&s
Toelatingsexamen voor voortgezet
onderwijs is onaanvaardbaar
Ze^de i iroi' ramma voor eerste
leeri
aren
Haarlemse dame opende de kluis
Economische
Daling; produktie (2
bestedingen (5 pet.) verwacht
verwachtingen
pet.) ei
Grevelingen" na onderhouds
beurt volgelopen en gezonken
PHILIPS
-fssssii—
En nu...'n REGAL
Witte Nachten
van
FILMS
Dostojewski
TFerk groep Rijksschooltoezicht
maar niet alleen voor haarzel f
Italiaans filmgedicht van
allure
deze
week
f
Roode Kruis helpt
getroffen gezinnen
j wijndrechtse zakenman
failliet verklaard
Investeringen op aanzienlijk lager peil
Prof. Sjollema negentig
jaar
Met kwestie „Indonesië
geen rekening gehouden
Weer tegenslag bij veerdienst
Bluskraan open laten
inderdaad...'n Havana gelijk!
n
1
YRYJDAC 27 MAART 1958
PAGINA 3
ior lit
w-
V rf-
„Brugjaar"
GOUVERNEUR VAN TILBURG
NAAR NEDERLAND
MINISTER KLOMPé
BEZOCHT GEZINSRAAD
V)
lichtgewicht -snelstrijker
Prijspeil 1 pet. omhoog
BEURS
geleidelijk aan slaagde men er in
e Grevelingen' leeg te pompen,
liaarna de bok van de Fa. Gijsbert
*4'' Ztcijndrecht de boot. in de takels
nam.
„AFSCHEID VAN DE
WAPENEN"
Eindeloos uitgesponnen
„love-story''
.0 P
vah
de
jij"
over
kleur^
:er nie'
waf?n8
tia-
a»*1
e"
v«r'
W-
P-
'3l 3n
et1
Een van de voornaamste conclusies van een rapport dat door een
^eikgroep uit het Rijkssehooln-ezicht in opdracht van de minister van
°nderwijs is uitgebracht over de inrichting van het voortgezet ondai-
"Wijs, is, dat het toelatingsexamen onaanvaardbaar moet worden geachi.
Ret uitgangspunt van de werkgroep is geweest, dat de organisatie en
de inrichting van het voortgezet onderwijs primair moeten voldoen
aan de eis. dat de leerling een zo goed mogelijke kans geboden krijgt
zich overeenkomstig zijn aard, aanleg en begaafdheid te ontwikkelen.
Daardoor zullen ook overlading en zittenblijven effectief kunnen
Worden bestreden.
Natuurlijke differentiatie
Aan het voortgezet onderwijs gaat
basisonderwijs vooraf. Het is noaig.
tfat dit aan de persoonlijke geaardheid
aanleg van het kind recht doet
Wedervaren. Dit doel kan worden bereikt
langs de weg der natuurlijke differentiatie.
Voornamelijk in het 5e en 6e leerjaar
(Werken in losser klasseverband).
De werkgroep meent, dat voor een voor
lopige selectie bij de overgang van basis
onderwijs naar voortgezet onderwijs m
Itet bijzonder twee middelen ;n aanmer
king komen: Ten eerste een nieuw en
geregeld contact tussen basisschool en
sch.)ol voor voortgezet onderwijs. Dit con-
tact en de samenwerking die daarbij wordt
Voorondersteld, kunnen wederzijds de er-
Varing en de kennis geven, nodig voor de
Vorming van een oordeel over de leer-
lingen met betrekking tot de aanstaande
schoolkeuze
Ten tweede de proefklasse Hierin wor
den leerlingen, die niet zonder meer tot
een bepaald schooltype kunnen wordon
toegelaten, in een aantal lessen gedacht
Wordt aan 16 a 24 op hun geschiktheid
Voor het door hen gewenste schooltype
bader beoordeeld in een periode (bijv. in
bie voorafgaande aan het n'euwe school
jaar.'
Voorts acht de werkgroep het wenseijik
het eerste leerjaar van elke school van
Voortgezet onderwijs een eigen vorm en
'hhoud te geven. Dit „brugjaar" heeft ten
Joel een goede grondslag te leggen voor
"et verdere onderwijs, de aanpassing van
Ge leerling aan de nieuwe school te ver
gemakkelijken en door onderzoek en ob
servatie de leerling te helpen bij de keuze
Van het daarna volgende onderwijs.
