witte doek
''Ju van regie-tirannen is voorbij
GARY COOPER MET EEN HAARNETJE
ï'ïS.ï"
beschermengel
Z
i
AMATEURTONEEL
VERKEERD BEGRIP VAN
°hniek
CHARLIE CHAPLINS
i
en ervaring inplaats van
zwarte magie
Geluk voor Virginia
Monica Dickens
door
O?.
Produktiviteit
en film
kan einde er van betekenen
*5SS is de w van de £ilm"
K
^Tikaanse troepen
Raar Panama
Mannen even ijdel als vrouwen
„Saint Joan" financiële
mislukking
j&X. v_aj
(ril L® een van Engelands be-
Sk ->
r ónZUll€n
Reddend geluk
Voormalig Verzet Zuid-
Holland wil Verzets-
monument oprichten
Historische romans
Hans Roest
Onderwijs discotheek
Waarin schuilt
verkeerd begrip
Gevolg van grote
vlucht
Hans
van
Bergen
ACTUALITEITEN
V
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1958
PAGINA 5
«v,
V^sai
Vk 3tl ?at zien- h°e dieP het ge"
lvas v«nkunst en de geheimzinnige
N g«tvortSfmmiSe mensen in Hollywood
f]C; tijti i 'd- Bedoelde cameraman be-
'i stun- pbaan als werkman in een
W^et e '0- Op een goede dag maakte
va„ Soedkope handcamera een
kaa' e'. p een beroemde vrouwelijke
yin
ltae:
ls Calv
ert in „Indiscreet'
Cornel Wilde: „Tijd van regie
tirannen voorgoed voorbij".
Loopbaan van Jean Seberg
hangt van publiek af
a.
.M
f d Be
«ijvert
V- eh
Monica Dickens heeft van haar beroemde overgroott adei ïneei
geërfd dan alleen haar klinkende naam. Als men de roman „Geluk
voor Virginia" leest (in de uitmuntende vertaling van dra. M- G.
Schenk), dan treffen daarin sommige typisch Dickensiaanse schilde
ringen. Monica Dickens is minder sterk in het scheppen van sfeer,
maar als het om actie en romantiek gaat, dan toont zij zich haar
naam waardig. Evenmin als Charles, schrikt zij zo nu en dan terug
voor een effect „dat het doet"; daarom wekt een roman als „Geluk
voor Virginia" wel eens de indruk een kijkspel te zijn, een levendig
en kleurig kijkspel, waar de lezer niet direct zelf deel aan heelt
(Virgina immers is tè opofferend; haar man is tè zelfzuchtig), maar
dat hem boeit omdat hij voelt dat er zich een ontzettend en aan
grijpend drama zal gaan voltrekken. En mededogen of dan toch op
zijn minst nieuwsgierigheid laat hem niet meer los vóór het boek
uit is. Het is een kenmerk van de kunst van Charles Diekens, dat
hij bijna altijd oprecht mededogen heeft weten te wekken. Of dit
met evenveel overtuiging van Monica Diekens kan worden beweerd,
betwijfel ik echter.
Yoko Tani, tegenspeelster van Dirk
Bogarde in „The Wind cannot read"
MONICA DICKENS
typisch Engels
Opera-duel
Hoe meer men er over denkt, hoe duidelijker het wordt, dat het
Amateurtoneel een heel eigen plaats inneemt naast het Beroeps
toneel. En dit is een waarheid, waarvan wij amateurs niet voldoende
doordrongen zijn. Vandaar dat wij er zo diep op ingaan en er her
haaldelijk op terugkomen. Een verkeerd hegrip hieromtrent kan
het einde betekenen van het Amateurtoneel. En dit verkeerde begrip
is heel dikwijls aanwezig, zowel bij de beoefenaars van het Beroeps
als van het Amateurtoneel.
I
I
Het Zuidelijk Toneel
Het Brabants Orkest
I
y
Wereldnieuws
(Van
°nze filmredacteur)
""'iast aramoun'"studios 's men zo
s u,.°Ver Cornel Wilde's film „The
a'rpin" -
e *®tore een spannend verhaa
i** '"der Cnnen' "fat men op staande voet
"t°cht. jj°nder,varp voor hem heeft aan-
e e, hieuvve film zal „Maraeaibo"
s. 'iet *Ch afspelen
">eer ïe'vikn;
in de omgeving
amige Venezolaanse olie-
d>t met
^as.
„The Devil's Hairpin'
h en zal Wilde de film regis-
me'.0auceren, terwijl hij er tevens,
5 b«0taf de acteur Robert Strauss,
v^'de 'n zal spelen.
