NOORDPOOL
f
f
Onderlinge twisten begraven
en de gelederen gesloten
15
DAGRAVIT TOTAAL
Wij kunnen N.-Guinea beter
verdedigen dan Nederland"
Skums) fkeAu,d7
Tussen hemel
en aarde
Hei gruwelijke ijs van de
Erliard naar Azië
vertrokken
Minister Soebandrio
SLEUTEL VOOR ALLE DUITSE
PROBLEMEN HEEFT MOSKOU
Uit alle
Brits Labourcongres beëindigd
Samengaan van Gaitskell en Bevan
groot
succes
II
Het busongeluk bij
Wezep
Kraamkamer van rosse
vleermuis ontdekt
Hongaarse emigranten
in Engeland
Vitaminen en mineralen
hebt u nodig F
in één dragee
Persconferentie van Adenauer
Regering zoekt betrekkingen met
Joego-Slavië te verbeteren
De stalen kern
V B
ZATERDAG 4 OKTOBER 1958
PAGINA 6
Nog een jongetje overleden
Vragen over ongeluk bij Wezep
Bij Ede
EISENHOWER ONDERGAAT
EEN MEDISCH ROUTINE-
ONDERZOEK
DEN BOSCH VERLOOR
HENRI WERTENBROEK
Geheimschrijver van Prins
Amadeiro
GENERAAL v. HOOGENHUYZE
OVERLEDEN
BonnBelgrado
De Westduitse minister van buitenland
se zaken, von Brentano, verklaarde
gisteren aan een perslunch in Berlijn, dat
de regering in Bonn een manier hoopt te
vinden om de betrekkingen met Joego
slavië te herstellen. Die betrekkingen wer
den vorig jaar, zoals men zich zal her
inneren, door Bonn afgebroken, toen Joe.
go Slavië de Oostduitse regering erken
de-
Guastalla Italië
Tobroek (Noord-Afrika)
Dordrecht
Tilburg
Utrecht
Rocky Ford (V.S.)
Sanderstead (Engeland)
door 0TT0 LUDWIG
17 Maar het moeilijkste moet nu beginnen. Hoe brengen
ze de sloep in veiligheid? Kruipend, soms uitglijdend bereiken
Hans en Joe het vrij gammele bootje. Krampachtig grijpen
hun handen de randDan horen ze hondengeblaf achter
zich.. Joe grijnst voldaan. Zijn brede mongolenogen staan
vrolijk. De honden worden ingespannen en de zweep knalt..
De mannen, achter de sloep, duwen en helpen zo een handje
mee.. Maar het ijs scheurt open en ze tuimelen in het ver
lammende koude water. Verbeten werken ze zich weer op de
ijslaag. Nu eens sleept de sloep over de harde „grond," dan
weer dobbert hij op het water. Maar daar is eindelijk het vei
lige pakijs.... De Eskimo-vrouwen en de kinderen rennen op
hen af en zingen van vreugde.Ze hebben hun voedsel terug,
en mét de levensmiddelen weer nieuwe hoop..
18. Dagen, weken gaan voorbijOp die ijsberg wordt een
dorp gebouwd. De Eskimo's bouwen handig en snel de war
me igloo's. Verschillende hutten worden uit het ijs gestampt.
Hans en Joe hebben namelijk besloten om die blanken een les
je in „huizenbouw" te geven. De eerste igloo dient als keuken
de tweede als salon. De rest als slaapkamers.. De „wan
den" en de daken zijn regelmatig boogvormig, en sommige hut
ten hebben zelfs vensterramen, die van pasgevallen hagel,
rijp en ijzel zijn gemaakt. Het enige bezwaar is, dat je moet
kruipen om binnen te komen Maar er is luxe, er zijn lampen
die met robbenvet aangestoken worden en de eerste drie rob
ben, die ze vangen, vervangen een tijdje het gedroogde vlees..
19. Maar Tyson heeft een lang gesprek met de meteoroloog
Meyer. En die windt er geen doekjes om: Het pakijs, waarop
ze zich nu bevinden, drijft heel langzaam en komt bijna niet
vooruit. Nu is het oktober. En als ze geluk hebben, komen ze
pas eind april of begin mei in streken, waar geregeld prau
wen en kano's varen, tenminste in het jachtseizoen. Dat be
tekent, constateert Meyer koud, dat ze alweer een overwinte
ring tegemoet kunnen zien, opnieuw de hel moeten meemaken.