Voor het bereiken van het gestelde doel
is het. naar het oordeel van de werkgroep,
hodig dat elke school voor voorbereidend
Wetenschappelijk onderwijs (v w.o.), voor
hoger algemeen voortgezet onderwijs
(h.a.v.o.) en voor middelbaar voortgezet
onderwijs (m.a.v.o.) een zelfde lesprogram
ma voor het brugjaar heeft.
Evenzo is er een brugjaar voor alle
scholen die in het lager voortgezet onder
wijs (l.v.o.) aansluiten op het basisonder
wijs. Dit zal een ander programma moeten
hebben dan dat voor v.w.o., h.a.v,o. en
m.a.v.o.
Kern- en keuzevakken
In het rapport worden in de program
ma's kern- en keuzevakken onderschei
den. De onderlinge verhouding wordt
mede bepaald door het doe) van het
onderwijs van het desbetreffende school
type.
Eindexamens zijn in het voortgezet
onderwijs onmisbaar, echter behoeft niet
alles wat is behandeld, in het onderzoek
te worden betrokken.
Het v.wo. heeft een cursusduur van zes
jaren. De leerling kan kiezen uit verschil
lende programma's. Het voorstel om tot
invoering van een brugjaar over te gaan,
zal tot gevolg hebben, dat het Lalijn in
de eerste klasse van het gymnasium ver
valt. Voor het gymnasium b wil de werk
groep het Grieks facultatief stellen.
Het h.a.vo. heeft een cursusduur van
vijf jaren. De werkgroep meent, dat scho
len vtor havo, althans in de eerste tijd
zullen moeten worden opgericht of ver
bonden met een school voor vwo of met
een school voor m.a.v.o. De middelbare
school voor meisjes behoort tot de scholen
voor h.a.v-o.
Het m.a.v.o. zal grotendeels de taak van
ulo overnemen, doch naar de mening van
de werkgroep zal de ten opzichte van het
overige voortgezet onderwijs op sommige
punten sterk afwijkende regeling en or
ganisatie van het ulo in het geheel van
voortgezet onderwijs, niet voor het mavo
kunnen worden gehandhaafd.
Het mavo zal niet alleen aan de meest
begaafden perspectieven moeten bieden,
maar ook de relatief minder begaafden
een goede kans moeten geven. 'De werk
groep is van oordeel, dat in de vierjarige
cursus na drie jaren een afsluiting van het
middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
mogelijk moet zijn.
Eerste beroepsvorming
Ten aanzien van het Ivo is de werk
groep ervan uitgegaan, dat het ten minste
drie leerjaren omvat en voor elk school
type in het derde leerjaar de mogelijkheid
tot een eerste beroepsvorming aanwezig is.
Het aantal schooltypen in het Ivo wordt
naar de mening van de werkgroep in
hoofdzaak bepaald door de differentiatie
naar beroep, en gevolg daarvan is, dat een
deel van het Ivo uitsluitend voor jongens,
een deel uitsluitend voor meisjes is be
stemd.
De werkgroep meent, dat uit de salari
ëring van de leraren in het voortgezet on
derwijs de samenhang ervan zal moeten
blijken.
Gisteravond werd in het AVRO-programma „Wie opent de kluis, de
kluisdeur van de liefdadigheid geopend door een Haarlemse dame,
mej. Bom Voor wie het nog niet weet: dit programma brengt een soort
hersengymnastiek, waaraan iedere Nederlander kan meedoen en waar
van de opbrengst bestemd is voor liefdadige doeleinden: kanker- en
reumabestriiding en het polio-fonds. De Haarlemse dame won deze week
de hoofdprijs, zoals altijd bestaande uit een fantastische hoeveelheid
artikelen van Nederlands fabrikaat. Op haar verlanglijstje kwamen
o.a. ook voor: twee langspeelplaten en een hond.
Houdt u van muziek?", werd mej. Bom gevraagd. „Dat gaat wel
antwoordde de Haarlemse dame, „maar, als ik persoonlijk zoveel knj0,
mag ik toch we] iets vragen, dat ik weg kan geven?".