'°n „n Vaardigt de film, die in Vista-
'eehnicolor wordt opgenomen,
^OdorJ1 peigen Produktiemaatschappij:
air lp roduction en Paramount zal
Cn»- atie brengen
«Sf^errf is Pok n°S met een ander
vfiJVen Hij en James Edmiston
is y to l"?en kun tweede filmscenario
va> plan e a million dollars". Wilde
ij* deZe f.,0rn tijdens de vervaardiging
W??1 tfoor zich van advies te laten
epil gen" commissie van tien „des-
«- aiien miljonairs en hij hoopt
gep u
'Iüm fuHhIer' zoa's Bernard Baruch, Ho-
'l si' ?e kun- Beniamin hairless en H-L
filrnUtnnen overhalen om gastrollen
tV01ge'm 'a spBlen.
SPefl "ur> sterren tiranniseerden,
Vnj'ivaarnm i- "De reden", aldus Wll-
"ate t hanluUlke regisseurs zich zo lang
'n Hon was- dat ze de ma§"
u' dat ood ervan wisten te over
at k sehiirfe 0ver geheimzinnige krach-
°leef en. een soort zwarte magie.
Sis iich elf herren niets anders over
SotJ^s ho n ie onderwerpen. Deze re-
immers het geheim om
te maken. Natuurlijk was dat
Seirf'ek ePzi.n en de vooruitgang van de
■si, factor ervaring, waardoor de
Wr, et veoi aanmerke]ijk kleiner werd.
'e eef t.oe bijgedragen om aan hun
n einde te maken".
'aó?er?0ianb\€den's van een beroemde
JetL tie afrtln, paar daSan later liet hij
■Vfasd "rukken zien. Zelf was hij stom-
te ',J0en ze er in de wolken over
'®tV °P cï wdde weten, of hij haar
s. 9tinD e raanier kon fotograferen. Zijn
verbergend, gaf hij haar de
8a, ÏJakert verfüming van scènes voor
U anrl fkn -nQ„a" oen RTCO
verzekering, dat hij dat wel kon. waar
op ze hem op staande voet tot haar
eerste cameraman benoemde.
Toen was Leiden in last. Zou hij erin
slagen, ooit nog eens zulke foto's te ma
ken? Dezelfde avond kreeg hij toestem
ming om naar de studio te gaan. waar hij
zijn plaatjes had gemaakt en toen ont
dekte hij voor het eerst dat achter hem
een reusachtige zwartfluwelen doek had
gehangen en dat hier de verklaring was
te vinden voor de uitlating van de film
ster: „Mijn ogen komen nooit goed u:t
in de films. Jij bent de enige man, die erin
is geslaagd, ze donker te maken". Haar
ogen hadden het fluweel weerspiegeld.
Van toen af aan fotografeerde hij haar
altijd met de lens van zijn camera door
oen grote zwartfluwelen doek. Iedereen
in Hollywood had het over die Chinese
fotograaf en zijn geheimzinnige methodes
en iedereen wilde van zijn diensten ge
bruik maken. Zijn naam was James Wong
Howe en hij is op het ogenblik een van
de bekendste cameramannen.
Hollywood is intussen verstandiger ge
worden volgens Wilde. De geheimzinnig
heden zijn verdwenen en daarmee de men
taliteit. die de „gekke" van de duivel be
zeten regisseurs kans gaf zich te hand
haven met hun slechte manieren en in
vele gevallen hun gebrek aan talent.
Otto Preminger. producent en regisseur
van de film „Saint Joan" naar het gelijk
namige toneelstuk van G. B. Shaw. heeft
toegegeven, dat zijn werk een financiële
mislukking is.
Preminger. die kapitalen verdiende met
de films „Man with the Golden Arm" en
„The Moon is blue", verklaarde: „Ik houd
i er niet van, mezelf te verontschuldigen
i Het is eenvoudig een feit. dat „Saint ."oan"
slechte zaken maakt. En de reden daarvan
is eenvoudig, dat het publiek geen zin
heeft om naar mijn film to komen kij
ken".
Toch is di* de film geweest, waarmee
de Britse studio's verleden jaar de meeste
tam-tam hebben gemaakt. De produktie-
kosten bedroegen 300.000 pond Sterling
(f 3000.000). Er werkten een beroemde
filmster (Richard Widmark). een be
roemde toneelacteur (Sir John Gielgud)
en oen beroemde literator (Graham
Greene) aan mee. En voordat met de op
namen werd begonnen besteedde Premin
ger een jaar cn f 500.000,- aan het inter
viewen van 18.000 meisjes voor het spelen
van de titelrol. Hij koos tenslotte de 18-
jarige Joan Seberg.
