m Minister Struycken opent studie week over stadsvernieuwing Toelatingsexamen M.O. oefent ongunstige invloed op L.O. AFSCHEID.... Arnold en de krokodi ONZE DAGELIJKSE Pleidooi voor de rechten van de voetganger Verplichte werkdag voor Oostduitse s chool- ldnderen Dochter van ambassa deur van India gehuwd Advies van schoolhoofd gelde mede als selectiemiddel Mieke III u YB ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958 PAGINA f, P p Steden zonder hart Voetganger in rechten herstellen Goede Permanente com missie Wat men over de leerling wil weten NIEUW ECONOMISCH PLAN IN SOVJET UNIE '\tti ni f 1 1 B. M. R. S. B. M. R. S. Door HEI-NZ STEGUWEIT jft! O (Van onze Haagse redactie) Gistermiddag heeft minister mr. A. A. in een snelbewegend voertuig. Het zal een probleem zijn om de wereld van M. Struycken'de Internationale Studie- week over stadsvernieuwing geopend die 'n harmnnle «e brengen. in het Institute of Social Studies in Den Haag gehouden wordt. Stedebouwkundigen uit 24 landen zullen in Den Haag het onderwerp stadsver nieuwing bespreken, een onderwerp dat ia voorbereid door prof. Marshall Miller van de Columbia Universiteit te New York met enkele Nederlandse deskundi gen. Hoewel het aantal deelnemers slechts 38 bedraagt is deze studieweek toch van groot belang voor de toekomst van de steden in de landen waaruit deze afgevaardigden zijn gekomen. Bezoeken aan Rotterdam, Amsterdam Vlaardin- gen geven de buitenlandse gasten ook een goede gelegenheid met de praktijk van de stedebouw in ons land kennis te ma ken voorzover dit nog niet geschied is. Erepresident van de studieweek is mi- nieter ir. H. B. J. Witte. Minister Struycken sprak in zijn ope ningswoord als vice-minister-president allereerst over- het verschil tussen onze Nederlandse steden en die in het bui tenland. Den Haag is eigenlijk nauwelijks een stad in de zin van een zeer grote hoog- en dichtbevolkte nederzetting. Ons land kent echter wel diverse middelgrote en kletne steden. De combinatie met de tuinkunst is hier al eeuwen geleden gevonden. In een brede schets ontvouwde de minister de moeilijkheden van snel groeiende be volking, industrialisatie en concentratie der bevolking in onze steden. De vraag is gerezen of onze steden er op berekend zullen zijn hun functie te vervullen in het grotere verband dat in wording is. Het. meest klemmende probleem achtte de minister echter het onderhouden van de levensstroom zonder de stad van zijn meest wezenlijke eigenschappen en aan trekkelijkheden te beroven. In de bin nensteden begint de bloedstroom reeds te stollen, de elementen van leven bewe gen zich naar de periferie. De vragen hoe men deze desintegratie kan tegengaan en hoe de stadsvernieuwing te bewerken, eisen een oplossing. Minister Struycken opperde de vraag of vernieuwing niet meer betekent dan vervanging zoals in de new towns in En geland. De stad en vooral de stadskern is ook ontmoetingsruimte. „Wij zoeken hier de medemens, hetzij in vele directe, persoonlijke contacten, hetzij dat. wij willen opgaan in de velen, zonder feite lijke aanrakingspunten met die anderen". Hoe nu de etad als ontmoetingsplaats functioneert en welke eisen deze functie stelt aan omvang, schaal en vorm van de stedelijke ruimten, zijn onderwerpen waar men nog weinig van weet. De po sitieve kanten van het grote stadsleven zijn nog maar weinig in beschouwing ge nomen. Stedelijke vernieuwing is thans geen werk meer van een man, maar van een team va.n deskundigen dat tegen een brede achtergrond samenwerkt met daar naast een krachtig bestuursapparaat. De ontwerper in dit team neemt een bijzon dere positie in wanneer hij een antwoord poogt te geven op de vraagstukken die zich voordoen. De minister herinnerde *an de Lijnbaan in Rotterdam als een poging „die tot dusverre geslaagd liikt". Merkwaardigerwijs brak minister Struyken in dit verband een lans voor de voetganger. Deze moet In de stadskern als ontmoetingsruimte in zjjn rechten her steld worden. Er is immers geen effec tiever wijze om zich van zijo medemens te isoleren dan door zich af te zonderen Om dit alles nog moeilijker te maken, komi hierbij nog het al of niet handha ven van het oude stedeschoon. Heeft onze generatie wel het recht hier in te grij pen? Misschien komen wij niet verder dan een injectie om de zieke patiënt in leven te houden en zal een volgende generatie pas de algehele genezing bewerkstelli gen. aldus de minister. ■Stedebouwkundigen zullen dus moeten samenwerken of rekening moeten houden met architecten, bestuurderen, maat schappelijke werkers, organisatoren, be drijfsleven en publiek die van de zin dei- te nemen maatregelen moeten doordron gen zijn. Uit deze korte schets van de problema tiek der