n
Ki. Kisch hekelt overdreven
liefde voor Elisabeth Boll
Postzegels
I
k n
VERSCHIJNSEL
aan de heme!
DE ERNST VAN HET SPEL
DOUBLEREN
CIJFERPUZZEL No. 88
M
8m
noio
y///,
+7
1131
HET GRABBELTONNETJE
213
25515
1280
TM,
1120
270
213
§10
20
216
120
11
i Kil
Bridgerubriek
van de Maasbodeg
2^lEBDi
Hartstochtelijk pleidooi in Vredespaleis
van valse beschuldiging waart
Geest
rond in Zweedse oordeelvelling
Kwade geest
aangewezen
EXAMENS
Verkenningsvlucht over
de Noordpool
EVEN AANDACHT VOOR
N
1 WA
li Hl I Wm
A
ers
2lb
20Ö
60
t-8
3
9
9
8
1
4 OKTOBER 1953
Vuist op tafel
Geen eigenlijke twist
Drijvende ijsbergen als
noodlandingsterrein
MINISTER VONDELING
NAAR PARIJS
TOESTAND CANADESE
AMBASSADEUR
VOORUITGAAND
Nieuwe uitgiften
i f
'4^ /Ir A
V#
m DER HtNStHHl.IT
Hlf Hd
om mm mm w mm
x ""A? A
m
3
1
5
2
1
1
1
7
9
3
1
1
5
9
7
5
6
5
7
H
5
9
7
7
9
5
8
8
1
1
5
7
z
2
1
9
3
7
1
1
dieeen Pleidooi, dat werd gekenmerkt door een hartstochtelijke bewogenheid,
zelden voor het Internationale Gerechtshof hoort, heeft de Nederlandse
dirn "ezorgcr in de kwestie Elisabeth Boll, professor I. Kisch van de Amster-
,Se universiteit, gisteren verklaard. dat de raadsman voor Zweden, de
j s'sclie professor Rolin. heeft gepoogd het denkbeeld ingang te doen vinden,
ohannes Boll, de vader van het meisje, dat door Zweden is onderworpen
iii ""Schermende opvoeding", schuldig is aan een misdrijf, niettegenstaande
dor -
Kisch.
V,1; kan niet verdragen, dat er een
iu'se beschuldiging tegen een mede-
VaWs wordt uitgebracht en dit is een
Se beschuldiging", zo zei de Neder-
dat Se Plei'er> die verder verklaarde,
(j,; het Hof aan het bewijsmateriaal,
h Was overgelegd ter toelichting van
Zweedse besluit om Elisabeth Boll
(O „beschermende opvoeding" te on-
Werpen, kon zien, dat dit besluit
)v rd genomen als gevolg van een valse
Schuldiging.
4t"e°hannes Boll is in Zweden geduren-
eb bepaalde periode gevangen gezet,
hij was vrijgelaten is hem door de
Zweedse autoriteiten schadevergoeding
gegeven, omdat hij, onschuldig zijnde, van
zijn vrijheid was beroofd. De schuldige
partij is dus niet Johannes Boll, doch het
zijn de Zweedse autoriteiten, die hem
wederrechtelijk van zijn vrijheid beroof
den en hem daarvoor schadeloos moesten
stellen", aldus prof. Kisch.
tla; I c,,e professor Rolin, heeft gepoogd het denkbeeld ingang te doen vinden
ïju "hannes Boll, de vader van het meis," - - -
hij "beschermende opvoeding", schuldig i
h„U °"r Zweedse gerechtelijke instanties onschuldig werd bevonden. (Johannes
Was ervan beschuldigd zich oneerbaar tegenover zjjn dochter te hebben
a8en; deze beschuldiging bleek echter volkomen onhoudbaar).
V'?* elk misverstand uit te sluiten, wil
Persoonlijke verklaring afleggen",
"egon prof. Kisch zijn pleidooi. „Ik
tern e heer Boll niet, ik ben niet voor-
H ?s hennis met hem te maken en ik
he(r hem nooit gezien voor hij dit hof
|)ij d om de behandeling van deze zaak
e Wonen. Ik wil mij ook niet met hem
<tet .^rhinding stellen, omdat elk contact,
ion 'k zou leggen, mogelijk van invloed
,^'jn op mijn objectiviteit".
