m
Minister Struycken opent studie
week over stadsvernieuwing
Toelatingsexamen M.O. oefent
ongunstige invloed op L.O.
AFSCHEID....
Arnold en de krokodi
ONZE DAGELIJKSE
Pleidooi voor de rechten van de voetganger
Verplichte werkdag
voor Oostduitse s chool-
ldnderen
Dochter van ambassa
deur van India gehuwd
Advies van schoolhoofd gelde mede
als selectiemiddel
Mieke
III u
YB
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958
PAGINA f,
P
p
Steden zonder hart
Voetganger in rechten
herstellen
Goede
Permanente com missie
Wat men over de leerling
wil weten
NIEUW ECONOMISCH
PLAN IN SOVJET UNIE
'\tti ni f 1 1
B. M. R. S.
B. M. R. S.
Door HEI-NZ STEGUWEIT
jft!
O
(Van onze Haagse redactie)
Gistermiddag heeft minister mr. A. A.
in een snelbewegend voertuig. Het zal
een probleem zijn om de wereld van
M. Struycken'de Internationale Studie-
week over stadsvernieuwing geopend die 'n harmnnle «e brengen.
in het Institute of Social Studies in Den
Haag gehouden wordt.
Stedebouwkundigen uit 24 landen zullen
in Den Haag het onderwerp stadsver
nieuwing bespreken, een onderwerp dat ia
voorbereid door prof. Marshall Miller
van de Columbia Universiteit te New
York met enkele Nederlandse deskundi
gen. Hoewel het aantal deelnemers
slechts 38 bedraagt is deze studieweek
toch van groot belang voor de toekomst
van de steden in de landen waaruit deze
afgevaardigden zijn gekomen. Bezoeken
aan Rotterdam, Amsterdam Vlaardin-
gen geven de buitenlandse gasten ook een
goede gelegenheid met de praktijk van
de stedebouw in ons land kennis te ma
ken voorzover dit nog niet geschied is.
Erepresident van de studieweek is mi-
nieter ir. H. B. J. Witte.
Minister Struycken sprak in zijn ope
ningswoord als vice-minister-president
allereerst over- het verschil tussen onze
Nederlandse steden en die in het bui
tenland.
Den Haag is eigenlijk nauwelijks een
stad in de zin van een zeer grote hoog- en
dichtbevolkte nederzetting. Ons land kent
echter wel diverse middelgrote en kletne
steden. De combinatie met de tuinkunst
is hier al eeuwen geleden gevonden. In
een brede schets ontvouwde de minister
de moeilijkheden van snel groeiende be
volking, industrialisatie en concentratie
der bevolking in onze steden.
De vraag is gerezen of onze steden er
op berekend zullen zijn hun functie te
vervullen in het grotere verband dat in
wording is.
Het. meest klemmende probleem achtte
de minister echter het onderhouden van
de levensstroom zonder de stad van zijn
meest wezenlijke eigenschappen en aan
trekkelijkheden te beroven. In de bin
nensteden begint de bloedstroom reeds
te stollen, de elementen van leven bewe
gen zich naar de periferie. De vragen hoe
men deze desintegratie kan tegengaan en
hoe de stadsvernieuwing te bewerken,
eisen een oplossing.
Minister Struycken opperde de vraag
of vernieuwing niet meer betekent dan
vervanging zoals in de new towns in En
geland. De stad en vooral de stadskern
is ook ontmoetingsruimte. „Wij zoeken
hier de medemens, hetzij in vele directe,
persoonlijke contacten, hetzij dat. wij
willen opgaan in de velen, zonder feite
lijke aanrakingspunten met die anderen".
Hoe nu de etad als ontmoetingsplaats
functioneert en welke eisen deze functie
stelt aan omvang, schaal en vorm van de
stedelijke ruimten, zijn onderwerpen
waar men nog weinig van weet. De po
sitieve kanten van het grote stadsleven
zijn nog maar weinig in beschouwing ge
nomen.
Stedelijke vernieuwing is thans geen
werk meer van een man, maar van een
team va.n deskundigen dat tegen een
brede achtergrond samenwerkt met daar
naast een krachtig bestuursapparaat. De
ontwerper in dit team neemt een bijzon
dere positie in wanneer hij een antwoord
poogt te geven op de vraagstukken die
zich voordoen. De minister herinnerde
*an de Lijnbaan in Rotterdam als een
poging „die tot dusverre geslaagd liikt".
Merkwaardigerwijs brak minister
Struyken in dit verband een lans voor
de voetganger. Deze moet In de stadskern
als ontmoetingsruimte in zjjn rechten her
steld worden. Er is immers geen effec
tiever wijze om zich van zijo medemens
te isoleren dan door zich af te zonderen
Om dit alles nog moeilijker te maken,
komi hierbij nog het al of niet handha
ven van het oude stedeschoon. Heeft onze
generatie wel het recht hier in te grij
pen? Misschien komen wij niet verder dan
een injectie om de zieke patiënt in leven
te houden en zal een volgende generatie
pas de algehele genezing bewerkstelli
gen. aldus de minister.
■Stedebouwkundigen zullen dus moeten
samenwerken of rekening moeten houden
met architecten, bestuurderen, maat
schappelijke werkers, organisatoren, be
drijfsleven en publiek die van de zin dei-
te nemen maatregelen moeten doordron
gen zijn.
Uit deze korte schets van de problema
tiek der stedebouw kon de minister dan
Ook de conclusie trekken dat deze studie*
week inspannend zou zijn. Met de wens
dat de deelnemers noch in hun enthou
siasme. noch in de verwachtingen voor
dit congres teleurgesteld zouden worden,
besloot minister Strucken zijn openings
rede.
Oostduitse schoolkinderen hoven de elf
jaar zullen voortaan na september a.s.
een dag per week op een fabriek of boer
derij moeten werken, ondanks felle pro
testen van ouders, onderwijzers en fa-
brieksdirectlcs.
De Oostduitse autoriteiten hebben het
stelsel polytechnische opvoeding gedoopt.
Het is bedoeld om kinderen liefde voor de
arbeid en de arbeiders bij te brengen maar
Westberlijnse waarnemers mene. dat de
achtergrond van de nieuwe regerings
maatregel het voortdurend gebrek aan
arbeidkrachten ia.
