de
immense
stilte van
TWEE
om
VROUWEN VECHTEN
de nieuwe Ago Khan
A
Wn een wonderlijke bron en
esn hardnekkige koetsier
y
Taf
illBH
Prins Bernhard vertoefde
gehele dag in rubber
plantages
M6
beide onze handen in Gods hand
?et Wan
Symphonie en
l kleuren
^tieke oudheid en
Ca Cola
Primavera Siciliana
De zwarte armoede
aan de deur
De bron van Kyane
Observator
De Begum, zijn voogdes, wordt gedwarsboomd door
Karims moeder, prinses Tajudowiah
I
ZATERDAG 25 JANUARI 1958
PAGINA 3
OVERWELDIGENDE
SCHOONHEID
VAN NATUUR
EN CULTUUR
H'e °lls a^s een te binnen,
Spel ar stonden in de schaduw van de
No Xan Pollux bij Girgenti ofwel Sagri-
\^°als de stad sinds de dagen van
bewind weer heet, als het oude
kleden*0 ^er OU(le Grieken. Twintig jaar
Nt e aanvaardden we van Girgenti uit een
WeVe' l)e(litie naar de tempelruïnes, welke
Wiity1 een uur gaans buiten de stad ge-
6 ver/ren' a^s aan liet eln(le van de wereld.
S1(j ^nebeddden ln(ler<taa(l een andere
V.V0°r ons althans. Voor de mensen in
H*was ze eerder een door geesten en
Wt )evvr°°nd oord, waar ze liever niet de
!fi etl Enfin, we besloten de tocht
aarden. We, dat
j[eel vt'jPitect, die heden ten dage zijn
Vraagt in 1
erd
de
waren wij en een
aan-
wederopbouw van
an* en een aantal prominente gebou-
jWjjti^j* een half uur volgde de ondernemendste cocchiere van
li' door hem voor dwazen uitgekreten tweetal. Hij was er
'f'^eid ^at het spoedig ter aarde zou storten, besprak deze moge-
ete()~ttr intensief met zijn paardje, dat ook liever op stal was
t,!rujijl hij zijn categorische uitspraken over onze sinistere
"l*n£ met knallende klappen van zijn zweep vergezeld
o 'We/na een uur hij, of misschien wel zijn paardje
N ij ~Vn Sammel vehikel het op en met een innige verwensing
'ef hij 'fjj,)en 8af hij bevel tot de terugkeer. Over zijn brede rug
o '^^iijlt "s' n°^ eeU honende lach na. We meenden uit zijn onbe-
rl0(i iloans te kunnen opmaken, dat hij een dure eed zwoer,
V' Vqtl t "hamen niet te zullen vervoeren, wanneer we aan de
'%kh ;'t' tempels van Castor en Pollux benevens Concordia ineen
*'Jn gezegen. Het deerde ons niet.
wen daar op zijn naam heeft staan. Het was
moordend heet. Midden in augustus. Sicilië
lag daar als een oord van de verschroeide
aarde. Het spaarzame gras was bruin ge
brand en geel gedroogd. De aarde deed rul
aan onder de voeten. Een verwaarloosd
kronkelweggetje leidde naar de heuvels,
waarop de ruïnes zich verhieven. Zodra de
mare zich door het stadje verspreidde, dat
twee vreemdelingen zich te voet er heen
wilden hegeven, kwam alles wat cocchiere,
dus koetsier was, in „de zweep". Ze wed
ijverden in goedkope aanbiedingen. Tot hun
stomme verbazing, die zelfs veel van ont
zetting weg had bleek hun, dat de twee zich
in het hoofd hadden gezet, per pedes aposto-
lorum te gaan, met volkomen negatie van
hun goede dienstenNu het werd een
expeditie.
Gre:
m&a
Wees nederig als de hoofdman en
heb een vertrouwen als de melaatse.
Leg bei uw handen in Gods hand en ge
zult in vrede kunnen doorgaan. Onrust
is voornamelijk een probeersel van de
satan om een ziel in verwarring te bren
gen.
