ONMACHTIGE OPPOSITIE ZOEKT HEIL
IN GEVAARLIJK RADICALISME
Referendum kan de C.D.U. ook
voordeel brengen
Vluchtelingen in Oost-Europa
worden onophoudelijk bewerkt
Atoom-opwinding in Duitsland
Neutrale' vakbeweging meegesleurd
in nationalistische heetlioofdigheid
Uit alle
NEDERLANDS VLAS DODELIJK
BEDREIGD
Sovjet-propagandisten in Zweden boekten succes
Frankrijk en Tunesië
EISENHOWER DOET BEROEP OP
„GEZOND VERSTAND"
SER (nog) zonder
middenstanders
Scherpe toeneming der
gemeentelijke uitgaven
Geen separatisme?
Diepe onrust
Maatregelen tegen ver
wachte betogingen
Dringend hulp tegen Sovjet-duinping
V 15
ZATFRDAG 12 APRIL 1958
PAGLNA 8
Oneens over zetelverdeling
STAKINGSDREIGING OP
ARUBA VOORLOPIG
GEWEKEN
Kerala (India)
Londen
Pittsburgh (V.S.)
Detroit (V.S.)
Ter Apel (Gr.)
Halifax (Engeland)
Zuid-Afrika
li
WETENSCHAPPELIJKE
VORDERINGEN VOOR BE
STRIJDING VAN KANKER
KAPITALE BOERDERIJ DOOR
BRAND TOTAAL VERWOEST
JONGEN IN ZWOLSE STADS
GRACHT VERDRONKEN
INLICHTINGENDAG
KATH. EC. HOGESCHOOL
Nemen conservatieve ministers
ontslag?
(Van onze Haagse redactie).
Bij de aanvang van de nieuwe zittings
periode van de S.E R. ia prof. mr. F. de
Vries met algemene stemmen opnieuw toj,
voorzitter benoemd. Het dagelijks be
stuur is vrijwel ongewijzigd gebleven. In
plaats van de heerJSmeets, die zieh niet
meer beschikbaar heeft gesteld, werd prof.
mr. W. C. L. van der Grinten gekozen.
Aangezien de middenstandsorganisaties
het nog niet eens zijn geworden omtrent
de zetelverdeling, blijft de zetel van de
heer Hooy jn het dagelijks bestuur nog
open. Het is nl. zo, dat de Koninklijke-,
de Katholieke- en de Christelijke Midden
standsbond elk een vertegenwoordiger ui
de S.E.H. hadden afgevaardigd. Het Ver
bond van Middenstandsverenigingen had
slechts een plaatsvervangende zetel en
vroeg voor het nieuwe zittingsjaar eep
constante zetel. De vier verenigingen
moeten dus drie zetels verdelen, terwijl
de drie eerstgenoemde bonden (verreweg
de grootste en het meest representatief)
aanspraak maken op elk één zetel. Wan
neer vóór half mei geen oplossing is ge
vonden die door de vier bonden is ge
accepteerd (en het ziet er niet naar uit,
dat men voor die tijd overeenstemming
hereikt). dan zal staatssecretaris Veld
kamp een beslissing moeten nemen.
De uitgaven voor alle gemeenten teza
men zyn toegenomen van 1,5 miljard
in de eerste na-oorlogse jaren tot 2.1
miljard in 1856. De gemeenterekeningen,
die van 1945 tot en met 1949 jaarlijks ge
zamenlijk nog een nadelig saldo oplever
den, laten vanaf 1956 een batig saldo zien.
Dit blijkt uit de een dezer dagen ver
schenen nieuwe uitgave van de door het
C.B.S. samengestelde Statistiek der Ge-
meentefinanciën voor de jaren 1952—1956.
De exploitatie van bedrijven, zoals gas,
water, elektriciteit, openbaar vervoer enz.
leverde in 1954 per saldo een bate op
van 28 miljoen tegen f 37 miljoen in
1950. Het eigen belastingbeleid der ge
meenten gaf een inkomst van 202 mil
joen in 1954, terwijl de uitkeringen uit
het gemeentefonds in dat jaar 668 mil
joen in de gemeentekas brachten. Daar
naast ontvingen de gemeenten nog rijks-
en provinciale bijdragen voor speciale
doeleinden (zoals onderwijs, politie, volks
huisvesting e.a.) een totaal bedrag van
350 miljoen in 1954.
Wat de vermogenspositie der gezamen
lijke gemeenten betreft bleek de totale
boekwaarde der bezittingen en kapitaal
uitgaven, waartegenover geen bezittingen
staan, op 1 januari 1955 8.187 miljoen
belopen. De vaste schuld van 6.794 mil
joen en een vlottende schuld van 390
miljoen stonden hier tegenover. Omtrent
de reserves op 1 januari 1955 zijn nog
geen gegevens bekend, op 1 januari 1953
beliepen deze 645 miljoen.
De Lago-Oil and Transport Company
en de Lago Employees Council op Aruba
zullen maandag de onderhandelingen over
een nieuw contract hervatten, zodat het
stakingsgevaar voorlopig is geweken.
