was grandioos en overweldigend
mm
i
I
üipasse over Oostenrijks concordaat
D(iw^
„Ballet der Lage Landen" met
opheffing bedreigd
„Geen moeite de Heer dankbaar te zijn 9
Slot van de Pax Christbtocht
Massaal feest van de broederschap
was einde van Pax-Christi-experiment
KATHOLIEKE INTELLECTUELEN
EN HUN TAAK T.A.Y. AFRIKA
Betere sfeer na Raabs bezoek
aan Rome?
Als er niet meer subsidie komt
Ingenieursopleiding aan bestaande
of nieuwe universiteit?
6V;
Zelfs de nuchterste mens
moest capituleren
Pax Romana-bij eenkomst te Amersfoort
Nieuw toneel-ensemble
in Amsterdam
R.-K. EHBO hield
nationale wedstrijden
handen
Noodkreet tot
Amsterdamse raad
Regering vraagt advies over
spreidingsproblemen
Aardrijkskun dig
Genootschap kende
geografische prijs toe
Onaanvaardbaar
uiting van kabinets
dictatuur?
MA AIM DAG 14 APRIL 1958
PALI43
14
14 l
3 8
H .5
1 l
Overweldigend slotaccent
Woorden van dank
-
A-g'.
(Va.
n onze correspondent)
Led
e beiJ de Goede Week en r
et be>L! °ostenriik in Rome.
ROME, april.
als
r^dui-TA VZuiver informeel"
het ^och dat nam niet weg,
Van belarn Politieke gebeurtenis
stfeepte )*as- Het zozeer onder
st d ""JA1 officiële" karakter
0,il alle if1, 'f aBeen maar dienen
8r°°t fokken partijen een zo
goideaakWti
Vaticaan schort ver/dich
tingen op
BENOEMINGEN BISDOM
HAARLEM
hamea-geleiEEHÜ
Eén miljoen bezoekers
Discussie op Partijraad van de
K.V.P.
W erkloosheidsbestrijding
Belasting van ongehuwden
14 1}
14
13
14
14
14 1>
14 IJ
14 8
14 1»
i3
14
ii
14
14
11
13 J
13
11 *2
iindei'inP
15 If
r 14 4
12 J
14
ünderi»*
li ,ri
voettocht naar den bosch
'li-:v:" fc: L ;4i ;v
i m
DEN BOSCH, zondagmiddag.
(Van onze speciale correspondent)
Vrijdagavond hing het beslist al in de lucht. De voettocht naar Den Bosch, het
Nederlandse Pax-Christi-experiment, zou een ongekend succes worden. In de
pleisterplaatsen half-onderweg, Berlicum, Den Dungen, Middelrode, St.-Michiels-
gestel en Esch, waren de routiers, met kersverse en heerlijke herinneringen aan
de uitgelaten verbroederingsfeesten met de dorpsbevolking, het stro en hooi
ingekropen. De monseigneurs Alfrink en Bekkers hadden zeker voor een hoog
tepunt gezorgd door in de pleisterplaatsen te verschijnen op het feest, bü de
Completen, of aan de maaltijd, naargelang het uur.
Wintermans
biddag-klok op de Bosse Para-' Mgr. B. Alfrink bidt voor.
Van Esch uit, waar route 5 overnacht
te en waar uw correspondent bij was
ingedeeld, vertrokken de routiers om
half elf zaterdagmorgen voor de laatste
etappe, uitgeleide gedaan door de gast
vrije pastoor voor wie letterlijk niets te
veel was geweest. Men bedenke, dat de
duizend inwoners tweehonderd mensen
hadden gevoed en te slapen gelegd.
Het gesprek kreeg die morgen zijn
afronding nu de broederschapsgedachte
aan de orde was, nadat vrijdag een on
derzoek was ingesteld naar de persoon-
9af*V>ezuf€<s Warme maaltijd was Zijne Hoogwaardige Excellentie mgr. Alfrink Vroots"werk.
Pr..: amen met mar W. Rekkers en nater P. ,T. Verkoelen, del leider van
vinciaal A. Evers, OMI en pater M.
Smits van Waesberghe SJ waren troon-
diaken. De aartsbisschop had erop ge
staan, dat de diaken en subdiaken uit
de rijen der groot-seminaristcn-trek-
kers werden gekozen.
Ook alle lagere bedienaren waren uit
deze rijen genomen. De gezangen wer
den verzorgd door de sehola van hel
groot-seminarie Haaren.
