bru
Nucleaire oorlog
voering of niet?
Joop Geesink sleepte twee prijzen in de wacht
m
Eerste inaugurale rede aan
Vijfde faculteit te Nijmegen
Amsterdam wil Hemony-caril-
lons met één octaaf uitbreiden
D
Ook poppenmoeders hebben het druk
Drie reclamefilmpjes bekroond
Biologie en Menselijk Kennen
Juliana naar
<i£ÜlI1Ss lustrumspel
\SJ O' subsidie
Beiaardiers kunnen dan ook moderne
muziek spelen
°lop Feest
Appèl van Schweitzer
SN
N Nr iets n'
SN
Europese cultuurprijs
voor prof. Eckert
Opdracht aan Daniel
Ruyneman
VRIJDAG 2 MEI 1958
PAGINA
t Ult 2200 voor Christus
5^1 ^iari °lop feest-
Goed resultaat
Carillon-film?
Japanse prins
Perscentrum
KNNcpd,Vocaab
>wm?nsen uit ve,e landen
Bij Rotterdams Toneel:
„IK ZIE, IK ZIE, WAT JIJ
NIET ZIET" OF
„SPOTGEESTEN"
.<41
■x
BEZWAREN TEGEN
KANDIDAAT VOOR
ACADEMIE FRANsAISE
AUDIËNTIES
verliefd °P
„L'histoire se repète"
Hoe zonder atoomwapens?
Plan-Rapackï
Enige weg
het „Wageningsche Stu-
2estipn^ ,van 14 tot en met 22
v! ^itn Sin bo 3ustrum viert, heeft van
.ontvangen, dat zij aan
,e5j'. 'Utig 'ot bijwoning van de gala-
St ,Dp 19 ,bet lustrumspel „Gilga-
A SevJ?161 in ..Junushoff" gevolg
S r^pOs f?'
A. in igamesi" ls omstreeks 2200
ijftio e Soemerische tijd ont-
il'Nn?8®!» v aar Seleden vond men bij
dip u ^inive het dichtwerk op
f Ai van ljadden behoord tot de bi-
i,:M öe j Assyrische vorst Assoer-
l>«t dp ?\dse hoogleraar prof. dr.
ty öabyi- !aSre Böhl vertaalde het
en de regisseur van
tf in ^eer L studententoneelvereni-
0ee[ Hooykaas, bewerkte het
J);
v^Iii^spbpïrf6 or2anisatie voor zuiver
bistit onderzoek heeft, het ko-
t,'e v ^Ode tUu' voor Taal-, land- en
v'.n Sabena '®"Gravenhage een sub-
«Rl,4wlïirppT Van voor de uitgave van
b 'lijding Woordenboek. Aan de tot-
A Ne dpN11 dit lexicon is door ver-
oN'ig i= nen in een tijdvak van
ViAlifc ar gewerkt. Het werk is op
A. N in nuf per®e en zal zeer ver-
°ktober verschijnen.
Het carillon van de Westertoren.
(Van onze Amsterdamse redactie)
De befaamde klokkengieters Frangois en Pierre Hemony hebben in hun
werkplaats aan de Keizersgracht in Amsterdam tal van carillons gemaakt,
die naar de eisen van de 17e eeuw drie octaven omvatten. De moderne
beiaardiers voelen zich hierdoor gehandicapt, want de keuze van hun repertoire
kan maar zeer beperkt zijn. De modernere carillonmuziek bestrijkt namelijk
vier octaven. In verschillende plaatsen heeft men de Hemony-carillons daarom
met een octaaf uitgebreid. Thans is er een voordracht aan de raad verschenen,
wat een compromis tussen beide standpunten inhoudt. De carillons zullen
wel met een octaaf worden uitgebreid, maar aan de klokken van Hemony
zelf zal niets worden gewijzigd.
menten zijn de 12 Eijsbouts-klokjes waar
mee het carillon van de Ouderkerkstoren
al was uitgebreid, verstemd zonder dat
verder iets aan het Hemonycarillon be
hoefde te worden gewijzigd.
Tijdens onderzoekingen, welke de caril
lons van de Munt-, de Wester- en de Zui
derkerktoren hebben betroffen, is onom
stotelijk komen vast te staan, dat de stem
ming van de Hemony-klokken soms niet
onbetekenend zuiver is, hoe mooi van
klank zij op zichzelf ook zijn. Men stond
dus voor de moeilijkheid om in het vierde
octaaf zodanige „onzuiverheden" te ver
werken, dat een goedklinkend geheel werd
verkregen. Aan de hand van de experi-
^rus®€lse correspondent)
n'N 's de Wereldtentoonstel-
u'tspf. ban v°lop aan het ontwikkelen.