Plechtigheid in de
Herder'
Gisteren is in de parochiekerk van de
Goede Herder te Wassenaar het huwelijk
ingezegend tussen de dochter van de
ambassadeur van India in Nederland
Eela Eugenie Thivy en de heer Dai-
riam Lourdes Pillai. door de pauselijke
internuntius, mgr. Paolo Giobbe. Hit
droeg een gezongen II. Mis op. geassis
teerd dooi zijn secretaris, pater Lam
briex O.S.B. en de pastoor van de paro
chie. dc zecreerwaarde heer Van Spanje,
die bruid en bruidegom toesprak. Ook
De commissies van de bureaus
V.H.M.O. en L.O. van het Katholiek Pe
dagogisch Centrum, in het leven geroe
pen naar aanleiding van de moeilijkhe
den, welke er de laatste jaren bestaan
bij de overgang van het lager onderwijs
Horizontaal: 1. part; 4. vernis; 6. ver
langen; 8. bestaat; 10. maandstond (afk.);
11. meisjesnaam; 12. schaap; 13. bloem: 13.
vlaktemaat; 17. pl. in België: 19. hemel
lichaam; 21. geur; 23. nauw; 24. vrucht;
28. lekkernij; 28. elektr. geladen deeltje;
29. afgemat; 31. dwaas; 32. org. der Ver.
Naties; 33. meisjesnaam; 35. gek; 37. hard
geluid; 38. familielid; 40. klont; 41.'be
teuterd; 43. Ind. wnkel; 45. roofdier; 47.
herkauwer; 49. dee] v.h. kippenhok: 50.
kern; 51. spoedig; 53. boom; 54. vleesge
recht; 56. verdriet; 58. vallei; 59. walle-
kant; 61. min; 63 ampere (afk). S. jong
dier; 66. zoogdier; 68. bloeiwijze; 69. gelof.
te; 70. geogr. aanduiding; 72. voorzetsel;
73. beetje; 74. in dat geval; 75. nobel.
Verticaal: 1. familielid; 2. oosterse jon
25. drank; 27. vogel; 28. zeedier: 30 boom;
33. meisjesnaam; 34. vruchtennat; 36. in-
selit; 38. zwaardvis; 39. godin: 42. Europe
aan; 44. eiland in de Middellandse Zee;
46. jongesnaam; 48. familielid; 50 tropische
boom; 51. gevierde zangeres: 52 houding;
53. wending; 54. rijdier; 35. Nedert. vlieg
veld; 56. enkelspel; 57. bergweide; 60.
soort struisvogel; 62 opening: 64. pin: 67.
waterhoogte (afk).; 71. laatst leden (afk).
Oplossing van gisteren
Horizontaal: 7. droom; 4. s.a.g; 5. eg; 7.
inkt; 9. enak; 11. one; 12. eli; 14. lor; 16.
cm; 18. ha; 19. dm; 20. eb; 21. ja; 22. d.d.,
23. es; 25. mr; 27. rot; 29. pil; 31. eva; 33.
turk. 35. edda, 37. ia. 39. oe. 40. parel.
gensnaam; 3. deelteken: 4. verbinding; 5. Verticaal: 1. dak; 2. os; 3. men; 4. snee;
courant; 6. pl. in Duitsland; 7. bouwma- 6. gala; 7. in. 8. te. 9. ei, 10. ko. 11. order,
teriaal; 8. Fr pers, vnw.; 9. berouw; 14.113. l.s.; 15. radja; 17. mes; 18. ham; 23.
soort vaas; 16. kledingstuk; 18. vrucht; etui; 24. pi; 26. rede; 28. o.t 29 p.k.; 30
20. zetel; 21. ledemaat; 22. meisjesnaam;1 lë, 32. v.a., 34. rap, 36. dol, 38. jr.
naar het voorbereidend en hoger onder
wijs, hebben een rapport over deze aan
sluiting uitgebracht.
Het voornaamste advies dat in dit rap
port wordt gegeven, is, Om aan elke
middelbare school een permanente com
missie te vormen, bestaande uit verte
genwoordigers van beide takken van on
derwijs, welke middelen beraamt en aan
geeft om alle met de aansluiting samen
hangende vraagstukken in de concrete si
tuatie van jaar tot jaar nader tot een
oplossing te brengen. De permanente
commissies van een bepaalde plaats,
streek of gewest zouden uit haar mid
den 'n overkoepelend orgaan kunnen vor
men ter verzekering van uniformiteit,
waar die gewenst of noodzakelijk is.
e commissie had een vragenlijst opge
steld als leidraad voor de besprekingen
en discussies van dertien gespreksgroe
pen, die telkens bestonden uit enkelê le
raren van een middelbare school en een
aantal hoofden van lagere scholen, die
geregeld leerlingen afleveren aan de be
trokken school.
In het rapport wordt voorts o.m, rrfc-
dcgedecld, dat uit dc ingekomen ant
woorden blijkt, dat men vrij algemeen
het advies van het schoolhoofd het
betrouwbare selectiemiddel acht. maar
dan toch in combinatie met het toela
tingsexamen. Voorts is men van me
ning, dat het huidige toelatingsexamen
een ongunstige invloed op het lager on
derwijs uitoefent. Als selectiemiddel
buiten het toelatingsexamen, advies van
het hoofd en psychologisch onderzoek,
wordt bet meest genoemd dc proef
klas, daarnaast nog sporadisch: brug
klas, contact met de ouders, toela
tingsexamen np de eigen lagere school,
onder toezicht van een leraar M.O., psy
chologisch onderzoek gecombineerd met
toelatingsexamen en advies van alle
onderwijzers der school, eindexamen
lagere school, te corrigeren door de ont
vangende school.
Voorts was men van mening, dat het
advies van de lagere school gegevens zou
moeten verstrekken over geschiktheid,
aanleg, tempo, doorzettingsvermogen en
werkwijze; over geheugen, concentratie en
karakter; milieu; waarneming; belang
stelling, ontwikkeling, opmerkzaamheid,
fantasie, al of niet actief; en een beeld
zou moeten geven van het schoolrapport
van de laatste twee jaar alsmede even
tuele afwijkingen in de constitutie.
