De afstand Rome-Dordt is nog groot
ajk
Nachtelijke vechtpartij te A'dam
eindigde met doodslag
'draad
contact
De
NATRESeen uniek,
vreemd leger-instituut
Nieuwe vrees voor een
mislukking
maar
In zelfbedieningszaken per
week vierduizend diefstallen
Opgepast: Zeer dichte mist
REFORMATIEDAG 1958
beroemde
geneesmiddelen
in fl tablet
doen wonderen!
Chefarine „4'
Heliport voor ziekenvervoer
iiooSm
Koningin bij legeronderdelen
Men lost geen vraag
stuk op door weg
te lop
en
m
gegooid
Ook de aanvaller ernstig gewond
Gestolen brandkast was
in gracht
aanvaring"voor de
Middenstanders willen
muntbiljet van f5.-
Vereenvoudigde procedure bij aangifte
gevraagd
WOENSDAG 29 OKTOBER 1958
PAGINA
Verslag van excursie van dominees en priesters naar Rome en Genève
Oud-gouverneur Van Baal
over Nieuw Guinea
■PPWmm
Reportage kunstschaatsen
Inbrekers door politie
gearresteerd
KUST
OPVOLGING PROF. SCHOLTEN
IN TWEEDE KAMER
0
De merkwaardige letter
groep „NATRES", welke we
tegenwoordig hier en daar tegen
komen, is een weinig fraaie aandui
ding van het begrip Nationale Re
serve „nieuwe stijl". Sedert de nogal
onoverzichtelijke beschouwingen, me-
jnoires, moties en interpellaties in de
Tweede Kamer rond de Nationale
Reserve (N.R.) „oude stijl" hebben
we een tijdlang omtrent de verdere
instandhouding, organisatie en taak
van de N.R. weinig meer gehoord.
Het enige, dat we vernamen was, dat
de Stichting „Steunt Wettig Gezag"
welke zich in het bijzonder bezig
heeft gehouden met d:e voorlichting,
propaganda en werving voor de N.R.,
zichzelf heeft opgeheven op grond
van de regeringsuitspraak, dat voor
deze stichting geen taak meer was
weggelegd. Hieruit kon men afleiden,
dat öf de overheid d'e propaganda en
werving zelf ter hand zou nemen, of
wel, dat een en ander niet meer nodig
werd geacht.
Totale lekkage 5 pet.
Vestigingseisen belemmerend
De zaken omgedraaid...
Zichzelf liquideren?
De 31ste oktober is voor onze pro
testantse landgenoten een bijzondere
datum, gevierd als „Reformatiedag",
yp 31 oktober 1517 sloeg Luther nl.
*9n stellingen" aan, aan de Kerk van
Wittenberg en leidde daarmee de
scheuring der christenheid in.
In onze tijd is gelukkig over en
weer een groeiend verlangen te con
stat eren naar een herstel van de
christelijke eenheid. Het veldwinnen
de oecumenische gedachte bete
kent intussen geenzins, dat de theolo-
0i.sc/ie verschilpunten tussen „Rome"
en de Reformatie zijn verdwenen,
noch dat de gemoedsbezwaren"
tegen Rome aan protestantse zijde
zijn weggenomen. Maar het betekent
Wel een veel genuanceerder positie
kiezen, aan beide zijden, dan vroeger
het geval was.
Het is wellicht interessant kennis
te nemen van enige artikelen van
Protestantse zijde, waarin deze Re
formatie herdacht wordt, helaas niet
zo „open" als men wel wensen zou.
In het tijdschrift „Woord en
Dienst" (oktober j.l.j vraagt de on-
fongs in Groningen benoemde hoog
leraar, prof. dr. P. J. Roscam Abbing
Zich af:
..Gaan wij de naderende reformatie-
herdenking vieren als een dag van
droefheid, droefheid om het feit, dat
in het begin der 16e eeuw een breuk
ia de Kerk van Jesus Christus is ont-
«taan die na zoveel eeuwen nog altijd
n'et geheeld kon worden? Of zullen wij
do reformatiedag vieren met blijdschap
ed dankbaarheid, met dankbaarheid
v°or het feit dat God Zijn volk Evan-
■feliemacht deed krijgen over talloze
anderen tot op vandaag"?
Hij beantwoorde zijn vraag aldus: „Mij
"uiikc, «at de droefheid er moet zijn,
diaar dat de dankbaarheid mag over
heersen. Wij gedenken op 31 oktober
toch het feit dat Luther met een echt
bijbelse verkondiging naar voren trad.
Laarnaast. zou er zeker plaats zijn voor
een treur- en bededag, maar dan niet
°P 31 oktober, maar op 3 januari ter
nagedachtenis van het feit, dat op 3
januari 1521 de Paus Luther in de ban
deed en dus de breuk volledig maakte,
of od 13 juli om het, allervreselijkste feit
'e gedenken, dat op 18 juli 1870 het
dogma van de pauselijke onfeilbaarheid
cathedra le Rome werd aangenomen i
en zodoende dP breuk (menselijk gezien)
definitief werd".