Het familievermogen zou op
het spel staan
Een Engelse tegen Frangaise
Rapporten aan de Aga Khan
De Begum, de weduwe van wijlen de
Aga Khan. Ze wordt gedwarsboomd.
I
Prinses J oan-T ajudowiah, moeder
van Karim, de nieuwe Aga Khan, zet
de Begum de voet dwars....
k.h.
Vanavond diner op
Coast"
.Ghana
SICILIË
S 0l>2eh
eer.erinnering n°ë' hel"
p m°°ie dag van gisteren
i5' 3et n-en daS op het zonnige Si-
6 Op ?VerSelijkelijke vergezicht,
V hie teuvels, waar twee dui-
e's eJ" .iaren geleden de grootse
VlLV°lkiwr<:len gebouwd, genoten van
•S late- kl3ssiek landschap, het-
2elf J alleen nog in Griéken-
';?5 V/1 iuiw. en bewonderen. Er heer-
?eHat.kiire!:ense stilte, maar de prach-
Van <l°or de eeuwen
<j van ri tempelmuren en kolon-
°°r (je e verschroeide heuvels en
3t el dap u°n *n zilver herschapen
ti L?e Vnt ven een hemel van ko-
'ftk ^ar "^hen een symfonie, die
h in v&n Indrukwekkende ver-
Li6 kleuren der natuur was.
V Mirt §6 1
kan nde wezens waren ka-
h ip ,wen, wier nesten zich be-
„'V,ïtervl e sPleten der tempelmuren
jlt^SdgfQp §§e hagedissen, van een
arder, n' die soms, als ze onraad
T vP daar als gebeeldhouwd
latr°}°mvoet stonden. Heel in
1 bit drukke stadje als een
p een Neurenberger speel-
tpOBl®0n sterveling daar
ep6''?' hierheen te tiigen. Men
e
Ha
deV^? brandende Siciliaanse
N ^°ele kroeg.
W boven de eeluigen
gen met hun me-
yresias. Groot Grieken-
kwekkende geschiedenis..
leruggekeerd, met hoofd
'-i„ u alg bieten, en voor tien
°nze body, dodelijk ver
moeid, maar intens gelukkig de hoon
van Girgenti's burgerij trotserend, zul
len we hier niet nader beschrijven,
't Was trouwens slechts 'n herinnerings-
flits, die door ons brein waarde, toen
we ons ditmaal in 't complex bevon
den, waarin zich heden ten dage de
ruïnes van de tempels van Castor en
Pollux en onderhorigheden verheffen.
Er loopt 'n moderne autoweg langs.
Tegen de hellingen van de heuvels zijn
gemakkelijk begaanbare paden aange
legd. De tempels staan er inderdaad
mooier dan ooit. Prachtig en oordeel
kundig gerestaureerd. Veel, wat 20 jaar
geleden nog in de grond verborgen lag,
werd blootgelegd en aan 't geheel toe
gevoegd. Waar was echter de verhe
ven stilte, waar de majestueuze groot
heid van een verstild verleden? Troepen
toeristen sprongen telkens uit claxon
nerende autobussen. Hier zal 'n groep
je jongelui, genietend van de nieuwste
beebopcreaties, welke ten beste werden
gegeven met nonchalante gitaar- en
mandolinebegeleiding. Daar stond een
koopman in verfrissingen zijn limonade
aan te prijzen. Iets verderop viel een
verkoper van prentbriefkaarten en an
dere souvenirs de bezoekers stelsel
matig lastig. Kinderen klauterden in
troepen langs de bordessen, waarop de
tempels staan. Hun gegil en geschreeuw
vulde de lucht. Het was zondag en de
tempels dienden als een soort uitspan
ning voor velen, die hun kleinkin
deren willen vertellen, dat ze deze
wonderen der antieke oudheid oudheid
hebben gezien
Tja, zulke ervaringen doet men in
Sicilië op. De enige troost is, dat er
nog vele streken zijn, plekjes en oor
den, waar niet alleen de twintigste
eeuw der techniek nog nauwelijks is
doorgedrongen, maar waar ook het
rumoer van het oppervlakkige massa
toerisme verre blijft. De Regione, Sici-
lië's autonome regering, stelt inmiddels
r,'yl,s) in onderhandeling met veerman Alfredo van de
t yane, het riviertje bij Syracuse, waarin de papyrus groeit.