(Van onze correspondent)
strijdt tegen de C.D.U., maar ook tornt
aan de grondslagen der democratie. Deze
„actie tegen de atoom-dood" zal, wan
neer zij met succes wordt gevoerd, niet
slechts de bondsregering desavoueren,
maar ook de democratische orde, waar
van de bondsregering tot op heden steeds
als representante heeft gegolden. In we
zen is de „actie tegen de atoom-dood" niet
meer dan de uitdrukking van een onbe
heerste haat tegen het Westen, dat, nadat
het de Bondsrepubliek de welvaart en de
soevereiniteit teruggegeven heeft, nu een
BONN, april
Nauwelijks twee weken, nadat de Bondsdag zicli niet ruime meerderheid
heeft uitgesproken voor de uitrusting van de Bundeswehr met atoom
wapens, zijn dezer dagen de eerste affiches en brochures voor de groot
scheepse „actie tegen de atoom-dood" van de persen gerold. Het ziet er
naar uit, dat men in de eerstkomende maanden telkens weer zal stuiten
op de heftige campagne, die met behulp van aanzienlijke financiële trap achterna krii6t van een paar na-
i 1*1 Ti nmaliofianh a UnnlU Jflii
bronnen door de linkse groeperingen over het gehele land is ingezet.
Brieven aan alle instellingen, verklaringen, affiches, krantenartikelen,
voordrachten, films enz. moeten de massa mobiliseren en moeten een golf
van wantrouwen tegen de bondsregering doen ontstaan. Uit de redevoerin
gen der socialistische afgevaardigden in de Bondsdag is gebleken, dat men
voornemens is het hele M estduitse volk in een paniekslemming te brengen,
teneinde dit te hereiken zal steeds weer op dit éne worden gehamerd:
dat de atoombewapening van de Bundeswehr het bijna onafwendbaar
risico van de „atoom-dood" naar Westduitsland heeft overgebracht. De
oppositie zal dus 's mensen grote angst voor de dood mobiliseren voor
haar politieke doel.
tionalistische heethoofden, die liever de
weg van avontuurlijke „Ostpolitik" gaan,
dan zich in dienst van de Europese ge
meenschap een offer getroosten of een
risico op zich nemen. Gevaren, aldus
deze lieden, zijn goed voor de anderen,
voor ons alleen de voordelen.
Of is het anders? Is het toch zo, dat
de socialisten Werkelijk vrezen, dat door
de atoombewapening van de Bundeswehr
het risico van de „atoom-dood" onweer
staanbaar naar de Bondsrepubliek wordt
getrokken? Wij kunnen het niet geloven!
De geschiedenis leert ons nog altijd, dat
de zwakste het meeste gevaar ioopt.
Neen, achter de „actie tegen de atoom-
dood" staat voor alles de ongecontroleer
de haat van een partij, die in het verle
den geen enkel succes heeft kunnen boe
ken en die nu haar complexen afreageert.
Ditmaal moet ook .met een intensieve
deelneming van de D.G.B. het Duitse vak
verbond en de afzonderlijke vakbonden,
rekening worden gehouden. Dat betekent,
dat 6 miljoen mensen voor het karretje
van de oppositie zijn gespannen en dat
het politieke debat formeel naar kantoor
en fabriek wordt overgeplant. Reeds tij
dens het debat in de Bondsdag hebben
de vakbonden zich met petities en tele
grammen in de strijd gemengd.
Formeel heeft het dagelijks bestuur van
de D.G.B. zich thans ook aangesloten bij
de door de oppositie uitgeroepen „actie
tegen de atoom-dood", ofschoon in de
resolutie waarin dit geschiedde niet met
even zovele woorden over het grote strijd
middel van de vakbeweging: de staking,
werd gesproken. Hoe uiteindelijk de vraag,
of stakingen als politiek 'middel zullen
worden aangewend, door de D.G.B.
zal worden beantwoord, is dus nog niet te
zeggen. Vast staat evenwel, dat reeds
door de thans genomen besluiten binnen
de vakbeweging (die offjcieël politiek
neutraal is) grote spanningen zijn ver
wekt.
De socialisten in de leiding van de
vakbeweging zullen zich waarschijnlijk
niet om de protesten van hun christelij
ke collega-bestuurders bekommeren.
Zij voelen zich tamelijk sterk. Toen
er in het verleden ideologisch moeilijk
heden in de vakbeweging ontstonden
en een aparte katholieke arbeidersbe-
De in meerderheid communistische re
gering van deze provincie van India
heeft indertijd toen de eerste Spoet
nik van de Russische vrienden de lucht
in en er bovenuit ging niets nagelaten
om bij de bevolking het grootste ent
housiasme te wekken over dit technische
staaltje. Vooral toen bleek, dat de Rus
sen ook een hond mee hadden gezonden
op het ongewisse avontuur, kende de
geestdrift werkelijk geen grenzen meer.
