De Batavier heft
passagierslijn op
Kritiek op koningin Elisabeth
ÏL B»
mm
m m
w
m
m
s
m
m
m
m
m
m
mü\
VOOR 30Ï1G
Paasgebruiken
in Ootmarsum
BEUQN
W QUO
OVER BRIDGEBOEKEN
CIJFERPUZZEL No. 62
H!
Hf
eh
7
Hf
Rotterdam-Londen
sedert 1331
Twee doden op de weg
Belgische vorstin in Moskou
r"s"
SCHAKEN
m
w
m
n
m
s
m
m
A/® o
HET GRABBELTONNETJE
BR1DGERUBRIEK
van de Maasbode -ers
+8
Hl
m m m
1 ËS
1 ËS
m ss
f
i
n
i
m
1
m
B
U 611 11 H
a CS Él a M Ut
„„■/■aBa
+11
896
135
56
135
128
+20
1215
1792
27
160
8505
+11
Morgen de laatste aankomst
Ook het eind voor
dappere Batavier II
„de grote en geniale Lenin"
m m e
e
Is a
ËS ËS
9 m
.Jm
9
a
W
a
Wi
p
^Wm. ém,Jnki
Wie weet liet
Oplossing
Paaseieren
V B
ZATERDAG 5 APRIL 1958
PAGINA 12
MORGENOCHTEND stapt de laatste passagier van de Batavier-lijn
in de St.-Jobshaven aan de wal. De laatste, want deze oudste
geregelde passagiersdienst van Rotterdam op Engeland, houdt op te
bestaan. Honderddertig jaar geleden reeds onderhield de Batavier-lijn
d verbinding met Londen. Vorsten, staatshoofden en ministers maakten
gebruik van deze gereputeerde dienst, welke trots annonceerde, dat
zij beschikte over „ruim honderd bedden en rustbanken, vrij van
insecten".
Geen gejuich
's Winters niet
De Boompjes
„Koninklijke ontroering'
mz.
mi w
iü m
g!|gj|
sa si
i
Wf: tm.
■ym m mi 'M
'M
9
p
lfl WÊ
ill Éif
IIP iP w if
m Wm wm
'mm mm mm, mm
Palmpasen
Paasvuren
Het vlöggelen
-^1
32
6
W/<
m
7
3
1
5
1
5
1
6
8
5
7
1
8
1
9
9
1
1
1
9
9
3
5
1
1
8
4
8
8
1
9
1
8
1
1
7
1
5
1
9
9
9
8
1
Gepavoiseerd en wel vertrok de Ba
tavier-lijn van zijn ligplaats in het hart
van de stad naar zijn nieuwe bestemming.
Het moest een feestelijk gebeuren voor
stellen, maar in werkelijkheid betreurden
vele Rotterdammers deze verandering.
Het verslag van deze gebeurtenis ver
meldt een grote schare aanwezigen, maar
geen gejuich..
Vergissen wij ons als wij schrijven,
dat deze verhuizing het begin is geweest
van de neergang in de passagiersdienst
van de Batavier. Zou het spreekwoord
„uit het oog uit het hart," ook hier niet
van toepassing zijn? Of was het in dit
geval „uit het hart uit het oog
Sinds enige jaren werd reeds over
wogen deze passagiersdienst op te hef
fen. Thans is het besluit gevallen. Mor
gen, op de ochtend van Eerste Paasdag
brengt de Batavier II de laatste passa
gier aan. Een stuk Rotterdamse ge
schiedenis van 130 jaar wordt hiermee
afgesloten.
Oorspronkelijk fungeerde Antwerpen
als afvaarthaven op het continent, maar
na de afscheiding- van België werd de
plaats van Antwerpen in 1831 ingenomen
door Rotterdam.
De eerste Batavier voer dus uit Ant
werpen. Op 19 september 1828 vertrok het
het onder Nederlandse vlag, met bestem
ming Londen. Fop en Jan Smit te Kin
derdijk hadden deze raderboot getuigd
als driemaster, maar voorzien van een
stoommachine, gebouwd.
Deze eerste Batavier was ook de enige
en werd bovendien in de wintermaanden
uit de vaart genomen. Hoewel het per
sonenvervoer al snel floreerde, ging het
met de vrachtdienst aanvankelijk niet zo
best, daar de verladers gedurende de win
ter niet op de Batavier konden rekenen.
Niettemin kon de lijn zich handhaven en
tegen 1850 werd de vloot uitgebreid en
vernieuwd.
De Boompjes, een kade rijk aan herin
neringen, was gedurende honderd jaar ook
Op de Heerbaan te Heel (L. is gister
middag de 9-jarige C., een patiëntje van
Huize „St.-Jozef" aldaar, toen hij plotse
ling de weg overstak, do;or .een vracht
auto aangereden. Het ventje was op slag
dood.
Het vierjarig jongetje A. Verbeek ts
donderdag op de Polenweg bij Bant
(Noord-Oost-Polder) door een auto over
reden en gedood, toen het onverwacht de
weg overstak.
de aanlegplaats van de Batavierschepen
Geen Rotterdammer, die dat niet wist en
geen Rotterdammer ook, die op zijn wan
deling langs Boompjes en Willemska
de niet even stil bleef staan, wanneer
de Engeland-vaarder aankwam of weg
ging. De Batavier-lijn was een begrip
voor de Maasstad.