alle pogingen in het werk, om de vreem
delingenindustrie te bevorderen. Zo zijn
te Palermo plannen gemaakt, om goed
kope veerboten voor auto's in de vaart
te brengen. Momenteel betaalt men
voor het verschepen van een auto van
Napels naar Palermo twintig duizend
lire en dan vragen de bootslieden, die
hebben meegeholpen, om het vehikel
met een lier aan boord te brengen, nog
om een „mancia". Twintig duizend
lire, dat is honderd twintig gulden.
Hiervan strijkt de havenadministratie
het grootste gedeelte op. De scheep
vaartmaatschappij incasseert slechts
zes duizend lire.
Al is de Primavera Siciliana met
haar goedkope retourbiljetten er op ge
richt, een massatoerisme te scheppen,
dat belangrijke inkomsten zal opleve
ren, het is nog lang niet zo ver, dat
karavanen het eiland overstromen. Toe
ristisch gezien staat Sicilië eveneens
voor een nieuwe tijd. De Amerikanen
hebben reeds geholpen door het sub
sidiëren van de bouw van nieuwe, grote
moderne hotels, de zg. Jollyhotels,
waaraan nog een reeks motels zal wor
den toegevoegd. Intussen, de Jollyhotels
zijn niet bepaald bestemd voor de beurs
van de gemiddelde toerist, zelfs niet
voor hen, die zich de verre tocht naar
Sicilië kunnen veroorloven. Ze vertegen
woordigen echter het nieuwste van het
nieuwste, ofschoon ze niet luxueus
zijn. Hier en daar scheppen ze voor de
toerist de mogelijkheid, in een behoor
lijke omgeving te vertoeven. In de
kleinere steden is het met de hotelac
commodatie immers over het algemeen
zo niet droevig, dan toch tamelijk pri
mitief gesteld. Daar is zelfs een jeugd
herberg verkieselijker boven een ouder
wets, vrijwel uitgewoond hotel. Zo b.v.
in Trapani, de stad waarin volgens
zeggen het Madonnabeeld, hetwelk naar
Spaanse gewoonte in prachtige gewa
den is gekleed, een heidens Venusbeeld
van origine is. Daar bracht een zwerf
tocht langs de herbergen met indruk
wekkende namen ons tenslotte naar
een aan de rand van de stad gelegen,
tegen 'n heuvelhelling gebouwde jeugd
herberg. De gerant had als talenkennis
slechts het Franse „oui" tot zijn be
schikking. Hij gebruikte het te pas en
te onpas, terwijl zijn ondergeschikten
vol bewondering naar hem opkeken. De I De Normandische toren van de kerk
bedden waren keihard, maar het eten mn Monreale, gezien uit de klooster
tuin.
zou verwachten, 't Uitzicht op Trapani
en de zee vergoedde veel en de vol
gende dag bleek het een flink aange
legde stad, met een indrukwekkende
kathedraal.
Dit is trouwens de charme van heel
Sicilië. Prachtige gebouwen doemen op
eens op daar, waar men ze volstrekt
niet verwacht. De: Sicilianen hebben
paleizen gebouwd voor hun vorsten en
landvoogden, ze bouwden de mooiste
kerken voor Onze Lieve Heer, daarbij
hun eigen woningen verwaarlozend.
Hele buurten vervielen, maar de Ma
donna kreeg, wat Haar in hun ogen
toekwam. En in elke stad is het feest
van de Madonna de grote gebeurtenis
van het jaar.
Land vol tegenstellingen, dit Sicilië.
Wie van Messina naar het luxueuze
kuuroord Taornina reist, komt langs
schier eindeloze wijken, waarin de
zwarte armoede als het ware bij de
mensen aan de deur staat. Toch zijn
deze mensen niet opstandig. Zij be
nijden de vreemdelingen niet, die in
hun auto's voorbijsuizen. Als men met
hen spreekt, zijn ze vriendelijk en wel
willend. De kinderen zwaaien langs de
weg met hun vuile handjes. Hun ogen
stralen. Sicilië, het doodarme Sicilië,
is niet communistisch en de monarchie
heeft er nog een sterke aanhang.
