Groots galabanket
na afloop
Vroege sneeuw
Nederlandse grensboeren
trekken naar Duitsland
Mgr. J. M. Holterman eerste
bisschop van Willemstad
Officiële rouw om met
plechtige Requiemmis besloten
Delegaties van 53 staatshoofden
aanwezig
m,t PHILIPS
..Photoflux
Lekker, maandag
Vandaag spoelt iedereen de melkfles om!
In de
Vaticaanse Sint Pieter
Wrijf Kou en Pijn
we9 DAMPO
Ware mensenzee op laatste dag
Oostduitse episcopaat
protesteert bij regering
Vijvertje bracht 1500
gulden op
Veertig jaar ARK A in
Haarlem
Mgr. Lemmens consa
creerde „zijn" kerk
Nieuwe arrestaties
in Hongarije
Koningin op zilveren
huwelijksfeest
Meer kansen en minder voorschriften
Installatie liad plaats in bijzijn van
mgr. dr. B. J. Alfrink
Benoemingen bisdom
Rotterdam
Kardinaal Wyszynski
te Rome
Uitvaart kardinaal
Costantini
Sfeervolle plechtigheid
MAANDAG 20 OKTOBER 1958 PAGINA 3
Hoge bezoekers
Voor de tweede maal dit jaar
NED. SPAARBANKBOND
In september werd 11,2 miljoen
gespaard
Voorzitter Loerakker pauselijk
onderscheiden
Ook u maakt zulke leuke foto's
Een derde van Expo-bezoekers
kwam naar Civilas Dei
®*et de H. Mis die mgr. Forni zondag
n de tentoonsieliingskerk te 18.30 uur op-
«r°eg, eindigde het Expo-bestaan van Cl-
'tas Dei. Het succes is voor Civitas Dei
an de eerste dag der Wereldtcntoonstel-
'n8 af byzonder groot geweest; voorzich-
JBe ramingen stellen het totaal aantal
ezoekers in het Vaticaans Paviljoen op
tot 15 miljoen.
Oe rouw om Paus Pius XII heeft na
oktober nog meer mensen naar Civi
cs Dei gelokt Duizenden defileerden in
2eze laatste Wt-dagen voorbij het met
auselijke vlaggen versierde borstbeeld
an de overleden Opperherder en tiental-
en bloemstukken werden bit dat beeld ae-
eSd. Het rouwregister telt duizend hand-
ekeningen.
De grootste aandacht hebben ongetwij
feld de kunstschatten van Imago Christi,
"je sociale afdeling, de H. H. Plaatsen, de
Kerk der Stilte en het persbureau in de
eectie der communicatiemiddelen getrok
ken. Vooral op 8 okt., de dag vóór het af
kerven van de Paus. kwam een uitzon
derlijke grote toeloop van Wt-kijkers, die
d® binnenkomende telex-berichten met
ifttense aandacht volgden.
kleine sectie der Oosterse Kerken
P de eerste verdieping van het tentoon-
atellingspaviljoen heeft talrijke oost-Euro-
Pese en inzonderheid Sovjet-bezoekers ge-
'rokken.
»^e sociale dienst van het Christelijk
/^kverbond. die ondergebracht was op de
weede verdieping heeft prestaties gele
erd die niet konden worden „tentoonge-
steld"
^aar actie was gericht op de loons- en
rbeidsvoorwaarden van het Wt-personeel
P heeft tot resultaat gehad, dat ruim R
7 miljoen fr. aan loonaanpassing, pre-
'es en achterstallige betalingen werdpn
dgekeerd.
v Cijfers over kerkbezoeken konden een
,.°udig niet worden bijgehouden. De statis.
'eken over het aantal missen en commu-
'es in de tentoonsteilingskerk en de ka>
"ellen zullen nog worden gepubliceerd,
"e Ierse secretaresse van pater Pey-
nale en Internationale Organisaties gehou
den onder de bescherming van het com
missariaat-generaal van de H. Stoel: 48
hiervan hebben een of meer bijeenkomst
(en) gehouden in het auditorium van Ci
vitas Dei.