De dertien gespreksgroepen onderschre
ven vrijwel algemeen, dat het lager on
derwijs een taak in zich heeft, nl. de
formele vórming van zijn leerlingen. Dit
houdt in. dat het voortgezet onderwijs
niet de onhoud van het basisonderwijs
kan bepalen. Anderzijds zal het basison
derwijs een zo goed mogelijke grond
slag dienen te leggen voor het voortge
zette onderwijs, aldus het rapport.
mgr. Jan Olav Smit, ccn vriend van de
ambassadeur, die toevallig in Nederland
vertoeft, assisteerde bij de plechtigheid.
Na de dienst werd een receptie gege
ven op de Indiase ambassade te Wasse
naar, waar de bruid en bruidegom vol
gens Indiase gebruiken werden begroet
en waar de bruidstaart, die de vorm had
van een reusachtige lotusbloem werd aan
gesneden.
Onder de talrijke aanwezigen bevonden
zich de deken van het corps diplomatique
de ambassadeur van Canada, de heer Tho
mas A Stone, vele leden van dit corps
mej. mr M A. Tellegen. directeur van het
kabinet van de Koningin, vice-adiniraal
N. A Rost van Tonningen opperceremo-
niemeester van de Koningin de voorzit
ter van de Eerste Kamer mr J A Jonk
man, de burgemeester van Wassenaar
dr. baron S van Wijnbergen, de garni
zoenscommandant van 's-Gravenhage.
luitenant-generaal D. C Buurman van
Vreeden. luitenant-generaal vlieger-waar
nemer H. Schaper chef van de lucht
machtstaf vertegenwoordigers van inter
nationale organisaties in Den Haag en
ambtenaren van het ministerie van bui
tenlandse zaken.
De Sovjet-Unie heeft het ontwerp voor
een economisch zevenjarenplan opgesteld,
dat gericht is op het inhalen en voorbij
streven van-de meest ontwikkelde kapita
listische landen wat betreft de Industriële
produktfe per hoofd derbevolking, zo
meldt Radio-Mdskou.
Boven speelt de radio, denk' Mathilde
Dammers vaag, maar mijn radio is al
weg Eigenlijk is alles straks weg,
haar meubeltjes heeft ze verdeeld en
verkocht. Op tafel staat haar grote kof
ter, waarin haar kleren keurig gesta
peld liggen. Dan nog wat kartonnen
dozen. In haar grote linnen tas weet ze
veilig haar missaal, de rozenkrans en
het tere Lourdes-beeldje, dat ook daar
een ereplaatsje krijgt of....
Helder is zij zich ineens bewust, dat
zij daarginds in 't tehuis geen eigen tafel
meer zal hebben, geen eigen kamer. Al
les gezamenlijk
O, nee. natuurlijk is dit niet erg
Op haar nach'kastje, want dat heeft
ze wel voor zichzelf, zal haat' Lourdes-
beeldje kunnen staan. Zij heeft dit al
les immers zélf gewild, het Wout be
loofd bij zijn heengaan.
„Ais het .ie te zwaar word1. Tilde,
ga dan naar het tehuis, maar trek nooit
bij de kinderen in
„Maar trek nooit bij de kinderen
in Ze fluistert die dringende bede
op zijn sterfbed. 74 is zij nu. Als God
het wil, kan zij nog jaren mee. Daar
zal zij het goed hebben en mocht zij
tot een ziekbed komen, zal ze er
hulp en verzorging krijgen.
In een flits ziet zij de gezinnen
ga®
haar kinderen met de woningnood.
schetterende radio de gehele dag. waar'
naar niemand luistert. De televis'e'
uitzendingen met een huis vol visite
Het is goed zo, mijmert ze stil. De'e
pijn slijt wel. We zijp hier gelukkig
weest, onze kinderen hebben wat be'
reikt. Ik zal daar moeten geven ®n
nemen, maar ik ben niemand tot ov«r
last. Mijn God. ik ben echt niet o"'
dankbaar, maar weet u, dit huisje."'
Twee grote tranen glijden traag cn'er
haar gezicht. Met. een haastig geba®'
veeg; zij ze weg, want daar hoort z"
de kinderen. Zij gaat haar huisje "T
voorgoed.
Maar nog eenmaal dwaalt zij door
lege kamers, kijkt naar de klimroos i®
de tuin, nu op haar mooist. Haar oud
ste zoon laat zij wat rozen afknipPe"'
haar eerste groet straks in de kap^1'
Dan recht zij haar smalle rug en gaa
het hoofd geheven, om niet eenma8'
meer om te kijken
radio en televisie
Uitzending vanuit Engels Transit Camp le
Ilock van Holland. Golflengte 25 meter.
Zaterdag
22.00 Verzoekplaten
23.00 Bing Crosby Show
23.30 Winhifred Atwell speelt
24.00 VêrvOlg verzoekplaten
01.00 Sluiting
ZONDAG 24 AUGUSTUS
HILVERSUM I 402 m, 8.00 VARA 12.00 AVRO
17.00 VARA 18.30 VFRO 19.00 IKOR 20.00-24.00
AVRO.
8.00 Nws. en postduivenber. 8J3 V. h. plat
teland 8.30 SVeer of geen Weer. 9.45 Caus. 10.00
Instr. octet 10.30 Boekbespr* 10.40 Cabaret 11.20
Gramm. 12.00 Gramm. 12.30 SportspiegeJ 12.35
Orgelspel 13!00 Ntos. en SOS-ber. 13.07 Caus.
13-17 Meded. oi gramm. 13.20 V. d. strijdkrach
ten 14.00 Boekbespi. 14.20 Omr ork. 15.05
Europese athletiek kampioenscb 15.15 Vlooi
en clavecimbel 15.35 Caus (intermezzo Gratnm
16.30 Sportrevut 17.00 Gramm. 17.30 V. d. jeugd
17.50 Nws sportuitsl en sportjóurn. 18.30 Doops
gezinde kerkdienst 19.00 V. d. jeugd 19.30 De
Open Deur 20.00 Nws. 20.05 Arnus. muz. 20.35
Hoorsp. 21.15 Ballrootn-ork. 22.15 Act. 22.30
Gramm. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gramm.
