BINNEN EEN UUR WAS HET
LOT VAN IRAK BESLIST
Vals erewoord van officier
leidde koningshuis in de dood
Ariëns-herinnering krijgt nieuwe glans
„Tonnenmannen" hebben nog druk werk in
de meeste Friese gemeenten
in Leeuwarden al meer
9000 privaattonnen
Alleen
dan
T
Munitiedepot bij
Rio de Janeiro
ontploft
Europese verdragen functioneel
voor de versterking van Europa
Onfris vraagstuk schreeuwt om oplossing
b'w doden op de weg
E
Bij Gres de taille op haar plaats
rokken te kort
m-m
Vrijgeleide voor
de vlucht
Volkomen verrast
Twee gewonden bij
vechtpartij
Sluwe vos
erste Delfzijl-soda
geëxporterd
Sovjet-protesten bij
Israel en Italië
Vragen over het
„voorsorteren
Official Wouters over
leed in ziekenhuis
Polsstoksprong naar
de vrijheid
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1958
PAGINA 9
In Maarssen wordt morgen bisschoppelijke
rechtbank geïnstalleerd
Hotelhediehde stak zwager
met mes
Nieuwe biografie
Afrika en de Euromarkt
1L T
In Leeuwarden nog 9137...
Hekel aan volle tonnen
Hoge subsidies nodig
Praktijk contra Wegen
verkeersreglement
Na hotsing met Darrigade
Wintercollectie van .de Haute Couture
De Brit, een gepensioneerde kolonel,
die aan de Engelse ambassade verbon
den was, werd door een verdwaalde
kogel getroffen, toen hij in een men
senmassa verstrikt raakte, die het
standbeeld van generaal Mott van zijn
voetstuk trok.
De twee Amerikanen en de Duitser
kwamen wel op een bijzonder tragi
sche wijze om het leven. Ze stonden
in de hal van het Baghdad Hotel, toen
daar een groepje militairen binnen
stormde om twee Jordaanse ministers
van hun bed te lichten. Ze werden
toen meteen maar gearresteerd, doch
na verhoor op een politiepost vrijge
laten en teruggestuurd. De auto, waar
in ze zaten, kwam in de Rasjiem-
straat in het gepeupel terecht, dat hen,
terwijl de begeleidende agenten wer
keloos toezagen, ln de letterlijke zin
van het woord verscheurde. Van hun
stoffelijke resten is niets icuggevon-
den.
Wat er met de twee Jordaanse mi
nisters is gebeurd, is, van Bagdad uit
althans, niet met zekerheid te zeggen.
Koning Hoessein van Jordanië houdt
vol, dat beiden zijn vermoord, doch
het nieuwe regime beweert, dat ze in
de gevangenis zijn gezet in afwachting
van hun berechting.
De kruitdamp van de revolutie was
om twaalf uur 's middags bijna geheel
weggetrokken. De brigade-generaal
had toen een honderdtal arrestaties
onder de „reactionairen" laten ver
richten, waarmee in het Irak van van
daag oud-ministers, grootgrondbezit
ters en „onbetrouwbare" officieren
worden aangeduid.
Voor diplomatieke waarnemers
in Bagdad is de omwenteling als
een volkomen verrassing gekomen.
De entree van het paleis van koning Feisal na de opstand. Een van de pilaren op het bordes is door een vol- Men spreekt er nog steeds zijn ver-
treffer geraakt en op de muren zijn de gaten te zien, die de kogels er maakten. Van het interieur bleef, door de bazing over uit, dat Irak, dat toch
brand, die er werd gesticht, niets over. altijd 'als eon steunpilaar van het
Westen is beschouwd en daardoor
ook zwaar door Engeland bewa
pend is, eigenlijk binnen het uur
van gezicht is veranderd. Ook in
regeringskringen heeft men blijk
baar niets van het komplot, afge
weten. Twee dagen voor zijn dood
moet Noeri-es-Said nog tegen de
Amerikaanse ambassadeur in Bag
dad gezegd hebben, dat de hele op-
pósitie tegen hem uit niet meer dan
„driehonderd studenten en duizend
juristen" bestond (de juristen in
Irak zijn altijd potentiële tegen
standers van het regime van Noeri
geweest, orhdat ze een staatsbestel
voorstonden, waarin een scheiding
tussen de wetgevende en uitvoeren
de macht werd gemaakt en tegen
de veel te grote concentratie van
bevoegdheden waren gekant).