Hetzelfde geluid vernemen we in een
artikel van ds. J. P. Boendermaker in
••Be Protestant'' van 25 oktober 1958:
Hervormingsdag. Een dag om te vieren
een dag om op te treuren? Stellig
dók het laatste!
Wij treuren over de gedeeldhcld van
de Kerk van Christus. Wij treuren, om
dat een deel van die Kerk, toen Lu- I
'hers o-oroeo tot hervorming weerklonk i
|n de christenheid, d:e oproep naast, zien
heeft neergelegd. Wij schamen ons als
chris:enen dat op de zendingsvelden
rnensen. rtie nog nimmer van het Evan-
geiie gehoord hebben, twee verschillen-
de „soorten" christendom te zien krij
sen Al dient er bij te worden gezegd
dat bij de Rooms-Katholieke Kerk wei-
n.g van die schaamte te merken valt
°n de missie maar al te vaak daar waar
de zending met tranen gezaaid heeft
Plee tracht te maaien!
De smart over de gedeeldheid der
Kerk kan echter de diepe dankbaarheid
vo0r wat dR reformatie ons gegeven
heeft niet wegnemen",
Na enkele bezwaren tegen de Katho
lieke Kerk te hebben geformuleerd, ver
bat deze schrijver;
„De kern van wat lussen Rome en de
Reformatie in geding is vinden wij tel
kens weer in de woorden „6ola 6crip-
tura'1 (alleen de Schrift) en „sola fide"
'alleen door het geloof).
Het sola scriptura staat tegenover de
traditie, die door Rome op één lijn
Wordt gesteld met de Schrift. Wanneer
""on er de protestanten op wijst, dat
zü toch ook tradities kennen, dan is dit
*oker waar. maar de protestant moet
'•tijd weer bereid zi.in de eigen „tradi-
es" te laten hervormen.
Door het sola fide is „aan de persoon,
'an de enkeling een waarde gegeven,
het. naar ons voorkomt (zo schrijft
a°endermaker). niet hebben kan in het
rd°msp 6y6teem'\
,°°k prof. Roscam Abbing zoekt naar
}et kernverschil tussen Rome en Re-
Jdrmatie Hij zegt o.m. in een krit)6ohe
"^schouwing van de inhoud van het
"r-k Belijden":
..Luther zette in met zijn profetische
pitiek od de aflaatleer en deed dit van-
ï'1 zijn kritiek op de leer van de ver-
?'°nstelijkheid der goede werken". Het
*ardinale punt was voor Luther: „de
,echtvaardigheid Gods ons ten goede,
om Christus' wil gerechtvaardigd
°rden van de zondaar om niet".
prof Roscam Abbing meent echter,
het beter 1« niet allereerst met Lu-
te zien naar. de rechtvaardigheids-
noch ook met Barth te zien naar
de leer van het onvergelijkelijk zijn
ah God ten opzichte van de mensen,
l aar naar Jesus Christus. „Ons grote
tu ZWaar is, dat in de r.k. Kerk Chris-
j. 8 en zijn volbracht werk niet meer
één en het al is". De dwalingen,
v aarin de katholieke Kerk volgens hem
on kan men terugbrengen tot een
Zetten van grootheden tussen Chris-
Pl3 el r, rf«1 ai.Imam KiTorin O JO Q TP
van een vakantiereis door Noord-
Spanje. dit las in „Hervormd Neder
land" kon hji zich niet weerhouden
naar aanleiding hiervan een waarschu
wend geluid te laten horen aan het
adres van zijn hervormde collega's.
Hij schreef „In de Waagschaal" van 4
oktober: „Wie door Spanje reist en de
Spaanse protestanten opzoekt vraagt
zich terecht af, of Rome. als het erop
aankomt wel zó tolerant, is alK ons de
broederschap tussen enkele hervormde
predikanten en r.-k. priesters wel wil
doen geloven.
Hij vraagt zich inderdaad af. of, zo
als men ons wil doen geloven, het „be
grip voor de wederzijdse kerk" hier
door is bevorderd.
Voor Rome is en blijft de protestant
se kerk nog altijd een valse kerk". Hij
besluit met de waarschuwing: „Laten
mijn hervormde collega's die met de
paters op reis gingenbedenken,
zonder anti-papist,isch te zijn, dat in
wezen Rome intolerant is".
In het laatste nummer van „In de
Waagschaal" stelt dS. C. P. van Andel
tegenover het artikel van ds. Hoeve
een andere visie. Hij vertelt interes
sante bijzonderheden over die Rome-
Genèvereis en hoe die idee gegroeid is.
„Sinds ongeveer tien jaar bestaat er
in Friesland een gespreksgemeenschap
van predikanten en priesters, die wij
„Maartenconvent" doopten. Elke maand
maken we een dag voor het gesprek
vrij. zodat er in de Iopp van de jaren
menig woord gewisseld is.. Aanvankelijk
was het zo, dat er van een ..gesprek"
niet veel terecht kwam.... Maar na
een langdurige omgang met elkaar is
er iets veranderd. We hebben nl. ont
dekt. dat onze vooropgezette mening
over de ander niet overal juist bleek
te zijn en dat het de moeite waard is
naar elkaar te luisteren. We ontdek
ten elkaar -ls gelovigenEr is een
sreer gegroeid in het Maarten-convent,
waarin we elkaar alles kunnen zeggen
en dit ook van elkaar verwachten. Onze
verhouding kan het. verdrag%n, dat we
spreken over de toestanden in Spanje
en alK het te pas komt, doen we het
ook.
