Postzegels
te
i m m,
- mmm
'm 'mmi
TATER
VÖDROönG
01 OUD
CIJFERPUZZEL No. 61
ïÉi
Ut
SCHAKEN
5 april 1566
„HET ZIJN MAAR GEUZEN
HET GRABBELTONNETJE
MEESTERLIJK TEGENSPEL
il
l^t
Bridgerubriek
Van de Maasbodepers
324
8192
35
+27
64
EVEN AANDACHT VOOR
ÏSsIlSf
B
42
224
25
(6384
525
240
m
PfTrymftrtffffwi
Europa-zegel 1958, een
Nederlands ontwerp
'imim mmsm Brmm
a'mm* iwnsawa®
i
LUXEMBOURG 25üf
M
w,. mfr.'vm.
mm
W, Wt Wm
m mr
Wie weet het?
Wie weet het?
Oplossing
15552
9720
WM,
+16
35
1080
36
5
H
8
9
I
I
5
I
8
7
9
I
8
7
1
b
3
H
8
7
1
H
8
I
I
7
9
0
9
6
0
2
9
0
3
6
h
9
O
3
I
5
yAN EEN AFBEELDING en en-
kele gegevens der zomerzegels
van dit jaar heeft men in dit blad
reeds kennis kunnen nemen. De be.
langstelling van de filatelist gaat ech
ter verder. Vandaar hier nog enkele
bijzonderheden, ook met betrekking
tot de bestemming van de toeslag.
Nederlandse klederdrachten treft men
er ditmaal op aan, een motief dat in
tegenstelling met andere landen we
denken hier aan de uitgebreide reeks
van Oostenrijk nog nimmer voor
een Nederlandse emissie werd gedrukt.
Men heeft voor de vijf zegels, waaruit
deze serie wederom zal bestaan, een
keuze gedaan uit de vele soorten van
klederdrachten, waaraan ons land nog
rijk is. Want ofschoon het aantal der
genen die vasthouden aan deze regiona
le dracht steeds kleiner wordt, zullen er
weinigen zijn, die de voor deze reeks ge
kozen klederdrachten niet uit eigen
aanschouwing kennen.
Wat de ontwerpers van deze zegels
betreft de 4 ct met het Zeeuwse meisje
is van P. Wetselaar te Haarlem; de 6 ct
met het Markervrouwtje is naar een
ontwerp van W, den Ouden te Amster
dam; de Scheveningse vissersvrouw op
de 8 ct werd door mej. C. R. de Josselin
de Jong te Aerdehhout en de vrouw in
Friese kledij (12 ct) door J* R. Mensin-
ga te Amsterdam ontworpen; de 30 ct
tenslotte met de Volendamse is van de
band van mej. Akke Sins te Breda.
De opbrengst van de toeslag van deze
zegels uiteindelijk voor een niet on
belangrijk deel afkomstig uit de porte
monnee van de verzamelaars gaat
voor 75 pet naar landelijke instellingen
en is voor 25 pet bestemd voor plaatse
lijke of regionale organisaties voor
maatschappelijk werk, volksgezondheid
of culturele zorg. De gang van zaken is
niet zo, dat uit de opbrengst van de zo
merzegels een fonds wordt gevormd,
waaruit op aanvraag uitkeringen kun
nen worden gedaan. De bestemming van
deze gelden wordt nl, reeds vastgesteld
voor de actie begint en het bestuur van
de stichting dat de verdeling bepaalt,
is aan zekere richtlijnen gebonden. Dit
bestuur beslist over het aandeel dat aan
de landelijke organisaties wordt toege
kend; deze moeten ee.n aanvrage daar
toe indienen. Zo moet voor een deel in
de opbrengst van 1959 reeds voor 30
april a.s. een verzoek worden gericht tot
bovengenoemd bestuur.
Voor plaatselijke of regionale organi
saties is de regeling enigszins anders.
Omtrent de toekenning van gelden
wordt advies ingewonnen van de Com
missaris der Koningin, terwijl de om
vang van de zegelverkoop in de pro
vincie en het aantal zielen ook een rol
spelen. Voor een aandeel in de op
brengst dienen deze verenigingen zich
met een verzoek tot de Commissaris der
Koningin in hun provincie te wenden.
Verleden jaar beliep het bedrag dat
kon worden uitgekeerd 200.000,-—Het
comité voor de zomerpostzegels (Stad
houderslaan 148, 's-Gravenhaige) hoopt
thans met een nog hoger bedrag de zo
noodzakelijke steun te kunnen verlenen.