In Hip, 8 zj'01611 erover gesproken en
SsIin„n baar hekken opengegaan
'Ito mi n want nog niet alles was
li litrip? is men bier en daar be"
IkbpN'et „eren. zagen, effenen..
7 tAwi!e 1 dat men al de miljoen-
Is to bp, gevierd. Eigenlijk was
CNf i de echtgenote van
'«h'p een ,ln België wonende Neder-
>ij of5 op ecbnisch tekenaar; zij is
Sn.ba? e®h p6n der ministeries te Brus-
vVif pegenachtige koude dag zijn
v'ti( ijxP0 gekomen. Bij de ver-
iWttN rnn°'°rten werd „gewaakt",
VNlii svpfjoenste entreebewijs ging
lj,%s ^Pbort i?' Het gebeurde aan de
i„S p0ttirin'„H et echtpaar werd daar
H ahrip door hostesses, journa-
tp1 W6;Hre even druk doende men-
t|' 's NeSt met geschenken overla-
bet ids ?..mJddags aan een lunch
Dl,l een diner aanzitten. En-
hot ads K..mi3dags aan een luncb
A 3 een dinei
Sch°oljongen, die op 17
O le y* de éérste bezoeker van
fcA A laf30 geweest, had men on-
JaS^r Win? voorbU8aan -
Rus er een machine met Russische let
tertypes, enz.
Uit een dertig telefooncabines kan
men naar heel de wereld telefoneren.
Grote persagentschappen hebben een af
zonderlijke box met telex. En omdat
men van al dat schrijven en telefoneren
dorst kan krijgen, is er ook een bar.
Op grote, in vijftien talen geredigeerde
borden langs de wanden worden de
vreemde journalisten welkom geheten.
Een persman was de welkomstplaat
in het Hebreeuws aan het fotograferen.
„Er staan toch geen fouten in, hoop ik",
zei een Belgisch collega. „Helemaal
niet", antwoordde de andere. „Waarom
fotografeert u het dan6". „Alleen maar
omdat het ondersteboven hangt."
Levende herinnering
IN VROLIJK BELGIë vieren de brou
wers en de romantiek van 1900 hoogtij.
Jan 1 .hertog van Brabant en diens ge
malin, alhoewel reeds ruim zes en een
halve eeuw overleden, zijn daar met
hun middeleeuwse suite van edellieden
te paard en gewapend voetvolk, de lof
van het bier komen verkondigen.
Aldus sprak Jan 1, bijgenaamd de
Overwinnaar, die in 't jaar 1294 bij een
steekspel, het leven heeft gelaten, tot
zijn goede onderdanen: „Wij Jan, door
de gratie Gods hertog van Lothier, van
Brabant en van Limburg, graaf van Leu
ven markies van Antwerpen, laten we-
De situatie is nu zo dat men er moed
uit heeft geput om de carillons van de
drie andere torens op overeenkomstige
wijze van een vierde actaaf te voorzien.
Wel is het noodzakelijk gebleken om bij
deze klokkenspelen een aantal klokken te
vervangen omdat de onzuiverheid van
de stemming daarvan niet was op te van
gen.
De Munttoren zal ook weer een door
beiaardiers bespeelbaar carillon krijgen.
De klokken zullen gegoten worden door de
drie Nederlandse klokkengieters Eijs-
bouts, Van Bergen en Petit en Fritsen.
Midden 1959 kan het werk voltooid zijn.
De deskundigen hebben in samenwerking
met Publieke Werken stemvorken ver
vaardigd, die de toon van de nieuwe klok
ken aangeven en vastleggen. De totale
kosten bedragen 155 mille. Hierin is be
grepen de vernieuwing van het netwerk
van draden, waarmee de klokken in be
weging worden gebracht.
Amsterdam zal nog een Hemony-caril-
lon met drie octaven overhouden, name
lijk het klokkenspel van het Paleis op
de Dam. Er is het plan geopperd om een
filmdocumentaire aan de carillons te wij
den, waarin de Munt-, Wester- en Zuider
kerktoren zullen „figureren" In oude en
■in nieuwe toestand. Dit idee zal op korte
termijn verwezenlijk moeten worden. Het
wachten is „slechts" op een opdracht van
de gemeente en de daaraan noodzakelijk
verbonden subsidiëring.
