Tiende Oude Kunst- en
Antiekbeurs te Delft
Artistieke wedijver in het Prinsenhof
K.S.G.
in opspraak
S
\Yonderbaarlijke sardinevangst
voor Nederlandse kust
Poging tot Hyde-park gesprek in Zeist
tl
I
fcj
I
„Een vis vol mysterie
Veel gepraatmaar juiste toon ontbrak
Tanker met boeg in
zes kleuren
Twee Hongaarse
Jeznieten in Maastricht
gewijd
Haagse sclirootliandelaar blijft ageren
In twaalf uur 200.000 kilo
RUMOERIGE JEUGD
HAD WEINIG TE
VERTELLEN
Opleiding Indonesische
officieren in
Philippijnen?
ZATEKDAG 23 AUGUSTUS 1953
PAGINA 7
WlE IN DE komende dagen in
ebt mocht ten onder gaan, ge-
ee] en a2; by dg sfeer van een
lstorisch getinte Taptoe 1958, hij
^ete zich bij alle vermoeienissen
a.aaraan verbonden pas goed om-
^ngd door de schoonheid uit het
Vededen als hij 't unieke „Prin
senhof" zal zijn binnengegaan,
^aar de tiende jaarmarkt van de
°derlandse antiquairs een juiste
0lblijsting heeft gevonden. Het is
°verweldigend wat daar voor
Schoons en kostbaars binnen de
oude
muren is
Vet neemt van meet af aan
samengebracht.
de
de
eZoeker mee en al dwalende door
vele vertrekken en zalen lijkt
efn het Prinsenhof prachtiger
dan
ooit. Op deze Oude Kunst- en
miekbeurs gaat voornaamheid
®aPaard aan verfijnde smaak en
lJn beide tastbaar in alle pracht
Praal. En al is de „stoffering",
°rgvuldig en geduldig door ze
sentwintig deelnemers op deze
eurs uit alle hoeken van het
aangebracht, niet steeds pas-
kor
hnd
?end in de stijl van het „Prinsen-
z i toch ondergaat hier de be-
°eker een belevenis die hoe
Pai'adoxaal dit ook moge klinken
A opgestelde voorwerpen van
htieke kunst- of historische
aarde levend maakt.
Internationaal belang
Tapisserieën
De tiende Oude Kunst- en An
tiekbeurs is een enorme gebeur
tenis. Men leest daar de geschie
denis van de mens in duizend en
één kostbare voorwerpen, van
zilveren kleinodiën tot ivoorsnij
werk, van flonkerende juwelen
tot porseleinen curiositeiten, van
munten en penningen tot Perzi
sche tapijten, van schilderijen tot
Renaissance-kasten. Wie er tijd
voor heeft alles eens goed te be
kijken, ontdekt dat de mens te
allen tijde zich intens heeft bezig
gehouden het leven vast te grij
pen en te behouden in even kost
bare als zeldzame „souvenirs" zo
wel tot stichting als tot vermaak.
F. Du.
Duur van de Antiekbeurs:
Zwendel en boycot
Pronkstukken
C^aden met kostbare en kunstzin
nig .Voorwerpen. Men is geneigd op
Uitspraak niet eerder
dan over een jaar
Niet
voor consumptie
Geen laster
Beschaafde mensen
Jeugd-steminen
„Nog nooit meegemaakt
»Mudonna met Kind, Engelen, H. Hièronymus e.n II. Bernardinus",
Tempera op paneel van Sano di Pietro (Siena 14061481J.
JUBILEA in Delft. De vijf-
en de tiende Oude Kunst-
Antiekbeurs. Beide manifestaties
1 en weer duizenden op de been
onder de loep te nemen, praatjes te
maken met de kunsthandelaren die
niet uitverteld raken over- deze „pas
sie" en om ook vooral de kleinodiën
te bestuderen. Niet iedere stand
geeft hetzelfde beeld weer. Al snel
ontdekt men de specialiteit van de
antiquair, ook al zal men bij zijn
buurman van deze specialiteit enke
le exemplaren kunnen bewonderen.