„En die hond?", luidde de volgende vraag, „houdt u van honden.
Ik ben er doods-bang voor!", kwam de verrassende kreet van de
prijswinnares. „Dus ook deze hond geeft u weg?'Dit was incterdaad
het geval: onder donderend applaus van de zaal, zei mej. Bom, dat zij
deze hond had gevraagd, om die te kunnen schenken aan een blinde.
Zij kréég haar blinden-geleidehond en mocht toen hierop haar eigen
geschenk overhandigen aan een blinde, die haar ontroerd dankte voor
deze voortreffelijke geste. Minutenlang duurde de ovatie voor deze
sympathieke prijswinnares en het zal ongetwijfeld niemand hebben
aespeten, dat juist zij deze week de hoofdprijs mee naar huis mocht
nemen. Wie zal er bij het horen van deze uitzending met wat ontroerd
ziin geweest over het feit dat er in deze tijd toch ook nog mensen
zjjni dienu jau begrijpt wel, wat wij bedoelen, nietwaar?
De brand in „De Schattenberg
Het hoofdbestuur van het Ncd. Roode
Kruis heeft besloten ten behoeve van
de 65 dakloos geworden gezinnen in hel
Ambonezenkamp „De Schattenberg" bij
Westerbork. dat. zoals gemeld dinsdag
door een felle brand werd getroffen,
maximaal 25.000 ter beschikking te
stellen.
De gouverneur van Suriname, de heer
.1. van Tilburg, zal maandag voor een
dienstbezoek van een maand naar Ne
derland reizen.
(Van onze correspondent)
Woensdag heeft de rechtbank te Dor
drecht de Zwijndrechtse meubelkoopman
K„ die sedert zaterdag voorvluchtig is,
failliet verklaard. Curator in dit failli-
sement is mr. J. G. v.d. Steenhoven,
rechter-commissaris mr. H. van Zegge-
ren.
Men is er nog steeds niet ingeslaagd de
man te vinden. Wel is de politie een aan
tal plaatsen in België bekend, waar K.
zou hebben gelogeerd.
Het Centraal Planbureau twijfelt er niet aan dat de richting van de
economische ontwikkeling in 1958 zal aansluiten bij die in de tweede
helft van 1957. Er kan worden gerekend op een verdere verbetering
van de betalingsbalans-situatie, doch tevens op een daling van bet
produktievoluine met bijna 2 pet. Het totaal der binnenlandse bestedingen
zal naar volume in 1958 met ruim 5 pet. teruglopen t.o.v. 1957.
Bij deze prognose moet er rekening mee worden gebonden, dat van
de volgenJe veronderstellingen is uitgegaan: a) In 1958 zal geen algemen
loonrondc opireden; b) overeenkomstig de rijksbegroting voor 1958 zal
geen belangrijke stijging van de overheids-uitgaven optreden; c) Het
aantal- gereedgekomen woningen zal nog 80.000 kunnen bedragen; bet
aantal woningen in uitvoering zal echter teruglopen; d) Het export-
Gisterenmiddag is op een daartoe in
Utrecht belegde receptie prof. dr. B.
Sjollema, die 90 jaar is geworden en nu Q
«en deel van zijn landbouwkundig werk volume zal naar schatting 3 pet. stijgen.
*&1 neerleggen, gehuldigd. Hij werd o.m
toegesproken door ir. A. W. van de Plas-
®che, directeur-generaal van de Land
bouw, door de voorzitter van het Land
bouwschap, de heer D. H. Louwes en door
be rectores magnifici van Utrecht en
"ageningen.
„Prof. Sjollema sprak zelf uitvoerig over
a'jn eigen werk, dat hij verdeelde in drie
herio-den: zijn langdurige arbeid in Gro
ningen, zijn Utrechtse periode, die in 1907
begon met de veterinaire opleiding en
ienslotte zijn nu beëindigde werk, dat hij
j-0 jaar lang voor de drie centrale land
bouworganisaties in „De Schothorst" bij
hoogland heeft verricht.
De heer Van de Plassche overhandigde
Jamens het ministerie van Landbouw een
legpenning.
