witte doek
Archibald Leach van Bristol
Brits filmjournaal wijzigt
politiek
Geworteld in het leven
Kay Kendall breekt mei Rank
k
«e
Kolderiek Komediespel in „OSCAR"
de
P
•..Cary Grant van Hollywood
Accent op menselijk element
Frits Huël schreef pakkende vertellingen
midden-oosten
levert filmtitels
N.Y. Kan en Vonk
ONDER INVLOED VAN T.V.
Menselijke benadering
Kluchtiger dan de
klucht
Hans van Bergen
Hans Roest
NIEUWS TREKT ALTIJD
l£MRI DAG
4
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958
PAGINA 5
FILMFESTIVAL VAN
VENETIë
Polen heeft zich teruggetrokken
„DU MIDI" WORDT
HERBOUWD
Frits Huël behoort tot het groepje debutanten op leeftijd, dat voor
de werkelijke verrassing in onze na-oorlogse literatuur heeft gezorgd.
Zijn roman .^Spektakel in Klaarmond" (1955) trok reeds de aan
dacht vanwege de kleur en beweging, waarmede dit verhaal over
een door de komst van een circus opgeschrikt stadje is gedaan. De
volgende romans, „Flatgebouw .Bethlehem" en „Een vruchtboom is
Joseph'% oogstten bewondering van critici en lezers; men prees de
gaafheid van compositie, de helderheid van liet proza, de boeiende
verteltrant en de sfeervolle tekening van de verschillende milieus.
Pas later werd in wijder kring bekend, dat de schrijver die en
terecht al deze lof kreeg toegezwaaid, een debutant was van
over de zestig. Dat hij eigenlijk G. E. Huffnagel heet Huël is sa
mengesteld uit de twee eerste en de twee laatste letters) en als doctor
in de economie nooit iets met literatuur te maken heeft gehad, tot
bepaalde omstandigheden hem de rust en gelegenheid verschaften
om te gaan schrijven.
Eddy Constant-ine in Britse film
- -
ri«re Constantine, de in Amerika ge-
!Se^??d van de Franse jongelui, die
'PpfSjPteel in zijn eerste Britse film op-
beeft verklaard: „Dit is de eerste
?ehari acfeerrol. die ik ooit in een film heb
v°lgp^'in Franse films werden allemaal
°oi d's een vaste formule gemaakt: zes
V'hl(e meisjes, vier knokpartijen, twee
V
SONSBEEK „VERKOOP"
PAX ROMANA
KUNSTENAARSCONGRES
Guus Otter en Adelheid van der Most in „Oscar" van Claude Magnier.
DE AAN „TIRADE"
GEWEIGERDE SUBSIDIE
L<
WERELDNIEUWS
20 (Van onze filmredacteur)
lijst v de naam Cary Grant is geen
Pon, a.n Hollywood's meest bekende en
Qp, aire filmsterren volledig.
Or0n?0£en Archibald Leach te Bristol in
io0n Hfittannië, op 18 januari 1904 als
2ijjj i.Vatl eon kledingfabrikant, erfde hij
Vader6 v°or het toneel van zijn groot-
Ah'-een Britse acteur van naam
«lew .'l0ngen stelde hij groot belang in
iWj^citeit. Terwijl hij de Fairfield Aca-
i)ieA ln Bristol bezocht, bedacht hij een
Si;)„ effect voor de toneelverlichting. Hij
het •pn-et zÜn vondst naar de directie van
v^nncess Theatre in Bristol, die hem
26]j01 gaf zijn vinding te installeren en
te bedienen,
ti. 2! contact met de theatermensen wek-
l3.j„ "langstelling voor het toneel en op
Sl0 "gc leeftijd liep hij van huis weg en
vatl Rz'ch aan bij de acrobatische troep
Seera Pender. die zich had gespeciali-
cl0 a in excentrieke dansen, steltlopen,
hswerk en pantomime.
iVee, r Weken later haalde zijn vader hem
-V;vlnaar buis. Anderhalf jaar lang ging
scho te§en wP en dank weer naar
'ichu'-maar liep toen opnieuw weg om
j. Pender te voegen.