Met het gevolg, dat iedereen eigen
Spoetnikjes ging maken en er om
het vooral maar echt te doen schijnen
ook honden in plaatste. Dat liep na
tuurlijk allemaal mis af en de bevolking
begon groot gevaar te lopen onder de
amateuristische proefnemingen, om van
de honden dan maar niet te spreken.
Nu heeft men zich genoodzaakt gezien
een absoluut Spoetnik-verbod uit te
vaardigen. Geen onbevoegden en dat
is daar iedereen mogen meer spoet-
nikje-spelen.
In de keurige Londense wijk Knights-
bridge begonnen de onberispelijk ge
klede lieden steelsgewijs naar boven te
kijken, naar het dak van een van de
monumentale huizen. Omdat verschil
lende mensen keken, begonnen er al
meer hun halzen uit te rekken en in
minder dan geen tijd stond de straat
zwart van belangstellenden. Wat er dan
te doen was? Wel, de een vertelde het
in het beste Oxford-Engels aan de an
der: op dat dak zat heus waar
zo maar een ooievaar te broeden. En dat
was iets wat sinds mensenheugenis in
Londen en sommigen zeggen zelfs in
heel Engeland, maar dat nemen wij niet
voor onze rekening nog nooit gebeurd
was. Het wonderlijkste van alles was,
dat het een stenen ooievaar was. die
daar eveneens* al sinds mensenheu
genis op dat dak ter versiering gestaan
had, maar wat schijnbaar nooit iemand
had opgemerkt. Waarom zou men er nu
dan plotseling interesse voor had? Wel,
de bewoner had, om het eens echt te
maken, het beeld en het nest met takken
omwonden, zodat het inderdaad wel op
een ooievaarshome .leek. De pret was er
echter gauw af en hij heeft snel de
takken weer weggehaald, want hij was
het al lang moe om steeds maar lieden
aan de deur te krijgen met de medede
ling: „Neem-me-niet-kwalijk-maar-er-
zit-een-ooievaar-op-uw-dak".
WINDSTREKEN
kreeg ruzie met haar man. Ze besloot
plotseling er alleen op uit te gaan, nam
tweehonderd pond sterling 2.000), die
ze ergens In een oude kous had liggen
mee en ging u neemt het me wel niet
kwalijk, maar het is zo aan de zwaai.
We zullen haar op haar uitgangetje niet
volgen, maar de draad weer opnemen,
toen 's avonds heel laat een politieman
op zijn ronde een vrouwelijk persoon
zo maar ergens langs de weg vond lig
gen. Hij dacht onmiddellijk aan al de
onopgeloste moorden in Engeland, maar
toen hij iets dichterbij kwam snoof hij
reeds de lucht van de whisky, die Julia
kennelijk in grote mate had genoten.
Enfin, ze werd naar het politiebureau
vervoerd, bracht de nacht in een cel
door en manlief werd gewaarschuwd,
dat zijn vrouw terecht was. Maar de
liefhebbende echtgenoot knikte maar
eens en zei: laat haar maar zitten waar
ze nu is en weigerde het losgeld te be
talen, waardoor in Engeland iemand, die
van een overtreding beschuldigd is,
voorlopig kan worden vrijgelaten. Julia
had het nogal voorzichtig gedaan, want
men ontdekte dat ze nog 195 pond en
negen shillings bij zich had, toen ze ter
ruste was gegaan. De rechter vond het
maar heel bedenkelijk voor een dame
van dergelijke leeftijd en toen ze uit
de rechtzaal kwam was ze in ieder ge
val nóg een pond meer kwijt: 10 shilling
boete en tien shilling kosten van het
geding.
Een groot warenhuis werd door de po
litie gesloten. Het werd misschien ook
wel tijd. Want deze firma had namelijk
om de klanten eens een heel bijzon
der plezier te doen een groot aantal
televisietoestellingen voor vijf dollar per
stuk te koop gezet en er bovendien nog
een stevig aantal bontmantels tegen aan
gegooid, die ook al voor de schappe
lijke prijs van vijf dollars te krijgen
waren. Toen de zaak de deuren opende
stonden er honderden en nog eens hon
derden personen voornamelijk vrou
wen tegen de ruiten gedrukt. Daar
konden die ruiten niet tegen en het werd
een groot spektakel van scherven en
snijwonden en vijf dames werden ge
wond.
De kat van de badmeester van het
zwembad beleeft op het ogenblik moei
lijke dagen. En de badmeester niet min
der. Want zo gauw poesja het elegante
neusje even buiten de deur steekt, wordt
het arme beest onmiddellijk door een
groot aantal meeuwen aangevallen. Wat
er tussen poes en de meeuwen bestaat
is niet duidelijk, maar het katje blijft
op het ogenblik dan ook maar binnen
de muren en kijkt al dagenlang nogal
kattig naar de meeuwen, die steeds I etiing
maar wild krijsend rond het huis blijven
zwermen en rond het zwembad. Maar
alleen de poes zit niet In het nauw, ook
de bewoners van heel de omgeving be
ginnen de overlast van de meeuwen te
merken. Men is van plan eens uit te
zoeken waarom de vogels plotseling zulk
een indringerige belangstelling tonen
voor het zwembad en zijn onmiddellijke
omgeving en waarom de poes al
klinkt het wat vreemd vooral het ge
beten hondje is.