Ze bevinden zich nu, schat de geleerde, op 77 graden 30 mi
nuten noorderbreedte. En Northumberland ligt op veertig a vijf
tig mijlen ten oosten.
Een nieuwe ramp bedreigt hen: ze vangen geen enkele rob
meer. Tyson klemt zijn tanden op elkaar. Dan maar weer be
zuinigen. Hun dagelijkse rantsoen wordt 360 gram, alles inbe
grepen, zelfs de olie voor de lampen. Nauwkeurig en precies
weegt Meyer de porties af. Hij gaat strikt eerlijk te werk, maar
toch ontvlamt er soms een hevige strijd. Want de honger en
de angst maakt hen redeloos.
20. Dorst lijden ze gelukkig niet. De Eskimo's hebben de
blanken namelijk geleerd, dat ze het regenwater dat in dalen
en kuilen is gevallen, gerust kunnen gebruiken. Bovendien is
het niet zo moeilijk om het zoutwaterijs van het zoetwaterijs
te onderscheiden. Daarin zit het hem niet. Maar het spook van
de honger bedreigt hen.. De levensmiddelen raken uitgeput,
de jacht en de visserij brengen niets op. Het enige wat erop zit
is hun eigen honden te slachtenMaar ook daarmee laat het
hongerfantoom zich niet verdrijven. Weken, maanden trek
ken voorbij in de ergste ontberingen, Kerstmis, Nieuwjaar zijn
even zoveel dagen van wanhoop. Het zijn skeletten, die elkaar
elke avond aankijken.. En de ijsberg ligt bijna stil. Tyson re
kent uit, dat ze zich nu in het breedste gedeelte van de Baffins-
baal bevinden..
Het jaarlijkse congres van de Britse La-
bourpartij in Scarborough is gisteren ge
ëindigd met het begraven van onderlinge
twisten en het sluiten der gelederen met
het oog op de algemene verkiezingen, die
de partij in het komende voorjaar ver
wacht. De afgevaardigden zijn gistermid
dag na de traditionele samenzang van
hun strijdlied „De rode vlag", naar huis
vertrokken.
Het congres was begonnen in een sfeer
van ongerustheid over 't groeiend aanzien
dat de conservatieve regering bij de Brit
se kiezers geniet. Daarom moest dit
congres een voorbeeld van eensgezind
heid worden. Dat is bereikt door inge
spannen werk voordat de conferentie be
gon en dit is voor een groot deel te dan
ken aan de partijleider Gaitskell en zijn
vroegere linkse rivaal Bevan. Het samen-
zijn vroegere aanhangers, verklaarde,
dat het absoluut onmogelijk is voor de
oppositie om met de kennis, die zij be
zit een uitspraak over bepaalde wapens
te doen Wij verbinden ons niet om die
wapens te maken, doch wij verbinden
ons ook niet om ze niet te vervaardigen
Wij weten niet wat voor wapens we no
dig zullen hebben. Daarom moeten wij
wat speelruimte hebben zo zei hij.
Wel beloofde Bevan, dat een Labourre-
gering de kernproeven zal beëindigen
Gaitskell verklaarde, dat als Engeland
eenzijdig het vervaardigen van water
stofbommen zou stopzetten, de Britten
zich achter de Amerikaanse bommen zou
den moeten verschuilen. Als Amerika ech
ter als gevolg van het Britse besluit een
isolationistische politiek zou gaan voeren,
zou Engeland voor het feit komen te staan.
gaan van deze twee, die in het verleden dat het niet op eigen kracht Sovjet-druk
nogal eens tegenover elkaar stonden is
door vele socialisten begroet als mogelijk
de grootste bijdrage aan de nieuwe eens
gezindheid.
Niettemin zijn de socialisten na hun con
gres er nog lang niet van overtuigd, dat
zij de verkiezingen kunnen winnen als het
parlement binnen een half jaar zou wor
den ontbonden. Doch hun moreel, dat vóór
de conferentie diep in de put zat, is dui
delijk heter geworden. Ironische mopjes
als „wfl zullen verenigd een nederlaag lij
den" heeft men na de eerste dagen van
het congres niet meer gehoord.