hart r inzag, dat zijn zoon zijn hart
Le_ j'erpand aan het theater, stond vader
ta L.h hem ditmaal toe bij het gezelschap
g00j hJVen. Archibald legde zich toe op
sch" en smijtkluchten en toen het gezel
lig b naar New York ging om in 1920 in
tn6e hippodrome op te treden, trok hij
de^at zijn contract was afgelopen, keer-
iaar naar Engeland terug en trad twee
wyang op bij een operettegezelschap,
t)aa; hij Zijn zangtalenten ontwikkelde.
iïie Waakte hij kennis met Arthur Ham-
s'aot n' hie een contract met hem af-
op 1 ea hem meenam naar Amerika om
*Wi?adway °P 'e treben in „Golden
ep n". Er volgden nog tal van andere
tra^?fcjoenten en in de zomer van 1931
Lon- i °P in twaalf operettes van de St.-
ls Repertoire Company.
„I^iphat de opvoeringen van de operette
Gaph ,waren beëindigd, begaf Archibald
pr °h zich per auto naar Hollywood om
men een nieuwe jeune premier met grote
beloften voor de toekomst had ontdekt, be
sloot men hem een andere naam te geven.
Na uitvoerige besprekingen viel de keus
tenslotte op de naam „Grant" De voor
naam „Cary" werd door de acteur zelf
gekozen naar de naam van een figuur, die
hij vroeger op het toneel had uitgebeeld.
Aldus werd Archie Leach de Car'y Grant
van de film. een naam. die hij ook wette
lijk aannam, toen hij het Amerikaanse
staatsburgerschap verwierf.
Zijn eerste hoofdrol speelde hij in 1937
met Irene Dünne in de film „The Awful
Truth", die Leo McCarey, producent-re
gisseur van „Once upon a honeymoon",
waarin Grant met Ginger Rogers de
hoofdrollen speelde, een Oscar opleverde
voor de beste regie.
Hoewel Cary Grant er de voorkeur aan
geeft om in filmkomedies op te treden,
heeft hij zijn rollen steeds gevarieerd en
gaf hij zelfs eens een algemeen geprezen
psychologische studie van Johnny Ays-
garth in de film „Suspicion" van Alfred
Hitchcock.
Zijn laatste film „Houseboat", waarin
hij Sophia Loren als tegenspeelster heeft,
maakte hij weer voor Paramount, zijn
eerste filmstudio.
De lievelingssporten van Grant zijn
tennis, badminton en zwemmen. Echte
liefhebberijen heeeft hij niet, maar hij
speelt tamelijk goed piano.
Cary Grant voorkeur voor
filmkomedies
Hoewel hij zich nooit extravagant
kleedt, wordt hij als een der best geklede
mannen van Hollywood beschouwd.
Polen neemt niet deel aan Filmfestival
van Venetië, dat zondag a.s. begint, om
dat de keuzecommissie een film, waarin
de na-oorlogse Poolse jeugd in een ongun
stig daglicht wordt gesteld, op het pro
gramma had geplaatst.
De festivalleiding heeft geweigerd te
voldoen aan het Poolse verzoek om de ge
wraakte film. „De Achtste Dag van de
Week" een West-Duits-Poolse co-produktie
onder regie van Fod. te laten vervallen.
Als gevolg daarvan heeft Polen bekend
gemaakt, dat het de film „De Reiger"
een Poolse staatsproduktie onder regie
van A- Munk. heeft teruggetrokken. Hoe
wel niet gekozen voor vertoning op het
XlVe Filmfestival, zou deze- film in de
„informatieve sectie" van het festival
worden gedraaid.
De organisatoren van het festival heb
ben reeds protesten gekregen van Rus
land. W -Duitsland en Spanje wegens het
al dan niet vertonen van bepaalde films,
maar in alle gevallen hebben zij deze pro
testen van de hand gewezen.
West-Duitsland eiste het verbod van de
film ..Das Madchen Rosemarie". het ver
haal van een meisje, dat wordt geworgd in
een dure flat. waar zij mannen ontving.
Rusland dreigde zich terug te trekken,
als de film „De Idioot" niet zou worden
vertoond. En de Spaanse regering heeft
er zich over beklaagd, dat geen van de
door haar ingezonden films voor verto
ning in aanmerking is gekomen.
Eindelijk zal het. bioscooptheater „Du
Midi" naast de Apollohal, dat in septem
ber van het vorige jaar door brand werd
verwoest, worden herbouwd. Er is rijks
goedkeuring voor gegeven. Architect A.