Wanneer iemand graag oude teke
ningen wil zien, o.a. van Willem van
de Velde Jordaans en Paulus Brill,
dan moet hij beslist naar de stand
van Waltee von Wenz. Maar dit
maal heeft deze kunsthandelaar ook
e'en bijzonder mooi tekeningetje van
Goltzius en wist hij beslag te leggen
op een belangrijke eikehouten beel
dengroep van de Vlaamse beeldhou
wer Laurent Delvaux. Wie wel eens
in de grote kerk van Gent is geweest
zal zich misschien de prachtige preek
stoel van eikehout herinneren, waar
aan een keur van beeldhouwwerk is
aangebracht. Dat werk is ook van
Delvaux (16961778).
Zo zijn er meer antiquairs die een
bijzonder waardevol stuk het middel
punt van hun collectie maken. Bij
de firma Cramer uit Den Haag za
gen wij een paneel van de Siënese
meester Sano di Pietro (1406—1481)
en een uitgebreide collectie (37 ex.)
Italiaanse Renaissance bronzen, als
mede een belangrijke Nederlandse
groep, Pallas Athena, van de ca 1530
in Nijmegen geboren beeldhouwer
Jan Gregor van der Schardt.
Heel apart is de stand van de
Premsela en Hamburger. Doordat
deze zaal aan beide lange zijden dag
licht doorlaat komt het verzamelde
zilver en de kostbare collectie juwe
len schitterend uit. Pronkstuk is hier
een Italiaanse Renaissance tafel, die
geheel met zilver is bekleed. In het
bovenblad zijn mythologische tafere
len naar beroemde schilderijen in
zilverdrijfwerk aangebracht. Interes
sant zijn mes en vork met lederen
etui van een Franse goudsmid uit
de zestiende eeuw, welke eens zouden
hebben toebehoord aan de Dauphin.
En dan de edelstenen in allerlei de
raden uit allerlei tijden, het een al
fijner dan het ander.
Een tapisserie, in Japan omstreeks
1810 vervaardigd en bestemd als ge
schenk voor de Nederlandse verte
genwoordiging aldaar, is een prach
tig stuk dat hangt in de stand van
de verleden jaar september plotseling
na het sluiten van de negende beurs
overleden heer Lion Morpurgo IDe
zaak wordt thans voortgezet door
zijn echtgenote en dochter). Men
ziet op dit wandkleed een dwars
doorsnede van een Hollands schip.
En als wij even in dat gedeelte van
het Prinsenhof blijven zien wij bij
Reeling en Zoon (Leeuwarden) zes
zeldzame „hogerugstoelen" uit dc
tijd van de Koning-Stadhouder, bij
Jakob Stodel een bijzonder aparte
fles, waarop in taferelen de vaart
van- de eerste raderboot is afge
beeld en een unieke aardewerk kan
met zilveren deksel waarop een voor
stelling is gegraveerd, die betrekking
heeft op de dood van Floris de Vijf
de. Het is allemaal teveel om zelfs
maar bij de naam te noemen. Wie
van oostaziatische kunstvoorwerpen
houdt kan bij J. Aalderink terecht
en wie een goed doek wil zien (of
kopen) van Jan Steen, Allart van
Everdingen of Petrus van Hillegaert
moet wat langer blijven in de stand
van de gebr. Douwes.
Middeleeuwse houten beel
den zijn ook aanwezig. Vooral
bij de kunsthandelaren Schret-
len (gepolychromeerde madonna uit
de Maasschool, midden XVe eeuw),
Wiegersma, Dirven en ook vooral
Bless.
Kunsthandel P. de Boer toont dit
jaar o.a. prachtige specimen van de
Hollandse landschapkunst. De mees
te schilderijen van deze antiquair
zijn reeds op de zomertentoonstel-
ling te bewonderen geweest. Een bos
gezicht met vijver van Jacob van
Ruysdael en een dromerig landschap
van Albert Cuyp vormen hoogtepun
ten.