Mogen de verzamelaars ditmaal in de
periode 28 april—21 juni, wanneer de
zegels verkrijgbaar zijn, boven hun ge
bruikelijke quantum, enkele series extra
kopen, opdat tenslotte een nog hoger
batig saldo beschikbaar komt voor
stichtingen en organisaties, wier actie
in onze dagen nog steeds dringend no
dig is.
jury, bestaande uit de directeuren'
generaal der Posterijen van de betref'
fende zes landen uit de veertien inzen
dingen voor het Europa-<zegel, het Ne
derlandse gekozen, ontworpen door A.
van der Vossen te Overveen. Het stelt
voor de Europese samenwerking op pos
taal gebied, gesymboliseerd door de
hoofdletter E., waarboven een duif. De
zegels, uitgevoerd in het blauw voor het
internationale en in het rood-bruin voor
'het binnenlandse verkeer, dragen als
opschrift het woord Europa benevens de
naam van het land van uitgifte.
Nieuwe uitgiften
België. In het kader van een post-
tentoomsteliimg welke te Brussel werd
gehouden en de daarmee in nauw ver
band staande „Dag van het Post-
museum" kwam een 2.50 fr. (groen) in
omloop. Als afbeelding werden enige
voorwerpen gekozen die in het post-
VA-V'-CtJlJIj
museum tentoongesteld worden; zo komt
er een posthoorn op voor, het geleidelijk
aan internationaal geworden symbool
voor de post, alsmede een drietal postil
jon platen, zoals die vroeger door de
brievenbestellers en verder personeel
der posterijen werden gedragen als
uiterlijk kenteken van hun functie. Tot
30 april is deze zegel verkrijgbaar.
Duitsland. (Bondsrepubliek). Van
dinsdag a.s. af zullen twee speciale „Für
die Jugend"-postzegels verkrijgbaar zijn
met een toeslag voor de organisatie van
studiereizen van West-Berlijnse jonge
ren naar West-Duitsland. De 10 5 Pf,
afgedrukt aan het hoofd van deze ru
briek, brengt het Duitse volksliedje „De
vos die de gans steelt" in beeld en op
de 20 10 Pf. komt een postiljon te
paard voor, herinnerend aan het liedje
„Ein Jager aus Kurpfalz".
Voor het Saargebied zullen twee ze
gels van dezelfde tekening verschijnen
met als waarde—aanduiding 12 6 fr.
en 15 7 fr.
F r a n k r ij k. Ook hier is de Brus
selse wereldtentoonstellir?g aanleiding
tot de emissie van een postzegel. Bin
nenkort is een 35 fr. te verwachten
met als tekening het Franse paviljoen
op deze expositie.
Japan. Begin deze maand ver
scheen de hierbij afgedrukte 10 yen ter
herinnering aan de opening van de tun
nel, die een verbinding vormt tussen
de steden Shimonoseki op het eiland
Honshu en Moji op Kyushu, wel'ke
eilanden door een zeestraat van elkaar
zijn gescheiden. De tekening van de
zegel geeft een verticale doorsnee te
zien van de tunnel: boven het snelver
keer, beneden voetgangers en wielrij
ders.
gels van de pers, n.l. een reeks van vier
exemplaren, t.w. 15 fr. (blauw) met
een zwemster, 30 fr. (geel) met twee
schermers, een 40 fr. (rose) met «en
tennisspeler en een 90 fr. (groen), waar
op men twee wielrenners ziet.
Monaco. Als men hier besluit her-
inneringszegels uit te geven dan kan
men er van op aan, dat de verzamelaars
diep in de beurs moeten tasten. Het
eeuwfeest van de Verschijningen te
Lourdes is b.v. aanleiding geworden tot
een reeks van niet minder dan elf waar
den, variërend van 1 fr. tot 65 fr. met
bovendien nog twee luchtpostzegels van
100 fr. en 200 fr. Diverse voorstellingen,
betrekking hebbende op het gebeuren in
Lourdes, vindt men erop afgebeeld.
Portugal. De „Expo '58" zal hier
eveneens een tweetal nieuwtjes bren
gen. Men ziet er het embleem van de
tentoonstelling op met het woord
„Bruxelles" en op de achtergrond een
figuur, die de wereldbol draagt. De
waarden zijn 1 E. (groen, rood en
blauw) en 3.30 E. (rood, geel en blauw).
Op 7 april komen ze in omloop.
S o v j e t-U n i e. Een aanleiding voor
de uitgifte van een nieuwe zegel is hier
vlug gevonden. Er wordt er nu weer
een in het vooruitzicht gesteld omdat de
tweede spoetnik vorige week haar
20'00'ste omwenteling om de aarde heeft
gemaakt.
Ver. Staten. Het paviljoen van de
Ver. Staten op de tentoonstelling te
DE LUXEMBURGSE UITGIFTE naar
aanleiding van cis Brusselse Wereldten
toonstelling met het paviljoen van dat
land.
De Europa-zegels, welke dit jaar in
september voor de derde maal verschij
nen, zullen wederom voor de zes landen
van de Europese Economische Gemeen
schap een zelfde afbeelding te zien ge
ven. Zoals men zich herinneren zal was
dit ook in 1956 het geval, terwijl ver
leden jaar elk land met een eigen ont
werp kwam.