stedebouw kon de minister dan Ook de conclusie trekken dat deze studie* week inspannend zou zijn. Met de wens dat de deelnemers noch in hun enthou siasme. noch in de verwachtingen voor dit congres teleurgesteld zouden worden, besloot minister Strucken zijn openings rede. Oostduitse schoolkinderen hoven de elf jaar zullen voortaan na september a.s. een dag per week op een fabriek of boer derij moeten werken, ondanks felle pro testen van ouders, onderwijzers en fa- brieksdirectlcs. De Oostduitse autoriteiten hebben het stelsel polytechnische opvoeding gedoopt. Het is bedoeld om kinderen liefde voor de arbeid en de arbeiders bij te brengen maar Westberlijnse waarnemers mene. dat de achtergrond van de nieuwe regerings maatregel het voortdurend gebrek aan arbeidkrachten ia. Plechtigheid in de Herder' Gisteren is in de parochiekerk van de Goede Herder te Wassenaar het huwelijk ingezegend tussen de dochter van de ambassadeur van India in Nederland Eela Eugenie Thivy en de heer Dai- riam Lourdes Pillai. door de pauselijke internuntius, mgr. Paolo Giobbe. Hit droeg een gezongen II. Mis op. geassis teerd dooi zijn secretaris, pater Lam briex O.S.B. en de pastoor van de paro chie. dc zecreerwaarde heer Van Spanje, die bruid en bruidegom toesprak. Ook De commissies van de bureaus V.H.M.O. en L.O. van het Katholiek Pe dagogisch Centrum, in het leven geroe pen naar aanleiding van de moeilijkhe den, welke er de laatste jaren bestaan bij de overgang van het lager onderwijs Horizontaal: 1. part; 4. vernis; 6. ver langen; 8. bestaat; 10. maandstond (afk.); 11. meisjesnaam; 12. schaap; 13. bloem: 13. vlaktemaat; 17. pl. in België: 19. hemel lichaam; 21. geur; 23. nauw; 24. vrucht; 28. lekkernij; 28. elektr. geladen deeltje; 29. afgemat; 31. dwaas; 32. org. der Ver. Naties; 33. meisjesnaam; 35. gek; 37. hard geluid; 38. familielid; 40. klont; 41.'be teuterd; 43. Ind. wnkel; 45. roofdier; 47. herkauwer; 49. dee] v.h. kippenhok: 50. kern; 51. spoedig; 53. boom; 54. vleesge recht; 56. verdriet; 58. vallei; 59. walle- kant; 61. min; 63 ampere (afk). S. jong dier; 66. zoogdier; 68. bloeiwijze; 69. gelof. te; 70. geogr. aanduiding; 72. voorzetsel; 73. beetje; 74. in dat geval; 75. nobel. Verticaal: 1. familielid; 2. oosterse jon 25. drank; 27. vogel; 28. zeedier: 30 boom; 33. meisjesnaam; 34. vruchtennat; 36. in- selit; 38. zwaardvis; 39. godin: 42. Europe aan; 44. eiland in de Middellandse Zee; 46. jongesnaam; 48. familielid; 50 tropische boom; 51. gevierde zangeres: 52 houding; 53. wending; 54. rijdier; 35. Nedert. vlieg veld; 56. enkelspel; 57. bergweide; 60. soort struisvogel; 62 opening: 64. pin: 67. waterhoogte (afk).; 71. laatst leden (afk). Oplossing van gisteren Horizontaal: 7. droom; 4. s.a.g; 5. eg; 7. inkt; 9. enak; 11. one; 12. eli; 14. lor; 16. cm; 18. ha; 19. dm; 20. eb; 21. ja; 22. d.d., 23. es; 25. mr; 27. rot; 29. pil; 31. eva; 33. turk. 35. edda, 37. ia. 39. oe. 40. parel. gensnaam; 3. deelteken: 4. verbinding; 5. Verticaal: 1. dak; 2. os; 3. men; 4. snee; courant; 6. pl. in Duitsland; 7. bouwma- 6. gala; 7. in. 8. te. 9. ei, 10. ko. 11. order, teriaal; 8. Fr pers, vnw.; 9. berouw; 14.113. l.s.; 15. radja; 17. mes; 18. ham; 23. soort vaas; 16. kledingstuk; 18. vrucht; etui; 24. pi; 26. rede; 28. o.t 29 p.k.; 30 20. zetel; 21. ledemaat; 22. meisjesnaam;1 lë, 32. v.a., 34. rap, 36. dol, 38. jr. naar het voorbereidend en hoger onder wijs, hebben een rapport over deze aan sluiting uitgebracht. Het voornaamste advies dat in dit rap port wordt gegeven, is, Om aan elke middelbare school een permanente com missie te vormen, bestaande uit verte genwoordigers van beide takken van on derwijs, welke middelen beraamt en aan geeft om alle met de aansluiting samen hangende vraagstukken in de concrete si tuatie van jaar tot jaar nader tot een oplossing te brengen. De permanente commissies van een bepaalde plaats, streek of gewest zouden uit haar mid den 'n overkoepelend orgaan kunnen vor men ter verzekering van uniformiteit, waar die gewenst of noodzakelijk is. e commissie had een vragenlijst opge steld als leidraad voor de besprekingen en discussies van dertien gespreksgroe pen, die telkens bestonden uit enkelê le raren van een middelbare school en een aantal hoofden van lagere scholen, die geregeld leerlingen afleveren aan de be trokken school. In het rapport wordt voorts o.m, rrfc- dcgedecld, dat uit dc ingekomen ant woorden blijkt, dat men vrij algemeen het advies van het schoolhoofd het betrouwbare selectiemiddel acht. maar dan toch in combinatie met het toela tingsexamen. Voorts is men van me ning, dat het huidige toelatingsexamen een ongunstige invloed op het lager on derwijs uitoefent. Als selectiemiddel buiten het