VOORUITZIENDE GIDS IN EEN
STORMACHTIGE TIJD
Die Zijn schapen
Een Herder
MODERNE PAUS
Z. H. PAUS PIUS XII IN ZIJN WERKKAMER
PERSOONLIJKHEID VAN
WERELD-FORMAAT
HEILIGE OPTIMIST
De enige broeder en de laatst overgebleven zuster van de overleden Paus.
Links: Markies Francesco Pocelli, die, overeenkomstig de familie-traditie
udvocaat van de H. Stoel was. Hij voerde namens Paus Pius XI en de
toenmalige Kardinaal Staatssecretaris Gasparri de delicate onderhande
lingen over het Verdrag van Lateranen, dat in 1929 gesloten werd en een
einde maakte aan de „Romeinse kwestie". Markies Francesco Pacelli werd
bij die gelegenheid door koning Victor Emmanuel verheven tot Prins van
het Koninkrijk. Hij overleed in 1935. Rechts Elisabetta, markiezin-wedun e
Róssignani-Pocelli. Zij leeft zeer teruggetrokken op de „Piccolo Aventino
en is geheel invalide. Zij ivas evenwel bij iedere Paus-plechtigheid aanwezig
in de speciale loge voor de „Parend di Sua Santita"
VADER DER CHRISTENHEID
GEMEENSCHAPPELIJKE VADER
defend om verzachtingen toe te staan
»Ud eucharistische nuchterheid en in de
3» voorschriften inzake de uren voor
Mten.Wis. Hij heeft er (zoals thans!
J$reri a kan worden gemaakt) letterlijk
caPt)0MVer nagedacht. Hij liet Zich de
en bevindingen voorleggen en
Nd, eerde zorgvuldig de missieven,
hen fzonden door vertrouwensperso-
3«r jj de landen waar de avond-Mis on-
?6st-,-êI>aa^e voorwaarden reeds was toe-
f>*lL jfe^cu d.
tl nnfo utru'Ic. ttnht/lUt tilt'tyni*. dtU' <yn« hrtoth i tkiu
tto-, AvtCi. dntmndmti eil J*nvOu.-utott tiwt Ac- tvj btsti dnl ncndc,
ttxtt- dc fuatvcti\ti. 4.vii mato 'f\ Je IJt tf jj lonn-dj tTt* - *n t llrn <iai
3.4- 1 vtrlCi* lusitt* f tow jfïtx tyi tigvA-. ftvi tn'nwu- 'In Itt ih fn to
JfiiAtCt tTnj!v— di! pttt-udv*, 4jjtrttkt wttmbc. (OI trnto dtlit
fJ'S.Jwi^ntoruA i'«|iinws, da/U g'U Ju-i A-wd.. u,^.
ttl<- to diM'nmiptt, dtila pi i^kivui i6//'«^ib AtJln~ vif*.
3 »yvktt nmUu, aAj—, ec unAUm, rjttu p, m« ptU Aiyni. <UIU. tinto.
Ja itk. truJJi'ttu—fiüC a.ttto «- ^fnAiu- /wmwrvm. 'tïtu yU tumini
/uf/Aü v*tto ittin* dti yitctUltA'eU. ^«cc -c jtt. nmtu
Het moment der Paus-kroning op
12 Maart 1939, op de Loggia van
de basiliek van St Pieter. Kardi
naal Caccia Dominioni die in
1946 overleed) plaatst Pius XII
de tiara op liet hoofd. Op het
laatste ogenblik kreeg de foto
graaf van Felici, de traditionele
Pauselijke Hof fotograaf toestem
ming om dit wereld-historische
gebeuren op de plaat vast te leg
gen. Hét is de enige en wel wat
ongelukkige-opname die bij deze
gelegenheid gemaakt is.
Het gebed voor het eerste Congres Wereldapostolaat, dat door
Paus Pius XII Zelf werd opgesteld (Facsimile van Zijn
handschrift
gaf Hij zich volkomen. Zoals alleen een
Vader doen kan. En Hij ontplooide een
activiteit, die nauwelijks meer op natuur
lijke wijze te verklaren valt.