Dezer dagen heeft een internationale
MMlUatófe»
Liechtenstein. Er kwamen
dezer dagen weer e«ns enkele sportze-
Brussel vindt men op de 17 april a.s.
uit te geven 3 ot (donkerrood) als her
innering aan de opening van deze expo
sitie en de Amerikaanse deelneming. Er
zullen 120 miljoen exemplaren worden
gedrukt.
De reeds eerder aangekondigde nieu
we 25 ct (groen) met Paul Revere erop
is hier afgedrukt. De zegel, die 18 april
a.s. zal verschijnen, brengt in herinne
ring het feit waardoor Paul Revere be
roemd werd n.l. zijn rit van Charles-
town naar Lexington op 18 april 1775
om de bevolking te waarschuwen voor
de opmars van de Engelsen.
js m mmv wm iirr sum
No. 3106. 29 maart 1958
Redacteur: G. J. A. VAN DAM
Vossiusstraat 18, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres.
Bij vragen om inlichtingen s.v.p. post
zegel insluiten.
„SNAPSHOTS"
Kampioenschap van Nederland
De oud-kampioen van Nederland,
Wim Huisman, is ditmaal in de strijd
om de titel „1958" ver onder zijn gemid
delde gebleven, hoewel hij zich toch nog
onder de eerste zes aankomenden heeft
geplaatst, met 15 punten. Dit resultaat
verwachtte men ni'et na de éérste ronde
toen Huisman, in werkelijk grootmees-
terlijke stijl, de Reeuwse kampioen I..
Anderson, door middel van de zoge
naamde „doorstoot naar veld 22 (voor
zwart is dat veld 29, van het centrum
uit), in 30 zetten van het bord speelde.
Deze „doorstoot" is door de oud
wereldkampioen Pierre Ghestem met
veel succes in het wedstrijd spel toege
past en is sedertdien een gevaarlijk aan.
Valswapen gebleven.
De partij verliep als volgt:
Wit (Huisman), zwart (Anderson): 1.
31—26, 19—23, 2. 37—31, 14—19, 3. 41—
37, 1014, 4. 4641, 510, 5. 31—27,
17—22, 6. 32—28, 23x21, 7. 26x28, 19—
23, 8. 28x19, 14x23 9. 37—32, 10—14, 10.
34_30 13—19, 11. 42—37, 8—13, 12.
30—25, 20—24, 13. 32—27!, 11—17, 14.
4742, 1721. (Een aanval met 1722
op wits lange vleugel is wellicht beter).
15. 37—32, 21—26, 16. 41—37, 6—11. 17.
33—28, 11—17. 18. 39—33, 17—21, 19.
44—39, 28, 20. 4034, 16. (Op 12—
17 zou gevolgd zijn 2722, 3731, 42x2
enz.) 21. 50—44, 14—20? (Een zwakke
voortzetting, beter was 711, 12—17,
17—22 enz). 22. 25x14, 9x20, 23. 34—30!!
Hier begint wit de doorstoot naar veld
22 voor te bereiden. 49 24. 28—22..
De Ghestemdoorstoot!, 711, 25. 33 28,
914, 26. 39—33, 12—17? (Hier had
zwart nog kansen óp houdbaar spel ge
kregen door eerst 2429, 20x29,
gevolgd door bijv. 1117 en 6x17).
Thans maakt Huisman korte metten met
zijn tegenstander. 27. 4440!, 24 29
(Te laat). 28. 33x24, 20x29, 29. 40—34, 29x
40. 30. 45x34!
Stand no. 4056.
L. Anderson, Goes
lhet middenspel toegepast, in de partij
van de sterke Amsterdamse speler W.
F. v.d. Sluis (met wit) tegen de Rotter
dammer. J. J. de Vries (zwart) wordt
dit aanvalswapen door wit reeds in het
openingsspel gehanteerd enmet
succes. Deze partij kwam voor in de 7e
ronde van de wedstrijd om het persoon
lijk kampioenschap van Nederland en
de opmerkingen zijn van grootmeester
Herm. de Jongh.
1 33—28, 18—23, 2. 39—33, 12—18, 3.
34—30, 17—21, 4. 30—25, 21—26, 5. 40—
34 11—17, 6. 34—30, 20—24, 7. 44—39,
17—21, 8. 31—27, 7—12. 9. 50—44, 1—7.
10. 4440, 1420. (Zw. had hier rustig
711 mogen spelen, de theorie zowel
als de praktijk hebben uit gewezen, dat de
combinatie door 2722, 2520, 40x7
slechts tot gelijk spel voert. Zwart kan
dan voorzetten met 2429, 33x24, 19x
30, 3524, 812 enz. met levendig spel,
zonder voordeel voor een van beide
spelers). 11. 25x14, 9x20, 12. 28—22!!
(De doorstoot) 1014 (hier zou zwart
met 2025 goed spel hebben gekregen).
13. 33—28, 4—9, 14. 39—33, 7—11 (Nu
gaat 2025 niet meer wegens 2217,
25x34, 40x20 15x24, 37—31, 26x37, 17x
26!).