toelatingsexamen, advies van het hoofd en psychologisch onderzoek, wordt bet meest genoemd dc proef klas, daarnaast nog sporadisch: brug klas, contact met de ouders, toela tingsexamen np de eigen lagere school, onder toezicht van een leraar M.O., psy chologisch onderzoek gecombineerd met toelatingsexamen en advies van alle onderwijzers der school, eindexamen lagere school, te corrigeren door de ont vangende school. Voorts was men van mening, dat het advies van de lagere school gegevens zou moeten verstrekken over geschiktheid, aanleg, tempo, doorzettingsvermogen en werkwijze; over geheugen, concentratie en karakter; milieu; waarneming; belang stelling, ontwikkeling, opmerkzaamheid, fantasie, al of niet actief; en een beeld zou moeten geven van het schoolrapport van de laatste twee jaar alsmede even tuele afwijkingen in de constitutie. De dertien gespreksgroepen onderschre ven vrijwel algemeen, dat het lager on derwijs een taak in zich heeft, nl. de formele vórming van zijn leerlingen. Dit houdt in. dat het voortgezet onderwijs niet de onhoud van het basisonderwijs kan bepalen. Anderzijds zal het basison derwijs een zo goed mogelijke grond slag dienen te leggen voor het voortge zette onderwijs, aldus het rapport. mgr. Jan Olav Smit, ccn vriend van de ambassadeur, die toevallig in Nederland vertoeft, assisteerde bij de plechtigheid. Na de dienst werd een receptie gege ven op de Indiase ambassade te Wasse naar, waar de bruid en bruidegom vol gens Indiase gebruiken werden begroet en waar de bruidstaart, die de vorm had van een reusachtige lotusbloem werd aan gesneden. Onder de talrijke aanwezigen bevonden zich de deken van het corps diplomatique de ambassadeur van Canada, de heer Tho mas A Stone, vele leden van dit corps mej. mr M A. Tellegen. directeur van het kabinet van de Koningin, vice-adiniraal N. A Rost van Tonningen opperceremo- niemeester van de Koningin de voorzit ter van de Eerste Kamer mr J A Jonk man, de burgemeester van Wassenaar dr. baron S van Wijnbergen, de garni zoenscommandant van 's-Gravenhage. luitenant-generaal D. C Buurman van Vreeden. luitenant-generaal vlieger-waar nemer H. Schaper chef van de lucht machtstaf vertegenwoordigers van inter nationale organisaties in Den Haag en ambtenaren van het ministerie van bui tenlandse zaken. De Sovjet-Unie heeft het ontwerp voor een economisch zevenjarenplan opgesteld, dat gericht is op het inhalen en voorbij streven van-de meest ontwikkelde kapita listische landen wat betreft de Industriële produktfe per hoofd derbevolking, zo meldt Radio-Mdskou. Boven speelt de radio, denk' Mathilde Dammers vaag, maar mijn radio is al weg Eigenlijk is alles straks weg, haar meubeltjes heeft ze verdeeld en verkocht. Op tafel staat haar grote kof ter, waarin haar kleren keurig gesta peld liggen. Dan nog wat kartonnen dozen. In haar grote linnen tas weet ze veilig haar missaal, de rozenkrans en het tere Lourdes-beeldje, dat ook daar een ereplaatsje krijgt of.... Helder is zij zich ineens bewust, dat zij daarginds in 't tehuis geen eigen tafel meer zal hebben, geen eigen kamer. Al les gezamenlijk O, nee. natuurlijk is dit niet erg Op haar nach'kastje, want dat heeft ze wel voor zichzelf, zal haat' Lourdes- beeldje kunnen staan. Zij heeft dit al les immers zélf gewild, het Wout be loofd bij zijn heengaan. „Ais het .ie te zwaar word1. Tilde, ga dan naar het tehuis, maar trek nooit bij de kinderen in „Maar trek nooit bij de kinderen in Ze fluistert die dringende bede op zijn sterfbed. 74 is zij nu. Als God het wil, kan zij nog jaren mee. Daar zal zij het goed hebben en mocht zij tot een ziekbed komen, zal ze er hulp en verzorging krijgen. In een flits ziet zij de gezinnen ga® haar kinderen met de woningnood. schetterende radio de gehele dag. waar' naar niemand luistert. De televis'e' uitzendingen met een huis vol visite Het is goed zo, mijmert ze stil. De'e pijn slijt wel. We zijp hier gelukkig weest, onze kinderen hebben wat be' reikt. Ik zal daar moeten geven ®n nemen, maar ik ben niemand tot ov«r last. Mijn God. ik ben echt niet o"' dankbaar, maar weet u, dit huisje."' Twee grote tranen glijden traag cn'er haar gezicht. Met. een haastig geba®' veeg; zij ze weg, want daar hoort z" de kinderen. Zij gaat haar huisje "T voorgoed. Maar nog eenmaal dwaalt zij door lege kamers, kijkt naar de klimroos i® de tuin, nu op haar mooist. Haar oud ste zoon laat zij wat rozen afknipPe"' haar eerste groet straks in de kap^1' Dan recht zij haar smalle rug en gaa het hoofd geheven, om niet eenma8' meer om te kijken radio en televisie Uitzending vanuit Engels Transit Camp le Ilock van Holland. Golflengte 25 meter. Zaterdag 22.00 Verzoekplaten 23.00 Bing Crosby Show 23.30 Winhifred Atwell speelt 24.00 VêrvOlg verzoekplaten 01.00 Sluiting ZONDAG 24 AUGUSTUS HILVERSUM I 402 m, 8.00 VARA 12.00 AVRO 17.00 VARA 18.30 VFRO 19.00 IKOR 20.00-24.00 AVRO. 8.00 Nws. en postduivenber. 