De afgevaardigden hebben deze week
hun goedkeuring gehecht aan een serie po
litieke verklaringen, die met het oog op
verkiezingen zijn opgesteld. De partijlei
ding heeft op alle belangrijke punten haar
zin gekregen, ook al werd een links voor
stel om de particuliere scholen in Enge
land af te schaffen met slechts geringe
meerderheid verworpen.
Gaitskell en Bevan, die herhaaldelijk
hun eensgezindheid demonstreerden, heb
ben zich donderdag gezamenlijk ingespan
nen om een motie verworpen te krijgen,
die eenzijdige stopzetting van de produktie
van dt waterstofbom door Engeland eiste.
Bevan. die vervreemd is van veel van
In het r.-k. ziekenhuis te Zwolle Is
gisteravond laat het vijfjarig jongetje P.
Meurer uit Kampen overleden aan de
verwondingen, die het woensdagavond hfj
het busongeluk op de onbewaakte over
weg bU Wezep opliep. Dit jongetje was In
de bus in gezelschap van zijn grootvader,
de 78-jarige heer H. van Aarst, die bij
ditzelfde ongeluk op slag gedood werd.
Hierdoor is het aantal slachtoffers tot
vier gestegen.
In de ziekenhuizen worden op het ogen
blik nog drie kinderen en drie volwasse
nen verpleegd, die bij het busongeluk ver
wondingen hadden opgelopen. Voor hun
leven bestaat echter geen gevaar.
Mr. S. Willinge Gratama, lid voor de
V.V.D. van de Provinciale Staten van Gel
derland, heeft Gedeputeerden enige vrage
gesteld naar aanleiding van het ongeluk,
dat woensdag op een onbewaakte overn
weg bij Wezep heeft plaatsgehad. Hij
vraagt, of het Juist is, dat de regeling
van wegomleggingen in handen is van
de Provinciale Waterstaat, wanneer
zoals te Wezep de wegwerkzaamheden
onder leiding van de waterstaat geschie
den en of de Provinciale Waterstaat ver
antwoordelijk dan wel aansprakelijk is.
Hij vraagt verder, of Ged. Staten, wan
neer op deze vragen bevestigend moet
worden geantwoord, dan niet van mening
zijn, dat de veiligheid van het particulie
re en openbare vervoer in hoge mate is
verontachtzaamd, niet alleen door een
volkomen ongeschikte onbewaakte over
weg, nota bene zonder enige voorzorgs
maatregel, tijdelijk voor het doorgaande
verkeer aan te wijzen, maar ook door
van deze aanwijzing zoals uit de pers
berichten blijkt geen mededeling te
doen aan de N.S., de V.A.D., de rijkspo
litie en het gemeentebestuur van Olde-
broek (onder welke gemeente Wezep be
hoort).
Mr. Willinge Gratama vraagt tenslot
te aan Ged. Staten ten spoedigste voor
schriften te geven over het tot standbren-
gen van wegomleggingen, wanneer onder
de verantwoordelijkheid van de provincie
wegwerken worden uitgevoerd. Voorts
vraagt hij ten spoedigste aan Provinciale
Staten mee te delen welke voorschriften
van de provincie in het geval van Wezep
niet zijn opgevolgd.
of agressie zou kunnen weerstaan.
De linkse motie voor verbod van water
stofbommen werd daarop met 5.611.000
stemmen tegen 890.000 verworpen
Even buiten Ede is een „kraamkamer"
ontdekt van de rosse vleermuis (nycyalus
noctuia). In dergelijke ruimten brengen
de vleermuizen hun jongen ter wereld;
er zijn in ons land slechts enkele bekend.
Medewerkers van het Zoölogisch La
boratorium van de Rijksuniversiteit te
Utrecht hebben te Ede een aantal dieren
gevangen en van een oormerk voorzien,
waarna ze weer in vrijheid werden ge
steld Het doel hiervan is een eventuele
trek of verspreiding van de vleermuizen
te leren kennen.