f-'"
WËÈÉÊÊÈmm
(Van onze speciale verslaggever)
BAGDAD, juli
Twee feiten zijn beslissend ge
weest voor de bloedige omverwer
ping van de regering van Noeri-es-
Said. Het eerste speelde ,zich op 30
juni buiten Irak af en betrof de
arrestatie in Amman van een hon
derdtal Jordaanse officieren, die er-
Van werden beschuldigd het regime
van koning Hoessein te hebben wil
len elimineren. Het oprollen van dit
komplot, dat wijde vertakkingen in
Irak had zowel in Amman als
Bagdad wilde men gelijktijdig toe
slaan bracht de samenzweerders
tegen koning Feisal en Noeri-es-
Said in paniek, omdat zij vreesden,
dat ontdekking nabij was.
Het tweede feit deed zich op de
twaalfde juli voor. De negentiende
en twintigste Iraakse brigade, onder
bevel van een van de hoofdfiguren
in de Iraakse samenzwering, bri
gade-generaal Abdocl Karim Kas-
$im, kreeg opdracht in de nacht van
de veertiende juli via Bagdad naar
Jordanië te vertrekken, om, zoals
het thans heet, „op een nader vast
te stellen datum tegen Libanon te
Worden ingezet en president Sj^-
hioen met geweld van wapenen te
steunen".
De officieren van beide brigades,
die blijkbaar allen in het komplot
Saten, staken toen de hoofden bij
ftlkaar en bijna genoodzaakt door
het nog steeds niet afgewentelde ge-
Vaar van ontdekking, besloten zij
tijdens het doortrekken van de
hoofdstad toe te slaan. Een gunstige
omstandigheid voor de muiters was,
dat zowel Noeri-es-Said en koning
I'eisal als de vroegere prins-regent
kroonprins Abdoellah Illah zich
'n Bagdad bevonden. In de vroege
thorgen van de veertiende juli zou
den ze gedrieën naar Turkije ver
trekken om zoals het nieuwe regime
thans met klem naar voren brengt,
'■interventie in Libanon te beplei
ten" op een inderhaast bijeengeroe
pen conferentie van de hoofden der
J®geringen van de landen van het
Bagdad-Pact.
kilometers buiten Bagdad liggende
koiniinkJijkie patais. af. Een andere,
eveneens versterkte compagnie, trok
in de richting van het ommuurde 'land
huis van Noeri-es-Said, dat op de oever
vain de Tigris ligit, precies aan de
andere kamt van de stad.
Wat er in het volgende u.u,r precies
is gebeurd, zal wei altijd iin de sluiers
dar boosheid verborgen blijven. Uit de
informaties, die ik zowel bij rebellen
als bij buitenstaanders heb ingewon
nen, kan in ieder geval de conclusie
[etro-kken. dat er wel degelijk
gevailten zijn zowel de
muren van bet paleis van koning Feisal
als die van heit landhuis van Noeri-es-
Said zijn door geweer-, mitrailleur- en
mortiervuur beschadigd en dat de
dood van koning Feisal. prins Abdoel
lah Illah en Noeri-es-Said de prijs
van de revolutie moest zij tl.
De meest gangbare mening is thans,
dat de paleiswacht, bes-taande uit mili
tairen, geen tegenstond heeft geboden,
de lijfwacht zich si-echts zwak teweer
heeft gest-el-d.
Toen het verzet gebroken was, heeft
de commandant van de muitende com-
7ijn familieleden „een vrijgeleide voor
een vlucht" aangeboden. Dit werd ge-
pagnic de koning benaderd en hem en
accepteerd. maar het erewoord van de
officier bleek voos te zijn. Onmiddel
lijk nadat de 23-jarige Feisal, zjjn 45-
jarige oom Abdoellah Illah, diens 69-
jarige moeder en twee trouw gebleven
kamermeisjes zich onder een boom in
de achtertuin voor vertrek gereed had
den gemaakt, werden ze door de
mitrailleurs der gevechtswagens \v-
hartig neergemaaid.
Abdoel Karim Kassim zag zich zelfs
genoodzaakt een prijs- van honderd
duizend gulden op het hoofd van de
vluchteling te zetten, omdat het vim
den van de „sluwe vos", zoals Noeri
altijd in Irak is genoemd, een belang
rijke voorwaarde voor het welslagen
der revolutie was.
Een patrouille, geleid door een van
de huisbedienden van de premier,
vond hem de volgende dag als vrouw
verkleed in het struikgewas zitten.
