Karl Rahner spreekt de taal van onze lijd
s>
üfe -
Zwem- en tennissport op hel tv-scherm
®(JR inleiding op zijn denken
Si*
y'
Aannemers beschouwen toestand in
de bouwnijverheid
^$45
S» -erdere
Za ter da gmiddag
extra Eurovisie-
uitzending
Bouwkas Ned. Gemeenten verliest
proces van particuliere bouwers
„Doe liet zelf' op
Najaarsbeurs
Ook bij koud weer
zwemmen in openlucht
728.154 inwoners in
Rotterdam
- - ^:7ifi§gL
Smokkel van 40.000
sigaretten ontdekt*
Prof. dr. H. C. Rümke
25 jaar hoogleraar
Alle vorderingen
afgewezen
DINSDAG 13 MET 1958
PAGINA 7
EEN VAN EUROPA'S MEEST INVLOEDRIJKE THEOLOGEN
Hl
ge.
C k'i-con In llet huis Was dE
H,
j«it, en mm
5al? ie s!" nu reeds sinds tien -iaar
%°?Keut
'lv'°ed van Valkenburg
teruggedacht bij
le hloei Rahner, contacten door
0 Van ?aarn en vaak begeesterd le-
dp'hg xhn publikaties en ook mon-
ri„°Or]0' '.et omdat Rahner tijdens
'n Valkenburg studeerde of
O a't Het laatste heeft hij daar
V ^as lah' het eerste wel. maar
Üp nt tpen al een tijd geleden,
..hls het einde van de jaren
es
H1TP WWJ-Wi
Ess
say ist
door
dr. P. Schoonenberg S.J.
Grootmeester in speculatieve
theologie
Manifestatie ter bevordering
van zelfwerkzaamheid
Op 31 maart
ARNHEM KOOPT JACHTHUIS
ZIJPEND AAL
I v:»;
Zorgen 0111 vermindering van produktie
en opdrachten
GEEN PRExMlE BETAALD:
VERKOOP BIJ EXECUTIE
Ketel van 25 bracht-625 op
Schenen bij het „Benzi-
Televisie-verhuur
Antillaanse omroepsters
naar Nederland
Vijf woonhuizen
(UocuUms Qi
cfihiatt
Expo 50
Père Aimé Duval
Vier generaties van artsen
in zijn familie
Andermaal in Ziiricli
Lasterlijke brief'
Schadelijke terugslag
lat dc ipar' 1942 werd het huis
Dj «oVe|eZ",eten te Maastricht ge-
Vf6" Soor a a"dere, in beslag geno-
bjj lo,e Duitse Wehrmacht Wij
bi 4e n,,1'1 ecn gastvrij onderdak
v/8. 'dezp Jezuïeten te Valken-
D,.r?°ea 11 hebben i. die tijd veel
niD 4an(j„ ,?_n wat hun landgenoten
bi."^Uteit 611 A's Nederlandse com-
rt w°0n(i en °I> Nederlandse bodem
r' fle u' t°en dat huis dat sc-
Nultu
°P Nederlandse bodem
bihS' *vas Urkampf een burc V
het r|Van ^u'ts denken. Er„
la Dat "gelijks bulletin van Pc
ft'ij1* hétS-»Van Duits denken. Ergens
e>- H"as het enige dat Neder-
"baar de aanwezigheid
C«7ge*etws.de reeds van Duitse
bt 1 on J te van Erich Was/
pOeiv.a. "et kerkhof stonden vele
namen te lezen: Pcsch,
fl/4 Redn' Ren,hoid. Hun theologie
L toehniaueerd door hun opvolgers,
W '°t d Professoren, die spra-
fle 4'e n„ w®inige theoiogie-'*uden-
h hrlgj. K niet na ecn vervroeg-
4 11 l»arc jd'ng onder de wape-
11 het f'1 of Priesters vervingen die
s.. °nt stonden.
ij u
til i>i3be]°r?/enden no§ even degelijk
It hatj) Xe§ese en een Lieske on-
cUl^VaderleUru0chten in de Griekse
LaUe p Hun theologische spe-
gP,0sehoiail. f was nog niet aan de
tir eMe v1 i-oe- arbeidde het
Xalkenburg der Duitse Je-
ti?!1 ^sta laatste maanden van
an- Want in de zomer werd
iti^hs dP is in beslag genomen, om
W^tion„0(?rlog een school te worden
'aal-s
"socialistische mentali-
1 dit n- Maar de herinnering
v tcht v v Uchtig contact met die
Sa hjippu? kerkelijke wetenschap is
v,ast L .even en heeft een plaats
de -J^®iten uit "de eerste helft
90rlog, de slag in de Java-
eerste geallieerde lucht-
w- doo".'" u n'feiten die nu verbleekt
°eat.hetgeen toen nog komen
it Valkenburg heb
mijn cont.ac-
ik nog
t he 6arv,erschenen van hem theologi-
1p k'erk n, alsmede zijn wijsge-
Vs VerK?eist in Welt"- Maar Rah-
Cr <hiin f te Valkenburg vormt
•j.°at)pv;n gevoel toch een bepalend
hken PUlR voor zijn denken. Dit
tó, aleel 1 met Valkenburg in een
hp dit ,'Sche verhouding" (hijzelf
va Src,n"!aarschijnlijk zo formuleren).