HILVERSUM I) 298 m 8.00 KRO 9.30 NCRV
10.00 IKOR 12.00 NCRV 12.15 KRO 17.00 Con
vent Van kerken 18.30 NCRV 19.45-24.00 KRO
8.00 Nws. 8.15 Gramm. 8.25 Hoogmis 9.3U Nws
en waterst. 9.45 Kerkorgel 10.00 Expo '58 10.15
Kamermuz. 10.30 Remonstrantse kerkd 11.30
Vragenbeantw 11.45 De kerk in de spiegel
van de pers 12.00 Vocaal ens. 12.15 Gramm.
12.40 Instr. oct. en sol. 12.55 Zonnewijzer 13.00
Nws en kath. nws. 13.10 Gramm. 13.30 instr
trio 13.45 Boekbespr. 14.00 Zangspel v. d. jeugd
14.45 Piano en gitaar 15.15 Kamerork en so
liste 16.05 Gramm; 16.10 Europese athletiek
kamp sch. 16.30 Vegpers 17.00 Gereformeerde
kerd. 18.30 Koorzang 19.00 Nws. uit de kerken
19.05 Omr.ork. 19 30 Caus 21.25 Gramm. U 30
Hoorsp. 22.15 Lichte muz 22.35 Uit het boek der
boeken. Daarna Avondgebed én lit kal. 23.00
Nws. 23.15-24.00 Gramm.
Engeland. BBC Home Service 330 m.
12.10 mieken 12.55 Weet bei 13.00 in\vs. 13.10
Country questions 13.40 Gramm. 14.00 Wenken
v.d. tuin t4.30 Ork.conc. 15.45 Klankb. 16.30 Mu
zikale caus. 17.00 V.d. kind. 17.55 Weerber! 1800
Nws. 18.15 Journ 18.45 Lichte muz. 19.30 Ame
rikaanse nieuwsbrief 19.45 Avonddienst 20.25
Liefdadigb.progt, 20.30 Hoorsp. 21.00 Nws 21.15
Caps. 21.30 Amus.mtus. 22.05 Hoorsp, 22.50 Epi
loog 23.00--2306 Nws..
Engeland, BBC Light Programma 1500 en
247 m.
12.00 Verz.progr. 13.15 Gevar Anuz. 13.45 Hoor
spel 14.15 Gevar.progr. 14.45 Filmprogr. 15.25
Sportrep. 15.40 Gevar muz 10.30 Hoorsp liAO
Gramm. 17.40 Sportrep; 18.00 Gevar.progr. 18.30
Verz.progr. 19.00 Hersengym. 19.30 Nws. 19.35
Lichte muz. 20.30 Samenzang 21.00 Gevar.progr
22.00 Gevar.muz. 22.30 Nws. 22.40 Gramm.
23.30 Avondgebödeh 23.5524.00 Nws.
NDHWÏ)R 309 m.
12.00 Lichte muz. 13.00 Nws. 13,10 Amus.conc.
14.30 Kamermuz. 18.15 Koorzang 18.50 Sopr. en
piano 19.00 Nws. 20.00 Lichte muz. 21.45 Nws.
22.15 Dansnuiz. 23.00 Lichte muz. 23.15 Dana-
muz. 24.00 Nws. 0.05 Ork.conc. 1.15-*-4.30 Gevar.
muz.
Frankrtfk 3. 280 en 235 m.
12.00 Nws. 12.05 Ork.conc. 13.05 Gramm. 15.40
Opera 18.00 Ork.conc. 1.9.30 Gramm. 19.40 Lich
te muz. 20.10 Gramm. 20.15 Kamermuz. 21.15
Hoorsp. 22.30 Nws. 22.35 Verz.progr. 23.53—
24.00 Nws.
Brussel 324 m.
12.00 Gramm 12.30 Weerber. 1134 Gramm.
13.00 Nws. 13.15 V.d.sold, 14.00 Opera (Om 16.00
Gramm.i 16.15 Gramm. (Om 17.00 Sportrep.)
17.00 Sportuitsl. 17.15 Gramm. 18.00 Idem 18 30
Godsd.halfuur 19.00 Nws. 19.30 Wereldtentoonst.
«2 £evar.Conc. Daarna: Operette 21.45 Gramm.
22.00 Nws. 22.13 Lichte rhUz. 23.0524.00 Gramm
Brussel 484 m.
12.15 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Atomium-cock-
tail 17.00 Nws. 17.35 Gramm. 18.30 en 19.15
Idfem 19.30 Nws. 20.00 Gevar.muz. en hoorsp.
21.00 Gramm. 22.00 Nws. 22.35 Nws. 23.00 Jazz-
muz. 23.55 Nws.
TELEVISIE
Gezamenlijk progl. v. AVRO, KRO, VARA
,en VPRO 17.00-ca. 18.25 Eurovisie Salzburger
Feslsprelc Jedelmann, toneelstuk. NTS 20.30
21.30 Kerkd. in de kathedraal van Odcnse (Dp
nemarken
DUITS progr; 12.00-12.45 Intern, borreluur
tje 14.30-15.00 V d. kind. 16.00-17.00 Rep uit dé
Jachthaven Glüeksburg 17 00-18.30 leriermann
TV-spel 19.00 Hier und Heute 19.30 Spiegel v.
d. week 20..00 Flleger arn Meer, filmrep 20.30
Film 21.10 Evergreens 21.55 Wereldtentoonstel
ling
FRANS-BELG progr; 16.13*17.00 Rep. 18.00
Wereldtentoonstelling 19 30 Avonturen v. d. Graaf
v. Montc Cristo 20.00 Journ. 20.30 Onbekend
21.00 L'Histonu du soldat 22.00 Scotland Yard
22.30 Wereldnws.
VLAAMS-BELG fhogi 16.30 Wereldtentoon
stelling 17.00-18.30 Jedermann, TV-speJ 19.30 Nwg
20.00 V. d. jeugd 20.15 Feuilleton 20.40 Het
Circus van Moskou
Litrendllix vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 2,1 meter.
Zondag
22.00 Anders dan gewoon
22.30 Hersengymnastiek
23.13 Muziek voor mij
00.30 Sluiting
MAANDAG 25 AUGUSTUS
HILVERSUM 1 402 m. 7.00 VARA 10.00 VPRO
10.20-24.00 VARA.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gramm, 8.00 Nws.