Herdenking in 1959
Deze film zou ook goed van pas komen
in de festiviteiten, die men voornemens
is in 1959 te organiseren. In dat jaar her
denkt men namelijk de 350ste geboorte
dag van Francois Hemony alsmede het
feit, dat het drie eeuwen geleden is. dat
de Hemony's hun beroemdste carillons
hebben gegoten. Op deze gebeurtenissen
zal de aandacht worden gevestigd o.m.
door beiaardiers, die de Hemony-carillons
in den lande veelvuldig zuilen bespelen,
door een bloemencorso, door een tentoon
stelling en congressen, die men ergens
in Nederland waar staat nog niet
vast zal organiseren.
(Van onze universitaire medewerker)
Prof. dr- L. M. van Nieuwenhoven s.j.,
hoogleraar in de experimentele dierkunde
aan de r.-k. Universiteit sprak heden
middag in de Aula Maior zjjn inaugurele
rede uit. Als uitgangspunt van zjjn rede,
onder de titel „Biologie en Menselijk
Kennen", citeerde Prof. van Nieuwenho
ven de z.i. kernpassage uit de belangwek
kende toespraak van Mgr. B. J. Alfrink
op 26 september 1957 b.g.v. de opening
van de Faculteit van de Wis- en Natuur
kunde: „De beoefening van de wetenschap
zal geen levensbezigheid mogen zijn welke
buiten God om geschiedt. Niet alleen in
deze zin, dat de individuele mens die de
wetenschap beoefent, dit zal moeten doen
in het besef van zijn persoonlijke verant-
woordeliikheid tegenover God. Maar ook
zo, dat de totaliteit van de wetenschaps
beoefening als menselijke activiteit reke
ning zal moeten houden met God. zichzelf
toetst aan de waarheid die God aan de
mens op zijn tocht door het leven heeft
gegeven zodat de geloofswaarheid de we
tenschap doortrekt en de wetenschap van
haar kant het geloof ontwikkelt en tot
vollere ontplooiing en tot rijker inzicht
brengt."
De gedachten hierin uitgedrukt vormden
de aanleiding tot enige beschouwingen
over de aard en de werkwijze van de bio
logie als zodanig en vooral over haar ver
houding tot andere bronnen van kennis.
Daarbij geldt als duidelijke vooropstel
ling, dat de biologie geen natuurwetenschap
is. De beoefenaar zal derhalve op de al
lereerste plaats een goed observator moe
ten zijn. wat hem tot analysering van af
zonderlijke verschijnselen voert. De over
eenkomst in vele feiten dringt het ver
moeden van wetmatigheid of minstens
van regelmatigheid aan hem op. Slechts
moeizaam en uiterst voorzichtig zal hij
tot een synthese komen. „Synthese ist
Sonntagarbeit, Analyse unser tagliehes
Brot", aldus Jordan.
Juist de bijzonder veeleisende vakdiscj-
pline van experiment en analyse houden
een groot gevaar in, het gevaar nl. dat de
natuurkundige de interesse verliest of
geen tijd heeft om zich over andere pro
blemen, zelfs die met zijn eigen weten
schap samenhangen, te bekommeren. Ter
verklaring hiervan gaf Prof. Nieuwen
hoven een diepgaande, historische onwik-
kelingsschets van het metafysisch en na
tuurfilosofisch denken. De fundering van
het wetenschappelijk onderzoek ligt in we
zen buiten het terrein van de natuurwe
tenschappen, bjj de kenleer nameljjk.
In de kringen van de biologie is dit
denken der mensheid ook van grote in
vloed geweest. Het ging er daarbij om het
dilemma van de veelheid van experimen
tele gegevens met de eenheid in het leven
de organisme tot een bevredigende oplos
sing te brengen. De natuurwetenschappen,
die in het experiment de mogelijkheid
hebben de waarheid aan de realiteit te
toetsen, hebben lange tijd en hoe langer
hoe meer het monopolie gekregen van de
enige bron van menselijke kennis te zijn,
met name o.i.v. het kantianisme. Er is
echter zeer verheugend in bepaalde krin
gen een kentering ten aanzien van deze
vraagstukken te vinden. Men kan niet
stilstaan bij de analyse van de efficiënte
causaliteit als de enige bron van natuur
wetenschappelijke kennis. De conclusie is,
dat de natuurwetenschappen en met name
de biologie hun fundering niet in zichzelf
kunnen hebben, maar die moeten ver
wachten van anders kenniveaus van ons
intellect, op straffe van zich beperken
tot een handwerk. Dat hier de neo-scho-
lastieke metafysiek een beslissende rol
kan gaan spelen lijdt geen twijfel, sinds
deze de laatste vijftig jaar een grondige
vernieuwing heeft doorgemaakt.
