintin cden). Door dit alles is een wan-
Aarj,p begroeid, die door elke nuchtere
5>. jj'ber eerlijk moet worden toegege-
„'•"ün „et is tenslotte waanzin, als men
ar>
i. 's u-li iiuut: waaii/rin, <na utcu
"■c (15q gnhlen) moet betalen voor
dal! in de opera Ier gelegenheid van
?l 'iefa <>Wu,le kala-avond: (ingeval van
i, *h dadigheidsvoorstelling liggen de
v 'Oeraard enigszins anders). Dit is
h! de ï1 n'e's anders meer clan snobisme
Stilan 1,°Vens'e plank. Voorts gedoogt de
"c crisis, evenmin als het feit, dat
biet het geld va„ de bclasting-
dc opera in leven moet houden,
geenszins het uitkeren van dergelijke bui
tenissige „honoraria' aan artiesten, hoé be-s
ï-ocmd deze ook zijn mogen.
En tenslotte heeft het huidige schan
daal op de meest brute wijze doen zien
waartoe dat merkwaardige, gevaarlijke en
onzinnige-verschijnsel kan leiden, dat hier
wordt aangeduid met de term „divismo":
het aanbidden en verheerlijken van een
divo of een diva. Heel het lachwekkende
„gedoe" rond filmsterren- sporthelden,
zangers, rond de diverse Lollobrigida's,
Lorens, Coppi's en Callassen, draagt gro
ter gevaren in zich dan men oppervlakkig
zou zeggen. Op de eerste plaats voor de
betrokkenen zelf, die niet meer in staat
zijn zich te herinneren,'dat zij uiteindelijk
maar „doodgewone'' mensen zijn. La Cal
las heeft hiervan thans wel een historisch
staaltje weggegeven met haar striemen
de belediging ten aanzien van Rome en
van Italië (in de persoon van het staats
hoofd).
Maar ook voor de massa is dit „divismo"
een ziekte geworden, een soort verdo
vingsmiddel: domme en oer-burgerlijke
meisjes, wier onbeschaafdheid schuilgaat
achter bepaalde fysieke bijzonderheden,
worden als gekroonde vorstinnen behan
deld zoals bijv. verleden week de „en-
trée" van Gina Lollobrigida in de Opera
op die gedenkwaardige avond. Hun leven,
hun zogeheten -,carrière" zijn gemeengoed
en vormen de dagdroom van miljoenen...
En de astronomische bedragen, die voor
een voetballer worden betaald, in dit land
waar altijd nog een dusdanige nood en
armoede heersen, dat letterlijk elke lire
driemaal zou moeten worden bekeken al
vorens te worden weggegooid?
In dit verband verdienen vooral de ge
ïllustreerde weekbladen een veeg uit de
pan: zjj bepalen langzamerhand de open
bare mening in Italië. Hun verhalen, hun
sensatie, hun ruzies, hun eeuwige „ont
hullingen", hun fotografieën (altijd in bet
grensgebied van pornografie of stuitend
realisme, al naargelanghet een meer of
minder mooie vrouw of een meer of min
der opwindende moordzaak of ongeluk
betreft), hun zinloze en verachtelijke ver
heerlijking van mensen en dingen, die
niet eens waard zijn te worden genoemd
of besproken En de ongeletterde mas
sa die niet weet hoe de dag van morgen
moet worden tegemoet getreden, kijkt zich
blind aan de briljanten van Gina L„ die
enkele .jaren geleden nog op blote voeten
in Subiaco. waar ze vandaan komt, op de
vervuilde piazza water kwam halen aan
de fontein. En Sofia Lorcn, die niet kan
lezen en schrijven en die zulk een treurig
Italiaans spreekt, dat -,anderen" haar rol
moeten „opzeggen"? Zij krijgt voor écn
film honderd miljoen lire (600.000 gulden)!
En de „Gina Nazionale" is zojuist een pro
ces begonnen over een film-dic-niet-
doorgaat, maar waarvoor zij maar even
tjes 190 miljoen lire zou hebben ontvan
gen En Coppi? Zjjn huwelijkstragedie,
zijn grillen en buien, zijn luxe villa, zijn
race-wagens niet anders beroemd dan
om zijn bundels kuitspieren.