In 1931 nam de Batavier afscheid van
deze centrale plaats in de stad. De Mer-
wehaven was gereed gekomen en Müller
en Co. bracht een gedeelte van het be
drijf naar deze nieuwe haven over. Aan
de St.-Jobshaven kwam nu plaats vrij
voor de Batavier-boten. Deze verhuizing
had haar, voornamelijk economische, re
den. Aan de Boompjes ontbrak elke ou
tillage. Er stonden geen loodsen, er was
geen opslagruimte en ook zocht men
vergeefs naar een aansluiting op het
spoorwegnet.
Het einde van de passagiersdienst
betekent ook het einde van de Ba
tavier II. Het schip zal door Mül
ler en Co uit de vaart worden ge
nomen. Zijn bestemming is nog niet
bekend.
Het schip, meer dan 35 jaar oud,
is een stuk geschiedenis op zichzelf.
Als men deze Batavier II aan de
Jobshaven ziet liggen ziet men het
niet aan, dat honderden militairen
na het drama Duinkerken aan
dit schip hun leven te danken heb
ben. De Batavier bracht ze over van
Frankrijk naar Engeland. Bij de
grote invasie was het ook weer van
de partij. Toen voerde het troepen
aan. Tenslotte deed zij dienst als
bewapend hospitaalschip.
Terwijl in de ruimen de gewon
den werden verzorgd, namen zijn
kanonnen op het dek deel aan het
gevecht. De Duitsers wilden de
Batavier, wegens de grootte, niet
als hospitaalschip erkennen. Toen
de oorlog geëindigd was, kwam hst
weer normaal in de lijndienst te
rug.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL, aprii
Velen hier zqn allesbehalve te spreken
over de reis naar en het verblijf in Rus
land van koningin Elisabeth van België.
Zoals gemeld bevindt zij zich in Moskou
om daar muziekuitvoeringen van het
Tsjaikowskiconcours bij te wonen. Een
Sovjet-vliegtuig (dat niet over West-
Duitsland, waar eens de wieg van de
koningin heeft gestaan, mocht vliegen) is
haar te Weisbroek komen halen. Zij wordt
op haar reis naar Moskou vergezeld door
een hofdame, een oud-ambasadeur van
België te Moskou, een muziekgeleerde en
haar leraar in de Russische taal.
Al lang is men hier in sommige krin
gen van oordeel, dat deze ruim tachtig
jarige dame nogal overdrijft met haar
openbare sympathieën voor communisti-
scnt manifestaties etc. Men is hier nog
niet vergeten, hoe daags na de bevrijding
in haar kasteel Stuijvenbera te Laeken
een foto werd gemaakt, waarop zij op
opvallende wijze „Le drapeau rouge" het
dagblad der Belgische communisten in de
hanf) houdt Een der hofdames van de
koningin heeft ons later eens verklaard,
dat de koningin niet gezien had. welke
krant men haar in de handen had ge
duwd
Een katholiek Vlaams dagblad accep
teert die dingen niet langer. Het vindt in
de tegenwoordigheid van de koningin te
Moskou (waar zij zich in het Kremlin of-
Lcieel heeft laten ontvangen) en in een
verklaring die zij daar zou hebben ge-
schieven aanleiding om op de houding
van Elesabeth scherpe kritiek uit te oefe
nen
„Koninklijke ontroering te Moskou"!
luidt de titel waaronder het blad in kwes-
t.e Het Volk", zijn afkeuring uitspreekt
„Indien wij de persberichten mogen ge
loven welke ons op zeer officiële wijze
u.t Moskou toekwamen" aldus het blad.
„heeft het de Belgische koningin-moedex
bij haar bezoek te Moskou niet aan ont
roeringen ontbroken".
..De Russische persberichten halen var.
d.e ontroerende ogenblikken zelfs een ty-
p.sch voorbeeld aan: na haar bezoek aan
het „Huis van Lenm" te Gorki, schreel
de koningin-moeder in het gulden boek
van bedoeld huisen nog wel in het
Russisch (het moet gezegd dat het Rus-
sich een bijzonder gemakkelijke taal is
eh veel gemakkelijker bv. dan het Neder
lands*). „Diep ontroerd heb ik de werk
kamer van de grote en geniale Lenin be
zichtigd".
Dat er aanleiding is tot ontroering,
wanneer men de werkkamer van Lenin
bezichtigtdat kunnen wij ons voor
stellen. Wanneer men er aan denkt, dat
vandaar de bevelen vertrokken zijn om
miljoenen mensen te vermoorden en om
nog meer miljoenen niet alleen van elke
geestelijke vrijheid, doch ook zelfs van
een menswaardig bestaan te beroven
wei. dan is er aanleiding tot ontroering.
Dat zij Lenin geniaal noemtdat kan
er ook nog door. ondanks het feit, dat hij
zijn genie op onmenselijke wijze heeft
gebruikt. Ook die genialiteit kan men
toeschrijven aan Nero, Atila enzmaar
dat de koningin-moeder voor Lenin het
woord „groot" heeft gebruikt, komt toch
wat verwonderlijk voor.