Concluderend meende Prof. Nieuwen
hoven te moeten vaststellen, dat de be
oefening der natuurwetenschappen aan de
Nijmeegse Universiteit allereerst moet
voldoen aan de meest kritische eisen van
causaal-anaiystisch onderzoek en vervol
gens zal moeten geschieden tegen de ach
tergrond van een gezond metafysisch
denken, opdat deze wetenschap kan inge
past worden in de totale hiërarchie van
het menselijk kennen.
Het appèl „Vrede of atoomoorlog", dal
Albert Schweitzer door' middel van de
Noorse staatsradio en nog ongeveer 90
andere zenders tot de wereld heeft ge
richt, zal in Nederland worden uitgezon
den o-p de vrijdagen 16, 23 en 30 mei,
telkens om 19.30 uur over de zender Hil
versum 2. (V.P.R.O.)
wSbeL?6 2^ kilometer" Éxpowë- ten" aan allen hier aanwezig, dat om on-
°oVe aangenaam maakt. ze jongste overwinning hier te vieren
zeif' twee dagen minder goed,
k tliAgs V met regen die het fla-
1 eha?8 25 kilometer Expo
VS^t allVe aangenaam maakt.
ons"®8 er nog niet de grote wij onze seigneurs, burgers en wapenhe-
ïiiNehtpi1 de miljoenste reeds. den aanzetten te feesten. Om de
ltl D> tot alles piekfijn in orde stige kelen te laven hebben wij onze
°P meer zon' trouwe brouwers opdracht gegeven voor
u allen hun beste brouwsels te maken
van lage hoge en vrije fermentatie, op
dat iedereen daarin vinde wat hij meest
luste, bruine of blonde bieren. Maakt er
gebruik van zonder overdrijven en zon
der nadeel voor uw persoon".
Dit gezegd hebbende hees de hertog
zich op een stel tonnen en zei plechtig:
„Dat men mij te drinke geve". Aldus ge
schiedde. Met de hertog dronken allen
die er omheen stonden. Dat waren ook
:^S«Nviljoe° restaurant van het Ja-
'V >^h t>.: zaten een paar dagen
"s Nh 6?r'n.s uit het land der Rij-
ftAh9r> hi. 2'3n echtgenote naar de
Vs. Au?1- wn land met stokies r9st
t ert as daar n°S een andere
~U'k' die hetzelfde pr0'
■',L" ijA'1 a0- Oe Japanse fair-hostes-
NAte Ji or baar guitige spleet-
zonder dat evenwel
-'ih i'ai -« fr.„Van haar indrukken op
'c Zp. ahiat osa was waar te ne-
dat au' zo heette de Japanse
A ,„a,n Brussel de grote ten-
de acrobaten en de atleten, de beren
toonders, de sabelslikkers en de orgel
draaier.
Auto's van een halve eeuw oud, ten-
dienste van de burgemeester en de sche
penen van dit dorp, herinnerden aan wat
llvihtiVVat in de tweede helft men gewend is te noemen „la belle
S iotN''erfS,N eeuw de beschaving époque".
De vrouwen die in deze huisjes een
winkel of taveerne houden dragen wij
de jurken en louses met brede mou
wen. De estaminetbazen, de restaura
teurs, de handelaars zijn eveneens ge
kleed zoals dat in die tijd in de ver
schillende beroepen mode was. Am
bachtslieden werken op straat als het
goed weer is, of achter hun lage raam
pjes als het regent. De gevels van de
huizen en monumenten zijn reconstruc
ties naar 1900. Er is een watermolen,
een wip voor de schuttersgilden, die hier
'-(] «ÏVv 7 UC ucouiaviug
A jj uitgaan. De mensen die
ï'ilt *eiH&Syph„,en ontworpen verkor-
't A 6 °'°gische afstanden, wat
AHoN de zo niet meer bela"g-
j a*standen in de ruimte
Zo„ n ,een wereld waar men
v8n streven, moet men
dat rURSe' over zich laten
Zel de oosterse prins nog.
Nf i
N'fbAtl
N'-'iur,!,.
w'e journ»nefEXP° T Tchtë een wiP v00r de schuttersgilden, die nier
A N' U*'kotn vw' a PPhiP overwegend de St.-Sebastiaanzonen he-
bp Z6gT a hnfln' ten. In een kleine vijver bij Den Zoeten
VN 1 h en rnen^ op vallandboe iInval zwemmen statig enkele zwanen.
IV &b hop^„ «lensen zich journalist
V" &0rd en- Dat is hier zelfs een Op de Uilenspiegelplaats is het onaf-
JC C En het is niet zonder gebroken kermis. Daar hoort men uit
y vNntip ®elgische collega's b« de het nostalgieke draaiorgel de charman-
V k. P- te va]ses en melodieen van het begin de
zer eeuw. Froufrou, Fascination, J'ai
tant pieuré pour toi en andere.