Het ontbreken van Zijn „kinderen" uit
geheel Oost-Europa werd daarom voor
Hem tot een fel verdriet. Hij zelf gebruikte
voor de eerste maal de schrijnende woor
den, „Kerk der Stilte", en bewees telkens
opnieuw toe intens Hij meeleefde met
hen, die door de rest van de wereld ver
laten, zonder enig uitzicht, op zulk een
verschrikkelijke manier vervolgd worden
de christenheid zou worden aan de
Koningin van hemel en aarde voor het
behoud van de vrede en de gerechtig
heid. De H. Vader zelf gihg hierbij voor
totdat Hij in Januari 1954, volkomen uit
geput, ernstig ziek werd en iedereen
vreesde, dat Hij zou sterven.
Het was voor het eerst in Zijn leven,
dat Hij rust nam, maar zelfs toen konden
de behandelende geneesheren, niet van
Hem gedaan krijgen, dat Hij zich werke>
lijk volkomen rust gunde. Hij volgde de
gebeurtenissen in de wereld voortdurend
en aandachtig. Hij hield toch nog een
radiotoespraak tot de zieken. Nog niet
geheel genezen verscheen Hij op Paas-
morgen op de loggia van Sint Pieter en
zegende „de stad en de wereld".
Hij herstelde en hervatte onmiddellijk
Zijn overladen arbeid. Opnieuw volgden
Zijn toespraken, radioboodschappen en
brieven elkaar in èen verbijsterend aan
tal elkaar op. Hij sprak tijdens een zeer
vermoeiende plechtigheid Zijn voorganger
Pius X tot heilige van Gods Kerk.
Maar Zijn gezondheidstoestand bleek
sinds Zijn 'ziekte toch ernstig geschokt.
Van tijd tot tijd kwamen de hinderlijke
hikverschijnselen terug en de pelgrims
naar het Vaderhuis, die weer in grote ge
tale werden toegelaten zij het dan dat
het aantal audiënties werd verminderd
konden constateren, hoe snel de Paus ver
moeid geraakte, maar ook hoe Hij zich
dwong om aan deze vermoeidheid niet toe
te geven.
Het gezag van de H. Stoel is tijdens
Zijn Pontificaat toegenomen op een
wijze, zoals de geschiedenis der laat
ste eeuwen niet heeft gezien. Hij werd be
luisterd door volkeren en regeringen en
voortdurend werd Hem soms openlijk,
meestal langs diplomatieke of vertrouwe
lijke weg gevraagd naar Zijn mening
of standpunt inzake de meest uiteenlopen
de problemen. Economen en astronomen
verzochten evengoed om „een Rede" of
„een Schrijven", als werkgevers, syndica
listen, federalisten en politici.In de
loop van Zijn Pontificaat steeg het aantal
regeringen, dat officiële diplomatieke be
trekkingen met de H. Stoel wenste te on-
ettjto ij ft
Het zou niet mogelijk zijn om de Documen
ten, redevoeringen en Boodschappen op te
sommen, waarin Hij zich richt tot of
spreekt over de verdrukte landen en vol
keren. En niemand weet, hoe intens en
smekend Hij gebeden heeft voor hen: tot
Gods Zoon, Wiens plaats Hij bekleedde.
En tot Zijn H. Moeder, aan Wie Hij o.a. op
zeer bijzondere wijze de volkeren van Rus
land toewijdde.
Zijn activiteit zette Hij voort, ook
toen zich verschijnselen voordeden,
welke er op wezen, dat Hij volkomen
overwerkt was. Ondanks de dringende
adviezen van Ziin geneesheer, wilde
Pius XII niet afwijken van zijn rigou
reus werkschema. Een nieuw jaar van
1 bezinning werd afgekondigd, het Maria-
jaar, dat één geweldige smeekbede van
De overstelpende grote activiteit tot leniging van zoveel oorlogsleed
Verhinderde Hem niet om op de eerste plaats de Opvolger van Petrus te
-ljn. Het roer van dat schip in handen te houden, dat de Voorzienigheid
hem had toevertrouwd.
En zo kan het niet anders dan dat
fet nageslacht in Hem de, „moderne
*~aus" zal zien. De grote Hervormer, die
?e noden van de tijd en de nieuwe eisen
jjgreep. Het is typerend, dat men van
dag Zijner uitverkiezing af in Rome
verwachting uitsprak, „dat PiusXII
revolutionnaire wijze de Kerk zou
hervormenHij was immers bekend als
•jnodern". Hij zou dus open oog hebben
^°or wat er veranderd en aangepast
niende te worden.