In dit soort standen", zegt Herm. de
Jongh, „moet men rekening houden met
de volgende mogelijkheid. Zet de stand op
na 14. 39—33 en met schijf 49 op 44. Dan
zwart 14. 20—25, 15. 22—17, 25x34. 16.
40x20, 14x25. 17. 37—31?, 26x37. 18. 17x23
maar nu 19—24! 19. 28x30, 37x50!! enz."
Wit 15. 30—25, 24—29. 16. 33x24, 20x29
17. 49—44, 15—20. Zwart begeeft zich nu
op zeer glad ijs. Veel veiliger was zw.
11—17, 22x11, 6x17 eventueel gevolgd door
14—20, 19x10 enz. met ongeveer gelijk
spel.
Wit 18. 44—39, 5—10. 19. 39—34, 10—15
20. 34—30, 20—24. 21. 43—39, 11—17? Nu
zwart zo nadrukkelijk A heeft gezegd, had
hij ook B moeten zeggen 1217 moeten
spélen. Hij zou dan moeilijk spel hebben
gehouden, maar het zou voor wit toch een
hele toer zijn geweest om te winnen. Na
de tekstzet wordt de zwarte stelling
onhoudbaar.
Deze twee korte maar krachtige par
tijtjes bewijzen wel zeer duidelijk welk
een gevaarlijk wapen de Ghestem
doorstoot is in handen van de gerouti
neerde wedstrijdspeler. Even gevaar
lijk als bijvoorbeeld de beroemde „Roo-
zenburg-opstelling" en de daarmee ver
bonden „Partie Bonard". Deze spel
systemen voeren tot stellingen die po
sitioneel zowel als combinatoir vol voet
angels en klemmen zitten. Om deze aan
valswapens dus te kunnen hanteren of
te pareren is het noodzakelijk een diep
gaande studie daarvan te maken en
in het praktische spel de opgedane
theoretische kennis te testen. Ondervin
ding is nog altijd de beste leermeeste
res. en op den duur wint hij, die de
theorie ook in de praktijk durft toe te
passen, althans daarmede durft te expe
rimenteren.
Afgezien hiervan voert dit soort spel
tot veel interessanter partijen en het
biedt ook veel meer kansen de voorzich
tige tegenstander uit zijn evenwicht te
brengen en hem tot het betreden van
(hem) minder bekende klassieke wegen
te verleiden.
'VM
Stand no. 4057
J. J. de Vries, Rotterdam
W. Huisman, Leiden
Zw. 3, 6, 8, 11, 13—19, 21, 23 26.
"Wit 22, 27, 28, 30, 32, 34, 35, 3638
42," 43, 48, 49. Zwart aan zet.
In deze stelling kan zwart schijfver-
lies niet meer verhinderen. Er volgde
nog: zw. 30. 15-20, 31. 43-39, 20-24,
32 3933 812,33. 33-29! 24x33, 34.
38x29 14-20, 35. 30-25!, 3-8, 36. 25x
14. 19x10, 37. 28x19, 13x33, 38. 22x2 en
zwart gaf op.
Werd in de bovenstaande partij de
Ghestem-doorstoot bij de aanvang van
F. W. v.d. Sluis, Amsterdam
Zw. 2, 3, 6, 8, 9, 11—16, 18, 19. 21. 23. 24
26, 29.
Wit 22, 25, 27, 28, 30, 32, 35—42, 45—48.
Zwart aan zet speelt 1117?
Wit 22. 22x11 6x17, 23. 39—34!! En
zwart heeft plotseling geen goede zet
meer. Op 27 zou zijn gevolgd 2722,
18x27, 37—31, 26x37, 42x2. Zwart speel
de 1520, waarna hij eveneens snel
verloor. Er volgde nog 24. 2722, 18x27,
25. 37—31, 26x37, 26. 42x11, 16x7. 27.
3227, 21x43, 28. 48x39, 23x32, 29. 34x
23 19x28 30. 30x10, 9—14, 31. 10x19,
13x24, 32. 25x14, 32—28, 33. 14—10, 28—
33, 34. 39x28, 3843, 35. 10—4! en wit
,won.
(Schaakredacteur P. A. Koetsheid,
Huize St.-Bernardus, Sassenheim).
(Zaterdag 29 maart).
De problemen van deze week.
No. 7671 is andermaal weer een ver
dienstelijke* opgave, zoals we van deze
componist gewend zijn. De oplossing ligt
niet zo voor de hand, zodat men aanvan
kelijk wel eens de verkeerde weg zou
kunnen kiezen.
Deze week ontvingen wij van „Proble-
mas" het juryrapport, afd. tweezetten
1956. Hieruit bieden we onze lezers twee
onderscheidingen aan. De eerste prijs
heeft onze volle waardering en de atten
te oplosser zal er ook stellig van genie
ten. De uitslag vindt de lezer verder in
deze rubriek. De drie Nederlanders be
haalden een onderscheiding in de laag
ste groep. Daar in Problema- geregeld
jaarlijkse wedstrijden gehouden worden,
die voor een ieder openstaan, geven we
het adres van de redactie.