Dat verkeerd gebruik van het woord
„groot" kunnen we moeilijk verteren,
vooral vanwege een koningin. Wanneer
men de titel van koningin draagt, en Wil
dragen betekent zulks de belijdenis van
een beginsel, het beginsel van een gezag,
dat steunt op morele gronden en met
alleen op een blind en onmenselijk ge-
schledenisnoodlot.
Wij zijn voor de vrijheid van gedachte..
Iedereen heeft het recht zich te bekennen
tot de filosofie en de politieke ideologie
welke beantwoordt aan zijn overtuiging
Er is maar één zaak welke men niet het
recht heeft en dat is zich te bekennen tot
'n levensbeschouwing of een ideologie dae
in tegenstrijd is met het beginsel, waar
mer. zijn eigen titel vestigt.
Wij ontzeggen aan niemand het recht
zijn bewondering uit te drukken voor het
totalitarisme, ongeacht of het een nazis
tisch of een communistisch totalitarisme
zij. Wij ontzeggen dat recht zelfs niet aan
iemand van koninklijke huize, op één
voorwaarde echter: dat men dan ophoude
met zich een koninklijke rol toe te eige
nen Alle buitenissigheden zijn toegela
ten. behalve de onoprechtheid met zich
zelf'.
Tot zover „Het Volk", wiens opinie over
dit geval hier door zéér velen zal ge
deeld worden.
Om dit goed te verstaan, diene men
te bedenken dat koningin Elesabeth de
taal der Vlamingen, de meerderheid harer
onderdanen, nooit heeft geleerd. Corr.
- -v s "X"**x+o'Xv
mm mm eeï
No. 3107. 5 april 1958
Redacteur: G. J. Ai VAN DAM
Vossiusstraat 18, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s.v.p. postzegel
voor antwoord insluiten.
„20x20" PAAS-EITJES
Als speciale surprise ditmaal voor de
feestdagen enige „Paaseitjes" waarvan
zowel partijspelers als problemisten zul
len kunnen smullen.
Als eerste pellen we een vers gelegd
eitje van oud-wereldkampioen B. Sprin
ger.
Stand no. 4058
„Coup Royal"
Zw. i_3) 5—7, 9-15, 18—21, 23. 24, 26.
Wit 16, 25, 27, 28, 32—39, 41, 43—45, 47—50.
Zwart aan zet. (1ste publikatie).
Zwart wint hier op fraaie wijze een
schijf door toepassing van de in het partij-
spel zozeer gevreesde „Coup Royal" met
1 24—29, 33x24; 2. 20x40, 45x34; 3. 19—24!
28x17, en nu de C.R. met 4. 11x33, waarna
de verdere combinatie mogelijk wordt, na
wits slagkeuze met de tempozet 6—11!,
39x28 of 16x27; 6. 18—221, 28x6; 7. 24—29,
34x23; 8. 14—20, 25x15; 9. 10x46 welke dam
wit wel kan afnemen met 4741, 46x21,
4338 enz., maar zwart een schijf gewon
nen heeft.
KAMPIOENSCHAP VAN NEDERLAND
Stand no. 4059
R. C. Keiler, Amsterdam
bruikt en kreeg tegen de klok te vechten.
Op het moment van bovenstaande stand
moest hij zijn 45ste zet spelen, terwijl hij
nog maar enkele ogenblikken tijd had.
Daardoor heeft hij waarschijnlijk geen ge
legenheid meer gehad alles nog eens te
berekenen en miste hij de winnende
voortzetting. Hij speelde 45. 3227?? 23x34;
46. 27x16, 29x38; 47. 40x18, en toen kwam
de Paas-verrassing met 812! Thans gaat
16—11 niet wegens 12x23, 19—24 enz. met
een simpele remise. Er volgde nog 3631,
12x23; 49. 31—27, 23—28; 50. 27—21, 38—32.
De tijdcontrole is gehaald maar het spel
is remise. 51. 21—17, 19—24; 52. 17—11. Een
door ir. Van Dijk, die meer tijd had, zeer
diep berekende manoeuvre!
In plaats van 32—27 zou 45. 28—22 winst
hebben gegeven, evenals 45. 3631 enz. Zo
ontsnapte Van Dijk, listig, op het laatste
moment en moest Keiler een minder
smakelijk „eitje" verwerken.
Stand no. 4060.
B. Springer
iggj;
mm lin.3BBf
naar keuze en daarna weer 37—31, 41x1,
13—18 (of?), 1x29, 24x33, 39x28, 19—24,
30x19, 14x32, 25x14, 1.0x19, 46—41 en de
zwarte schijf op 32 gaat verloren.
Na wits 2. 3227 kan zwart echter ant
woorden 17—22. 3. 33x22, 24x33. 4. 38x29
(gedw., op 39x28, 1924 enz. 1 v. zw.).
en bijv. 20—24. 5. 29x20, 15x24 (dreigt 24—
29 met gelijk spel). Op 39—33 volgt nu
14—20, 18x47, terwijl op 34—29 weer komt
24x33, 39x28 en 19—24. Zwart kon natuur
lijk niet direct 5. 1217 spelen wegens
44—40, 17x28, 29—24, 20x29 en 34x1.