Het is tevens vol verrassingen van
allerlei aard. We zullen de lezer niet
vermoeien met beschrijvingen,, met
het opsommen van de schatten in de
musea, het optellen van de klassieke
monumenten en andere bezienswaardig
heden. We nemen als slot Syracuse
ten voorbeeld. Nog steeds zijn de La-
tomeën, de verlaten steengroeven, waar
in de tyrannen van Syracuse him
krijgsgevangenen lieten versmachten,
het doelwit van velen. Het beroemde oor
van Dyonisios, dat natuurwonder, het
welk hem volgens de legende in staat
stelde, de gesprekken van zijn gevan
genen af te luisteren en waar het dicht
slaan van een deur als een donder
slag weerklinkt, gefluister tot gedon
der aangroeit, het behoort ongetwijfeld
tot de interessantste attracties van
Syracuse, de voormalige Griekse stad,
waar eens de Griekse heersers zetel
den, geleerden als Archimedes doceer
den, grote handelsvloten werden uitge
rust.
was voortreffelijk, overigens niet zo
goedkoop, als men in een jeugdherberg
y |S: 'M:
We wïllen hier nog even iets ver
tellen over ons bezoek aan de Kyane
of Cianebron, in de omgeving van Syra
cuse. Op ongeveer zpven kilometer van
de stad welt midden in 't land een won
derlijk heldere bron op van koel water.
Deskundigen hebben uitgerekend, dat
elke seconde 960 liter water omhoog
stijgt, om het riviertje de Ciane te vor
men, dat over een lengte van zeven
kilometer naar Syracuse stroomt.
Het heldere water heeft een tempe
ratuur van 18 graden Celsius. Tot zo
ver de deskundigen. Voor de bezoeker
ontvouwt zich, wanneer hij de bron be
reikt, een hoogst merkwaardig en
kleurrijk schouwspel. Het driftig om
hoog stijgende water doet lange, hel
groene en gele algenplanten zich rit
misch heen en weer bewegen. Langs
de randen van de bron wuiven hoge
papyrusplanten, een rietsoort, met 'n
kuif als van mensenhaar. Men zegt, dat
de Arabieren de papyrusplant uit Egyp
te naar Sicilië hebben gebracht. Boots
lieden voeren in wankele bootjes de
bezoekers het snel stromende riviertje
op. Aan beide kanten zijn de oevers
dicht begroeid, maar direct langs het
water verheffen zich de papyrusplan
ten, die verderop steeds hoger worden,
tot zes meter toe. In het water darte
len talloze vissen. Een weergaloos
sprookjesbeeld, deze bron en dit ri
viertje, dat zo opeens aan de schoot
der aarde ontspringt. Ook hier ver
klaart de legende de oorsprong. De bron
zou de nimf Kyane of Ciane zijn, door
de goden voor straf daarin veranderd
Het is er doodstil, in deze omgeving,
al ligt de stad niet zo heel ver weg. Er
loopt een weg langs het riviertje. Ech
ter bij hoog water wordt deze weg on
begaanbaar en daarom is men meest
al op de bootslieden aangewezen. Als
we na lange onderhandelingen Alfredo
hebben geëngageerd, nemen we nog 'n
passagier mede, een inwoner van Sy
racuse, die papyrusstekken gaat halen.
Want zo Syracuse het enige oord in
Italië is, waar papyrus wil groeien, de
mensen in Syracuse hebben de papyrus
in hun tuintje of op hun balconnetje
als kamerplant. Ze is er decoratief ge
noeg voor
Een zwerftocht door het Sicilië van
De kathedraal van Palermo, Sicilië's
hoofdstad. Het prachtige gebouw
doet denken aan de kathedraal van
Sevilla.
heden overtuigde ons er van, dat het
eiland een schatkamer schier zonder
weerga is van de schoonheden der na
tuur en van die, door mensenhanden
vervaardigd. Een interessant land van
wege zijn geschiedenis, tevens ook om
het heden, dat zich in zulk een kramp
achtige worsteling met het sterke ver
leden bevindt.