Preminger weet niet. of de mislukking
van de film de loopbaan van Jean Seberg
nadelig zal beïnvloeden: ..Het publiek
maakt uit, wat er gebeurt met een meisje
dat filmster wil worden. Ik heb een groot
vertrouwen in Jean. Ze is enige tijd ge
leden klaar gekomen met haar rol in de
film „Bonjour Tristesse". Alles hangt ver
der van het publiek af".
De Japanse ster Yoko Tani die met
Dirk Bogarde een rol speelt in de Britse
film „The Wind cannot read" (De wind
kan niet lezen), zal in slechts één enkele
scène dg traditionele kimono van haar
vaderland dragen. Deze 6cène wordt, een
van de meest ontroerende in het filmver
haal over de liefdesidylle tussen een of
ficier van de R.A.F. en een Japans
ficier van dg R.A.F. en gen Japans
meisje, dat als lerares optreedt aan een
oorlogsschool voor officieren in India. Ver"
der zal Yoteo in de film westerse kleren
dragen.
Het verhaal voor de film, ontleend aan
een gelijknamige roman van Richard
Mason, wordt geproduceerd door Betty
Box en geregisseerd door Ralph Thomas.
Wit en zwart, in boeiend kijkspel
la Guardia, de president
heeft Amerikaanse troepen
la-° verleend het grondgebied
- a te betreden om mee te wer-
hlrn^U- and the Dead", een RKO
tiet Aro Cinemascope en Warner-
*1°ofri Ray en Cliff Robertson
ur°llen.
th-nSe en Panamese autoriteiterf
ns samen met Raoul Walsh,
®seu
van de film. Generaal-majoor
commandant van de
i K- - in het §ebied aan
'e i bbe Zee heeft de soldaten van
Heiden •erIof gegeven om in de film
aan"„ ^e zun€n uitsluitend mee-
ae spektaeulaire landingsseè-
3ls figuranten optreden,
de acteurs, die rollen van
tlVerko^^elen■ uit Hollywood heeft
J) voor de onderhandelingen
tussenab,den was een verdrag. dat
de v.S. en Panama is ge-
t.'d tilmactrices zal de rol
HfU
Calv
de,
zuster spelen in de
dü dah v die door Stanley Doner
rd o_ Warner Bros wordt ge
die door Stanley Donen
■>r r~
eh geregisseerd.
vervangt Margaret John-
nLnke% voor deze rol was
ïake]t^ °eWei zij de laatste tijd
^*est, „afn het toneel werkzaam
de bioscoopbezoekers
Kunt u zich de toffe filmjongen Gazy
Cooper, de ruwe held uit zo menige Wild-
west-fiim. voorstellen onder een haar-
droogapparaat. compleet, met haarnetje.
Hoe onwaarschijnlijk het ook moge klin
ken, dg Britse journaliste Joan Harrison
verzekert ons, dat het inderdaad is gebeurd
in een Parijse kapsalon, die een nieuwe
haarmode voor heren heeft gecreëerd.
Cooper is trouwens slechts een van de
vele cliënten met beroemde namen.
Peter Ustinov. Jean Cocteau, David
Niven, Marlon Brando en zelfs do vroegere
Franse premier Mendes-France laten or
hun haar doen en geen hunner schaamt
gr zich over. Integendeel, ze komen er
allemaal even voldaan weer uih
Voor f 12.50 per keer en na een tevoren
gemaakte afspraak komen mannelijke
cliënten van alle nationaliteiten ten getale
van 160 tot 200 per dag naar de salon in
de Rue St.-Honoré, die wordt geëxploi
teerd door Michel Grémillon, de zoon
van een Franse filmproducent. Hij is de
man geweest, die hot haar van Marlon
Brando voor het oerst in de vorm knipte,
die door de jongelui over de hele wereld
werd nagevolgd.
Hoe Michel het haar van zijn klanten
ook knipt en kamt, het is altijd kort.
„Lang haar voor mannen is overal in de
wereld ouderwets, behalve in Engeland",
aldus Michel. „Maar ik heb verschillende
Engelse klanten, die geregeld bij me
komen. Als ik hun haar eenmaal heb ge
modelleerd, komen ze steeds weer terug.
Neem bijvoorbeeld Peter Ustinov. Ik heb
z'n hagrdos flink ingekort en hij vind bet
mooi. Maar zodra hij naar Engeland te
ruggaat. begint zijn haar weer te groeien
en moet ik later opnieuw beginnen.