Alles tezamen wel even een interessant
moment.
In deze 20x20 openingscombinatie (dia
gram hiernaast) komt de mogelijkheid
voor dat er "2 dammen worden gehaald
Speelt wit nl. 3025? dan zwart 16211!
(de enige juiste!), 2 25x23.21x32,3. 29x20A.
15x24. 4. 38x27, 18x49. Eerste dam. 5. 27x13.
12x32. 6. 37x28, 26x46. Tweede dam. Op
wit 3. A. 38x27, 10—14. 4. 29x20, 18x49.
Eerste dam. 5. 27x18, 12x32. 6. 37x28, 26x46
Tweede dam. De combinatie is niet zeer
ingewikkeld, maar de moeilijkheid ligt in
de sleutelzet. Zwart 1. 1721 of zw. 1.
18—23 geeft nl. niet meer dan gelijk spel,
indien wit op de juiste manier slaat.
Stand no. 4062
„DUBBELDAM"
Zw. 1, 3—5, 7—13, 15—20, 22, 24, 26.
Wit 27—30, 31, 33, 35—45, 47, 48, 50.
Wit aan zet, (V.D. 1ste publ.).
Ir. G. E. van Dijk, Wageningen
Zw. 8. 11, 13, 14, 16, 19, 21, 23—25, 29.
Wit 27, 28. 32, 33, 35, 36, 38—40, 45, 48.
Wit aan zet.
Deze stand is uit de tweede partij in
de match tussen Keller en Van Dijk om
de persoonlijke titel „Kampioen van Ne
derland" 1958. Ook hierin speelde de drei
ging met de „Coup Royal" een grote rol.
De partij was spectaculair en in de ope
ning, bij de 5de zet reeds, gaf Keiler er
een interessant karakter aan door de uit-
ruil naar veld 22. Ir. Van Dijk, van zijn
kant, ging de moeilijkheden niet uit de
weg, maar hij heeft in het middenspel zijn
linkervleugel niet op de juiste wijze ont
wikkeld, waarschijnlijk voornamelijk door
het feit. dat hij met zijn 24ste en 25ste zet
schijf 15 naar veld 25 bracht. Hierdoor
werd zijn positie precair. Vermoedelijk
zou zwarts 23ste zet niet 2024 hebben
moeten zijn maar 1822, hetgeen meer in
de lijn lag.
Het resultaat was nu. dat zwart steeds
moeilijker spel kreeg met Coup Royal-
dreigingen, die vaak van dodelijk karakter
waren. Keiler had echter meer tijd ver-
Zw. 1—4, 7—18, 20, 22—24.
Wit 27, 29, 31—46, 48, 50. Wit aan zet.
(lste publ.).
Grootmeester Springer brengt hier ais
Paas-surprise nog weer een nieuwe ope
nings-variant in „20x20". De stand kan ais
volgt ontstaan: 1. 32—27, 19—23. 2. 33-29.
14—19. 3. 37—32, 10—14. 4. 41—37, 17—22. 5.
47—41. 11—17. 6. 38—33, 6—11. 7. 43—33'
510. 8. 4943! Zwart denkt wit thans in
een zodanige „knijp-stand" te krijgen, dat
wit de grootste moeite zal hebben zonder
schijfverlies te ontsnappen en speelt 19—
24? Maar dan volgt verrassend: 27—21'.
17x26 A. 9. 33—28 of 32—27 enz. Op A. zw.
16x27, 32x21, 17x26. 10. 33—28, steeds met
schijfwinst.
Stand no. 4061
Zw. 3—20, 24, 26.
Wit 25, 29—39, 41—44, 46, 48—50. (lste
publikatie). V.D. Zw. aan zet.
Deze stand had kortgeleden kunnen
voorkomen in een vrij partijtje, dat ik
thuis speelde met Piet Roozenburg
(zwart). Indien hier 17—22 was gespeeid
had kunnen volgen: 2. 32—27! Nu
gaat 11—17 niet door 27—21, 33—28 enz.'
Terwijl op eveneens dam volgt met 27—21.
16x27, 4. 33—28, 22x33A. 5. 31x22, 18x27 B„
6. 39x28, 24x22. 7. 37—31, 26x37. 8. 41x1.
19—23. 9. 1x29, 20—24. 10. 29x20 enz. met
schijfwinst voor wit. Op B. zw. 17x23. 6.
37—31, 26x37. 7. 41x1, 13—18 (of?) 8. 39x28
(niet 1x23 wegens 19x28, 30x19, 33x13 met
voorlopig gelijk spel), 22x24. 9. 1x29, 20—24
10. 15x24 met schijfwinst voor wit. Op A
zw.. 5. 24x33. 6. 38x29, 22x24. 7. 31x22,
(Schaakredacteur P. A. KOETSHEID,
Huize St.-Bernardus, Sassenheim).
(Zaterdag 5 april)
VOOR PROBLEEM- EN PARTIJ
LIEFHEBBER
Voor de feestdagen hopen we onze le
zers met beide problemen alsmede de
partij prettig bezig te houden.
Een paasrubriek moet iets moois bieden
en we vertrouwen hierin geslaagd te zijn
No. 7674 zal aan de ervaren oplossers we!
geen buitengewone krachtsinspanning kos
ten. Het middenspel van~ deze opgave zal
voldoening schenken.