Ondanks de zwarte sluier, die hp,
naar mohammedaanse gewoonte, om
het hoofd had geslagen, werd hjj her
kend en alhoewel hij nog kans zag
enkele schoten in de richting van zjjn
belagers te lossen, werd hjj, met het
pistool nog in de vuist, neergeknald.
liet lichaam van Noeri werd aan-
vankeljjk begraven, dóch later, toen er
onzekerheid over de identiteit rees, is
het uit de grond gehaald. Om alle
twijfel weg te nemen, heeft men het
toen aan het gepeupel gegeven, dat
het op dezelfde afgrijselijke wijze heeft
verminkt als het stoffelijk overschot
van prins Abdoellah Illah.
In de morgenuren van de veertiende
juli hadden zich inmiddels nog meer
ongeregeldheden voorgedaan, die aan
twee Amerikanen, een Brit en een
Duitser het leven kostten, terwijl het
Engelse consulaat in vlammen opging.
Vannacht is, volgens lokale radioberich
ten. een munitiedepot van het Braziliaan
se leger in de buurt van Rio de Janeiro,
ontploft. In deze berichten wordt gezegd,
dat er vermoedelijk zeer veel slachtoffers
ziin. Ambulances van de ziekenhuizen in
Rio zjjn in allerijl naar de plaats van de
ramp gestuurd, waar felle en uitgestrekte
branden woeden.
Later heeft de minister van oorlog in
een communiqué medegedeeld, dat een
voortdurende opeenvolging van ontplof
fingen en uitbrekende branden de inwo
ners van een huizenblok in de buurt in
gevaar brengen maar dat alle voorzorgs
maatregelen zijn getroffen en een begin is
gemaakt met de evacuatie van de bewo
ners.
Het munitiedepot was gelegen in de
voorstad Deodoro van de Braziliaanse
hoofdstad.
Een vechtpartij tussen de 26-jarige
hotelbediende J. van V. en zijn zwager
Van D in de Plantage Kerklaan heeft
tot resultaat gehad dat beide vechters
bazen in het ziekenhuis belandden Van
V. stak van D. met een broodmes in
de buik, terwijl hijzelf ook snijwonden
opliep. Later heeft de politie de hotelbe
diende meegenomen en omgesloten in de
cel. Vier „zware jongens" uit de Amster
damse onderwereld, o.w. de beruchte
„Buck Jones"., die bij de vechtpartij aan
wezig waren, werden door de politie ver.
hoord en daarna vrijgelate Van V. en
Van D. hadden ruzie gekregen om de
20-jarige vrouw van de hotelbediende
die het niet kon hebben dat de zwager
zijn stiefzuster in bescherming nam.
Morgen is het de eerste zondag van
augustus. Het is de dag, waarop nu
reeds vele jaren de onvergetelijkheid
blijkt van Alfons Ariëns, wanneer zijn
vereerders zich verzamelen rond zijn
graf op het kerkhof van Maarssen. Dit
jaar om precies te zijn op 7 augustus
zijn er dertig jaar verlopen, sinds hi.i
deze wereld verliet. Maar noch aan zijn
rusteloos werken, noch aan zijn uitzon
derlijke vroomheid is de herinnering
vervaagd. De roep om zijn zaligverkle1
ring is sterker geworden. En juist in
verband met dit laatste is de Ariëns-
zondag van morgen van bijzondere be
tekenis, omdat dan in de kerk waar
Ariëns zolang pastoor was, in Maarssen,
de Utrechtse aartsbisschop plechtig de
Rechtbank zal installeren, welke het
bisschoppelijk proces moet voeren, dat
het eigenlijke zaligverklarmgsproces
dient in te leiden. Dit is voor de vrien
den en vereerders van dr. Ariëns uiter
aard een feestelijk gebeuren en een bij
zondere reden om naar de traditionele
herdenkingsbijeenkomst te pelgrimeren.
Het leven van dr. Ariëns is reeds
door verschillende biografen uitvoerig
beschreven. Prof. dr. Gerard Brom met
name heeft voor hem een monument
opgericht door de oorspronkelijke ver
sie van zijn Ariëns-werk, dat moeilijk
in gedegenheid en indringendheid over
troffen kan worden. Toch heeft het nut,
dat thans opnieuw een levensbeschrij
ving is verschenen. Broms boek is nu
eenmaal niet op een volkse verspreiding
berekend en juist die moet worden na
gestreefd. Het kortelings verschenen
boek van W. van de Pas mag gelden
als een goede popularisering. Het opent
geen nieuwe perspectieven op het leven
en de tijd van Ariëns, maar slaagt wel
in de verwerkelijking van wat kenne
lijk de bedoeling ervan is: eerbied te
wekken voor de grote pionier der ka
tholieke sociale beweging en besef van
de geldigheid, ook nu nog, van zijn
maatschappelijke nalatenschap.