O e>ceoSe en alomvattende kennis
huk1' hppt^Se en patristiek, die hij
s^'katii °Pgedaan, is in al zijn
^ig haar
Natil achtergrond, want Rahner's
V,^s n_ merkbaar; zij treedt
alsr. v.0ren- maar is altijd aan-
di
in
Ve positie verankerd. Die
)lögie
ook
de reactie tegen zijn
k cllculu^ie i2' 11 u JW1C,L
^nt en ook zijn hartstocht,
Sh. fositi^6 theologie ligt altijd
O^tip positie veran
ep kst6 e theologie is nu juist zijn
J M6ri kant ei
TSte v0r lijkt
Je%ij?rpl'ng.
vah°'astiet a'kenburg niet aan de Neo-
dpir ka,.i toe was, is de kenleer
schf Jrtp Rahner sterk beïnvloed
VW,eph Maréchal, de eerste
„|j. hitvoe e wijsgeer wiens denken
■s ,ssé - rig verantwoorde wijze is
r'ln vetw-r Kant". Rahner's denken
.söt'ie 'en nog door de existentie-
hee
best"gegaan, want, aanvan-
Vagins om filosofie te doce-
«ck hit h'J studeren bij Heidegerr
>,(jer.aef ,dje dubbele ontmoeting
lve 'st t H'j het reeds genoemde
hij Welt". Intussen echter
V°b v°tiri'00r. de theologie bestemd.
A% dit waarschijnlijk meer
C 'eraf Prudentie.
S>Htk0lSeu m°8en wc zeggen, dat
.®se de providentie was. De
ke- ''tig van positieve theologische
4b»„")a tJi eigentyds wijsgerig den-
b^ O,, en hem tot de heden ten
'bp hiep.,n Hem tot de heden ten
Hi °S v 'nvloedrijke katholieke
hpb \>,pia)1 Midden-Europa, mis-
StCp'Se - v*n heel Europa.
thoa?nden geleden gaf een
V taa?o!°gen, bijna allen uit het
eüt ?5titpi?ehied, een verzamelwerk
hi L!!"' Ra i "Fragen der Theologie
Hee,? Hahner is in dit werk
^Ol
®en van de medewerkers
.bijdrage „Natuur und Gna-
il. ons op originele wijze heel
ripr mnrlprnp ppnarfe-
K-.
H?'Qgieelin§. der moderne genade
ecer. 1 laat wat betreft het aan-
Hh ea n für Theologie und Kir-
tV va„ t het eerste deel daarvan
de
vorige reeds scherp on-
door een aantal nieuwe
eh door een nieuwe be-
Hhn 1 °ude thema's, bewijst
ers invloed.
rH H ge toestand van heel ons
Hten lle^ minst van ons den
e's biet Vanuit .Gods openbaring,
hahh QtUst=. eer theologische sum-
00 6,1 ha' "in Ms wel essays. Karl
ger Verlag" in Einsiedeln. Het laat
ste deel bevat artikelen over gees
telijk leven de eerste twee geven
de voornaamste studies van Rahner
op het gebied van de dogmatische
theologie (nog niet eens zijn publi
katies over dogmageschiedenis). Hoe
wel hij sindsdien alweer de nodige
grote en kleine artike'en geschreven
heeft sommige zullen gepubliceerd
worden in een reeks kleine boeken
die binnenkort bij Herder begint te
verschijnen onder de titel „Quaes-
tiones disputatae" hebben de
„Schriften zur Theologie" iets van
Rahners „Summa".
Het zoekend karakter van heel zijn
denken rechtvaardigt echter volko
men de Nederlandse titel „Theolo
gische verkenningstochten". Onder
deze titel wordt door „De Spaarne-
stad" te Haarlem een vertaling aan
geboden van sommige opstellen uit
„Schriften zui Theologie" I en TI
(1). Het is slefhts een keuze, en dit
lijkt ons zeer verstandig wie als vak
man de grote studies van Karl Rah
ner wil doorweken, kan dit even
goed in het Duits doen Hier worden
aan alle theologisch geïnteresseer
den een paar artike'en aangeboden
die iets makkelijke toegankelijk zijn
Toch maar iets makkelijker, want
Rahner boijft een moeil'ji schrij
ver (wie klaagt over de moeilijkhe
den van sommige Nederlandse theolo
gische werken, moet beslist dit boek
lezen!). Wie zich echter de moeite
geeft, zal ervaren wat de inleider
der Nederlandse vertaling, de
Maastrichtse theoloog F. Malm-
een hij is aangehaald. Hij
■V .8ecn Soede 550 bladzijden Ri
H is derer.d- Dat hij hoofdredac-
estji. d'euwe uitgave van Her-
w *^Qn f,';_ mii a tn~
\i vjtjAleeleven maar telkens
1 men weergaven van zijn
H l de eeh feit waaruit men
{«jjH 0 GeDijdigheid zijner theolo-
ahh r va ken- Uit het personen-
Ht:Gf al,b dit boek blijkt, dat Karl
..^1 f gecitpprHia antwirR verre
Ij- zicll"Seciteerde auteurs verre
berg, zegt: „Rahner spreekt in zijn
theologie de taal van onze tijd". Een
kort overzicht van de inhoud der
„Theologische Verkenningstochten"
moge dit enigermate doen blijken.