Het aantal deelnemers per congres va
rieerde van 300 tot 7.000. Sommige con
gressen moesten twee of drie bijeenkom
sten op een dag houden. Wat het aantal
nationaliteiten betreft, noteerde men bij
voorbeeld op een der congressen 45 deel
nemende landen.
Simultaanvertaling werd tijdens 25 con
gressen gebruikt; elk der 1000 zitplaatsen
van het auditorium was voorzien van een
koptelefoon, waardoor men de referaten
kon volgen. De gebruikte talen waren Ne
derlands, Frans. Duits. Engels. Spaans.
Italiaans. Portugees. Hongaars. De con
gressen hadden religieuze, missiologische
filosofische, sociologische, culturele, pro
fessional,
werpen.
Tot slot
den dat in
vakbeweging- en KA-onder-
dient nog vermeld te wor-
het auditorium verscheidene
culturele manifestaties plaats vonden.
Zangavonden door de Wiener Sanger-
knaben. de Troubadours van Koning Bou-
dewijn, de Franse Jezuiet Pater Duval.
het Oekrains koor van Utrecht; concerten
door het N.T.R.-orkest, het Phiiharmonisch
orkest v. Antwerpen; gala's met de kunst,
groep ,,Thor" enz. Al deze bijeenkomsten
werden bijgewoond door de hoogste kerke
lijke en burgerlijke personaliteiten.
Advertentie)
to]
evenals zijn Spaanse lekenhelpsters
h
ebben, samen met hun Belgische colle-
ua's zorggedragen voor de kleine Rozen-
ransbioscoop. die gelegen onder het audi-
efium Pius XII, vanaf 1 mei met 300
''Plaatsen, ondanks de dagelijkse doorlo
pende vertoningen, de grote massa niet
,°n bergen Slechts eenmaal bleef het Pey
bergen. Slechts eenmaal bleef 't Pey-
'"'s zaaltje gesloten; dat was op 9 okto-
top
Pe
j -r' sterfdag van de Paus. In totaal heb-
15 kleurenfilms van de Rozenkrans-
'°scoop bewonderd.
^Tijdens de Expo zijn in het Vaticaans
av'ljoen 67 congressen van kath Natio-
Voor de tweede maal dit Jaar hebben
e bisschoppen en bisschoppelijke zaak
gelastigden in Oost-Duitsiand zich in een
'"hrijven '°t de Oostduitse premier Gro-
®Wohl gericht. Hierin wijzen zij weder-
0|h op de geloofs- en gewetensnood in de
"estzone. Tegelijkertijd vaardigden zij
een herderlijk schrijven uit. -dat gisteren
de kerken van Oost-Duitsland is voorge
len.
v herinnerend aan hun herderlijke brief
4 mei zeggen de bisschoppen dat de
hk op de vrijheid van godsdienst en ge-
tw steeds groter wordt. Zij proteste-
tegen de talrijke represailles, waar-
fecKde christenen blootgesteld worden. De
De n van de mens worden herhaaldelijk
voeten getreden en de grondwet
esj!jt geschonden, aldus de brief, wanneer
S| 'ke en gewetensvolle burgers ont
ogen worden of geen beroep mogen uit-
V9anen alleen, omdat zij niet willen afzien
een actieve geloofsbeleving. Tenslotte
tus, n de bisschoppen erop, dat de band
eg katholieken van Oost-Duitsland
*teJ?e H Stoel onverbreekbaar is. Even
sch is de band tussen gelovigen en bis-
Alri°Ppen- aldus het herderlijk schrijven.
Q"s meldt het K.N.P.
BRUSSEL, hedenmorgen.
(Van onze correspondent)
De Wereldtentoonstelling 1958 heeft een
koninklijk slot gehad.