Vq' «eef er niet om, of Boll militair of
W r> denker of kleermaker is. Maar
«ls r Ik, zowel als dienaar van de wet
'"dien ik dit zo zeggen mag u)s
®nlijk man wèl om geef is, dat noch
ve^.""ch welk ander mens ook mag blij-
tt|, even onder de donkere wolk van een
hee,*°nde beschuldiging. En deze wolk
W' tot op de dag van heden bove» »ict
ïr0j van Johannes Boll gehangen", aldus
„De geest van de valse beschuldiging
waart echter nog in de Zweedse oordeel
vellingen aangaande de voogdij over Eli
sabeth Boll rond. Men denke bijv. aan
de uitspraak, dat het meisje niet uit
Zweden mocht vertrekken, zelfs niet,
wanneer zij onder toezicht zou komen van
mevrouw Idema-Postema, die door de
Nederlandse autoriteiten officieel tot
voogdes was benoemd. Als reden werd
opgegeven dat het kind dan onder de in
vloed van haar vader zou komen. En wat
dan nog?t", zo vroeg prof. Kisch, die
hierbij een slag op de tafel voor hem gaf
De Nederlandse pleiter kwam tot drie
conclusies:
1) het deel van de Zweedse wetten, dal
in de kwestie Elisabeth Boll is toege
past, is geen super-wet en kan niet te
gen de conventie van 1902 betreffende
het voogdijschap worden aangewend:
2) de zaak is een geval van verwijde
ring of een exoduszaak en biedt geen
gezonde grondslag voor een beroep op
openbare orde;
3) de oorsprong of genesis van de zaak
is een valse beschuldiging.
Nu hij de woorden genesis en exodus
had genoemd, wilde prof. Kisch de Bij
bel citeren en wel in het bijzonder Levi
ticus 19 34 „De vreemdeling, die als
vreemdeling bij u verkeert, zal onder u
zijn als een inboorling van ulieden; gij
zult hem liefhebben alt uzelve".
De Nederlandse raadsman voegde er
aan toe, dat Nederland geen eigenlijke
twist met Zweden heeft. „Wij zijn ervan
overtuigd, dat Zweden te goeder trouw
heeft getracht naar dat gebod te hande
len. Maar ik maak onderscheid tussen
bescherming en overbescherming en hier
opnieuw haal ik de Bijbel aan, nu Levit-
ticus vers 33: „En wanneer een vreemde
ling bij u in uw land als vreemdeling
verkeren zal, gij zult hem niet verdruk
ken".
Resumerend betoogde de Nederlandse
raadsman, dat Zwedens poging om deze
vreemdelinge lief te hebben zich tot een
overdreven liefde ontwikkelde. „Wij ho
pen en vertrouwen om met het volgende
vers te spreken, dat „gij geen onrecht
zult doen in het gericht, met de el, met
het gewicht of met de maat en dat ge
een rechte waag zult hebben en rechte
weegstenen".
„De Nederlandse pleitbezorger besloot:
„Ik weet niet, leden van het hof, hire uw
oordeel zal luiden. Mogelijk zal het te
gen ons z(jn gericht. Doch zelfs in dat
geval zalhet mij een niet geringe vol
doening hebben geschonken de kwade
geest, die de achtergrond vormt van deze
zaak, te hebben aangewezen".
Op verzoek van Zweden zou de zitting
vanmiddag worden voortgezet, omdat
prof. Rolin maandag naar België zal te
rugreizen.
WAGENINGEN. Kand, akker- en weidebouw:
J Debije, Wijnandsrade'. K Feitsma, Pieterzijl,
W Geluk, Dinteloord; Kand. tropische land
bouwplantenteelt: W Dijkstra. Gorinchem. M
Ponsen en E smit, Den Haag; Kan£. tuinbouw-
plantenteelt: P van Steekelenburg, Kwintsheul;
Kand, bosbouw: F Erkelens Rotterdam; Kand.
landhuishoudkunde; mej. A Douwes Dekker,
Den Haag; Kand. tropische landhuishoudkunde:
M Amir Datoek Mangiang. Renkum en L van
den Muyzenberg, Wageningen; Kand. bodem
kunde en bemestingsleer: R den Engelse, Ren
kum; Kand. agrarische sociologie van niet-
westerse gebieden: A Groenewegen, Naaldwijk,
B Lekanne gezegd Deprez, Roermond, A v d
Sluis, Den Haag; Ingenieursex. akker- en wei
debouw: A de Bruijn, Raamsdonksveer. J Geh-
rels. Hoofddorp J v d Hil, Willemstad B de
Jong (met lof). Tjummarum, A'Kraai, Vlagt-
wedde, L 't Mannetje, Zuidland, J Mesdag, Wa
geningen, G Oosterbaan. Peins, H de Regt,
Eist. H te Velde Kielwindeweer, L de Wit,
Nieuw Vossemeer; Ingenieursex. tropische land
bouwplantenteelt; G Blaak, Bennekom; Inge
nieursex veeteelt: J van Leeuwen Zoeterwou-
de. E Oskam. IJsselstein; Ingenieursex zuivel
bereiding: H Boersma, Zorgvlied, J Box. Berg-
eijk; Ingenieursex. tuinbouwplantenteelt: K Sip-
ma. Den Haag; Ingenieursex. bosbouw: G Smit.