Precies twaalf uur was men weer op
de Parade, waar het Angelus door de
aartsbisschop werd voorgebeden. De
KRO zond de plechtigheid uit. Toen
kreeg dat andere facet van de onderne-
ming weer een accent. Een overweldi-
lijkheid van de mens. Onze route kapit- gend slotaccent. Het werd een waar
telde voor het laatst na de lunch in f^est. De B.B. was er weer, ditmaal met
Vught. Anderhalf uur bomen over be- zuurkool, de harmonie was er en ook
langrijke levensvragen. mgr. Alfrink, die zich spontaan ondei
de blijde jeugd begaf. Het moet voor
En toen begon de opmars naar Den hem een ontroerende ervaring geweest
Bosch. Van vijf kanten trokken de groe- zyn. Overal werd hij door zingende,
pen onder het zingen van het melodi- dansende en juichende jongemensen
sche route-lied van Aimé Duval naar omringd. Ook handtekeningjagers ont-
de Parade. Elke nieuwe groep werd braken niet. Wat deerde het de trek-
daar met luid gejuich ontvangen, tot de kers, nu zij bereid waren zich met ie-
elfhonderd volledig waren. Daarna werd dereen te verbroederen. Hoogachting
te ongeveer vier uur de kathedraal be- en respect voor de bisschop zonder vor-
zet door jongelui en bagage. Banken en melijkheia, zo doet het de jeugd,
paden vol. Toen de hoofdgesprekslei- vaders en moeders van de routen (dat
ders het dankgebed uitspraken het waren echtparen, die de bijzondere zorg
was echt geen moeite de Heer dank- voor een groep op zich hadden geno-
baar te zijn moest zelfs de meest men), technische leiders, responsables
nuchtere en kritische mens wel capitu- des vies, aalmoezeniers en gespreks-
leren. Voor pater Verkoelen, de grote leiders werden op de schouders getild,
promotor van de onderneming, bete- Iederecn was iedereen dankbaar. Toen
kende de lofzang de kroon op een waar-
Chr
>len met mgr. W. Bekkers en pater P. J. Verkoelen, del leider van
teti, gebruikte hij, staande op de Parade, wat de B.B. serveerde.
Ondertussen had de B.B., die in Den
Bosch de voedselvoorziening op zich had
genomen, erwtensoep met worst laten
aanrukken, die op de Parade door de
trekkers, hangend op ransels, in de hon
gerige magen werd gewerkt.
de harmonie goed op dreef was, zag
men nonnetjes, priester en jongelui ge
armd over de Parade hossen.
Het moest drie uur worden, voor in
Den Bosch de rust weerkeerde. Onder-
tussen was een kleine ontvangst begon-
Heel even was het stil nen in de permanence, het Oranjehotel.
Mgr. Alfrink sprak daar allen toe, die
Nadat de jongens en meisjes bij de een andere wijze bij de tocht
gastgezinnen waren ingedeeld, werd hei betrokken waren geweest. Niet het
heel even stil rond de kathedraal. Even m;ns(; dankte hij de kerkelijke en bur-
- ..-v.
fill! f i m w-
t
maar, want om acht uur liepen de rou
tiers nog de omgang ter ere van de
Zoete Lieve Vrouw.
Zondag vond om tien uur de plech
tige sluiting plaats. In de Brabanthal
werd door de voorzitter van de Ne-
gerlijke overheden van de ontvangende
plaatsen, waarvan vele burgemeesters
aanwezig waren. Pater Verkoelen en
Piet van Schaik, de mannen, die zeven
tien maanden aan het experiment had
den gewerkt en de hitte van de dag
derlandse afdeling van de Pax-Christi- hadden gedragen, kregen een ereplaats
■"le Hoo
'lr'°r nig^gVT7Vdi9e Excellentie mgr. W. Bekkers kield de predikatie tijdens de
frink opgedragen H. Mis in de Brabant-kal te 's-Hertogenbosck.
beweging, mgr. dr. B. J. Alfrink, een
pontificale H. Mis opgedragen, waar
onder mgr. W. Bekkers, op de van hem
bekende wijze, dat wil zeggen zo uit
het hart, een predikatie hield. Hij te
kende ieders vriendenervaring en spoor
de vooral aan de band met Degene, die
voor ons de grootste Vriend is met een
zelfde enthousiasme te onderhouden als
dat gebeurde «net de vrienden onder
weg
in de reeks personen voor wie dank'
baarheid gold.
Ook Pater Verkoelen, die de aarts
bisschop beantwoordde, kan niet anders
dan in herhaling vallen en woorden van
dank spreken.