Laten namen als Marsala, Caltaniset-
ta, Catania, Etna, Calascibetta del Sa-
raoeni, Ragusta en zovele andere vol
doende- zijn, om ook onze lezers er nog
eens extra van te overtuigen, dat Si
cilië een der interessantste plekjes van
de oude wereld en zeer zeker van ons
oude Europa is.
Nóg ts de Kerk vervuld van de komst
van Christus. En opnieuw roept zij zon
dag de wereld op om de Messias te hul
digen. De derde in successie om op bij
zondere wijze aan Gods almacht te her
inneren. Laten wij daarom mee doen,
meehuldigen en meejubelen. We hebben
immers allemaal die almacht zo drin
gend nodiig. Het leven kan immers zo
moeilijk zijn; evenwicht houden is vaak
een niet geringe zaak, de aanvechtin
gen kunnen zo in ons stormen, dat we
soms met ons levensschip maar moeilijk
koers houden. Als de almacht van de
Heer ons dan niet zou bijstaan en de
winden tot kalmte gebieden, zouden we
ten onder gaan. De rechterhand van de
Heer oefent echter nog steeds kracht.
Wegzuilen niet sterven maar leven. Al
dus het Officie van morgen.
De Kerk zet overigens wederom St.-
Paulus op de kansel om zijn woord van
de vorige week te vervolgen. Ge weet,
dan komen er vermaningen los!
Geen kwaad met kwaad vergelden,
het goede betrachten, vrede houden
met de mensen, zelfs vijanden dien
sten bewijzen, u niet laten overwin
nen door het kwade, maar over het
kwade zegevieren door het goede.
Geestelijke arbeid genoeg voorlopig.
De Kerk weet natuurlijk ook, dat deze
taak een opgave is van lange duur, een.
taaie strijd met „vallen en opstaan".
Weshalve zij voor ons en met ons in
alle nederigheid de Heer vraagt op ons
neer te zien en ons in bescherming te
nemen.
Hoe wij tegenover Hem onze houding
moeten bepalen, leert de Kerk ons aan
de hand van het Evangelie Door de
voorbeelden van de melaatse en de
hoofdman. De eerste vroeg in blind ver
trouwen, de andere stelde een daad van
eenvoud. Er zijn mensen, die wei»ig
moeilijkheden kennen. Doch er zijn er
ook, die vurig van aard perma
nent moeten vechten, die zich zo aan
-grote gevaren voelen blootgesteld, dat
ze moeilijk staande kunnen blijven. Ge
bed, gebed en nog eens gebed. Met de
waarschuwing: Wees niet ongerust en
wil niet te veel. Probeer ook niet te
sterk Gods Voorzienigheid en het waar
om van sommige feiten te achterhalen
en te doorgronden. Hij heeft nu een
maal Zijn eigen wegen.
Er seliijnt momenteel heel wat beroering te bestaan rond de eenentwintig
jarige Karim, kleinzoon van de grote Aga Khan III, de man, die de Isma-
litiscbe sekte der Mohammedanen reorganiseerde en tot een aanzienlijke
macht in de wereld van de Islam maakte, zowel spiritueel als materieel.
Wat het laatste betreft, onder de volgelingen van de Khan bevinden zich
vele rijke kooplieden, terwijl de sekte als organisatie over een groot bezit
onroerende goederen beschikt. Tenslotte en last not least, de Aga
aan
Khan is de eigenaar van een enorm familievermogen. Volgens schattingen
loopt het in de honderden miljoenen, maar precies weet men het alleen
in de naaste omgeving van de Khan. Deze is als éénentwintigjarige onbe
streden geestelijke gezagsdrager geworden. Maar wijlen de Aga Khan be
paalde in zijn testament, dat zijn vrouw, de Begum, voor hem als voogdes
zou optreden. Tegelijkertijd echter laste hij een bepaling in, volgens welke
voor al hetgeen door de Begum ten behoeve van het familiefortuin wordt
gedaan, het fiat van de Khan nodig is....