Beverwijk; Ingenieursex. landhuishoudkunde: R
Bergsma (met Wageningen; Ingenieursex.
tropische landhuishoudkunde:. J den Hond, Hil
versum, J van Rooij Haren (Gr.): Ingenieurs
ex. cultuurtechniek: L Verdooren (met lof),
Apeldoorn, W Zwart Nijmegen: Ingenieursex.
tropische cultuurtechniek: H Noteboom, Doorn,
P van Rijn Gorssel; Ingenieursex. landbouw-
huishoudkunde: mej. F Bosma, Assen.
Gisterenavond om kwart voor elf is de
nieuwe DC-7C „Koraal-Zee" van de KLM
van Schiphol vertrokken voor een zoge
naamde verkenningsvlucjit over de
Noordpool naar Alaska en Japan. Vóór
het vertrek werd de passagiers de samen
stelling medegedeeld van de voor deze
route in het leven geroepen „KLM-pool-
cocktail". Het was: 3/6 wodka, 2/6 dram-
buie, 1/6 campari en een kwart citroen per
glas. Deze cocktail is samengesteld door
de barman J. van der Zeijst van de
Birainbox, een bar in een der restaurants
op Schiphol en de KLM-purser F. Linter
man.
Zowel de operationsmanager voor
Noord-, Midden- en Zuid-Amerika van de
KLM, de heer J. van der Schaaff, als de
gezagvoerder A. W. Ravenhill, die de
„Koraal-Zee" ver de Pool vliegt, vertel
den voor het vertrek op deze eerste re
tourvlucht over de Pool, dat de toestellen
op deze route voortdurend in radiocon
tact staan met vliegvelden en dat er voor
noodgevallen zelfs kan worden geland op
vliegvelden, ingericht op drijvende ijs
bergen, die afgeplat zijn. Als bijzonderheid
voegden zij daaraan toe, dat deze laatste
„luchthavens" het nadeel hebben, dat zij
soms door de stroom van hun plaats ver
dreven zijn.
De ministers van Landbouw van de
O.E.E.S.-landen zullen hun routine-bij
eenkomst te Parijs houden. Minister Von
deling heeft het voornemen deze verga
dering bij te wonen. De besprekingen,
die, naar officieel is meegedeeld, niet
van sensationele aard zullen zijn, worden
voorbereid door een commissie van ge
delegeerden van de ministers, waarvan
voor Nederland ir. J. A. P. Franke
deel uitmaakt.
De toestand van de Canadese ambas
sadeur, die dezer dagen plotseling ziek
is geworden, is nog steeds vooruitgaande.
De heer Stone, die verscheidene dagen
in het ziekenhuis Westeinde te Den Haag
zal moeten blijven, mag op het ogenblik
nog geen bezoek ontvangen:, zo deelt de
Canadese ambassade mee.
I VELE LANDEN uordt door de filatelisten jaarlijks de „dag van
ep ('e postzegel" gevierd, een herdenking die dikwijls gepaard gaat met
feestelijke bijeenkomst, in de postzegelvereniging, een extra spreek-
jglBUWE 1, CT oranjevan de
NATIES, welke eind deze maand
zal verschijnen.
q iv-cjiciyu'v inpvfto,' 'o r c-'
!'rt van een terzake kundige op filatelistisch terrein of liet organiseren
een tentoonstelling, terwijl in vele gevallen door de posterijen zelfs
speciale postzegel in omloop wordt gebracht.
gin van de herfst vormt deze herdenking
dan steeds tegelijk een mooie gelegenheid
om het nieuwe seizoen te openen.
In deze weken rondom de dag van de
postzegel zal in vele verenigingen en clubs
de leden weer een nieuwe aansporing tot
het beoefenen van de mooie hobby wor
den gegeven. Meestal geschiedt dit zonder
veel ruchtbaarheid naar buiten.
In Breda wordt vandaag echter bij de
herdenking van het 65-jarig bestaan van
de postzegelvereniging „Breda", reeds de
dag van de postzegel gevierd. In „De
Beyerd" aldaar is bij die gelegenheid een
tijdelijk postkantoor gevestigd, waar ook
een speciaal poststempel wordt gebruikt.
Te Amsterdam hebben de filatelisten-
verenigingen de gewoonte deze dag- te
herdenken in een gezamenlijke bijeen
komst, waarbij elk jaar aan een der clubs
de organisatie wordt opgedragen. Ditmaal
is het de Personeelsvereniging „Werk
spoor Amsterdam", die in het ontspan
ningslokaal aan de Oostenburgergracht 75
op zaterdag, 11 oktober a.s. de Amster
damse postzegelverzamelaars een middag
van ontspanning en ontwikkeling zal bie
den, die tevens een stimulans zal vormen
voor de activiteiten in het komende sei
zoen.