Een serie van zes Brusselse Tapis
serieën (ca 1610), welke prachtig
gaaf zijn gebleven en episoden uit
het leven van Tobias voorstellen zijn
met het zelfportret door Rembrandt
(gesigneerd en gedateerd 1631) de
top van de veelsoortige collectie Nij-
stad-Antiquairs N.V. De verzameling
Franse meubelen zijn daarbij ook
zeer belangrijk.
van donderdag 21 augustus tot en met dins,
dag 9 september 1958 dus 20 dagen. Dagelijks
geopend van 10 uur v,m. tot 5.30 uur n.m.
Op zondagen van 1 uur n.m. tot 5.30 uur en
bovendien op dinsdag. en donderdag
avonden van 7 tot 10 uur.
Een unieke 17e eeuvese ciborie uit
het Haarlemse.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Vanmiddag is bij de N.D.S.M. in Am
sterdam de 39.000 ton metende Noorse
turbinetanker „Borgny", die gebouwd
wordt voor rekening van de rederij Fred
Olsen Co te Oslo, te water gelaten. De
doopplechtigheid werd verricht door
mevr Elsa van Hall-Davis, echtgenote van
een der firmanten van het Verenigd Car
gadoors Kantoor, agenten te Amsterdam
van de Noorse rederij.
De „Borgny", die van hetzelfde type is
als de reeds eerder bij de N.D.S.M. ge
bouwde „Naess Commander", „Rein" en
„Tank Earl", meet 213,5 meter, is 28,5
meter breed en krijgt een snelheid van
17,3 knoop. De totale bemanning zal be
staan uit 61 koppen met voor ieder een
eigen hut.
Een bijzonderheid c" levens een nou
veauté op scheepvaartgebied is de orna-
menlcring van de boeg. Volgens ideeën
van de reder en naar ontwerp van de
Noorse kunstenaar Jacob Weidemann is
het bovenste gedeelte van het voorschip
over een lengte van 25 meter en een hoog
te van 5 meter versierd met een kunst
werk uitgevoerd in zes kleuren. Wellicht
is dit de eerste stap om de oeroude doch
praktisch verloren gegane traditie van
het boegbeeld in ere te herstellen. Onge
twijfeld zal de „Borgny" op zee zowel als
in de haven met deze „kunstige" boeg
grote belangstelling genieten.
Een ander bijzonderheid van de Noorse
tanker zal de sterk afwijkende vorm van
de schoorsteen zijn. Daar bij dit soort
turbineschepen geregeld roet geblazen
moet worden, is een apart model schoor
steen gekozen om te voorkomen, dat dit
roet het schip bevuilt. Direct na de te
waterlating van de „Borgny", waarvan
de bouw half februari begonnen werd, is
op de werf de kiel gelegd voor een zuster
schip, eveneens voor rekening van rederij
Olsen.
Achttien theologanten van de Sociëteit
van Jezus hebben gisteren in de St.-Scr-
vaaskerk te Maastricht uit handen van j
mgr. G. Lcmmens, emeritus-bisschop van
Roermond, dc priesterwijding ontvangen.
Het Zijn dc paters P. Renders uit Heer
len, T. Kocndjono van Java. G. Verhorst
Rotterdam; F. Ie Riitte, Nijmegen: H.
van Zeeland, Leidschcndam; G. G. Wüst,
Amsterdam; W. Boelens, Kloosterburen;
J, Bender, Delft; E. Bolder. Utrecht. T.
Hcijmans, Voorburg: J. van Deencn, Die-
men; J. Kemme, Rijswijk: Beta Weiss-
mahr. Boedapest; G. Platzbecker, 's-Gra-
venhage; Ch. Libois, Maastricht; N. Spro-
kel, Kerkrade; Ferenc Nagy uit Szöllor-
gyosök (Hongarije) en W. Buys, Rotter
dam.
Mgr. Lcmmens werd bij de plechtighe
den terzijde gestaan door pater dr. P.
Ploumen en pater dr. C. Kolfschoten. De
plechtigheid werd onder meer bijgewoond
door de vicaris-generaal van het bisdom
Rotterdam, mgr. Schaaper, door de Ne
derlandse provinciaal van de Sociëteit van
Jesus pater dr. J. Westermann uit Den
Haag en door mgr. M. Jenneskens, pas
toor-deken van Maastricht. De locobur
gemeester van Maastricht, wethouder G.