De „Schriften zur Theologie" be
ginnen met een zeer uitvoerig schema
voor een dogmatiek, zoals Rahner
die zich voorstelt. Dit schema is niet
vertaald, wel de inleiding die er aan
voorafgaat, en deze openbaart ons
niet slechts negatief een „verraad der
clercken", maar bovendien positief
de zorg van Rahner en van een hele
generatie van theologer. om in de taal
van onze tijd, in de problematiek van
onze tijd en vooral met de mensen
van onze tijd te spreken.
Fundamentele opstellen over de
nieuwe-testamentische openbaring
van God in Christus, over d- pro
blemen welke de christologie heden
stelt e.a. bleven onvertaald, en te
recht, zoals wij reeds betoogden, hoe
wel het jammer is dat wij Rahner
hier niet horen spreken over de Va
der en over het mensgeworden Woord.
Wat er echter geboden wordt aan
gaande de Onbevlekte Ontvangenis
en Over de zin van het dogma der
Ten Hemelopneming gaat ver uit bo
ven een geïsoleerde verheerlijking
van Maria's voorrechten. Veeleer
wordt hier ons aller verlossing ge
schetst, zoals die in Maria haar hoog
tepunt heeft bereikt. Ook een opstel
over De Verrijzenis van het vlees
tracht tot de verlossingswaarde van
dit dogma door te stoten.
De rest van de hier vertaalde arti
kelen kan, grof genomen, worden sa
mengevat als een bezinning op de
plaats van de persoon in de gemeen
schap der Kerk. Titels als De vrij
heid in de Kerk en Persoonlijke en
sacramentele vroomheid spreken
daarbij voor zichzelf. Ook in Verge
ten waarheden over het sacrament
van boetvaardigheid wordt de biecht
als persoonlijke verzoening met God
geplaatst in de verzoening met de
Kerk, en daarmee ook de zonde zelf
sociaal en ecclesiologisch belicht.
Schuld en vergeving van schuld als
grensgebied tussen theologie en psy
chotherapie tracht de samenhang,
maar ook het onderscheid vast te stel
len tussen de persoonlijk' schuld te
genover God en het psychisch leed,
en daarmee tussen het werk van
priester en (ziele)arts. Vreedzame
overwegingen over het parochiebe
ginsel laat de functie en de betrek
kelijkheid zien van de parochie in
Kerk en wereld van vandaag. In
Over het Lekenapostolaat wordt ge
pleit voor een actie van de katholieke
leek welke niet vanuit de clerus aan
hem wordt overgedragen maar aan
zijn eigen plaats in de Kerk ontspringt.
Men ziet het: Karl Rahner be
schrijft onderwerpen die overal aan
de orde zyn, ook hier in Nederland.
De reden waarom het luisteren naar
hem de moeite waard is, ligt niet
hierin dat er binnen ons taalgebied
niet of alleen maar slecht over deze
dingen geschreven zou worden. Om
maar iets te noemen, kwesties uit dc
mariologie of sacramentenleer vindt
men ook diepzinnig besandeld door
Schillebeeckx, en ovc- dc parochie
slaan knappe artikeler in de bundel
Levende Zielzorg (Het Spectrum,
1954).
Maar in het gesprek van heden is
elke werkelijke bijdrage welkom, en
Karl Rahner heel't daarin een eigen
stem. Hij is minder fascinerend dan
de Fransen, meer bezonnen cn alzij
dig, soms dieper, altijd uitvoeriger,
cn zwaarder. In een woord: hij is
meer Duits, maar dan toch helemaal
niet alleen in dc zin van de griibelnde
Herr Professor. Hij is veeleer de
priester in het met problemen over
spoelde Middcn-Eurona van na de
oorlog.
We zeiden reeds dat zijn grote kracht
en hartstocht liggen op het gebied
van de theologische en wijsgerige spe
culatie. Terwjjl wjj nog al eens de
neiging hebben om tot dc Bijbel te
gaan, omdat wij dc speculatieve denk-
categoricn moe zijn, protesteert hij
altijd met een meesterschap over
de positieve theologie tegen een
theologisch positivisme, dat in Gods
heilsplan alleen een opeenvolging
ziet van beschikkingen die voor ons
geen samenhang vertonen. Rahner
daarentegen ziet steeds hoe God in
het mysterie van zijn bemoeienir met
ons in het mensgeworden Woord ook
de structuren onzer menselijkheid eer
biedigt, verlost en activeert, en daar
om heeft hjj belangstelling voor al
wat des mensen is, bijzonder voor het
samengaan van dc vrjje persoon met
lichamelijkheid, gemeenschappelijk
heid en historiciteit. Daarom zal hij
nadenken over de betekenis - plan
ning, psychotherapie cn telecommu
nicatie voor dc Kerk. Daarom spreekt
hij met de mens zoals die zich van
daag beleeft.
Wij lieten reeds merken dat Rah
ner niet gemakkelijk léesbaar is. Aan
Gerard Wijdeveld komt de eer toe
Rahners opstellen te hebben weer
gegeven in een Nederlands dat van
het oorspronkelijke Duits de geladen
inhoud en de zware gedachtengang
en zinsbouw heeft overgehouden,
maar dat niet met germanismen be
last is. (Wij vragen ons af, of „Ent-
mythologisierung" niet in onze taal
beter wordt weergegeven met „ont-
mythisering"). Wij hopen dat door
deze vertaling Rahners denken onze
Nederlandse theologie en ons Neder
lands kerkelijk leven mag bevruch
ten. Zou het blijken dat dit het geval
is, dan kan overwogen worden om de
voor het geestelijk leven zo rijke en
over het algemeen minder zware ar
tikelen uit het derde deel van de
Schriften zur Theologie ook aldus in
het Nederlands toegankelijk - te ma
ken.