Canada. De 200ste verjaardag van
de eerste vergadering van de langs demo
cratische weg gekozen volksvertegenwoor
diging werd o.m. herdacht met de uitgifte
van een 5 ct (blauw). Deze eerste zitting
vond op 2 oktober 1758 plaats. Men ziet
op deze postzegel afgebeeld de staf en de
zetel van de „speaker", beide de meest
populaire symbolen van het parlementaire
6telsel in Canada.
Denemarken. De nieuwe voor
Groenland uitgegeven en reeds eerder
hier aangekondigde 30 Ore met het portret
van de predikant Hans Egede, die twee
eeuwen geleden overleed, is aan het hoofd
van deze rubriek afgedrukt.
Duitsland (Bondsrepubliek). De
jaarlijkse weldadigheidsserie „Helpers der
mensheid" is ditmaal gewijd aan de be
volkingsgroep, die van de eerste eeuwen
af een .belangrijke rol heeft gespeeld bij
de voedselvoorziening van de mensheid,
nl. aan de boer en zijn arbeid. Men vindt
dan ook enkele typen van het platteland
op drie van de vier zegels afgebeeld: een
boerenmeisje (10 5 pf.), een druiven
plukster (20 10 pf.) en een boer (40 10
Pf.).
Op de hierbij afgedrukte vierde zegel (7
3 Pf.) is een plaats ingeruimd voor Frie-
derich Wilhelm Raiffeisen, aan wie vooral
het hongerjaar 1846 veel slachtoffers on
der zijn dorpelingen had gemaakt. Deze
noden brachten hem op het denkbeeld co-
operatieve verenigingen op te richten. In
1848 toen hij burgemeester van Heddes-
dorf bij Neuwied aan de Rijn was gewor
den, ontstond de eerste Darlehnskasse, die
zowel spaarbank als voorschotbank was.
Langzamerhand kwamen in verschillende
plaatsen zulke instellingen, het werk werd
ook in andere delen van het Duitse Rijk
overgenomen en eveneens in naburige lan
den (in 1897 in Nederland) vonden deze zo
voorspoedig groeiende banken navolging.
Thans treft men in tientallen dorpen van
ons land Raiffeisen-banken aan, waarvan
bet werk in materieel en moreel opzicht
een zegen voor de plattelandsbevolking is.
(Saargebied). De reeks „Helpers der
mensheid" verscheen hier in de waarden
dN
b„Valt de herdenking van de „dag van
iC'fift zegel" niet in alle landen °P de"
,V, dag, zodat men op de meest wille-
v
f%'se data de bij die gelegenheid uit
nieuwe postzegels kan verwach
Nederland zijn deze emissies onbe
nut! 'Jhaar dat wil niet zeggen dat in ons
^ag V3n de postzege> niet wordt
b fn 'dee van een propaganda-dag voor
l atelie, die in 1935 in Oostenrijk als
der eerste landen naar voren
Werd enige jaren later door de
°stz 'ar>d3t, Bond van Verenigingen van
o^Oai^Werzamelaars overgenomen.
>52 «e
sHs men zich zal herinneren werd in
- juiste datum was 9 oktober, het
bestaan van de Wereldpostverenl-
jjetja""rdacht. Door middel van twee Ne-
i ^fi,. "se nnsfveeels werd aan dit feit
Postzegels werd aan dit feit
lr lea rd| terwijl in tientallen andere
de U.P.U.-zegels van de persen
Oj)
va9 A'e 9de oktober, de stichtingsdatum
„Union Postale Universelle" valt
Nederlandse verzamelaars sinds
dag van de postzegel. Aan het be-
een zelfportret van de schilder G. Fattori
en een met een „Ave Maria"-schilderij
van de kunstenaar G. Segantini; van bei
den werd dit jaar de honderdste geboorte
dag herdacht.
Voorts is sinds kort verkrijgbaar eerf 175
Lire (blauwgroen), een emissie die uit
drukking geeft aan de Italiaans—Brazili
aanse vriendschap. Zoals bekend bracht
de Italiaanse president vorige maand een
bezoek aan Brazilië. Een Titus-boog en het
congresgebouw in de nieuwe hoofdstad
„Brasilia" treft men erop aan, verbonden
door een vliegtuig.
Ver. Staten. Op 16 oktober a.s. zal
in de reeks „Beroemde Amerikanen" een
4 ct worden uitgegeven met een afbeel
ding van de in 1758 geboren taalgeleerde
Noah Webster, de samensteller van het
eerste uitgebreide Engelse woordenboek
dat in de Ver. Staten verscheen. Dit werk,
dat in miljoenen exemplaren zijn weg
vond naar alle staten van Noord-Amerika,
werd in 1825 uitgegeven, nadat de samen-
6 -f 4 fr, 12 t 6 fr, 15 7 fr. en 30 10
fr. en bovendien met de opdruk „Saar
land".