Vroeger werden daarvoor ringen ge
bruikt, die aan de vlieghuid werden be
vestigd. doch dit systeem bleek enige na
delen te hebben. De oormerken die nu
werden gebruikt ontving men van de
Poolse onderzoeker dr. Krzanowski te
Warschau. Zij dragen dan ook tot op
schrift: Akad. Nauk. Warszawa, gevolgd
door een nummer uit de serie 24012500.
Veel Hongaarse vluchtelingen zijn in En
geland het slachtoffer geworden van de
teruggang der conjunctuur en in de af
gelopen weken zijn honderden van hen in
Londen terechtgekomen, waar zij zonder
werk en veelal zonder onderdak rondzwer
ven. Velen van hen slapen in parken of
wandelen 's nachts rond en slapen over
dag in openbare gebouwen, zo meldt de
Britse Raad van Kerken.
De Hongaren, die in Engeland werk heb
ben gevonden, zijn de eersten, die werk
loos worden als de Britse fabrieken men
sen moeten ontslaan. Zij trekken dan naar
Londen in de hoop daar weer aan de
slag te kunnen.
De Britse Raad van Kerken heeft een
hulpdienst voor vluchtelingen, die in de
afgelopen twee jaar meer dan 5000 Honga
ren in Engeland en andere delen van het
Britse Gemenebest aan onderdak en werk
heeft geholpen.
De Westduitse minister van economi
sche zaken, prof. Erhard, is gisteren per
vliegtuig voor een reis door Azië ver
trokken, die, naar verwacht wordt, van
groot belang zal zijn voor de toekom
stige Westduitse steun aan de minder
ontwikkelde landen.
Erhard gaat allereerst naar New Del
hi, waar hij aan de bijeenkomst van de
Wereld-bank zal deelnemen. Vandaar
gaat hij naar Calcutta, Rangoon, Bang
kok, Saigon, Seoel, Tokio, Colombo en
Karatsji.
Een voorstel van Erhard, dat zeer de
aandacht getrokken heeft, is een fonds
van 1 miljard mark te vormen voor de
garantie van Westduitse investeerders
in het buitenland tegen politieke risi
co's van nationalisatie. Zulk een fonds
zou een aanvulling moeten zijn op het
stelsel van export-kredietgarantie, dat
West/duitse exporteurs verzekert tegen
verliezen door ha-ndelsrisioo's tot maxi
maal 80 procent van de waarde van hét
betrokken contract. Voor de vorming
van het door Erhard voorgestelde fonds
zijn echter wetgevende maatregelen
nodig, waarvoor nog geen voorstellen
bij het parlement zijn ingediend.
President Eisenhower is gisteren la
chend en gekleed in sportkostuum naar het
legerhospitaai in Washington gegaan, waar
hij zijn jaarlijkse onderzoek zal ondergaan.
Hij zou vandaag weer naar het Witte
Huis terugkeren.
Eén
dragee
per dag
is
voldoende!
Dagravit Totaal 15 is
de énige dragee, die 12
vitaminen plus de drie
onmisbare mineralen -
kalk. fosfor en ijzer -
bevat. Daardoor
Dagravit Totaal 15 de
enige volledige aanvul
ling van het dagelijkse
voedsel. Voor uw hele
gezin
DAG RA
DIEMEN
„Indonesië is beter in staat westelijk
Neiuw-Guinea te verdedigen dan Neder
land, vooral wanneer Indonesië gereed zal
zjjn met de opbouw van zjjn strijdkrach
ten". Dit zei gisteren de Indonesische mi
nister van buitenlandse zaken Soebandrio
in een verklaring aan de pers.
Hij gaf daarin commentaar op de redi
van dr. Drees in de Tweede Kamer,
waarbij deze had gewezen op het militai
re strategische belang van westelijk
Nieuw-Guinea, met name voor de niet-
communistische westelijke mogendheden.
„West-Irian. samen met geheel Indone
sië heeft inderdaad een zeer belangrijke
militair-strategische positie" aldus mi
nister Soebandrio. „Maar West-Irian heeft
geen strategische betekenis juist voor Ne
derland, omdat dit land niet in staat is dit
gebied te verdedigen, zoals tijdens de laat
ste oorlog wel is gebleken. Volgens mijn
mening is het voor Nederland al een zwa
re last zijn aandeel te leveren in de ver
dediging van West-Europa."