Een voertuig met wielen? Het kan zijn,
dat zo iets over enkele tientallen jaren
hopeldos ouderwets ts. Tenminste, als
een experiment, dat in Detroit is ge
demonstreerd, kans van slagen zou heb
ben. Men heeft daar althans een voer
tuig zonder wielen gedemonstreerd, dat
zich op een dun laagje lucht voortbe
weegt op een hoogte van slechts enkele
milimeters boven het wegdek. Het ge
val wordt door fijne luchtstralen, die
door een gas-turbine of een turbojet-
motor worden geproduceerd, op „hoogte"
gehouden. Volgens schatting is niet
meer dan negen p k, nodig om een een-
tons-wagen met - een snelheid van 150
kilometer per uur aan te drijven.
Hoe het kwam, kunnen we u niet ver
tellen, maar Julia Priestley, zeventig
jaar oud maar niet wijs naar haar jaren,
Herinnert u zich misschien nog, dat
Mao-Tse-Toeng, de thans 64-jarige com
munist nummer 1 in China, verleden
jaar iedereen verbaasde door de zeer
brede, diepe en snelstromende rivier de
Yangtse over te zwemmen? Kort ge
leden was hij in Paopingkuo, een plaats
in de zuidwestelijke provincie Sekiang
en de dorpelingen, die wel eens een
verzetje wilden, vertelden de opper-
communist, dat nog nooit iemand er in
geslaagd was hier de rivier ovsr te ste
ken. Mao glimlachte eens en zei: „Het
spijt me heel erg. dat ik geen tijd heb
op het ogenblik, maar wanneer ik weer
eens langs kom dan zal ik jullie laten
zien dat ik het nog wel klaar."
weging werd opgericht, nam de af
scheidingsbeweging immers geen grote
omvang aan. De wervingsresultaten
van de Duitse K.A.B. zijn ontegenzeg
gelijk tegengevallen. Met enige reden
mag men hopen, dat eventuele se
paratisten ook nu geen grote aanhang
zullen krijgen.
Intussen valt het op, dat het orgaan
van de katholieke arbeidersbeweging,
de „Kettler-Wacht", duidelijk heeft
verklaard: „De beslissing over de
atoombewapening behoort enkel en al
leen genomen te worden in het door
vrije verkiezingen gekozen parlement".
Dit laatste zal ongetwijfeld ook het
standpunt van de christelijke leiders bin
nen de grote neutrale vakbeweging zijn.
En wanneer de D.G.B.-leiding zich niet
aan dit principe houdt, wordt niet alleen
de legende van de politieke neutraliteit
van de vakbeweging, maar ook de zo
broze legende van de onafhnakelijkheid
der vakbonden t.o.v. de sociaal-democra
tische partij, wreed verstoord.
De politieke stellingneming van de D.G.B.
zal ook een conflict ti^san haar en de
bondsregering scheppen. Als men dan
let op de huidige (economische onverant
woordelijke) loonacties van de bonden en
de stakingen, die daar verband mee
houden, dan ligt het voor de hand, dat
de „actie tegen de atoom-dood" ook het
sociaal-politieke klimaat zal bederven en
de economie in geyaar zgj brengen.
Gelukkig heeft de liberale F.D.P. bij
monde van haar voorzitter Reinhold Mai-
er, in deze zaak duidelijk stelling geno
men. Zij heeft het aangedurfd een an
der standpunt in te nemen dan haar
grote zuster in de oppositie en verklaard,
dat acties buiten het parlement om hoogst
afkeurenswaardig zijn. Of de liberalen
uiteindelijk aan de verleiding zullen kun
nen weerstaan om na de nederlaag in
de Bondsdag toch nog op deze wijze
de C.D.U. aan te grijpen, moet overigens
nog worden afgewacht.
AL MET ALvalt te voorzien, dat het
Westduitse volk in de komende maan
den in diepe onrust zal verkeren,
nu de menselijke angst voor de dood
voor een politiek doel wordt gemobili
seerd. En dat alles slechts, omdat de
socialisten met hun politiek tegen de
Kolen en Staalgemeenschap, de E.D.G.,
de Parijse verdragen enz. in een slop
zijn geraakt, waaruit zij nog maar één
weg kennen: de weg van het radicalisme,
dat vlak naast het nihilisme staat. In
derdaad is het zo, dat de sociaal-demo
cratie op het ogenblik niet alleeen meer
(Van onze correspondent)
EEN VAN DE punten, waarop oppo
sitie en vakbeweging op het ogen
blik hameren, is de noodzaak van
een referendum over de vraag of de Bun
deswehr met atoomwapens uitgerust mag
worden.
In de Westduitse staatsregeling, die als
grondwet dient, is wel rekening gehouden
met een directe uitdrukking van de volks
wil over een bepaalde kwestie, met name
omtrent de vraag of er nieuwe Lander
zullen worden gevormd. In een referen
dum als zodanig is evenwel niet voorzien.