Nog typerender is, dat juist zij die dit
hJPo-s en te onpas uitspraken, geenszins
hphenen te zien, wat Hij inderdaad aan
het vernieuwen en hervormen was. Hij
feed het alleen niet op „revolutionnaire"
£\>ze, doch geleidelijk en voorzichtig.
foais Zijn aard was en zoals het aller-
h°ogste Ambt, dat Hij bekleedde, het
vroeg.
En ook op dit gebied is het duidelijk,
at een vluchtige schets onmogelijk een
°Uedig overzicht kan bevatten van Zijn
Jhaatregelen en besluiten. Het zal (later)
"°ekdelen vullen
Hij kon natuurlijkerwijze eerst begin-
met deze taak. deze Roeping, nadat
aet zwaarste deel van de oorlogszorgen
aren weggenomen- Eén Zijner eerste da-
®en was de Apostolische Constitutie van
December 1945 inzake de wijze waarop
8°rtaan „sede vacante" de nieuwe
aus zal worden gekozen.
Tegelijkertijd nam Hij de her-organisa-
le van de Katholieke Actie ter hand.
En dezelfde Katholieke Actie, die Hij
Persoonlijk had georganiseerd en ge-re-
Saniseerd, kreeg van Hem een nieuw
u^akter, toen Hij in Zijn grote rede tot
81 tweede wereld-congres van het Leken-
bostolaat de deelnemers aanradde om
Je"we vormen te vinden, waarbij Hij er
?et klem op wees, dat „dé" Katholieke
°tie geenszins een monopolie moet zijn,
IN het midden van deze twintigste eeuw
op de Stoel van Petrus geroepen, kon
Hij zich niet onttrekken aan de mon
diale belangstelling. Nooit was een Paus
zo in het middelpunt van het wereldge
beuren.
Onder de oorlog reeds begon dit. Pro
paganda ontziet niemand en wendt elk
middel aan. Hij werd beschuldigd van
pro-Duitse gevoelens, maar evenzeer van
„communistische neigingen". Zoais Hij
gedurende Zijn ganse Pontificaat ook
en voo-ral na de oorlog door alle par
tijen werd beschuldigd: door de één van
„kapitalistische voorkeuren",' door de an
der van „progressief socialisme" door
sommigen werd Hij op een lijn gesteld
met „Moskou", door anderen werd Hem
verweten „slaaf van Amerika" te zijn.
Hij was en wilde niets anders zijn dan:
Vader der Christenheid. Hij stond „aan
het roer" en ga] dit niet uit handen.
Hij stond ook bove^i de partijen. Hij zag
de wereld van boven af. Vanuit dat hoge
venster van Zijn werkkamer, maar te
vens vanuit Zijn allerhoogste positie van
Opperpriester, die zichzelf verantwoor
delijk weet voor de daden der mensheid.
Hij veroordeelde het communisme en
paste het harde middel toe, waarover de
Plaatsbekleder van Christus beschikken
kan en beschikken moet: de ex-com-
municatie. Ganse volkeren zag Hij te
gronde gaan; rijen van Martelaars gin
gen Hem voorbij, in rapporten, brieven,
telegrammen. Maar aan de Generale
Overste van een belangrijke Orde van
vrouwelijke religieusen, die Hem om
raad kwamen vragen, gaf Hij in eerlijke
spontaniteit ten antwoord: „Ma come
Maar wat nuf Zoudt U Uw dochters
Op 7 Februari, kort na Zijn verliet-
fing tot kardinaal in december 1929,
wordt Z. Em. kardinaal Pacelli be
noemd tot Staatssecretaris van Paus
Pius XI, een functie die Hij zal ver
vullen tot Hij, op 2 Maart 1939, tot
Paus gekozen ivordt.
spraken: Zijn rede tot de Katholieke me
dici (1 oktober '49), waarin Hij voor altijd
de kunstmatige bevruchting veroordeelde;
Zijn woorden tot de Vroedvrouwen, waarin
Hij de moderne, allergevaarlijkste dwa
lingen op sexueel gebied rechtzette (29
October '51). Maar wei degelijk ook zijn
indrukwekkende woorden, waarmee Hij
bewees dat de wetenschap en de nieuwste
ontdekkingen nimmer in strijd kunnen zijn
met het door Christus-zelf geopenbaarde
Geloof (1951, tot het wereld-congres van
de astronomen).