Gijtaels, was eveneens aanwezig.
De beide Hongaarse priesters Weiss-
mahr en Nagy, die respectievelijk elf en
negen jaar geleden bij de paters Jezuieten
te Boedapest intraden, zijn na de ophef
fing van de sociëteit in Hongarije uit hun
land in 1956 via Oostenrijk naar Neder
land gekomen en hebben in Maastricht
hun studie voltooid.
.J,»»,.»,
Op het baanvak Deurne-Horst-Sevenum worden door de Nederlandse Spoor-
wegen snelheidsproeven gehouden. De bedoeling van de proeven is om te weten
te komen hoe de stroomafnemers en de rijdrad.en van de bovenleiding zich bij
hoge snelheden ten opzichte van elkaar verhouden. De foto laat de proef-
stroomafnemer tegen de rijdraad van de bovenleiding zien.
De
(Van onze Haagse redactie)
Haagse schroothandelaar Louis
Worms, cx-vertcgcnwoordigcr van de Han-
sa Rohstoff-Verwcrtung. blijft ageren naar
aanleiding van de boycot, die hij zou on
dervinden en de zwendelar(jen die nog
steeds zouden voortduren bij de schroot-
handel in de landen der Kolen- en Staal
gemeenschap.
Wanneer men zich verdiept in dc ver
schillende aspecten, die deze zaak heeft,
valt het op, hoe moeilijk het is na te
gaan of cr sprake is van een boycot
en zwendel en zo ja in welke mate. Dc
heer Worms vecht kennelijk voor zijn be
staan. Hij doet dit door zoveel mogelijk
publiciteit aan zijn actie te geven, door
het voeren van een intensieve corres
pondentie met de Iloge Autoriteit, door het
indienen van een klacht bij het Hof van
Justitie om de boycot te doorbreken. In
dien het zo zou zijn ais de heer Worms
voorstelt, dan zou een ernstig wantrou
wen gewettigd zijn in het toezicht en rle
controle van de Hoge Autoriteit op de
schroothandel binnen dc Kolen- en Staal
gemeenschap. Dan zouden dc bepalingen
van het verdrag over non-discriminatie,
kartcllering en de bevoegdheden van het
onder supervisie van dc Hoge Autoriteit
staande gemeenschappelijke interna
tionale Sehrootinkoopbureau met voeten
getreden zün en nog worden.
tor' voor een bezoek aan het his-
lSche grachtenstadje. Gedurende
lan n laren van de beurs is de be-
t0e^stelling voor dit evenement zeer
if)nSen°men. Het internationale be-
ait)ë Van deze gebeurtenis is al lang
dg-!11 erkend en de kunsthandel in Ne-
Va^aild heeft er een gunstige invloed
tiqar.°en tentoonstelling waar de an-
6^ a'rs hun schilderijen, meubelen
toe aadere antieke voorwerpen naar
i5engen' maar het moet een op
den "oog peil staande wedijver wor
thy, fenoemd in de juiste en vreedza-
5t,. betekenis van het woord. Een
«te 'eke strijd waarbij de schoon-
etl meest interessante voorwer-
vroegere tijden worden ge-
ondervonden. Het is niet zo-
<dUlt
Fnq rvhj uiu
vïa Afeten zijn en van een bepaalde
h „r,ie. Het is uiteraard onmogelijk
een keuringscommissie hebben
Va, plaatsgenomen, die streng en
Itidig te werk gaan. Hun taak
keuren van de ingebrachte
%d erpen- d'e minstens 120 jaar
itij®0^ ondoenlijk in kort bestek een
''ëkh'11 seven van vat op deze an-
fWTUrs allemaal te genieten valt.