Elk jaar maakte het, convent, een ex
cursieDit jaar besloten we naar
Rome en Genève té gaan. de brandpun
ten van het r.-k. en reformatorisch
kerkelijk leven. Ik zal niet uitweiden
over het vele dat we genoten hebben
in deze beide steden.... Ds. Hoeve (en
naar ons blijkt ook anderen) heeft be
langstelling voor ons bezoek aan de
Paus. Welnu, wij hebben inderdaad een
audiëntie van de Paus bijgewoond, een
wekelijkse „udienza generale" in* de
Sint-Pieter. Dat wil zeggen, dat wij
met naar schattine 22.000 anderen te
zamen door de Paus zijn ontvangen. De
Paus heeft de gewoonte bij zulke mas
sale audiënties de aanwezigen in het
algemeen toe te spreken on wendt, zich
daarna tot de groepen, die van tevoren
hun komst hebben gemeld. Zo werd
ook onze groep toegesproken, tot; onze
verrassing in het Nederlands en tot
onze nog grotere verrassing op een
wijze waardoor de Paus zijn waardering
voor het werk van de gespreksgroepen
als de onze kenbaar maakteVoor
ons betekende deze audiëntie en deze
woorden een hoogtepunt van de reis,
maar ook in ons samenzijn als convent.
Precies een week na deze audiëntie
werden we ontvangen op het hoofd
kwartier van de Wereldraad van Ker
ken in Genève Dat stond ook in het
bericht, dat ds. Hoeve zoveel ergernis
heeft gegeven en voor de goede orde
is het nodig bok daar enkele regels
Over te schrijven. Wji werden ontvan
gen en toegesproken door du. Visser
't Hoofd en werden daarna over het
werk van de Wereldraad ingelicht door
dr. H. Harms, die op ons verzoek uit
voerig inging op de contacten tussen
de Wereldraad en Rome. En toen bleek
opnieuw tot oinze grote verrassing en
vj-eugde dat wat, wij in de Friese
pastorieën In het klein doen in het
Kroot gebeurt in Rome en Genève, waar
herhaaldelijk diepgaande besprekingen
plaats vinden tussen de WereldraaJ >>r
hooggeplaatste personen van het Vati-
caanZo wérd naast Rome ook Ge
nève een hoogtepunt in onze reis
voor onze r.-k. reisgenoten evengoed
al« voor ons".
H. VAN HEYST m.s.f.
Bij pijn, griep ot „landerig" gevoel zorgt een enkel
tablet dat U weer met plezier Uw werk kunt doen I
u": on de gelovigen. Maria, de andere
a,''igen, het vagevuur, de H. Mis doen
tu uk aan de enige plaats, die Chri6-
'n het heilsbestel inneemt. Hier ligt
kern van het verschil".
hierboven zeer kort ver-
plde beschouwingen laten duide-
de
de grote afstand die nog tussen
beeld
deesten bestaat, zien. Het
too ïa,l.de Katholieke Kerk gegeven
v 's no0 zeer vertekend. Dat
v rbaast wel, gezien de publikaties
Protestantse theologen, die van
dieper graven blijk geven.
liej.°k is in een studie van katho-
h-eic? zijde over de rechtvaardig-
kom r reeds gepoogd te doen uit-
r, ',en> dat katholieke en reformato-
Ver 'e °Pvatting op dit punt niet zo-
"el üajl ^kaar af liggen als men
zeij dacht heeft, ja, men beweert
risch katholieken en reformato-
ach» e christenen hier elkaar waar-
epr<}fo. kunnen ontmoeten in een
Boei-eid van belijden. (Vgl. het
voonl„Van Dans Küng, met een voor-
berts ^an Darl Barth). Deze gege-
konit Zl^n n°a n*et verwerkt. Het
zicht °ns voor' dat wij dieper in-
Kprn in de leer van de katholieke
Plaat °Ver de heiligen, de H. Mis, de
der 5 Van Christus in het geloof
ten Dcrk katholieken en protestan-
Alie c>iter bij elkaar zou brengen-
Ping w^st er dan ook op, dat bezin-
en gesprek broodnodig blijven.
8anta? ?omer van dit jaar maakten een
verget 'meost) Hervormde predikanten
ft-, eId van hun vrouwen en een
Kom
Ti
Priesters een vakantietocht naar
p ®n Genève.
°en
ds. J. Hoeve, juist terugkomend
Slachtoffers van verkeersongevallen in de omgeving van Turijn kunnen nu
rechtstreeks van de plaats van het ongeval naar het ziekenhuis worden ge
bracht: op het dak van het Maria Vittoria ziekenhuis heeft men een heliport
aangelegd, waar een helikopter die twee draagbaren aan de zijkanten heeft kan
landen. Op de foto zien we twee broeders, die een gewonde luttele minuten
na het ongeval het ziekenhuis indragen.