Nu is de gewoonte om bij twijfel
over de uitlegging van enige grondwets
bepaling terug te grijpen op de officiële
notulen van de debatten van de parle
mentaire raad, die destijds als constitu
ante optrad. Uit deze handelingen blijkt,
dat alle partijen zich bij de stemming
over deze kwestie uitdrukkelijk tegen het
referendum hebben uitgesproken. M.a.w.
komt het voorstel van de socialisten om
een referendum in te voeren, op een
grondwetswijziging neer en vereist der
halve een beslissing met gekwalificeer
de meerderheid.
Vooralsnog is aan te nemen, dat spe
ciaal de C.D.U. zich principieel tegen de
invoering van het referendum zal ver
zetten, omdat bij de huidige scherpe te
genstelling tussen regering en oppositie
het gevaar ontstaat, dat bij elke gele
genheid die zich voordoet een dergelijk
referendum zal worden geëist en dit uit
eindelijk tot een middel van politieke tac
tiek zal worden verlaagd. Denkbaar is,
dat men toe zal stemmen in een rege-
rendum uitsluitend voor dit ene geval.
Zien wij het goed, dan zullen daarvoor
in de C.D.U. wel zekere voorstanders te
vinden zijn. Er zijn er, die het afwijzen
van de socialistische eis als een teken
van onzekerheid tegenover de grote mas
sa van het volk beschouwen. Deze argu
mentatie zal een rol gaan spelen als
de vraag aan de orde komt, wat de
C.D.U. tegenover de „actie tegen de
atoom-dood" zal stellen.
Het ziet er intussen niet naar uit, dat
de Bondskanselier veel voor deze rede
nering voelt, al zijn er van een refe
rendum ongetwijfeld ook voordelen voor
de C.D.U. te verwachten. Te meer daar
Adenauer zich naar ons gebleken is
De Zuidafrikaanse regering heeft giste
ren in bepaalde gebieden alle bijeenkom
sten van meer dan tien naturellen ver
boden om ongeregeldheden te voorkomen
tijdens betogingen, die de naturellen vol
gende week willen houden.
Volgens de regering wil men met de
maatregel verhinderen, dat onverantwoor
delijke elementen arbeidsonrust veroor
zaken.
Het verbod heeft betrekking op Afrika
nen in delen van de Kaapprovincie, de
Oranje-Vrijstaat en Transvaal.
De grootste politieke organisatie van de
naturellen, het Afrikaanse Nationale Con
gres, wil volgende week in het gehele
land betogingen houden, die moeten
samenvallen met de woensdag te houden
algemene verkiezingen. Deze betogingen
zijn bedoeld als protest tegen de apart
heidspolitiek van de regering.
volledig zeker van zijn zaak voelt. Wat
zou een referendum waarbij het Duitse
volk zich uitspreekt vóór een atoombe
wapening (en bij de jongste verkiezin
gen heeft zij zich toch ook in bijzonder
ruime mate voor Adenauer's krachtige
buitenlandse politiek uitgesproken) een
ongelooflijke triomf voor de bondskanse
lier zijn!
Overigens zijn b(j een referendum ver
rassingen nimmer uitgesloten. Het risico
van een voor de regering dodelijk fiasco
zit er dus in.
De C.D.U. heeft intussen de sleutel
zelf in handen. Niet alleen moet de
Bondsdag (C.D.U.-meerderheid!) be
slissen over het referendum zelf, ook
de formulering van de vraag, die op
het stembiljet zal worden afgedrukt, zal
dbor hem moeten worden uitgemaakt.
En van die formulering hangt bijna al
les ai!
Twee beelden uit Havana, de hoofdstad
van het eiland Cuba, waar door volgelin
gen van de opstandelingenleider Fidel
Castro bommen zyn geworpen en waar
een algemene staking werd afgekondigd.
De bovenste foto laat zien hoe soldaten
van de regering Baptista en leden van
de politie in Havana een buurt doorzoch
ten waar een bom xvas ontploft. Een
brand in Havana, ontstoken door een
door de opstandelingen geworpen brand
bom. zien we op de onderste foto. Vol
gens een officiële mededeling van de
Cubaanse regering zou op het eiland
thans alles weer rustig zijn.
(Van onze landbouwmedewerker).
De vlastelers, de handel en de in
dustrie hebben de koppen bij elkaar
gestoken om zich te beraden op maat
regelen, die de vaderlandse vlasserij
van de ondergang zullen kunnen red
den. De situatie, waarin deze bedrijfs
tak verkeert, is uiterst benard. Reeds
vorig jaar (zie dit blad van 20 sept.
j.l.) hebben wij gewezen op de moei
lijke toestand, die ontstaan is door de
Russische dumping. Juist op het mo
ment, dat vraag en aanbod met elkaar
in evenwicht waren, zijn de Russen op
de Westeuropese markt verschenen,
Hun komst is gepaard gegaan met een
scherpe prijsvai. Het Russische vlas
wordt namelijk aangeboden tegen
prijzen, die ver liggen beneden de prij
zen, die in rekening worden gebracht
aan de satelietlanden achter het Ijze
ren gordijn.