(1) Karl Rahner: „Theologische Ver
kenningstochten". Nederlands van
Gerard Wijdeveld. Met een woord
vooraf door prof. dr. F. Malmberg
S.J. Uitg. N.V. Drukkerij De
Spaarnestad, Haarlem
Ter bevordering van de zelfwerkzaam
heid zal dc stichting „Doe het zelf" in sa
menwerking met de Kon. Ned. Jaarbeurs
een tentoonstelling organiseren, die in het
kader van de Najaarsbeurs van 2 tot en
met 11 september te Utrecht zal worden
gehouden.
Deze expositie is de eerste nationale
manifestatie op dit gebied. Zij zal een
veelzijdig beeld geven van de praktische
mogelijkheden op dit omvangrijk, voor
Nederland nog vrij nieuw terrein.
Een groot aantal binnen- en buiten
landse fabrieken heeft reeds de wens te
kennen gegeven aan de komende tentoon
stelling welke in de Julianahal te Utrecht
zal worden gehouden, met materialen en
gereedschappen voor de zelfwerkzaam
heid in huis en tuin deel te nemen.
De expositie zal. behalve op de gewone
jaarbeursuren. ook des 'avonds geopend
zijn. Zij belooft dus niet alleen vele jaar
beursbezoekers te trekken, maar ook het
grote publiek.
Er zal een nationale „doe het zelf"-
wedstrijd worden uitgeschreven, waarvoor
in vrije tijd vervaardigde meubels of ge
bruiksvoorwerpen kunnen worden inge
zonden. De bekroonde werkstukken zul
len tijdens de expositie worden ten toon
gesteld.
Het water in het gemeentelijke open
luchtzwembad te Zwolle zal voortaan
ook bij koud weer een haaglijke tem
peratuur hebben. Men heeft namelijk een
plastic pijpleiding gelegd van een fa
briek aan de Ceintuurbaan naar het on
geveer een kilometer verder gelegen bad.
Door deze leiding wordt glashelder koel
water van de fabriek naar het zwembad
gepompt. Dit wa'er heeft bij het ver
laten van de fabriek een temperatuur van
ongeveer 60 graden celsius en als het
in het bad stroomt is de temperatuur nog
25 a 30 graden. De capaciteit van de
leiding varieert van 20 tot 60 kubieke
meter per uur.
Morgen begint men met 30 kubieke me
ter, waarna de hoeveelheid geleidelijk
zal worden opgevoerd tot 60 kubieke me
ter per uur, indien dit wenselijk is. Tot
dusver werd het bassin, dat een inhoud
heeft van 6000 kubieke meter, gevuld met
bronwater.
In de loop van de maand maart van dit
jaar is de bevolking van Rotterdam me*.
691 personen uitgebreid, hetgeen de tota.c
bevolkingsaanwas van de eerste dria
maanden van het jaar op 1966 personen
brengt.
Per 31 maart telde de Maasstad in totaal
728.154 inwoners. In de maand maart ves
tigden zich 1937 personen in de gemeente
Rotterdam en werden er 1095 geboren. In
dezelfde periode vertrokken er 1854 per
sonen uit de gemeente, terwijl er 487
overleden.
De gemeenteraad van Arnhem heeft
gisteren met dc stem van mr. IJsselmui-
den (KVPt tegen besloten tot aankoop van
het landgoed „Jachthuis Zijpendaal" met
opstallen voor de som van f. 725.000.
Tevens besloot de raad met de Bank voor
Ned. Gemeenten een geldlening aan te
gaan van f. 4.800.000 met een looptijd van
30 jaar en tegen een rente van 5 procent.
Daaruit zullen de verplichtingen, welke
uit bovengenoemde aankoop voortvloeien
alsmede een aantal andere uitgaven, in
hoofdzaak voor gas-, waterleiding- en
elektriciteitsbedrijf worden bekostigd.
T
T y - Jp
Gistermorgen ovx negen uur zijn op dc 'rijksweg nummer 12 bij H addinxveen ter
hoogte van het Shclistation twee personenauto's met elkaar in botsing gekomen.
Dc gevolgen waren verschrikkelijk. In beide auto's werd een der inzittenden ge
dood, terwijl drie andere passagiers werden gewond. Later op de dag is ook een
van deze gewonden overleden. Op dc foto een der wagens, die door het geweld van
de aanrijding aan de voorzijde volkomen vernield werd.
Deurwaarder S. Stoelenga uit Zwolle
heeft gisterenmiddag in Oldebroek een
executoriale verkoop gehouden ten laste
van de smid M. C. aldaar, die zijn premies
voor de stichting be-'-ijfspensioenfonds
voor de kleine metaalnijverheid niet had
betaald. Deswege had C. een "ehuld van
f 436,59 (premie r 3,15 per week).
Verkocht zouden worden haarden,' I -
chels, keukenuitzetten, ecn roodkoperen
ketel enz. Er werd echter slechts een
s'uk verkocht, nl. de ketel, die niet
minder dan f 625,50 opbracht. C. had
hem zelf gekocht voor f 25,—. Op en
stuk ijzer bij de smederij, waar de verko
ping werd gehouden .had men geschreven
„Wij leven met u mee".