8.18 Gramiïi. 8.30 V. d. jeugd 9.05 Gym v d.
vrouw 915 Gramm. (9.35-9.40 Waterstl 10.00
Caus 10.05 Morgenwijding 10.20 V. d. vrouw.
10.30 Gramm. lt.03 Promenade ork en solist
11:48 Viool en piano 12.00 Orgei en zang t2.30
Land- en tutnb meded. 12.33 V. h. platteland
12.38 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Act. 13.20 Llch
te muz. 13.45 V. d. vrouw 14.00 Kamerkoor «n
solist. 14.39 Gramm. 14.85 Cabaret 15.20 Zestig
minuten voor boven de zestig 16.20 Phtlh ork
en koor 17.10 Vakantietips 17.50 Act. 18.00 Nws
en comm. 18.20 Dansmuz. 18.45 Muziekkiosk
19.15 Holland Festival Strljkkwnrt. 19.45 Rege-
i'lngsultz 20 00 Nws 20 03 Intern m'istkfestw.,
Chen Luzern. Festival ork. en solist 21.30 Caus
21.43 Toeristische Indrukken 22.25 Koorzang
23.00 Nws. 23.15-24.00 Gramm.
HILVERSUM II 298 m. 7.00-24.00 NCRV.
7.00 Nws, 7.10 Gewijde muz. 7.50 Een woord
voor de dag 8.00 Nws. 8 15 Gramm. 9.00 V rt
Zieken 9.30 Gramm. 9.40 Voordr. 10.00 Gramm
10.15 Theologische etherleergang 11.00 Gramm
11.30 Promenade ork en sol. 12.25 Voor boer 'n
tuinder 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Wf®,
te muz. 12.53 Gramm Of act. 13.00 Nws iHn
Strlikork. 13.40 Gramm. 14.05 Schoolradio
i.i.tu urtanim. i<*.uo acnooiraaio
Gramm, 14 45 V. d vrouw 15.15 Gramm.
Vocaal ens. en sol. 16.00 Bijbeloverdenking
Kamermuz. 17.00 V. d. kleuters 17.15 Licnjj
...v.*,, n.uv v. u. ts-icuiers II. ia i—
M.h.k.. 17.40 Beurster. 17.45 Regeringsuitz. I®'i.
Orgelspel 18.30 Gramm. 18.46 Bas-bariton en
taar 19.00 Nws en weerber. 19.10 Gramm
Kamermuz. 19.35 Rep. 20.00 Radiokrant 2?'%
Orge conc. 20.55 Hoorsp. 22.00 Boekbespr. 22
Muzikale caus 22.45 Avondoverdenking 23*
Nws. én SOS-ber. 23.15-24.00 Concertgebouw©!*
Engeland, BBC home service 830 m
A1;40 I,lt- Festival v. Edinburgh kamerrn^
12.25 Weerber 13.00 Nws. 13.10 Gramm.
Voordr. 13.55 Cricketuitsl. 14.00 Gramm. I4-1'
fi 15 00 Hoorsp. en mitz. 16.30 Grant' ij
17.00 V. d. kind. 17.55 Weerber. 18.00 Nws. 18
Stad en land 18.40 Sport ber 18.45 Mil. ork©;
ten 19.00 Klankb. 19.30 Ork. conc. 21.00 N*5,'
Henry Wood Promenade concert (ve£v'N
22.00 Hoorsp. met muz. 23.00 Nws. 23.06—23'
Koersen.
247 1,1
^.dv ixw». en gevar. P11'?
13.00 Testmatch 13.35 Gramm. 13.45 V. d. klndi
JJ'22 Voordr- 14.15 Pianomuz. (Om 14.30
15.00 Ork. conc. (Om 15.30 Nws.) 15.45
muz. 16.30 Nws. en mrs. Dale's dagboek lg-
Gevar. muz. <Om 17.30 Nws.) 18.00 Test mat(2
i8'35* 9«amm- 18-45 Hoorsp. 19.00 Journ. 1®*
Sport 19.30 Nws. en hoorsp. 20.00 Gevar p
20-30 Nws. en gevar. muz. 21.30 Hoorsp. en n**'
22-00 Gevar. muz. 223(1 Nws, .2240 Test ma-tc;
22330 Nws- en "chte h1
23.59—24.00 NVvfe.
NDR-WDR 309 m
12.00 Jazz 13.00 Nws. 13.15 Amus. conc. l4^
Gramm 15.00 Dansmuz. 16.00 Ork. conc. 17 V
Nws. 17.45 Lichte muz, 19.00 Nws 19 20 O1*
^tmc. ».«0 Idem 21.43 Nws. 22.10 Lichte mdf
22.30 Lichte muz. 23.00 Gevat, muz 24 00 Nw
0.10 Dansmuz. 1.13—4.30 Gevar muz.
Frankrijk 3 28» en 28,1 m
.A2,'00, Nws- 18 08 Ork. conc. 13.10 Grant1?,
17.35 Kamermuz. 18.30 Gramm. 19.15 Gewij8,
muz. 19.45 Gramm, 20,30 Ork. enne. 2lS
Grannn 22.50 Amerikaanse uitz. 22 10 Graih,fl'
23.53—24.00 NWs.
Brussel 3:24 ni
12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 V.
landb. 12.42 Gramm. 13.00 Nws. 13.11 Gram'11'
.14.00 Idem 15.00 Salomé, opera 16.45 Gram^'
(Om 17.00 Sportrep.) 17.00 Nws. 17.10 Grain**»
17.45 Zang en piano 18.00 Klass. muz.
u'rvfni 19 00 Nws 19 30 Wereldtentoonst1'
ling 20.00 BaJletork. 20.30 Gramm, 20 45 Ko©1'
zang 21.00 Gramm. 21.05 Koorzang 21 30 Spa3"1.'
se muz. 22.00 Nws. 22.15 Gramm. 23.00 V. d'
zeelieden.
Brussel 484 m.
12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Gramm 14.0®
Gramm. 16.15 Pianorccit3!