Bijzonder belangrijke uitspraken heeft
Hij gedaan op het gebied van brandende
en altijd actuele problemen inzake de
vraag of (ingeval van een levensgevaar
lijke bevalling) het leven van de moeder
of van het kind „voorgaat", inzake het
probleem van de „periodieke onthouding",
inzake de (scherp veroordeelde) „Situati
ons Ethik" en tal van andere brandende,
moderne kwesties.
En daarnaast Zijn sociale leer: De woor
den „betere verdeling van de rijkdommen"
- „grotere sociale gerechtigheid"
.evenwicht tussen de bezittende klasse
(en natie!) en de armen van dezelfde ca
tegorie". Het zijn bijna „stokpaarden" ge-
1 worden van dit Pontificaat. Zijn brieven
cn richtlijnen aan de bijeenkomsten van
I de „Sociale Week", zowel in Frankrijk als
in Italië vormen afdoende en voor lange
jaren het antwoord op eerlijke vragen,
I evengoed als op oneerlijke beschuldigin
gen! En hoe Hij de „rijken en machtigen"
op hun plaats en plicht wees, dat tonen
i de veelzeggende (en felbecritiseerde!) re
devoeringen aan die Hij op grond van
1 een oude traditie telkenjare uitsprak
tijdens de audiëntie, waarop de Romeinse
adel Hem zijn Nieuwjaarswensen aanbood
heldhaftigheid, die dit rapport toch wel
degelijk óók vermeldt, dat dié juist een
betere toekomst aankondigen
Uit ai Zijn redevoeringen en boodschap
pen uit de oorlogstijd leest men Zijn
overtuiging, dat de regeerders en volke
ren uit deze afschuwelijke les uiteindelijk
zouden Ieren de wereld menselijker en
de samenleving humaner op te bouwen.
En de ontstellende ramp, die ons vader
land trof op 1 Februari 1953, deed Hem
niet slechts ondanks Zijn ziekte on
middellijk en persoonlijk een grootscheep
j se hulpactie organiseren. Neen, zij werd
aanleiding voor Hem om Graaf Dalla
Torre in grote lijnen diens indrukwek
kend hoofd-artike] aan te geven: is het
niet veelzeggen, aldus dit artikel, dat een
I immense catastrofe in één siag grenzen
wegvaagt, invoer- en douanebepalingen
eenvoudig opheft en plotseling burgers
van de meest verscheiden naties tot
landgenoten eri broeders maakt?
Dit artikel weerspiegelt Zijn optimisme.
Het verliet Hem nooit. En eens tijdens
Zijn rede bij de inwijding van het graf
monument van Zijn voorganger in de Sint
Pieter riep Hij uit (na eerst de tijds
omstandigheden te hebben besproken):
I „Het is een groot voorrecht in deze tijd
te mogen leven en werken.
Gaf de wereld, (en het waren waarlijk
niet alleen de Katholieken!) Hem una
niem de ere-titel „Pastor Angelicus',
Hij zelf voelde zich en noemde zich slechts
„Padre Comune", gemeenschappelijke
Vader.
Voor allen stond Hij open en Hij heeft
letterlijk „kinderen van alle volkeren en
alle stammen" ontvangen, getroost en ge
zegend. Van de eerste dag van Zijn Ponti
ficaat af namen de audiënties toe in aantal
en tijdsduur. Zonder twijfel beschouwde
Hij dit contact met (men kan zeggen) de
mensheid als een der belangrijkste facto
ren van Zijn roeping. Het zijn millioenen,
die Hem ofwel in een kort gesprek ofwel
tijdens een algemene audiëntie hebben ge
sproken of gezien. En het zijn millioenen,
voor wie dit onvergetelijke ogenblikken
zijn geworden. Niemand, die niet soms
tot eigen verbazing een merkwaardig
gevoel van geluk, van nieuwe moed, van
ware opluchting in zich bemerkte, na „bij
de Paus" te zijn geweest.