De gehele koninklijke familie, die vanaf
de eerste dag grote belangstelling voor
deze internationale gebeurtenis heeft ge
toond, heeft die tot het einde laten voort
duren. Geheel de vorige weck nog zijn
elke dag leden van de koninklijke familie
paviljoens opnieuw gaan bezoeken. Zo
zagen wij daar onder meer vrijdag koning
Leopold, met aan de hand ziin oudste
dochtertje prinses Marie-Christine, in de
landbouwsector van het Nederlandse pa
viljoen wandelen. Koning Boudewijn aar
zelde niet om in een regenbui de ronde
van Vrolijk België te doen en ook prinses
Liliane, de prinsen Albert en Alexander
en koningin Elisabeth kwamen nog her
haaldelijk op de Heizelvlakte.
Toen de Belgische en de buitenlandse
pers in het pershuis een afscheidssrecep-
tie aanboden aan de commissarissen-
generaal der verschillende landen en in
stellingen, die paviljoens op de Expo had
den en die ook werd bijgewoond door het
corps diplomatique en hofdignitarissen.
was het daar dat commissaris-generaal
baron Moens de Fernig door de Koning
aan de telefoon werd geroepen, die hem
meedeelde, dat hij hem als beloning en
waardering voor wat hij met deze Wereld
tentoonstelling voor België had gepres
teerd, de titel van graaf verleende.
Zaterdagavond had in he, paleis der
Elegantie een door de regering aangebo
den slotbanket plaats, waarbij koning
Leopold, prinses Liliane en prins Albert
tot de zeshonderd invité's in groot «oirée-
toilet behoorden. De ruime, moderne zaal
was magnifiek met bloemen versierd. Mi
nister-president Eyskens hield een toe
spraak. waarin hij in de eerste plaats de
koninklijke familie dankte voor haar in
tense belangstelling en medeleven met de
Wereldtentoonstelling. De tentoonstelling
van Brussel noemde de premier een
triomfantelijk succes. Zij heeft, aldus Eys
kens, aap miljoenen mensen de mogelijk
heid gegeven elkaar te ontmoeten en wij
hopen, dat zij heeft kunnen bijdragen tot
een duurzame toenadering. De wedijver
op de exposities was uitsluitend van
vreedzame aard.
Het galabal, dat het banket door de Bel
gische regering moest besluiten en door
de Belgische en de buitenlandse pene
ingericht, werd wegens de rouw om het
overlijden van de Raus afgezegd.
Waren de laatste vier zondagen, wat de
toeloop van buitenlanders op de Expo be
treft, evenveel topdagen, dan was de be
langstelling gisteren zo mogelijk nog gro
ter. Er waren Op de Heizelvlakte ware
zeeën van mensen, die zich langzaam
voortbewogen om een laatste bezoek te
brengen, een laatste blik te werpen op al
dat moois. Het totale aantal bezoekers
schommelt tussen 40 en 41 miljoen. Zon
dagmorgen werd de reeks muziekuitvoe
ringen, die ter gelegenheid van de We
reldtentoonstelling in de St.-Gudele-
hoofdkerk wer^ gegeven, besloten met
een nieuwe uitvoering van de Missa Fes-
tiva voor vier gemengde stemmen met or
gel en koperwerk van de hier steeds meer
gewaardeerde Nederlandse componist
Marius Monnikendam.
Zondagavond hadden op de Expo nog
verscheidene afscheidsrecepties plaats,
o.a. in het paviljoen van de H. Stoel, waar
te voren een avonddankmis werd opge
dragen door de pauselijke nuntius. Laat
in de avonn beleefden honderdduizenden
in en om de Belvédère het afsteken van
een groot vuurwerk. Tot diep in de nacht,
zelfs tot vanmorgen, bleven honderddui
zenden in vrolijk België zich als het ware
vastklampen aan de Expo, waarvan zij
bijna geen afscheid konden nemen.
Zes maanden lang zijn door bezoekers
aan het Nederlandse paviljoen op de we
reldtentoonstelling te Brussel geldstukken
geworpen in het vijvertje van de erehal.
Het werd een totaalbedrag van ongeveer
t 1500,-, dat zaterdag door de commissa
ris-generaal van het paviljoen,de heer
Van Walsum, is overhandigd aan afge
vaardigden van de Nederlandse Vereni
ging voor Weldadigheid te Brussel.