8J3 V. h. plat teland 8.30 SVeer of geen Weer. 9.45 Caus. 10.00 Instr. octet 10.30 Boekbespr* 10.40 Cabaret 11.20 Gramm. 12.00 Gramm. 12.30 SportspiegeJ 12.35 Orgelspel 13!00 Ntos. en SOS-ber. 13.07 Caus. 13-17 Meded. oi gramm. 13.20 V. d. strijdkrach ten 14.00 Boekbespi. 14.20 Omr ork. 15.05 Europese athletiek kampioenscb 15.15 Vlooi en clavecimbel 15.35 Caus (intermezzo Gratnm 16.30 Sportrevut 17.00 Gramm. 17.30 V. d. jeugd 17.50 Nws sportuitsl en sportjóurn. 18.30 Doops gezinde kerkdienst 19.00 V. d. jeugd 19.30 De Open Deur 20.00 Nws. 20.05 Arnus. muz. 20.35 Hoorsp. 21.15 Ballrootn-ork. 22.15 Act. 22.30 Gramm. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gramm. HILVERSUM I) 298 m 8.00 KRO 9.30 NCRV 10.00 IKOR 12.00 NCRV 12.15 KRO 17.00 Con vent Van kerken 18.30 NCRV 19.45-24.00 KRO 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 8.25 Hoogmis 9.3U Nws en waterst. 9.45 Kerkorgel 10.00 Expo '58 10.15 Kamermuz. 10.30 Remonstrantse kerkd 11.30 Vragenbeantw 11.45 De kerk in de spiegel van de pers 12.00 Vocaal ens. 12.15 Gramm. 12.40 Instr. oct. en sol. 12.55 Zonnewijzer 13.00 Nws en kath. nws. 13.10 Gramm. 13.30 instr trio 13.45 Boekbespr. 14.00 Zangspel v. d. jeugd 14.45 Piano en gitaar 15.15 Kamerork en so liste 16.05 Gramm; 16.10 Europese athletiek kamp sch. 16.30 Vegpers 17.00 Gereformeerde kerd. 18.30 Koorzang 19.00 Nws. uit de kerken 19.05 Omr.ork. 19 30 Caus 21.25 Gramm. U 30 Hoorsp. 22.15 Lichte muz 22.35 Uit het boek der boeken. Daarna Avondgebed én lit kal. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gramm. Engeland. BBC Home Service 330 m. 12.10 mieken 12.55 Weet bei 13.00 in\vs. 13.10 Country questions 13.40 Gramm. 14.00 Wenken v.d. tuin t4.30 Ork.conc. 15.45 Klankb. 16.30 Mu zikale caus. 17.00 V.d. kind. 17.55 Weerber! 1800 Nws. 18.15 Journ 18.45 Lichte muz. 19.30 Ame rikaanse nieuwsbrief 19.45 Avonddienst 20.25 Liefdadigb.progt, 20.30 Hoorsp. 21.00 Nws 21.15 Caps. 21.30 Amus.mtus. 22.05 Hoorsp, 22.50 Epi loog 23.00--2306 Nws.. Engeland, BBC Light Programma 1500 en 247 m. 12.00 Verz.progr. 13.15 Gevar Anuz. 13.45 Hoor spel 14.15 Gevar.progr. 14.45 Filmprogr. 15.25 Sportrep. 15.40 Gevar muz 10.30 Hoorsp liAO Gramm. 17.40 Sportrep; 18.00 Gevar.progr. 18.30 Verz.progr. 19.00 Hersengym. 19.30 Nws. 19.35 Lichte muz. 20.30 Samenzang 21.00 Gevar.progr 22.00 Gevar.muz. 22.30 Nws. 22.40 Gramm. 23.30 Avondgebödeh 23.5524.00 Nws. NDHWÏ)R 309 m. 12.00 Lichte muz. 13.00 Nws. 13,10 Amus.conc. 14.30 Kamermuz. 18.15 Koorzang 18.50 Sopr. en piano 19.00 Nws. 20.00 Lichte muz. 21.45 Nws. 22.15 Dansnuiz. 23.00 Lichte muz. 23.15 Dana- muz. 24.00 Nws. 0.05 Ork.conc. 1.15-*-4.30 Gevar. muz. Frankrtfk 3. 280 en 235 m. 12.00 Nws. 12.05 Ork.conc. 13.05 Gramm. 15.40 Opera 18.00 Ork.conc. 1.9.30 Gramm. 19.40 Lich te muz. 20.10 Gramm. 20.15 Kamermuz. 21.15 Hoorsp. 22.30 Nws. 22.35 Verz.progr. 23.53— 24.00 Nws. Brussel 324 m. 12.00 Gramm 12.30 Weerber. 1134 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 V.d.sold, 14.00 Opera (Om 16.00 Gramm.i 16.15 Gramm. (Om 17.00 Sportrep.) 17.00 Sportuitsl. 17.15 Gramm. 18.00 Idem 18 30 Godsd.halfuur 19.00 Nws. 19.30 Wereldtentoonst. «2 £evar.Conc. Daarna: Operette 21.45 Gramm. 22.00 Nws. 22.13 Lichte rhUz. 23.0524.00 Gramm Brussel 484 m. 12.15 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Atomium-cock- tail 17.00 Nws. 17.35 Gramm. 18.30 en 19.15 Idfem 19.30 Nws. 20.00 Gevar.muz. en hoorsp. 21.00 Gramm. 22.00 Nws. 22.35 Nws. 23.00 Jazz- muz. 23.55 Nws. TELEVISIE Gezamenlijk progl. v. AVRO, KRO, VARA ,en VPRO 17.00-ca. 18.25 Eurovisie Salzburger Feslsprelc Jedelmann, toneelstuk. NTS 20.30 21.30 Kerkd. in de kathedraal van Odcnse (Dp nemarken DUITS progr; 12.00-12.45 Intern, borreluur tje 14.30-15.00 V d. kind. 16.00-17.00 Rep uit dé Jachthaven Glüeksburg 17 00-18.30 leriermann TV-spel 19.00 Hier und Heute 19.30 Spiegel v. d. week 20..00 Flleger arn Meer, filmrep 20.30 Film 21.10 Evergreens 21.55 Wereldtentoonstel ling FRANS-BELG progr; 16.13*17.00 Rep. 18.00 Wereldtentoonstelling 19 30 Avonturen v. d. Graaf v. Montc Cristo 20.00 Journ. 20.30 Onbekend 21.00 L'Histonu du soldat 22.00 Scotland Yard 22.30 Wereldnws. VLAAMS-BELG fhogi 16.30 Wereldtentoon stelling 17.00-18.30 Jedermann, TV-speJ 19.30 Nwg 20.00 V. d. jeugd 20.15 Feuilleton 20.40 Het Circus van Moskou Litrendllix vanuit Engels Transit Camp te Hoek van Holland. Golflengte 2,1 meter. Zondag 22.00 Anders dan gewoon 22.30 Hersengymnastiek 23.13 Muziek voor mij 00.30 Sluiting MAANDAG 25 AUGUSTUS HILVERSUM 1 402 m. 7.00 VARA 10.00 VPRO 10.20-24.00 VARA. 