Groot Brittannië. Deze week
kwamen na de 3 d. „regionals" welke op
18 augustus verschenen, de resterende
regionale postzegels van 6 d. en 1 sh, 3 d.
in omloop. Men vindt ze hierbij afgedrukt;
boven: de beide zegels voor Wales en
Monmoutshire, midden: de twee nieuwe
voor Schotland en onderaan de 6 d. en 1
sh. 3 d., welke in Noord-Ierland versche
nen.
Italië. Hier kwamen twee nieuwe
zegels van 110 Lire van de pers. Een met
In rle koanende najaar»- en winterdagen mogen we op een zeer
buitengewoon verschijnsel aan de hemel rekenen. En niet alleen maar
op een „zeer buitengewoon verschijnsel", doch, naar geleerden aan
nemen, op een hoogtepunt van dit verschijnsel.
Hetzelfde verschijnsel, dat zich twin
tig jaar geleden „in ons land heeft ver
toond, zoals het zich slechts een of
tweemaal gedurende een mensenleef
tijd voordoet", aldus prof. dr. G. v. d.
Bergh. Prof. ar. J. Veldkamp zegt er
dit van:
„De hele dag was het betrokken ge
weest en des middags had het nog ge
regend, maar tegen zonsondergang
klaarde het weer radicaal op. En toen
werden tegen de snel donker wordende
hemel twee geelgroene bogen zicht
baar, die evenwijdig aan elkaar -an
oost naar west langs de noordelijke
hemel liepen. Uit die bogen schoten
geelgroene stralenbundels omhoog tot
het zenit. Later ontwikkelde zich een
enorm rode gloed aan de westelijke
kant van de hemel, somber en onheil
spellend. Opvlammingen van witte en
rode strepen schoten zo nu en dan
langs de lucht, zo fel, dat zij duidelijk
schaduw veroorzaakten. Soms was de
hemel bijna vol bogen en lichtbundels;
men kon bij het toverachtige licht
lezen en' schrijven. Na middernacht
kwam het hoogtepunt: de lichtbundels
rezen aan alle kanten van de hemel
omhoog, aan de horizon groen, hogerop
in oranje en rood overgaande, totdat
ze elkaar ontmoetten en èèn ontzag
lijke koepel van licht vormden. Langer
dan tien minuten duurde dit niet; toen
werden de lichtverschijnselen langza
merhand flauwer en alles verdween
weer even stil als het gekomen was.
Men had een bijzonder sterk noor
derlicht beleefd".
(In „Noorderlicht")
i
Over dit verschijnsel aan de hemel
heeft prof. dr. Fr. Nansen, de wereld
beroemde poolvorser, ons het volgende
bericht („In Nacht und Eis");
„Nu slaat het poollicht zijn glinste
rende, zilveren sluier langs het hemel
gewelf. De sluier ontplooit zich en
trekt zich weer samen in gedurige wis
seling, om zich dan weer in linten van
blinkend zilver te verdelen, in reel,
groen en rood. Het is, alsof men een
zucht van een scheidende ziel opvangt.
Maar dan vangt dit eindeloze spel
opnieuw aan. En tijdens het gehele
verschijnsel een doodse stilte die de in
druk maakt van een symfonie der on
eindigheid".
Het moge door deze beschrijvingen
duidelijk worden, dat het „Nordlicht".
gelijk prof. Fridtjof Nansen dit aan
boord van de „Fram" heeft waargeno
men, tot één der boeiendste verschijn
selen aan de hemel behoort.
Hoe ontstaat het? Waar komt het
vandaan, dit „noorderlicht"? En
is er ook een „zuiderlicht"?
We zullen proberen een antwoord op
deze vragen te geven aan de hand van
de drie reeds genoemde deskundigen.
Het „noorderlicht" noemen we lie
ver: het poollicht, want wie het op z'n
mooist wil zien, moet zich begeven
benoorden de verschrikkelijke weg, die
de poolcirkel door de aarde kerft, of
daaromtrent. Hetgeen niet wegneemt,
dat het ook op onze breedte kan wor
den waargenomen, gelijk we al vertel
den. Het meeste poollicht treedt op in
een gordel, die loopt door het noorden
van Alaska en Canada, over IJsland,
Noord-Noorwegen en Noord-Siberië.
Langs deze gordel kan men in sommige
jaren waarover straks meer het
onthutsend-schone verschijnsel vrij
wel iedere nacht zien. Maar eveneens
op het zuidelijk halfrond doet zich het
verschijnsel voor. Er is dus wel dege
lijk óók een zuiderlicht, ja, zelfs een
ooster- en een westerlicht! Daarom ge_
ven we de voorkeur aan de naam
poollicht. Karakteristiek is de groene
lijn, maar er is óók rood en wit en
blauw in de zich fantastisch plooiende,
golvende, ineenkrimpende, uiteenvloei-
ende draperieën van dit allerfraaiste
tapijt ter wereld! Daar kan geen
„pers" tegenop. Honderden kms van de
avondhemel illumineren deze poollicht-
bogen, en de toppen bereiken een
hoogte van elfhonderd kilometer. Wij
vragen ons altijd verwonderd af.
waarom men om dat verschijnsel waar
te nemen geen boottrips organiseert,
je zou er je laatste cent voor uit willen
geven.... Men stelt ook, dat er geruis
rond de poolllchtkroon hoorbaar i6,
aanzwellend en afnemend naar gelang
de intensiteit van het licht; van dat
licht zelf kan het geluid niet afkom
stig zijn; het is een begeleidend ver
schijnsel.