No. 7673. P. A. Koetsheid 1 en 2 b. v.
ex aequo tn. als voren.
Wit: K el, D h4, T cl, L e8, P g3-g6;
c5, e6.
Zwart: K d5, D c8, T e5-4T7, L a2, Pc7-
g7; c6, e3, hö.
Uitslag Problemas, secretariaat: Mont-
seny, 26-2o-2a, Barcelona, Spanje, le
prijs: L. Scotti en P. Monreal. 2e prijs:
V. Bartolovic, 3e prijs: H. Hermanson;
le eerv. verm. J. Oudot, 2e eerv. verm.
O. Stocchi, 3e eerv. verm. R. Candela,
4e eerv. verm. D. Hjelle, le en 2e bijz.
vermelding J. A. Koetsheid en E. Petite,
3e bijz. verm. C. Groeneveld, 4e bijz.
verm. O. C. Willemsens.
Probleemoplossingen.
No. 7664. A. v Engelen. Opl. 1. L f2
dreiging 2. L e3:tt. De zetten 1. Le5 en 1
P a5 falen door 1T b2:.
No. 7665. A. Ellerman. Opl. 1. D f4
dreiging, 2. K f5ft- 1- D e5 wordt gepa
reerd door 1P f3 en 1. P b6f door
T b6:
No. 7666. G. Sladek. Opl. 1. T d8, P e8.
2. L e8; enz. 1P anders, 2. e7-e8
(D) enz.
Goede oplossingen.
Deze drie problemen wei-den goed op
gelost door L. M. v. D.v Maassluis; G.
Dessing, Rotterdam; Th. K. J. Deuling,
Den Haag; Jac. M. v. Nieuwstadt. Kaats
heuvel; F. Pijls, Maashracht; G. G. Smit,
Schiedam; W. Stam, Rotterdam; C. v. d
Weide, Rotterdam.
No. 7664 en no. 7665 door George
Auping, Joppe; John Auping, Joppe; P.
M. Dekker, Rotterdam; C. J. Lutz,
Gouda.
No. 7664 door W. H. Haring, Schiplui
den.
No. 7665 door B. Kouwenhoven, Rot
terdam, F. J. F. Vismans, Rotterdam.
Tournooiaankondiging.
De redactie van Praca schrijft een toer
nooi uit voor 2- en 3-zetten. Alle inzen
ders ontvangen een jury-rapport, boven
dien zijn prijzen aanwezig. Inzendingen
i tot 30 sept. 1958 te zenden aan Ing. Bedrich
Formanek, Bratislava 11, Stalinova 56
Tsjecho-SIowakije. De jury afd. tweezet
ten is L. Lacny. In de afd. driezetten H.
Grasemann. Het juryrapport zal waar
schijnlijk verschijnen in mei 1959.
No. 7671.
J. HARING, Den Haag.
Eerste plaatsing mat in 2 zetten
■my, mm vm
„Voila des beaux gueux"!
Een aprildag tijdens het voorspel tot de tachtigjarige oorlog.
Door de straten van Brussel be
weegt zich 'n kleurige stoet. Vierhon
derd edelen, allen ongewapend, bege
ven zich naar het paleis, waar de
landvoogdes, Margaretha van Parma,
resideert; leden van de hoge adel zijn
er nagenoeg niet onder. Zij hebben
een verzoekschrift bij zich, dat op ge
matigd bestuur aandringt: „modera
tie".
Margaretha maakt .zich wat zenuw
achtig. De baron Charles de Berlay-
mont, overtuigd katholiek en trouw
aanhanger van de Spaanse koning,
stelt haar gerust: „Wees maar niet
bang, mevrouw, voila, des beaux
gueux"!
Volgens anderen: „Ce ne sont que
des gueux": „Het zijn slechts bede-
lssrs"
De baron smaalt op de armoede
van al die voorname heren. Hendrik
van Brederode, vroeger page aan het
hof van keizer Karei V, biedt, na een
korte rede, een rekest aan, het be
faamde „smeekschrift". De landvoog
des belooft de koning van een en an
der te verwittigen. De heren van Ber
gen en Montigny worden naar Spanje
gezonden; zij hebben hun vaderland
nooit meer teruggezien.
De verbondenen richten een feest
aan. Het schimpwoord „gueux" be
schouwen ze als een erenaam: geuzen!
En een „geuzenpenning" krijgt dit
randschrift: „En tout fidelles au roy
jusques a porter la besace". „In alles
trouw aan de koning, tot aan het dra
gen van de bedelzak toe".
Een boeiend verhaaltje, maar ern
stige geschiedschrijvers trekken de
schouders op: het is nl. heel niet ze
ker wat de aanleiding tot het voeren
van de naam geuzen is geweest? De
schimp van Berlaymont zou een sage
zijn! Zoveel staat vast, dat de land
voogdes in een brief aan Don Felipe II,
de Spaanse koning, met nadruk ver
klaart, niet te weten, waarom de roeri
ge edelen zich geuzen noemen? De
rechtsgeleerde Viglius van Zuilichem,
toegewijd dienaar van zijn vorst, weet
evenmin, waarom men zich: „Geus"
noemt.