Het hoogtepunt van Zijn Pontificaat
dat ook Hij zelf als zodanig heeft gezien
is het H. Jaar geweest. Politiek gezien
was dit een hoogst critiek jaar, waarin o.a.
de oorlog op Korea begon. Maar het staat
vast, dat Pius XII zich dat ganse jaar ,op
mystieke wijze gelukkig heeft gevoeld. De
grote algemene vergiffenis en verzoening,
de stromen van genade, die verdiend wer
den, de algehele vernieuwing en het feit,
dat millioenen over de wereld trokken om
elkaar te ontmoeten „in het Huis van de
Gemeenschappelijke Vader" (zoals Hij bij
herhaling zei) gaj Hem de zekerheid,
dat althans een deel van het oorlogskwaad
werd goed gemaakt en vergeven. Daarom
derhouden tot bijna 50. Ver
scheidene van de belang
rijkste Aziatische en Afri
kaanse niet-christelijke mo
gendheden namen het initi
atief tot het aanknopen van
zulke betrekkingen. We
noemen slechts: India, In
donesia, het Nationalistisch
China, Egypte, Libanon en
Syrië. En het is juist Pius
XII geweest, die voor het
eerst n iet-Italianen op de
leidende posten van de pau
selijke diplomatieke dienst
heeft benoemd.
Kardinaal-Staatssecretaris werd kardinaal Pacelli in de gehele wereld
h^end door de vele reizen, in opdracht en als Legaat van Pius XI onder-
en. De foto toont Hem op weg naar de plechtige sluiting van het
"tharistisch Congres van Buenos-Aires, in 1934, waar Hij één van Zijn
beroemd geworden redevoeringen uitsprak.
China willen doen verlaten, alleen om
dat daar nu een vervolging tegen de
Kerk is ontketend een vervolging, die
alleen maar t ij del ij k zijn kdn f Neen,
Eerwaarde Moeder! Zelfs als zij alle
maal de heldendood moeten sterven
wat zeg Ik f juist indien zy dit
grote voorrecht zullen verkrijgen, zullen
zij het zaad van Christus zijn in dat
ongelukkige land
Altijd en overal luidde Zjjn parool:
blijven waar God ons geroepen heeft.
Daarom weigerde hij nadrukkelijk
het Hongaarse aanbod om Kardinaal
Mindszenty toestemming te geven met
een regerings-toestel naar Rome te
vliegen. „Indien de Primaat het land niet
verlaat binnen tien dagen, zal hij worden
gearresteerd"En de Paus, die Mindszen
ty persoonlijk goed kende bovendien,
liet officieel maar in het geheim
antwoorden, dat de Aartsbisschop van
Esztergom, die bovendien Primaat van
het katholieke Hongarije was, zonder
twyfel liever bij „zijn kudde" zou willen
blijven
ch veeleer een algemeen begrip. Dat
historische rede van „wijziging
in terminologie als in structuur".
aarnaast bezon Hij zich op de klooster-
tu, Hij keurde de z.g- „seculiere Insti.
5 n" 'goed en steunde het streven naar
^Passing van de oude reguliere Orden
Congregaties (het mondiale Religieu-
"Congres van November 1950 was hier-
va!J het historische begin). De vernieuwing
L ie vrouwelijke religieuse levensstaat
'•ek niet aUeen bevorderd, maar in
rjc,ere zin zelfs bevolen. Hij verstrekte
rijnen en gelastte hervormingen (b.v.
e de kleding, waaromtrent veel hei-
Vgjhhe tegenstand werd ontmoet!). Bo-
ijaadien besteedde Hij bijzonder veel aan-
ïj ht aan het leven van de slotzusters,
'isck tevens gaf Hij de grote stoot tot het
^kakelen van de leken.