9ï<lp geldwaarde is slechts bij bc-
^ei 6 te schatten. Deze. bedraagt,
«t! Vonrzichtig gezegd, ditmaal om
Vvei nahti de 9 miljoen gulden. Wat
zekerheid gezegd kan wor-
ls dat deze beurs, die het laatste
lg„d P'm. 30.000 bezoekers trok,
V6ll °P een internationaal
h^del
ons
een internationaal niveau
w.,t betreft de antieke kunst-
«V,
LKe ZAAL van het „Prinsen-
en er zijn er nogal wat
een genot voor het oog en
*aci-u nen daar rond te sluipen cn
®ehlii-s te§en elkaar te praten. Ei- ben bijzonder
'ki zou mer> dagen nodig hebben
alles eens op een rustige wijze beeldhouwer
Zoals wij reeds meldden, heeft de heer
Worms verleden jaar aangegeven, dat
een ambtenaar van het Nederlandse mi
nisterie van Economische Zaken fraude
pleegde door het afgeven van valse derde-
iandenverklaringen voor het Gemeen
schappelijk Inkoopbureau voor schroot.
Uit de vereveningsheffingskas van dit bu
reau van de gezamenlijke staalindustrieën
werd nl. een toeslag gegeven bij aanko
pen van duur schroot uit landen buiten
de K.S.G. Deze kas werd gevuld door
middel van een heffing op alle partijen
aangekocht schroot, die door alle K.S.G.-
landen werd betaald. Als men kon aanto
nen. dat men inderdaad schroot uit derde
landen had gekocht, kwam men voor een
toeslag in aanmerking .Dit om het prijs
peil vïn de binnenlandse voorraden laag
te houden.
De ambtenaar van het ministerie van
Economische Zaken werd veroordeeld door
een Nederlandse rechter. Toen begon
voor de heer Worms de ellende. Naar zijn
zeggen was het toen namelijk met zijn
leveranties afgelopen.
Zijn bestaan zou op het spel staan, door
dat hem geen offertes meer werden ge
vraagd door het inkoopbureau. Om deze
reden ook eist hij van de Hoge Autoriteit
een dwangsom van 10.000 voor elke
maand dat hij nog langer schade onder
vindt van deze houding van het inkoop
bureau.
Terwijl hij enerzijds beweert te wor
den geboycot, spreekt hij anderzijds over
een enorme zwendel in de gehele schroot
handel, die nog steeds voortduurt en waar
van de Europese Economische Gemeen
schap jaarlijks een schade van twee mil
jard gulden ondervindt.
Wat betreft de leverantiekwestie het
volgende.
Het inkoopbureau (O.C.C.F.) is als een
soort makelaarskantoor in schroot door
de staalindustrieën der K. S. G.-landen
na sluiting van het verdrag opge
richt en ontleent zijn bevoegdheden
aan dit verdrag. De Hoge Autoriteit draagt
de verantwoordelijkheid voor de kas van
het bureau en kan dus ook controle op de
werkzaamheden van 't bureau uitoefenen.
Na de ontdekte zwendel via de ambtenaar
van Economische Zaken is er inderdaad
een verscherpte controle toegepast. Te
vens heeft de Hoge Autoriteit doen we
ten, dat alle aanbiedingen bij dit kantoor
op dezelfde voet moeten worden behan
deld. De heer Worms beweert nu, dat dit
niet is geschied. Wel is hem offerte ge
vraagd b.v. nog op 11 juli j.l. Aangezien
hij, naar zijn zeggen, 8 maanden was uit
gesloten geweest van leveranties (van
K.S.G.-zijde zegt men, dat ook in maart
en mei nog offertes waren gevraagd),
vermeldde hij geen prijs bij zijn aanbod
om in totaal 14.500 ton schroot te leve
ren. Toen men van de zijde van het
O.C.C.F. bezwaar maakte tegen schroot
uit Porto Rico. bood hij opnieuw eenzelfde
hoeveelheid aan uit landen buiten de
K. S. G. en uit Nederland. Op 18 juli
kwam toen bericht van het O.C.C.F.,
dat het niet meer dan 1000 ton
schroot wenste. Een keuze werd toen
niet gemaakt. Op voorgaande offer
tes kwam het stereotiepe antwoord
„nicht interessiert". Dit is volgens de heer
Worms de boycot, die hij veroordeelt.
