- - ft,
het
met
m
Con en Verdonck „in zilver geknoopt
Groei wereldhandel was vorig
jaar nog vrij bevredigend
De in voer moei lijk lied en voor
kolen in de Bondsrepubliek
het gespaarde geld
plus de spaarrente
p/tK 10°/o extra premie
Kwarteeuw Franciscanen in
Drachten
MORGEN VALT DE BESLISSING
OVER HET KIESSTELSEL
Gouden plaat voor Prins Bernhard
Prijsdaling grondstoffen kan remmende
invlod hebben op het handelsverkeer
Regeringstoezicht op
bijkantoren
Grondverschuiving bij
Breskense veerhaven
Omzetstijging van 7
bij verbruikscoöperaties
PTT-typiste was de
snelste van 1958
Wederzijdse bijstand
I De zaak-Elisabeth Boll
over het totaal uit 's Rijks kas.
Nederlandse scheeps-
bouwarbeiders in
Hamburg ontslagen
NSC
MAANDAG 6 OKTOBER 1958
PAGINA 8
Ned. Nat. Handelsbank N.V.
in Indonesië
HOOFDREDACTEUR VAN
ARKA-WEEKBLAD
NIEUWE BURGEMEESTERS
Scheur in asfciltlaag
Kritiek afgewezen
O V- «gsfe.
A V«v-
Solidaire houding
Oosters sprookje in Amsterdams tapijthuis
Heksentoer
DE HEER CON praat
graag over zijn werk.
waarvoor hij grote liefde
heeft en dat hem instaat
stelt zijn hobby van ver
zamelaar te combineren
met dat van de verkoper.
Hij vindt het overigens
Expositie
„Te zijnertijd" uitspraak van het
Internationale Hof
ZUIDERZEESTRAATWEG
IN WORDING
Eerste gedeelte 1 november
bedrijfsklaar
De Minister heeft het startschot voor de Jeugdspaarwet gegeven. Sedert kort
kunnen jongeren boven de 14 en beneden de 21 jaar (ex-militairen beneden de 24
jaar) gaan sparen volgens het ideaalplan de Zilvervloot.
Iedere spaarbank, postkantoor of boerenleenbank weet er alles van. Loop er even
langs en vraag een zilvervlootbrochuretje. Treedt toe door Uw handtekening te
zetten onder een ideaal-spaarovereenkomst. U verbindt U daarbij, per jaar minimaal
f 30.- en maximaal f 200.- te sparen, en dat tenminste zes jaren vol te houden. Onder
bepaalde voorwaarden (b.v. bij huwelijk) kunt U het gespaarde eerder terug krijgen.
Na afloop van de spaartermijn ontvangt U:
Bovendien is deze spaarpremie vrij van belasting. Dergelijke aantrekkelijke voor
waarden maken het sparen tot een feest. Er is jaren toor gevochten om de jongeren
zó een kans te geven. Pak die kans: vaar mee en spaar mee. Zit niet bij de pakken
neer, maar scheep U in op de Zilvervloot. Laat zien, dat U het kunt, toon Uw onaf
hankelijkheid. Tegen de tijd, dat het geld het hardste nodig is, dan is het er ook.
U zult Uzelf dankbaar zijn voor Uw verstandig besluit.
Inlichtingen bij alle spaarbanken, postkantoren en boerenleenbanken.
HOGERE RENTE VOOR
JEUGDSPAREN
Spaarbank te Amsterdam
volgt R. P. S. na
JUWELENDIEFSTAL IN
NOORDWIJK
De eenvoud zelve
Geschenken
Pflimlin voor
Functie ter beschikking
Pierre de Gaulle niet
De groei van de wereldhandel was in
1957 veel kleiner dan in voorafgaande ja
ren, maar handhaafde volgens het jaarver
slag van het Internationale Monetaire
Fonds een vrij bevredigend niveau. De
omvang van de wereldexport steeg in 1955
met 10 pet. in 1956 met 8 pet en in
1957 met 5 pet. De recente vermindering
van de economische bedrijvigheid in de
Ver. Staten en Canada scheen met enkele
uitzonderingen weinig schadelijke invloed
te hebben op andere industrielanden. In
het eerste kwartaal van 1958 was de Ame
rikaanse invoer slechts 1 pet kleiner dan
in het eerste kwartaal van 1957.