Srj„ ^''-vijfgid herinneren uit be-
;V p als „The Young Mr.
r* ^et °bert
Donat, „The Magie
Vart Granger, „The Man
James Mason „Fanny by
«Madonna of the Seven
1* i*>
^r3snaeeT?tuk -Kind Sir" van
h>li W aarir,e binnenopnamen voor
s^egs j feil Parker. David Kos-
°'s i, eh, eveneens belangrijke
8" hgr; ap Assn?- gemaakt in de Elstree-
fc6r cmted British bij Londen
jO Jip 5'! jaa?p heeft er intussen in toe-
2«t ?Whtre<3en nen 20th Century Fox-
^aPni„Deze tilm' "The Ipn of
Nh 1 W„e Gel«Ü?ess (De Herberg van
'i/'t ?,n" nc'i is Sebaseerd op „The
A[a >Kleine Vrouw), een ro-
Psehomer§CSs Cn zal in Taiwan
h1?bf<)7n1at'in Cary Grant de man-
6 tonf—?pea't- is de verfilming
(Van onze correspondent)
Miljoenen guldens gaan jaarlijks ver
loren als gevolg van bedrijfsbranden. Ve
le van deze branden hadden kunnen wor
den voorkomen, indien de brandbeveili
ging in bedrijven, fabrieken en opslag
plaatsen beter was geweest.
Over de omvang van dit euvel heeft
mr. F. R. Mijnlieff, directeur-generaal
voor openbare orde en vei'lgheid i-n een
korte causerie op een openbare vergade
ring te Utrecht van de Contactgroep
Opvoering Produktiviteit en de Stichting
Technisch Filmcentrum enige belangwek
kende mededelingen gedaan.
De directe brandschade in de eerste
tien jaren na de bevrijding bedraagt
315 miljoen. Deze kan nog met een
indirecte schade van 800 miljoen wor
den verhoogd. De cijfers tonen echter
een stijgende tendenz. Het gemiddelde
van de directe schade was over de laat
ste twee jaar 50.- miljoen.
Een en ander werd door de directeur-
generaal opgemerkt naar aanleiding van
de vertoning van een nieuwe film van de
Stichting Technisch Filmcentrum, getiteld
„Geef de brand geen kans", waarin pre
ventieve maatregelen tot b-perking van
het brandgevaar en middelen tot bestrij
ding daarvan op suggestieve wijze wor
den uitgebeeld.
Niet minder interessant was de verhan
deling van ir. B. Wilton, directeur van
de N.V Dok- en Werfmaatschapoij Wil
ton Fijènoord, over grotere veiligheid in
het bedrijf. Zulks tot inleiding van de
nieuwe film „Elke twee minuten".
Aan de hand van gegevens van de So
ciale Verzekeringsbank over 1952 wees de
heer Wilton erop, dat in genoemd jaar
zich n-iet minder dan 400.000 bedrijfsonge
vallen voordeden, waarvan 400 me' dode
lijke afloop. Elf miljoen arbeidsdagen
gingen daardoor verloren en een bedrag
van 65 miljoen gulden werd in verband
daarmede aan schadeloosstellingen uitge
keerd.
Een derde film, getiteld „Papier en for
mulier". vertoonde een aantal aan de
praktijk ontleende voorbeelden van werk
methode-verbeteringen in administratie
ve afdelingen. Minder spectaculair dan
de beide andere fiïms, maar niet minder
instructief.
David Niven maakt me wanhopig. Je
kunt hem niet losmaken van zijn typisch
Britse persoonlijkheid. Het is een soort
handelsmerk voor hem en dus moet zijn
haar in de Britse stijl blijven. Maar hij
is dan ook de enige."
„Bijna alle filmsterren", ging Michel
voort, „moeten hun haar verven. Dat
komt door de kleurenfilm. De natuurlijke
kleur moet bijna altijd worden versterkt".
Alec Guinness «n Bing Crosby zijn ook
in de salon Van Monsieur Miche] op be
zoek geweest. „Maar voor alle mannen
kan je niet veel doen", zucht Michel,
„behalve het haar, dat ze nog hebben,
erg kort knippen."
Van een schaar wordt maar zelden ge
bruik gemaakt in deze tempe] van de
mannelijke schoonheid. Al het haar wordt
nat gemaakt en met een scheermes weg
gesneden. „Ik ontwerp een mannelijke
haarstijl, precies zoals dat bij vrouwen
gebeurt", besloot Michel. „Het gaat erom,
het hoofd een vorm te geven, die iedere
onregelmatigheid in het gezicht corri
geert. Tenslotte zijn de meeste mannen
even ijdel als de vrouwen''.