Wij voelden, dat het geen zin meer
had nog nader naar indrukken te vra
gen. De voettocht naar Den Bosch was
grandioos en overweldigend geweest.
Presbyter assistens was mgr. P. van Zo ondervond het ieder, die erbij be-
Loon, deken van 's-Hertogenbosch. Pro- trokken was.
ka„ ~l«e PaacrlQ„het onlangs opgeloste geschil tussen
v, ^Selig]. verbleef de Duitse 'bondsrepubliek en de H. Stoel
na®'t,Uk C i Werd met opvallende
j zat daar het ondertekend was door een
.onwettige regering
«ai*
lör Raab ge*ljke vrijheid te laten.
'l4ahse rr,j„tjesprekingen met de Ita-
e» minkto- KUlgen met de Ita"
0n. mA" va« buitenlandse zaken
ReVanSen Hn erkers en werd toorts
Itar igt voor J i?e mmister-President.
Vai ?nse autnv^6-. dat hi;i met de
Nii-Tir n de netelige kwestie
_Oetiri0Qv. °1 besprak. Over deze nru_
nNué vp,!. avenwel geen enkel com-
Maar SChenen-
èÜi!er Ve?pd?r lleeft de Oostenrijkse kan-
ïiü acht en jFen 'n 4,64 Vaticaan door-
J '4on<jerj daarover valt bij wijze van
ut lanA 1 wat me«r te vertel-
ltenats'Seeretan!Irife besPrckinSen op het
h® '•haaltiirt en enkcle ontmoetin-
u?SSade m„l f"* op t1e Oostenrijkse am-
i» ïtd de ir„ °Se Prelaten van de curie,
de aanselier op Witte Donderdag
Vangen °S Particuliere audiëntie
tenn(vfi^Verp van al dez€ 'besprekin-
he, »?lcar)?. djc. naar verluidt
rt!air"de d°ri van dit zoge-
dep
'Mroi"'bez0€k aan Rome vorm"
.Set
de moeilijke en ingewik-
e van het Oostenrijkse con-
jHet conflict
?^enr?i>Ctrdaat tU£-"en de H. Stoel en
?k0ch Wern °P 5 juni 1933 tot 6tand'
6 gebênrf0*31 op 1 mei 1934 van kracht.
ink' dip v^'SS{n m en rond Oosten-
05 helirrn S1fn' Zl;!n bekend. Eerst in
Ier®initeit K- land zijn volledige soe-
datum u b het staatsverdrag. Sinds die
en deeHeeï, c°nIlict ttU£sen Oosten-
'hen. H" stoel aan het licht geko-
Verdedi M<?tenrilkse ®ociaal-democraten
aat van >M/,n,e stell!ng. da' het concor-
u 33/ 34 geen rechtsgeldigheid be
en daar het nim
mer door een wettig parlement was ge
ratificeerd. Een zekere analogie dus met
de
in
zake het concordaat, .indertijd met Hitler
gesloten.
Het spreekt vanzelf, dat deze stelling
voor de H. Stoel volstrekt onaanvaard
baar was. Op het ogenblik, waarop de
H. Stoel het concordaat ondertekende,
waB de Oostenrijkse regering een wettige
en erkende regering. Als een regering in
e.en latere periode „onwettig" wordt, (in
dien daarvan eventueel sprake i„ in het
onderhavige geval), dan kan zulks natuur
lijk niet betekenen, dat een overeen
komst dan ipso facto zou komen te ver
vallen. De H. Stoel stelde zich dan ook
op het standpunt dat het concordaat ten
volle van kracht was en is en verlangde
van de Oostenrijkse regering, dat zij dit
expliciet zou erkennen on alle bepalin
gen ervan scrupuleus zou nakomen.
Het concordaat bestaat uit 23 artikelen,
waarvan een drietal fundamentele kwes-
tie<s betreffen, waaromtrent de H. Stoel
tot geen concessies bereid is: het huwe-
li.Vk, de school en de financiële verplich
tingen van de staat ten aanzien van de
Kerk.
Was er aldus een delicaat probleem aan
de orde tussen Oostenrijk en de H. Stoel
aan de andere kant bestond er ook een
controverse binnen de Oostenrijkse re-
gerings-coalitie. Aan dit laatste geschil
kon evenwel enkele maanden geleden een
eind worden gemaakt, met dien verstande
dat de katholieke Volkspartij de sociaal
democraten wist te overreden hun in
transigente houding te wijzigen. Aldus
ontstond de vereiste eenstemmigheid
binnen de Oostenrijkse regering, die nu
dus ook de rechtsgeldigheid van het con
cordaat officieel erkende, (zoals bij ove
rigens ook andere internationale verdra
gen, gesloten door de regering-Dollfuss
als geldig erkende).