Vele van de primaire produktielanden
hadden echter veel grotere moeilijkheden
dan de industrielanden. De prijzen van
vele grondstoffen waren sedert de tweede
helft van 1955 gedaald. Dit had talrijke
oorzaken, o.m. de snel toenemende produk.
tie en voor enkele goederen ook de toege
nomen concurrentie van vervangingsmid
delen of nieuwe produkten.
De gewogen gemiddelde prijs van
grondstoffen van belang voor de han_
del van primaire produktielanden daal
de met ongeveer 9 pet in de 12 maan
den, die voorafgingen aan de onderbreking
van het verkeer door het Suezkanaal
Een daaropvolgende korte stijging ver
dween in het eerste kwartaal van 1957. De
dalende prijsbeweging werd nog geaccen
tueerd door kleinere industriële produktie
zodat de grondstoffenprijzen met ongeveer
15 pet daalden tussen de eerste kwartalen
van 1957 en 1956.
Het fonds zegt, dat deze ontwikkeling
een remmende invloed op de wereldhan
del kan hebben. Hoewel een nieuwe uit
breiding van de industriële produktie in de
regel de primaire producenten zou helpen
zouden deze landen volgens het fonds toch
nog steeds belangrijke problemen hebben,
waarvoor niet gemakkelijk oplossingen te
vinden zullen zijn.
Programma's voor het brengen van va
riatie in de economie der primaire produK-
tielanden zijn moeilijker te financieren m
perioden van afnemende deviezenontvang.
sten. Reeds lang voor de lopende recessie
hadden enkele van deze landen te lijder
van inflatie. Deze druk is nog steeds ge
vaarlijk groot, maar 'n aantal landen heb
ben omvangrijke stabilisatieprogramma's
ter hand genomen, die zij met technischs
en financiële hulp van 't fonds uitvoeren.
Voorkoming en corrigering van al te gro
te cyclische schommelingen is in de eer
ste plaats een verantwoordelijkheid voor
de grote industrielanden, zo merkt het
fonds op, maar de in economisch opzicht
minder ontwikkelde landen hebben de ver
plichting hun eigen economie aan te pas
sen aan de schommelingen tussen grote en
kleine vraag.
De Indonesische autoriteiten hebben in
vier bijkantoren van de Nederlandse Na
tionale Handelsbank N.V. personen onder
gebracht, die toezicht moeten houden om
te voorkomen dat deze afdelingen door de
directie worden gesloten. Dit meldt het
Indonesische pensbureau Antara.
De betrokken bijkantoren zijn die in
Soerabaja, Malang, Probolinggo en Ban-
juwangl op Oost-Java.
Het hoofdbestuur van de ARKA (Alg.
r.-k. Ambtenaren Verenigingen) heeft
aan de heer J. O. P. M. Teyssen, op zijn
verzoek met ingang van 1 oktober jl. eer
vol ontslag verleend als hoofdredacteur
van het A.R.K.A.-weekblad. De heer Teys
sen, die burgemeester van Waalwijk is,
voorzitter van de katholieke staten
fractie in Noord-Brabant en lid van
de Eerste Kamer der Staten Generaal,
heeft zijn ontslag gevraagd in verband
met zijn drukke werkzaamheden. Hij is
thans bijna dertien jaar hoofdredacteur
geweest van dit weekblad. In die tijd
schreef hij meer dan zeshonderd artike
len.
Benoemd tot burgemeester van Haren
karspel en Warmenhuizen de heer V. M.
Nolet, met toekenning van gelijktijdig eer
vol ontslag als burgemeester van Ursem
(NH); tot burgemeester van Dwingelo mr.
W. Hopperus Buma, thans adjunct-com
mies-a ter gemeentesecretarie van Smal-
lingerland.
Deze benoemingen gaan 16 oktober in.
Benoemd tot burgemeester van Diepen-
heim (Z.W. Twente) mr. M. J. A. S. Ger-
ke, plaatsvervangend secretaris van As
sen, ingaande 16 oktober. Hij is partij
loos.
Aan de binnenzijde van de oostelijke
havendam van de nieuwe veerhaven te
Breskens, heeft zich in de nacht van zater
dag op zondag een grondverschuiving
voorgedaan over een oppervlakte van
ongeveer vierhonderd vierkante meter.