In volle vaart, dat is zes kilometer,
komt daar weer aangereden de „teuf-
teuf" van Messire Jean-Marie, burge
meester van Vrolijk België.
Als langzaam de avond over de Gro
te Markt van dit dorpje daalt, komt de
fanfare met haar muziek van vroeger,
veVre herinneringen oproepen.
Op het meertje liggen de zwanen, als
slanke blanke fregatten..
-O.PPI1C P «V
'l a1 t de 7an hun land een actie
i'n "kt!6 <Ïop„ van journalist door
iSNt t>r e0 b i beschermen, zoals die
lP .Ssp Schri!prum staan v9Dig splin-
3 Nki vo0p ,machines kosteloos be-
*«KvCeu e kom,. Persmensen die daar
h Aiili v VVlllnn nnhviiron
ia|'jp,e. w'llen komen schrijven.
tji -een daar het licht ge-
aar niet de machines
gehouden. Zo vindt een
Het Rotterdams Toneel geeft vanavond
de eerste voorstelling van „Spotgeesten",
het bekende blijspel „Blithe Spirit" van
Noël Coward in de nieuwe Nederlandse
vertaling van Alfred Kossmann.
Dit blijspel is vermoedelijk het meest
gespeelde stuk van deze Engelse schrij
ver. Het liep gedurende de oorlog bijna
vijf jaren onafgebroken in Londen en
haalde daar 1997 voorstellingen.
Ook in Nederland werd het kort na de
bevrijding gespeeld onder de titel „Ik
zie, ik wie wat jij niet ziet". De humor
en de geest van blijmoedigheid, welke uit
het stuk spreken, zijn van die aard, dat de
directie van het Rotterdams Toneel
een reprise na twaalf jaar verantwoord
acht. Onder regie van Ton Lutz en in de
cor van Jan Prent spelen Ann Hasekamp
en Steye van Brandenberg het echtpaar
Ruth en Charles Condomine, dat Lia Dora-
na als Elvire, Charles overleden eerste
vrouw, het leven lastig maakt.
Nell Koppen moet als Mme Arcati trach
ten de opgeroepen geest te bezweren, het
bezoekende echtpaar Bradman wordt ge
speeld door Peter Holland en Trees van
der Donck, het mediamieke dienstmeisje
Edith door Thera Verheugen.
Professor Georg Eckert, de WestduiUa
afgevaardigde bij de Unesco, heeft don
derdag de Europese culturele prijs voor
diensten aan de Europese eenheid in ont
vangst genomen.
De aanbieding geschiedde in het Huis
van Europa te Straatsburg door prof
Henri Brugmans, rector van het Europa-
College te Brugge. Prof. Eckert doceert
geschiedenis aan de universiteiten van
Bonn en Brunswijk. In 1949 stichtte hij
het internationale instituut voor school
boeken.
Vorig jaar is de prijs toegekend aan de
Hongaarse Anna Ketly.
Aan de componist Daniël Ruyneman
werd door de gemeente Amsterdam een
opdracht verleend tot het componeren
van een kamermuziekwerk voor celesta,
harp en enkele houtblazers of een derge
lijke combinatie.
De leden van de Academie Francaise
zullen op 22 mei de opvolgers van de
staatsman Edóuard Herriot en de schrij
ver Claude Farrere, die het vorige jaar
zijn gestorven, aanwijzen. Het is vrijwel
zeker dat de eerste zetel zal worden be
zet door de bioloog Jean Rostand. Over de
tweede zetel zijn de meningen echter ver
deeld. De schrijver Paul Morand is kandi
daat gesteld, maar elf leden van de aca
demie, onder wie Frangois Mauriac, Ju
les Rovmains, Georges Duhamel en Ro
bert Kemp, hebben hiertegen protest aan
getekend. Zij zijn van oordeel dat de hou
ding van Morand tijdens de tweede
wereldoorlog zijn verkiezing ongewenst
maakt.
De schoonmaaktijd is volop aan de
gang en dus zijn ook de poppen-
moeders druk bezig om hun huizen
een goede beurt te geven
De bisschop van Rotterdam, mgr. M.
A. Jansen, houdt woensdag 7 mei geen
audiëntie.
(Van onze militaire medewerker)
E grote vraag, welke de politici
en de verantwoordelijke hoog
ste militaire autoriteiten be
zig houdt, is sinds geruime tijd en
vooral gedurende de laatste maan
den: kan een wereldomvattende nu-
elelaire vernietigingsoorlog worden
voorkomen en kan een eventueel
conflict worden beperkt tot een lo
kale strijd met conventionele midde
len?