Tot betrekkelijk kort geleden leek alles
goed te gaan. De enigszins timide, stu-
idioze Karim. die met uitsluiting van zijn
eigen vader, prins Ali en zijn oom Sa-
roefoeddin door de oude Aga Khan tot
zijn opvolger was benoemd, volgde eer
biedig de aanwijzingen van zijn stiefgroot-
moeder.
Deze voormalige, tot de Islam bekeerde
Frangaise heeft zich bij de leden van de
20 miljoen leden tellende sect-e een groot
gezag weten te verwerven en bezit daar
door een grote invloed. Niemand verzette
zich dan ook tegen de wens van de ge
storven Aga Khan. dat zij een belang
rijke positie in het bestuur van de sekte
zou blijven innemen. Achteraf moet er
evenwel van het begin af aan een stille
strijd ontstaan zijn tussen haar en de ge
passeerde Ali. Ingewijden nemen thans
aan dat Aid's uitroeping tot Aga Khan door
een groep volgelingen in Syrië met voor
bedachten rade is geschied en misschien
wel op aanstichten van prins Ali zelf. die
ondanks zijn nogal losbandige leven tal
rijke aanhangers telt. vooral onder de
oudere Ismaëlieten.
De Begum leek er in geslaagd, de re
bellie te bedwingen en tijdens de teraar
debestelling van de Aga Khan in het fa
miliegraf langs de boorden van de Nijl
was alles, althans voor het oog der toe
schouwers pais en vree. Reeds toen
echter moet er een nieuwe figuur ten tone.
te verschenen zijn en wel prinses Joan
Tajudowiah, de voormalige echtgenote
van prins Ali, door hem evenals de be
faamde filmster RIa Hayworth echter
ter zijde gesteld.
Joan, een Engelse, had indertijd weten
te verkrijgen, dat haar twee zonen uit
het huwelijk met prins Ali ze was te
voren getrouwd geweest met een Engelse
bierbaron Guinnes aan haar zorgen wer
den toevertrouwd. Ze had met een fanatie
ke ambitie indertijd haar taak van echt
genote van een Mohammedaanse prins op
genomen. was tot het Mohammedanisme
overgegaan en de Koran gaan bestuderen.
Ze ging er spoedig groot op. deze groten
deels uit het hoofd te kennen.
Dat ze prinses was geworden, was voor
haar een reusachtige voldoening geweest,
als eerzuchtige ijdele vrouw. Ze droomde
er van, als echtgenote van Aga Khan AU
de opvolgster te worden van de Begum, de
voormalige Parijse modenaaister, die zich
tot de grote steun van de ouder wordende
Aga Khan had weten op te werken en die
niet-alleen onder de Ismaëlieten maar ook
in de aristocratische kringen aan de Ri-
vièra groot aanzien en zelfs ontzag ge
noot als een onbaatzuchtige vrouw zonder
persoonlijke ambities, geheel toegewijd
aan haar echtgenoot en de taak welke ze
op zich genomen had.
Prinses Joan Tajudowiah, wier persoon
lijke naam Yoan Yarde Butler luidt ze
behoorde tot de elegantste vrouwen van
de Engelse betere kringen, echter niet tot
de aristocratie heeft op haar beurt de
opvoeding van haar twee zonen érnstig
genomen. Ze bracht er geregeld rapporten
over uit aan wijlen Aga Khan. hierbij
steeds weer de voortreffelijk eigenschap
pen van Karim roemend. Er wordt ge
fluisterd, dat zij het zou zijn geweest, die
hem ertoe bracht, prims Ali als zijnde niet
geschikt tot geestelijk opperhoofd der
Ismaëlieten. van het hoge ambt uit te
sluiten.
Direct na het overlijden van Aga Khan
III deed ze zich in de familieraad ter
dege gelden en ze moet steeds meer aan
invloed hebben gewonnen, terwijl haar
zoon ook allengs meer onder haar invloed
kwam te staan. Dit bleek o.a. hieruit .dat
hij zich steeds minder in het gezelschap
van de Begum vertoonde en blijkbaar aan
het hare de voorkeur gaf.