Woensdag jl. heeft de heer Worms aan
het kabinet van de Hoge Autoriteit op
nieuw een brief geschreven over deze
aangelegenheid.
De voorzitter van het O.C.C.F., tevens
directeur van de Hoogovens, de heer
Bentz van den Berg, gaat recht tegen de
beschuldiging in. De heer Worms
stuurde een brief, waarin hij meedeelde
dat er nooit enige reden was geweest
waarom met hem geen zaken zouden ge
daan kunnen worden. Er was blijkbaar in
Luxemburg een misverstand geweest.
Hieruit leidde de heer Worms af, dat de
boycot erkend wordt door de heer Bentz
van den Berg.
De heer Worms geeft de indruk iemand
te zijn die alleen tegen de bierkaai vecht,
in casu een aantal heren, die hij „door
de geallieerde vrijgelaten oorlogsmisda
digers" noemt en die nu door zijn toedoen
in een soort démasqué-toestand verkeren,
waarvan hij de kater mag ontvangen.
Terwijl hij dus een aanklacht heeft lo
pen bij het Hof van Justitie, dat over de
behandeling van een klacht gemiddeld
1 tot IV* jaar doet, roept hij anderzijds
de hulp van de Hoge Autoriteit in. die hij
in wezen aansprakelijk stelt voor het on
recht. dat hem. naar zijn zeggen, nog
steeds wordt aangedaan. Hij kan echter
nu de zaak sub judice is. niet verwachten
dat de Hoge Autoriteit vooruit loopt op
een oordeel over de boycotkwestie. Ver
scherpte controle op het O.C.C.F.-bureau
vindt reeds geruime tijd plaats.
Een toegezegd onderzoek naar verdere
knoeierijen en zwendel rond de betalingen
uit het vereveningsfonds vindt plaats en
zal binnen enkele weken worden afgerond.
Dat hij ook het slachtoffer zou zijn
van een soort kartel van b.v. Neder
landse schrootleveranciers, waartoe hij,
gezien zijn functie van ex-vertegenwoordi
ger van de Hansa, niet behoort, wordt
van de andere zijde ontkend. Ook op het
handhaven van de kartelbepalingen wordt
door de Hoge Autoriteit toegezien als een
normaal uitvloeisel van het verdrag.
Wij vroegen de heer Worms, waarom hij
deze strijd alleen voort. Het ziet er nl. in
zijn gedachtengang uit, dat er alleen ma
lafide schroothandel bestaat. Zijn antwoord
luidde: „Alle collega's delen mijn me
ning, maar ze zullen me niet bijstaan, om
dat zij van de industrieën waaraan zij
leveren afhankelijk zijn."
De vissers van twaalf kotters uit Oud
dorp hebben donderdag voor de Neder
landse kust tussen Egmond cn IJmui-
den op nog geen 3 tot 4 mijl van het
strand af een wonderbaarlijke visvangst
beleefd. In twaalf uur werden door de
scheepjes, die „in span" visten twee
vaartuigen trekken dan een trcilnct over
de zeebodem van 25.000 tot 35.000 ki
lo (500 tot 700 kisten) sardines per span
van zee gehaald. Elke trek kon slechts
van 20 minuten tot een half uur duren,
daar de schippers vreesden, dat de ny-
lonnetten zouden scheuren. Enige keren
kwamen de netten boven water met
10.000 kilo (200 kisten) sardines erin. Voor
een dergelijke hoeveelheid moet men ge
woonlijk dagen lang vissen.
elangrijke eikehouten beeldengroep van de Vlaamse
Laurent Delvuux. Zij stelt de bekering van Saulus vuur.