Bij de beantwoording van deze vraag
staan twee standpunten lijnrecht, tegen
over elkaar nl. in algemene zin ge
sproken het westerse (NATO)-standpunt
en het oostelijk (communistisch blokt
standpunt. Aan westerse zijde gaat men
uit van de redenering, dat alleen de
erkenning, dat elk gewapend confLct
tussen Oost en West tot een nucleaire
vernietigingsoorlog moet leiden, een
waarborg kan geven, dat zulk een ge
wapend conflict wordt voorkomen. Geen
enkele staatsman, dictator of regering
zo redeneert men zal met deze
wetenschap voor ogen de verantwoor
delijkheid voor een gewapend conflict
met zulke ontzaglijke gevolgen durven
dragen en dit, niet in het minst door
de consequentie^ voor eigen staat en
volk. Op een zover mogelijk doorge
voerde inschakeling van nucleaire wa
pens in het tactische en strategische
vlak stelt men aan westerze zijde de
enige hoop op het voorkomen van de
oorlpg in het algemeen en de onbeperk
te nucleaire strijd in het bijzonder.
Aan communistische zijde ziet men
slechts heil in een beperking van nu
cleaire strijdmiddelen, een verbod tot
proefnemingen met en aanmaak van
dezedeze middelen het vernietigen van
bestaande voorraden en het verbod tot
het aanwezig zijn van deze middeien
in bepaalde zg. neutrale zones.
L'HISTOIRE se repète'". Deze
tegenstelling van standpunt
inzake de onbeperkte nucleaire
oorlog roept de herinnering op aan
een soortgelijke tegenstelling in
de periode tussen de beide wereld
oorlogen inzake de onbeperkte
luchtoorlog. De eerste militaire en
politieke beschouwingen, ontstaan
aan het einde van de eerste wereld
oorlog, stonden ook toen lijnrecht te
genover elkaar.
Het meedogenloze van de onbeperkte
luchtoorlog ontmoette veel tegenstand.
Immers, ook de burgerbevolking zou bij
een onbeperkte luchtoorlog veel te lij
den hebben. Ten tijde van de ontwape
ningsconferentie van de toenmalige Vol
kenbond (1932-33) werd in het bijzonder
(Van onze Amsterdamse redactie)
Op de gisteren in het Amsterdamse Flo
ra-theater gehouden negende Reclame
filmdag van het Genootschap voor Re
clame z(jn weer de jaarprijzen uitgereikt
voor de beste drie reclamefilms. Uit de
16 ingezonden werkstukken werden be
kroond „Bayer's Aspirine" van Cefima
Film N.V., „Kun je nog smullen, smul
dan mee" en „Koffiebootsong" van Joop
Geesinks Starfilm, resp. voor Blue Band
en Nescafé.
Jhr. W. van Andringa de Kempenaer
reikte de medailles aan opdrachtgevers
en producenten uit, en deelde mede, dat
de jury drje belangrijke maatstaven bq
haar beoordeling In het oog had gehou
den, nl. de overbrenging van de verkoop-
boodschap, het gebruik van de film als
medium en goede smaak. Over het alge
meen achtte de jury het peil vap 3e
Nederlandse reclamefilmpjes zeer rede
lijk. Ze zijn beschaafd van toon en geven
blijk van goede smaak. Soms was er eeti
te geringe verdieping in de materie t-:
constateren ert een enkele film was te
cliché-matig en had te weinig originali
teit.
„Bayer's Aspirine" had een aantrekke
lijke vormgeving en was artistiek verant
woord „Kun je nog smullen" werd ge
prezen om de bijzondere originaliteit, de
goede kleuren, het aardige acteren van
de kinderen en het verlenen van een
„derde dimensie" aan het Blue Band
thema. Om de knappe combinatie van
sfeer, muziek en tekst werd de „Koffie
bootsong" uitverkoren. Het was ook deze
Nescaféfilm die van de Nederlandse Ver
eniging van Bioscoopreclame-exploitanten
een week gratis vertoning in een Amster
damsp bioscoop kreeg.
De vele gasten konden voor en na de
uitreiking kennis nemen van praktisch de
gehele jaarproduktie van de Nederlandse
reclamefilmers en later toen het buiten
land aan bod kwam zelf constateren, dat
ons land er op dit gebied wezen mag.