Tegen deze Russische dumping is
geen kruid gewassen. Reeds is de teelt
in ons land in één jaar tijd vermin
derd van 32.000 tot 22.000 ha. Maar
tegenover het enorme prijsfoederf, dat
de Russen veroorzaken, zet dit geen
enkele zode aan de dijk. Daartoe zou
een eensgezinde Westeuropese afweer
noodzakelijk zijn. Wij hebben deze
vorig jaar bepleit in de hpop dat de
Westeuropese vlasindustrie zou jnzien
dat het haar eigen belang is, dat de
teelt in stand blijft. Om de eenvou
dige reden, dat nog nooit een afnemer
is weigevaren bij een Russische mo
nopoliepositie. In het najaar van 1857
is een uiterste poging gedaan om te
komen tot een internationale regeling.
Het congres van de Fédération Inter
nationale du Lin en du Chanore beval
toen met algemene stemmen aan de im
port van Russisch vlas te beperken tot
10 pet. van de behoefte. Het zijn de
Engelsen, die roet in het eten hebben
(Bijzondere correspondentie)
Stockholm.
april
Het in Zweden buitengewoon actieve
propaganda- en inlichtingenapparaat der
Sovjet-Unie heeft enkele dagen geleden
een nogal opzienbarend succes kunnen
boeken. Het slaagde er namelijk in om
een bekend Lettisch koordirigent, die
sinds meer dan tien jaar als politiek vluch
teling woonachtig was in Zweden, er toe
over te halen terug te keren naar Let
land, waar hem de leiding zou worden
toevertrouwd van het stedelijk orkest van
Riga. De man heeft samen met zjjn echt
genote Zweden reeds verlaten.
Hoewel de verrassing over deze plot
selinge en onwaarschijnlijk-lijkende te
rugkeer bij het Zweedse publiek nogal
groot was, toonde men zich in de krin
gen van Baltische vluchtelingen evenwel
niet zo verbaasd over het gebeurde. De
druk die er van Sovjet-Russische zijde op
de vluchtelingen werd en nog steeds wordt
uitgeoefend is zeer zwaar en het valt
daarom niet te verwonderen dat vooral
zwakke karakters zoals de nu terug
gekeerde koordirigent er onder be
zwijken. Reeds sinds de jaren 1944—'45
doen de Sovjet diplomaten van de am
bassade in Stockholm hardnekkige pogin
gen om de tienduizenden naar Zweden ge
vluchte Esten, Letten en Litauers weer
terug te halen achter het IJzeren Gordijn.
Waarom, valt ntet zo moeilijk te raden.
Iedere vluchteling is immfers schadelijk
voor de Sovjetrussische propaganda. d:e
zo graag wil doen geloven dat het in
het Sovjetrijk een hemel op aarde is. En
wat een winstpunt Is het niet, zowel voor
de binnen- als de buitenlandse propa
ganda als er een vluchteling uit het ka
pitalistische Westen terugkeert naar de
veilige hoede van de Sovjet-Unie!
De methodes, die door de Sovjets of
hun agenten worden toegepast om de in
Zweden woonachtige vluchtelingen over
te halen, lopen nogal uiteen.
Kort na afloop van de oorlog pro
beerden ze het vla de Zweedse rege
ring die ze profiterend van hun tij
dens de oorlogsjaren gewonnen good
will er zelfs toe kregen om officiële
circulaires rond te zenden aan alle Bal
tische vluchtelingen, waarin de aan
dacht werd gevestigd op de gunstige
mogelijkheden om via bemiddeling van
de Sovjet ambassade in Stockholm te
rug te keren naar het vaderland, waar
ze zeker konden rekenen op een uit
stekende behandeling.
De verschrikkingen van het Sovjet be
wind tijdens de jaren 1940'41 lagen de
Balten echter nog te vers in het geheu
gen en er was dan ook praktisch niemand
die op de circulaires van de Zweedse
regering reageerde.
Daarna begonnen de Sovjets een di
rect propaganda-offensief tegen de
vluchtelingen. Bijna iedere dag zond
men hun brochures en geschriften over
de uitstekende situatie in het vader
land, waar nu iedereen tevreden was
en waar de levensstandaard steeds ho
ger werd. Men hoefde zich alleen maar
in verbinding te stellen met de Sovjet
ambassade, die dan zo spoedig moge
lijk zou zorgen voor repatriëring.
Maar ook dit boerenbedrog haalde
blijkbaar weinig uit, want omstreeks 1950
begon men het over een andere boeg te
gooien. Inplaats van de vriendelijk ge
stelde brochures en de verlokkende aan
biedingen kregen de Baltische vluchte
lingen nu dreigbrieven; midden in de
nacht werden ze opgebeld door onbeken
de personen die hun dringend aanrieden
om terwille van de eigen veiligheid en
die van familieleden zo spoedig mogelijk
gehoor te geven aan de Sovjet oproep
om terug te keren naar het vaderland.