N EEN ZIEKENHUIS van Hollywood
is overleden Edna Purviance. Het zou
een naam moeten zijn. welke iedereen
onmiddellijk doet denken aan een groot
actrice, aan een beroemdheid van het wit
te doek. Edna Purviance, het meisje uit
Nevada, zou zeker, nu ze dit tranendal
heeft verlaten, in één adem genoemd moe
ten worden met een Joan Crawford, een
Greta Garbo. een Norma Talmadge en
andere grootheden van de film.
Maar er zijn aan Edna Purviance
slechts enkele regels gewijd, hier en daar.
ofschoon ze in één-en-dertig films heeft
gespeeld en samen met niemand minder
dan Charlie Chaplin..
Van 1915 tot 1928 was ze tn zijn films
de zachtaardige, eenvoudige, alles begrij
pende en veel vergevende vrouw, die de
zielige, vagabonderende clown bewonder
de en zelfs liefhad om zijn goedheid en
eerlijkheid.
Een van haar rollen, die wellicht nog in
de herinnering van vele Chaplin-bewonde-
raars is blijven voortlèyen. was die van
de ongelukkige moeder in „The Kid", die
noodgedwongen haar kind in de steek
moest laten. De filmmoeder van Jackie
Coogan stond toen reeds in de schaduw
van de grote Charlie, maar was nog niet
in kleine bijrollen weggedrukt.
In die één-en-dertig films heeft ze tal
van personages uitgebeeld. Ze was da
vrouwelijke politie-agent in „De Straat"
en een simpele boerin in „Sunnyside". Zo
het filmpubliek de figuur, welke Charlie
Chaplin geïntroduceerd had, goed begre
pen heeft, dan is dit niet het minst aan
haar lieve gezicht met de bewonderende
ogen te danken geweest.
Edna Purviance was van de aanvang af
als het ware Charlie Chapiins bescherm
engel. Maar naarmate diens roem steeg,
werd ze allengs meer op de achtergrond
gedrongen. Het lag niet in Chapiins aard.
om naast zich figuren van betekenis te
dulden. Zelfs een vrouwelijke tegenspeler
van allure heeft hij kennelijk nooit willen
creëren. Toen een Paulette Goddard te
veel naam verwierf zette hij haar aan de
dijk en zo ging het ook met anderen. Dat
Edna Purviance zich zo lang wist te hand
haven. heeft vermoedelijk gelegen in het
feit, dat ze alles duldde, om slechts in zijn
nabijheid te kunnen blijven en in zijn
films op te treden.
Het vervulde Hollywood in# 1918 met
stomme verbazing, dat Charlie Chapiin
zijn huwelijk aankondigde met Mildred
Harris en evenzeer, dat Edna Purviance
met hem bleef filmen, in steeds onbelang
rijker rollen.
Haar laatste grote rol speelde ze ln
1923 in „Een vrouw uit Parijs", welke
film slechts een matig succes had. Charlie
Chaplin had haar ten langen leste tot „diva"
gemaakt, maar het bleek een mislukking.
Nadien speelde ze nog in een Franse film.
terwijl Charlie Chaplin daarna nog „The
Seagull" financierde, welke door Josef von
Sternberg geregisseerd werd. in 1926. en
waarin ze eveneens de vrouwelijke hoofd
rol vervulde.
Chaplin weigerde, nadat ze gereed was
gekomen, om artistieke redenen de film
uit te brengen en werd hiermede de oor
zaak, dat aan de loopbaan als ster van
Edna Purviance voorgoed een einde kwam.
In Hollywood zijn nog heden ten dage
velen de mening toegedaan, dat Chaplin
heel wat minder schandalen op zijn naam
zou hebben staan en nimmer gevaar had
gelopen, in de gevangenis terecht te ko
men, indien de toegewijde Edna Purvian
ce altijd aan zijn zijde had gestaan. Ze
trouwde later met een vliegerofficier,
werd vroeg weduwe en moest als figuran
te haar brood verdienen.
Maar wat een bekwame vertelster is
zij! Hoe weet ze een verhaal op te bou
wen uit details, zonder de grote lijnen ook
maar een moment uit het oog te verliezen.
Haar figuren zijn in dit nieuwe boek nog
al wit-zwart. dus erg braaf of erg schurk
achtig. maar toch weet Monica Diekens ze
aanvaardbaar te maken binnen hun-milieu
en omstandigheden.
„Geluk voor Virginia" (Cultuurserie)
vertelt het dramatische verhaal van een
schier grenzeloze liefde en toewijding, die
tenslotte ten ondergaat aan een bijna even
onbegrensde harteloosheid. Virginia, een
onbedorven jong meisje uit een mislukt
huwelijk, groeit op bij haar wilskrachtige
moeder die als zelfstandige vrouw „ge
slaagd is in het leven". Wat Virginia ont
beert is genegenheid en dat ontgaat haar
moeder volkomen.