De kleine compositorische gebreken,
welke deze blografie aankleven en die
resulteren in het enige malen herhalen
van wat reeds verteld of betoogd is,
worden vergoed door de levendigheid
van de stijl, welke de goede en strijd
bare journalist verraadt.
Het is begrijpelijk, dat de schrijver
bij de beperkte omvang van dit boek
er de voorkeur aan heeft gegeven de
eerste periode van Ariëns' priesterleven
bijzonder te belichten. Op de vijftien
Enschedese jaren van kapelaan dr.
Ariëns. waarin de jonge, nerveuze en
eigenlijk schuchtere priester zich ont
wikkelde tot de apostel van de arbei
ders in Twente, valt dus het hoofd
accent. De rest van Ariëns leven
van 1900 tot 1928 zijn pastoraat in
Steenderen en Maarssen, zijn Sobriëtas-
werk en zijn talloze andere activiteiten
worden slechts zeer summier aangege
ven. Een ander gevolg van de popula
risering is, dat de schrijver in zijn
typering van personen en zaken de
„pakkendheid" van zijn formulering
nogal eens ten koste doet gaan van de
historische genuanceerdheid en van de
vereiste distantie van de stof. Menige
u'tsqraak klinkt te apodictisch. Maar
daar staat tegenover, dat Van de Pas
ondanks de beperkte opzet kans ziet
enige interessante retouches aan te
brengen in Broms visie, deels door van
tot dusverre nog niet benutte bronnen
gebruik te maken en dat hij door de
frisheid van zijn toon bereikt, dat men
zich en dat zal zeker voor de geïn
teresseerde katholieke arbeider gelden
door het boek rechtstreeks voelt
aangesproken.
„Alfons Ariëns", door W. v. d. Pas.
Uitg. „De Lanteern" (Pioniersreeks),
Utrecht.
Duidelijk voor allen is in leder ge
val, dat koning Feisal, van wie het
nieuwe regime thans heet -te zeggen,
dat het niet in de bedoeling gelegen
heeft hem te doden, met al zijn fa
milieleden moest worden vermoord.
Een jonge Hasjemiet, die bijvoorbeeld
in Zwitserland op de meest ongelegen
momenten aanspraken op de troon
van Irak zou kunnen maken en hier
bij waarschijnlijk nog door verschei
dene Westerse mogendheden gesteund
zou worden, zou een voortdurende
bedreiging voor de republikeinse be
stuursvorm zijn, welke thans voor het
voormalige koninkrijk wordt beoogd.
LINK VAN BRUGGEN.
(Van onze correspondent)
De twaalfde reeks studiedagen van de
Bossche Katholieke Diocesane Arbeiders
beweging, die tot algemeen thema ,Dc
Europese eenwording" heeft, werd giste
ren op het missiehuis van de paters van
de Heilige Geest te Gcmert geopend met
een bijzonder hoog gestemde rede van de
Belgische minister van Staat Zijne Exc.
A. de Schrijver. Minister De Schrijver
vatte in de ochtendbijcenkomst zijn betoog
samen onder -de titel „Europa in een ver
anderende wereld", waarna des middags
Mr. P. A. Blaissc de buitenlandse deskun
dige van de KVP in de Tweede Kamer en
vertegenwoordiger van Nederland in het
Europese parlement te Straatsburg, de
achtergronden van de Europese verdra
gen besprak.
Minister De Schrijver betoogde in zijn
rede, dat er na de verzwakking, waar
door het Europa van thans sedert de eer
ste wereldoorlog wordt gekenmerkt, een
verlangen der volkeren is ontstaan naaf
een hecht en nieu-w samengaan in vrede
en vrijheid.
De oorzhken van de verzwakking van
Europa nagaande, wees de Belgische mi
nister erop. dat het Europa van vóór 1914
de schuldeiser was van de gehele wereld,
terwijl Europa van na 1918 de schul
denaar werd van de Verenigde Staten.