No. 7675 is weer een tweezet met schijn-
spel, die men in de laatste tijd veel ont
moet. De sleutelzet verandert in dit ge
reedliggende spel zo opmerkelijk, dat men
o.i. wel van een topprestatie mag spreken
De auteur is met dit thema aardig ver
trouwd.
PROBLEEMOPLOSSINGEN
No. 7667. Dr. B. Kantorowicz. Opl. 1.
Dg5 dreiging 2. De5:tt- Op 1. Db6 volgt
1Df2.
No. 7668. P. A. Koetsheid. Opl. 1. Te3—e2
enz.
Zowel 1. Tel, als Pd4—f3 pareert zwart
door 1g3g2! en 1. Dg6 door 1
Pe5!
GOEDE OPLOSSINGEN
Beide problemen werden goed opgelost
door L. M. V. D„ Maassluis; P. M. Dekker,
R'dam; G. Dessing, R'dam; Th. K. J. Deu-
ling, Den Haag; Joh. Konings, Ouden
bosch; B. Kouwenhoven, R'dam; C. Lutz,
Gouda; Jac. N. v. Nieuwstadt, Kaats
heuvel; F. Pijls, Maasbracht; G. G. Smit.
Schiedam; W. Stam, R'dam; C. v. d. Weide,
R'dam.
No. 7667 door George Auping, Joppe;
John Auping, Joppe; H. J. v. Galen,
R'dam.
No. 7668 door W. H. Haring, Schipluiden;
A. C. Nunnink, Voorburg.
Partjj no. 1301.
i DAME-GAMBIET
Wit: Kluger Zwart: Suetin
Tailing 1957
(overgenomen uit Schach-Echo)
1. d2d4, d7d5; 2. c2c4, c7c6; 3.
Pgl—f3, e7—e6; 4. e2—e3, Pg8—f6; 5. Pbl
c3, Pb8—d7; 6. b2—b3, Pf6—e4! Dus niet
de Meraner-variant (6. Ld3, dc4: 7. Lc4:
b5 enz.). De door wit gekozen flankontwik
keling geeft zwart geen moeilijkheden.
7. Pc3Xe4. De volgende zetten van
Kluger wijzen erop, dat hij de zet Pe4
voor wat te haastig heeft aangezien. Ten
onrechte zoals zal blijken. Hij had rustig
bv. Dc2, f5 kunnen laten volgen.
7d5 X e4; 8. Pf3—d2, f7—f5; 9.
g2g4. Op 9. f 3, zou volgen 9. Ld6,
9Dd8h410. g4Xfó, e6Xf5; U
Lel—b2, Pd7—f6; 12. h2—h3, Pf6—g4. Dit
wijst de zwakke plek aan in de witte
stelling: het punt f2. Niet wit is de aan
valler zoals hij bij 9. g4 gedacht zou heb
ben, maar zwart.
13. Ddl—e2, Lf8b4! Dit verhindert de
zet 14. Lg2. Zwart zou dan na 14.
Pf2: Df2: Ld2:j een belangrijke pion win
nen.
14. Tal—dl, f5—f4! Deze pion moet van
wege de dreiging f4f3 genomen worden.
15. e3Xf4, 0—0! 16. Lfl—g2, Lb4Xd2t;
17. Tdl Xd2, e4—e3! De beslissende zet.
18. h3Xg4. Iedere andere zet maakt het
nog erger.
18e3Xd2t; 19. KelXd2, Dh4Xg4;
20. De2Xg4, Lc8Xg4; 21. Thl—h4, Tf8Xf4!
22. f2—f3, h7—h5; 23. Kd2—e3, g7—g5; 24.
Th4—hl. Op 24. fg4: Te8t enz.
24Ta8e8t; 25. Kf2. Lf3: en
wit gaf zijn partij op, op 26. Lf3: volgt g4.
No. 7674.
B. SOMMER.
Ie prijs Schach 1954
Mat in 3 zetten
No.7675.
A. J. v. KOLL, R'dam
Eerste plaatsing.
Mat in 2 zetten.
Professor L. Rogier heeft er in een studie op gewezen (Algem.
Geseh. der Nederl., dl V, pag. 360 e.a.), dat weliswaar de protes
tantse godsdienst in Overijssel gedurende de zeventiende eeuw grote
winsten behaalde, maar dat niettemin hele streken trouw hieven
aan de H. Kerk.
Als overwegend katholieke gemeen
ten. noemt hij o.a. Denekamp, Ootmar
sum Oldenzaal en hij schrijft dat
toe aan de gelukkige omstandigheid,
dat „hier heel de zeventiende en achi-
tiende eeuw bijna alle havezaten door
katholieke, adellijke families bewoond
bleven, zoals de van Hövells, Van
Voorsten. Van Oldeneels en Haersol-
tes".
Te Ootmarsum bestaan nog zeer
oude gebruiken: het blazen op de Mid
winterhoorn in de Advent, de Rond
gang van de Nachtwacht op Oude
jaarsnacht, de Palmpasen-optocht en
niet te vergeten, het „Vlöggelen".