Maar de, ook door prof. Blok hoogge
waardeerde Motley, houdt staande,
dat Berlaymont wel degelijk de zegs
man is geweest. In een geuzenliedje
lezen we ergens:
„Och, hadden wij ons toen wel be
dacht,
Wij hadden desen naem niet aen-
ghenomen.
Als ick 't bedencke, vind ick on-
ghecesseert („steeds")
Dat Barlamont heeft gepropheteert.
Want desen name gaff hij ons op
dat pas
Als Wij ten Hove, deden onse Bede"
De voorsprong van het Franse
woord: gueux is moeilijk te achter
halen. Het lijkt niet onwaarschijnlijk
dat het iets te maken heeft met het
Nederlandse woord: guit, meervoud:
guits. De „x" zal ook door Berlay
mont uitgesproken zijn; „Vive ie
gueux"; „Leve de geus" rijmt op:
leus. Ook deze „strijdkreet" werd een
eretitel:
„De tyrannen zijn verbeten
d'Afgoden Beelden zijn omghesme-
ten.
Dat heeft die Vivelegeus ghedaen"!
Aanvankelijk was het woord nu niet
bepaald een complimentje. Want elders
lezen we van „Geusen ende Schelmen
die hier in de Stadt sijn; ghij .suit
ons dese Geusen, deze Schelmen ende
dese Rebellen helpen doot smjjten"!
Dat zegt men nu niet bepaald jegens
achtbare medeburgers.
Van Meteren gooit er nog een schep
je op, waar hij schrijft: „Een hoop
Geusen, dat is soo vele als Fielen
(schurken) ende Bedelaers, rabauwen,
lantloopers"! Ook ontmoeten we: „Met
bloedig zwaard en pektoorts in de
bij de ingestorte put. „Here, mijn tijd"
riep ze. „De put ingestort en die ar
me Teun onder het zand bedolven! Ik
ga aanstonds hulp halen." Zo gezegd,
zo gedaan. Ze waarschuwde de boeren
in de omgeving. Dezen en genen kwa
men met schoppen en spaden aanzet
ten! Anderen hadden emmers bij zich,
om het zand weg te dragen. Met ver
eende krachten begon men Teun uit te
graven. Dat kostte menig druppeltje
zweet, maar ja, als het om het leven
van een medemens gaat, mag je daar
niet om geven! Eindelijk kwam het
grondwater te voorschijn maar geen
Teun! Niemand snapte er iets van.
Daar kwam de oude man aangelopen.
„Hartelijk bedankt voor jullie hulp,
beste mensen. Jullie hebt nog eens
wat voor een oude man over. Burge
meester, de put is klaar! Ik kom mor
gen mijn centen halen!"
Ergens in een dorp moest een put
worden gegraven, een diepe put. De
burgemeester ging de boeren langs
om te vragen, wie dat doen wou? De
gemeente had wel niet veel geld, maar
helemaal voor niks hoefde het ook niet.
Nu, de boeren hadden er weinig zin
in. De ene moest noodzakelijk naar
de markt. De tweede naar de brui
loft van zijn dochter. De derde moest
zich kalm houden van de dokter. Zo
had iedereen een mooi smoesje ge
reed! De burgemeester ging teleurge
steld naar huis.
Onderweg kwam hij langs het huis
je van een daggelder. Teun was zo
jong niet meer, maar toch wel erg
flink voor zijn leeftijd. Zou Teun het
niet voor de gemeente willen opknap
pen?
De rijke boeren hadden er geen zin
in.
Teun dacht even na. „Een diepe
put, burgemeester? Dat zal menig
druppeltje zweet kosten. Maar ik wil
het wel op me nemen, als u me be
hoorlijk betaalt. Want voor een appel
en een ei werk ik mijn eigen niet in
het zweet!" De burgemeester mocht
Teun wel. Als hij het karweitje bin
nen twee dagen aan kant zou hebben,
zou hij krijgen wat hij verlangde, dat
moest dan maar!
Goed! Teun begon te spitten en te
spitten. Tegen de avond lag er een
berg zand naast hem. Een berg zand!
De put was voor de helft klaar. Hij
maakte nu middenin een gat langs
de wand en stopte dat met wat tak
jes toe; niemand kon het gat zien.
Toen hij 's morgens heel in de vroeg
te terugkwam, vond hij de put inge
stort. „Precies wat ik verwacht had",
dacht hij. Pootte een stok in de grond
Hing zijn jas erover heen. En ver
school zich diep in het bos.
Daar kwam een oud moedertje voor-
öEirof.
hand, Der Geuzen heirschaar woedde
in het overwonnen land".
Geleidelijk is het woord tot aandui
ding geworden van een vijand def
Spaanse regering in de Nederlanden;
ook wel: van een protestant. Ofschoon
de katholieke Tesselschade het heeft
over een „Roomsche geus" als voor
vechter van ,,'s Lants vrijheyt".