Het meisje ontmoet een nogal louche
jongeman, Joe Colonna, en vat een diepe
liefde voor hem op. Haar moeder verzet
zich tegen deze omgang en dan trouwt
Virginia in het geheim met Joe. Blind
en doof voor de (uiteindelijk door egoïsme
en vooroordelen ingegeven) waarschuwin
gen van haar moeder, gaat het meisje
haar ongeluk tegemoet.
Maar zelf is zij er vast van overtuigd,
dat zij gelukkig zal worden omdat zij nu
liefheefr en weet te worden bemind. Om
deze droom te redden verdraagt zij letter
lijk alles. Pas als door de schuld van Joe
De Rotterdamse afdelingen van de Ne
derlandse Vereniging van Ex-politieke
Gevangenen en van het Voormalig Vei--
zet Zuid-Holland hebben gisteravond in
de Beatnxzaal van het Groothandelsge
bouw wederom een contactavond geor
ganiseerd voor haar leden. Er werd een
kort amusementsprogramma geboden,
waarna er gelegenheid was tot dansen,
schaken, dammen enz.
Voor het begin van deze soosavond
vond de jaarvergadering van het dis
trict Rotterdam van de vereniging Voor
malig Verzet Zuid-Holland plaats, tij
dens welke de jaarstukken werden goed
gekeurd en het bestuur in zijn geheel
werd gekozen.
Bovendien werden aan het bestuur nog
vijf leden toegevoegd met een bijzonde
re taak. Deze vijf leden zullen acties
moeten ontwerpen en leiden met bet
doel geld in te zamelen voor een op te
richten Verzetsmonument. Men heeft
reeds een bedrag van ruim tienduizend
gulden bijeen, de batige saldi _yan in
vorige jaren georganiseerde bevrijdings
feesten. Men zal met het organiseren
van deze feesten doorgaan en voorts zul
len er andere acties onder de burgerij
gevoerd moeten worden, omdat men
voor de totstandkoming van een waar
dig Verzetsmonument een bedrag van
een of twee ton nodig denkt te hebben.
Het monument zal in het hart van de
stad komen, terwijl het, wanneer zulks
mogelijk zou blijken, ontworpen en uit
gevoerd zal worden door een Rotter
damse kunstenaar, die deelgenomen
heeft aan het verzet.
haar baby sterft, sterft er ook in het hart
van Virginia iets.
Nog is er geen einde aan haar lijden.
Een wanhoopsdaad van Joe maakt zelfs
de laatste illusie onmogelijk. Een wereld
is onder gegaan; toch is er nog een kans
op geluk voor Virginia een klein en stil.
maar reddend geluk gepuurd uit de ver-
geïen genegenheid voor en van haar va
der.
De schrijfster heeft met „Geluk voor
Virginia" niets willen beweren of bewij
zen. Zij heeft slechts een onderhoudend
verhaal willen schrijven en daar is zij
zeker in geslaagd. Het boek is bedoeld
voor volwassenen.
Van de beroemde heiligenromans van
Louis de Wohi is „De speer" naar mijn
vaste overtuiging het beste. Niet alleen is
het historische fresco, dat hij er met vaste
hand in schildert, gaver en doorwrochten
maar ook heeft het een veel grotere gees
telijke inhoud dan zijn voorgangers.
De W'ohl houdt van kleurige, drukbe
volkte taferelen. „De Speer" is echter ver-
stilfler cn inniger van toon. Het leven van
Cassius Longius. de jonge Romeinse be
velhebber die na een avontuurlijk leven in
Palestina komt. waar hij onder de ban
van Christus' leer en leven geraakt, is
verteld met een diepe bewogenheid, recht
uit het hart. Het is een roman, die ik
graag een aanbeveling geef.
Van geheel andere aard zijn de histo
rische romans „Mary van Carisbrooke"
door Margaret Campbell Barnes en „Heer-'
ser zonder kroon" door de bekende Duitse
auteur Edgar Maass. Margaret Campbell
Barnes heeft zich ook in ons land een
gro'ïe populariteit verworven met haar
onderhoudende en uitstekend gedocumen
teerde beschrijvingen van het romantische
leven van een aantal vrouwen uit de En
gelse historie. Ditmaal vraagt zij aan
dacht voor Mary van Carisbrooke, die,
temidden van intriges en komplotten,moe
dig en trouw haar vorst Karal I "rer zijde
stond. Een veelbewogen verhaal, vol ro
mantiek en actie.