V0j aar het aanpassen van de „Staat van
tyjj^Paaktheid", de religieuse dus; het
&ri 0p ttieuwe arbeidsterreinen van de
x fst®rs; het inschakelen der leken kon
siev°'gens Zijn wereld-wijde inzichten
t0 hts vrucht afwerpen in de „Kruis-
3? J v°or een Nieuwe Wereld", als ook
erk als zodanig zich meer zou open-
etl' aanpassen. Daarom voerde Hij de
t^Ahrrus in, tijdens de oorlog, in al die
ïl6l®hen en landen waar dit noodzakelijk
Daarom hechtte Hij (ondanks
Sjj^heikkige en eigenwijze tegenstand..)
h^iit
Vat, E,Van het Doopsel in bepaalde streken
g°edkeuring eraan, dat het Sacra-
?an pan het Doopsel in bepaalde streken
<Je Frankrijk zou worden toegediend in
'hdstaal.
Eenieder herinnert zich nog de hoogst
ongewone interventie van Paus Pius XII
ten tijde van de tragische gebeurtenissen
in Hongarije in oktober-november 1956,
toen Hjj in verloop van slechts enkele
dagen drie officiële documenten aan dit
drama wijdde.
Maar Vader der Christenheid was Hij
ook op andere, evenzeer actuële gebieden.
We herinneren aan slechts enkele van Zijn
hoogstpersoonlijke, maar blijvende uit-
er ar&o dit dan geen „revolutionnaire"
^'euwingen?
baa at Hem de grootste zorgen heeft ge
'rd
a®.
op dit gebied was de aan-
Uit die van alle zijden op Hem werd
^ot-eduSl lan.8?aan? overwon Hij Zijn
C) dat ^et heiligste Sacrament,
'?a9ri^ristus Zijn Kerk naliet, aan ver-
het, b,zin£' aan oneerbiedigheid zou wor-
?ahtn 'oot2esteld, a]s Hij toegaf- Lang-
8'hg, z'c^ h'j Hem de overtui-
r?h" Eat -pok hiervoor de tijden rijp wa-
hüs", n Constitutie „Christus Domi.
>°°fbpS^Poateerd 6 Januari 1953. is een
lid Seworden van Zijn wijsheid en
En hovenal: van Zijn eigen
V°°r h rJeersende vroomheid en verering
e Allerheiligst Sacrament.
van wat officieel „een
af het H It- genoemd, kwam einde-
vLv°or 1uieve besluit, dat van toen
bluhooptp'e!e wereld gold: de zo lang
ÓBf er> voAer/;achtlng inzahe het nuchter-
I„ 'hitiev r. en Communie en het
stad „nv°eren van de „avondmis",
avon?°n,e worden nu al sinds jaren
W,? ?"cr>„T1Sspn opgedragen, die door
Olden. aantal gelovigen bezocht
Wat eigenlijk het minst van Hem be
kend is en men moet het betreu
ren, is Zijn karakteristieke opge
wektheid. Ondanks Zijn grote zorgen en
ondanks het feit, dat Hij (inderdaad!) „een
der best geïnformeerde persoonlijkheden
ter wereld" was, verloor Hij nooit de moed
Integendeel: hierin was Hij echt Romeins,
dat Hij onveranderlijk de lichtzijde zag. Uit
de grootste rampen en tegenslagen, die de
wereld troffen tijdens Zijn veel-bewogen
Pontificaat, concludeerde Hij altijd met te
wijzen op de Voorzienigheid, die hieruit
toch wel weer positieve resultaten zou
doen voortkomen. Zelfs de vreselijkste
oorlog, die de mensheid ooit gevoerd heeft,
kon Zijn ingeboren optimisme niet aan
tasten. Het kwam voor, dat een medewer
ker Hem in diepe verslagenheid een ont
stellend rapport bracht. Hij nam het en las
het zorgvuldig, de beschrijving van de al
gehele vernietiging van een bloeiende stad.
Aan het einde zei Hij met tranen in de
ogen: „Weet u, Monseigneur, het hart
bloedt bij het vernemen van zulk nieuws...
Maar gelooft u ook niet, dat die staaltjes
van onderlinge solidariteit en van grote
In februari 1946 benoem
de Hij niet minder dan 32
en in januari 1953 opnieuw
24 nieuwe Kardinalen. Hij
is de eerste Paus die se
dert het verblijf in Avig
non de Italianen in de
minderheid bracht binnen
het H. College.