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gramm, 8.00 Nws. 8.18 Gramiïi. 8.30 V. d. jeugd 9.05 Gym v d. vrouw 915 Gramm. (9.35-9.40 Waterstl 10.00 Caus 10.05 Morgenwijding 10.20 V. d. vrouw. 10.30 Gramm. lt.03 Promenade ork en solist 11:48 Viool en piano 12.00 Orgei en zang t2.30 Land- en tutnb meded. 12.33 V. h. platteland 12.38 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Act. 13.20 Llch te muz. 13.45 V. d. vrouw 14.00 Kamerkoor «n solist. 14.39 Gramm. 14.85 Cabaret 15.20 Zestig minuten voor boven de zestig 16.20 Phtlh ork en koor 17.10 Vakantietips 17.50 Act. 18.00 Nws en comm. 18.20 Dansmuz. 18.45 Muziekkiosk 19.15 Holland Festival Strljkkwnrt. 19.45 Rege- i'lngsultz 20 00 Nws 20 03 Intern m'istkfestw., Chen Luzern. Festival ork. en solist 21.30 Caus 21.43 Toeristische Indrukken 22.25 Koorzang 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gramm. HILVERSUM II 298 m. 7.00-24.00 NCRV. 7.00 Nws, 7.10 Gewijde muz. 7.50 Een woord voor de dag 8.00 Nws. 8 15 Gramm. 9.00 V rt Zieken 9.30 Gramm. 9.40 Voordr. 10.00 Gramm 10.15 Theologische etherleergang 11.00 Gramm 11.30 Promenade ork en sol. 12.25 Voor boer 'n tuinder 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Wf®, te muz. 12.53 Gramm Of act. 13.00 Nws iHn Strlikork. 13.40 Gramm. 14.05 Schoolradio i.i.tu urtanim. i<*.uo acnooiraaio Gramm, 14 45 V. d vrouw 15.15 Gramm. Vocaal ens. en sol. 16.00 Bijbeloverdenking Kamermuz. 17.00 V. d. kleuters 17.15 Licnjj ...v.*,, n.uv v. u. ts-icuiers II. ia i— M.h.k.. 17.40 Beurster. 17.45 Regeringsuitz. I®'i. Orgelspel 18.30 Gramm. 18.46 Bas-bariton en taar 19.00 Nws en weerber. 19.10 Gramm Kamermuz. 19.35 Rep. 20.00 Radiokrant 2?'% Orge conc. 20.55 Hoorsp. 22.00 Boekbespr. 22 Muzikale caus 22.45 Avondoverdenking 23* Nws. én SOS-ber. 23.15-24.00 Concertgebouw©!* Engeland, BBC home service 830 m A1;40 I,lt- Festival v. Edinburgh kamerrn^ 12.25 Weerber 13.00 Nws. 13.10 Gramm. Voordr. 13.55 Cricketuitsl. 14.00 Gramm. I4-1' fi 15 00 Hoorsp. en mitz. 16.30 Grant' ij 17.00 V. d. kind. 17.55 Weerber. 18.00 Nws. 18 Stad en land 18.40 Sport ber 18.45 Mil. ork©; ten 19.00 Klankb. 19.30 Ork. conc. 21.00 N*5,' Henry Wood Promenade concert (ve£v'N 22.00 Hoorsp. met muz. 23.00 Nws. 23.06—23' Koersen. 247 1,1 ^.dv ixw». en gevar. P11'? 13.00 Testmatch 13.35 Gramm. 13.45 V. d. klndi JJ'22 Voordr- 14.15 Pianomuz. (Om 14.30 15.00 Ork. conc. (Om 15.30 Nws.) 15.45 muz. 16.30 Nws. en mrs. Dale's dagboek lg- Gevar. muz. <Om 17.30 Nws.) 18.00 Test mat(2 i8'35* 9«amm- 18-45 Hoorsp. 19.00 Journ. 1®* Sport 19.30 Nws. en hoorsp. 20.00 Gevar p 20-30 Nws. en gevar. muz. 21.30 Hoorsp. en n**' 22-00 Gevar. muz. 223(1 Nws, .2240 Test ma-tc; 22330 Nws- en "chte h1 23.59—24.00 NVvfe. NDR-WDR 309 m 12.00 Jazz 13.00 Nws. 13.15 Amus. conc. l4^ Gramm 15.00 Dansmuz. 16.00 Ork. conc. 17 V Nws. 17.45 Lichte muz, 19.00 Nws 19 20 O1* ^tmc. ».«0 Idem 21.43 Nws. 22.10 Lichte mdf 22.30 Lichte muz. 23.00 Gevat, muz 24 00 Nw 0.10 Dansmuz. 1.13—4.30 Gevar muz. Frankrijk 3 28» en 28,1 m .A2,'00, Nws- 18 08 Ork. conc. 13.10 Grant1?, 17.35 Kamermuz. 18.30 Gramm. 19.15 Gewij8, muz. 19.45 Gramm, 20,30 Ork. enne. 2lS Grannn 22.50 Amerikaanse uitz. 22 10 Graih,fl' 23.53—24.00 NWs. Brussel 3:24 ni 12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 V. landb. 12.42 Gramm. 13.00 Nws. 13.11 Gram'11' .14.00 Idem 15.00 Salomé, opera 16.45 Gram^' (Om 17.00 Sportrep.) 17.00 Nws. 17.10 Grain**» 17.45 Zang en piano 18.00 Klass. muz. u'rvfni 19 00 Nws 19 30 Wereldtentoonst1' ling 20.00 BaJletork. 20.30 Gramm, 20 45 Ko©1' zang 21.00 Gramm. 21.05 Koorzang 21 30 Spa3"1.' se muz. 22.00 Nws. 22.15 Gramm. 23.00 V. d' zeelieden. Brussel 484 m. 12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Gramm 14.0® Gramm. 16.15 Pianorccit3! 16.40 Gramm. 17.00 Nw= 17.33 Giamm. jenl 19.30 Nws. 20.05 Chansons 22.00 N'" 22.10 Gramm. 22.55 Nws. TELEVISIE NTS 20 00 Journ en weeroverz. AVRO 20.2° Maandelijks lourn. 21.20 Ziet u er iets in? 21-2S' cz.uo Jazz. DUITS progr: 17.00 V. d. kind. 17 20 V. d' ^!!?du17 00 V d- vr0Uw 19.OO-J9.30 uhd Heute 20.00 Journ. 20 15 Weerber. 202 °ver het dubbelwezen mens 21.20 Disc°s' sie 22.00 Wereldtentoonstelling n«oR^S"BfLG pnx?gr: 18-00 Wereldtentoonste1; ling 19.30 Sport 20.00 .lourn. 20.35 De Cha*?fl plgnol a Brmenonville 21 20. 22 35 Fihn 23-™ Gevar muz. 23.20 Wereldnws. VLAAMS-BELG progr: 16.30-18.00 WereldteJJ toonstelling 19.30 Nws. 20.15 Disneyland Progr. over de Kongo 21.30 Vlaamse kunrff E*po 22 on DHn' de Döorih* 22.30 Wereldtentoonstelling 22.50 Nws en J Engeland BBC light programma 'i860 en «r»- .A2-00 Gramm. 12.30 Nws. en gevar. 