En dan tenslotte „La Callas" de .god
delijke, de stem-van-deze-eeuw! Een
vrouw, die twee jaar geleden nog ruim
tachtig kilo woog en die nu een schaduw
is van iets-meer-dan-45-kilo (en dat voor
een zangeres, voor een sopraan!). Een
zenuwpatiënt, die soms overal elders
thuishoorde dan op het toneel van de Ro
meinse Opera met de president in de vroe
gere koninklijke loge.
Er is een enorm schandaal. Toegegeven.
Er wordt over geschreven; de kranten
6taan er vol van en iedereen praat alleen
nog maar over „La Callas". Er is zelfs
gevochten (op straat) tussen pro-callisten
en anti-callisten. De waanzin....
Enfin, de voorstelling is afgelopen- zo
als dat heet. En La Callas heeft de groot
ste stunt van haar leven uitgehaald. De
chauffeur va^ president Gronchi zat in
de bioscoop, toen zijn patroon de Opera
verliet; het Italiaanse staatshoofd moest
in een schamele politie-auto naar huis
worden gebracht. De voorstelling is afge
lopen. Letterlijk!
En nu nog een kort woord over Elsa
Maxwell, de onbestreden „heldin" van
vandaag. Zij speelde het klaar om La Cal
las uit Edinburgh weg te halen, zij is „de
boezemvriendin" van La Callas. Zij speelt
eigenlijk de grote rol in dit schandaal.
Zij zat in de Opera en keek en luisterde.
Zij kwam in het geweer, zoals dat wel
heten mag: ze moet tegen La Callas heb
ben gezegd: „Maria, hou d'r mee op, al
zaten er vijftien presidenten in de zaal!"
Ln daags erna ontbood ze de pers,
de Romemse perg wej verstaan. Ze
hield een persconferentie en ze zei (zacht
vertaald) ongeveer het volgende: „De Ro
meinse journalisten zijn stommelingen en
idioten.... Hef Romeinse publiek is nog
precies hetzelfde van uit de tijd van Nero:
ze werpen hier nog steeds weerloze en
zwakke slachtoffers voor de wilde bees
ten(Ter nadere toelichting diene,
dat het weerloze slachtoffer mevrouw
Meneghin:-Callas is, die tal van 'krachtige
mannen tegen de vloer heeft geslagen- en
dat de „wilde beesten" bestaan uit het
verfijnde, snobistische, fantastisch-rijke,
met briljanten omhangen publiek van die
„opening-van-het-seizoen" kortom; de
fine-fleure van Rome
LICHTE MUZE
zwarte schijfjes te lezen: een populair
duo, dat het op de ladder van de hit
parade al een aardig eind heeft ge
schopt. En het zal „Frits Rademacher
mit zei maedje" blijven, hadden ze
mij al vóór de trouwerij verzekerd.
En in dat gesprek, toen ze druk be
zig waren met „het bij elkaar sjou
wen van de strootjes voor hun eigen
nest", zei Frits stilletjes hardop in
het sappige Sittards en hij keek daar
bij tersluiks naar zijn toenmalige
verloofde: „Ze zingt altijd de twee
de stem, maar als we getrouwd zijn,
zal ze wel de eerste viool spelen".
Waarop de persoon in kwestie on-
middelijk gevat repliceerde: „Dat
ben ik ook sterk van plan"....
„Ze bleef aan mijn gitaar han
gen".... Frits was op zijn zesde jaar
al koorknaap in de parochiekerk van
Sint Petrus' Stoel. Hij maakte bij
de Jonge Wacht kennis met de gitaar.
Een der leiders had zo'n instrument.
(Advertentie)
door reumatiek, spit, ischias, hoofd-
en zenuwpijnen Neemt Togal, dat ver
drijft ui al die gevallen snel en afdoende
de pijnen Toga) baat waar andere mid
delen falen Zuivert de nieren, is on
schadelijk voor hart en maag Bij apo
theek en drogist f 0.95. f 2.40 en f 8 88.