Herziening gevraagd
Maar de Oostenrijkse regering deed te
vens aan de H. Stoel het voorstel om erin
toe te stemmen wijzigingen aan te bren
gen inzake de drie genoemde artikelen.
Van 1956 af evenwel was het duidelijk
met name uit een aantal onderling uit
gewisselde diplomatieke nota's dat de
H. Stoel geenszins bereid was om in
zulke wijzigingen toe te stemmen en niet
verder wenste te gaan dan enkele onbe
langrijke „amandementcn". In een nota
van 22 september 1956 formuleerde de H.
Stoel onomwonden de eis, dat de Oosten
rijkse regering niet alleen de geldigheid
van het, oude concordaat zou erkennen,
doch dit tevens zou naleven.
Hoe moeilijk deze aangelegenheid voor
de betrokken regering was, bliikt uit het
feit, dat het antwoord op die nota pas
op 21 december jl. ten Vaticane werd
overhandigd.
Hierin zegt de Oostenrijkse regering,
dat er sedert 1933 dusdanige politieke en
juridische veranderingen hebben plaats
gehad, dat er een situatie is gegroeid,
waarmede de bewuste artikelen van het
concordaat niet te verenigen zijn. En ter
wijl de regering van haar kant de vol
ledige geldigheid van het verdrag erkent,
stelt zij de H. Stoel voor nieuwe bespre
kingen te openen om aldus alle belang
rijke aangelegenheden te regelen met
name de kwesties betreffende huwelijk
en school en een „nieuw concordaat te
sluiten".
Hierop heeft, de H. Stoel op 30 januari
ji. geantwoord met een nota, waarin nog
maals scherp wordt gesteld, dat er geen
enkel door het internationale recht er
kend motief kan worden aangevoerd om
het oude concordaat als vervallen te be
schouwen, (zelfs niet de gewelddadige be
zetting door een vreemde mogendheid).
De H. Stoel heeft van zijn kant altijd
zorgvuldig de bepalingen van het con
cordaat nageleefd, terwijl „de houding
van de Oostenrijkse regering helaas ge
heel anders is geweest, daar zij iedere
b.ndende verklaring inzake de geldigheid
van het concordaat vermeed en bovendien
de toepassing ervan op enkele hoogst be
langrijke punten heeft verwaarloosd".
Deze houding wordt door de H. Stoel diep
betreurd, daar er geen enkele reden voor
bestaat. En ondanks het besluit van de
regering om de geldigheid van het con
cordaat te erkennen, is de situatie *in ge
nen dele gewijzigd.
Om deze reden blijft er voor de H. Stoel
mets anders over dan nog eens te beves
tigen. wat hij bij een vroegere gelegen
heid (nl. in een nota van 10 november
1956) heeft verklaard; en wel. dat of
schoon ook de H. Stoel het concordaat
nog steeds onverminderd alK geldig en
van kracht zijnde beschouwt, hij zichzelf
ontheven acht van alle verplichtingen
en van de praktische naleving ervan,
totdat de Oostenrijkse regering harerzijds
Ztch bereid toont om haar verplichtingen
na te komen, „zoals deze geformuleerd
zijn in het concardaat".
Zuiver juridisch beschouwd is de aan
gelegenheid zodoende dus eigenlijk „vast
gelopen". Het gaat hier voor de H. Stoel
om eer:, principe-kwestie, waaromtrent
Z. H. Exc. mgr. J. P. Huibers, bisschop
van Haarlem heeft benoemd tot pastoor
te Wervershoof, de zeereerw. heer A. A.
A. M. Coelen, die pastoor was te Scher-
merhorn; tot pastoor te Schermerhorn de
zeereerw. heer N. de Ruijter, die kape
laan was te Amsterdam H. Bonifatcius).
Tevens heeft Z. H. Exc. benoemd tot rec
tor van het St.-Jans ziekenhuis te Hoorn
de zeereerw. heer C. J. Berkhout, die rec
tor was te Halfweg onder gelijktijdig eer
vol ontslag als rector te Hoorn aan de
zeereerw. heer J. N. M. Smulders, die als
moderator en godsdienstleraar blijft ver
bonden aan het St.-Werenfridus lyceum te
Hoorn.
Van 9 tot 13 april zfjn te Amersfoort
op initiatief van Pax Romana enkele des
kundigen bijeengekomen, Afrikanen zo
wel als Europeanen, om zich te beraden
over dc rol, die de katholieke intellec
tuelen in dienst van het huidige Afrika
kunnen spelen.