70
De minister van Maatschappelijk Werk
br. Klompé, heeft gisteren een bezoek
gebracht aan de Gezinsraad d'e in een
Sewone vergadering bijeen was. De
Voorzitter, dr. J. de Boer en enkele le
en gaven een overzicht van de thans b;j
d
be raad
Werpen.
aanhangig zijnde studie-onder
Aangezien de gevolgen van de gebeur-
temssen in Indonesië op de Nederlandse
economie bij de afsluiting van het Plan
1958 nog niet konden worden voorspeld,
zijn deze niet in de ramingen voor 1958
verwerkt.
Karakteristiek voor de verwachte situa
tie in 1958 is het in vergelijking tot 1957
aanzienlijk lagere peil der investeringen
Verwacht wordt een volumedalihg van de
bruto-investeringen in vaste activa met
550 miljoen of 7,5 pet door teruglopende
investeringen in de industrie (met ruim
10 pet) en in de verkeerssector. Tevens
lijkt het aannemelijk, dat er in 1958 spra
ke zal zijn van investering on voorraden,
w.o. begrepen een daling van het onder
handen werk. met name in de woning
bouw. In totaal bedraagt de afneming
van de investeringen in bedrijven dan
ongeveer 2 miljoen ten opzichte van
1957
Particuliere consumptie bijna
1 procent hoger
Onder de veronderstelling van een
stringente monetaire politiek zullen de
materiële bestedingen van de lagere over
heid enigszins geringer van omvang zijn.
Wat de toeneming van de particuliere
consumptie betreft, mag worden ver
wacht aannemende dat een algemene
'nonronde in 1958 niet plaatsvindt dat
zii tot geringe proporties blijft beperkt
(0,9 pet).
Een en ander leidt ertoe, dat de pro
duktie en ook het reële nationale inko
men in 1958 bijna 2 pet lager zullen zijn
dan in 1957. Op zijn beurt heeft dit een
verdere ontsoanning op de arbeidsmarkt
tot gevolg. De geregistreerde arbeidsre
serve zal vermoedelijk stijgen tot een
aantal van ca. 110.000 personen als jaar
gemiddelde voor 1958. d.i. 3.3 pet van
de afhankelijke beroepsbevolking.
Grote kapitaal-export
Het betalingsbalanssaldo zal zich naar
verwachting gunstig kunnen ontwikkelen.
Vooral tengevolge van de daling der in
vesteringen in vaste activa en in voor-
den" en .Schelde" waarvan de laa':ste
twea slechts enkele auto's kunnen mee
nemen zal men kwalijk voldoende ver-
Staail voer kunnen bieden. Dubbel jammer is
toet derhalve, dat de plannen vande nieuwe
veerboot „Haringvliet" op zulk een mis
lukking algemeen spreekt men van
„het drama Haringvliet" is uitgelopen.
Woensdagnacht heeft zich op dit ge- Dit schip zal op z'n vroegst in juni klaar
(Van onze correspondent)
De veerdienst Hellevoetsluis is berucht
,rtl de moeilijkheden, die er telkens rij-
b;
'€d weer iets nieuws voorgedaan. Nadat
rfhd vorige week de veerboot „Stad Zie-
fmzee" gerestaureerd van een werf was
j ruggekomen en in de vaart gebracht,
,s direct daarna de grootste autoboot uit
veer. de „Grevelingen". naar de werf
an Fa. Koopman te Dordrecht gebracht
o°r een onderhoudsbeurt. Woensdagmid-
?ae was men al met dit werk klaar en j
Jeoft men het schip van de helling gela-
®.n- Helaas heeft niemand er op geit
n'in en dan eindelijk in de vaart komen.
raden wordt roet een afneming van de
invoer rekening gehouden. Indien het uit-
voervolume bovendien nog met 3 pet kan
worden vergroot, resulteert naar raming
van het Centraal Planbureau voor 1958
een overschot op de lopende rekening
van de betalingsbalans ten bedrage van
bijna f 900 miljoen. De deviezenvoorraad
zou in verband met de te verwachten,
omvangrijke kapitaalexport niettemin
enigszins dalen en wel met f 150 mil
joen. Deze kaoitaalexport komt voor een
zeer belangrijk deel op rekening van de
overheid. Met name is hieronder begreoen
een bedrag van 560 miljoen ter aflos
sing van in 1956 en 1957 ontstane kort-
'ooende schuld.