Enfin, u hebt het al lang begre
pen; het zijn Frits Rademacher en
„zie maedje", Mia van Nielen, die
elkaar enkele maanden geleden het
ja-woord gaven en thans in eenzelf
de harmonische eensgezindheid leven
in hun eigen, romantische „Huikske"
als hun stemmen klinken op de
grammofoonplaat in liedjes als „Op
't sjeutje", „De baby-sitter" en
,Zéng nog éns dat melodieke".
„Frits Rademacher mit zei maed
je" staat er op het etiket van de
(Van onze medewerkster)
De voorjaars- en zomercollectie
kleding voor a.s. moeders die wij
dezer dagen in het Carltonhotel
te Amsterdam hebben gezien
heeft nog weer eens bewezen dat
het zeer goed mogelijk is om er
ook dan charmant, modieus, vlot
of sportief uit te zien in een van
de vele pakjes, separates, panta
lons en hemdjurken van Modart.
N.V.
Een zeer grote verscheidenheid te
gen vaak populaire prijzen, die vol
gens de heer Waterman, directeur
van N.V. Modart, altijd iets hoger
moeten liggen dan die van normale
kleding, omdat positiekleding aan
meer eisen moet kunnen voldoen.
Men maakt daarom alleen gebruik
van de beste materialen die tevens
goed was- en strijkbaar zijn en bo
vendien prettig dragen.
Aan deze eisen schijnt vooral Dra-
lon (55 pet draion, 45 wol) zeer goed
te voldoen en ook ribfluweel, thans
zo vervaardigd dat ondanks zwaar
zitten of leunen de pool niet gaat lig
gen. In de wat populairdere prijsklas
se (nooit beneden de 35.zijn er
vlotte pakies van katoenen cotelé,
drill, gemengd linnen en voor de rui
mere beurzen een keuze uit zuiver
wollen stoffen in fraaie dessins.
Grote psychische invloed
Hoe belangrijk het is er in zwan
gerschap goeri uit te zien vertelde
ons dokter Rosalie Wijnberg. Psy
chisch schijnt dat een grote invloed
te hebben. Aan de eisen die medisch
aan deze kleding moeten worden ge
steld voldoet de collectie terwijl de
esthetische zijde onder de loep is ge
nomen door de ontwerpster Oeke
Wieringa.
Er is in de detailhandel gelukkig
een groeiende belangstelling voor de
ze kleding en dat spreekt ook wel van
zelf als men in aanmerking neemt
dat op dit gebied seizoenen zonder
schokken in elkaar overgaan, uitver
koop een onbekend begrip is en naar
deze kleding altijd een gelijkmatige
vraag bestaat die nooit die schomme
lingen vertoont waar normale con
fectie aan onderhevig is.
Men heeft de wikkelrok voorgoed
vaarwel gezegd. Het lelijke tuiten aan
de zoom is daar debet aan. Er zijn
4 rokken voor in de plaats gekomen
die wij u alle vier even zullen be
schrijven zodat u weet wat er op dit
gebied te koop is, en u dus niet van
de wijs laat brengen door ondeskun
dige verkoopsters, zoals in de prak
tijk nog maar al te vaak blijkt te
gebeuren en waardoor het beste mon
dei rok soms onverkocht blijft. Wij
hebben hier op het oog de clochet-
rok: gesloten met plooien boven aan
de zijkanten die in het begin de in
druk geven van steek zakken. Verstel
bare gespen zorgen voor de nodige
ruimte.
De slip-in rok vinden wij ook zeer
goed: nauw en gesloten met aan
weerszijden op de heupen een soepe
le elastische inzet. Wie de rok na de
geboorte nog wil doordragen kan de
stukken elastiek vervangen door de
zelfde stukken stof, welke er bij
worden geleverd.
De kangaroe-rok is u wel bekend.
Zij heeft een ronde uitsnijding on
der de taille en wordt bevestigd door
eon paar aangestrikte bandjes van vo
ren. Deze constructie is de goedkoop
ste en erg koei voor de zomer. Uiter
aard alleen draagbaar met jakje er
over. Al deze rokken lopen tot even
boven de taille door en missen de
soms knellende faillebanden. Hun
goede vorm behouden zij tot het
einde toe. Tot slot model „perfect".