Mede door de tweede wereldoorlog
zette de Europese economische en finan
ciële verzwakking zich voort. Een zodanig
Europa werd na 1945 voor het eerst in de
geschiedenis uitgeschakeld, wanneer er
sprake was van de grote machten der we
reld, tem,eer omdat de overzeese gebieds-
delen van Europa in vele gevallen ver
loren gingen, 'n Gordel van onafhankelijke
staten ontstond tussen Marokko en de Fi
lippijnen, in welke uitgestrekte gebieden
enkele jaren tevoren nog slechts vijf vrije
landen zich bevonden.
De minister belichtte daarna de poli
tieke verdeeldheid van Europa, veroor
zaakt door de communistische ideologie,
die een duidelijke scheiding maakt tussen
de soevereine en niet-soevereine staten.
Daardoor verkeert het huidige Europa in
een toestand van onveiligheid; een per
manente vredestoestand is zodoende on-
mogelij-k tot stand te brengen. Het streven
naar Europese eenheid is thans des te
meer begrijpelijk tegen de achtergrond
en met de voorgeschiedenis van dit alles
Dit streven blijkt-onder meer uit de
Benelux en pact van Brussel, welke te
zien zijn als de voorbodes van een nieuw
Europa. Daarbij kwamen de organisatie
voor Europese Economische Samenwer
king. de NATO en de Raad van Europa,
die echter in feite enkel maar organi
saties bleven. Hun werkelijke gestalte
ontstond in de gemeenschap voor Kolen
en Staal, de Euromarkt en de Euratom,
die een verdere toenadering op alge
meen plan mogelijk maakten.
Ten aanzien van Frankrijk merkte
tninister De Schrijver in dit verband nog
op, dat met name de Franse moeilijkheden
overzee een belemmerende factor kunnen
zijn voor de Euromarkt.
In zjjn betoog over de achtergronden
der Europese verdragen zei op de middag
bijeenkomst Mr. Blaisse onder meer hoe
de kansen te zien zjjn voor Europa door
het opnemen van Afrika in 't Euromarkt-
verdrag, hetwelk evenwel nog slechts een
„raam"-verdrag is, waarvan alle essen
tiële punten nog moeten worden uitge-
'i werkt.
Nederland heeft hierbij tot taak door
zijn industrialism.ie en zijn export nauwer
samen te werken met andere landen.
Deze 12e reeks studiedagen van de
Bossche Diocesane KAB werd gistermor
gen geopend door de diocesane bonds
voorzitter, de heer- P. Vriends, die daarbij
de actualiteit van de Europese eenwor
ding en de noodzakelijkheid van bezin-
bi
4
sla
s M
vier uur bereikten de
teza-mem nog geen dirie-
iinfamteriisten sterk het n-o-g
Bagdad. Volgens ee-n keurig
eit?eweirkt Plan werden 't radiostation
®h het vliegveld bezet, terwijl overal in
e stad strategische posities werden
'hgemomein. Typerend vo-o-r de situatie
jjtas, dat het gros d-e-r militairen geen
'buwe notie ha-d vóór wié en tégen
Tte ze waren ingezet. De belangen van
?6t vaderland waren in gevaar, werd
nun door hun officieren medegedeeld
?h van iedereen werd verwacht, dat
'1 zijn plicht zou do-ein
Be-n compagnie, ondersteund do-o-r
gevechtswagens, splitste zich, onder
°®yel van kapitein, naar het enkele
Met het lichaam van die koning is
niet gesold. Het moet in een karpet
gewikkeld zij-n en is op een geheim
gehouden plaats begraven- Hetzelfde
gebeurde met de stoffelijke resten van
dé vrouwelijke leden van het gezel
schap. Het lijk Van de kroonprins ech
ter, di-e. m-e-t Noeri-es-Said, t-o-t de
m-e-est gehate mannen in Ira-k beeft be
hoord, werd a-an het gepeupel gegeven
dart inmiddels met militaire vracht
wagens uit de binnenstad van Bagdad
was aangevoerd.
Afzichtelijke tonelen hebben zich
toen afgespeeld. Met de wreedheid een
opgezweepte Arabische men-sen-menii-gte
e-iigen, is het lichaam van Ahdo-ella-h
Illah met messen, stenen .en stokken
bewerkt én vervolgens, achter een
kameel gebonden, door de straten van
Bagdad gesleept. Pas toen d-e volks
woede wat bekoeld was. he-b-ben mili
tairen de zwaar verminkte restanten
weggehaald en „ergens" in een kuil
gegooid.