Deze conclusie geldt uitsluitend wan
neer de jongste ontwikkelingen in Indo
nesië geen merkbare repercussies zou
den hebben OP de betalinishalanssituafie.
Hoewel de economische betekenis van In
donesië voor ons land niet meer zo groot
's als voor de tweede wereldoorlog en
deze betei-epis ook v adien nog geleidelijk
is gedaald, bestonden er tot voor kort
nog sterke economisebe ba.nden tussen de
beide ephiedpn. Zonden deze banden wor
den verbroken, dan zullen diensten- en
handelsbalans daarvan de weerslag on
dervinden en zou bet deviezpnverlies bii
gevolg het genoemde bedrag van 150
miljoen aan-denlijk overtreffen.
Wat het prijsverloop betreft lijkt een
-ustiae ontwikkeling in beginsel mogelijk.
Het jaargemiddelde van het consumptie-
oriispeil wordt voor 1958 gemiddeld 1 pet
hoger geschat dan dat van 1957. Dit im-
o'meert enige prijsdaling in de loop van
1958 ten onzichte van het einde 1957 be
reikte niveau.
De algemene situatie op de kapitaal
markt blijft naar het Centraal Planbu
reau verwacht nog krap in 1958. Wèl laat
het zich aanzien, dat de overheid hierop
'en gevolge van «en geringere behoef
te aan financieringsmiddelen bij de pai"
t'euliere sector, een aanzienlijk groter be
roep zal kunnen doen.
Concurrentie-positie
Opgemerkt wordt nog. dat onze con-
errentie-positie. gemeten aan de prijs
niveaus van Nederland en ziin concurren
ten gedurende het laatste jaar weinig is
vrrsnii-rii. De concurrentie-cositie op
'snee t-rmiin, gemeten aan de relatieve
„rbpldsirosten. is iu de jaren 1954 tot en
met 1956 echter verslechterd. In de eer
ste helft van 1957 ziin de industriële ar
beidskosten in de meeste landen onge
veer evpn sterk gesleep,, als jn Neder
land, H»t Centraal Planbureau verwacht
voor 1958 een nrijsdaUng van de uitvoer
met 1 net en een sterkere daling van de
2 net.
Nader ingaande on de economische ont
wikkeling van ons land in 1957 wordt ge
constateerd, dat deze onder invloed stond
van de voortgaande overbesteding. Dit
blijkt uit het tekort od de lopende reke
ning van de betalingsbalans, dat in 1957
overigens iets kleiner was dan in 1956,
nl. 500 miljoen tegen 650 miljoen in
het voorafgaande jaar. D-e richting echter
van de ontwikkeling in beide jaren was
tegengesteld. Terwijl in de loop van 1956
de betalingsbalanssituatie snel slechter
werd, trad vanaf het derde kwartaal van
1957 na een nog ongunstig eerste half
jaar een aanmerkelijke verbetering
in wat betreft het saldo op lopende reke
ning.
CAFÉ EN
RESTAURANT
Het ydje vcL- City
Zalen voor Uw
recepties en partijen
door zijn gezelligheid
door zijn verzorgde keuken
20 Ct., 22 Ct., 27 Ct„ J! Ct4
Maria Schell en Marcello Mastroianni in de poëtische Italiaanse film „Witte Nach
ten" naar de gelijknamige novelle van Dostojewski
of
Helaas
geweten.
heeft niemand er on gelt
dat de bluskraan onder in
y*t schip en hij de vuurplaat was blij-
i*n opstaan. Ook heeft men blijkbaar niet
h d« galen gehad. dat. het wa'er door
kraan naar binnen bleef stromen.
>*1 gevolg is geweest, dat het schip
avonds en 's nachts langzaam volliep
zonk. Gistermorgen vond men het ge-
onder water,
Dit bijzondere ongeluk waarbij gs-
i^kkig niemand betrokken is geweest
fefcent een schadeoost. medg
vrhdat de n.v. R.T.M. expto.:trice van de
«ërdienste. het schip vermoed,giijk gerui-
tijd kwijt zal zijn. Het moet geljcht
°rden schoon gemaakt en daarna ge-
°htroleend.