Voor de eerste maanden wanneer dc
taille gaat verdwijnen maar de heu- Vah dit zeer flatteuze pakje, yeviaakt
pen nog dezelfde maat hebben zeei u't Mnnen-materiaal tonen uij met opzet
geschikt. Deze rok laat het ook toe het' ru9Pand om de speciale rug-vorm,
dat de jasjes of blouses er in worden OBaccenUieerd door de opgestikte naden
gedragen wat voor veel vrouwen heel
Plezierig is omdat zij niet vanaf de
eerste dag als „één van de twaalfdui
zend getekenden" willen lopen. Vol
gens deze principes is ook de panta
lon gemaakt. Dit kledingstuk heeft
zoals alles zijn voor en zijn tegen.
Wie er een fijngebouwd a.s. mocder-
fie in ziet lopen moet toegeven dat het
bekoorlijk kan staan. Het is ongetwij-
teld erg gemakkelijk te kunnen zitten
mals je dat zelf wil maar ander-
'uds: om bij een zo uitstek vrouwe-
'like gebeurtenis een zo mannelijk
kledingstuk te dragen
en laag aangebrachte ceintuur naar vo
ren te brengen. De voorzijde van dit
pakje heeft een zeer aparte halsinzet met
opstaande kraag.
Een leuk eenvoudig pakje met aange
zette slippen als halsgarnering en ge
maakt uit een bedrukte katoen, geeft het
een zeer charmant beeld. Een van de
pakjes, u-elke iv de prijsklasse rati 35
winkelprijs gebracht wordt.
Als mannequins de modellen tonen.
>ok al dragen ze een wat zwaardere
ih., dan krijgt men toch geen goe
ie indruk van de praktijk. Dit bleek
maar al te goed toen mevrouw Rey
nolds. die 6 maanden zwanger waf
de pakies aantrok Hierdoor zagen
wij dat de hemdjurk, die het op dc
mannequin niet zo best deed. voor
haar uitstekend geschikt was. We
zouden hierdoor de hemdjurk als po-
dtiekledinsstuk een grote toekoms!
durven voorspellen. Een jacquard ge
weven pakje met boot hals daarente
gen was in het rose-wit beslist voor
haar geen succes te noemen terwijl
het de mannequin heel goed stond.
Men legde als bliksemafleider op de
hals accenten door grote kragen, la
ge halsuitsnijdingen waarin dan
een bijou kan worden gedragen, dra--
perieen op verschillende wijze plooi
baar, mooie knopen enz. enz.
Ook de rug werd soms aardig ver
deeld door lage ceintuur of naad in
het midden. Wij hebben hier in prak
tijk kunnen zien hoe bescheiden en
gedistingeerd een a.s. moeder ge
kleed kan gaan.
Het is pas anderhalf jaar geleden
dat Modart N.V. startte als eerste
in Nederland met een collectie in
dustrieel opgezette positiekleding Het
succes wat men heeft geoogst, on
danks de moeilijkheden die aan ieder
debuut kleven, demonstreert wel dui
delijk hoe groot de behoefte was van
de klanten aan zulke kleding.
G. S.-de W.
„Ik was er kapot van", zei hij. Hij
hielp na de oorlog in het Sittardse
repatriëringscentrum. Uit Berlijn ar
riveerde daar ook een berooide jon
geman. Mèt een gitaar. Hij was het
ding moe en wilde het kwijt. Frits
kocht de gitaar voor 25 gulden. „Het
was alles wat ik in mijn portemonnee
had". Het was Frits' eerste gitaar,
een origineel Spaans instrument, een
Silvestri.
Met drie van zi.jn zussen en een
broer werd hij lid van het Sittards
Gemengd Koor. Al gauw rekruteerde
de hij drie jongedames voor een en
semble, dat op feestavonden cowboy-
en Hawaii-liedjes zong. Voordat de
dinsdagavondrepetitie begon stu
deerde bet kwartet dan ijverig op
zijn repertoire. Frits en zijn trio had
den dan een stiekeme toehoorster:
Mia van Nielen, die met de bus uit
Doenrade altijd te vroeg was voor
de repetitie. En wat we hierboven al
schreven: ze vond hem geweldig.