Maass behandelt de romance van konin
gin Caroline van Denemarken en haar
lijfarts Struensee een reeds eerder be
schreven episode uit de Deense geschiede
nis. die echter in „Heerser zonder kroon"
een nieuwe kans krijgt door de kleurige
verteltrant van de schrijver. Volwassen
liefhebbers zullen van dh boek. dat rijk
geïllustreerd is met filmfoto's, volop kun
nen genieten.
Artistieke
Het geschil tussen de Bulgaarse
bas Boris Christoff en de Italiaanse
tenor Franco Corelli, die tijdens de
repetitie van Verdi's opera „Don Car
los" - respectievelijk als Filips II en
diens zoon Don Carlos - met hun
zwaarden slaags raakten, is deze week
in 't kantoor van graaf CaiJo Latini,
de directeur van de Romeinse Opera
in der minne geschikt. Beide zangers
hadden gedreigd een proces tegen
de ander te zullen aangaan.
Het geschil was begonnen over de
plaats, die beiden op het toneel inna
men. Volgens Christoff wilde Corel
li met alle geweld op een niet voor
hem bestemde plaats staan, terwijl
deze hardnekkig volhield, dat hij
er juist wel moest staan. Toen Cris-
toff na het incident het toneel
verliet, werd hij vervangen door een
andere bas. Volgende week treedt hij
weer op, dan echter in zijn grootste
creatie: als Boris Godounof in de
gelijknamige opera van Modest
Moussorgsky.
Qtinnes:
en Gary Cooperknipklanten van Michel
Grémillon in Parijs.
Het onderwijs in Nijmegen heeft de
beschikking gekregen over een disco
theek van de gemeente, waarmee
men de leerlingen van de hoogste
klassen van het lager onderwijs en
van het voortgezet en middelbaar on
derwijs ontvankelijker wil maken voor
de góede muziek, dit ter aanvulling
op de activiteiten van de commissie
Culturele Jeugdvorming te Nijme
gen.
Men ziet veelal het amateurtoneel als
een beoefening van het toneel door men
sen, die om de een of andere reden (hetzij
te late ontdekking van talent of door het
niet aanwezig zijn van voldoende talent)
niet op de planken van het beroeps zijn
terecht gekomen.
Zij nu spelen in hun vrije tijd. En in die
vrije tijd doen zij hetzelfde als de beroeps
spelers, zij het dan op wat mindere hoog
te door gebrek aan routine en technische
scholing.
Maar overigens beoefenen zij ook de
Kunst en werken mee aan cultuurvorming.
Zij achten zich een goede aanvulling van
het beroepstoneel, dat zijn taak toch lang
niet aan kan en niet kan doordringen tot
dn de klein 'te zalen van ons zeer dicht be
volkte vaderland, Een wezenlijk verschil
met het beroepstoneel zien zij niet. hoog
uit een gradueel verschil.
Indien dit zo is. houdt het amateurto
neel op te bestaan, als het beroepstoneel
werkelijk zover zou komen, dat het zijn
taak geheel aan kan. Dus als er voldoende
gezelschappen zouden zijn, om alle kleine
zalen tot in de verste gehuchten te bespe
len.
Wij zien echter, dat ondanks de grote
uitbreiding en verspreiding van het be
roepstoneel. het amateurtoneel evenzeer
toeneemt.
Wij zouden dan nog kunnen zeggen: wat
het beroepstoneel is voor de hogere lagen
van onze bevolking, is het amateurtoneel
voor de lagere. In beide lagen zien wij
de interesse voor het toneel groeien, dus
is de toeneming van het beroeps- en het
amateurtoneel hiermee verklaard.
Wij hebben er echter steeds de nadruk
op gelegd, dat er een wezenlijk onder
scheid bestaat tussen de beoefening van
het toneel door beroepskunstenaars en
door amateurs,
Zij zijn de dienaren van de Kunst, onze
beoefening is slechts spel- Een heel ern
stig spel wel, maar SPEL!
HLTN prestatie blijft beneden alle maat.
als deze niet volkomen KUNST is. ONZE
prestatie moet goed zijn, voldoeningge-
vend, moet boeien, maar behoeft geens
zins KUNST te zijn. Daarvoor zijn wij
amateurs. En dit behoeft niets minder
waardigs in te houden. Het echte kunste
naarschap is maar aan weinigen gegeven.
Wij zijn geen kunstenaars. Wij zijn beoefe
naars uit liefhebberij. En daarnaar moe
ten onze .prestaties gemeten worden.