Deze oeroude gebruiken voegen zich
uitnemend bij de sfeer der parochie
kerk, die omstreeks het jaar 1220 moet
zijn gebouwd.
Door vriendelijke hulp van „Vreem
delingenverkeer" zijn wij in staat iets
over de Paasgebruiken te vertellen.
Allereerst: waar ligt. Ootmarsum er
gens? Gelijk reeds gezegd: in Overijs
sel, niet ver van de Duitse grens. Wij
bezochten het buitengewoon schilder
achtige stadje met zijn ongerepte om
geving per auto, van Almelo uit. We
deden er nog geen half uur over. lan
ge- niet. Aan de stille rust. de vredige
natuur, ongestoord door het geraas
van fabrieken zou men niet zeggen,
da» de naam Ootmarsum iets met de
oorlogsgod Mar» zou hebben uit te
staan. Er zijn er dan ook die dit hard
nekkig ontkennen: hier woonde vroe
ger het volk der Marsen, zeggen zij.
Anderen voeren koning Othmar ten
tonele. Maar hoe dan ook, we staan
hier op historische bodem; er werden
zelfs koepelgraven uit de prehistorie
ontdekt. (Vermelden we terloops nog
even, dat graaf Bernhard von Bent-
heim een monstrans, laat ons maar
zeggen: aan de parochiekerk vermaak
te, welker waarde op zestigduizend
gulden wordt geschat.
Op Palmpasen trekken de kinderen
door hef aloude stedeke. Ze dragen de
bekende, fleurige „paimpaasjes". kw,s-
tig versierd met krakelingen, vijgen,
rozijnen, ulevellen enz. Er worden
prijzen toegekend voor de mooiste,
maar alle deelnemers krijgen een trak
tatie. Het „processie"-iied luidt:
„Pallem. Pallem Paöschgen.
Laöt de hoonder kraöschgen,
Hei Koerei! Hei koerei!
Nog eenen zondag,
Dan kriegen wij 'n ei
Het is zonder meer duidelijk, dat
hier herinnerd wordt aan Jezus' zege
pralende intrede binnen de stad Jeru
zalem.
Jaarlijks zorgt een zestal verdien
stelijke jongemannen de „Paoskêê.s",
voor het handhaven der traditionele
paasgebruiken. Er wordt „paashout"
aangekocht. Tegen één uur verzamelt
men zich, daags vóór Pasen op het
marktplein. Drie grote wagens gaan
daarna de provinciale weg op om het
reeds gehakte hout te halen. Piepend
en krakend bolderen de zwaaroe-
vrachte wagens over het oneffen pad.
Bij hun terugkomst in Ootmarsum,
worden ze opgewacht door groot en
klein, waarna een paaslied wordt aan
geheven: „Christus is opgestanden
Op de ..Paoskamp" wordt het hout tot
een hoge mijt opgestapeld.
Op Paasavond tegen het invallen
van de duisternis, wordt de brand er
in gestoken. „De geweldige houtstapel
vlamt loeiend op, knappend en kra
kend, dat de vonken er meters ver af
vliegen. En naarmate de vlammen ho
ger slaan, klinken luider de Paasliede-
ren der vele honderden omstanders.
Vanaf de Kuiperberg heeft men een
fantastisch gezicht op de vele paas
vuren uit de omtrek die de donkere
avondhemel verlichten".
Maar het bekendste paasgebruik van
Ootmarsum is toch wel:
dat jaarlijks door zeer veel belang
stellenden wordt gadegeslagen en op
de eerste Paasdag wordt georgani
seerd. Honderden inwoners vormen
hand in hand een lange slinger, die
zich zingende voortbeweegt door de
straten.
Men kiest een bepaalde route, waar
van nimmer wordt afgeweken. De
mensenstoet trekt niet alleen over de
weg, maar ook in de lengte door
verscheidene huizen. Hier en daar
wordt een kleine hartversterking ge
schonken, want al dat trekken maakt
dorstig! En niet alleen het trekken,
óók het zingen van tientallen alle
luja's. die „als een deun dagen en
dagen in je hoofd blijven nadeinen".
„Alleluja, den blijden toon, Alle
luja", wordt nu gezongen, zoet en
schoon, alleluja, enz. enz. „Christus
is opgestanden, Al van de Joden hun
handen. Du, zullen wij allen vrolijx
zijn. Christus zal onze Verlosser zijn".
Wanneer de straten zo haar beurt
gehad hebben, komt het marktplein
vóór het raadhuis aan de beurt. Hier
trekt de slinger zo lang rond tot allen
aanwezig zijn. Pas daarna lost de ke
ten zich op. Nogmaals wordt gezamen
lijk het „Christus is opgestanden"
aangeheven, waarna vaders hun kin
deren enkele malen hoog optillen. Dit
i, dan teven, het eindp van het be
faamde „vlöggelen" dat in de namid
dag van Pasen plaatsvindt.
Misschien vraagt iemand zich af, hoe
ze daarginds aan dat werkwoord vlög
gelen gekomen zijn.
Volgens de ons zo welwillend afge
stane lectuur, zouden we hierbij moe
ten denken aan de „flagellanten" uit
de Middeleeuwen. Toen woedde er
een huiveringwekkende ziekte in bijna
geheel Europa, die een derde der to
tale bevolking naar het graf sleepte.