De havendammen van deze nieuwe
veerhaven bestaan uit opgespoten zand,
afgedekt met een kleilaag waaroverheen
als afdeklaag asfalt werd aangebracht.
Enkele dagen geleden ontdekte men in
de asfaltlaag van de oostelijke havendam
ongeveer in het midden ervan, een zich
steeds uitbreidende scheur. Deze bevond
zich juist onder de hoogwaterlijn. Door
de werking van het water en het zand
is er een grondverzakking ontstaan,
waardoor de afdeklaag van klei en de
asfaltlaag werden opgeduwd en wegge
rold. Bij ieder hoogwatertij neemt de
schade in omvang toe.
Een gelukkige omstandigheid is, dat
deze dijkval zich niet aan c'o buitenzijde,
aan de stroomkant dus, heeft voorge
daan, anders zou de schade aanzienlijk
groter zijn en de scheur zich sneller uit
breiden.
De dijkverzakking levert geen gevaar
op voor het achterliggende land, omdat
juist achter dit deel van de dijk een op
gespoten terrein grond list. De veerha
ven is aangelegd door en in onderhoud
bij Rijkswaterstaat.
In vergelijking met het eerste halfjaar
1957 kon bU de Centrale der Nederlandse
Verbruikscoöperaties een omzetstijging
van 7"/« worden geboekt, waardoor deze
in totaal bjjna 56 miljoen bedroeg.
Mede door de, als gevolg Van de terug
slag op de hamsteraankopen, betrekke
lijk lage omzetten in de aanvang van het
vorige jaar werd dit jaar in de levens-
m;ddelensector zelfs een kwantitatieve
omzetstijging van 12®/o bereikt.
Binnen deze sector ontwikkelden de
koffie-omzetten zich bevredigend; die
van de thee handhaafden zich op het ni
veau van 1957. Zoals te verwachten viel
verhinderden de od de markt gebrachte
koelhuisboter en de prijsverlaging van
roomboter een omzetstijging in marga
rine. In kaa» werd een kwantitatieve om
zetstijging van 50% bereikt. Ruim 200
ton kaas werd dit jaar naar de buiten
landse zustercoöperaties uitgevoerd.
De lagere prijzen tengevolge van over
heidsmaatregelen waren er oorzaak van
dat de geldomzetstijging hiermede gelijke
tred hield.
In de niet-levensmiddelensettor liep
al« gevolg van de zachte wintermaanden
de brandstoffenomzet met 13°/o terug.
Een geringe omzetdaling in huishoude
lijke artikelen vond compensatie in de
gunstige omzetontwikkeling bij de afde
lingen textiel en bedrijfsinventaris.
De procentueel lagere marge bij som
mige artikelen en de kostenstijging ten
bedrage van ruim 200.000 iieten niet
na hun invloed op het bedrijfsresultaat
uit te oefenen, dat met enige tienduizen
den guldens terugliep. De stijging van
de loonkosten was de belangrijkste factor
bij de totale kostenstijging.
De snelste typiste van 1958 en nieuwe
bezitster van de „Babylon-wisselbeker"
is de 25-jarige mej. Theresia Weevers,
typiste op de afdeling telegraaf en telex
van de P. T.' T. te Rotterdam. Dit is
zaterdag bekend geworden, toen in de ro
tonde van de Houtrusthallen te 'sGra.-
venhage het trompetterkorps „Prins
Bernard" na de bekendmaking van de
jury der achtste nationale schrijfmachi
ne-kampioenschappen de erekiaroen heeft
gestoken voor de blonde kampioene.
Zij heeft bij de finales binnen de vast
gestelde tijd het werkstuk geheel voltooid
en was opnieuw begonnen, waardoor zij
een netto aantal aanslagen bereikte van
14.471, hetgeen per minuut resulteert in
482 aanslagen. Met drie andere typistes
vormde zij een elite eroep, die boven de
450 aanslagen per minuut kwam, hier
mede de kampioene van de drie voorgaan
de jaren, mevrouw Ellen Polman-Dessau-
vagie uit 'sGravenhage verwijzend naar
de zesde plaats met 436 aanslagen per
minuut.
De twee runners up waren mej. M.
Janssen uit Vaesrade en mevrouw M.H.
Luijten-Doorenspleet uit Soestdijk, met
472 resp. 457 aanslagen per minuut.