Zijn persoonlijk gezag in
de wereld was onbereken
baar groot. In de vrije we
reld, maar (bijna méér
nog achter het IJze
ren Gordijn, waar de
machthebbers Hem vrees
den als hun gevaarlijkste
vijand. De honende vraag
van Stalin aan Churchill
tijdens de Conferentie van
Teheran: „Over hoeveel di
visies beschikt de Paus", is
zowel politiek als psycholo
gisch een blunder geweest,
die de Rode Dictator ern
stig zal hebben betreurd:
het was als sarcastische
verachting bedoeld wel
licht, maar het verried het
ontzag voor de enige Macht
ter wereld, waartegen zijn
ijskoude misdadigheid niets
vermocht te bereiken.
Die Macht bestaat uit de
Liefde, die Paus Pius XII
geestelijke Vader van
vierhonderd-millioen gelo
vigen in deze wereld
vertegenwoordigde en belichaamde. Hij
zag hoe de vijanden van de Liefde de
„christelijk" noemde, belaagden en hoe zij
vooral de Kerk met alle middelen tracht
ten te vernietigen. Maar met souvereine
hoogheid wist Hij, (die immers Plaatsbe
kleder was van Diegene, Die door te ster
ven het Leven herstelde,) dat de Poorten
der Hel haar nimmer zullen overscha
duwen.
Deze wetenschap is het geheim van het
Pausschap. Hierin schuilt zijn onaantast
bare kracht!
Een Paus sterft en de Kerk treurt, zoals
zeker thans de wereld treurt. Maar
de Paus leeft. Wij katholieken betreuren
het verscheiden van een oprecht-beminde
Vader, Onze Pastor Angelicus. Maar wij
weten zoals Hij-zelf het wist met on
feilbare zekerheid dat Hij in wezen
niet meer was dan een schakel van de
onverbreekbare keten. Een voorbijgaande
telg van de oudste en meest verheven Dy
nastie, die de geschiedenis der mensheid
kent.
Ontelbare vorstenhuizen, regeerders en
tyrannen, almachtige dictatoren en „re
giems" zijn voorbijgegaan en verdwenen.
En het énige „spoor" dat ze hebben nage
laten, vindt men afgedrukt in de.ge
schiedenis-boeken. Maar de Dynastie,
waarvan Hij deel uitmaakte, zal nimmer
voorbijgaan. Want tot haar werd gezegd:
Voor de kinderen was de H. Vader altijd toegdn-
kelijh en Zijn manier om met hen om te gaan
was ontroerend. Hij stelde de grappigste vragen
en zei bij voorkeur „ondeugende" dingen, die de
kinderen aan het lachen maakten. Ontelbaar zijn
de anecdoten die over deze kinder-audiënties de
ronde doen: hoe Hij met de Romeinse straat
jongens in het Romeins dialect sprak; hoe Hij aan
ten grote groep college-jongens vroeg af zij nu
liet iets op de paters hadden aan te merken, en
hoe toen een bijzonder dikke knaap zich daarop
beklaagde, dat het eten wel wat overvloediger
ton zijn, met de vinger dreigend zei: „Tja, dat
is jou wel aan te zien!'
„Tu es Petrus". En zij wist en weet, dat
God-zelf „met Haar zal zijn tot het Einde
der tijden
De Romeinen noemden Hem „Bianco
Padre", de Kerk vereerde Hem met de
titel „Pastor Angelicus". De gehele we
reld kende Hem als „Paus-Pacelli". Hij
heeft gewerkt als weinig anderen. En
wat Hij geleden heeft, weet niemand.
Hoe Zijn verhouding was met God, met
de Madonna en met Zijn „eigen Heili
gen", zal zonder twijfel eens bekend
worden. En het zal óns Zijn tijdge
noten nauwelijks verbazen
Wij zullen Hem nooit kunnen ver
geten, Zijn lessen Zijn voorbeeld
Zijn toewijding. En wij zullen voor Hem
bidden, zoals we dat doen voor alle over
ledenen. Maar we hopen, neen we
WETEN!, dat Hij thans voor óns bidt,
zoals Hij deed als Paus, als ons aller
gemeenschappelijke Vader: Padre Com
mune.
En we kunnen alleen maar denken en
zeggen: Wees bedankt en wees geze
gend.
En....: wees onze voorspraak!