Ook werden zij bij voorkeur laat
in de avond opgezocht door anonieme
geheimzinnige personen, die hun onge
veer dezelfde boodschap kwamen bren
gen. Onder deze zware psychische druk,
vooral de bedreiging van familieleden,
waren er versoheidenen, die 't niet lan
ger konden volhouden en die op een
goede dag plotseling waren verdwenen
gerepatrieerd door bemiddeling van de
Sovjet ambassade. Maar de meesten
hielden moedig stand.
Momenteel schijnt aan de telefoonter-
reur een eind te zijn gekomen, en ook
de geheimzinnige bezoekers laten zich niet
meer zien. De stroom propagandageschrif
ten blijft evenwel aanhouden, en men
schijnt het vooral te hebben gemunt op
ouden van dagen, op zieken en zwakken,
en op wankelmoedigen. Waar deze te vin
den zijn weet men precies, want het Sov
jet inlichtingenapparaat werkt uitstekend.
Als een vluchtelingenfamilie de ene dag
verhuist en nog geen enkele instantie op
de hoogte is van het nieuwe adres, komt
de propaganda toch de andere dag reeds
de nieuwe brievenbus inglijden.
Uiteraard doen de Zweedse autoritei
ten hun uiterste best om deze terreur
tegen de Baltische vluchtelingen zoveel
mogelijk tegen tc gaan. en in de loop
der jaren zjjn er dan ook reeds verschil
lende Sovjet „diplomaten" aan hun jasje
getrokken of zelfs het land uitgezet.
Maar tegen het verspreiden van pro-
paganda-drukwerken kan men niets be
ginnen en bovendien voelen de meeste
vluchtelingen er niet zoveel voor om hun
vervolgers aan te geven bij de politie.
Men kan immers nooit weten welke re
presailles dat zou kunnen uitlokken.
Gezien dit alles is de terugkeer van dc
Lettische dirigent dus niet zo verbazing
wekkend. Volgens velen was hij een
uiterst labiel type, waarmee de Sovjets
waarschijnlijk niet eens zoveel moeite
zuilen hebben gehad. Maar of de man
werkelijk ooit dat baantje bjj het stede-
Hik orkest van Riga zal krijgen, betwij
felt men nogal sterk.
gegooid. De gevonden oplossing is on
dergraven door Engeland, dat zich
achteraf heeft gedistantieerd van de
beréikte overeenstemming. Immers elk
land had zich zijn vrijheid moeten
voorbehouden voor het geval, dat een
der partners zou weigeren overeen
komstig de aanbeveling te handelen,
teneinde niet het slachtoffer te wor
den van een met behulp van Russisch
vlas gevoerde deloyale concurrentie op
de garenmarkt.
Het water is de Nederlandse vlasse
rij thans tot aan de lippen gestegen.
Wanneer zij de strijd zou moeten op
geven zou een belangrijk stuk werkge
legenheid én een deviezenbron verlo
ren gaan. Bovendien zouden de gun
stige perspectieven, die de Euromarkt
voor deze bedrijfstak zou kunnen ope
nen, geen realiteit kunnen worden.
Tenslotte zouden de landbouwteehni-
sche voordelen van de vlasteelt, met
name ten aanzien van de vruchtwisse
ling, tot het verleden behoren. Er is
dan ook alle reden voor een steunre
geling ten behoeve van de Nederland
se vlasteelt en -industrie.
De industrie heeft grote investerin
gen gedaan om „bij" te blijven. Er is
een project onderhanden, waarvan
verwacht wordt, dat het de produktie.
kosten van vlasgaren zal kunnen te
rugbrengen tot dat van katoengaren.
Slaagt dit project, dan zal ons land
zich een grote voorsprong op het bui
tenland met name in de Euromarkt
kunnen verwerven. Het moet de
overheid thans wat waard zijn om
deze ontwikkeling niet af te laten snij
den.
De overheid zou steun kunnen ver
lenen door een toeslag per arbeider in
dienst van de vlasindustrie en door een
teelttoeslag voor zover een minimum-
opbrengstprijs niet wordt behaald.
Deze toeslag zou eventueel beperkt
kunnen worden tot de produktie van
een bepaald areaal.
Deze overheidshulp is des te meer
noodzakelijk, nu ook de regeringen
van andere Westeuropese landen hun
vlassers te hulp schieten. In België
wordt een teeltpremie verstrekt van
2000 francs per ha. In Frankrijk is
voor 1958 een bedrag uitgetrokken van
plm, 1,8 miljard francs of ruim f 400
per ha. Voor overheidssteun aan de
Nederlandse vlasserij is een moreel
argument te ontlenen aan het feit, dat
in de eerste vijf na-oorlogse jaren toen
er een grote vraag was naar vlas, de
vlasserij verplicht was tegen vastge
stelde prijzen te leveren aan de bin
nenlandse textielindustrie, waardoor
ca. f 1,5 miljoen aan mogelijke in
komsten is verloren gegaan. De gun
stige perspectieven, die zonder tijdelij
ke overheidssteun verloren zullen
gaan, zullen naar wij hopen bovenal
een spoedige besluitvorming in voor
de vlassers gunstige zin bevorderen.