En nu de vraag: waardoor wordt het
poollicht veroorzaakt? Hoe verklaren
we het? Daarover hebben geleerden
'n theorie opgesteld, die met elektro
nen en Ionen, met magnetisme en pro.
tonen te maken heeft. Ronduit gezegd
gaat oen en ander ver boven ons be
gripsvermogen uit en we kunnen er
dus niets „populairs" over schrijven.
De kern van de zaak is evenwel deze:
er bestaat een duidelijk bewezen sa
menhang tussen zonnevlekken en
poollicht.
Zoeven repten we van „sommige
jaren". Inderdaad: gedurende jaren
met veel zonnevlekken treedt het ver-
vtouo
schijnsel vaker en sterker naar ve-»
ten dan in andere; welnu, 1958 is zo'i>.
jaar van geweldige zonneactiviteit;
de kans is aanwezig, dat we het
boeiende verschijnsel, d.w.z.: een
zwakke afglans ervan een keer of
vijftien twintig zullen kunnen waar
nemen; overigens ligt de „officiële"
tijd juist niet in de winter, maar in
najaar of voorjaar. Om de elf jaar
treedt een maximum aan zonnevlek
ken op en eveneens om de elf jaar
zou het elektrische verschijnsel, dat
ons hier bezighoudt, zich minimaal
manifesteren.
„Zijn er dan vlekken od de zon?"
heeft misschien iemand gedacht. Wis
en zeker: prof v. d. Bergh („Aarde
en Wereld") verzekert zelfs, dat hij
ze in een kleine kijker tientallen ma
len heeft waargenomen, soms in
groepjes van drie tot vijf en meer bij
elkaar. Ja, soms zijn ze met het „on
gewapend" oog al te zien (door een
beroet glaasje, of door een negatief
van een foto). Daaruit volgt dan te
vens, dat dit zo maar geen „spatjes"
of „inktmoppen" op het zonnegezicht
zijn. De vlekken zijn menigmaal groter
dan onze planeet en hebben een mid
dellijn van tienduizenden kilometers;
er is er zelfs één van meer dan hon
derdduizend kilometer waargenomen,
maar nooit aan de polen van de zon,
altoos aan de evenaar, of daarom
trent. We zeiden immers al, dat er
zo om de elf jaar een maximum voor
komt, eveneens een minimum en dit
kan meer dan duizend vlekken ver
schil opleveren!
In de buurt van de vlekken komen
uitbarstingen voor, die geladen deel
tjes van de zon wegslingeren, en we!
met enorme snelheid, 1000 a 2000 km
per seconde.
De „zonnedeeltjes" komen in bot
sing met onze „dampkringdeeltjes"
wij schrijven natuurlijk als leek over
deze moeilijke zaken en brengen de
ze tot lichten. Beïnvloed gedurende
hun baan door het magneetveld der
aarde, lichten deze „botsingen" uiter
aard rond de polen he* hevigst op. Tot
de vrij smalle poollichtgordels blijft het
elektrisch verschijnsel meestal beperkt,
maar. merkt prof. dr Veldkamp op,
in 1859 zag men het zélfs op Cuba en
de Sandwioh-eilanden.
Een van de sterkste poollichten vari
alle tijden was dat van februari 1872;
tegelijkertijd trad toen het zuiderlicht
op. Het werd geconstateerd te Bom
bay. te Istanboe] en zelfs in A.thene,
ja, aan boord van schepen welke de
Indische Oceaan bevoeren. Alleen, uit
plaatsen op. of vlakbij onze evenaar,
werd nog nooit poollicht gesignaleerd.
De schrijver Paul Féval had met z'n
romans in het Frankrijk zo van het
midden der negentiende eeuw veel
succes.
Omstreeks 1848 kwam hij terug van
een reis door Engeland. Hij nam zijn
intrek in een der voornaamste hotels
van Calais, Nabij de schoorsteenman
tel zag hij een boek staan, dat hij
graag eens wilde lezen. Het werk was
zwaarder dan hij dacht, glipte uit z'n
handen, verbrijzelde een prachtige
vaas van de schoorsteenmantel en viel
toen op de grond. Er was, toevallig,
niemand anders in de zaal, die het
gezien of gehoord had. Juist wilde
Féval bellen om de schade aan te
geven, toen er een ongewone doming
in de hal van het hotel ontstond Even
daarna kwam iemand van het perso
neel Féval vertellen: „Koning Louis-
Philippe heeft met al de zijnen de
vlucht genomen en zal zich zo gauw
mogelijk naar Engeland begeven. De
„patron" heeft dit deel van het hotel
ter beschikking van zijne majesteit
gesteld. Hij verzoekt u beleefd aan
stonds naar uw kamer te gaan".