In: „Der Geusen Claghe" stelt een
rijmelaar:
„Och wie sal mijn ooghen nu ter tijt
Volheyt van water connen gheven,
Om te beschreijen onsen druck en
spijt
Daarin wij, wilde Geusen moeten
levvn?"
Onder hen waren er heel wat, die
„onderdoken" in de bossen, toen het
wraakgericht van Alva in werking
trad. Onder deze Bosgeuzen werd Her
man de Ruiter bekend, de Bossche
naar die, aan de samenvloeiing van
Maas en Waal, het Slot Loevestein
verraste en reeds na enkele dagen, on
danks wanhopig verzet, werd over
mand.
Maar het bekendst zijn de Water
geuzen geworden, die de kaapvaart
beoefenden vanuit Frankrijk, Enge
land en Oost-Friesland. Zij zagen eI"
volstrekt geen been in Nederlandse
schepen aan te tasten en veront
rustten zelfs Friesland en Groningen.
Alleen in 1569 maakten zij over de
driehonderd handelsvaartuigen buit in
het Vlie en op de Noordzee; Alva
stond hier vrijwel machteloos tegen
over; hij had geen schepen.
Het zijn de Watergeuzen geweest,
die, dwars tegen de plannen van Oran
je in, op eigen houtje Den Briel ver
overden, dinsdag de eerste april 1572.
Zij stonden onder commando van Lu'
mey, voor wie geen enkele, objectie
ve geschiedschrijver een goed woord
over heeft. Iedere Nederlander weet
voldoende af van de dag, waarop Alva
zijn bril verloor, dag der national®
vrijwording, in zekere zin: verjaar
dag van de Nederlandse Staat. Het
Brielse wapen voert nog steeds de
fiere spreuk: „Libertatis primitiae";
„Der vrijheid eerstelingen"!
Na het historische sein tot de alge
mene opstand Vlissingen en Enk
huizen verklaarden zich al spoedig
geusgezind; de Watergeuzen bezetten
Walcheren dat een keerpunt in de
vrijheidsstrijd betekende, klonk het
Geuzenlied:
„Wij Geuskes willen nu zingen
In dezen Meies tijd
En van vreugde opspringen,
Dat ons God gebenedijt.
Den Briel wij innekregen
In april den eersten dag.
Als mannen zag men ons plegen
(te werk gaan)
Die Zuidpoort zonder verdrag (uit
stel)-
Den edelen heer verheven
Van Lume, zeer wijs,
Met krijgshandel weet hij te leven
Driehonderd, zonder gekrijs".
De „adel" van „de verheven Van
Lume", Lumey. en zijn gruwelijke
wreedheid, zouden, enkele maanden
later, de H. Martelaren van Gorkum
even buiten Den Briel aan den lijve
ondervinden.
Aan welke buitenlandse stad, ge
meente enz. denkt u, wanneer u de
volgende namen hoort:
1. De Eiffel-toren. 2. De Big Ben.
3. Het Prado-museum. 4. Het graf
van Napoleon I. 5. De kerk Sainte Gu-
dule. 6. Het Löwendenkmal, in de rot
sen uitgehouwen. 7. Saint Paul's Ca
thedral. 8. Waterval van de Rijn. 9.
De Pilatus. 10. Museum: Hermitage
11. Westminster Abbey. 12. Het Louvre
13. Promenade des Anglais. 14 Kerk
hof du Père-Lachaise. 15. Basilinue
du Sacré-Coeur 16. Westminster Ca
thedral. 17. St.-Paulus-buiten-de-stads-
muren. 18. Het San-Marcö-plein. 19. De
Tower. 20. De Ponte Vecchio. 21. Het
Uffizi-museum. 22. Het paleis Schön-
brunn. 23. Het Kremlin. 24. Stand
beeld van de kleine zeemeermin. 25.
Het Alhambra.
Oplossing volgende keer.
1. „Ja-knikkers" halen olie uit de
Drentse bodem bij Schoonebeek e.o-
2. Dromedaris: toren te Enkhuizen.
3. Frans-Hals-Museum; Haarlem. 4.
Alkmaars beroemde kaasmarkt. 5. Bad
Boekelo (zout-winning!) heet wel: de
zee op de heide. 6. Vredespaleis, Den
Haag. 7. Brandaris, vuurtoren op Ter
schelling, aan de westhoek. 8. Zierik-
zee's Zuidhavenpoort. 9. Bij Vaals het
Drielandenpunt. 10. Molen van Ruys"
dael bij Wijk bij Duurstede. 11. Ame
rikaans kerkhof, Margraten. 12. Basi
liek ter ere van Sint-Jan, Den Bosch-
13. Een alles-omkorstend meertje te
Rockanje. 14. Zwolles Sassenpoort. 15-
Elburgs vispoort. 16. Amsterdam, Rijks
museum. 17. Martinitoren Gronin
gen. 18. T.T.-races Touring Trophy)
Assen. 19. Planetarium, Franeker. 20.