Blijkens de voorlopige cijfers over sep
tember van de bondsspaarbanken van de
Nederlandse Spaarbankbond werd in
september ingelegd 92 miljoen en terug
betaald 80, 8 miljoen, zodat er een voor
delig verschil was van 11,2 miljoen. In
augustus werd 21,1 miljoen gespaard,
in september 1957 was er een nadelig ver
schil van 11,8 miljoen.
In januari-september 1958 werd inge
legd 880,6 miljoen en terugbetaald 775,7
miljoen, een voordelig saldo van 104,9
miljoen. In dezelfde periode van 1957 wa
ren de cijfers 801,9 miljoen en 782,1
miijoen, 'n voordelig verschil van slechts
19,8 miljoen.
(Van onze correspondent)
Bij gelegenheid van het veertigjarig
bestaan van de afdeling Haarlem van de
ARKA. de Algemene Rooms-Katholieke
Ambtenaren-vereniging, is de voorzitter,
de heer J. J. Loerakker, benoemd tot rid
der in de orde van de H. Gregorlus de
Grote. De geestelijke adviseur van de
afdeling, pater dr. O. Albers O.E.S.A.
heeft van de onderscheiding mededeling
gedaan tijdens een drukke receptie, die
zaterdagmiddag in café-restaurant Brink-
mann is gehouden. Vele sprekers hebben
deze middag het bestuur van de ARKA-af
deling hun gelukwensen aangeboden. On
dermeer gaven van hun belangstelling
blijk: de bisschop-coadjutor van Haarlem,
Z. H. Exc. mgr. J. a. E. van Dodewaard;
de burgemeester van Haarlem, mr. O. P.
F. M. Cremers; wethouder J. A. Schip
pers, de gemeentesecretaris, mr. Phaff,
vertegenwoordigers van de ABVA, de
Christelijke Bond van Overheidsperso
neel, de r.-k. politiebond St.-Michael en
de KABO. Vertegenwoordigers van de af
delingen Den Haag, Alkmaar en Zaan
dam waren mede aanwezig.
Pater Albers heeft gistermorgen In de
kapel van het Triniteitslyceum een plech
tige H. Mis voor de leden opgedragen.
Z.H.Exc. mgr. ar. G. Lemmens heeft
zondagmorgen de nieuwe St.-Gulielmus-
kerk te Maastricht, die Limburg aan zjjn
„Vader. Bisschop" heeft geschonken, bij
gelegenheid van zijn zilveren bisschops
jubileum, geconsacreerd.
Mgr. Lemmens werd bij deze plechtig
heid geassisteerd door mgr. M. Jennes-
kens, deken van Maastricht en W. Del-
hoofen, secretaris van het bisdom Roer
mond als troondiakens. Rector Engelen
en kapelaan Meertens fungeerden als di
aken en subdiaken.
De plechtige kerkconsecratie werd bij
gewoond door het volledige jubileumco
mité onder voorzitterschap van mr. E.
Delhougne, dr. F. Houben, commissaris
van de Koningin; wethouder G. Gybels,
locoburgemeester; drs. P. Moonen, secre
taris van het Bisdom; aalmoezenier L.
Feiter en tal van geestelijke en andere
autoriteiten.
In het voorportaal van de kerk prijkt
een portret van Mgr. Lemmens, in op
dracht van het Maastrichtse gemeentebe
stuur geschilderd door Hetty Kluytmans.
Het officiële Hongaarse persbureau
„M.T.I." meldt, dat de journalist Sandor
Fekete en de hoogleraar in de kinder
psychologie Ference Merey zijn gearres
teerd wegens het „in gevaar brengen van
de staatsveiligheid".
Sandor Fekete heeft vóór oktober 1956
meegewerkt aan het Hongaarse commu
nistische dagblad „Zsabad Nep". Hij be
hoorde tot de intellectuele volgelingen van
de terechtgestelde voormalige premier
Imre Nagy Hij was ook een voorstander
van Hongaars-Joegoslavische toenadering.