Opmerkelijk was overigens ook hoe veel
poppenfilmpjeg Joop Geesink voor hei
buitenland maakt. Hij heeft daarmee ook
wel succes, want zijn een half uur du
rende „The Earth is born", dat hij over
het ontstaan van de aarde in opdracht
van het Amerikaanse tijdschrift „Life'"
in drie jaar tijd vervaardigde., is in de
V.S. bekroond met de ..Robert J Flaher
ty Special Award". Op het achtste film
festival. dat onlangs in Italië is gehouden
is bovendien een serie televisiespots van
„Dollywood" onderscheiden met de prijs
van de „Federazione Italiana Publicitè".
aangedrongen op beperking van de
luchtvloten. Van Franse zijde kwam het
plan. de gewichten van de vliegtuigen
te begrenzen en de burgerluchtvaart te
internationaliseren en onder controle ta
stellen van een Volkenbondscommissie.
Sommige landen wensten zelfs een ver
bod van het luchtbombardement. Het is
echter slechts bij voorstellen gebleven.
De anderzijds heersende opvatting was
dat een uitgebreide toepassing van het
luchtbombardement niet was te vermij
den, doch dan uitsluitend tegen mili
taire doelen. Op het. gevechtsveld zou
het vliegtuig de kracht van de artillerie
moeten versterken en verlengen door
uit de lucht doelen achter het vijande
lijk front te bestrijden (troepentranspor
ten. depots, beveloentra, aanvoerlijnen
enz.) Men achtte het zelfs aanvaardbaar
nog verder te gaan. door bomaanvallen
op militaire doelen in het achterland
(vliegvelden, spoorwegknooppunten, fa
brieken voor militaire doeleinden enz.)
als toelaatbaar te beschouwen. Een Ita
liaanse luchtvaart-expert generaal
Douhet gk|g evenwel veel verder en
propa,geerde™nomwonden de onbeperk
te luchtoorlog vooral als middel om een
potentiële agressor tot nadenken te
stemmen.
Tot 1940 waren het dus denkbeelden
pro en contra de onbeperkte luchtoor
log, welke uiteraard wél tengevolge
hadden, dat de sterkte aan luchtstrijd
krachten werd opgevoerd, ook wat bom
menwerpers betreft, doch W.-Europa
deed zulks in een tempo, (zoals trou
wens de gehele bewapening) dat geen
rekening hield met- de mogelijkheden,,
welke een herbewapening in het toen-
rpalige Duitsland zou brengen. Hitier
zou toch nog wel eens hebben bedacht,
indien 3e Westeuropese landen en Ame
rika destijds de theorie van Generaal
Douhet in praktijk hadden gebracht en
in 1939 in het bezit waren geweest van
sterke bombardementsvloten met dui
delijke verzekering deze in geval van
agressie ook in volle omvang te zullen
gebruiken.
Het valt niet moeilijk ten deze een
vergelijkiiig te trekken tussen de tegen
stellingen inzake de onbeperkte lucht
oorlog van toen en het pro en contra
inzake de onbeperkte nucleaire oorlog
van nu.
MEN zal echter terecht de vraag
stellen: heeft men aan commu
nistische zijde dan uit de ge
schiedenis niet dezelfde les getrok
ken en zo ja, waarom dan tegen
stander van de onbeperkte nucleaire
bewapening waarmede een nieuwe
wereldoorlog hopelijk kan worden
vermeden tot betere verhoudingen
zijn geschapen en de oorlog op an
dere wijze kan worden verbannen.?
Deze vraag is, na»r het schijnt, niet
moeilijk te beantwoorden. Indien mei
terzijdestelling van de nucleaire strijd
middelen de strijdmachten van Oost
en West-Europa in evenwicht zouden
zijn en daarnaast het communistische
biok evenmin als de NATO de
wereldhegemonie niet in zijn program
ma zou hebben ia dan was er verder
geen direct aanwijsbare reden voor een
verschil in standpunt. Dan zouden zeifo
de voorwaarden aanwezig zijn de oorlog
op andere wijze uit te bannen en een
scherpe controle uit te oefgpen op
elkanders handelingen. Doch zo is het
niet.
We mogen wel aannemen, dat het we
derzijds bezit van nucleaire striidmidde-
len zo groot. is. dat beide partijen in
staat zijn elkander zodanige vernieti
gende slagen toe te brengen, dat wj
zijn daarvan grondig overtuigd geen
der partijen het risico van een gewa
pend conflict durft te nemen, zo lang
vast staat dat zulk« het gebruik van
deze middelen onherroepelijk tot gevolg
heeft.
Bij terzijdestelling van de nucleaire
strijdmiddelen is het communistisch
oorlogsapparaat echter nog-steeds zó
overmatig sterk in verhouding tot dat
van de NATO, dat. het communistisch
blok zonder enig risico zijn pro
gramma van wereldoverheersing zou
kunnen uitvoeren.