Voor de verkoning begon, zongen de
aanwezigen „Alle man van Neerlands
stam" Erna werd een pr .testvergadering
gehouden van smeden, die door ongeveer
300 personen werd biigewoond. Tijdens
de biieenkomst werd het v-oorf wierd
door de voorzitter van het comité „Eigen
meester, niemands knecht", de h r
Gr nbauer uit Amsterdam, ö'e het be
drijfspensioenfonds een gelegaliseerd ont
eigeningsinstituut en een dwangpensioen-
fonds noemde.
Op de jaarvergadering van de Neder
landse Aannemersbond en Patroonsbond
voor de Bouwbedrijven in Nederland,
NAPB. in Musis Sacrum te Arhcm heeft
dc voorzitter van deze bond. de-beer J.
Dura, Dzn, gewezen op de vermindering
van dc bouwactiviteit en de daaruit voort
vloeiende consequenties op het gebied van
de werkloosheid cn de lonen. Daarbij als
oorzaak van de teruggang van dc bouw
nijverheid en bestedingsbeperking en dc
kapitaalschaarste tezamen stellend met
een te grote inmenging in de zaken van
het bouwbedrijf door dc overheid, kwam
de voorzitter van deze bond tot de con
clusie, dat er in deze sector van het be
drijfsleven een grotere mate van coördi
natie tussen werkgevers cn werknemers
moet komen teneinde doeltreffend op te
komen voor de vrijheid van de onderne
mer cn de vitale betekenis van deze be
drijfstak.
De spreker merkte op, dat de geleide
lijke verbetering, die na januari in het
bouwbedrijf is opgetreden, slechts te dan
ken is aan het grote aantal werken dat
thans nog in uitvoering is. De hoge bouw
activiteit mag niet leiden tot verkeerde
conclusies. Niet de produktie onder <Je
huidige omstandigheden moet beschouwd
worden als de kern van de werkelijke
situatie maar de vraag hoeveel opdrach
ten er nog worden verstrekt.
De geraamde produktie van 80.000 wo
ningen dit jaar zal niet worden bereikt,
ondanks de ernstige en goede pogingen
van de minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid, merkte de heer Dura op.
De gevolgen van de bestedingsbeperking
en dc kapitaalschaarste laten zich even
zeer gevoelen in de utiliteitsbouw. Wat
eveneens bedenkelijk moet worden geacht
dan
vH? (die °euvre bestaat uit ar-
8 - n"a":~J~ -p-
essays,
ook als theoloog
s m k°ek geschreven, nl.
Wortes". De rest van zijn
Hi 0verigens soms de af-
1 k Htl Por, 1-1 1-
triMo ci,in en
6en klein boek aanne-
0(V Tdere boeken zijn af-
Hchp tge§even of gebundelde
].H kisg,, °Pstellen, ofwel boeken
Stinkt °nmiddellijke stichtelijke
IHk.H - - -
«1
In een café aan de Maashaven hield de
politie in de nacht van zaterdag op
zondag twee mannen aan, die verdacht
worden van sigarettensmokkel. Het zijn
de 49-jarige koopman B. J. L. uit Schie
dam en diens 41-jarige collega G. J. E.
uit Rotterdam. ZU zijn ter beschikking
gesteld van de douane-recherche.
Drie politiemannen zagen bij een zand
schuit liggende in de Rijnhaven, een man.
die zich in een roeiboot verwijderde Zij
sommeerden hem aan de wal te komen,
maar ondanks twee waarschuwingsschoten
ging de.onbekende er vandoor.
Een en ander was nogal verdacht, zodat
een onderzoek aan boord van de zand
schuit werd ingesteld. Daarbij kwamen
vier dozen, elk met 10.000 Amerikaanse
sigaretten, te voorschijn. Een schippers-
'CK 'Jkst ha me ziin Rahners be- vrouw vertelde, dat zij twee mannen °P
vAjfHe stuci L J u L het schip had gezien. Er volgde een
li eiu 2ut- tu ,UÏJ j j korte speurtocht en aan de hand van het
loH pj Theologie drie delen signaiement. dat de vrouw had gegeven
400 blz., tussen 1954 ii0nden even later de twee kooplieden
Ve,.uiz., lussen lsui
worden aangehouden.
De Nederlandse Televisie Stichting zal
zaterdag tussen 15.00 en 16.35 uur ecn
Eurovisicprogramma uitzenden, dat aan
dc zwem- en tennissport is gewijd.
Van 15.0015.40 cn van 16.1516.35 uur
worden er rechtstreekse reportages uit
gezonden uit Blackpool in Engeland van
de interland zwemwedstrijd Engeland
Nederland.
Van 15.4016.15 uur volgt ecn directe
reportage van de tenniswedstrijd Duits
landBelgië om dc Davis Cup.
Met deze extra-uitzending, die niet in
de radiobladen staat aangekondigd, doet
de NTS vele kijkers ongetwijfeld een
groot genoegen, want wie, al gebeurt dat
op nog zulk een bescheiden schaal, onder
de bezitters van de ruim 302.000 gere
gistreerde t.v.-toestellen, welke Nederland
thans tèlt, een onderzoek instelt naar wat
ze het liefste zien op hun scherm, zal in
vele gevallen ten antwoord krijgen: de
nieuwsjournaals en de sport.