Professor Merey is een der beste Hon
gaarse specialisten op het gebied der kin
derpsychologie. Hij heeft een leerstoel be
kleed aan de universiteit van Boedapest.
Er was van communistische zijde scher
pe kritiek op hem uitgeoefend wegens zijn
vooruitstrevende denkbeelden op opvoed
kundig gebied.
Van betrouwbare zijde wordt voorts
vernomen, dat de Hongaarse regering in
Boedepest circa 550 advocaten heeft ge
schorst Ook i. d. provincie zijn zuiverings
maatregelen genomen en sommige dor
pen en kleine steden zitten geheel zonder
advocaten. De minister van justitie, dr.
Ferenc Nezval. staat op het standpunt,
dat er te veel advocaten zijn.
Volgens te Wenen aangekomen reizigers
uit Hongarije zijn er de afgelopen week
veel arrestaties in Hongarije verricht.
Mogelijk vrezen de autoriteiten ongere
geldheden op 23 oktober, de herdenkings
dag van de opstand van 1956.
Zaterdagavond werd op Slot Loevestein
het zilveren huwelijksfeest gevierd van
mr. L. J. R. J. ridder van Rappard en
mevrouw E. van Rappard, baronesse
van Hardenbroek. Mr. Van Rappard is
burgemeester van Gorinchem en slot
voogd van Loevestein.
Onder de gasten bevonden zich H. M.
Koningin Juliana, Z.K.H. Prins Bernhard
en de prinsessen Beatrix en Irene.
Het oude slot, bekend uit de vaderland
se geschiedenis o.a. door het ver
blijf van Hogo de Groot, was luisterrijk
versierd en prachtig verlicht.
In de afgelopen twee jaren is uit de
gemeente Hardenberg een aantal boeren
vertrokken naar de in het Duitse grensge
bied gelegen gemeenten Emtichheim cn
Itterbecke. De reden hiervan moet voor
namelijk worden gezocht in het grondte-
kort in Nederland. Aan de andere zijde
van de grens is daarentegen grond in rui
me mate voorhanden.
Vele kleine Duitse boeren zijn naar de
industriegebieden vertrokken en vele
Westduitse weduwen waren het boven
dien moe met vreemde arbeidskrachten
hun bedrijfje op gang te houden. Zij ga
ven er de voorkeur aan hun bedrijven te
verkopen of te verhuren. Tevens zijn aan
de Duitse zijde van de grens grote ontgin
ningswerken in uitvoering, hetgeen onder
meer tot gevolg heeft een aanzienlijke
verbetering van de afwatering. Door de
uitvoering van het zogenaamde „Ems-
landplan" kunnen duizenden hectaren land
in cultuur worden gebracht. Deze gron
den worden van een eerste bemesting
voorzien en vervolgens door de eigenaren
verpacht. Van Duitse zijde werd ons me
degedeeld. dat men deze gronden gaarne
uitgeeft san Nederlandse boeren, omdat
men verwacht, dat zij het land in betere
conditie zullen brengen.
Voorts lijkt het aan aantal boeren wel
aantrekkelijk, dat er in Duitsland minder
voorschriften zijn op het gebied van de ge
zondheid van de gewassen; zo gelden er
geen voorschriften in verband met de aar
dappelmoeheid. Het mereqdeel van de mi
grerende boeren uit dit gebied er zijn
er ook bij uit Schoonebeek behoort tot
de gereformeerde kerk.
Zowel Hardenberg als Schoonebeek lig
gen in ontwikkelingsgebieden, waar een
deel van de agrarische bevolking zal moe
ten afvloeien naar de industrie. Bij een
deel van de bevolking slaat deze gedachte
niet zo aan, bovendien is de conjunctuur
van het ogenblik wat minder gunstig voor
het opnemen van het agrarisch arbeids-
overschot in de industrie.
Als vertegenwoordiger van het hoogste
katholieke gezag heeft mgr. Lorenzo An-
ronetti, auditor der Nuntiatuur te Ca
racas (Venezuela), zaterdag het nieuw in
gestelde bisdom Willemstad geïnaugu
reerd en mgr. J. M. Holterman O.P.
geïnstalleerd als eerste bisschop van
Willemstad.