Voor de veerdienst is het een nieuwe te-
««nsiag. Het vervoer is 00 het moment
zo druk als in de andere jaargetij-
-h. maar met de overblijvende schepen
'mtad Zierikzee", „Minister van der Sleij-
Maria Schell ontwikkelt zich van een
Duitse filmartieste van klasse steeds
meer tot een Europese ster van formaat.
Het is daarom niet te verwonderen, dat
zij al enkele malen uitverkoren is om
op het witte doek figuren uit te beel
den die een film moeten dragen. Ze
weet op een onnavlogbare wijze wisse
lende gemoedsstemmingen uit te beel
den en in haar doen en laten op bewon
derenswaardige wijze te beantwoorden
aan de sfeer, welke een film nodig heeft.
De makers van „Witte Nachten", naar
de beroemde novelle van Dostojewski,
hadden dan ook geen gelukkiger greep
kunnen doen dan Maria Schell de hoofd
rol te geven in de verfilming van dit
poëtische verhaal van een grote liefde.
Het is de Italiaan Luehino Visconti,
die „Witte Nachten", dat in de tegen-
woordige tijd werd gesitueerd heeft
„verbeeld" en die de stemmige Dosto-
jewski-sfeer in elke meter wist te be
houden, dank zij zijn groot meesterschap
maar ook dank zij de grote kwaliteiten
van Maria Schell en haar secondanten,
de Italiaan Marcello Mastroianni en de
Fransman Jean Marais.
De geschiedenis heeft geen sensatione
le hoogtepunten. Nathalie (Maria Scheil)
is een dromerig meisje, dat van Slavi
sche afkomst is en in een oud Italiaans
stadje met twee oudjes woont, haar
grootmoeder en haar zuster. Ze verdie
nen de kost met het repareren van ta
pijten en het verhuren van een kamer.
Er komt een nieuwe commensaal (Jean
Marais) en op deze man wordt Natha
lie verliefd. Hij is een mysterieus ie
mand en op een dag vertrekt hij, zon
der te zeggen waarheen. Het meisje, dat
zelfs niet weet, wie haar geliefde is,
maakt een afspraak, dat ze een jaar op
hem wachten zal. Als die lange tijd van
gelukzalig hopen voorbij is, komt de ge
liefde niet opdagen. Nathalie maakt die
zelfde avond kennis met een andere een
zame jongeman, Mario (Marcello Mas-
stroianni) aan wie ze haar liefdeshisto
rie vertelt en die belooft de „vreemde
ling" een brief van haar te bezorgen.
De jongen, die zelf tedere gevoelens
voor het meisje is gaan koesteren, ver
scheurt de brief om Nathalie voor zich
te houden. De volgende dag bekent hii
haar zijn euveldaad en het meisje ver
geeft hem. „Als hij van me hield, was
hij gekomen", zegt ze en ze besluit met
Mario het verdere leven door te gaan.
Als de beide gelieven lachend de toe
komst tegemoet gaan, komt plotseling
de commensaal opdagen en werpt Na
thalie zich in zijn armen. „Hij is te
ruggekomen, vergeef me", roept ze Ma
rio toe, die met de woorden: „Er is
niets te vergeven, dank voor het éne
moment van geluk dat je me gaf",
zijn eenzame leven hervat.
Een verhaal, dat in een kwartier op
het witte doek verteld zou zijn. Maar
om het verhaal alleen gaat het dan ook
niet. Hoofdzaak is de dichterlijke ver
beelding van het gegeven, zo rijk aan
sfeer en gevoel, dat men diep wordt
getroffen. Visconti heeft geen gelegen
heid voorbij laten gaan om die typische
Dostojewski-sfeer tot leven te wekken.
Hij liet de camera een eigen taal spre
ken. Het samenzijn tussen Nathalie en
Mario op het bruggetje, wanneer ze el
kaar hun levensgeschiedenis vertellen;
in de bar, wanneer het ontvankelijke
meisje de vreugde van de moderne
dans ontdekt; tijdens het boottochtje door
de grachten, wanneer het paar de
sneeuw als bode van hun jong geluk
begroet; maar ook in een flashback
getoonde ontwakende liefde van Na
thalie voor de commensaal en haar uit
zinnig verdriet, wanneer haar geliefde
niets van zich laat horen, het is alle
maal zo poëtisch voor de lenzen ge
bracht en zo dringend geobserveerd, dat
het ieder ware filmliefhebber zal aan
spreken en verrukken.