In Groot-Brittannië, waar de stemming
onder de kijkers geregeld wordt gepeild,
worden sommige sportprogramma's vaak
door zeven tot acht miljoen mensen ge
volgd, terwijl ze in bijzondere gevallen
zoals bijvoorbeeld het jaaroverzicht van
de sport zelfs tien tot elf miljoen kij
kers trekken.
Niet alle soorten van sport lenen zich
even goed voor een t.v.-uitzending. Tot
de meest „fotogenieke" takken van sport
kunnen tennis- en voetbalwedstrijden en
het concours hippique worden gerekend.
Bij een tenniswedstrijd kunnen de ca
mera's zodanig worden opgesteld, dat ze
een overzicht geven van het hele veld,
zodat de kijker geen slag behoeft te mis
sen.
Een voetbalveld is natuurlijk veel gro
ter, maar het spel is snel cn dramatisch
en de cameramensen hebben kunnen
leren, niet alleen hoe ze met hun camera's
de bal moeten volgen, maar ook om van
totaalbeelden over te schakelen op close-
ups, zodat ze niet alleen de tactiek, maar
ook de techniek van het spel kunnen
laten zien.
Bij een concours hippique kunnen de
camera's eveneens een volledig overzicht
geven van het veld en bovendien iedere
spannende sprong tot in details tonen.
Bovendien heeft deze sport het. voordeel,
dat paarden buitengewoon „teiegeniek"
blijken te zijn.
In Amsterdam is opgericht een naam
loze vennootschap, die ten doel heeft „het
verhuren of doen verhuren van televisie
apparaten en het verrichten van alle hier
mee verband houdende handelingen".
Het kapitaal van deze vennootschap be
draagt honderdduizend gulden, verdeeld
in honderd aandelen, elk groot duizend
gulden.
Twee omroepsters van Radio Hoy er op
Curagao, de dames Stella Priest en Myrna
is, dat er een sterke neiging bestaat het
ontwerpen en voorbereiden van nieuwe
werken uit té stellen. Deze zorgwekkende
situatie valt ook waar te nemen bij de
grond-, water- en wegenbouw. De kapi-
taalpositie van de lagere publiekrechte
lijke lichamen schijnt de uitvoering van
een aantal reeds voorbereide objecten on
mogelijk té maken.
De heer Dura beschouwd een en ander
als symptomen van een onjuiste beoor
deling van de bouwnijverheid en hij keer
de zich tegen wat hij noemde onkundige
inmenging in deze bedrijfstak.
Hij wees in dit verband op het zgn.
„short-time"-vraagStuk. Dit komt in de
bouwbedrijven niet voor, maar in de af
gelopen twee maanden is er in tal van
andere bedrijfstakken meer dan vier en
een half miljoen uur niet gewerkt. Dit
heeft een zware belasting van de fondsen
van dq wachtgeld- en werkloosheidsver
zekering in die andere bedrijfstakken ver
oorzaakt, waardoor de premies gingen
stijgen met alle gevolgen van dien voor
het prijspeil en het materiaal. Zo onder
vindt het bouwbedrijf er ook de lasten
van.
Het bouwbedrijf, dat met een omzet van
vier miljard gulden per jaar een zeer
vooraanstaande positie inneemt in het
economische leven, eist als bedrijfstak
geen uitzonderingspositie. De heer Dura
bracht dit naar voren in verband met de
teleurstelling, die ondervonden is in de
voorgenomen samenwerking met de cen
trale van industriële werkgevers-organi
saties. Hij noemde ook de Sociaal-Econo
mische Raad, waarin de bouwnijverheid
niet één van de 15 zetels is toebedacht,
doch waarin wel adviezen worden uit
gebracht die ook slaan op de bouwbedrij
ven. Deze bedrijven, aldus de heer Dura,
eisen daarom nog steeds een plaats in dit
hoge orgaan.
Ter completering van zijn grieven tegen
wat hij noemde onkunde en gebrek aan
inzicht noemde de spreker nog de tweede
ontwerp-CAO, die in december 1956 is
ingediend, doch waarover nog steeds geen
beslissing is afgekomen.
Werkgevers en werknemers in de bouw
nijverheid zullen blijkbaar een nog hech
tere eenheid moeten vormen om voor de
belangen op te komen, zo meende de heer
Dura. De ondernemersorganisaties in het
bouwbedrijf zullen hun federatieve or
gaan, de raad van bestuur bouwbedrijf,
hoog nodig moeten laten uitgroeien tot
een volwaardige en algemten erkende
centrale De samenwerking tussen werk
nemers en werkgevers, neergelegd In de
stringente vormen van de wet op PBO,
stuit op onvoldoende vertrouwen. De heer
Dura beval mede daarom een onderzoek
naar de mogelijkheden van georganiseerde
samenwerking tussen de werkgevers- en
werknemersorganisatie, los van deze wet
ten principale, ten sterkste aan.
Pèrp. Ai mé Duval tijdens zijn optreden voor de K.R.O.. microfoon, waarvan
een telerecording is vervaardigd, die gisteravond in het t.v..programma
werd uitgezonden.
Sintjago, zijn per schip naar Nederland
vertrokken om gedurende respectievelijk
vier en zeven maanden bij de Wereldom
roep en de KRO de Nederlandse radio en
televisie te bestuderen.
Radio Hoyer is een commerciële radio-
omroep met twee stations: Hoyer I en
Hoyer II.