„In economisch opzicht legt West-Irian
op Nederland jaarlijks een last van enige
tientallen miljoenen guldens", aldus Soe
bandrio, die verder zei te geloven, dat Ne
derland westelijk Nieuw-Guinea wenst te
gebruiken om van Indonesië concessies
te verkrijgen in economisch opzicht. „Het
is voor de Nederlanders te betreuren dat
zü hiermee winst willen behalen, waar
door westelijk Nieuw-Guinea een wapen
is, dat werkt als een boemerang tegen
henzelf".
Te 's-Hertogenbosch is na een kort
stondige ziekte vrij plotseling op 76-jarige
leeftijd overleden de heer H. Wertenbroek
De heer Wertenbroek heeft in het folklore-
leven van zijn geboortestad steeds een
grote rol gespeeld, jarenlang is hij de grote
promotor geweest van het Bossche carna
val. Van prins Amadeiro was hij tot dusver
de seriba of „geheimschrijver".
Vele „aanspraken"' en „troonreden" zijn
door hem samengesteld en mede heeft hij
enkele carnavalsrevues op zijn naam
staan. In de jaren tussen de belde wereld
oorlogen heeft hij ook aan de regionale en
landelijke pers journalistieke bijdragen
geleverd.
Advertentie
1 oabyderm-zeep
In het ziekenhuis Westeinde te s-Gra-
venhage is gisteren overleden de 86-jarige
gepensioneerde generaal-majoor W. G. v.
Hoogenhuyze. De heer Hoogenhuyze werd
op de avond van de 26ste september ge
wond, toen hij op de kruising Frederik
HendriklaanJohan van Oldenbarnevelt-
laan in Den Haag werd aangereden tij
dens oversteken.
Hij was voormalig commandant van het
regiment Jagers en adjudant in buitenge
wone dienst van H.M. de Koningin.
Bondskanselier Adenauer van West
Duitsland heeft gisteren op een perscon
ferentie in West-Berljjn verklaard, dat de
sleutel voor alle problemen, die in Duits
land bestaan, of het nu gaat om de ver
eniging van Duitsland, of om de diplo
matieke betrekkingen van de bondsre
publiek met Oosteuropese communis
tische staten, zicb in Moskou bevindt.
Het antwoord op de vraag of de West
duitse regering betrekkingen met de oos
telijke landen zal aanknopen, hangt voor
een groot deel af van de houding der Sov
jet-Unie. In ieder geval zullen dergelijke
betrekkingen zich aanvankelijk beperken
tot economische gebied, en pas later tot
van de Mapro-spiraal
geeft U de zekerheid
dat Uw gordijnen
onberispelijk strak hangen,
zonder moeilijkheden met doorsteken.
De geoctrooieerde gordijnspiraal
MAPRO N.V. -.HERTOGENBOSCH
diplomatiek terrein worden uitgebreid,
zo zei de bondskanselier.
Adenauer deelde mede, dat hij hoopte
„spoedig- een lang onderhoud" te hebben
met de Sovjet-ambassadeur in Bonn. Smir-
nof. Hij zou van die gelegenheid gebruik
maken om de aandacht van de Sovjet-
Unie te vestigen op de toestand in Oost-
Duitsland, waar, naar hij zei, de „rechten
van de mens voortdurend dopr het slijk
worden gesleurd".
De bondskanslier legde er voorts de
nadruk op, dat het fundamentele pro
bleem, dat zich op het ogenblik stelt,
het vraagstuk van een algemene ontwa
pening onder toezicht is. Adenauer ge
loofde, dat de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie de toestand in de wereld
niet zo zullen laten verslechteren dat
er een oorlog uit voorkomt. De onder
handelingen over een topconferentie,
die door de recente gebeurtenissen op
de achtergrond zijn geraakt, zouden
weldra kunnen worden hervat, als de
kalmte is weergekeerd. Op die confe
rentie zou men onvermijdelijk weer de
Duitse kwestie moeten bespreken, zo
meende Adenaurer.
WINDSTREKEN
Zuster Maria Scaravelli legde in de
kerk haar eeuwige geloften af. Haar
zes zusters waren er allen bij tegen
woordig. Die zes zussen waren ook
allen Ursulinen, net als de jonge zus
ter zelf. Ze hebben nog één broer; deze
studeert voor priester.