Doch eer Amors pijl doel trof, gin
gen er toch eerst heel wat carna-
valsstormen over het Sittardse Ma-
rotte-rijk. Tot meerdere eer en glo
rie' van Frits. nog steeds lid van het
bekende Marotte-trio. In 1949 sleep
te hij de vierde prijs in de wacht met
een vastcnavondschlager: De eesjte
sjtepkes op de buun", de eerste stap
pen op het toneel, tekende hij bij dit
eerste succesje aan. Hij werd een
graag geziene gast op de carnavals
zittingen en in dc loop der jaren
speldden hoogdoorloehtige vorsten en
prinsen uit Sittard, Eysden, Eind
hoven, Nijmegen, Arnhem, Maas
tricht, Overhoven. Maaseyk, Keulen
en Anrath om het hierbij maar
te laten de vocalist hoge onder
scheidingen op de borst. Hetgeen
de jongere dorpsgeneratie bij het
zien van de zwaar beladen revers de
diep-bewonderendc verzuchting ont
lokt: „Da's 'ne knaap".
En al zong Frits Rademacher dan
vlijtig: „Amor sjut zuuver in de
roos", het liefdegodje had, zoals ge-
zegd, toch heel wat jaartjes nodi
voor hij Frits en Mia goed onder
schot kreeg. En dat ondanks het feit,
dat de 'jonge troubadour op Mia's ver
zoek: „Kom ook eens een avond bij
ons thuis spelen", jaren en jaren bij
de Van Nielens over de vloer kwam.
.Als huisvriend", verklaarden ze al
lebei. Maar in 1952 was het toch ein
delijk raak tussen het tweetal. Frits
had 's lands wapenrok intussen ai
weer verwisseld voor het burgercol
bertje én zijn plankenkoorts overwon
nen. Dank zij Doenrade en de Van
Nielens. Ais het gemengd koor Cres
cendo van Doenrade een bonte avond
gaf en Mia en haar zusje voor het
voetlicht stonden, begeleidde Frits de
meisjes op zijn gitaar, heel bes rei
den, achter de gordijnen. „Met geen
vier paarden kregen ze me het toneel
op", bekende hij. Maar ze heoben
hem eens aardig in de kijk gezet door
voor zijn neus het doek plotseling op
te trekken. Keer op keer. Die koorts
was toen gauw over.
In 1952 ging Frits stem voor
het eerst, de ether in: via de Re
gionale Omroep Zuid te Maas
tricht. Spoedig Igden contracten
met Radio Hasselt en Brussel en
„toen begon Hilversum". In 1955
maakte hij in de Club van Zessen-
toonkamera matheneaserlaan 247 tel 33846 34329
klaar zijn Nederlands radio-debuut.
In dat jaar won hij in het Belgische
Neerpelt op een concours om de Jo
Erens-priis de te vroeg gestor
ven, veelbelovende Limburgse
troubadour, ook een Sittardenaar
zes eerste prijzen en kwam ook
zijn eerste plaat op de markt: met
„Limbugr" en „t Huikske". Ze
sloeg in als een bom: Jos Cleber,
die al de arrangementen maakt en
met zijn onvolprezen orkest bij
draagt tot het succes van Frits Ra-
demachers platen, begreep maar
niet, dat ,,'t Huikske" zo lang ver
borgen had kunnen blijven. „Dit
wordt een kraker" voorspelde de
(in Limburg geboren) orkestlei
der. En het wérd een kraker, die
zelfs edelachtbare zielen niet onbe
roerd liet. Op uitdrukkelijke wens
van Sittards burgemeester werd het
gebouw van de Mater Amabilis-
school ,,'t Huikske" gedoopt. En in
Sittard en Geleen laven de immer
dorstige Limburgers zich in ca
fés, ook al luisterend naar de
naam ,,'t Huiske". Het vierde
„Huikske" bij mijn weten dan
het vierde is thans het huis van
Frits zelf. En het „éngelke" met
wie hij daarin voorgoed is gaan
zitten: Mia, zijn jonge vrouw en
„Zie maedje"
„Loeënde klokke" beschouwt Frits
Rademacher als een tweede „Huik
ske". Simpele liedjes en simpele teks
ten, meestal beide door hem zelf ge
maakt Hij kent wel geen noot mu
ziek, maar de zanger ontwierp een