In rie afgelopen nacht, omstreeks half
drie, is in een woning aan het Timor-
plein te Amsterdam-oost, een vechtpartij
ontstaan, waarbij de 57-jarige olieman K.
Glas door 'n messteek in de hartstreek om
het leven is gekomen. De dader, de 60-
jarige Th. S. die in Moskou geboren is,
heeft zich na de vechtpartij bij de politic
gemeld. Hij had ernstige hoofdwonden
en is in het Wilhelmina Gasthuis te Am
sterdam opgenomen. Het is niet bekend
of dc dader, die in deze buurt bekend
staat als „de Rus" de Nederlandse na
tionaliteit heeft.
Uit do eerste verklaringen van de 48-
jarige echtgenote van het slachtoffer en
een taxichauffeur, die toevallig passeer
de tijdens de vechtpartij, is gebleken, dat
de dader omstreeks half drie op de deur
van het perceel Timorpledn 12 (huis) heeft
gebonsd. Hij kreeg geen gehoor, heeft
toen een van de grote ruiten van de
voorkamer met vier volgens de politie
kennelijk voor dit doel meegebrachte
keistenen verbrijzeld en is door het raam
naar binnen gegaan.
Inmiddels was G. uit zijn bed gekomen.
In de voorkamer ontstond in het donker
de vechtpartij, waarbij d« meubels, onder
meer een grootbeeld televisietoestel, van
hun plaals werden gestoten.
De taxichauffeur W. Hodde t« voet
op weg naar huis had het glasgerinkel
en het direct volgende rumoer van de
vechtenden gehoord en had de inzittenden
van een juist, passerende auto verzocht
te politie te waarschuwen. Terwijl de
taxi-chauffeur naderbij kwam renjie de
echtgenote van het slachtoffer, die zich
aanvankelijk met haar tienjarig zoontje
Maandag a.s, zal na het avondprogram
ma, dus omstreeks 0.45 uur. via de Euro
visie een rechtstreekse reportage worden
uitgezonden van de internationale wed
strijden kunstschaatsen om de Richmond
Trophy, die in Londen worden gehouden.
Tot de deelnemers behoort, zoals men
weet Joan Haanappel, die het bezit van
de beker verdedigt.
in het toilet had opgesloten, door de voor
deur naar buiten.
Vlak achter haar kwam S., die de vrou\y
wilde grijpen.
De aanvaller liep daarop weg en nam
de kortste route naar het, politiebureau
aan de Linnaeusstraat. Daar vertelde hij
wat hij had gedaan en zakte toen in el
kaar. Hij werd naar het Wilhelmina
Gasthuis overgebracht en kon nog niet
verhoord worden. Zijn toestand is ern
stig.
Intussen had de politie, die spoedig ter
plaatse was, in de voorkamer het. lijk van
het slachtoffer aangetroffen.
Volgen^ de politie had S„ die bij de
familie G in pension was geweest, een
verhouding gehad met de vrouw. De
echtgenoot was hiervan op de hoogte ge
komen en had S. ook een zeeman
de toegang tot, het huis ontzegd.
(Van o-nze Haagse redactie)
„Men lost geen vraagstuk op door weg
te lopen, maar alleen door het aan te
pakken." Aldus vatte dr. J. van Baal, oud-
gouverneur van Nederlands Nieuw-Guinea
de kern van z\jn rede samen die hjj onder
luide bijval van een stampvolle zaal gister
avond in Den Haag uitsprak op uitnodi
ging van de Stichting Het Nationaal
Nieuw-Guinea Comité.
Dr. Van Baal concludeerde uit de on
derhandelingen die na de oorlog nog in
Unievcrband met Indonesië gevoerd zijn,
dat het Indonesië niet te doen is om
Nieuw-Guinea te krijgen, maar alleen om
de kwestie zelf, 0m zodoende met moei
lijkheden te kunnen blijven komen.
Het grote gevaar is dat van de aarze
ling. Waarom aarzelen, terwijl wij in
Nieuw-Guinea een taak hebben? Wanneer
er een motie wordt ingediend als van de
heer Burger dan ondervindt het particu
lier initiatief hter de gevolgen van. „Ik
kan mij zelfs indenken dat, als er eerst
vier jongelui van plan waren naar Nieqw-
Guinea te gaan, er twee zouden afvallen
als ze van zo'n motie vernamen." Nieuw-
Guinea biedt reële mogelijkheden: voor
kleine ondernemingen van 100 tot 200 ha.
voor klem-bezitsvorming voor de Papoea's
en voor de ontginning van nikkeierts. Dat
een stuk land met 28.000 inwoners vorig
jaar voor 3 miljoen aan nootmuskaat en
foelie exporteerde, bewijst, dat het kan.
Fel keerde dr. van Baal zich ook tegen
het rapport van de Wiardi Beekman-
stichting, dat geen antwoord geeft op de
vraag wat er zou moeten gebeuren.