Bodon zal de nieuwe bioscoop ongeveer
gelijk maken aan cje oude. Men wil nog
dit jaar met de bouw beginnen en over
ongeveer tien maanden klaar zijn. In
Slotermeer wordt ook een bioscooptheater
gebouwd, dat nog groter-zal worden dan
„Du Midi".
tij- en Paar vrienden te bezoeken. Tijdens
6etl Verb'«f in de filmstad ontmoette hij
hav Fegisseur. met wie hij in New York
was geweest. Deze was bezig
Zij- "et maken van een proefopname van
rw \rouw en aangezien Archibald vroeger
\va„ "aar was opgetreden in een Broad-
WpS tük, vroeg de regisseur hem als haar
bspe]er te willen fungeren, zodat ze
Vi-„„oef niet zou moeten maken met een
tfjbde acteur,
liilu?- Proefopname werd gemaakt. Onge-
etW1,'ze werd de actrice niet geënga-
rnaar haar jonge tegenspeler trok
lldacht van de studioleiders en twee
ccmt b 'ater kwam Archibald Leach onder
'fact bij Paramount,
pikt filmdebuut maakte hij in 1932 in
15 is the Night" en toen bleek, dat
Literatuur geworteld in he,t leven, ont
staan uit het leven zelf die indruk
kreeg ik zeer sterk bij het lezen van de
zojuist door H. P. Leopold's Uitgevers
mij te 's Gravenhage gepubliceerde bun-
allen gelijkelijk kwetsbaar en tegelijk
heelbaar door het leven.
Er is een liefdevolle aandacht van
de schrijver voor zijn figuren; men
voelt, dat hjj ze niet ontleedt als een
koel beschouwer, doch volgt met de
del verhalen ..Piramiden slopen Deze verwondering en de hartelijke deel-
intrigerende titel (versterkt door een sug- neming van 'n medemens in geluk en
gestieve omslagtekening) dankt het boek j leed. Om het Bijbels te zeggen: hij ver-
„an np nn„aHinsv van He. snitoiir- plat Kot i
blijdt zich met de blijden en treurt met
de treurenden. Zeer beheert overigens
niet met evenveel woorden immers,
De invloed van de televisie heeft al heel
wat veranderingen in het bioscoopbedrijf
teweeggebracht en nu ziet het er naar uit,
dat ook de mannen van het Britse film
journaal een andere politiek zullen gaan
voeren.
Belangrijke sportgebeurtenissen worden
thans „levend" op het televisiescherm
vertoond op het moment, dat ze plaats
vinden, of er worden enkele uren later in
het journaal overzichten van gegeven. Het
filmjournaal in de bioscopen daarentegen
is op zijn best een dag of twee en op zijn
slechtst een week of drie oud.
De Britse Rank Organisatie, die het
wTay Kendall, een der belangrijkste vrou-
he «ke filmsterren van Groot-Brittannië,
ij eft haar werkgever, de Rank Organisa-
ia- Veriaten Haar contract over zeven
vr; geannuleerd zonder dat het tot een
landschappelijke schikking is gekomen,
'ten ^endaH 1® bereid om in films op te
maar n'et zo lan& haar echtgenoot,
Harrison, in een show optreedt.
^onar laatste film voor Rank was „Si-
<jje and Laura", drie jaar geleden. Sinds-
's ze opgetreden in „Les Girls" en
^ela Debutante", maar buiten En-
n<l en voor een Hollywoodse maat-
SqJjpPij. Zij wenst niet van haar man ge-
tip- 'ben te zijn om in een film op te tre-
toneelstuk zou echter' iets anders
nieuws van haar breuk met Rank
V0r? gelijktijdig bekend met een New
Ci(,k Se kritiek op haar rol in „Relectant
§ra„Utante": „Miss Kendall is beter en
bP'ger dan ooit".
'y Kendall heeft gebroken met de
Rank organisatie.
S'iin^P'-Singen en een lijk".
?har_ .Britse film, getiteld „Passport to
pok-f beeft achttien mooie meisjes, zes
'ikpn rHjen, vier achtervolgingen en twee
l'iri
Aiti h Wonny Hohenlohe van Liechten-
J.Hst beeft in een zeescène, die voor de
'ii».