16.40 Gramm. 17.00 Nw= 17.33 Giamm.
jenl 19.30 Nws. 20.05 Chansons 22.00 N'"
22.10 Gramm. 22.55 Nws.
TELEVISIE
NTS 20 00 Journ en weeroverz. AVRO 20.2°
Maandelijks lourn. 21.20 Ziet u er iets in? 21-2S'
cz.uo Jazz.
DUITS progr: 17.00 V. d. kind. 17 20 V. d'
^!!?du17 00 V d- vr0Uw 19.OO-J9.30
uhd Heute 20.00 Journ. 20 15 Weerber. 202
°ver het dubbelwezen mens 21.20 Disc°s'
sie 22.00 Wereldtentoonstelling
n«oR^S"BfLG pnx?gr: 18-00 Wereldtentoonste1;
ling 19.30 Sport 20.00 .lourn. 20.35 De Cha*?fl
plgnol a Brmenonville 21 20. 22 35 Fihn 23-™
Gevar muz. 23.20 Wereldnws.
VLAAMS-BELG progr: 16.30-18.00 WereldteJJ
toonstelling 19.30 Nws. 20.15 Disneyland
Progr. over de Kongo 21.30 Vlaamse kunrff
E*po 22 on DHn' de Döorih*
22.30 Wereldtentoonstelling 22.50 Nws en J
Engeland BBC light programma 'i860 en «r»-
.A2-00 Gramm. 12.30 Nws. en gevar.
8).
Daar kon Felix Kniller het mee doen. Meneer Ma-
terno luisterde brommend naar de verdediging van
Nolletje Wakkernoot. Vergissen was menselijk, ja, hem,
hij was toch een leuk kereltje.
De zichtbaar verlegen tekenleraar echter werd door
Allee op een collegiale manier uit de brand gered:
Ach, u hebt natuurlijk helemaal niets kwaads
erbij gedacht, toen u dat dicteerde, nietwaar, collega
Kniller?
Natuurlijk nietik zou het toch niet.,.. Het
ging allemaal in de gauwigheid. En ik wilde u een
pleziertje doen, ik kon toch onmogelijk vermoeden,
dat er een heel opstootje van zou komen.
Een leraar met verantwoordelijkheidsgevoel moet
alles driemaal overwegen, hm? zei meneer dr. Ma-
terno.
Kadereit grijnsde naar de kleine Arnold, alsof hij
hem wilde verzoeken hem wat genadig te beoor
delen; voor woorden van troost voelde de goede man
zich niet in staat. Hij was nu eenmaal Feldwebel ge
weest. De pijnlijke conferentie werd opgeheven. Ar
nold verdween naar zijn klas, waar de les al lang
was begonnen. Maar Alice wachtte, totdat zij met
Knïller onder vier ogen was. Toen zei ze tegen hem:
Dat is nu weer helemaal verkeerd geweest, Kniller!
Tk ben ook altijd een pechvogel, Alice,
Mogelijk, maar dan verdien je niet beter. Arnolds
vader heeft tot nu toe nog niet geprobeerd mijn col
lega Kniller zwart te maken.
Dat was een draai om twee oren tegelijk.
Juffrouw Alice, ik wed met u; die jongen
heeft toch die krokodil!
Dat geloof ik nu zeker niet meer!
Met die woorden liet zij de sukkel van een teken
leraar staan en ging aan de schrijftafel zitten. Zij
wilde niets meer zien of horen van die dingen, waar
Kniller zich zo druk over maakte. Maar aangezien
zij niet kon schrijven van opwinding, vouwde zij
de krant, die pas gekomen was open en haar blik
werd als het ware op een magische manier naar een
kleine advertentie getrokken van de volgende in
houd: Goed onderhouden krokodillenkop te koop
gezocht, liefst groen. Aanb. ond. nr. XY v.d. blad.
Juffrouw Alice liep gloeiend aan. Toen werd zij
ijskoud. Of zij wilde of niet, in haar nieuwsgierig
heid voelde zij zich toch genoopt meneer Kniller
nogmaals aan te spreken:
Ach waarde collega
Ja, juffrouw Ysing, wat is er?
Leest u die kleine advertentie hier eens.
En Kniller boog zich naast Alice over het blad.
Dat deed hij maar wat graag. Omdat hij zijn hoofd
schudde, vroeg de juffrouw hem;
Weet u daar meer van?
Hij legde zijn hand op zijn hart:
Op mijn erewoord ne«!
Dank u. Het is goed.
Nederlandse vertaling van JEAN H. P. JACOBS
Dus kon alleen vader Wakkernoot de hand in het
spel hebben Alice keek naar de klok: zij had nog
een uur tijd net genoeg om even naar de bank te
gaan. En zij ging.
HET RUIKT NAAR GROENE VERF
Meneer Heinrich Wakkernoot, de gewetensvolle op-
teller en vermenigvuldiger van de meest ingewikkel
de systemen van cijfers en rentetabellen, trok grote
rimpels in zijn voorhoofd, toen de portier van de
bank hem kwam vertellen, dat er een aardige da
me was om hem persoonlijk te spreken. Een daar
deze portier een schalk van zuiver Berlijnse af
komst was. kneep hij bij die mededeling zijn rech
ter oog dicht, waardoor alle cijfers in het hoofd van
de rijksgediplomeerde rekening-courant-boekhouder
subiet doorheen begonnen te lopen:
Wie is die dame dan?
Nou, doet u maar niet zo, meneer Wakker
noot.
Weet u tenminste, wat zij van mij wil?
Met die vraag verbeeldde Heinrich zich alle spe
culate verdenkingen, die deze Sc'nomarek wellicht
koesterde, van zich af te schudden. Maar de kerel
knipte al weer met een oog, het linker ditmaal:
Nou, ik denk, dat ze u dat liever onder vier
ogen zegt. meneer Wakkernoot!
Je bent een ezel!
Dat wil ik niet gehoord hebben, meneer Wak
kernoot!
Heinrich ging dus naar de spreekkamer en zijn
sombere blikken verlevendigden zich:
Ach juffrouw Alice, pardon, juffrouw Ysing?