Na een week speuren is de Leidse po
litie erin geslaagd de daders van een op
zienbarende inbraak te arresteren. Tien
dagen geleden werd. zoals wij hebben ge
meld. ingebroken jn het kantoor van het
de dag daarvoor heropende modemagazijn
van Lampe aan de Breestraat te Leiden.
De mbrekers hadden de gehele brandkast
meegenomen, toen zij na een vruchteloze
zoekpartij de sleutel niet hadden kunnen
vinden.
De recherche kreeg en'kele dagen na de
inbraak de tip, dat men in de bewuste
nacht een man pcr rijwiel een brandkast
had zien vervoeren. Een bezoek aan en
kele „oude bekenden" van de politie leid
de tot de arrestatie van een 34-jarige
schilder, een 24-jarige koopman, een 43-
jarige koopman en een 21-jarige banket
bakker Twee van deze arrestanten heb
ben reeds bekend; een hunner wees de
politie de plaats aan. waar de brandkast
in de Uiterstegracht was gedeponeerd,
waarna deze werd opgevist.
Hoewel een gedeelte van het verdwenen
geld 12.000 is achterhaald, speurt
de politie nog naar het resterende deel
van de buit. Overigens schijnen dieven
in enkele dagen tijd grote sommen aan
fuifjes te hebben besteed.
Voor de Nederlandse kust tussen Hoek
van Holland en Scheveningen zijn om
streeks middernacht een Egyptisch ene en
Portugees schip in aanvaring gekomen,
zonder dat er zich direct ernstige gevol
gen hebben voorgedaan. Waarschijnlijk
was de mist de oorzaak.
Het Egyptische schip, het ss „Almokat-
tam", maakte melding van een scheur in
ue huid en lichte beschadiging van de brug
aan stuurboordzijde. Het vaartuig maakte
geen water en heeft de reis naar Antwer
pen voortgezet.
Het Portugese „Lugela" besloot naar
Rotterdam te varen met beschadigde
boeg en voorpïek. Er zouden enkele lek
kages zijn ontdekt.
(Van onze Haagse redactie)
Er zijn heel wat middenstanders, die
het wel erg bezwaarlijk vinden de gewich
tige rijksdaalders en guldens als wissel
geld mee te dragen, wanneer ze langs de
weg geld ontvangen of uitgeven. Zij zou
den dan ook graag een nieuw muntbiljet
van 5 ingevoerd zien.
Tijdens de Centrale Raadsvergadering
van de Inter-Diocesane Katholieke Mid
denstandsbond in de bisdommen Haarlem
en Rotterdam, die a.s. dinsdag in Den
Haag wordt gehouden, zal dit onderwerp
ter sprake komen. De afdeling Leidschen-
dam heeft hiertoe een voorstel ingediend,
dat door het hoofdbestuur met veel in
stemming is ontvangen. Het. bestuur zal
het plan met de bevoegde instanties gaan
bespreken, ook al omdat, het 't publiek
vaak aangenamer is papieren wisselgeld
te ontvangen dan de zware guldens en
rijksdaalders.
Als opvolger van prof. mr. L. W. G.
Scholten, die als lid der Tweede Kamer
heeft bedankt wegens zijn benoeming tot
hoogleraar aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam, komt in aanmerkin" de heer
G. A. Kieft te Utrecht. Deze is voorzit
ter der A.R.-fractie in de Utrechtse ge
meenteraad. Hij is deskundig op het ge
bied van financiële en fiscale vraag
stukken.
H.Mde Koningin heeft dinsdag enkele legeronderdelen bezocht. In de ochtend
uren woonde zij op het oefenterrein der genie te Empel (bij Hedel) verschil
lende oefeningen bij. We zien de koningin hier in gezelschap van enkele
militaire autoriteiten, onder wie It.-kolonel L. C. Dijkstra, op een pontonbrug.
(Van onze militaire medewerker)
Het Koninklijk Besluit van 21 juli 1958
ter wijziging van het bestaande Besluit
Nationale Reserve (opgenomen in Staats
blad 350) heeft evenwel thans enige op
heldering versohaft. Hieruit blijkt nl.,
dat er van propaganda en werving geen
sprake meer is. De aspirant „Natres"-
vrijwilliger kan indien hij aan de ge
stelde eisen voldoet zich opgeven en
dan hoort hij wel of op zijn dienst
neming bij de „Natres" al dan niet prijs
wordt gesteld. Nu is het na al de be
schouwingen rond de N.R., dunkt ons,
de moeite waard om na te gaan hoe uit
de N.R, „oude stijl", welke vrijwel is
geliquideerd, de „Natres" moet voort
komen en welke de verwachtingen daar
van kunnen zijn.
Voorop gesteld zij. dat elke organisatie
aan een behoefte moet voldoen. Immers
men bouwt geen organisatie op omwille
van de organisatie zelve, doch er moet
een nog niet vervulde taak zijn waar
voor men personeel vraagt (vrijwilligers)
of aanwijst (reserve-, dienst- of nood-
wachtplichtigen). Vooraf dient men de
omvang en de taak vast te stellen en
daaruit de sterkte en de structuur van
de organisatie af te leiden. Op deze
wijze is immers ook de N R. ontstaan.