De Begum werd kort geleden genood
zaakt, in verband met belastingkwesties,
aan de nieuwe verdeling 'van het familie
bezit grote sommen gelds in bepaalde
landen op te nemen en bepaalde bezit
tingen te liquideren. Veel daarvan kon zc
in Zwitserland in veiligheid brengen
en daar op banken vastzetten, in afwach
ting van een mogelijkheid, om 't opnieuw
voordelig te beleggen. Zo b.v. de opbrengst
van de verkoop van de grote stoeterij
van wijlen de Aga Khan, met diens beken
de renpaarden.
Tegen hetgeen ze deed. maakte prinses
Tajudowiah in naam van haar zoon be
zwaren en het lukte haar zelfs hem er tie
te bewegen, in bepaalde gevallen er zijn
veto over uit te spreken. De Begum, die
zich op het kasteel Yakimoer aan de Ri-
vièra teruggetrokken heeft, stelt nu alles
in het werk. om haar rechten als voog
des te doen gelden. Het verzet is naar
het schijnt in de familie algemeen. Ieder
een maakit front tegen haar. Het zal voor
deze vrouw, die eveneens haar geloof ver
loochende wel een bijzonder bittere erva
ring zijn, nog betrekkelijk in de kracht
van haar leven wellicht uit de eervolle
positie gestoten te worden, weike ze
zo lang bekleed heeft.
Prins Bernhard en zjjn gevolg hebben
gisteren de gehele dag besteed aan een
bezoek aan de uitgestrekte rubberplan
tages van de Firestone Company. Deze
onderneming die reeds sedert 1926 in Li
beria is gevestigd, beschikt over terrei
nen, die een oppervlakte hebben van 1
miljoen acres.
Zij heeft grote betekenis gehad voor
het land, toen dit nog op het punt stond
zijn grote rijkdommen tot ontwikkeling
te brengen. De Firestone Company vormt
thans de grootste onderneming in Libe
ria, die ongeveer 30.000 man in dienst
heeft. Nog onlangs kwam 70 procent van
de uitvoer voor haar rekening. 40 pro
cent van de staatsontvangsten komen
van haar.
Men kan echter toch niet zeggen, dat
Liberia geheel op rubber drijft. Door de
„open-deur-politiek" van president Tub
man heeft de Liberiaanse economie zich
in de afgelopen jaren verbreed.
Het bezoek van het gezelschap betrof
de meest interessante onderdelen van
het bedrijf, dat een gemeenschap op zich
is. De tocht begon bij een der punten,
waar de latex wordt verzameld en ge
wogen en voerde vervolgens langs de
woonoorden van het buitenlandse per
soneel in Harber Hills.
De eigen waterkrachtcentrale en de
dam in de Farmingtonrivier, het che
misch onderzoeklaboratorium en de gro
te fabriek in Harbei werden vervolgens
bezocht. Deze fabriek is de grootste van
dien aard, die er in de wereld op een
rubberplantage bestaat.
Tijdens de verdere tocht werden een
steenfabriek, een fabriek van dakpannen,
een houtzagerij, scholen en sportvelden
bekeken. Men reed ook door het grootste
woonoord van het personeel, waar onge
veer 6000 werknemers en hun gezinnen
wonen. Na een bezoek aan het Harbel-
hospitaal keerde men naar de Firestone
Overseas-club terug, waar de lunch werd
gebruikt.
Later in de middag was er voor de le-
den van de staf van het bedrijf en hun
families gelegenheid de koninklijke gast
te begroeten. Daarbij waren ook Neder
landers aanwezig. Te ruim vier uur keer
de het gezelschap naar Monrovia terug.
Vanavond biedt de Prins de president
van Liberia en mevrouw Tubman een
diner aan. Dit wordt gegeven aan boord
van een der schepen van de Holland-
West-Afrika-Lijn, de „Chana Coast". De
ze Nederlandse scheepvaartmaatschappij
is een van de belangrijkste die sedert het
ontstaan van Liberia de handel en het
verkeer met het buit-nland mogelijk
maakte*.
I