Mevrouw Polman - Dessauvagie bleek
echter voor de zesde maal de meest ac
curate typiste van Nederland, die het
maximum van twee fouten promile bena
derde met 16 fouten in 13200 aanslagen
hierbij sterk beconcurreerd door de heer
G. van Lokum uit Gouda met vijftien
fouten in 12.400 aanslagen.
De regerginsvertegenwoordigers van de
vijf andere landen der E.G.K.S. hebben
zich te Luxemburg definitief akkoord ver
klaard met de verlening aan de Bondsre
gering van wederzijdse bijstand tot op
lossing van de bestaande invoermoeilijk-
heden voor kolen.
De Bondsregering werd aldus definitief
gemachtigd bij koleninvoer uit andere lan
den der EGKS certificaten van oorsprong
te verlangen. Uit derde landen afkomstige
en via andere E.G.K.S-landen gaande
kolen kunnen daardoor thans aan de Duti-
se Grens worden afgewezen, terwij] ge
meenschapskolen verder onbeperkt In de
bondsrepubliek ingevoerd kunnen worden.
De vijf andere landen hebben zich bereid
verklaard de noodzakelijke certificaten
van oorsprong uit te schrijven. Anderzijds
gaat de Bondsregering ermede akkoord,
de invoer van kolen uit derde landen,
waarvoor door kolenhandelaren uit an
dere EGKS-landen voor verbruik in de
Bondsrepubliek contracten gesloten wer
den, ook verdere toe te laten, als deze
contracten van vóór 8 september 1958 da
teren.
Het lid van de Hoge Autoriteit der
Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal, dr. H. Potthoff, heeft te Düssel-
dorf tegenover de pers de kritiek afgewe
zen, dat de hoge Autoriteit niet genoeg
gedaan zou hebben om aan de afzetcris'S
voor kolen het hoofd te bieden. Reeds in
februari heeft de Hoge Autoriteit de mo
gelijkheid geschapen zich voor de prijzen
zonder een verandering van lijstprij-
zen aan te passen aan aanbiedingen
tegen gunstiger prijzen van Amerikaan
se kolen of kolen uit andere landen. Hij
heeft de indruk, dat van deze mogelijkheid
tot concurrentie niet voldoende gebruik is
gemaakt.
Als verdere maatregelen en besluiten
van de Hoge Autoriteit ten gunste van de
kolenindustrie noemde dr. Potthoff ook de
mogelijkheid voor de,kolenindustrie in het
Ruhrgebied toegestane kortingen niet te
behoeven te publiceren. Dit besluit is op
sterke tegenstand gestuit en zal ook in de
toekomst waarschijnlijk nog veel zorg ge
ven.
"'X
Op Paleis Soestdijk vond zaterdagmiddag in aanwezigheid van het meisjes
koor „Sweet Sixteen" de aanbieding plaats van de „gouden langspeelplaat" aan
Z.K.HPrins Bernhard. Deze plaat is een herinnering aan het ongekende
succes van de actie „Langspeelplaat", waarvan reeds meer dan 40.000 exem
plaren zijn verkocht. Op de foto zien we het kleinste zangeresje van het koor,
Betty Rijxman, terwijl zij de Prins de gouden plaat aanbiedt.
(Van onze Amsterdamse
redactie)
VOOR DE OOSTERSE
volken 1« het tapijt een
onmiskenbare levensbe
hoefte en de tapijtknoop-
kunst een van hun be
langrijkste culturele
uitingen. De westerse
mens vermeit zich in de
aanschouwing van de
kostelijk „vruchten" van
deze oeroude en van ge
neratie tot generatie
overgeleverde subtiele
kunstvorm en stoffeer!
er met graagte zijn wo
ningen mee. Er zijn lief
hebbers van een mooie
„Pers" die er heel wat
geld voor over hebben
om met zo'n fraai hand
geknoopt tapijt, waarin
de verwerkte sierlijke
motieven en symbolen de
kenner veel vertellen
over het poëtische leven
van de Aziatische mens,
zijn interieur te verrij
ken en het warmte en
gloed te verlenen.