'hl Tn Spanje werd opgenomen voor de
'™°hn Paul Jones", zijn filmdebuut
'he >F Als bd van de bemanning van
'G Sonhomme Richard", het schip
°hes, moest hij tijdens de gevechts-
Nvpi uit het kraaiennest dertig meter
biltp- bet dek, in de Middellandse Zee
rit->
hip "s Hohenlohe. een kampioen-zwem-
195R Hd van 't Zwitserse skiteam, dat
'hl u aan de Olympische Spelen deel-
/'h L?rengt tegenwoordig een groot deel
'"kap)?1 tijd door in Spanje. Hij was met
op het strand yan Benidorm,
r®n in Hollywood laten er geen
crf.Yer groeien. Sinds het begin van
:i Qt'0„ r> het Midden-Oosten zijn bij de
r R ture Association of America
'i Um?-, Woo(^se Pr°bucenten tie volgen-
"l'ldi 'tels geregistreerd: ..Action in the
£hp „..Last", „The Middle East Story",
t'"he rlras of Iran", „The Fires of Iraq",
®baa„atly from Lebanon", „Strangers in
bqAn -They met in Jordan" ea
o*er the Middle East",
Gaumonl-British filmnieuws en dc Univer
sal Newsreeldienst verzorgt, zal daarom
de opzet van haar journaals gaan veran
deren.
Van nu af aan zal 't accent meer wor
den gelegd op het menselijke element dan
op de actualiteit en de „primeur" zal gro
tendeels worden overgelaten aan de jour
naalmensen van de BBC en de commer
ciële televisie. Sensationele actualiteiten
zullen nog in de filmjournaals worden op
genomen, maar de dagen dat men be
langrijke politieke figuren op het Londen-
se vliegveld vaarwel zag wuiven of de
Britse minister van financiën op begro
tingsdag met zijn beroemde koffertje naar
het parlement zag gaan zijn waarschijn
lijk voor goed voorbij.
Bovendien heeft de Rank Organisatie
besloten, het voorbeeld van de televisie te
volgen door de commentators niet alleen
te laten horen, maar ze ook te laten zien.
Zij zullen het journaal inleiden en boven
dien de personen, die op het scherm wor
den getoond, interviewen.
In een proefjournaal, dat enige tijd ge
leden in Londen is vertoond fungeerde,
naar „The Times" meldt, Peter Lee, een
vroegere acteur en BBC-omroeper, als
commentator, die o.a. een bankloper en
een detective ondervroeg over de gevaren,
die zij liepen bij eventuele overvallen.
Het is duidelijk, dat de maatschappijen,
die filmjournaals vervaardigen, een felle
concurrentie ondervinden van de zijde der
televisie, maar het panoramascherm in de
Eddie Constantine: achttien mooie
meisjes en zes knokpartijen.
in de omgeving waarvan de film „John
Paul Jones" werd opgenomen, toen hij
voor deze rol werd geëngageerd.
Marlon Brando heeft voor zijn eerste
'wild west-film „Guns Up" het gunstigste
contract gesloten, dat ooit door een film
ster werd getekend. Hij krijgt 100 pro
cent van de winst op de film, die door
Paramount volledig zal worden gefinan
cierd in ruil voor de verkooprechten. Bo
vendien ontvangt Brando een salaris van
400.000- voor de hoofdrol in de film,
die door zijn eigen maatschappij wordt
geproduceerd.
Regisseur Fred Zinnemann heeft be
kend gemaakt., dat hij waarschijnlijk nog
enige tijd in Europa zal blijven om voor
de Verenigde Naties een korte film te
regisseren, wanneer hij deze maand klaar
is met de montage van „The Nun's Sto
ry". Zinnemann, die deze film de laatste
zeven maanden in Afrika heeft gere
gisseerd, wordt tegen de herfst weer in
Hollywood verwacht, waar hij zal be
ginnen met de voorbereidende werkzaam
heden voor zijn volgende film „The Sun
downers".
Het Amerikaanse nieuwsagentschap
heeft een korte film gedistribueerd over
de tocht van de atoomduikboot „Nau
tilus" onder het ijs van de Noordpool. De
film is aan tachtig verschillende landen
toegezonden.