De bijeenkomst werd geleid door prof.
dr. Ramon Sugranyes de Franch, secre
taris-generaal van de afgestudeerden-af
deling (MIIC) van Pax Romana.
Onder de ca. veertig deelnemers be
vonden zich o.a. de secretaris-generaal
van de studenten-afdeling van Pax Ro
mana, onze landgenoot de heer Th. Kers-
tiens en een aantal leden van het secre
tariaat te Fribourg; de Fransman dr.
Aujoulat, oud-minister van volksgezond
heid; onze landgenote mej. dr. T. Im-
kamp; de Belg de heer P. de Briey, hoge
ambtenaar van de ILO te Genève; ge
neraal dr. Daubenton van het Interna
tionale Rode Kruis te Genève, oud-regio
naal directeur voor Afrika van de Wereld
gezondheidsorganisatie; de Senegalees de
heer A. Diop, hoofdredacteur van „Pré-
sence africaine"; de Nijmeegse hoogle
raar prof. dr. J. Wils; de heer Nicolas
Atangana uit Cameroen.
Het resultaat van deze bijeenkomst is
neergelegd in een aantal conclusies, waar
in onder meer gezegd wordt:
De gedachte van een westelijke
suprematie moet op het huidige ogen
blik worden opgegeven. Het bewustzijn
van de menselijke solidariteit noopt er
toe de toekomst van de wereld in an
dere termen te bezien. Samenwerking
tussen alle volkeren blijkt een voor
waarde voor het voortbestaan der
mensheid in een tijdperk, waarin alles
in de smeltkroes geworpen wordt.
Een der kenmerken van deze solida
riteit bestaat hierin, dat ieder volk ge
roepen wordt om, in respect voor de
andere volkeren, zijn bestemming in
eigen handen te nemen, aldus zijn on
vervangbare bijdrage leverend tot de
historische ontwikkeling van de gehele
mensheid.
De mensen van het Westen moeten he
seffen, dat zij niet alleen zoals alle an
dere volkeren een taak ten aanzien van
Afrika hebben, doch dat op hen zelfs
verplichtingen van strikte rechtvaardig
heid rusten, die hun oorzaak vinden in
de schok, die de westelijke aanwezig
heid teweeg heeft gebracht in de struc
tuur en het leven van Afrika, en in de
verantwoordelijkheid, die zij op het
Afrikaanse continent hebben aanvaard.
Zil beschikken over technische hulpmid
delen. die zij aan hun Afrikaanse broe
ders kunnen en moeten ter beschikking
stellen, onder volledige erkenning van
de persoonlijkheid der volkeren van
Afrika en ervoor wakenddat hun dienst
betoon geen voorwendsel wordt om hun
hegemonie te verlengen. De katholie
ken van het westen moeten de eersten
zijn om deze plichten te beseffen en tot
hun vervulling bii te dragen. Zulk een
samenwerking kan slechts plaats vin
den in volledige overeenstemming met
de Afrikaanse elite en met de eisen
van de ziel en de cultuur van Afrika".
Vervolgens worden een aantal beginse
len opgesomd, die het gedrag van de
katholieken ten aanzien van Afrika moe
ten bepalen. Tenslotte worden dan de
volgende concrete suggesties voorgesteld.
1. Oprichting te bevorderen van een in
ternationaal centrum van informatie en
coördinatie met het doel vacatures voor
en aanbiedingen van katholieke academi
ci. die naar Afrika wensen te vertrekken,
bijeen te brengen.
2. Academici, die in Afrika wensen te
werken, uit te nodigen zich in verbinding
te stellen met de leken-missie-acties en
gebruik te maken van de ervaring van
de andere gespecialiseerde organisaties.
3. Het bevorderen van contact tussen
Europeanen en Afrikanen, overal waar
de gelegenheid daartoe voorhanden is.
4. Belangstelling te wekken onder katho
lieke afgestudeerden en studenten voor de
Afrikaanse cultuur.
5. Katholieke academici eraan te her
inneren, dat de technische hulp in het
kader van de Verenigde Naties hun een
mogelijkheid tot directe actie biedt.
6. Steun te verlenen aan het initiatief
van de secretaris-generaal der Verenig
de Naties met betrekking tot de oprichting
van een corps van internationale experts.