Men noemde die pestilentie: de zwatte
dood; meer dan veertig miljoen men-
sen werden er het slachtoffer van',
alleen al te Avignon, waar toenter
tijd de pausen resideerden, vielen er
62.000Er vormden zich nu benden
fanatici en dwepers, die zich bloedig
geselden en kastijdden om zodoende
Gods barmhartigheid af te smeken.
Onder het zingen van geestelijke lie
deren trokken deze „flagellanten" van
stad tot stad. Zij hadden maling aan
Paus en Bisschop en traden fanatiek
op tegen de Joden, aan wie zi.1 de
schuld der pestilentie gaven. Nog
anno 1400 trokken deze geselbroeders
(flagellare: geselen) door de straten
van Maastricht. Sommigen nu menen,
dat het woord „vlöggelen" wil aan
duiden. dat de Ootmarsumse „proces
sie" zekere overeenkomst, vertoont
met die der flagellanten.
Het staat wel vast. dat we hier met
een oude vruchtbaarheidsritus heb
ben te doen, waarop ook de enkele
hartversterkingen zouden duiden. d»e
men staandeweg hier en daar geniet.
Een ander oud gebruik in de omge
ving van Ootmarsum is de brooduit
deling op de Ageler Es. JaarlljW
wordt daar brood aan de armen ge
schonken om van de Hemel de genau'
te verkrijgen, dat de rogge-oogst met
door vorst of hagel zal worden be
schadigd. Maar, omdat dit ontroerends
liefdewerk niet in de Paastijd, doch
op Pinksteren valt. zullen we er hier
niet verder bij stilstaan, evenmin a»'
bij het midwinterblazen, beginnend
de eerste dag van de Advent en ei®'
digend op Driekoningen.
Besluiten we met enkele strofe®
van het Paaslied:
„Lof zij dat zuivere Lam Gods, zoet.
Dat ons verlost heeft door Zijn blo:®
Gloria zingen we in des Heren vrees.
Die van de dood verrezen is.
Hem danken wij voor Zijn genS,
Met deze zang. Alleluja".
1. Eiffel-toren, Parijs, 2. Big Ben,
den, 3. Museum del Prado, Madrid,
Graf van Napoleon I, Parijs, 5.
Sainte-Gudule, hoofdkerk van Brussel.
6. Löwendenkmal, in de rots uitgehou
wen te Luzern, 7. Saint Paul's Cathe
dral, Londen, 8. Waterval van de RU®;
bij Neuhausen, 9. De Pilatus, berg hjj
Luzern, 10. Museum Hermitage (met -
20 Rembrandts), Leningrad, 11. West
minster Abbey. Londen, 12. LouW®;
museum te Parijs. 13. Promenade de»
Anglais, te Nice. 14. Cimetière du P®r®>'
Lachaise (biechtvader van Louis XI*»
Parijs, 15. Basilique du Sacré-CoU®'
Parijs. 16 Westminster Cathedral, R-K'
kathedraal te Londen, 17. St.-Paulu®'
buiten-de-stadsmuren, Rome, 18. Sa®
Marco-plem, te Venetië naast de Sa®
Marco, 19. Tower, Londen, 20. Pont
Vecchio (oude brug), Florence, 21. Kf'
fizi-museum, Florence, 22. Palei»
Schönbrunn, Weenen. 23. Kremlin, cen
trum van Moskou, aan het Rode Plei®>
24. De Kleine Zeemeermin kreeg haaf
wereldvermaard standbeeldje aan d
haven van Kopenhagen, 25 Alhambra
(rode paleis), Granada.
Iedereen kent de gekleurde paaseieren,
die tegen Pasen door heel wat mensen
worden gegeten. Wij hebben er in ons
land en in Zwitserland tientallen ge
zien, beschreven met 'n paasspreuk,
soms zelfs kunstzinnig beschilderd.
Grote, Franse kunstenaars, zoals bijv.
Watteau, brachten prachtige figuurtjes
op de eieren aan.
Het paasei heeft zo zijn eigen beteke
nis. Het is net, of er helemaal geen le
ven in zit, maar toch bevat het de kiem
van een nieuw leven. Op deze wijze
kon het ei het zinnebeeld van Christus'
Verrijzenis uit het graf worden.
De eerste Christenen legden wel
eieren in de graven van hun dierbare
afgestorvenen. Die waren dan dikwijls
van marmer, maar óók heeft men na
tuurlijke eierschalen aangetroffen
de graven van de martelaren. Men w1
de daarmee zeggen: dit dode üchaa
zal eens, op Gods' bevel, herrijzen, u
H. Kerk heeft zelfs 'n aparte zege
voor de paaseieren en noemt ze „zinne
beeld en gedachtenis der Verrijzen'
van Christus".
Elders zegt men, dat de paasklokke
de eieren uit Rome meebrengen.
bestaat een vreemd woord, cloche®
(„klokken"), waarmede men in BelS1^
de paaseieren wel aanduidt, gelijk Ka
nunnik van de Velde weet te vertelle®'
„En te Doornik", zegt hij, „noemt me®
een paasei 'n: Marie Pontoise, naar
grote klok van de kathedraal aldaar.