Marlon Brando lacht. Een ongeivone
pose voor deze sombere acteur, maar
niet te verwonderen na zijn contract
met Paramount.
bioscopen met zijn spectaculaire mogelijk
heden en, in de toekomst, het gebruik van
kleuren zullen haar in staat stellen zich
te handhaven in een strijd, die ze anders
waarschijnlijk zouden moeten verliezen.
aan de opvatting van de auteur, dat het j
korte verhaal is als een postscriptum bij
een roman, die nooit geschreven wordt.
Hij zegt om een goed korf verhaal
te verkrijgen, diént er eerst 'n piramide
van ideeën te worden gesloopt, zo lang
tot nog maar een klein restant overblijft
het bovengenoemd P.S.''
Ik geloof niet, dat deze redenering is
vol te houden en ik zou als bewijs er
tegen Huëts eigen verhalen kunnen aan
voeren. Maar helaas kan ik daar niet na
der op ingaan. En het is ook niet nodig
deze verhalen verdienen (eisen zelfs) een
open menselijke benadering en geen theo
retische beginselverklaring.
Want dit lijkt mij, naast een persoon
lijke verteltrant, het meest eigene en
kenmerkende van Frits Huëls ver
halen: dat uit elk ervan een mens ons
tegemoet treedt, telkens in andere ver
houdingen en omstandigheden, maar
FRITS HEEL
lang wikken en wegen
maar slechts door de nuancering van
zijn gevoelig proza.
met zijn broer te Parijs verongelukt.
Degene, die het kluchtige blijspel „Os
car" heeft geschreven, presteerde het om
in de inleiding, (jje jn jjej programma
boekje staat afgedrukt, als criterium
voor het welslagen van zijn stuk te ne
men het feit, dat minstens om de twee
minuten het Publiek in een lachsalvo
moet uitbarsten. Verantwoordelijk voor
deze tekst is Claude Magnier, maar als
wij gaarne het feit memoreren, dat gis
teravond bij de première in het Nieuwe
Delamartheater jn Amsterdam minstens
éénmaal per twee minuten hard is ge
lachen, dan mag niet de conclusie wor
den getrokken, dat de auteur hiervoor
geheel en al de erepalm toekomt. W\j
zien het eerder als gevolg van een ver
rukkelijke kolderieke speeltrant van Ko
van Dijk en Gnus Oster en de anderen,
die het stuk „Oscar" met een brille heb
ben gespeeld, die men nauwelijks beter
had kunnen wensen.
De tekst was pretext voor een mlse-
en-scène, die gericht was op een uiter
mate vlotte dialoog-regie en Henk Rig-
ters heeft een vaart in dit stuk gebracht,
(K)Luchtige filosofie
Het is altijd prettig reacties te ontvangen van de lezers, vooral als deze een
eigen mening naar voren brengen omtrent een of ander aspect van het amateur
toneel. Wy zullen dan ook altijd gaarne bereid zijn deze bijdragen van de lezers
in zijn geheel op te nemen in onze rubriek, als de inhoud het toelaat.
Zo ontvingen wij van een hoofd van een school, een zekere meneer D. v, d. B.,
een bijdrage, waarin hij ons zijn zienswijze gaf aangaande de opvoering van een
klucht. En hij vraagt zich af, waarom deze zo vaak op een grandioze mislukking
uit moet lopen.
D. v. d. B. meent dat de fout ligt in
het feit, dat de amateurs, wanneer zij
een klucht onder handen hebben, nog
kluchtiger willen zijn dan de klucht zelf.
De schrijver merkt op:
„In de eerste plaats denkt men veel
al, dat het grappige schuilt in de dwa
ze houding van de spelers. Hoe meer
rare gezichten en hoe meer gekke ge
baren, des te grappiger wordt de
klucht.
Zo meent men althans.
Maar gewoonlijk is juist het tegen
deel waar.
Het behoort namelijk tot de taak
van de auteur, in zijn klucht allerlei
dwaze situaties te scheppen. Gaan nu
ook de spelers zich in deze omstandig
heden dwaas gedragen, wel, dan doen
ze precies wat ieder ander mens zou
doen. Een dwaas in het land der dwa
zen is in feite een normaal verschijn
sel. Hij wekt geen vrolijkheid, hoog-
stends spotlust.
Nee, in een sterk gespeelde klucht
reageren de acteurs op de onzinnigste
voorvallen als ging het over de ge
woonste zaak van de wereld."