7. De Unesco te verzoeken, er bij de
regeringen op aan te dringen, dat de
equivalentie van diploma's in de Afri
kaanse landen verwezenlijkt wordt.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Teneinde tegemoet te komen aan de in
Nederland nog steeds bestaande vraag
naar verantwoord beroepstoneel is in Am
sterdam een nieuwe combinatie van vrije
toneelkunstenaars tot stand gekomen.
Deze combinatie zal onder leiding van
Frans Vasen en Fred Oster optreden o.n-
der de naam De Speelkamer, Stichting
Nederlands Kamertoneel en heeft als eer
ste stuk in studie genomen „Dead on
nine" van de Engele auteur Jack Popple-
well. De première zal eind mei plaats
vinden in de Kleine Comedie in Amster
dam. Medespelenden zijn o.a. Fien Berg-
hegge, Manon Alving. Ellen de Thouars,
Paul Storm, Robert Sobels, Bert Dijkstra
en Henk Molenberg.
(Van onze correspondent).
Zaterdag werden in Arnhem de natio
nale wedstrijden van de r.-k. E.H.B.O
gehouden, waarvoor grote belangstelling
bestond. De heer Bergers uit Rotterdam
opende de wedstrijden en bood de afdeling
Arnhem voor de voortreffelijke organisatie
een zuurstofkoffer aan.
De uitslagen waren als volgt: afdeling
senioren: Kloosterzande 329 punten (le
prijs); Bunnik 236 pnt (2e prijs); Beltrum
234 pnt. (3e prijs); Nieuwveen 232 pnt.;
Maastricht 206 pnt.; Aarle-Rixtel 194 pnt.;
Onderdijk 132 pnt.; Mariaparoehie 114
pnt.; Koevorden 94 pnt.
Afd. junioren: Leiden 259 pnt. (Ie prijs
Gilze 243 pnt. (2e prijs); Deventer 227 pnt.
(3e prijs); Doetinchem 225 pnt.; Maasniel
211 pnt.; Vlissingen 208 pnt.; Mussel 193
pnt.; Bilthoven 177 pnt.; Alkmaar 175 pnt.
De commandantenprijzen gingen naar
Leiden met 84 punten en Kloosterzande
■met 83 punten.
MAMPA.r
ruw of schroot
(Van onze Amsterdamse redactie)
Indien de overheid niet voldoende mid
delen ter beschikking stelt ter dekking
van het geraamde tekort van 282.000 voor
het seizoen 1958/1959, zal het „Ballet der
Lage Landen" per 31 augustus a.s. of
mogcljjk zelfs eerder moeten ophouden
te bestaan na in de afgelopen elf jaar
ruim honderd balletten te hebben uitge
bracht, waaronder veel die door pers en
publiek met enthousiasme zjjn begroet.
De meer dan 40 medewerkenden aan het
ballet zouden door opheffing zonder mid
delen van bestaan komen.
Dit somber perspectief schildert de lei
ding van het ensemble in een adres, dat
zij heeft gezonden aan de Amsterdamse
gemeenteraad. Er bestaan mogelijkheden
om deze catastrofe voor de betrokkenen,
èn voor de Nederlandse danskunst te
voorkomen, zo wordt verder gezegd. Een
door de Amsterdamse Kunstraad inge
stelde commissie denkt er ook zo over.
Het adres gaat op mogelijke oplossingen
niet verder in doch doet wel een zeer
dringend beroep op de hoofdstedelijke
raad om zich te realiseren wat er bij het
nemen van een beslissing dezer dagen
over de subsidiëring op het spel zal staan
aan sociale en artistieke belangen van
dansers en danskunst.
Het „Ballet der Lage Landen'' meent
zijn bestaansrecht en -noodzaak bewezen
te hebben door het feit dat sinds 1947
in totaal ongeveer 1400 voorstellingen
werden gegeven met bijna één miljoen
bezoekers. De naam van het gezelschap
is daardoor een vertrouwd begrip gewor
den in Amsterdam maar ook elders in het
land.
De leiding is het niet eens met de van
sommige zijden steeds meer verkondigde
gedachte als zou het „Ballet der Lage
Landen" een speciale taak hebben als
'Spreidingsgezelschap", waarmee dan
een bepaalde morele verantwoordelijk
heid van de gemeente Amsterdam voor
deze groep verminderd of geheel weg
genomen en overgeheveld wordt naar
provinciale instanties Als deze opvatting
door de hoofdstad overgenomen wordt,
betekent, ze onvermijdelijk het einde van
De minister van Onderwijs, K. en W.
heeft zaterdag op zijn departement ge
ïnstalleerd de commissie spreiding tech
nisch hoger onderwijs, welke onder voor
zitterschap van dr. L. Neher, voorzitter
van de r'aad voor het technisch hoger on
derwijs, in het bijzonder zal hebben te
adviseren over maatregelen met het oog
op de te verwachten toeneming van het
aantal studenten.
g-een compromis mogelijk is. Maar psy
chologisch gezien is er in de afgelopen
drie maanden (in Oostenrijk zelf) wel de
gelijk veel veranderd. Afgezien van de
gewijzigde houding der sociaal-democra
ten, speelt ook de verhouding tussen de
katholieken en protestanten een rol.