(Van onze verslaggever)
EEN ZEISTER 6praakleraar, kennelijk
onder de indruk van de successen, die de
Engelse sprekers boeken tijdens de his
torische gegroeide Hyde-park bijeenkom
sten, heeft de burgers van zijn woon
plaats opgeroepen zich 's avonds voor een
openbare gedachtenwisseling in het Wal-
kartpark te verzamelen, teneinde daar te
luisteren en te „redevoeren", dit laatste
niet van een zeepkist af. doch van 'n keu
rige, overdekte en geïllumineerde mu
ziektent. De spraakleraar ging er daarbij
van uit, dat het in een vrij land zijn nut
heeft de openbare mening onomwonden
naar voren te brengen Bovendien zal 't hem
niet onverdienstelijk zijn voorgekomen,
dat de Zeistenaren zich voor de kunst van
het spreken, in dit fieval voor het door
hem onderwezen vak, zouden gaan in-
terresseren.
Nu heeft de eerste samenkomst, die de
vorige week plaats vond, nogal wat stof
doen waaien, omdat er sprekers waren,
die zich in nogal onomwonden termen
over de privé-prestaties van in het Zeis
ster politieke leven optredende dames en
heren uitlieten en er zijn zowaar zwaar
wichtige beschouwingen, gewijd aan de
vraag: „mag men in Nederland wel al
les zeggen wat men denkt."
Na een bedoek aan de tweede bijeen
komst, die gisteravond werd gehouden,
moet het ons echter van het hart. dat
het daar voortgebrachte gebabbel nauwe
lijks tot deze diepgaande vraag vermag te
inspireren. Men behoefde in het roman
tische park slechts even rond te kijken en
naar de gesprekken van de ruim driehon
derd belangstellenden te luisteren, om
ten overvloede te kunnen constateren, dat
Nederlanders nu eenmaal geen Engelsen
zijn cn dat, in dit land ook niet tijdens
deze bijeenkomst, het hart op het puntje
van de tong wordt gedragen.
Aanvankelijk geamuseerd luisterde men
naar de sprekers, doch het feit, dat in
praktisch alle voordrachten de humor
voor honderd procent ontbrak, maakte dit
luisteren op den duur tot een betrekke
lijk taai karwei. Dc eerste, die het po
dium beklom, was de heer W. van Oosten,
de Zeister spraakleraar zelf, die 'n beet
je van leer trok tegen de kranten, die
zijn initiatief niet met vreugde hadden be
groet. en constateerde, dat democratie
niet betekent; dat men elkaar in het open
baar mag belasteren. „Wij zijn hier bij
een met beschaafde mensen," zo zei hij
tegen het gehoor, dat tot alle geledingen
van de maatschappij behoorde, „en be
schaafde mensen mogen alles zeggen, wat
zij willen. Maar het belasteren van de
medemens kan niet getolereerd worden."
Daarna volgde de serie sprekers: een
verklaarde zich tegen esperanto en be
toogde, dat men zich bij het taalgebruik
uitsluitend moet laten leiden door het
taalgevoel; een ander waarschuwde te
gen de ongebreidelde vooruitgang van
techniek en wetenschap, weer een ander
hield een pleidoo.j voor afschaffing van
vivisectie, kettinghonden en kistkalveren
en een grijze man bracht de voordelen
van wereldfederalisme onder de aandacht.
Men had met hetzelfde succes sfcenciltjes
kunnen uitdelen, want het vaderlandse
publiek stond ietwat verveeld te luiste
ren en van een levendige dieussie was
geen sprake. Typisch-Nederlands wachtte
men afin het uierste geval tegen de
buurman fluisterend, dat men wel beter
sprekers had gehoord.
Het rumoer kwam tenslotte uit kringen van
een groepje scholieren, die er naar uit
zagen, dat zij alles zouden willen aan
pakken om er drukte over te maken. Af
en toe steeg cr, overigens zonder aanwijs
bare reden, Nenig gejoel uit boven hun
hoofden; dat de spraakleraar er tenslot
te toe bracht ook een van de „teen-agers"
op het podium te inviteren. Het succes
was, nadat de dapperste met z'n drie-
en, dan staat men sterker zich door de
anderen naar de muziektent hadden laten
drijven, zeer matig.