Wij zullen onmiddellijk moeten toege
ven. dat hier een grote kern van waar
heid in zit. De spelers verliezen maar al
te vaak alle rem en laten zich gaan, voor
al als zij merken, dat zij de zaal op
hun hand hebben. De uitvoering wordt
grof. Het heeft niets meer met fijn spel
te maken.
Een tweede oorzaak van de mislukking
ziet de heer D. v. d. B. in de voor
bereiding.
„Een tweede hardnekkig misverstand
geldt de voorbereiding. Een klucht
wordt vaak slordig ingestudeerd. Men
rekent op de souffleur en op de impro
visatie van het ogenblik. F.n het resul
taat? Een stroeve en stuntelige ver
toning. Ieder ter zake kundige \al toe
geven, dat de opvoering van een klucht
aan de spelers veel en veel zwaarder
eisen stelt dan welk ander genre ook,
De „vaart" waarmee gespeeld wordt
is beslissend voor het succes. De klucht
vraagt bliksemsnelle reacties, die alleen
door een langdurige training bereikt
worden. De geringste hapering kan do
delijk zijn voor een grappig effect. Een
klucht dient men dan ook praktisch
zonder souffleur te spelen. Slechts die
opvoering, waarvan ieder woord, ie
der gebaar, iedere stap zelfs tevoren
nauwkeurig is berekend en talloze ma
len herhaald, zal bij het publiek de in
druk wekken, dat alles „vanzelf" mis
loopt of „toevallig" goed uitvalt.
En slechts dan is er plaats voor on
gedwongen vrolijkheid."
Inderdaad komt het bij de klucht voor
al op de vaart aan, Waarmee het spel
gebracht wordt. En dit vraagt oefening,
heel veel oefening. En wij amateurs den
ken wel eens te gemakkelijk over een
klucht. Wij redeneren zo gauw: ',Och het
is toch maar een klucht; we zullen 'm
eens van katoen geven".
Maar de heer v. d. B. wil hiermee
natuurlijk geenszins zeggen, dat een an-"
der spel minder ernstige voorbereiding
vraagt. Komt het bij een klucht voorna
melijk op de vaart aan, bij een toneel
spel zullen wij veel meer de karakters
en de gedragingen van de personen moe
ten bestuderen. En dit vraagt minstens
evenveel tijd. Wij amateurs kunnen nu
eenmaal nooit een loopje nemen met de
voorbereiding. En in de voorbereiding
vinden wij juist de beoefening, welke wij
zoeken. Maar dat ieder ter zake kundige
zal moeten toegeven, dat de opvoering
van een klucht aan de spelers veel en
veel zwaarder eisen stelt dan welk an
der genre ook, kunnen wij niet onder
strepen. Een klucht stelt heel andere
en minstens even zware eisen, maar
zwaardere., dat geloven wij niet.
Wij zijn de heer v. d. B. echter dank
baar voor de spontane toezending van
zijn zienswijze omtrent de opvoering van
een klucht en hopen van harte dat meer
lezers zijn voorbeeld zullen volgen, om
ook eens iets van hun meningen te la
ten horen.
die adembenemend was. De toon, die
werd getroffen, was van een kostelijke
vermakelijkheid.
Vraag niet naar de inhoud. Als wij
schrijven, dat het verwisselen van kof
fers en personen hier het Leitmotiv is,
dan klinkt dat beschamend onnozel. De
inhoud is ook niet meer dan een zeep
bel. Dat deze niet vroegtijdig is uiteen
gespat, wekt bewondering.
Wie het academische probleem van
vorm en inhoud in het kunstwerk wil
stellen, moet zich bij het aanschouwen
van „Oscar" toch gewonnen geven. Een
briljant vakmanschap, gepaard met een
beheersing, waardoor de pikanterieën
niet al te zeer worden gebanaliseerd,
heeft tot resultaat dat de leegte van de
inhoud niet als probleem ter sprake komt.
De volslagen abstractie 'van de realiteit
redt bet stuk van de vernietiging door
een louter rationeel oordeel. Wie zich
niet kan overgeven aan het genot een
groep toneelkunstenaars op hun best te
zien komediespelen, moet zich ver van
„Oscar" houden. Maar wie oog heeft
voor de humor van het irreële, wie kan
genieten van de psychologische uitwer
king van een gebaar, van een situatie,
waarbij het er niet om gaat of zij vol
slagen nonsens is of niet, die kan in
„Oscar" )een moderne vaudeville aan
schouwen van verrukkelijke ontwape
nende ontspanning.