Oldehove. Leeuwarden 21. Kröller"
museum, Veluwe. 22. Bedriegertjes,
omgeving Arnhem. 23. Kasteel Twickel
Delden. 24. St.-Servaas, Maastricht. 25-
Kapel der H. Gorcumse Martelaren,
nabij Den Briel.
No. 7672.
L. SCOTTI en P. MONREAL.
Eerste prijs, Problemas 1956 mat in
2 zetten.
Het Italiaanse bridgepaar Siniscalco—
Forquet werd door de meeste deskundigen
het beste paar uit de strijd om het we
reldkampioenschap genoemd. Deze twee
jonge bridgemeesters (resp. 34 en 32 jaar)
komen inderdaad vaak tot de meest in
drukwekkende verrichtingen en in het
bijzonder valt het op. hioe bijzonder nauw
keurig zij weten tegen te spelen.
Hiervan een voorbeeld uit de match
ItaliëU.S.A.:
QHVB7654
O V 9 8
A H B 6 3
-
O 6 4 3 2
•f. V 10 8 3
.>962
10 5 2
O A 9 8 3 2
O 5
AHB5
4 V 9 8 7 4
10
O A H B 10 7
4" 1 4
Oost gever, niemand kwetsbaar.
Forquet opende als oost met 1 harten,
zuid bood 1 schoppen, welke west dou
bleerde. Noord bood daarop 2 harten, wel
ke door oost gedoubleerd werden; hierna
paste iedereen.
Als men de kaarten nauwkeurig be
kijkt. zal men zien dat, OW een contract
van 4 schoppen kunnen maken; dit is na
tuurlijk uiterst moeilijk te bieden na het
volgbod in schoppen door zuid.
Het tegenspelen van 2 harten is een
verre van eenvoudige zaak en slechts bij
de grootste nauwkeurigheid kunnen OW
dat contract down krijgen.
In de praktijk ging het als volgt. Oost
begon f Heer te maken, west speelde
4* 8 bij; in slag 2 speelde Forquet de
<jt 5 na, genomen in zuid met <C> Heet,
west <0> 2.
In slag 3 werd 10 gespeeld en oost
liet de s-lag aan de tien. Noord moest nu
in zijn hand komen om verder troef te
spelen-, daarom speelde hij in slag 4 een
kleine na en troefde af.
Nu volgde 's? Heer, welke door oost met
Q? Aas werd genomen. Forquet kon nu
uitrekenen, dat noord het spel steeds zou
m-aken tenzij hij (oost) erin slaagde twee
introevers in O te maken; dat kon alleen
maar, als west Vrouw en 10 bezat.
Oost speelde daarom Boer na en
Siniscalco als west nam over met
Vrouw; hierna volgde O 3, ingetroefd
door oost. Zonder bedenken speelde For
quet toen de 5. west nam de 4* 10 en
kon zijn partner nogmaals een <0> laten
introeven; het contract was dus één down.
doch daar was inderdaad spel van wereld
kampioenen Voor nodig geweest om dat
te bereiken.
Niettemin verloren de Italianen aan
dit spel; in de andere kamer kwam het
Italiaanse NZ-paar terecht in een gedou
bleerd contract van 3 ruiten. Het bieden
ging daar: oost 1 harten, zuid 1 schoppen,
west doublet, noord 2 harten, oost dou
blet. zuid 3 ruiten, west doublet, allen
pasten.
West speelde O 2 voor en zuid mocht
tevreden zijn. dat hij 7 slagen wist te krij
gen. Aan deze wedstrijdtafe! verloren de
Italianen dus 300 punten op dit spel. Het
batig saldo wa6 200 voor USA, 3 match-
punten.
m
De oplossing van no. 60 Is:
215
l
23328
t!5
32 HO
2f3
U52
7200
^032
1-/5
8
^80
f*
1568
9
8
/5
0
r9
tl5
r9
De oplossing moet geschieden door in
vulling van een der cijfers o t/m. 9 zo
danig, dat het produkt van de cijfers in
een ononderbroken rij in horizontale
richting gelijk is aan het getal, dat links
staat en in verticale richting aan he'
getal dat boven staat.
Staat er evenwel een plusteken
voor het aangegeven getal, dan is d"'
niet het produkt, maar de som van d®
in te vullen cijfers.
Staan er twee getallen in één hokje-
dan heeft het bovenste betrekking op de
horizontale rij en het onderste op d®
verticale rij.
Oplossingen kunnen worden ingezonde"
tot donderdagmiddag. Er zijn vier prijzel1
van 2,50 beschikbaar.
Wij sturen deze week een postwisseltj®
naar: H. Kok, Pootstraat 75, Delft; H.
v. Dijk, Vogelstraat 15, Wagenberg (N.B-'*
G. Vroegh, Weimanstraat 20B, Den HaaS-
R. B. van Domburg, Gerard ScholteO'
straat 39B, Rotterdam.