Was de koninklijke familie een uur
na de staatsgreep al niet meer in
leven. Noeri-es-Said, die dertig jaar
lang bijna ononderbroken aan het
hoofd van de Iraakse regering heeft
gestaan, zag kans'te ontkomen, toen
het voor hem bestemde vuurpeloton
voor zijn woning_ arriveerde. Met zijn
zoon stak de 89-jarige grijsaard de aan
de achterzijde van zijn huis stromen
de Tigris over en men heeft hem. ge
durende meer dan vierentwintig uur
geheel uit het oog verloren. De nieu
we regering van brigade-generaal
Dr van Peltliaan kruising Natte
ktixjrt Bergen-Binnen (N His gister-
'9^ de 72-iari.ge wielrijder C. Zwak-
™°nende aan d-e Do-rpsstraat t-e Ber-
-B een bus van de dienst Alkmaar
y aangereden en dodelijk vero-n-
Het slachtoffer stak zon-der op of
zien dit drukke kruispunt over
Crmiddag kwam de heer Van der
iO U:it Nette-rden die pe-r bromfiets
vaii vertoefde in d-e hoofdstraat
Hij werd door een juist pas-
Jachtwagen met aanhanger ge-
&n op slag gedood.
rO'brtki 0 hoeveelheid soda van de NV
■v^'fziii Nederlandse Soda Industrie ie
„SWrt geëxporteerd v zee. De 310
st'^k vL,kustv08rder „Bellatrix" is gedeel
j den met deze soda, die be-
18 voor Abö in Finland.
De Sovjet-regering heeft gisteren aan
Israël een nota gezonden, waarin zij pro
testeert tegen het feit. dat Amerikaanse
en Britse vliegtuigen op weg naar Liba
non en Jordanië „voortdurend het Isra
ëlische luchtruim schenden". Dit feit, zo
wordt hieraan toegevoegd, geeft de Is
raëlische régering een rechtstreekse ver
antwoordelijkheid voor de vergroting van
de spanning in het Midden-Oosten, „het
geen tot een conflict kan uitgroeien, dat
vol uiterst gevaarlijke consequenties voor
de nationale belangen van Israël kan
zijn".
De Sovjet-Unie heeft gisteren ook bij
Italië geprotesteerd tegen het gebruik van
Italiaanse havens en vliegvelden door
Amerikaanse strijdkrachten op weg naar
Libanon.
In de Sovjet-nota. die aan de Italiaan
se ambassadeur te Moskou ter hand werd
testeld. wordt gezegd dat de havens van
Napels. Genua en Tarente alsmede het
vliegveld Capodichino bij Napels, gebruikt
zijn ten behove van de „agressie tegen
de onafhankelijkheid van Arabische staten'
DE ECONOMISCHE en culturele
achterstand is in de afgelopen
jaren in Friesland een veel be
sproken zaak geworden, welke men
niet slechts met woorden, maar ook
met daden te lijf is gegaan, Er is even-
wel óók nog een hygiënische achter
stand, die minder dikwijls de aandacht
trekt. Wij bedoelen niet het feit, dat
velen de douches in hun nieuwe wo
ning altijd of meestal slechts ais op
bergruimte gebruiken, maar het feit,
dat er in Friesland nog iedere week
tientallen tonnenmannen duizenden
privaattonnen uit huizen slepen en er
nieuwe voor in de plaats zetten. Dit
is een onfris vraagstuk, waarvan de
oplossing vele miljoenen guldens zal
vragen, zodat een en ander over een
reeks van jaren uitgesmeerd zal moe
ten worden.
De kwestie van de tonnen verdient
de voortdurende aandacht. Fr kan op
dit punt van een min of meer achter
lijke situatie gesproken worden. Maar
of die aandacht er wel altijd overal is,
of dat er wel altijd en overal naar
het spoedig verdwijnen van de tonnen
gestreefd wordt, dat is de vraag. Dat
hierbij de medewerking van het pu
bliek ook hodig is, ligt voor de hand
en juist aan deze kant schort het dik
wijls. Het verschijnsel van de tonnen
en het feit dat in bijna de helft van
alle huizen van de Friese hoofdstad
tonnen staan, dat Is meer dan in welke
andere stad van gelijke omvang in ons
land ook, is dan ook nogal bedenkelijk.
EN COMMISSIE onder auspiciën
van de Stichting Friesland voor
Maatschappelijk werk. waarmee
uiteraard ook de ins-pecteu-r voor de
volksgezondheid bemoeienis heeft, be
studeert op het ogenblik de kwestie
van afvalstoffen en ook die van de
privaattonnen. de eventuele schade
lijke gevolgen van het tonnenstelsel
incluis, aldus hebben wij vernomen.