De uitspraken beperkten zich tot een;
„jullie praten wel over Rusland, maar als
er gevochten moet worden, moeten wij
het doen" en „de jeugd heeft de toe
komst". Nogal primitief wist een van hen
het te brengen tot: „de toekomst is aan
de humor'' en dat was dan een element,
waarover nader te praten zou zijn. Doch
de jeugd, die wel leven in de brouwerij
bracht, wist na het geschcreeuw ook de
juiste toon niét te vinden en zo belandde
men tenslotte in de woordenvloed van een
jongeman, die nogal luid en met over
tuiging iets vaags naar voren bracht, dat
bij gebrek aan beter maar geruisloos werd
geslikt. Ook de jeugd was, na de eerste
aanval, kennelijk uitgepraat: slechts een
van hen, een scholier, maakte een uit
zondering en gaf in tien weldoordachte
zinnen weer, wat hij van deze bijeen
komst dacht.
Belangrijker dan zijn mening nog was
zijn toon: hij was de enige die begrepen had
dat de kunst van debatteren geestigheid,
vlotheid en improvisatietalent vereist:
men boeit de mensen nu eenmaal niet met
holle frasen en luid uitgesproken cliché's.
zeker niet op een non-officiële bijeen
komst als deze:
Voor de volgende vrijdag staat het on
derwerp humor op het programma: dc
vogeltjes in dc bomen van het mooie Wal.
kartpark houden hun hartje nu al vast.
De kotters, die donderdagavond met hun
buit in de ruimen diep in het water lig
gend de haven van IJmuiden binnenlie
pen,verkochten de gehele vangst voor
het hoge bedrag van f 120.- per ton
aan een vismeelfabriek te Huizen. De sar
dines zijn nl. niet geschikt voor de con
sumptie, daar ze zeer vet zijn en snel
aan bederf onderhevig.
De ontdekking van de grote sardine-
school voor de Nederlandse kust werd ge
daan door de schippers van twee Urker
kotters, die woensdagmiddag uit IJmuiden
vertrokken om te gaan vissen ten noor
den van de Waddeneilanden. Op de echo
loden, die zij reeds buiten de pieren van
IJmuiden hadden aangezet, verschenen
grote zwarte vlekken tussen de zeebo
dem en de onderkant van de schepen.
Beide schippers besloten de sardinevis
sers van Ouddorp en Stellendam te waar
schuwen. die met hun speciale nylonnet-
ten zeker profijt van de vondst zouden
kunnen trekken.
Vier kotters van Ouddorp en Stellendam
koersten van de kust van Scheveningen
woensdagavond nog naar IJmuiden en be
gonnen donderdagmorgen omstreeks 7 uur
aan de visserij. Ook zij troffen op de
echoloden de grote zwarte vlekken aan.
Toen het net van de eerste trek werd
gehaald, bevonden zich daar duizenden
kilo's sardines in.Twintig minuten lang
was men bezig om deze vangst binnen
te halen. Inmiddels waren nog acht kot
ters op de school komen vissen en ook
de schippers van deze vaartuigen haalden
bijzonder grote vangsten.
Schippers J. MolensReeg van de Oud-
dorp 10. die in span had gevist met
de Ouddorp 19 vertelde; „Zulke grote
vangsten heb ik nog nooit meegemaakt.
We stonden aan dek gewoon in een sar-
rtincvat. gewoonlijk vangen wij dc sar
dines al in jnni of juli cn dan duurt
de visserij tot februari. Maar dit jaar
waren ze erg iaat. Onverwachts ziin
ze nu In deze ongekende scholen op de
Nederlandse knst terechtgekomen. We
zullen proberen cr nog enkele dagen op
f.e vissen. Maar dc sardine is evenals
haring een vis vol mysterie, zodat ze
morgen alweer verdwenen kan zijn en
bijv. bii het Goeree-lichtschip kan rond
zwerven." Gistermorgen is de vloot van 12
schepen weer uit IJmuiden vertrokken
om dc sardines te achtervolgen.
Volgens Antara heeft de Indonesische
regering een aanbod van de Philippijnen
in overweging om Indonesische legerof
ficieren op te leiden. Het aanbod zou enige
tijd geleden zijn gedaan. De officieren zou
den in kampen in de Philippijnen worden
opgeleid. i