En het veelal verkeerde begrip omtrent
het amateurtoneel is dikwijls het gevolg
yhn de grote vlucht, die het amateurto
neel momenteel neemt. Men verliest de
juiste waarden uit het oog. Men wil meer
zijn dan men is. Men wil hoger grijpen
dan men kan. Alles krijgt iets geforceerds.
Zowel ons spel als ons repertoire. Men
kent de juiste grenzen niet meer. Wij zijn
niet eerder tevreden, voordat men van
ons zegt: „hij doet voor een beroepsspeler
niet onder". Probeer dan maar eens toe
latingsexamen te doen voor het beroeps
toneel of probeer eens naast een beroeps
speler op de planken te komen, dan komt
men gauw van een koude kermis thuis.
Door dit verkeerde begrip doet het ama
teurtoneel op den duur zichzelf de strop
om. Het wordt geforceerd, groeit scheef,
verliest zijn spel-karakter, zijn ontwik-
kelings-element.
Een beroepsspeler speelt niet om zich te
O
hiitf
Lo van Hensbergen en Gerrit Lin-
denberg, respectievelijk directeur en
zakelijk leider van Het Zuidelijk To
neel, hebben per 31 augustus 1958 hun
functies bij dit gezelschap ter be
schikking gesteld ,lin het vertrou
wen, de naar hun mening nood
zakelijke reorganisatie van de toneel
spreiding te vergemakkelijken"
Het Brabants Orkest zal in april
in het Concertgebouw te Amsterdam
een concert geven, waarbij de negen
de symfonie van Beethoven ten ge
hore zal worden gebracht. De koren
zullen worden gezongen door de le
den van de drie Eindhovense vereni
gingen, die telkenjare op de voor
avond van de Eindhovense bevrij
dingsherdenking in september mét
Het Brabants Orkest in de zaal van
Katholieke Leven deze symfonie
uitvoeren, te weten: La Bonne Espe-
rance, De Toekomst en het Phi
lips Philharmoriisch Koor.
verzetten, uit spel en om zich door dit
spel te ontwikkelen, wij wel.
Wij spelen louter, omdat wij naast ons
brood-verdienen, ook nog wel eens iets an
ders willen. Niet alleen iets willen onder
gaan, waarvoor wij de radio en de tele
visie en de film en de schouwburg en het
concertgebouw hebben, maar iets willen
DOEN.
Wij willen zelf bezig zijn. Wij willen zelf
iets maken. Al zijn wij dan geen kunste
naars bij de gratie Gods, in één of andere
vorm hebben wij allemaal toch wel iets
van een kunstenaar en daarom willen wij
zelf iets trachten te presteren. Wij willen
onze persoonlijkheid tot volle ontplooiing
brengen, hetgeen wij niet kunnen door on
ze dagelijkse arbeid, waarmee wij ons
brood verdienen.
En daarom grijpen wij in onze vrije tijd
naar één of andere vorm van kunstbeoe
fening.^ Naar die vorm, die ons het meeste
ligt, die ons het meeste aantrekt, waar
voor wij dus de meeste aanleg hebben
Dit is een groot goed. Iedereen moest
een dergelijke kunstzinnige hobby hebben.
Een algemene en wijd-verspreide beoefe
ning van de kunst in de vrije tijd is een
groot vaderlands goed.
En of het nu tekenen is of schilderen of
muziekbeoefenen of schrijven of toneelbe-
oefenen, als het maar iets van onszelf is,
waardoor wij zelf scheppend optreden.
En a] nemen al deze vormen van kunst
do,°r echte beroepskunstenaars nu nog
zo n hoge vlucht, het zal de algemene in
teresse voor de amateuristische beoefe
ning van deze kunstvormen nooit te niet
doen. Men zal zich altijd blijven verheugen
m de prestaties van de amateurs. En daar
om zal het beroepstoneel ook nooit het
amateurtoneel kunnen verdringen. In te
gendeel. met een toeneming van het be
roepstoneel. zal ook het amateurtoneel
toenemen, omdat men de interesse voor
het toneel steeds vergroot. De toeneming
van het beroepstoneel zal steeds meer
leken amateurs ertoe bewegen om
de beoefening van deze tak van Irunst
tot hun vorm van vrije-tijds-besteding te
kiezen
Het amateurtoneel heeft dan ook wezen
lijk een heel andere taak dan het beroeps
toneel. En alleen als men het één met het
ander gaat verwarren, zal dit h^t einde
van het amateurtoneel betekenen ant
het grote publiek blijft wei altijd interesse
behouden voor de natuurlijke en oprechte
prestaties van de amateurs, maar ver
liest deze interesse, als de prestaties van
de amateurs iets geforceerds gaan aan
nemen, waarbij het „spel"-element ont
breekt.