Hopelijk kan dit bijdragen tot een op
lossing van de nogal onsmakelijke
tonnenaffaire. die schatten geld kost.
Het is ons niet gelukt een totaal
beeld te krijgen van het aantal tonnen
in Friesland. Feit is, dat er jn Sneek
n°g bijna 2500 staan,' in Heerenveen
ruim 1500, in Wymbritseradeel 2500 en
in het Bildt meer dan 2000 tonnen bij
een totale woningvoorraad van om
streeks 2500 6tuks
Het beeld van het tonnenstelsel is
overal gelijk, maar het vraagstuk
spreekt het sterkst in Leeuwarden, dat
om precies te zijn nog 9.137 tonnen
heeft, en tevens de bijna 900 tonnen
van Lceuwarderadeel voor z'n reke
ning neemt. Er wordt in de Friese
hoofdstad gewerkt aan een centraal
rioleringsstelsel, waarvan enkele jaren
geleden de kosten zijn geraamd op 25
miljoen gulden, 'Dat is niet gering,
maar als men uitrekent, wat de tonnen
hier kosten, dan komt men eveneens
tot ontstellende bedragen. Dit jaar bij
voorbeeld kosten de ruim 9000 tonnen
van Leeuwarden omstreeks 275.000
En in andere gemeenten zijn deze som
men gelds navenant, terwijl de hef
fingen voor de tonnetjes, die de huur
ders of huiseigenaars te betalen krij
gen, belangrijk lager liggen.
I IÈT ALLEEN in Leeuwarden, ook
i in andere plaatsen wordt hier
voor bij de gemeentereiniging
een complete dienst in stand gehouden
met een staf personeel en een aantal
zware vrachtauto's. De tonnetjes wor
den namelijk altijd eenmaal per week
en desgewenst tweemaal, verwisseld.
Wie gasten krijgt kan tegen betaling
van een gering bedrag nog een extra
ton vragen, want de tonnenmannen
hebben een hekel aan volle tonnen.
In Leeuwarden (en ook elders), staan
die tonnen n-iet slechts in kleine hui
zen of -buurten, die om sanering
schreeuwen, maar ook in wat men
nou
genoeg zijn'
Leeuwarder huiseigenaar
„riante burgerhuizen" of villa's noe
men kan. Voorts staan ze niet altijd
gelijkvloers, maar ook in afgeschutte
hoekjes op zolders, dikwijls met een
kartonnen of dunne houten wand van
slaapkamertjes gescheiden.
Ieder jaar worden er in Leeuwarden
nog enkele honderden nieuwe tonne
tjes aangeschaft. Dat is gek, maar het
moet, want men heeft nog geen diep-
riolering en iedereen heeft geen close-t.
Wie dat wil hebben moet een bedrag
van zeshonderd tot duizend gulden
neertellen.
Er worden weliswaar subsidies voor
verstrekt, maar een groot deel van de
bevolking, met name op het platte
land is er eenvoudig nog niet aan toe.
„Wat voor pake en beppe goed was,
zou dat nou ineens niet meer goed
zei kortgeleden e-en
tegen een
huurder, die een closet wilde hebben
en zelfs een goede rente van het te
investeren geld wilde betalen.
DE REINIGING, VAN de tonnen is
een kwestie oP zichzelf, waarbij dik
wijls van een weinig ideale toestand
gespro-ken kan worden. En dat een en
ander derhalve een kwestie is. die de
aandacht ver-dient, is buiten kijf. Het
is zaak, dat de gemeentebesturen het
verdwijnen van de tonnen kracihtig
bevorderen, bijvoorbeeld langs de
weg van hoge rechten voor he^ ton
nenstelsel en hoge subsidies voor aan
te leggen closets. Intussen zijn de
tonnenwagens, in de volksmond
„4711—auto's" genoemd, nog ver
trouwd,» verschijningen; kost het ton
nenstelsel ieder jaar nog vele duizen
d-en guldens en vindt een deel van het
publiek dat alles helemaal niet zo
vies en zo achterlijk als het is.
Daarom èn om financiële redenen
zuilen de tonnenmannen nog wel vele
jaren werk houden. Wil men dit
vraagstuk snel oplossen, dan zal be
halve anti-ton-propaganda een krach
tige medewerking van het rijk, zo
mogelijk via de provincie en uiter
aard grote activiteit van de gemeen
tebesturen noodzakelijk zijn, of Fries
land zal op dit punt langer dan nodig
en wenselijk is, achterlijk blijven.
ning op dit onderwerp in het licht stelde.