De Apostolische Nuntius te Caracas,
mgr. Rafael Forni, die oorspronkelijk de
intronisatie zou verrichten, was te elfder
ure verhinderd, aangezien hij in Vene
zuela dit weekeinde de wijding moest ver
richten van de bisschop van Merida, in
Venezuela, welke wijding in verband met
het overlijden van Paus Pius XII was uit
gesteld.
De plechtigheid te Willemstad werd vol
trokken in aanwezigheid van tal van gees
telijke en wereldlijke autoriteiten, onder
wie mgr. dr. B. J. Alfrink de aarts
bisschop van Utrecht, mgr. S Kuyper
C.ss.R., bisschop van Paramaribo, mgr.
Ituresa, bisschop van Coro, mgr. J. J
Field, bisschop van Grenada en Dom
Adeibert van Duim. abt van het klooster
St.-Benedietus óp Trinidad.
Gouverneur drs. A. B. Speeken
brink, verschillende leden van het An
tilliaanse kabinet, de gezaghebber van
Curagao en véle andere burgerlijke
autoriteiten woonden de plechtigheid,
die werd voltrokken in de tot kathedraal
verheven kerk van de H. Rozenkrans,
bij.
Het apostolisch vicariaat der Ned. An
tillen heeft hiermede opgehouden te be
staan en is vervangen door het bisdom
Willemstad.
Na de inleidende plechtigheden in de
kathedraal, gedurende welke ook de bul
werd voorgelezen en vertaald van de in
stallatie van mgr. Holterman als bisschop
Maar gekheid nu terzij....: een schone melkfles hóórt erbijl
(Van onze correspondent)
ROME, hedenmorgen.
sleepdragers en ceremoniemeesters, was
het de beurt aan de kardinaal-deken. Tis-
serant, die als allerlaatste het Pater Nos-
ter aanhief en twee maal rond de katafalk
liep, een maal met de wij waterskwast en
een maal met het wierookvat. Zijn zetel
stond op een kleine verhoging aan het
hoofdeinde van de katafalk en met zijn in
drukwekkende gestalte en zijn witte baard
geleek hij een hogepriester uit het Oude
Testament.
stramme houding. En over dit alles die
dikke bundel zonnestralen uit de hoge koe
pel, die een lichtplek maakte, die lang
zaam verschoof.
Van d« kardinalen trok Agagianian de
meeste aandacht in zijn oosterse gewaden
als patriarch van de Armeniërs, terwijl
ook kardinaal Valeri door velen werd
aangewezen, evenals de onbeweeglijke Ot-
taviani. de vorstelijke Aloisi Masella en
de boven allen uit stekende kardinaal
Siri.
Onder de genodigden in de speciale loge
trok de waarnemende grootmeester van
de Orde van Maltha, prins Paternó. de
aandacht terwijl de maarschalk van het
conclaaf, (die van a s, zaterdag af een
uiterst belangrijke functie gaat vervullen)
prins Chigi, in zijn magnifiek uniform ook
vele blikken trok.
van Willemstad, legde de nieuwe bisschop
in handen van mgr. Antonetti de eed
van trouw af.
Nadat de auditor de bisschop van Wil
lemstad de staf had overgereikt en mgr.
Holterman was bekleed met de bisschop
pelijke gewaden en op de troon had plaats
genomen, gaf de nieuwe bisschop
uiting aan zijn dankbaarheid jegens de
geestelijkheid, die het mogelijk heeft ge
maakt in de Nederlandse Antillen kerke
lijke autonomie te vestigen. Hij wees op
de hieruit voortvloeiende verantwoorde
lijkheid en verzocht de gelovigen om
steun.
Na zijn toespraak wijdde mgr. Holter
man zijn diocees toe aan het H. Hart
en gaf vervolgens van de treden van
het altaar zijn bisschoppelijke zegen.