Er was een leemte in de Territoriale
Verdediging, waarvan de omvang en de
aard der behoefte vooraf waren vast te
stellen In deze leemte heeft de N.R.
voorzien, zij het ook, dat de oorspronke
lijk gedachte sterkte nimmer is bereikt.
Wij laten hierbij ge'hee] in het midden
of een instituut ais de N.R. „oude stijl"
in de destijds toegedachte taak voor het
'n Kwaliteitsproduct van da Wybert-Fabrleken. 70 an 90 et alléén bij Apothekers en Oroglston
(Van onze correspondent).
„Alleen al in de b\jn» '"ïizend zelfbe
dieningszaken die ons land kent, worden
per week tweeduizend tot vierduizend
diefstallen gepleegd bjj drie tot v(jf mil
joen consumentenbezocken. Ook In dc
niet zclfbcdieningszaken ls de diefstal
zeer groot".
Dit zei gisteren de heer H. Hupkes uit
Arnhem, voorzitter van de Vereniging
van Zelfbedieningsbedrijven, by de ope
ning van het tweedaagse congres van
deze vereniging, dat te Arnhem wordt
gehouden.
Reeds lang voor de oorlog schatte
prof. Van Muiswinkel de totale lekkage
(dus het verloren gaan van goederen en
geld) in de kruidenierswarendetailhande]
op vijf pet. Met zekerheid kan worden
aangenomen, dat een deel van dit ver
lies ontstond door diefs 'H van publiek en
personeel. Indien wij op grond van de
meest recente studies in het buitenland
voorzichtig schatten dat der: verliezen
0,3 tot 0,5 pet van de verkoop uitmaken,
dan betekent dat, dat er jaarlijks voor
zes tot tien miljoen gulden wederrechte- tevens kritiek op de bestaande vesti
lijk wordt weggenomen in de levensmid- gingswetgeving, die in wezen de maat-
delenwinkels in Nederland. Van verre- j schappelijke ontwikkeling belemmert. Op
weg het grootste deel der ontdekte dief- j gronjj van het feit, dat het de huisvrouw
stallen wordt echter geen aangifte ge-1 zelf is, die beslist, wat zij wel of niet
daan bij de justitie. Door de invoering wenst te kopen, zijn de huidige vesti-
van het zelfbedieningssysteem is het aan-1 gingseiÊen die in hoofdzaak neerkomen
tal aangiften wel toegenomen, maar het
blijft nog steeds een klein deel van het
totaal aantal ontdekte gevallen.
Wat is hiervan de oorzaak? Enerzijds
vreest de ondernemer van politiebe-
zoek een nadelige invloed op de door
hem voortdurend nagestreefde prctti;
winkelsfeer, anderzijds leert de prak
tijk. dat er uit iedere aangifte een reeks
van formaliteiten voortvloeit, waarhij
vaak veel kostbare tijd var dc eigenaar
van de zaak of de bedrijfsleider verlo
ren gaat. Wij vragen ons af, aldus
voorzitter Hupkes, gezien dc nadrukke
lijke wens van de justitie om van alle
ontdekte gevallen aangifte te doen, of
niet moet worden gezocht naar 'n belang
rijk vereenvoudigde procedure. Dient
er niet een wetswijziging tot stand te
worden gebracht, waardoor bij kleine
winkeldiefstallen kan worden volstaan
met een schriftelijke aangifte, terwijl
de zaak vevolgens geheel huiten de
aangever en de betreffende getuigen
wordt afgedaan?
Spreker leverde in zUn openingsrede
op eisen van warenkennis, geheel uit de
tijd en worden deze alleen nog maar be
vorderd door die ondernemers, die
meestal in de veelal zware eisen een ge
ruststellend afweermiddel zien tegen
nieuwe verkoopplaatsen.
Het hele vestigingsbeleid, dat tot nu
toe bijna uitsluitend als een onderne
mersbelang werd gezien, dient spoedig
hiervan te worden losgemaakt en ge
bracht te worden in het belang, waai
tenslotte alles om draait: de consument.
En iedere poging om de artikelen welke
mogen worden verkocht, vollegüg of
zelfs maar limitatief te willen omschrij
ven in een Vestigingswet is bij voorbaat
al ondoelmatig en daardoor op langere
duur als irrationeel te beschouwen, al
dus spreker.
Anderzijds betekent het feit, dat het de
huisvrouw zelf is die beslist, dat de sa-
menstelling van het assortiment niet
dient te geschieden op grond van welke
bestaande branche-afdeling ook, maar op
grond van de vraag, welke artikelen deze
huisvrouw onder één dak i één bedrijf
wenst te kopen. Als zij haar wekelijkse
inkopen gaat doen en op haar lijstje
heeft staan: suiker, koffie, vlees, melk,
slasaus, kropsla, gloeilamp, aspirine en
een pakje sigaretten, dan is er, aldus de
voorzitter geen enkele reden om deze
huisvrouw te verplichten, achtereenvol
gens een bezoek te brengen aan de krui
denier, groenteboer, elektriclteitswinkel,
drogist en sigarenwinkel.