Arbeidsmarkt en werkgelegenheid reiken
tot ver over de landsgrenzen. Het is
daarom ook voor de KAB van belang zich
te bezinnen op de vormen van interna
tionale samenwerking, alg deze gestalte
krijgt door de Europese eenwording. De
heer Vriends bracht onder meer dank
aan professor H. Brugmans. leider van
het Europa-college te Brugge, die de Bos
sche KAB van advies had gediend bij de
samenstelling van een programma voor
dit jaar.
Het Tweede Kamerlid de heer Daams
heeft aan de ministers van Justitie en
van Verkeer en Waterstaat de volgende
schriftelijke vragen gesteld:
1. Hebben de ministers kennisgenomen
van het door Rijkswaterstaat in overleg
met de betrokken politieautoriteiten aan
brengen op het verkeersplein Oudenriik
van verkeerstekens, welke het verkeer er
toe moeten bewegen over te gaan tot het
zg. voorsorteren?
2 Zijn de ministers niet van mening,
dat de aldus feitelijk op het verkeer uit
geoefende dwang tot het begaan van ver
keersovertredingen (verkeersovertredin
gen althans geziei) vanuit het uitgangs
punt, dat in Sje recente jurisprudentie
werd ingenomen) welhaast onvermijdelijk
zal leiden tot ongewenste puzzels met be
trekking tot het vaststellen van de ver
antwoordelijkheid bij verkeersongevallen
en daaruit voortvloeiende schaden?
3. Zijn de ministers niet van mening,
dat in het licht van het voorgaande thans
wel op zeeö korte termijn wijziging van
de betrokken bepaling in het Wegenver
keersreglement noodzakelijk is geworden?
Constant Wouters, de secretaris-gene
raal van het Pare des iPnces in Parijs,
die op de slotdag van de Tour de Franco
de valpartij met André Darrigade ver
oorzaakte, is donderdagavond in het zie
kenhuis Boucidaut aan zijn verwondin
gen overleden.
De heer Wouters bevond zich bij d?
laatste bocht voor de finish, juist toen rio
renners elkaar in een felle sprint de etap
pezege betwistten. Hij boog zich nieuws
gierig naar voren en raakte daarbij André
Darrigade, die op dat moment vrijwel ze
ker was van de overwinning Beiden wer
den tegen de baan geworpen. Darrigade
kon later nog met de Franse nationale
ploeg de ere-ronde maken; de official
moest echter ijlings naar het ziekenhuis
worden overgebracht. De medische hulp
baatte helaas niet.
Maanden lang heeft de 42-jarige
Hongaarse atleet Ferencz Nagy zich
getraind in het polsstokhoogsprin
gen. Echter niet met het doel zich
voor te bereiden op de een of
andere atletiekwedstrijd. Neen, hij
deed het om te ontvluchten.
Gisteren kreeg Nagy de vrijheid
Met een enorme sprong met de pols
stok werkte hij zich over de Hou
gaars-Oostenrijkse grens, die nicf
alleen afgebakend is door een ijzer
draadversperring, doch tevens don-
een mijnenveld. Behouden belandd'
Nagy op Oostenrijks erondgehied e"
daar vroeg hij de politie om asiel.
Gewoonlijk zijn bij Grès de gedra
peerde avondjaponnen en de man
tels het mooiste. Dit keer zijrt het de
eenvoudige japonnetjes. Eenvoudig is
eigenlijk niet het goede woord, want
zij hebben alle, een gedrapeerd lijfje.
Op élk toilet is de drapée verschil
lend. Het middel zit or zijn plaats
of, zo het iets hoger zit, dan niet
meer dan één cm. Na alle Empire-
lijfjes is het een verademing een
normale taille te zien.
De rokken, onverschillig of het
dag- of korte avondjaponnen betreft,
zijn veel te kort. De kleuren hebben
niets vrolijks. Hardgroen en beige
komen het meest voor. De hoeden
lijken wel van begin 1900 te dateren
In de regel zijn het matelots met een
voile voor het gezicht.
Madame DupontDurand kleedt
zich in 1958 niet alleen met toiletten,
die op de japonnen van Madame Tal-
lien en op die van Keizerin Josephine
zijn geïnspireerd, maar Grès zet haar
daarbij een hoedje op, dat fietsende
dames in 1900 droegen.