Het kopen van een
Oosters tapijt is echt een
zaak van vertrouwen De
firma Con en Verdonck
heeft zich al een kwart
eeuw dat vertrouwen
waardig getoond. In 1933
vestigden beide heren in
de Leidsestraat te Am
sterdam een zaak. die
sindsdien tweemaal uit
gebreid is en filialen
heeft gekregen in Rot
terdam (op de Lijnbaan
sinds 1953) in New York
vorig jaar en in Den
Haag dit jaar. De naam
is in Nederland een be
grip geworden voor
iedereen die van mooie
tapijten houdt.
veel moeilijker om Oos
terse tapijten te kopen
dan ze van de hand te
doen. „Het is een hek
sentoer om aan een mooie
pers te komen. Daarvoor
moet je naar het land
van herkomst zelf gaan.
Wij hebben door Turkije,
Rusland, Perzië en Af
ghanistan gezworven,
vele malen, en nog steeds
moet men dezelfde tac
tiek toepassen bij het
handel drijven. Twee
maanden lang elke dag
thee drinken met een
oude Perzische „baron"
om van hem een mooie
Heriz te bemachtigen
valt niet mee". Toen de
koper scheep ging, lag
die Heriz nog altijd in de
kamer van de baron,
maar eenmaal in Holland
aan wal, vond hij een te
legram, waarin de trans
actie werd bevestigd.
Het mooiste stuk van
Con, collectie is een min
sten» tachtig jaar oude
antieke Keshan, die hli
in 1938 voor 20 mille in
Moskou kocht. Hij deed
daar grote zaken, maar
liet de koop van de ge
hele partij afhangen van
die ene Pers. De Russen
wilden er eerst niets van
weten, maar gaven ten
slotte toe. Al tientallen
malen heeft de heer Con
het „juweel'' van de
hand kunnen doen maar
hij is er erg aan gehecht
en heeft het nu ziin
dochter op haar 21st.e
verjaardag cadeau ge
daan. Zo blijft het in de
familie.
„Voor ons is de bazaar
van Teheran en Kaboel
even vertrouwd als de
Kalverstraat en wanneer
wij een koffiehuis in
Ispahan binnenlopen,
merkt de waard op, dat
wij mager geworden zijn
of vraagt een knecht ons
of de kinderen dit jaar
zijn overgegaan op
school. Een goede tapijt
verkoper is een esthetisch
adviseur, zo zegt de heer
Con. Hij moet verstand
hebben van meubelstij
len en kleurschakeringen
en vooral van sfeer. Hij
is aardrijkskundeleraar,
geschiedenisdocenit. kun
stenaar. binnenhuisarchi
tect en handelaar teza
men
Het Internationaal Grechtshof in Den
Haag heeft zaterdag de openbare be
handeling van de kwestie-Elisabeth Boll
beëindigd. Nadat zaterdag de Belgische
prof. Rolin, de raadsman van Zweden
en de tweede Zweedse raadsman. Petren.
hadden geantwoord op opmerkingen van
de Nederlandse raadslieden, prof. Kisch
en mr. Riphagen, deelde de president van
het hof mede. dat „te zijner tijd" zal
worden meegedeeld wanneer het hof uit
spraak zal doen.
TER GELEGENHEID
van het jubileum is de
zaak in de Leidsestraat
herschapen in een Oos
ters „paradijs", waarin
van 6 tot en met 18 ok
tober een tentoonstelling
wordt gehouden van de
schitterendste pronkstuk
ken van Con en Ver
donck» verzameling, aan
gevuld met enkele unie
ke kleden uit het buiten
land. Men kan daar zijn
ogen laten „weiden"
over rustige Afghanen.
die het ook in een mo
dern interieur zo goed
doen. of vol bewondering
stil staan voor een
Aubisson-Chinees tapijt
met klassieke motieven
Men zal u graag Perzi
sche tapijtjes, ezeltassen
of bidkleedje, laten zien
met een kleur groen erin
welke vervaardigd is uit
bladeren van de wede,
die 200 jaar gerot heb
ben; een kleur die thans
op natuurlijke wijze niet
meer na te maken is. En
mocht de bezoeker het
voorrecht hebben zelf
met de heer Con in ge
sprek te komen hij zal
zich verbazen over de
uitgebreide kennis van
deze Nederlandse tapijt
handelaar en collectio
neur, die zijn naam en
die van zijn ove'rleden
compagnon thans „in
zilver geknoopt'' ziet En
die zün wetenschap in
een vlot geschreven
boekwerkje aan de ver
getelheid heeft ontrukt.