Spr. noemde de zelfbedening een psy
chische bevrijding van de consument uit
het jarenlange distrihut'c-systeem, waar
in hy zich heeft moeten vernederen voor
Zijne Hoogheid de Win'-elier. Dat deze
revolutionaire verandering niet ogen
blikkelijk gemeengoed werd voor ieder
een is begrijpelijk. De emancipatie van
dc consument werkt pas langzaam door
en vele werkers in handel industrie
zijn nog niet zover. Ook de onwennigheid
van dc consument zelf /erkte vertra
ging van de groei in de liand.
huidige nog acceptabel is. Daarover is
reeds veel geschreven ook in ons blad
en deze zijde van het vraagstuk valt
buiten het bestek van dit artikel.
De kern van het N.R.-vraagstuk was
de vraag, of er in de Territoriale Ver
dediging van ons land een taak voor
„vrijwilligers" is aan te wijzen. Deze
vraag beantwoorden wij ook nu nog
zonder enig voorbehoud bevestigend. De
Territoriale Verdediging is zó veelzijdig
en zó veel omvattend, dat voor enthou
siaste en zich ten volle gevende vrijwilli
gers. in verbanden ondergebracht, immer
nuttige en in-een-behoefte-voorzienende
taken kunnen wordert aangewezen. We
laten hierbij volkomen buiten beschou
wing of deze taken, waaruit vanzelf
sprekend overheidslasten voortvloeien,
op financiële overwegingen al of niet
zullen worden vervuld. Voor de N.R.
is dit een zaak van „to be or not to
be". Is er voor de vervulling van zo
danige taken geen geld, dan geen NR.
en ook geen „Natres".
Met terzijdestelling van het financiële
aspect dus, zou het bevreemdend zijn
om vrijwilligers die bereid zijn zich in
hun vrije tijd en met toewijding voor de
toegewezen taak te bekwamen, af te
wijzen, Nietsnutters of vrijwilligers op
papier behoren in geen enkele organi
satie thuis. Eenmaal de taak, de omvang
en de organisatie bepaald, kan men zich
een oordeel vormen aan wel'ke eisen de
vrijwilligers moeten voldoen en uit
welke bevolkingsgroepen zij kunnen
worden gerekruteerd. Dit alles vastge
steld, kunnen de voorlichting (c.q. propa
ganda) en de werving beginnen.
NU IS HET MIN of meer bevreem
dend, dat we van de taak, om
vang en organisatie (de behoefte
dus) van de N.R. „nieuwe stijl"
eigenlijk niets hebben vernomen. Het
lijkt er meer op, dat zal worden afge
wacht of er vrijwilligers zijn. Komen
ze, dan is er wel iets voor te vinden,
komen ze niet dan is het ook goed.
In deze mening worden wij gesterkt,
omdat volgens het gewijzigde Besluit
Nationale Reserve tot dit „instituut"
kunnen worden toegelaten de
Nederlanders, die een voldoende ge
oefendheid als militair bezitten en die
woonachtig zijn binnen een rayon met
een straal van ongeveer 15 km, in
die plaatsen, waar naar het oordeel
van de Nederlandse Territoriale Be
velhebber (N.T.B.) een peloton Natres
gewenst is. Er is dus kennelijk geen
behoefte op basis van taak en orga
nisatie, doch slechts een „gewenst
zijn" op basis van aanbod.
Uit de eis van „voldoende geoefend
heid als militair" kunnen wij conclu
deren. dat alleen de reeds als militair
opgeleide vrijwilligers voor de ..Natres"
in aanmerking kunnen komen. Ook hier
omtrent geeft het gewijzigde Besluit een
nadere toelichting. In aanmerking komen
nl.: 1. de reeds opgeleide vrijwilligers
van de N.R., voorzover zij de militaire
geoefendheid no® bezitten; 2. reserve- en
dienstplichtigen, die de eerste oefening
hebben volbracht, zonder mobilisatie
bestemming en die zieh bij de „Natres"
willen aansluiten en tenslotte 3. vrij
willigers, die genegen zijn eerst een
basis-opleiding van twee maanden te
doorlopen in een infanterie-depot.
Het bepaalde omtrent de eerste twee
categorieën begrijpen wij. Voor dit per
soneel zijn belangrijke bedragen aan de
opleiding besteed Het zou weinig
efficiënt zijn deze geïnvesteerde gelden
zonder meer over boord te gooien als
de „rente" daarvan vrijwillig wordt
aangeboden.
Wat de laatste categorie aangaat, is
ons een en ander echter volkomen on
begrijpelijk Het aantal beschikbare
dienstplichtigen zonder mobilisatie-be
stemming is reeds groot en zal betrekke
lijk groot blijven. Zij hebben zeker nog
enige jaren een graad van geoefendheid.
welke ver uitgaat boven de vrijwilligers
van de N.R. en de eventuele vrijwilligers
met twee maanden basis-opleiding en
enige oefenuren per week. Waarom dan,
indien «r inderdaad een behoefte en
taak aanwezig zijn, deze taak niet opge
dragen aan beschikbare dienstplichtigen
ter completering van beschikbare vrij
willigers met voldoende graad van ge
oefendheid? Het zou toch hoogst vreemd
zijn indien deze kostbaar opgeleide
dienstplichtigen (thans) zonder mobili
satie-bestemming. niet werden gebruikt
en inplaats daarvan nieuwe vrijwilligers
summier zouden worden opgeleid.