„Witte nachten" is een gaaf en schoon
filmdicht, dat terecht in Venetië werd
bekroond
W
De filmproducent, David O. Selznick
heeft als hobby het naar de letter ver
filmen van boeken, die als „bestsel
ler" hun weg onder het publiek hebben
gevonden. Hij gaat bij zijn beeldverta
lingen bijna scrupuleus-volgzaam te werk
opdat zijn succes een getrouwe afspie
geling zal zijn van dat van de schrij
ver.
Om' Hemingway's „A Farewell to
Arms" in beeld te kunnen brengen, is
hij met een uitgebreide staf van ster
ren en technici alle plaatsen afgereisd,
die in dit boek worden genoemd, op
dat de sfeer van deze roman zich toch
maar in de opnamen zou indringen.
Wie aldus te werk gaat, heeft een wel
heel naïeve voorstelling van zaken en
mist ieder scheppend vermogen.
De regisseur Charles Vidor, die zich
precies aan de wensen van zijn opdracht
gever heeft gehouden, heeft dan ook
een rolprent vervaardigd, die volslagen
„dood" is. Hij kon ook moeilijk anders,
want bij een dergelijke werkwijze is
enige vorm van bezieling uitgesloten.
Drie uur lang moet men naar een ein
deloos uitgesponnen „love-story" kijken
welke zich afspeelt tijdens de eerste
wereldoorlog achter de Italiaanse linies
en deels in Zwitserland. De gelieven
zijn de Engelse verpleegster Catharine
Barkley (Jennifer Jones) en de Ameri
kaan Frederic Henry (Rock Hudson),
die als luitenant dienst doet in het Ita
liaanse leger. Hij is ingedeeld bij de
ambulance van het Rode Kruis en maakt
daar kennis met de Italiaanse chirurg,
Majoor Alessandro Rinaldi (Vitorio de
Sica).
Wanneer de Italianen op een bepaald
moment worden teruggeslagen, worden
deze dokter, die in overspannen toestand
defaitistische uitlatingen doet, en de
luitenant gearresteerd, voor een krijgs
raad te velde gesleept een college
van karikaturale ja-knikkers en vrij
wel zonder vorm van proces tot de ko
gel veroordeeld. De luitenant slaagt er
in te ontsnappen, voegt zich bij zijn ver
pleegster en samen vluchten ze dan naar
het neutrale Zwitserland. Zij sterft dan
na een miskraam en burger Henry gaat
dan een uitzichtloze toekomst tegemoet.
De Sica heeft de film en zijn rol ken
nelijk niet au serieux genomen, wat
misschien nog de beste houding is. Jenni
fer Jones werpt zich op als het prototype
van de liefhebbende vrouw en moeder
en Rock Hudson laat zich haar maar
lekker aanleunen. Alberto Sordi is de
fondant-aalmoezenier father Galli, die
de rauwe jongens eigenlijk zo graag in
hun eigen rondborstige taal zou toespre
ken. De gewonden zijn besmeurd met
rode plakkaatverf en de vlammen schie
ten rechtlijnig onder de strakke regie
naar de hemel.
Het is allemaal zo onecht, zo'n kitsch,
dat de nuchtere, enigszins cynische He
mingway met de filmversie niets meer
te maken wil hebben. Er zijn goede
opnamen in fraaie kleuren, er is een en
kel tafereel, dat aan de verschrikkingen
van een oorlog herinnert, maar de kost
school-romance van drie uur min enke
le minuten spreekt nergens aan. Een
„Afscheid van de wapenen" in een der
gelijke vorm toont niet de zinloosheid
van een oorlog aan, wat toch wel de
bedoeling van Hemingway is geweest.
De Amerikaanse luitenant in het Italiaanse leger (Rock Hndson) wordt voor de
krijgsraad gebracht. Beeld uit de film Afscheid van de wapenen".