Naar de A.N.W.B. meedeelt zal ver
moedelijk op 1 november het eerste nieu
we weggedeelte van de rijksweg nr. 28
Zwolle—Amersfoort in de nieuwe grote
verbinding van het noorden van het land
met het zuiden en westen voor het ver
keer worden opengeteld. Het betreft hier
het ongeveer 5 km lange weggedeelte van
af Katerveer aan de westzijde van de
IJsselbrug bij Zwolle naar Wezep
Hiermede zal de eerste fase voltooid
zijn in de aanleg van een geheel nieuwe
verbinding, die straks een nieuwe Zuider-!
zeestraatweg zal gaan vormen.
Om de afzetcrisis voor kolen te over
winnen zal de hoge autoriteit volgens de
verklaringen van dr. Pothoff zich ertoe
beperken de EGKS-landen aan te manen
tot een solidaire houding en solidair han
delen. De Hoge Autoriteit zal echter niet
alle mogelijkheden, die zij volgens de tekst
van het verdrag heeft, in volle omvang ge
bruiken, om harerzijds een harmonisering
af te dwingen.
Voorstellen tot hulpverlening om nlet-
rendabele mijnen te kunnen stilleggen zijn
volgens mededelingen van dr. Potthoff uit
West-Duitslarvi nie, binnengekomen. Vol
gens de tekst van het verdrag kan de
Hoge Autoriteit bij dergelijke stilleggin
gen nog ongeveer l1/* jaar subsidies ver
lenen als de regeringen een subsidie van
gelijke omvang geven en als het betrok
ken land de Hoge Autoriteit een voorstel
daartoe doet.
Dr. Potthoff deelde mede, dat uit België
èn Italië op het ogenblik dergelijke ver
zoeken binnenkomen in een omvang als
men in Luxemburg tot dusverre nog niet
heeft meegemaakt. Het betreft daarbij
niet-rendabele mijnen, die er in de tijd
van hoogconjunctuur mee doorgesleept
werden.
In navolging van de Rijkspostspaar
bank heeft ook de Spaarbank voor de
Stad Amsterdam de rentevergoeding op
de uit hoofde van de Jeugdspaarwet bij
haar ingelegde bedragen verhoogd tot
3,24 pet. per jaar, zulks met ingang van
1 oktober 1958, Tot dan toe bedroeg de
rentevergoeding 3 pet., welk percentage
voor algemene spaargelden ook in de
toekomst gehandhaafd blijft.
(Van onze correspondent)
Inbrekers hebben het afgelopen week
end kans gezien op nog onverklaarbare
manier de juwelierszaak van de heer
Bruggeman aan de Boomstraat te Noord-
wijk binnen te dringen. Een groot aantal
gouden ringen en sieraden werd ont
vreemd. Van de daders ontbreekt ieder
spoor.
De herdenking van de vestiging der Pa
ters Minderbroeders in Drachten, 25 jaar
geleden, werd zaterdagmorgen geopend
met een Pontificale H. Mis in de klooster
kerk der paters te Drachten, opgedragen
door de Bisschop van Groningen, Mgr.
P. A. Nierman. Het kleine kerkgebouw
was geheel gevuld met genodigden waar
onder de uit China verdreven missie-bis
schop mgr. Constans Kramer O. F. M.,
de deken van Leeuwarden en Heerenveen,
rector H. Sondael, secretaris van de St--
Willibrordvereniging, de provinciaal van
de Franciscanen, pater Castillus van den
Eijnde, pater Pauwels O. P., het college
van B. en W. van de gemeente Smallinger-
iand, de burgemeester van Bolsward en
vele andere kerkelijke en wereldlijke per
soonlijkheden.
Na de H. Mis werd in de h'al van het
klooster door de deken van Leeuwarden,
mgr. Th. R. Holtmann. als voorzitter van
de vice-commissie van de St.-Willibrord-
De „Ottensener Eisenwerke" te Ham
burg hebben de afgelopen dagen, op aan
dringen van het Hamburgse arbeidsbu
reau ongeveer 200 Nederlandse arbeiders
ontslagen. Zij waren aangeworven door
bemiddelaars, die arbeiders „uitlenen"
aan bedrijven, daarvoor van die werven
het volle loon van die arbeiders ontvan
gen en dikwijls meer, terwijl zij zelf de
arbeiders beneden het tarief betalen. Ook
Denen en Italianen zijn de laatste tijd
op deze manier voor Hamburg aangewor-
ven
Deze methode, die jaren geleden al in
Duitsland, met name in het Ruhrgebied.
de kop opstak, is door de Duitse over
heid verboden, maar niettemin proberen
de bemiddelaars het steeds weer. Meest
al kunnen de Duitse autoriteiten hen niet
aanpakken, omdat zij buiten Duitsland
wonen.