8). Daar kon Felix Kniller het mee doen. Meneer Ma- terno luisterde brommend naar de verdediging van Nolletje Wakkernoot. Vergissen was menselijk, ja, hem, hij was toch een leuk kereltje. De zichtbaar verlegen tekenleraar echter werd door Allee op een collegiale manier uit de brand gered: Ach, u hebt natuurlijk helemaal niets kwaads erbij gedacht, toen u dat dicteerde, nietwaar, collega Kniller? Natuurlijk nietik zou het toch niet.,.. Het ging allemaal in de gauwigheid. En ik wilde u een pleziertje doen, ik kon toch onmogelijk vermoeden, dat er een heel opstootje van zou komen. Een leraar met verantwoordelijkheidsgevoel moet alles driemaal overwegen, hm? zei meneer dr. Ma- terno. Kadereit grijnsde naar de kleine Arnold, alsof hij hem wilde verzoeken hem wat genadig te beoor delen; voor woorden van troost voelde de goede man zich niet in staat. Hij was nu eenmaal Feldwebel ge weest. De pijnlijke conferentie werd opgeheven. Ar nold verdween naar zijn klas, waar de les al lang was begonnen. Maar Alice wachtte, totdat zij met Knïller onder vier ogen was. Toen zei ze tegen hem: Dat is nu weer helemaal verkeerd geweest, Kniller! Tk ben ook altijd een pechvogel, Alice, Mogelijk, maar dan verdien je niet beter. Arnolds vader heeft tot nu toe nog niet geprobeerd mijn col lega Kniller zwart te maken. Dat was een draai om twee oren tegelijk. Juffrouw Alice, ik wed met u; die jongen heeft toch die krokodil! Dat geloof ik nu zeker niet meer! Met die woorden liet zij de sukkel van een teken leraar staan en ging aan de schrijftafel zitten. Zij wilde niets meer zien of horen van die dingen, waar Kniller zich zo druk over maakte. Maar aangezien zij niet kon schrijven van opwinding, vouwde zij de krant, die pas gekomen was open en haar blik werd als het ware op een magische manier naar een kleine advertentie getrokken van de volgende in houd: Goed onderhouden krokodillenkop te koop gezocht, liefst groen. Aanb. ond. nr. XY v.d. blad. Juffrouw Alice liep gloeiend aan. Toen werd zij ijskoud. Of zij wilde of niet, in haar nieuwsgierig heid voelde zij zich toch genoopt meneer Kniller nogmaals aan te spreken: Ach waarde collega Ja, juffrouw Ysing, wat is er? Leest u die kleine advertentie hier eens. En Kniller boog zich naast Alice over het blad. Dat deed hij maar wat graag. Omdat hij zijn hoofd schudde, vroeg de juffrouw hem; Weet u daar meer van? Hij legde zijn hand op zijn hart: Op mijn erewoord ne«! Dank u. Het is goed. Nederlandse vertaling van JEAN H. P. JACOBS Dus kon alleen vader Wakkernoot de hand in het spel hebben Alice keek naar de klok: zij had nog een uur tijd net genoeg om even naar de bank te gaan. En zij ging. HET RUIKT NAAR GROENE VERF Meneer Heinrich Wakkernoot, de gewetensvolle op- teller en vermenigvuldiger van de meest ingewikkel de systemen van cijfers en rentetabellen, trok grote rimpels in zijn voorhoofd, toen de portier van de bank hem kwam vertellen, dat er een aardige da me was om hem persoonlijk te spreken. Een daar deze portier een schalk van zuiver Berlijnse af komst was. kneep hij bij die mededeling zijn rech ter oog dicht, waardoor alle cijfers in het hoofd van de rijksgediplomeerde rekening-courant-boekhouder subiet doorheen begonnen te lopen: Wie is die dame dan? Nou, doet u maar niet zo, meneer Wakker noot. Weet u tenminste, wat zij van mij wil? Met die vraag verbeeldde Heinrich zich alle spe culate verdenkingen, die deze Sc'nomarek wellicht koesterde, van zich af te schudden. Maar de kerel knipte al weer met een oog, het linker ditmaal: Nou, ik denk, dat ze u dat liever onder vier ogen zegt. meneer Wakkernoot! Je bent een ezel! Dat wil ik niet gehoord hebben, meneer Wak kernoot! Heinrich ging dus naar de spreekkamer en zijn sombere blikken verlevendigden zich: Ach juffrouw Alice, pardon, juffrouw Ysing? Zij deed iets. dat zij niet kon geloven: zij werd rood. En zij deed nog iets, dat haar eerdér nog niet te binnen was geschoten: in die ene seconde van het opgewekte weerzien vroeg zij zich af, of de kwestie van die advertentie wel van voldoende belang was voor een dergelijk bezoek op een onge legen ogenblik onder het werk. Of was er een of ander dwingend crvoel in het spel, dat haar had doen verlangen naar de vader van het zorgende kind? Hoe het ook zij, Alice zat nu bij Heinrich en men praatte. Op de tafel lag het blad van Appelstad en Omgeving uitgespreid als een kaart van de gene rale staf; en in het advertentiegedeelte zocht iemand een krokodillenkop, zo mogelijk groen. Meneer Wak kernoot had al van allerlei soorten groen gehoord in zijn leven, van krokodlllengroen nog nooit; die spe cialiteit was beslist iets nieuws. Op mijn woord, juffrouw Ysing, die adver tentie zie ik voor het eerst in mijn leven. U hebt er ook geen idee