Militaire jachttoestellen zijn in de
regel vliegtuigen, die niet al te ver
van het thuisnest kunnen afdwalen.
Hun benzineverbruik is meestal zo
groot, dat ze al spoedig een nieuw
slokje uit de benzinetank op het vlieg,
veld nodig hebben. Een Hawker-Hun-
terstraaljager heeft echter een vlucht
van 1830 mijl gemaakt in één ruk. Het
toestel werd bestuurd door een invlie-
ger van de Hawker-fabriek en legde
de afstand van het fabrieksvliegveld
te Dunsfold (Engeland) naar Tobroek
in Noord-Afrika af in helemaal drie
uur en vijfentwintig minuten. Daarmee
verbeterde dit toestel meteen wereld
record lange afetandvllegen voor jacht
toestellen, dat tot dan toe op naam
stond van een Frans „Mistral"-straal-
jager, die zonder tussenlanding van
Parijs naar Agadir in Noord-Afriks
vloog, een ruk van ruim 1400 mijl.
De allerkleinste diertjes kunnen soms
een heleboel last veroorzaken. Dat
hebben de kerkvoogden van de Her
vormde Gemeente alhier indertijd ge
merkt, toen ze ontdekten dat de be
roemde koorbanken en de kap van de
Grote Kerk te Dordt ate het ware op
gegeten werden door de zogenaamde
bonte knaagkevers. De bestrijding
vormde echter een voor het college
van kerkvoogden niet op te brengen
grote uitgave. Ze vroegen en verkre
gen van de overheid steun. De kosten,
tezamen 191.200, zullen voor 50 pro
cent worden betaald door het rijk, de
gemeente Dordrecht telt 25 pet neer en
de provincie Zuid-Holland doet er nog
eens 15 pet overheen. De resterende
10 pet zuilen dan uit eigen middelen
moeten worden opgebracht door de
kerkvoogden en kerkelijke gemeente.
Tilburg blijft niet achter in de edele
strijd om het kampioenschap pijpro
ken. Op 14 oktober wordt er een wed
kamp georganiseerd en om het geheel
een officiële tint te geven, staat een en
ander onder auspiciën van de Neder
landse Bond van Pijprokers. De Til-
burse kampioen kan niet bij de pakken
gaan neerzitten na het behalen van de
titel. Hij wordt dan namelijk Inge
schreven voor het landskampioenschap.
Het was op 1 oktober 25 jaar geleden,
dat het Noordelijk Pensioenfonds voor
de Slgarenindustirie en aanverwante
bedrijven gesticht werd en zijn werk
zaamheden aanving. Het begon met
een ouderdomspensioen van ten hoog
ste 3,25 in de week en kwam later
op 10 per week. Sinds de oprichting
werd aan ouderdomspensioen ongeveer
3"/a miljoen uit gekeerd. Geen officiële
herdenking was er en ook geen feest
betoon. Maar wel was het een goede
gedachte aan hen, die per 1 oktober
pensioen van het fonds ontvingen, een
geschenk aan te bieden in de vorm
van een kistje prima sigaren. In tal
loze plaatsen in Nederland werd dit
rokertje aan de pensioentrekkenden
uitgereikt en men kon e-r van opaan,
dat het geschenk deskundig zou wor
den gewaardeerd.
Hij was rustig bezig met de band van
zijn auto te laten vollopen met lucht
via 'n automaat, de goede Fred Collins.
Maar hij lette kennelijk op héél andere
dingen dan op zijn werk en inmiddels
begon de band de vorm van een lucht
ballon aan te nemen. Toen Fred weer
tot bezinning kwam, was de band met
een ontzaglijke klap gesprongen, de
auto oveT de kop geslagen en Fred
vijftien meter ver weg geslingerd. Het
viel verder allemaal nogal mee, maar
Fred gaat voortaan een autoband met
iets meer overleg oppompen.