De heide protagonisten, Ko van Dijk
en Guus Oster, zijn, wij herhalen het,
een klasse apart. Zij krijgen weliswaar
alle kansen op een presenteerblaadje op
gediend, maar zij laten er niets van val
len.
Minder op de voorgrdnd treedt Mimi
Boesnach, maar haar mimiek is in en
kele scènes zó onweerstaanbaar geestig,
dat haar rol tot het succes bijdraagt.
Joop Doderer creëerde een soort Mis
ter Universe, waarbij de spierkracht en
lichamelijk perfecte bouw omgekeerd
evenredig waren aan intellect en overleg.
Hij deed dat meesterlijk. In de scène,
waarin hij als masseur in functie is,
toont hij onweerlegbare pantomimische
kwaliteiten t« hebben.
Yoka Berretty was een charmant
Ruth voelt en begrijpt het- heimwee
van haar schoonmoeder, die na haar
man, nu ook haar beide zonen heeft
Het langste verhaal in de bundel is verloren en geheel alleen staat. Zij of-
trouwens een moderne versie van een fert zich op en gaat met de oude vrouw
Bijbels motief van geluk en leed en naar Amsterdam. Tenslotte vindt zij
herwonnen geluk, namelijk het ontroe- j daar toch nog geluk niet alleen voor
rende verhaal van Ruth. Frits Huël j zichzelf, doch ook voor haar schoon-
heeft dit verhaal de mooie titel „Een moeder.
naam uit de bijbel gegeven. j Onvergetelijke ervaring
Het is naar de inhoud eigenlijk een Opvallend is de grote verscheiden-
heel eenvoudige vertelling, met een iet- ^eid van de thema's, die Huël in de
wat geforceerde oplossing, maar het verschillende verhalen behandelt. Er
ontleent zijn belangrijkheid aan de wij-js een teder liefdesverhaal, „Een liefde
ze waarop het is verteld. Het gaat over j in Frankrijk"; een speels, denkbeeldig
ee'' Frans meisje, Ruth, wier jonge j gesprek, tussen Douwes Dekker en Ro-
echtgenoot (een Nederlander) samen I bert Schumann; de aangrijpende ge
schiedenis van een mislukt meisjesle
ven, „Stap in de afgrond". Elk van
deze „ontmoetingen" is een onvergete
lijke ervaring.
Na alle lof, moet mij'ook een enkele
opmerking van het hart. Juist door de
grote kwaliteiten, vallen in deze verha
len enkele storende en onnodige onef
fenheden op. Frits Huël is zoals ge
zegd gaan schrijven toen hij de ge
legenheid kreeg tot rust en bezinning.
Natuurlijk heeft het talent altijd in hem
gesluimerd („Op school was ik de be
ruchte jongen van het beste opstel!").
Het kwam pas, gerijpt en verrijkt door
veel levenservaring, tot uiting, toen de
omstandigheden er gunstig voor waren.
De romans en verhalen van Frits
Huël dragen het kenmerk van deze
rust en rijpheid en wijsheid. Zij hebben
niets van de slordigheid der haastigen
alles is overdacht en overwogen,
rustig en met zorg.
Somg nu, lijkt mij deze zorg iets te
ver te gaan, gevaarlijk dicht in de rich
ting van iets mooi, soms plechtig wil
len zeggen. Slechts twee voorbeelden.
Ergens schrijft hij, dat er in iemand
„een ledigheid" Achterbleef. Deze be
naming van een der hoofdzonden klinkt
fraaier dan „leegheid", welke smarte
lijke zieletoestand bedoeld wordt. Enige
dienstmeisje, dat later mevrouw de ba-
1 rones wordt. Rita Marechal had als Co-
lette. een verwende dochter van rijke
ouders, een moeilijke opgave om de
trait-d'union te vormen tussen de di
verse kluchtige situaties. Ondankbaar,
omdat huilen-op-ingeving met het doel
haar zin door te drijven, vaak te kinder
achtig is om geestig te zijn. Adelheid van
der Most viel buiten de rest van de be
zetting, omdat zij passief de situaties
doorleefde en geen deel nam aan de kol
derieke sfeer. Zij was de enige, die haar
rol „realistisch" speelde. Sophie Köhler-
Van Dijk en Cor van Rijn tenslotte ver
vulden twee kleine rollen.