Hiermede was de plechtigheid ten ein
de en verliet de stoet van bisschoppen,
assistenten, geestelijken en gasten de ka
thedraal.
Mgr M. A. Jansen, bisschop van Rotter
dam, heeft op zijn verzoek eervol ontslag
verleend uit de bediening aan de zeereer-
waarde heer A. R. M. van Beijnen, die
pastoor was te Schoonhoven. Tot pastoor
aldaar is benoemd de zeereerwaarde heer
H. J. P. Tabink. Tot pastoor te Zeven
hoven, H. Johannes' Geboorte, is benoemd
de zeereerwaarde heer D. B. F. Plaat. Tot
pastoor te Hoek van Holland, H. Egber-
tus, de zeereerwaarde heer C. Vlaar en
tot kapelaan te Wateringen, H. Johannes
de Doper, de weleerwaarde heer H. J. M.
Hofstede, die kapelaan was te Lisse, H.
Agatha.
De aartsbisschop van Warschau, kardi
naal Wyszynski, is gisteravond in Rome
aangekomen. Kardinaal Wyszynski is de
enige kardinaal, renderend in een commu
nistisch land, die het conclaaf zal bijwo
nen.
De Poolse primaat werd door Vaticaan
se functionarissen van het station afge
haald en hartelijk door hen begroet. Hij
weigerde echter enige verklaring af te
leggen tegenover de pers.
De kardinaal, die per speciale aange
koppelde wagon de reis heeft gemaakt,
brengt het aantal der kardinalen, die zich
thans in Rome bevinden, op 46. Er wor
den er nog zes verwacht in de loop van
deze week. Van de 54 kardinalen zullen
er. zoals bekend, twee niet aan het con
claaf kunnen deelnemen nl kardinaal
Stepinac (Joego-Slavië) en kardinaal
Mindszenty (Hongarije).
licht, naar beneden, op een onafzienbare
menigte gelovigen, die het gehele midden
schip vulde, waar men niets kon zien en
waar menigeen het slachtoffer werd van
het gedrang en van de warmte.
Onmiddellijk na afloop van de H. Mis.
toen de kardinaal-deken weer gezeten was
aan de voet van het altaar van de Kathe-
dra, trad mgr. Dante, in gezelschap van
mgr. Amleto Tondini. regent van de Apos
tolische Kanselarij en tweede Latinist van
de Heilige Stoel naar voren en vroeg aani
de kardinaal toestemming tot het voorle
zen van zijn lijkrede over de overledene,
waarna hij het spreekgestoelte beklom en
in prachtig latijn voor de laatste maal dei
lof verkondigde van de wereldfiguur, de>
Vader der Christenheid, de Pastor Angeli-
cus, die Pius de Twaalfde geweest is. Roe
rend was het einde van zijn rede. waarin
hij de overledene toesprak, als ware Hij i
werkelijk nog aanwezig;
„Gij hebt u gegeven, dag en nacht,
voor het welzijn van Gods Kerk Gij
hebt gestreden, onvermoeid, voor de rech
ten en de vrijheden van de mens Gij
hebt Uw stem verheven tegen de dwa
ling, maar Ge hebt de dwalenden terug
geroepen op liefdevolle wijze. Miljoenen,
hebt Gij getroost en gesterkt doen heen
gaan van uw Vaderhuis en niet te tellen
die Uw zegen ontvingen. Moge de Verlos
ser, Wiens plaatsbekleder Gij geweest
zijt. Zich over U ontfermen en U een ere-
plaats bereiden in Zijn koninkrijk".
Onmiddellijk hierna begonnen de voor-
geschreven absouten. Ze werden verricht
door de kardinalen Spellman (New York).
Frings (Keulen). Feltin (Parijs) en Ler-
caro (Bologna) Na deze vier die tegen
over de vier hoeken van de enorme kata
falk waren gezeten, omringd door hun
ten overzicht van de St.-Pieicr, naar zondag de laatste plechtige Requiemmis voor de zielerust
Paus Pius XII is opgedragen.