eigen systeem om de melodieën op pa
pier te -zetten. Zijn vrouw „vertaalt"
dan zijn geschrift, brengt de maatver
deling aan enzovoort. Frits' liedjes,
doortinteld van een milde, ondeugen
de humor, een zuidelijke gevoeligheid,
dat ondefiniëerbare iets, dat hem po
pulair maakt en tot idool van tallo
ze jonge meisjes, gaan tot ver over
onze grenzen. Tot in Vlaanderen, het
Rijnland, zelfs tot in Brazilië, Portu
gal en de Afrikaanse Goudkust, waar
de missionarissen na hun zware dag
taak zijn plaatjes op de pick-up leg
gen om -via Frits' warme, rustige
en donkere stem enkele ogenblikken
terug te keren naar het vaderland:
„En bén ich ouch wied in de
vraemde,
Dan dénk ich nog gaer éns terök,
Aan dat landj woo'clf bén ge-
baore,"
Populair tot ver over de grenzen:
zijn dikke map met fan-mail bewijst
het „Ik droom van uw schoon lied
jes" schreef een meisje uit- Genk
(B.). „Bij ons staat de radio altijd
keihard aan, als er plaatjes van jou
worden gedraaid", bekende een an
dere fan-girl en een jongen uit een
sanatorium: „Ik kan uren stil liggen
om te luisteren naar U"....
Voor de zieken, ouden van dagen
en oorlogsinvaliden, voor kinderen en
bouwpastoors treedt Frits Radema
cher vaak op voor niets. „Dat zingen
geeft me de grootste voldoening", al
dus de zanger, die zelf niet weet,
waaraan hij het succes van zijn lied
jes moet toeschrijven. Aan de zo in
het gehoor liggende melodie, het
gemoedelijke Limburgse dialect of
zijn sympathieke stem?.. Hij weet
het echt niet en hij breekt er zijn
hoofd ook niet over. „Het feit alleen
dat je succes hebt is momenteel het
belangrijkste" vindt hij. En als zijn
ster aan het firmament van de lichte
genre-muziek niet meer zal flonke
ren en misschien zelfs helemaal is
uitgedoofd-, dan „nog zal ik blijven
zingen", aldus de Sittardse trouba
dour. Om het zingen zelf: „Wo man
zingt, da lass dich nieder. Böse
Menschen haben keine Lieder".
In zijn „gewone doen" is Frits Ra
demacher ambtenaar op de Sittard
se secretarie. Hij blijft het gemeen
tehuis trouw. „De smaak van het pu
bliek is immers grillig en onbereken
baar en of zijn platen het zo goed zul
len blijven doen is een vraag", vindt
de zingende ambtenaar, die zichzelf
in hei artiestenmilieu als semi-be-
roeps beschouwt.
TON VAN SCHARN
AAN HET BRILJANTE FIRMA-
ment, flonkerend en flitsend als ver
schietende sterren in een zee van
licht en hemelse zuiverheid, is de
mooiste diamant de blauw-witte; de
Hope diamant, die afkomstig uit
Voor-Indië. in 1800 werd aangekocht
door het bankiershuis Hope uit Lon
den.
Dit 44% karaat wegende juweel
wist u dat vóór één karaat een nota
van ruim 9000 wordt uitgeschreven,
een waarde, overigens afhankelijk
van de kleur, de helderheid, de zui
verheid het model en dus de grootte
van de steen is als vrijwel alle
„historische" diamanten, omzweven
door een vreemd tintelend leven,
godinnen uit een nieuw heelal, waar
uit zich een stroom van legenden
hloot woelt.
Toch is bovengenoemde steen bij
lange na niet de grootste. De meest
fnrmidale steen is de in 1905 ont
dekte Cullinan. ook wel de Great
Premier genoemd, die door de Trans
vaalse regering voor 150.000 pond
werd aangekocht om hem aan koning
Ednnrd VII van Engeland op diens
verjaardag. 3 november 1907, ten ge
schenke te geven. Hij woog 3103
karaat: werd door de firma Asscher
te Amsterdam Gekloofd en geslepen
tot negen grote en zesennegentig
u-iein- hriljant.en, die tezamen met
kanoer, deel uit
maakt van dc Engelse kroonjuwelen.