Tijdens het amusementsprogramma, dat
de AVRO heden van 20.0520.45 uur uit
het militair herstellingoord „Aardenburg"
te Doorn uitzendt, worden in het kader
van de actie „Appèl II" voor de Bond
van Nederlandse Militaire Oorlogsslacht
offers vijf woonhuizen verloot.
Aan dit programma wordt meegewerkt
door de Selvera's. Harry Mooten, Dick
Engelbrecht, Wim Romein, Greet Kauf-
feld. Karei van der Velden en „The Sky-
masters".
Tijdens de rechtsreekse reportage van
het terrein der Expo 58. waarmee het door
de KRO verzorgde televisieprogramma
gisteravond opende, probeerden de ijve
rige NTS-ploeg, die met groot materiaal
naar Brussel was getogen, in zo kort mo
gelijke tijd zoveel mogelijk van het Ner
deriandse Paviljoen te tonen met het
resultaat, dat men door de vele bomen
het bos haast niet meer kon zien. In een
onbegonnen poging om niemand te kort
te doen en vooral niets over te slaan,
werden zoveel verschillende facetten van
de Nederlandse inzending in het beeld
gebracht, dat vrijwel elk gesprek moest
worden afgebroken, als het interessant
begon te worden en de camera uitgescha
keld, als de kijker net was begonnen, het
getoonde in zich op te nemen. Bovendien
waren de beelden soms vrij onduidelijk,
zodat men moeite had om te onderschei
den, wat door de commentatoren Evert
Garretsen en Dick de Vree werd bespro
ken.
De uitzending als geheel liet dan ook
ean onbevredigend gevoel achter en het
verlangen om met eigen aanschouwen aan
te vullen, wat men in de uitzending had
gemist. En dit is dan wel de grootste ver
dienste van deze reportage.
In zijn rubriek „Open Doekjes" had
Jan Willem Hofstra nu eens niet een bij
zondere gast op bezoek. In plaats daarvan
vertoonde hij een tweetal interessante, op
de filmband vastgelegde scènes uit het
stuk „Platonof" van Tsjechow. respectie
velijk gespeeld door Paul van Steenbergen
en Albert van Dalsum met Myra Ward als
tegenspeelster.
De tienduizenden, die teleurgesteld
waren, omdat het bezoek van Père Aimé
Duval S.J. aan Nederland beperkt moest
blijven tot Den Haag en Amsterdam, kon
den dank zij een onder regie van Ben
Mettrop vervaardigde telerecording de
cpirituele chansonnier-priester gisteravond
op het t.v.-scherm zien en zijn simpele,
maar prachtige liederen beluisteren.
De epiloog werd gesproken door pater
Leopold Verhagen die, aansluitend op de
voordracht van Père Duval, op bijzonder
oorspronkelijke wijze met de monniks
kap over het hoofd getrokken, de
dwaasheid aantoonde van mensen, die
hem ongetekende brieven schrijven en
dus hun gezicht niet durven laten zien.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Morgen is het 25 jaar geleden, dat de
bekende hoogleraar in de psychiatrie,
prof. dr. H. C. Rümke naar Utrecht kwam
om een functie bij het hoger onderwijs
te aanvaarden. Hij zal die dag gehuldigd
worden», waarbij hem een herinnerings
bundel wordt aangeboden. In 1933 werd
hij bijzonder hoogleraar in de ontwikke
lingspsychologie en conservator aan de
psychiatrisch-neurologische kliniek van
de rijksuniversiteit en in december 1936
volgde hij pnof. dr. L. Bouman op als ge
woon hoogleraar in de psychiatrie, waar
toe hij 8 maart van het jaar daarop zijn
inaugurale rede hield.
Henrieus Cornells Rümke werd 16
januari 1893 te Leiden geboren en vierde
dus onlangs zijn 65ste verjaardag, bij
welke gelegenheil wij uitvoerig over zijn
verdiensten hebben geschreven. Na het
gymnasium te Leiden en te 's-Gravenhage
bezocht te hebben, ging hij in 1911 medi
cijnen studeren aan de gemeentelijke
universiteit van Amsterdam^ Het lag vol
komen voor de hand, dat hij de medische
studie koos, want prof. Rümke behoort
tot de derde generatie van artsen in zijn
familie. Drie van zijn br-oers zijn even
eens medicus en al zijn kinderen zijn
arts. Va,n 1915 tot 1917 was hij student
assistent bij prof. dr. L. van Rijnberk,
waarna hij van 1918 tot 1928 bij prof. dr.
L. Bouman in de Valeriuskliniek werk
zaam was, eerst als assistent, daarna als
geneesheer en wetenschappelijk assistent.
In die tijd legde hij internationale con
tacten, bezocht o.a. Bezzola en Burg-
hölzli, en was volontair-assistent bij
Eugen Bleuler in Zürieh.
In juni 1923 promoveerde hij te Amster
dam op het proefschrift: „Phaenomenolo-
gische en klinisch-psyohiatrische studie
over het geluksgevoel", bewerkt onder
prof. dr. L. Bouman, ten overstaan van
prof, dr. Winkler. In 1927 gaat dr. Rümke
weer naar Zürieh om zich in de psycho
therapie te oriënteren bij Maeder. Van
1928 tot 1931 was hij chef de clinique bij
prof. Bouman, in. welke periode, te weten
in 1930, hij gelijk met H. de Jong de
Ramaer-medaille ontving, die eens in de
5 jaar wordt toegekend door de Ned.
Vereniging van psychiatrie en neurologie.