Zij deed iets. dat zij niet kon geloven: zij werd
rood. En zij deed nog iets, dat haar eerdér nog
niet te binnen was geschoten: in die ene seconde
van het opgewekte weerzien vroeg zij zich af, of
de kwestie van die advertentie wel van voldoende
belang was voor een dergelijk bezoek op een onge
legen ogenblik onder het werk. Of was er een of
ander dwingend crvoel in het spel, dat haar had
doen verlangen naar de vader van het zorgende
kind?
Hoe het ook zij, Alice zat nu bij Heinrich en men
praatte. Op de tafel lag het blad van Appelstad en
Omgeving uitgespreid als een kaart van de gene
rale staf; en in het advertentiegedeelte zocht iemand
een krokodillenkop, zo mogelijk groen. Meneer Wak
kernoot had al van allerlei soorten groen gehoord in
zijn leven, van krokodlllengroen nog nooit; die spe
cialiteit was beslist iets nieuws.
Op mijn woord, juffrouw Ysing, die adver
tentie zie ik voor het eerst in mijn leven.
U hebt er ook geen idee van, van wie ze
afkomstig kan zijn?
Hoe zou ik?
Maar ongetwijfeld heeft zij toch iets met onze
affaire te maken?
Heinrich Wakkernoot, als bankbeambte geschoold
in scherpe berekeningen, dacht een poosje na, toen
haalde hij diep adem:
Nee. juffrouw, nee. Ziet u, als iemand een
reptiel te koop aangeboden ha(^, dan zou dat wel
erg verdacht geweest zijn. Maar hier zoekt immers
iemand een groene kop. Wij bankmensen maken
een streng onderscheid tussen vraag en aanbod. Die
kleine advertentie komt ofwel van meneer Kniller
of van de dikke portier.
Dat is uitgesloten. Maar misschien is het een
streek van de recherche?
Nu ging meneer Wakkernoot een licht op:
Dat zou kunnen!
Groen was de hoop. Nu zou men het raadsel wel
licht spoedig opgehelderd zien. En Alice voelde zich
al opgelucht om te kunnen zeggen: „Beste meneer
Wakkernoot".
Die manier van aanspreken vleide hém erg. Hein
rich genoot er van als van lindebloesemhoning.
Beste meneer Wakkernoot, ik moet u een be
kentenis doen.
Ook dit woord smolt op de tong als een zoete
druppel.
Ik ben hoofdzakelijk hierheen gekomen om ze
ker te zijn van uw Arnold. U, als vader, gelooft
ook niet, dat de jongen oneerlijk is?
Mijn Arnold? Die!? Maar Alice.... moet ik
u dat nu telkens weer zeggen? Voor die jongen
ga ik door het vuur!
Dat zou ik namelijk ook willen.
Ziet u wel. Dan gaan we samen.
In ernst, meneer Wakkernoot: als Arnold wer
kelijk de krokodi] zou hebben, dan zou ik met mijn psy
chologische geleerdheid voor de eerste maal wel erg
bedrogen uitkomen.
Hij lachta breed en met overtuiging. Maakt u zich
geen zorgen, juffrouw Ysing; wie kent die bengel
beter dan ik? Die doet geen vlieg kwaad, laat staan
een krokodil.
Alice vouwde de krant weer op. Men moest de
zaak op haar beloop laten. Toen vertelde ze nog een
beetje over het Semmelgebergte en over de goede
wijn in Waldfrfihlingen; op een gegeven ogenblik
raakt Alice, van pure opwinding over de wachtende
vakantiegenoegens, Heinrichs hand aan, waarop hij
op zijn beurt zijn knappe bezoekster direct zachtjes
op de schouder klopte en zei: Misschien ondervindt
u op uw vakantie nog een aardige verrassing. Ter
loops vertelde de lerares ook nog iets ovdT de herrie
van vanmorgen, waardoor meneer Wakkernoot zich
liet meeslepen tot de bewering, dat die Felix Kniller
toch een valse vent was, waar men zich voor wach
ten moest.
Toen Alice de bank verliet, kreeg Heinrich vleugel
tjes aan zijn schoenen en lichtvoetig danste hij terug
naar zijn grootboek, ongeveer zoals Mercurius, de
god van de spitsboeven. De collega's dachten, dat zij
hem moesten feliciteren, sommigen probeerden heit
naadje van de kous te weten te komen, maar hij
hield het juiste midden tussen vraag en aanbod,
waardoor iedere vorm van nieuwsgierigheid bij de
anderen in de lucht bleef hangen. Hij vond het wel
prettig ervan verdacht te worden iets met dat blonde
meisje uitstaande te hebben. En eigenlijk was dat
immers ook zo. Alleen sluimerde het nog als een
viooltje onder maartse sneeuw.
Maar thuis, in de Vastbinderstraat, hokte kort na
het mjddaguur de kleine brilleman bij de tafel: zijn
wangen waren rood. zijn schedel stoomde. De jongen
had de advertentie ontdekt! Rond de benen van de
aandachtige krantenlezer sprong Mof heen en weer
met luid gekef protesterend tegen het feit, dat men
zo weinig aandacht aan hem schonk. En toen Arnold
hem heel terloops een tik gaf, ging hij te keer of
men hem naar het hondenleven stond. Met de staart
tussen zijn benen nam hij de wijk naar zijn mandje,
zwaar beledigd. Zijn oren hingen neer. Bovel aile
gebeurtenissen in Alaska, Oost-Azië en Nieuw-Mexico
interesseerde de jongen maar óén vraag: Wat zit er
achter die kleine advertentfe?
Zeker, men had in Midden-Amerika een raket naar
de maan geschoten, in Australië een tempel ont
dekt. die vijfduizend jaar oud scheen te zijn en in
China een keizerrijk veroverd maar wat bete
kende dit alles bij krokodillengroen vergeleken?
Dat raadsel was er om opgelost te worden. En
Arnold Wakkernoot bespeurde flauwtjes een nieuwe,
nog nooit, vermoede mogelijkheid, om het lastige
voorwerp eindelijk op een nette manier kwijt te
worden. Hij keek naar de klok en stelde vast. dat
vader pas over vier uren zou thuiskomen. Eer het
zover was hoopte de zoon het plannetje te kunnen
uitvoeren, dat hij zoëven had uitgebroed. Een beetje
angstzweet moest men maar op de koop toe nemen.