En hier zit des poedels kern. Rusland
zou niets liever zien dan de uitbanning
- niet van de oorlog als zodanig - maai
van de nucleaire oorlogsvoering. In
dien de Russen zo vredelievend zijn ais
zi.1 zeggen, dan zou er ook geen bezwaar
mogen zijn tegen de herhaaldelijk ge
dane Westerse voorstellen tot oen be
perking der strijdkrachten en strijdmid
delen over de gehele lijn, doch. onder
6trenge wederzijdse controle.
Maar daarvoor voelen de communis
ten niets want dan zou het gedaan zijn
met hun wereldhervormingeplannen,
welke zij gaarne wat sneller en dwin
gender zagen verlopen dan thans het
geval is.
HET is dan ook geen wonder, dat
het Poolse plan Rapacki krach
tig door Rusland is en wordt
gesteund, docih bij de NATO weinig
of geen bijval kan vinden.
De bedoeling van dit plan is om in
een zone omvattende: Polen, Tsjecho-
Slowakije. Oost-Duit6land en West-
Duitsland de aanwezigheid en vervaar
diging van nucleaire strijdmiddelen te
verbieden. Uitrustingsstukken of instal
laties. welke met het gebruik of be
diening van kernwapens verband hou
den. zouden in dit gebied niet mogen
worden opgeslagen. Een overmachtige
agressor in conventionele zin (en dat is
Rusland), zou dug in dit gebied tegen
over de in verhouding zwakke conven
tionele NATO-strijdkrachten naar de
Rijn kunnen oprukken, zonder vrees
voor krachtige tegenstand en vergel-
dingsaanvallen met kernwapens, waar
door weliswaar óók de onbeperkte nu
cleaire strijd zou worden voorkomen
maar dan ten koste van het bestaan van
de vrije westerse wereld.
Het is dan ook volkomen begrijpelijk
dat generaal Norstad, de hoogste mili
taire NATO-chef. zich omtrent de be
perking van nucleaire strijdmiddelen
als volgt uitlaat:
„Zolang: de algemene toestand geen ver
betering heeft ondergaan moeten kernwa
pens behoren tot de uitrusting van de troe
pen. die het schild van het Europese vaste,
land vormen. Dit geldt dus ook voor de
Westduitse troepen. De nieuwe wapens ma
ken de conventionele troepen, die in het
voorste front zün gestationeerd belang- nog
rüker, dan zU tot dusverre waren. Deze
troepen moeten voorkomen, dat wü onder
de voet worden gelopen. Hun belangrijkste
taak is echter plaatselijke incidenten te
verhinderen, die het gevaar van uitbreiding
tot een groof conflict in zich bergen. Als
de NATO niet over zulke troepen zou kun
nen beschikken, zou zjj haar strategie alleen
moeten baseren op massale vergelding. Dat
zou de NATO een zeer gering politiek en
militair manoeuvreervermogen geven. Elk
akkoord om geen kernwapens in Midden-
Europa te stationeren bedreigt de westelijke
geen militaire en politieke basis is geschapen
strategische conceptie, althans zolang er
waardoor het oorlogsgevaar wordt opge.
heven".
1»» EN hoort desondanks tegenwoor-
iyjdig veelvuldig het verwijt aar
de NATO, dat deze organisatie
zich te eenzijdig richt op de nucleaire
kracht, zonder echter andere moge
lijkheden daartegenover te stellen.
Wanneer we de zware lasten in
aanmerking nemen, welke de NATO-
landen reeds nu voor de defensie moe
ten dragen en als we bedenken, dat
desondanks het NATO-schiid slechts
traag en moeizaam de minimaal vereiste
sterkte benadert dan kan men bezwaar
lijk pleiten voor een verdubbeling of
verdrievoudiging van de conventionele
strijdkrachten, hopende daarmede het
oostelijk blok zodanig ontzag in te boe
zemen, dat bij een gewapend conflict
van een direct massaal gebruik van
nucleaire strijdmiddelen kan worden
afgezien.
Toegegeven, het opbouwen van een
preventieve nucleaire strijdkracht „en
masse" vraagt enorme kapitalen. Dit is
echter voornamelijk een kwestie van
grondstoffen, industrie en proefneming
Om een miljoenenieger te verdubbeien
of te verdrievoudigen en op lange ter
mijn in stand tP houden is echter een
geheel ander vraagstuk en met behoud
van de westeree waarden niet te reali
seren. Zolang het communistische biok
zijn strijdkrachten op de huidige over
machtige sterkte handhaaft, is de drei
ging met de onbeperkte nucleaire oor
log voor het westen de enige weg om
een nieuwe wereldstrijd te voorkomen
en om met kracht te pogen tot betere
verhoudingen te gerakeih