Prof. dr. Rümke bekleedde vele functies,
o.m. was hij voorzitter van de Ned. Fede
ratie voor geestelijke volksgezondheid en
van de Ned. Vereniging voor psychiatrie
en neurologie. Van talrijke buitenlandse
verenigingen is hij corresponderend lid.
Er verschenen van hem talrijke publika
ties over neuroseleer, psychotherapie,
kinderpsychiatrie en geestelijke volksge
zondheid. Ook naar de letterkunde en
andere kunstvormen gaat zijn belangstel
ling uit.
Het zwaartepunt van zijn wetenschappe
lijke werk ligt echter in de psychiatrische
kliniek.
De rechtbank te Utrecht heeft gisteren
uitspraak gedaan in het proces dat in het
najaar van 1955 aanhangig werd gemaakt
door de N.V. Bouwkas Ned. Gemeenten
(BNG) tegen de N.V. Bouw- en Aanne-
mingmaatschappij Wildschut te Utrecht
en de Ned, Bond van Bouwondernemers
te Den Haag. De rechtbank heeft de
Bouwkas alle vorderingen ontzegd en de
geëiste schadevergoeding afgewezen. Zij
veroordeelde haar voorts in de kosten
van het proces en bepaalde verder, dat de
directeur van de bouwonderneming, de
heer G. Wildschut, het geleverde bewijs
nog onder ede dient te bekrachtigen,
waartoe deze zich inmiddels bereid heeft
verklaard.
Het proces werd indertijd, aanvankelijk
in kort geding, aanhangig gemaakt naar
aanleiding van een, volgens de Bouwkas,
lasterlijke brief, die Wildschuts bouwbe
drijf op 21 november 1955 met openlijke
instemming van de secretaris van de
Bond van Bouwondernemers, heeft ge
richt tot B. en W. van Apeldoorn. De
inhoud ervan werd tevens openbaar ge
maakt op een te Apeldoorn gehouden
persconferentie.
In deze brief betoogde de heer Wild
schut o.m. dat de BNG op een terrein
werkt, dat reeds voldoende wordt be
werkt door de particuliere ondernemer,
zodat er geen enkele behoefte aan een
overheidsbedrijf bestaat. Voorts werd ge
zegd, dat de BNG haar naam misbruikt
om zodanig vertrouwen te wekken bij
de niet deskundige kandidaat-bouwspaar-
ders. dat zij in deze bouwkas een door
de gemeentebesturen geleid instituut zien.
De BNG zou. volgens haar eigen ver
klaringen, op filantropische wijze en digs
zonder winst werken, waardoor een goed
kope wioning aan de bouwspaarder kan
worden geleverd. De heer Wildschut had
echter, zoals hij in de gewraakte brief
meedeelde, aan de hand van de eigen
stukken van de BNG becijferd, dat over
het jaar 1953 de reserve van deze instel
ling 1 427.966 91 bedroeg en per ultimo
1954 was opgelopen tot 2.466.268,94. Over
de jaren 1952. '53 en '54 werd voor meu
bilair van de kantoren van de bouwkas
een bedrag van 82.736,47 besteed. Een
samenvatting van slechts enkele posten
leverde, aldus de brief, een win6t op vioor
de bouwkas van 1.307.744,40.
In kort geding heeft de bouwkas op 12
december 1955 verklaard, dat de publika
ties van Wildschuts bouwbedrijf een scha
delijke terugslag op haar bedrijfsresulta
ten hadden. De BNG eiste daarom, dat
Wildschuts bouwbedrijf werd veroordeeld
om binnen 24 uur na het vonnis zijn
schrijven te herroepen, zowel bij B. en
W. van Apeldoorn als bij de Nederlandse
dagbladpers. Voorts eiste de Bouwkas,
dat het dictum van het vonnis in een ad
vertentie van 500 mm zou worden gepu
bliceerd.
De president, van de rechtbank te
Utrecht noemde in zijn uitspraak in het
korte geding de bestreden publikaties
voorshands niet onrechtmatig en verwees
de zaak naar de gewone rechtbank. De
B.ouwkas werd veroordeeld in de kosten
van het geding.
In het vonnis, dat de rechtbank te
Utrecht thans heeft gevoeld en waarin
alle vorderingen van de Bouwkas worden
afgewezen, zegt zij o.m., dat de heer Wild
schut niet de opzet heeft gehad om te
beledigen, of te benadelen. Hij heeft, wat
men in een democratisch land mag doen,
op instigatie getracht de relatie tussen de
gemeente Apeldoorn en de Bouwkas te
beëndigen. De rechtbank zegt voorts, dat
de heer Wildschut niet het oogmerk heeft
gehad de brief in de publiciteit te bren
gen, maar op een persconferentie de jour-
die door hem aan het college van B. en
nalieten heeft georiënteerd over een brief,
W. van Apeldoorn was gezonden en die
door de raad in behandeling zou worden
genomen.
In de stukken, die de rechtbank tijdens
deze procedure bereikten, werd van de
zijde van de particuliere bouwonderne
mers o.m. verklaard, dat zij zich ernstig
in hun bestaan bedreigd voelen. De Bouw
kas heeft steeds gesteld, dat zij alleen
maar ecn financieringsinstituut is, maar
blijkens dc handleiding voor inspecteurs
en plaatselijke propagandacommissies in
troduceert zij ziich ook als bouwmaat
schappij.