De Vijfde Republiek is nu een dag oud. Zondagnacht om nul uur, een week na
het referendum, is zij geboren en gisteren nog is zij officieel afgekondigd in de
Staatscourant.
De eerste taak van de regering is nu de nieuwe Assemblee tot stand te brengen.
In de ministerraad van morgen moet generaal De Gaulle zijn beslissing nemen
omtrent de wijze, waarop, over een maand, de verkiezingen voor de Kamer
moeten worden gehouden. Men kan zich de spanning voorstellen, waarmee de
keus van de minister-president door de partijen wordt afgewacht. Enerzijds is
er het feit, dat het ene kiesstelsel een Kamer kan opleveren, die in samenstel
ling hemelsbreed verschilt met een Kamer, die op andere wijze zou zijn geko
zen. Anderzijds hangt het van de verdeling der kaarten af, hoe de toekomstigi
coalities en regeringsmeerderheden zullen kunnen worden gegroepeerd.
Tot voor kort heeft generaal De
Gaulle zich een groot tegenstander ge
toond van het stelsel, dat hier onder de
naam van „uninominaal arrondisse
mentsstelsel" bekend staat. Een dis
trictenstelsel, waarbij er maar één depu-
té per district uit de bus komt (even
tueel na een herstemming, waarbij de
verschillende politieke groeperingen
„kartels aangaan) en er dus een massa
stemmen verloren gaat. Dit stelsel wordt
op het ogenblik voorgestaan door de
socialistische partij, die n.b. vóór de
oorlog de evenredige vertegenwoordi
ging als een principiële eis stelde.
Ds populariteit van dit „uninominale
stelsel" past overigens wel in het hui
dige beeld; de invloed der partijen op
de verkiezingen wordt aanmerkelijk ge
mitigeerd. Niet zelden zullen zeer plaat
selijke invloeden beslissend zijn, In de
heer Guy Mollet, de leider der socia
listen, die algemeen als eerste premier
van de Vijfde Franse Republiek wordt
gedoodverfd, heeft dit stelsel zijn grote
verdediger gevonden en het heet dat hij
generaal De Gaulle er nu ook voor ge
wonnen heeft.
Zeker is dat intussen nog niet. Die
vraag wordt pas morgen opgelost. Men.
kan er op rekenen, dat de tegenstan
ders van dit stelsel in het kabinet nog
zoveel mogelijk zullen trachten te red
den. De heer Pinay b.v. zou een poging
wagen om de al te grote onevenredig
heden uit het ontworpen systeem te
schrappen. Maar het valt moeilijk in te
zien, hoe hij dat zal kunnen doen zon
der dit stelsel, dat de eenvoud zelve is
en op die grond een massa voorstanders
heeft, weer ingewikkeld te maken. Ge
neraal De Gaulle heeft toch al de nei
ging de vraagstukken tot het uiterste
te simplificeren. Maar hoe het ook zij.
in zijn grote redevoering te Lyon (waar
de generaal gisteren na zijn reis door
Algerije en naar Corsica grootscheeps
is ontvangen) heeft De Gaulle van zijn
voorkeur nog niet doen blijken.
vereniging een bronzen plaquette onthuld,
voorstellende de initiatiefnemer van de
stichting van het Apostolaat te Drachten,
pastoor W. A. Overmeer uit Heeg. De pla
quette is het geschenk van de parochianen
van Drachten »n de Uthoven.
In een der lokalen van de nieuwe katho
lieke lagere school werd vervolgens een
receptie voor genodigden gehouden waar
bij de feestrede werd uitgesproken door
Prof. Dr. E. J. Willebrands, voorzitter van
de St.-Willibrordvereniging.