van, van wie ze afkomstig kan zijn? Hoe zou ik? Maar ongetwijfeld heeft zij toch iets met onze affaire te maken? Heinrich Wakkernoot, als bankbeambte geschoold in scherpe berekeningen, dacht een poosje na, toen haalde hij diep adem: Nee. juffrouw, nee. Ziet u, als iemand een reptiel te koop aangeboden ha(^, dan zou dat wel erg verdacht geweest zijn. Maar hier zoekt immers iemand een groene kop. Wij bankmensen maken een streng onderscheid tussen vraag en aanbod. Die kleine advertentie komt ofwel van meneer Kniller of van de dikke portier. Dat is uitgesloten. Maar misschien is het een streek van de recherche? Nu ging meneer Wakkernoot een licht op: Dat zou kunnen! Groen was de hoop. Nu zou men het raadsel wel licht spoedig opgehelderd zien. En Alice voelde zich al opgelucht om te kunnen zeggen: „Beste meneer Wakkernoot". Die manier van aanspreken vleide hém erg. Hein rich genoot er van als van lindebloesemhoning. Beste meneer Wakkernoot, ik moet u een be kentenis doen. Ook dit woord smolt op de tong als een zoete druppel. Ik ben hoofdzakelijk hierheen gekomen om ze ker te zijn van uw Arnold. U, als vader, gelooft ook niet, dat de jongen oneerlijk is? Mijn Arnold? Die!? Maar Alice.... moet ik u dat nu telkens weer zeggen? Voor die jongen ga ik door het vuur! Dat zou ik namelijk ook willen. Ziet u wel. Dan gaan we samen. In ernst, meneer Wakkernoot: als Arnold wer kelijk de krokodi] zou hebben, dan zou ik met mijn psy chologische geleerdheid voor de eerste maal wel erg bedrogen uitkomen. Hij lachta breed en met overtuiging. Maakt u zich geen zorgen, juffrouw Ysing; wie kent die bengel beter dan ik? Die doet geen vlieg kwaad, laat staan een krokodil. Alice vouwde de krant weer op. Men moest de zaak op haar beloop laten. Toen vertelde ze nog een beetje over het Semmelgebergte en over de goede wijn in Waldfrfihlingen; op een gegeven ogenblik raakt Alice, van pure opwinding over de wachtende vakantiegenoegens, Heinrichs hand aan, waarop hij op zijn beurt zijn knappe bezoekster direct zachtjes op de schouder klopte en zei: Misschien ondervindt u op uw vakantie nog een aardige verrassing. Ter loops vertelde de lerares ook nog iets ovdT de herrie van vanmorgen, waardoor meneer Wakkernoot zich liet meeslepen tot de bewering, dat die Felix Kniller toch een valse vent was, waar men zich voor wach ten moest. Toen Alice de bank verliet, kreeg Heinrich vleugel tjes aan zijn schoenen en lichtvoetig danste hij terug naar zijn grootboek, ongeveer zoals Mercurius, de god van de spitsboeven. De collega's dachten, dat zij hem moesten feliciteren, sommigen probeerden heit naadje van de kous te weten te komen, maar hij hield het juiste midden tussen vraag en aanbod, waardoor iedere vorm van nieuwsgierigheid bij de anderen in de lucht bleef hangen. Hij vond het wel prettig ervan verdacht te worden iets met dat blonde meisje uitstaande te hebben. En eigenlijk was dat immers ook zo. Alleen sluimerde het nog als een viooltje onder maartse sneeuw. Maar thuis, in de Vastbinderstraat, hokte kort na het mjddaguur de kleine brilleman bij de tafel: zijn wangen waren rood. zijn schedel stoomde. De jongen had de advertentie ontdekt! Rond de benen van de aandachtige krantenlezer sprong Mof heen en weer met luid gekef protesterend tegen het feit, dat men zo weinig aandacht aan hem schonk. En toen Arnold hem heel terloops een tik gaf, ging hij te keer of men hem naar het hondenleven stond. Met de staart tussen zijn benen nam hij de wijk naar zijn mandje, zwaar beledigd. Zijn oren hingen neer. Bovel aile gebeurtenissen in Alaska, Oost-Azië en Nieuw-Mexico interesseerde de jongen maar óén vraag: Wat zit er achter die kleine advertentfe? Zeker, men had in Midden-Amerika een raket naar de maan geschoten, in Australië een tempel ont dekt. die vijfduizend jaar oud scheen te zijn en in China een keizerrijk veroverd maar wat bete kende dit alles bij krokodillengroen vergeleken? Dat raadsel was er om opgelost te worden. En Arnold Wakkernoot bespeurde flauwtjes een nieuwe, nog nooit, vermoede mogelijkheid, om het lastige voorwerp eindelijk op een nette manier kwijt te worden. Hij keek naar de klok en stelde vast. dat vader pas over vier uren zou thuiskomen. Eer het zover was hoopte de zoon het plannetje te kunnen uitvoeren, dat hij zoëven had uitgebroed. Een beetje angstzweet moest men maar op de koop toe nemen. Had papa onlangs niet de bloemenkisten opnieuw geverfd? Er zou nog wel wat groene verf in het oude conservenblik zitten. Dus klom Nolletje op de zol der. Mof achter hem aan; de krokodil werd tussen balken vandaan gehaald en toen met het oog op de terpentijnlucht in de kelder zo mooi met de kwast bewerkt, dat hij in alle opzichten aan de eisen