Had papa onlangs niet de bloemenkisten opnieuw
geverfd? Er zou nog wel wat groene verf in het oude
conservenblik zitten. Dus klom Nolletje op de zol
der. Mof achter hem aan; de krokodil werd tussen
balken vandaan gehaald en toen met het oog op
de terpentijnlucht in de kelder zo mooi met de
kwast bewerkt, dat hij in alle opzichten aan de eisen
van de advertentie voldeed. De hoornige huid nam
het groen gretig op, in de ogen stipte Arnold een
beetje van iets roods en de tanden kleurde hij zo wit
als porselein. Ook werden de vezels die er aan de
onderkant aanhingen, een beetje bijgeknipt. Zo oogde
het meer. Het was een waar kunstwerk.
In de donkerste hoek moest de kop vervolgens en
kele uren geduld beoefenen om te drogen. Maar ook
die tijd ging voorbij en toen werd het dreigende
monster 1e voorschijn gehaald Het was niet meer
terug te kennen! Zelfs Mof trok zich na enig veront
rust gesnuffel wantrouwend terug De kop was dik
ker geworden. De verf had hem doen zwellen of de
olie was in de poriën gelopen.
Maar wat deed dat er toe? Het groene prachtstuk
werd in papier gewikkeld en ditmaal niet naar de
post gebracht, maar in het wijd opengesperde luik
voor offerten in de gevel van de krant gestopt. Met
een beetje krachtinspanning lukte dat wel.
Ongehinderd kwam Arnold weer thuis. Vader
stond al bij de kraan zich de handen te wassen. Op
het elektrische komfoor siste een pan vol gebakken
aardappelen en schijven bloedworst met veel spek
gelardeerd.
Hou je daarvan, Nolletje?
Heerlijk, papaatje.
Dat is hemel en aarde tegelijk, om zo te zeg
gen, Nolletje!
Er ontbreekt alleen nog appelmoes aan. paatje.
Nou ja, iets ontbreekt ons immers altijd, kerel
tje.
De gesprekken waren zo lifef en teer, alsof de een
voor de ander dc blanke onschuld wilde spelen. De
vader zei niets van zijn ontmoeting met Alice, de
zoon verried niets van zijn bezoek aan de krant,
Na het eten bond Heinrich Wakkernoot een schort
voor, rolde zijn mouwen op en haalde warm water.
Volgde de dagelijkse ceremonie van het vatenwas-
sen: de vader waste af, de zoon droogde en zo vulden
de twee eenzamen elkander aan en ieder dacht bij
zichzelf aan moeder, die er niet meer was.
Ineens onderbrak meneer Wakkernoot zijn bezig
heid, alsof hij in stilte had voorbereid, wat hii <*ing
zeggen; J
Zeg 's, Nolletje..
Wat is ef papaatje?
Kijk me eens aan.
Waarom?
Ik vraag je nu voor de allerlaatste keer: heb jtf
die krokodil
Ach, schei daar tOch over uit!
—Of jij die krokodil hebt, wil ik weten'
Nee!
Was dat gelogen? Klaarblijkelijk niet. Maar va dei
Wakkernoot nam er toch geen genoegen mee. HÜ
haalde de handen uit het afwaswater en legde ze op
de schouders van de jongen; Arnold, jongen, juf
frouw Ysing is bij me geweest. Vanmorgen. En' <ia»r
gaat het nu juist om: zij wil niet aan je twijfeleOi
begrijp je? Daarom vraag ik je naar eer en gew®'
ten, en verzeker zelfs, dat je geen straf zult krijgeu-
Maar, papaatje toch..
Rustig, jongen, rustig: ben jij in het bezit va"
het vermiste hoofd van dit roofdier?
Op die vraag kan ik geen ander antwoord geve"
als: neen.
Je zou niets vinden, vader. Je vragen betekene"
voor mij een ernstige belediging.
Waarop meneer Wakkernoot zijn handen maar vveef
hoofdschuddend in het afwaswater deed verdwijne"'
Doe er wat soda in, paatje.
Die goede mijnheer Wakkernoot, anders toch zo'"
uitstekend rekenmeester, had een psychologische f""1
gemaakt: hij had gezegd, dat Alice aan Arnold vvd'
de twijfelen. Maar de jongen hield zo veel van de juf'
frouw, dat hij een bedriegerijtje liever volhield, d"'1
zich door een nutteloze waarheid in de afgrond v"n
haar verachting te storten. Ja, als paatje nu ma"1
haarfijn naar de schuilplaats van dit ogenblik &c'
vraagd had, dan zou er niets anders zijn overgebl"'
ven, dan te bekennen. Maar andermaal vvas de ionSe',
ling aan deze klip voorbijgegleden. Tenslotte:
een belachelijke krokodillenkop eigenlijk wel zove'
omslag waard?
Hevig doende met de vaatdoek begon Arnold zac"1'
jes te fluiten. Hij wilde er zorgelozer uitzien d""
hij was. Intussen snuffelde zijn vader met zijn ne"'
in de lucht;
Het riekt hm naar terpentijn, geloof ik?
Hoezo?
Of hmm mnaar verse verf?
Hoe moet ik nu aan verse verf komen? Heb r
pas niet de bloembakken geverfd?
Ah ja, juist klopt. Maar dat die nu nog zo
ken.
Er zal wei regen komen, vader. Al wat geverfd 'Sl
ruikt dan dubbel zo erg.
,der
De afwas duurde niet lang. De krant werd oh-
de haldeur doorgeschoven en dat was voor vad"1
Wakkernoot weer een signaal:
Nog eens iets, Arnold: heb jij die kleine adv"1"
tentie gelezen?
Wat voor een kleine advertentie?
In de krant?
Waar?
Nou, op de achterpagina.
Hoezo?
Je werkt op mijn zenuwen met je eeuwig, b°et'
zo. Ik wil alleen weten of je ze gelezen hebt of "lê,
Er staan zoveel kleine advertenties in de kr"°,.
De een zoekt een weduwe met een complete winke)
inventaris, huwelijk niet uitgesloten: de ander wil ee,
goed onderhouden zes-lampen-toestel wegen omsta"
digheden ruilen voor een kinderwagen.
(Wordt vervolgd'*