Prof. Willebrands sprak over het onder
werp „De Kerk in de diaspora als gestal
te en opgave" waarin hij erop wees, dat
het begrip diaspora zelf '.ijbels en theolo
gisch als kerkelijke existentie in Neder
land nog nooit op zichzelf is bestudeerd.
Wat des te meer te verwonderen is, om
dat de christelijke diasporagebieden heb
ben bestaan zolang de D'rk bestaat. Het
wordt tijd. dat wij ons ook theologisch
rekenschap geven van de Kerk in de dia
spora, aldus mgr. Willebrands, die vervol
gens een uiteenzetting gaf van de heils
historische betekenis van het woord dia
spora, zoals het die heeft in de.H. Schrift.
De rij van sprekers, die vervolgens nog
felicitatie-toespraken hield, werd geopend
door mgr. P. A. Nierman, die de goede
verstandhouding tussen hem en het Apos
tolaat van de Minderbroeders in Drach
ten memoreerde en hun een geschenk in
enveloppe aanbood. Burgemeester J. L.
Thalen van Smallingerland, roemde de
prettige verhouding tussen de paters Fran
ciscanen en de bevolking van zijn ge
meente. Rector H. Sondael schonk na
mens de St.-Willibrordvereniging 'n feest
gave in enveloppe. Pater A. van Straa-
ten O. E. S. A., bood namens het Con
vent van de Augustijnen te Witmarsum
een schilderij van Assisiê aan. Namens
het comité jubileum-actie Drachten kon
de heer Tjebbe de Jong uit Bolsward de
paters als geschenk van de Friese bevol
king een bedrag van f 5458.- aanbieden.
De Zusters Karmelietessen te Drachten
tenslotte schonken als feestgave drie
fraaie zelfvervaardigde Canonborden.
Hoe de zaak in de ministerraad ligt
is wel duidelijk. Vorige week dinsdag»
toen de kwestie aan de orde was, is er
niet officieel over gestemd, maar zijn
we' de koppen geteld: elf voor en elf
tegen het nninominale stelsel. Onder de
voorstanders was de MRP-voorzitter
Pflimlin. Dit Is, wat de MRP betreft,
van groot belang bij de voorbereiding
der politieke coalisaties voor de her
stemmingen. De partij zelf zal intussen
de volgende week haar houding bij de
verkiezingen vaststellen. Dit zal ge
schieden in een bijeenkomst van de
partijraad en niet in een algemeen con
gres. Dat zal pas na de verkiezingen
worden gehouden.
Zoals we vrijdag meldden heeft men
het houden van een algemeen congres
overwogen, omdat daar waarschijnlijk
de werkelijke verhoudingen in de par-
tij, die dieper verdeeld is over de her-
vormingsplannen van Bidault dan men
aanvankelijk deed voorkomen, beter tot
haar recht zouden komen.
De bijeenkomst van de partijraad zal
door Bidault worden bijgewoond. Om
gedraaid echter blijft het uitgesloten,
dat Pflimlin deel zal nemen aan de be
sprekingen van het bekende groepje
Duchet-Sokistelle-Morice-Bidault. dat
over het Algerijnse vraagstuk zo'n uit
gesproken mening heeft.
De positie van Bidault blijft dus nog
altijd eigenaardig. Pflimlin is druk
doende de partijleiders bijeen te bren
gen. Dat is hem al eenmaal gelukt,
maar de resultaten ervan moeten nog
worden afgewacht. Die zijn beslissend
voor de eenheid en toekomstige koers
in de MRP. Zijn we goed ingelicht, dal
zouden de heer Pflimlin en ook de partij
secretaris voornemens zijn na de ver
kiezingen hun functies neer te leggen.
Het dan te houden algemene congres
zal dan alle vrijheid hebben omtrent de
toekomst van de partij, en dus even
tueel haar transformatie, te beslissen-
Een enkel punt uit de politieke ont
wikkeling valt nog te signaleren. Zo
als gemeld heeft de gauillistische be
weging zich nu als grote eenheid ge
formeerd. Het blijkt echter, dat deze
groep een veel strakker standpuu'
inneemt dan generaal De Gaulle. Te
kenend is in dit verband, dat uit de
zojuist gepubliceerde naamlijst van
het gauillistische partijbesuur blijkt,
dat daarop niet de naam van Pierre
de Gaulle, oud-voorzitter van de Pa-
rij se Raad en broer van de generaal,
voorkomt.