Wat de „paashaas" met het brenge®
der eieren te maken heeft dit moet*
zegt van de Velde, „een uitvindsel zij®
om de stem der oude klokken, komen»
van Rome, teniet te doen."
Regelmatig ontvangen wij verzoeken
van lezers, om ingelicht te worden over
bridgeboeken. Over het algemeen is het
lastig precies het juiste advies te geven,
daar de redacteur niet geheel met de
speelsterkte van de vragers op de hoogte
kan zijn.
Wij publiceren nu dan ook maar eens
een lijst, waarmede bridgers hun voor
deel kunnen doen bij de eventuele aan-
schaffin.g van een bridgeboek. Als men de
gewenste titel en uitgever aan een goede
boekhandel opgeeft, zal men het gevraag
de altijd krijgen.
Boeken voor beginners: Bridge voor
Iedereen (aut. H. W. Filarski; ui tg. Ph-
Kruseman n.v.. Den Haag). In dit boek.
dat niet te uitgebreid is. wordt het spel
van de grond af behandeld.
Boeken voor iets gevorderden (1 i 2 jaar
bridge). Vereenvoudigd Contractbridge
(aut. Ch Goren, uitg. Ph. Kruseman n v„
Den Haag). Een uitstekend boek (18o blz.)
van de grootste Amerikaanse bridge-
schrijver, vertaald in het Nederlands.
Hoe moet ik uitkomen? (Aut. Cohen Ter.
vaert; uitg. Ph. Kruseman).
Het bieden voor beginners, deel I. (Aut
mr. F. W. Goudsmit; uitg. Van Holkema
Warendorf, Amsterdam). Op systema
tische wijze wordt hier de moderne bied-
techniek uiteengezet.
Boeken voor gevorderden (met ruime
ervaring in bridge): Het bieden voor ge
vorderden; deel II. (Aut. mr, F. W. Goud
smit; uitg. Van Holkema Warendorf.
Amsterdam).
Contractbridge in een notedop (aut. Ch
Goren; uitg. Ph. Kruseman, Den Haag).
Een overzichtelijk, kort naslagwerkje over
bieden en spelen. Hierin wordt een goed
standaardsysteem behandeld. Vertaald in
het Nederlands.
Culbertsons Summary (Culbertson; uitg.
Van Holkema Warendorf, Amsterdam).
Eveneens een handig naslagwerkje van
beperkte omvang, Ned. vertaling.
Boeken voor gevorderden, die niet tegen
serieuze studie opzien:
Volledige Speeltechniek, deel III (aut.
mr. F. Goudsmit en H. W. Filarski; (Uitg
van Holkema Warendorf. Amsterdam).
Standaardwerk.
Contractbridge-compleet (aut. Culbert-
son; uitg. Van Holkema Warendorf.
Amsterdam). Volledig over het bieden en
enkele hoofdstukken over het spelen. Ned.
vertaling.
Biedsystemen. Over naar Acol (Ben
Cohen, vert, in Ned. Uitg, G. B. van Goor
Zonen, Den Haag).
Acol-biedsystemen der kampioenen (H.
W. Filarski; uitg. H. Meulenhoff, Amster
dam).
Diversen en buitenlandse literatuur:
Een-twee-drie bridge (H. W. Filarski);
uitg. Ph. Kruseman. Den Haag). Bridge-
problemen en tevens handleiding voor
bridge met 2 en 3 personen.
Design for bidding (S. Simon, uitg.
Nicholson Watson, London). Een uit
stekend boek voor expert-bridge.
Modern bidding and the Acolsystem
(Terence Reese; uitg. Edward Arnold
Co London). Uitsluitend voor exp«r'J
Voortreffelijk is de modernste biedtec»
niek hierin beschreven.
Reese on play (Terence Reese; uitg E®
Arnold Co., London een meesterwerk!*
over de speeltechniek in meest geraf'1'
neerde vorm.
Knipt u dit lijstje eens uit. Well:®»
komt het binnenkort eens van pas.
MTMIR-
De oplossing van no. 61 is
42
15552
9720
224
25
16381
525
200
16
35
321
1080
36
8192
35
+27
69
OO
1«
De oplossing moet geschieden door in
vulling van een der cijfers 0 Vm 9 zo
danig, dat het produkt van de cijfers in
een ononderbroken rij in horizu»—
richting gelijk is aan het getal, dat K®gt
staat en in verticale richting aan
getal dat boven staat.
Staat er evenwel een plusteken jt
voor het aangegeven getal, dan Is
niet bet produkt. maar de som van
in te vullen cijfers.
Staan er twee getallen in één hoklj
dan heeft het bovenste betrekking op
horizontale rij en het onderste op
verticale rij.
Oplossingen kunnen worden ingezö®f
den tot donderdagmiddag. Er zijn V»
prijzen van 2.50 beschikbaar.
Ditmaal kunnen wij met een P°^j,
wisseltje verrassen: P. A. M. Gomt®8'
Dillenburgstraat 4, Breda; Th. Poll®8-
Raadhuisstraat 3. Haarlem-N.; A. L.
S;mons. Rooseveltlaan 1701, Amsterdam]
Guus Vermeire, Chrysantstraat la, Rotte
dam-Z.