Gistermorgen heeft de laatste cn allerplechtigste rouwdienst voor Zgne
Heiligheid Paus Pius XII in de Sint-Pieter plaats gehad. Niet minder dan 53
staatshoofden en regeringen waren officieel vertegenwoordigd door delegaties,
waaronder zich de meest vooraanstaande persoonlijkheden bevonden: John
Dulles cn zjjn echtgenote (vergezeld van mrs. Claire Luce en de eveneens
katholieke voorzitter van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, John
McComc) zat er naast de Westduitse minister van buitenlandse zaken, Von
Brentano, en zijn Franse ambtgenoot, Couvc de Murvillc. lid van een bekende
Hugenotenfamilie, alsmede zjjn Belgische collega, die bovendien vergezeld was
van enige hooggeplaatste leden van het hof van koning Boudewijn.
Trouwens deze gehele plechtigheid was
van andere tijden. Een gebeurtenis, die
geen gelijke kent in de wereld. Geen ko
ning en geen vorst en geen staatshoofd,
voor wie zulk een uitvaart wordt gehou
den. Uniformen en gewaden, prelaten en
hoogwaardigheidsbekleder^, militairen in
De Nederlandse delegatie bestond uit
baron mr. E. L. M. H Speyaart van Woer
den. die onze konnigin vertegenwoordig
de, onze ambassadeur bij de Heilige Stoel.
Frangois graaf de Marchante et d'Ansem-
bour? en mgr. E. Damen, huisprelaat
van Zijne Heiligheid en kerkelijk raads
heer van onze ambassade.
De plechtige uitvaart van kardinaal
Costantini wordt morgen gehouden in de
kerk van Sint-Jan van Florentijnen. Kar
dinaal Tisserant zal de absoute verrich
ten. Aldus meldt het K.N.P.
De plechtigheid begon met de intocht
van de kardinaienprcossie. 48 in getal. Zjj
waren gekleed in de paarse Kappa Magna,
terwjjl de ontelbare bisschoppen cn prela
ten allen i nhet zwart waren ten teken
van rouw. Midden in het priesterkoor
stond een reusachtige katafalk opgesteld,
bekroond met een symbolische tiara cn
omgeven door honderd manshoge fakkels.
Deze katafalk was geheel bekleed met
purperrode stof. de rouwklcur der pausen.
De deken van het Heilig College, kar
dinaal Tisserant. celebreerde deze laatste
en allerplechtigste requiemmis, die op vol
maakte wijze werd gezongen door de Ca-
peila Sixtina, onder leiding van Bartoluc-
ci. Hij werd a&n het altaar geassisteerd
door leden van de kapittels der drie ande
re Romeinse aartsbasilieken, de Sint Jan
van Lateranen, de Santa Maria Maggiore,
en de Sint-Paulus Buiten de Muren. Op
nieuw waren allen, die deel uitmaken van
eht oauselijk hof en Romeinse Curie,
aanwezig en voor Je laatste maal be
vond zich de familie van Paus Pius de
Twaalfde voltallig in de speciale loge.
Stram stonden de leden van de Edel-
garde naast de katafalk, zoals ook het
voltallige korps Zwitsers in gala-uni
form op voorbeeldige wijze de wacht
hield. Trouwens deze gehele plechtigheid
verliep op volmaakte wijze onder het
waakzaam oog van mgr. Dante, pre
fect. van de pauselijke ceremoniën, en
ondanks de felle schijnwerpers van de
televisie en de onvermijdelijke activi
teit van de persfotografen.
Door de vensters van de koepel van
Michel Angelo vielen dikke bundels zon-
het
SÏUi« in 'erste Bezicht zou men denken, dat er nu al sneeuw ligt in en op de
e r'u'er de Neckar te Lauffen in West-Duitsland, maar van sneeuw is
chemiSc^ ft°0 geen sPrakeHet wafer van de rivier is echter in zo hoge mate
'n de Ver°ntreinigd, dat het geweldig gaat schuimenzodra men het water
's taat stromen om een schip te schutten. Als de wind het schuim op
jaagt is de illusie van een sneeuwbui volmaakt.