Heel rustig zat de 62-jarige William
Lane naast de bestuurder van een rij
dende auto, toen hij plotseling bemerk
te dat de chauffeur onwel werd. Hij
schoof de man wat weg, wist het stuur
te grijpen en reed enkele honderden
meters door, tot hij een telefooncel
tegenkwam en een dokter kon opbel
len. Die hulpvaardigheid kwam Wil
liam Lane duur te staan. Toen de po
litie ook op het geval afkwam vroeg
men hem naar zijn rijbewijs en zijn
verzekeringsbewijs. William had geen
van beide, maar had het er maar op
gewaagd omdat hij zo snel mogelijk
doktershulp wilde hebben. Het kwam
hem allemaal op een boete van 170
te staan.
Uit het Duits vertaald door
JAN H. P. JACOBS
48).
Een stuk van het gereedschap, dat hij
had achtergelaten, een timmerbijl, was be
reids door de rechtmatige eigenaar opge
ëist- Al gauw begreep Paul door de waar
schuwing van Christien, dat het touw,
waardoor de knecht verongelukt was, het
zijne was. Zoals de zaak er nu voorstond,
wilde hij natuurlijk liever niet voor zijn
eigendomsrecht opkomen. Hij moest zijn
eerlijkheid zelfs geweld aandoen en door
allerlei verzinselen voorkomen, dat ande
ren een vermoeden zouden krijgen van de
ware gang van zaken.
De oude heer gelastte hem verder te
lezen. Paul deed het. maar in de geest
waren ze allebei weer met andere dingen
bezig. Paul deed zich geweld aan. Het lag
niet in zijn aard, niet met volle aandacht
bij de zaak te zijn, waar hij mee bezig
was. Thans wilde het maar niet lukken.
Zo werd zelfs een gelijkmoedige ziel als
die van Paul op een vreemde wijze ge
schokt.
Eindelijk kwam Valentijn, kreeg reis
geld voor Fritz Nettenmair en de opdracht
de bagage van de reiziger te helpen dra
gen en in de buurt te blijven, totdat hij
werkelijk vertrokken was. Een uur later
kwam hij terug. Zijn opdracht was uitge
voerd. Hij vertelde, dat Fritz Nettenmair
zich bij voorbaat verheugde op het nieuwe
leven in Amerika. Zij zouden verstomd
staan over hem, als zij hem terugzagen
Hij kon die tijd haast niet afwachten-
De oude heer werd weer helemaal zich
zelf. Nors vond hij, dat Paul niet meer
uit zijn ogen kon zien van de slaap en hij
stuurde hem naar bed. Het begonnen werk
moesten zij bij een andere gelegenheid
maar voortzetten.
En Fritz Nettenmair? Hoe was het hem
in die nacht gegaan? Rusteloos had hij als
een gekwelde geest, soms handenwringend
dan weer met gebalde vuisten, heen en
weer gelopen tussen het huis en de loods.
Soms schrok hij van een vallend blad,
soms ook hoopte hij, dat het hele huis
zich op hem neer zou storten en hem be
graven. Hij was besloten te gaan en haar
aan de gehate rivaal over te laten? Zodat
zij hem konden uitlachen? Zij hadden hem
immers zo ver gebracht, om van hem af
te komen. Dan was hun enige wens im
mers vervuld? Nee, hij zou blijven. Hij
moest blijven. Maar dan werd hij voor
het gerecht gesleept, want de oude heer
in de blauwe jas hield zijn woord en dan
werd hij opgesloten en dan was het im
mers hetzelfde? Dan hadden zij weer hun
doel bereikt.
Hij bewoog heftig zijn armen voor zich,
alsof hij aan de ijzeren staven yan een
kerkvenster rukte. Ineens zag hij dan zijn
grenzeloze ellende en zijn volkomen verla
tenheid voor zich.
Heerlijke taferelen doemden voor zijn
geest op. De verloren zaligheid martelde
hem erger dan het noodlot, dat hij zich
op de hals gehaald had.