In ieder geval heeft het bezoek van
dr. Raab aan het Vaticaan dat be
trekkelijk spoedig volgde op de offi
ciële erkenning door de regering van de
geldigheid van het concordaat, die de H.
Stoel zo nadrukkelijk had geëist aan
leiding gegeven voor nieuwe hoop. Zijn
audiëntie bij de H. Vader en zijn per
soonlijke ontmoetingen met de leidende
prelaten van het Staatssecretariaat heb
ben ongetwijfeld verhelderend gewerkt
en een „nieuwe sfeer" geschapen.
Tot slot vermelden we nog, dat dr. Raab
zonder bijzonder eer-betoon door de Paus
werd ontvangen, omdat hij niet officieel
op bezoek was. Maar men had voor hem
wel een bijzondere plaats gereserveerd
tijdens de plechtigheid van zondagmorgen,
toen de Paus zijn paasboodschap uitaprak
en de zegen Urbi et Orbi gaf.
Minister Cals besprak daarbij de fac
toren, welke hebben geleid tot de oprich
ting van een tweede Technische Hoge
school en wees erop, dat zich sedertdien
voor het hoger onderwijs in het algemeen
enkele ontwikkelingen hebben voorge
daan, die het decentralisatievraagstuk op
een bredere grondslag hebben geplaatst.
Tot 1910 immers is weer bijna een verdub
beling te verwachten van het aantal stu
denten en deze stroom mag niet worden
afgedamd.
Een duidelijk raakvlak tussen het tech
nisch hoger onderwijs, dat de commissie
in beschouwing zal nemen, en de facultei
ten van wis- en natuurkunde ontmoet
men in het, plan van de Groningse facul
teit tot uitbreiding van het hoger onder
wijs- in technologische richting.
Hoewel er duidelijke verschillen in de
studies aan een universiteit en een hoge
school blijven, ziet men toch, aldus de
minister, dat z\j naar elkander toegroeien.
Gezien deze ontwikkeling zal de commis
sie wellicht mede de vraag onder ogen
kunnen zien, of het mogelijk, gewenst en
verantwoord moet worden geacht om, met
uitbreiding in zoverre van het Groningse
plan, een ingenieursopleiding al dan
niet als technische faculteit in te bou
wen in één van ónze bestaande universi
teiten of mogelijk in een nieuw te stich
ten universiteit Ook zou hierbij kunnen
worden gedacht aan een opleiding, die
een eigen plaats zou innemen tussen de
normale universitaire studie voor fysici
en chemici en het technisch hoger onder
wijs, zoals wfl dat kennen Tussenvormen
zijn denkbaar
De taak der commissie vatte de minis
ter als volgt samen: een oordeel te vor
men over de te verwachten ontwikkeling
van de maatschappelijke behoefte aan en
'het aanbod van afgestudeerden van het
technisch hoger onderwijs tot 1970. Voorts
om met inachtneming van de resultaten
van dit onderzoek en rekening houdende
met de op grond van onderwijskundige,
organisatorische en maatschappelijke fac
toren te stellen begrenzingen na te gaan,
welke de ontwikkelingsmogelijkheden zijn
van de technische hogescholen te Delft
en te Eindhoven. Tenslotte, mede op grond
van het resultaat van voornoemde onder
zoeken, van advies te dienen betreffende
de wenselijkheid c.q. noodzakelijkheid
naast de bestaande instellingen van tech.,
nïsch hoger onderwijs één of meer andere
instellingen van hoger onderwijs te ves
tigen, c.q. aan te wijzen, welke gelegen
heid zullen bieden tot het volgen van
technisch hoger onderwijs.
het ballet, dat in de drie grote steden
in het seizoen 1956/1957 tezamen 51 voor
stellingen gaf, een aantal dat door geen
der beide andere dansgroepen werd be
reikt.
In de Stadsschouwburg trok de „Lage
Landen" meer betalende bezoekers ook,
terwijl het ensemble daarnaast optreedt
in tal van andere zalen in de hoofdstad.