van de advertentie voldeed. De hoornige huid nam het groen gretig op, in de ogen stipte Arnold een beetje van iets roods en de tanden kleurde hij zo wit als porselein. Ook werden de vezels die er aan de onderkant aanhingen, een beetje bijgeknipt. Zo oogde het meer. Het was een waar kunstwerk. In de donkerste hoek moest de kop vervolgens en kele uren geduld beoefenen om te drogen. Maar ook die tijd ging voorbij en toen werd het dreigende monster 1e voorschijn gehaald Het was niet meer terug te kennen! Zelfs Mof trok zich na enig veront rust gesnuffel wantrouwend terug De kop was dik ker geworden. De verf had hem doen zwellen of de olie was in de poriën gelopen. Maar wat deed dat er toe? Het groene prachtstuk werd in papier gewikkeld en ditmaal niet naar de post gebracht, maar in het wijd opengesperde luik voor offerten in de gevel van de krant gestopt. Met een beetje krachtinspanning lukte dat wel. Ongehinderd kwam Arnold weer thuis. Vader stond al bij de kraan zich de handen te wassen. Op het elektrische komfoor siste een pan vol gebakken aardappelen en schijven bloedworst met veel spek gelardeerd. Hou je daarvan, Nolletje? Heerlijk, papaatje. Dat is hemel en aarde tegelijk, om zo te zeg gen, Nolletje! Er ontbreekt alleen nog appelmoes aan. paatje. Nou ja, iets ontbreekt ons immers altijd, kerel tje. De gesprekken waren zo lifef en teer, alsof de een voor de ander dc blanke onschuld wilde spelen. De vader zei niets van zijn ontmoeting met Alice, de zoon verried niets van zijn bezoek aan de krant, Na het eten bond Heinrich Wakkernoot een schort voor, rolde zijn mouwen op en haalde warm water. Volgde de dagelijkse ceremonie van het vatenwas- sen: de vader waste af, de zoon droogde en zo vulden de twee eenzamen elkander aan en ieder dacht bij zichzelf aan moeder, die er niet meer was. Ineens onderbrak meneer Wakkernoot zijn bezig heid, alsof hij in stilte had voorbereid, wat hii <*ing zeggen; J Zeg 's, Nolletje.. Wat is ef papaatje? Kijk me eens aan. Waarom? Ik vraag je nu voor de allerlaatste keer: heb jtf die krokodil Ach, schei daar tOch over uit! —Of jij die krokodil hebt, wil ik weten' Nee! Was dat gelogen? Klaarblijkelijk niet. Maar va dei Wakkernoot nam er toch geen genoegen mee. HÜ haalde de handen uit het afwaswater en legde ze op de schouders van de jongen; Arnold, jongen, juf frouw Ysing is bij me geweest. Vanmorgen. En' <ia»r gaat het nu juist om: zij wil niet aan je twijfeleOi begrijp je? Daarom vraag ik je naar eer en gew®' ten, en verzeker zelfs, dat je geen straf zult krijgeu- Maar, papaatje toch.. Rustig, jongen, rustig: ben jij in het bezit va" het vermiste hoofd van dit roofdier? Op die vraag kan ik geen ander antwoord geve" als: neen. Je zou niets vinden, vader. Je vragen betekene" voor mij een ernstige belediging. Waarop meneer Wakkernoot zijn handen maar vveef hoofdschuddend in het afwaswater deed verdwijne"' Doe er wat soda in, paatje. Die goede mijnheer Wakkernoot, anders toch zo'" uitstekend rekenmeester, had een psychologische f""1 gemaakt: hij had gezegd, dat Alice aan Arnold vvd' de twijfelen. Maar de jongen hield zo veel van de juf' frouw, dat hij een bedriegerijtje liever volhield, d"'1 zich door een nutteloze waarheid in de afgrond v"n haar verachting te storten. Ja, als paatje nu ma"1 haarfijn naar de schuilplaats van dit ogenblik &c' vraagd had, dan zou er niets anders zijn overgebl"' ven, dan te bekennen. Maar andermaal vvas de ionSe', ling aan deze klip voorbijgegleden. Tenslotte: een belachelijke krokodillenkop eigenlijk wel zove' omslag waard? Hevig doende met de vaatdoek begon Arnold zac"1' jes te fluiten. Hij wilde er zorgelozer uitzien d"" hij was. Intussen snuffelde zijn vader met zijn ne"' in de lucht; Het riekt hm naar terpentijn, geloof ik? Hoezo? Of hmm mnaar verse verf? Hoe moet ik nu aan verse verf komen? Heb r pas niet de bloembakken geverfd? Ah ja, juist klopt. Maar dat die nu nog zo ken. Er zal wei regen komen, vader. Al wat geverfd 'Sl ruikt dan dubbel zo erg. ,der De afwas duurde niet lang. De krant werd oh- de haldeur doorgeschoven en dat was voor vad"1 Wakkernoot weer een signaal: Nog eens iets, Arnold: heb jij die kleine adv"1" tentie gelezen? Wat voor een kleine advertentie? In de krant? Waar? Nou, op de achterpagina. Hoezo? Je werkt op mijn zenuwen met je eeuwig, b°et' zo. Ik wil alleen weten of je ze gelezen hebt of "lê, Er staan zoveel kleine advertenties in de kr"°,. De een zoekt een weduwe met een complete winke) inventaris, huwelijk niet uitgesloten: de ander wil ee, goed onderhouden zes-lampen-toestel wegen omsta" digheden ruilen voor een kinderwagen. (Wordt vervolgd'*

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1958 | | pagina 4