De Amerikaanse medicus dr. Dmoeh-
owski uit Houston heeft verkJaard erin
geslaagd te zijn in een elektronenmikros-
coop met een vergroting van tweehon
derdduizend keer voor het eerst In de
geschiedenis het virus van bloedkanker
bij een kind te hebben gefotografeerd.
Professor Samuel Graff van de Colum-
bia-universiteit heeft te Philadelphia mee
gedeeld een apparaat geconstrueerd te
hebben, „cyelogenarator" genoemd, dat
het kankeronderzoek zal vergemakke
lijken. Dit apparaat maakt ononderbroken
cultuur van menselijke cellen buiten het
menselijk lichaam mogelijk en zal gege
vens kunnen verschaffen over de funda
mentele karakteristieken van kankerach
tige cellen. Het apparaat verwekt vrijwel
precies dezelfde omstandigheden als in
het lichaam van een levend wezen. Het
omvat een reservoir met de oplossing
waarmee de cellen worden gevoed, 'n gla-
veerd en een gedeelte met filters, uitlaat
veerd en een gedeelte met filtrs, uitlaat
e.d.
(Van onze correspondent)
Te Oosterzee bij Lemmer is vrijdag
avond de kapitale boerderij van de heer
M.Sj. de Vries door brand totaal ver
woest. Honderd stuks runderen en klein
vee konden met veel moeite gered wor
den. De inboedel en de landbouwwerktui
gen gingen grotendeels verloren. De heer
de Vries, zijn vrouw en vier kinderen wer
den dakloos. De brand was ontstaan in
de schoorsteen van het woonhuis en breid
de zich, aangewakkerd door een felle wind
zo snel uit, dat de brandweren van Lem-
men en Echten weinig konden uitrichten.
(Van onze correspondent)
Donderdagmiddag i6 in de stadsgracht te
Zwolle verdronken de negenjarige Menno
van der Kolk. De jongen speelde met zijn
twaalfjarig broertje en twee vrienden op
een stapel hout, die op de kade lag, vlak
bij het water.
Een voorbijganger riep de jongens toe,
dat zij eraf moesten gaan. Zij deden dit,
maar hierbij gleed Menno in het water,
Zijn broertje gooide hem nog een stuk
hout toe, maar hij slaagde er niet meer
in dit te grijpen.
Volgende week zaterdag zal aan de
Kath. Ec. Hogeschool te Tilburg de ge
bruikelijke inlichtingendag worden ge
houden voor abituriënten van het VHMO.
's Morgens om half elf worden de deel
nemers ontvangen in de aula van de
Hogeschool aan de Bosscheweg door de
rector-magniïicus, prof. dr. P. P. van
Berkum, waarna enige inleidingen worden
gehouden over de economische en sociale
afdeling en het bureau studentenbelangen.
Voor en tijdens de koffietafel, welke deze
ochtendbijeenkomst besluit, bestaat ge
legenheid tot een persoonlijke gedachten-
wisseling.
Aanmeldingen voor deze lnlichtlngen-
dag kunnen geschieden bij de administra
tie der Hogeschool en het bureau stu
dentenbelangen, Bosscheweg 339, Tilburg.
Naar van gewoonlijk welingelichte
ziide te Washington wordt vernomen,
heeft president Eisenhower aan premier
Gaillard een persoonlijke boodschap ge
zonden betreffende het FransTunesi
sche geschil. De brief is gisterenmorgen
door Robert Murphy overhandigd. Naar
aanleiding van dit schrijven had Gail
lard besloten, de kabinetsvergadering,
die gisteren had moeten plaats hebben,
tot vandaag uit te stellen.
Het hoofd van de Amerikaanse re
gering zou, naar van genoemde zijde
wordt vernomen, uiting hebben gege
ven aan zijn bezorgdheid over de ont
wikkeling van de verhouding tussen
Frankrijk en Tunesië. Hij zou een be
roep hebben gedaan op „gezond ver
stand" en met name te kennen hebben
gegeven, dat men naar zijn mening, en
naar die van de Amerikaanse regering,
moet zien te voorkomen, dat de missie
van Murphy en Beeley schipbreuk
lijdt, gezien de gevaarlijke toesta......
die hieruit zou kunnen' ontstaan.
Na het bezoek van Murphy aan
Gaillard sprak de Franse premier met
vijf conservatieve leden van zijn ka
binet en met minister Chaban-Delmas,
die zich na afloop van het onderhoud
in ernstige stemming naar president
Coty begaven. Waarnemers achten het
niet onmogelijk, dat zij vandaag af
treden.
Zoals bekend hebben de conservatie
ven en de oud-Gaullisten bedreigd hun
steun aan het kabinet te zullen onthou
den, indien premier Gaillard aan presi
dent Bourguiba concessies zou doen,
zonder er tegelijkertijd zorg voor te
dragen, dat er een emde komt aan de
Tunesische inmenging in de strijd in
Algerije.