Het tot nu toe verstrekte subsidie is veel
te klein. Toch werd de artistieke wedloop
volgehouden, aldus het adres, dank zij
het enthousiasme en de loyaliteit van de
geëngageerden, die genoegen namén met
belangrijk lagere honorering en sociale
voorwaarden dan b.v. het Operaballet.
„Het Ballet der Lage Landen" is thans
aan de uiterste grens van zijn bestaans
mogelijkheden gekomen, en dat zeer na
drukkelijk niet wegens gebrek aan belang
stelling of creatief vermogen. Het is niet
langer verantwoord een soort roofbouw
te plegen ten koste van de geëngageerden,
zo besluit de noodkreet.
7?
Tijdens de zaterdagmiddag te Amster
dam gehouden algemene 'ledenvergadering
van het „Koninklijk Nederlandsoh Aard
rijkskundig Genootschap" onder voorzit
terschap van prof. dr. F. A. van Baren
uit Amsterdam is besloten de geografi
sche prijs 1957 voor twee artikelen in het
tijdschrift van het genootschap toe te ken
nen aan de heer R. M. Boeree, thans
woonachtig in Australië.
De secretaris van het genootschap, de
heer J. H. Broekman uit Bergen (N.H.),
werd met algemene stemmen herbenoemd.
In een bestaande vacature is tot lid van
het dagelijks bestuur gekozen prof. dr. H.
D. de Vries Reilingh uit Naarden, hoog
leraar aan de gemeente-universiteit.
De Partijraad van de Katholieke Volks
partij houdt, zoals men weet, zaterdag 26
april in het Jaarbeursrestaurant, te
Utrecht een vergadering. Prof. mr. C. P.
M. Romme, de voorziter van de Tweede-
Kamerfractie, zal hier, gelijk gebruike
lijk, wederom voorlichting geven omtrent
de staatkundige toestand en het parle
mentaire werk. Het partijbestuur heeft
hem, naar thans blijkt, verzocht daarbij
aandacht te willen schenken aan een door
de kring Amsterdam aangegeven onder
werp, nl. het „onaanvaardbaar" van de
regering.
In het schrijven, waarin de genoemde
kring aandacht voor deze kwestie vraagt,
wordt o.m. gezegd, dat het bij herhaling
stellen van het „onaanvaardbaar" wijat
op een zekere vorm van kabinetsdictar-
tuur. ,,Men ontkomt niet aan de indruk
aldus het schrijven dat het kabinet
met het stellen van de „vertrouwenskwes
tie de Kamer(s) wil peilen hoever men
kan gaan".
In zijn preadvies over het Amsterdams-s
voorstel zegt het partijbestuur, dat de
Partijraad na de rede van de fractievoor
zitter dezg kwestie in een discussie kan
behandelen.
Verder zal in deze vergadering in be
handeling komen een nota van de krin(
Amsterdam over het werkloosheidsvraag
stuk en met name de conclusie daarvan,
welke als volgt luidt: De huidige werk
loosheid dient te worden weggenomen,
resp. werkloosheid dient in de toekomst
te worden voorkomen:
a. op korte termijn door: 1. wederin
voering van de investerinigsaftrek: 2 in
trekking der temporisering van de ver
vroegde afschrijving; 3 maatregelen ter
opheffing van de structurele werkloos
heid in de achtergebleven gebieden; 4
ruimere financiële armslag voor de ge
meenten in die gebieden;
b. op langere termijn door: 1. bevorde
ring van de besparingen door een com
plex van maatregelen (die niet tegelijker
tijd behoeven te worden genomen), welke
daarvoor tezamen een gunstig klimaat
scheppen; 2. opheffing van de restanten
der bestedingsbeperking naar gelang deze
maatregelen effect sorteren.
Ilct partijbestuur heeft besloten in het
kader van de voorbereiding van het pro
gram 1960 een commisie te benoemen ter
voorlichting van de programmacommissie,
die tot taak zal hebben andere concrete
suggesties te doen met betrekking tot mo
gelijkheden voor bezitsvorming.
Op verzoek van de kring Utrecht zal het
partijbestuur een korte documentatie ge
ven over de P.B.O. en de vraagstukken,
die een spoedige realisatie in de weg
staan.
Tenslotte stelt het partijbestuur voor,
zulks ingevolge een suggestie van de kring
Rotterdam, om een partijcommissie te be
noemen, welke op korte termijn zal heb
ben te rapporteren over het vraagstuk
van de loon- en inkomstenbelasting van
ongehuwden alsmede van de op hen druk
kende lasten van sociale voorzieningen.