In een fleurig décor van Harry Wich
speelden zich de belevenissen ten huize
van Bertrand Barnier (Ko van Dijk) af,
die men met genoegen kon aanschouwen.
Bu.
Het bestuur van de stichting „Sonsbeek
49" deelt mede, dat er in totaal reeds 25
beelden zijn verkocht op de beeldhouwex-
positie te Arnhem. Verkocht is onder meer
„De zwaan" van Thea van de Pant, be
stemd voor een Montessorischool te Alk
maar. Een architectenbureau te Enschede,
kocht „Diskussion" van Kerchner. Eind-' (persoon
hoven kocht behalve „Het paard" ooit
aan „Levensvreugde" van Mascherini.
Het door het S.I.A.C. georganiseerde
internationale congres van katholieke
kunstenaars, dat dit jaar in Oostenrijk
wordt gehouden, zal op 27 augustus in
Innsbruck worden geopend. Op de derde
dag gaat men naar Salzburg, waar een
bezoek wordt gebracht aan de Biennale
van christelijke kunst. Daarna wordt het
congres tot 3 september voortgezet in We
nen, waar het samenvalt met het begin
van het Pax Romana-congres van de
M-I.I.C.
Kunstenaars, die aan het congres wil
len deelnemen, kunnen zich rechtstreeks
wenden tot het congres-secretariaat van de
S.I.A.C., Belarlastrasso 10, te Wenen.
malen vond ik de betreffende
ook hier is het mooie
maar foute woord gekozen, in plaats
van het juiste „betrokken".
En voorts betreur ik de zucht van de
schrijver, om toch vooral geen misver
stand te laten bestaan over jaartallen
en leeftijden. In „Het goede nest"
komen in ternauwernood dertig regels
niet minder dan vijftien tijdsaanduidin
gen voor. In „Een naam uit de bijbel"
rekent de schrijver zelfs een keer terug
alsof hij zelf heeft gevoeld dat hij
in de suggestie van het ouder-worden
zijner personen is tekort geschoten.
Het zijn betrekkelijk spaarzaam
voorkomende en niet heel erg belang
rijke vlekken in overigens zeer pak
kende, recht tot het hart sprekende
verhalen. Zij mogen niemand weer
houden, de verhalen van Frits Huël te
lezen ente herlezen.
De heer Wim Kan en mevrouw
Corry Vonk, beide cabaretartiesten,
hebben, blijkens bijvoegsel nr. 1230
van de Staatscourant, opgericht het
„A.B.C.-Cabaret N.V." te Aalsmeer
De vennootschap heeft ten doel het
bedrijfmatig uitoefenen van en op
treden in (voor) cabaret, toneel, ra
dio, film en/of televisie en het ver
richten van al hetgeen daartoe be
hoort. Meer in het bijzonder de voort
zetting van het tot heden onder de
naam „Het A.B.C.-Cabaret" uitge
oefende bedrijf. Het kapitaal be
draagt 25.000,-, verdeeld in 25 aan
delen van 1000,-. In het kapitaal is
deelgenomen door ieder der oprich
ters voor vijf aandelen, welke in con
tanten worden volgestort. De heer
en mevrouw Kan-Vonk voeren tevens
de directie.
Naar aanleiding van de aan „Tirade"
geweigerde subsidie heeft het Tweede-
Kamerlid de heer Goedhart aan de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen gevraagd: 1) Is het juist, dat
de staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen op 'n verzoek om
subsidie van het literaire tijdschrift „Ti
rade", afwijzend beschikt heeft, omdat
hij „niet de overtuiging heeft gekregen,
dat deze periodiek reeds zozeer een eigen
plaats inneemt en daarmee in een be
hoefte voorziet, dat onder de huidige om
standigheden subsidiëring verantwoord
is"? 2) Is de minister bereid mededeling
te doen van de normen en criteria, die bij
subsidieverlening aan literaire tijdschrif
ten toegepast worden, ten einde de Ka
mer in de gelegenheid te stellen*zich een
beter oordeel te vormen over de objecti
viteit van het gevoerde subsidiebeleid?.