Overigens geloven wij, dat wij ons
voor deze categorie niet zo bezorgd
behoeven te maken. Wij verwachten
niet, dat vrijwilligers zich op een
schaal van enige betekenis zullen
aanmelden om zich gedurende twee
maanden aan het arbeidsproces te
onttrekken zonder een andere tege
moetkoming dan de behandeling als
gewoon dienstplichtige.
GESTELD echter, dat zich binnen
de door de N.T.B. wenselijk ge
achte rayons voldoende vrijwilli
gers met de vereiste militaire ge
oefendheid' zouden aanmelden om
daaruit pelotons te formeren, dan is
binnen dit rayon van plm. 15 km
straal d« zaak nog niet opgelost.
Eerst moeten er daar nog vrijwillige
groeps- en pelotonscommandanten wor
den gevonden, die deze mannen willen
commanderen. „Er is nog behoefte aan
pelotonscommandanten", zo lazen wij in
de „Mededelingen" voor reserve-officie
ren. Gesteld, dat deze zich binnen de
cirkel ook nog aanmelden, dan kan er
'n „adspirant-peloton" worden gevormd.
Slaagt het peloton dan voor een door de
Territoriaal Bevelhebber vastgestelde
test en worden binnen het bewuste rayon
door de N.T.B. één of meer pelotons
gewenst geacht, dan wordt het peloton
voor de gewenste taak bestemd. Zo niet,
dan wordt het peloton afgedankt öf
moet dooroefenen tot aan de pelotons
bekwaamheidseis wordt voldaan.
Dat deze bekwaamheidseis wordt
gesteld is vanzelfsprekend, maar af
gezien daarvan lijkt dit ons een
vreemde wijze van legervorming. Wij
kunnen het nl. niet anders zien dan
zo: Enige geoefende vrijwilligers
wensen zich beschikbaar te stellen; zij
zullen echter moeten proberen er
plm. 40 bij elkaar te krijgen. Lukt
dat, dan moeten zij bij de desbetref
fende Territoriale Commandant of
Bevelhebber informeren of dit pelo
ton ter plaatse gewenst is. Zo ja, dan
zullen zij op zoek moeten gaan naar
een zich vrijwillig aanbiedende luite
nant-pelotons-commandant en errige
zich vrijwillig aanbiedende sergean
ten en korporaals (groeps- en plv.
groepscommandanten). De oefenin
gen kunnen dan beginnen tot aan de
test wordt voldaan. Voorwaar een
unieke wijze van legervorming.
Vrijwilligers treft men in alle legers
aan. maar dan afhankelijk van de om
vang om het dienstplichtcontingent of
de duur van de eerste oefening der
dienstplichtigen te beperken Men ziet
dan de vrijwilligers en dienstplichtigen
in de verbanden samengaan. Ook wor
den hier en daar vrijwilligerseenheden
passende in een bestaande organisatie
geformeerd uit door de overheid ge
rekruteerde vrijwilligers. De „Natres" is
of wordt een merkwaardig „instituut" 0f
is het de bedoeling, dat de N.R. zichzelf
liquideert?
Wij zouden graag eens vernemen
hoeveel pelotons van de N.R. zijn
overgegaan naar de Natres en als
zodanig gewenst zijn geacht zo
mede hoeveel nieuwe pelotons in de
Natres zijn geformeerd en in oefening
zijn voor de test of deze reeds zijn
gepasseerd. Als we bedenken, dat de
N.R. plm. 12.000 en niet te optimis
tisch gesteld 6000 geregeld oefenende
mannen telde, dan kunnen alleen
klinkende aantallen ons van de mis
lukkingsvrees genezen.
(Van onze weerkundige medewerker)
Vrijwel in het hele land kwam vanmorgen mist voor. Dik wordt hij genoemd,
wanneer het horizontale zicht minder dan duizend meter wordt. Er wordt van
dichte mist gesproken wanneer het zicht minder dan tweehonderd meter bedraagt,
waarbij het wegverkeer overdag met groot licht op moet rijden.
Voornamelijk in het westen van het land meldden verschillende waarnemings
posten hedenmorgen zeer dicht mist, waarbij het zicht nog geen zestig meter
bedraagt. Deze situatie is vrij hardnekkig, doordat we nog steeds in een hoge-
drukgebied leven, waarin rustig en droog weer voorkomt. Vooral in de mist-
ge'oieden blijft het koud met een temperatuur van 5 tot 8 graden Celsius. Op
die plaatsen, waar 's middags nog opklaringen konden voorkomen, steeg het
kwik tot 10 a 12 graden Celsius.
Bijzonder fraai blijft het weer in Italië, waar Rome gisteren 21 gi-aden Celsius
noteerde. In Noord-Rusland heeft de winter echter zijn entree nu goed gemaakt
met tot dicht bij Finland meer dan 10 graden Celsius vorst.