Féval voldeed aan dit bevel, vertrok
de volgende morgen en dacht helemaal
niet meer aan de gebroken vaas.
Jaren later hij bereikte een hoge
leeftijd bezocht hij hetzelfde hotel
te Calais opnieuw. Zijn aandacht werd
er getrokken door een mooie tafel. Er
stond een glazen stolp op Onder die
stolp lagen de brokstukken van de
door zijn onvoorzichtigheid gebroken
vaas Tot zijn verbazing lag er het
volgende bericht bij:
Toen koning Louis-Philippe op zijn
vlucht naar Engeland met de zijnen in
dit huis vertoefde, pakte hij een vaas
van de schoorsteen en gooide haar
stuk, waarbij hij deze gedenkwaardige
woorden sprak: „Moge het aldus al
mijn tegenstanders vergaan"
steller er twintig jaar aan had gewerkt.
Webster was tevens een vooraanstaande
figuur in de Amerikaanse strijd om onaf
hankelijkheid.
(Schaakredacteur P. A. KOETSHEID,
Huize St.-Bernardus. Sassenheim).
(Zaterdag 4 oktober).
No. 7730
Schaoh Echo. 5 juli 1958
Mat in 2 zetten.
"'té''
No. 7731
A. ELLERMAN. Argentinië
Italia ScacchisWca, juni 1958
Mat in 2 zetten.
TSE ..REOIONALS" VAN 6 D.
EN l SH. 3 D.
de Duitse kleine boeren uit het midden
der vorige eeuw veel dank verschuldigd
zijn. Raiffeisen was de man, die als bur
gemeester van een dorp zich het lot van
de arme bewoners aantrok, vooral nadat
ymm
VOOR PARTIJ- EN PROBLEEM
LIEFHEBBER
No. 7730 onderscheidt zich door een ge
durfde sleutelzet en voortreffelijk varian-
tenspel. De ongedwongen opstelling ver
raadt een geoefende hand.
No. 7731 is weer gebaseerd op schiln-
spel. De inlejdingszet doet dit op keurige
wijze verwisselen Voor dit thema schijnt
de auteur, Ellerman, veel belangstelling te
hebben en ook op dit terrein toont hij
een meester te zijn. Op d'eze interesse van
■hem hebben we al eens gewezen.
Zoals reeds in de vorige rubriek aan
gekondigd. is er ook iets voor de prak
tische speler. Oplossingen over drie
weken. Inzendingen uiterlijk tot dinsdag
21 oktober.
PARTIJ No. 1305
Siciliaanse partij
Wit: Giusti Zwart: Nutrizio
Correspondenitiepartij
(overgenomen uit Sehach Echo)
1. e2—e4 c7—c5- 2 Pgl—f3 Pb8—c6; 3.
d2d4 c5xd4; 4. Pf3xd4 Pg8—f6; 5. Pbl—c3
d7—d6; 6. Lfle3 g7g6; 7. 0—0, Smyslov
probeerde in zijn wedstrijd tegen Bot-
winnik een paar maal 7. Le3. Lg7; 8. h4 1?
wat zeker nog een nader theoretisch
onderzoek vereist 7Lf8g7; 8
Pd4b3 0—0; 9 f2—f4 b7—b5 Tot nu
toe. is alles volgens een bekend thema
verlopen. Wit zou er goed aan gedaan
hebben dit verder te doen met b.v. 10.
Lf3, Lb7; U. Le3. Echter:
10. Le2xb5 Pf6xe4 11. Lb5xc6 Dd8—b6t;
12. Kglhl Db6xc6. Het witte centrum is
uiteen geslagen. Zwart heeft bovendien
het loperpaar; 13. Pc3d5 Tf8e8; 14.
c2—c3 Lc8—b7; 15. Pdö—e3. Op 15 Pb4,
Pg3t gevolgd door Dg2: mat.
15a7a5; 16 Pb3—d4 Dc6—d7; 17.
£4—f5 e7—e5 18. Pd4—e2. Ook na 18.
fe6: e.p., fe6 is het overwicht van zwart
zeker; 18. Lg7h6; 19. Pe3g4
Lh6«7; 20. fSxgB. Nodig was 20. Pe3.
Zwart had dan iets anders moeten pro
beren; 20h7xg(>; 21. Pg4h(>?