Daar zag hij zich als een onschuldig
kind door het huis huppelen. Toen waren
er mensen, die van hem hielden. Wat klonk
de stem van zijn moeder, als zij hem riep
ongelooflijk lief. En nu hield inemand
meer van hem. De vreemden verachtten
hem. Wie hem lief moesten hebben, hui
verden van hem. Als er maar een enkel
hart was, dat zou lijden door zijn vertrek,
dan zou hij gaan en een ander mens wor
den. Nu zag hij ineens die vriendelijke o-
gen, die hij in de verblinding van zijn hart
tocht niet had willen zien. De glimlach om
de van angst trekkende linjes van de klei
ne Annie zag hij ineens voor zich. Nu zag
hij ook de onuitputtelijke liefde, die hij
van zich had gestoten, maar die even Vaak
terugkwam, als hij ze van zich stiet, tot
dat hij de schaal brak, waarin die liefde
voor hem brandde. Thans zou zij hem kun
nen redden, als zij niet dood was door zijn
schuld. Het medelijden met het kind greep
hem nu zo pijnlijk aan, dat hij zijn eigen
ellende erdoor zou kunnen vergeten, als
het ene juist niet een deel was van het
ander.
Annie was dood, maar hij had toch
nog kinderen. Die moestten immers van
hem houden. Zij waren toch van hem.
Zijn hart jankte naar een woord van lief
de. Zijn armen openden zich krampachtig
om iets, dat yan hem was, aan zijn hart
te drukken zodat hij weten zou, dat hij niet
verloren was en niemand, die nog een
mens ter wereld bezat, was verloren-
Met hernieuwde kracht dwaalde hij door
de kamers. Een nachtlampje, afgedekt
door een scherm', gaf de vader voldoen
de licht om zijn kinderen te zien. Bij het
eerste bedje zonk hij op de knieën. Hij
wilde de kinderen nog een keer omhelzen
hun liefde zien en gaan. Gaan en
een ander mens, een beter, een gelukki
ger mens worden!. De kleine werd wak
ker; hij dacht dat moeder hem geroepen
had. Glimlachend opende hij zijn grote
ogen schrok. Voor die man daar bij
zijn bed was hij bang. Dat was een
vreemde man. Een bozere man dan een
vreemde. Want die man was maar al te
bekend! En toch vreemder dan vreemd.
Het was de man, die het kind zo vaak
kwaad had aangekenen, de man, voor wie
zijn moeder het in de kamer sloot, om
dat het niet mocht zien, wat de man haar
aandeed. Dan stond het trillend te luis
teren aan de kamerdeur en balden de
kleine kinderhandjes zich in onmachtige
woede. Hij had het kind immers geleerd,
hem te haten inplaats van hem lief te
hebben.
Fritz, zei de vader, vervuld van
angst, ik ga weg; ik kom niet meer te
rug. Maar ik zal je mooie appels sturen
en prentenboeken en ik zal ieder ogenblik
duizend keren aan je denken!.
Ik wil niets van je, zei de knaap in
bange trots. Oom Paul geeft mij appels;
ik lust die van jou niet!.
Hou jij ook niet yan mej, zei de va
der met brekende stem bij het tweede
bedje.
De kleine Georg vluchtte naar zijn
broertje in diens bed. Daar hielden de
twee kinderen zich angstig aan elkander
vast. Toch was hij weerbarstig en alle
weerzin, die een kinderoog maar uitdruk
ken kon, stond in de zijne te lezen.
7"tPi ^°-u Taa moeder en van oom Paul.
zei het kind, ik hou niet van jou. Laat
ons met rust, anders zeg ik het tegen
oom Paul!.
Nettenmair lachte honend en moest
tegelijkertijd hulpeloos snikken. De kin
deren waren immers niet meer van hem.
Hij was toch hun vader niet meer. Hij
was het! Hij!! Het waren zijn kinderen.
Hij was hun vader. Hij, die hem alles
ontnam, had hem ook zijn kinderen af
genomen. Dat, wat men zelfs de grootste
ellendeling laat. Als hij maar eens weg
moest, hij! De kinderen zouden aan hem
hangen en zich eerder laten meesleuren
dan hem loslaten.
En die vrouw hier. die mooie vrouw,
met haar engelengezicht, waarop zelfs
de lamp als in een liefkozing al haar
stralen verzamelde en meer luister van
haar ontving, dan zij van de lamp; deze
vrouw, zijn vrouw; van hem, zoals alles,
wat eens van hem was! Zij was gekleed-
en-al naar bed gegaan; zij kon nauwe
lijks het uur afwachten, dat ik gaan zou.
Maar als „hij" ging, dan zouden die ro
zen op haar wangen verbleken en zij zou
stervend in hem overgaan, om niet van
hem gescheiden te worden.
Wordt vervolgd).