Lg7xh6; 22. Lclxh6 Dd7—h3 Er dreigt
Pg3t, gevoigd door Dg2: mat, maar ook
Dh6: dus 23. g2xh3 Pe4—f2jt; 24. Khl—gl
Pf2xh3 mat.
Het doubleren van een contract waarin
de tegenstanders veel te hoog hebben
geboden of waarin ge de downslag (en)
overduidelijk voor u ziet, vereist geen
bijzondere bridigekunst.
Veel moeilijker is het doubleren van
een laag contract waarin het downgaan
helemaal niet zo zeker is en waarbij
een juiste samenwerking tussen de part
ners wordt vereist om het doublet al dan
niet doeltreffend te doen zijn.
Het is goed om zich het volgende te
realiseren: een doublet op een laag con
tract der tegenpartij is niet meer dan
een voorstel aan de partner, het
welk hem in overweging wordt
gegeven. De partner moet gaan- be
oordelen of hij het voorstel accepteren
zal of niet en zal daarbij diverse omstan
digheden zorgvuldig moeten bekijken. Wat
immers is als regel het geval? Als men
een laag bod der tegenpartij doubleert,
heeft ook uw partner noig weinig kunnen
bieden; u zult dus vaak nog niet precies
weten of zijn spel geschikt is om
tegen te spelen.
Wat die partner dus bepaald niet moet
doen. is het betrachten van een soort
kadaver-discipline, waarbij wordt gezegd;
Jan doubleert, dus Piet heeft zich daar
mede verder maar niet te bemoeien. Neen
de juiste opvatting is: Jan doubleert en
Piet moet gaan beoordelen of zijn spel
geschikt is om tegen te spelen.
Hiervan een voorbeeld uit de praktijk;
H V 8 6 3
<Z> A 6 5
O V B 5
4> 8 7
B 9
H B 9 4 2
O 10 8
A B 10 8
A 10 4 2
<?87
O A H 6 3 2
V4
7 5
V 10 3
O 9 7 4
4-H 9 5 3 2
Oost was de gever, NZ waren kwets
baar. Oost opende met 1 ruiten, zuid pae,
west 1 harten, noord 1 schoppen. Tegen dit
laatste bod hebben we principiële be
zwaren; de tegenpartij is positief aan het
bieden en met een dergelijk slechte schop-
penkleur is interventie gevaarlijk.
Maar kijkt u nu eens goed naar het
oostspe! moet oost 1 schoppen doubleren
of niet? Als men de stelling huldigt, dat
oost voor zulk een doublet 5 a 6 slagen in
eigen hand moet hebben (waaronder ette
lijke slagen in troef) zal hij vrijwel nooit
kunnen doubleren. Voor ruim 4 defensieve
slagen mag oost zijn spel wel intellen en
hij heeft behoorlijke lengte in 4 Een
doublet nu is wat wij boven bespraken:
een voorstel aan de partner.
West heeft geen problemen zijn spel
is zeker bijzonder geschikt om tegen te
spelen, dus past hij. Zou west een heel
ander spel hebben Cb-v grote lengte in v-'
en weinig defensieve slagen) dan kan hij
het doublet uitnemen.
Het zal geen betoog behoeven, dat 1
schoppen-gedoubleerd géén vakantie-
bridge voor NZ zal worden. Bij redelijk
tegenspel gaat noord 3 down, hetgeen hem
800 punten kost.
Als oost niet doubleert wordt deze
fraaie kans gemist; misschien dat OW dan
nog naar 3 SA komen en dat maken,
maar dat levert slechts 400 punten op.
Éénvoudig is dit doublet op een 1
schoppanbod ni*4 maar goed bridge
is nu eenmaal rm*i eenvoudig 1
MIMIR.
CS,
De oplossing moet geschieden door in
vulling an een der cijfers 0 t.m. 9 zo
danig d"t het produkt van de cijfers in
een o vonderbroken rij in horizontale
richting gelijk is aan het getal dat links
staat en in verticale richting aan het ge
tal dat boven staat.
Staat er evenwel een plusteken
voor het aangegeven getal, dan is dit niet
het produkt, maar de som van de in te
vullen cijfers.
Staan er twee getallen in één hokje,
dan heeft het bovenste betrekking op de
horizontale rij en het onderste op de
verticale rij.
Oplossingen kunnen worden ingezonden
tot donderdagmiddag.
Er worden vier prijzen van 2,50 toe
gekend. Over de puzzel-rubriek kan niet
gecorrespondeerd worden.
Oplossing van no. 87 is:
5376
2835
30
120
560
33*0
90
120
initx
OO
160
OO
112
SI
16
ro ro
O cao
O
35
672
Deze week kunnen een postwisseltje
verwachten G. Mustert Dennenstraat
135, Nijmegen; F. M. Reinerus, Bossche-
weg 399, Tilburg; mej, A. Muusz, Wiek-
straat 39a, Rotterdam; A. Raaphorst,
Heulweg 43, Kwintsheul.
