Nobelprijs voor de vrede aan een paterDominicaan Balen" en „Theorie ©oooeooo PUZZEL Uit alle ONZE DAGELIJKSE Uitvinder van hetdvnamiet, Vader van de Vredesprijs! van de culturele dienst voor jongeren v B kantoormachines ZATERDAG 15 NOVEMBER 1958 PAGINA It pater Pire temid den van een aantal vluchtelingen De gehele wereld hgeft maan dag vernomen, dat de Noorse Storting de Nobelprijs-195fi voor de vrede heeft toegekend aan de Belgische Dominicaner pater Do minique-Georges Pire. Een omschreven motivering Voor het verlenen van deze prijs Werd niet opgegeven, doch het is bekend, dat dit soort prijzen, zo als wij overigens verder zullen zien, worden toegekend aan de persoon of de instelling, die in het afgelopen jaar het meest heb ben bijgedragen tot de bevorde ring van de broederschap onder de volken. Uit het iongeren- 1 Woordenboek ff i Veel belangstelling van platteland In juni van dit jaar hoorden we van de Culturele Dienst van de Interdiocesane Jongerenstaf van de bisdommen Haarlem en Rot terdam. Een mond vol. Je kan ook zeg gen: een servicedienst voor alle jongerengroeperingen in de beide bisdommen. Cultuurspreiding Oplossing van gisteren (Van onze Brusselse correspondent) Hoe ontstonden de Nobelprijzen, Waarvan het fonds vijftig miljoen Zweedse kronen bedraagt en waaruit °ver een paar weken een bedrag van ^14.000 Zweedse kronen aan pater Rire zal ter hand worden gerteld? Op 21 oktober 1833 werd te Stock holm geboren Alfred Nobel, als kind An een toen reeds m^htige industri es familie. Zijn vader was naar de Russische haven van Kroonstad ge roepen om deze door zeemij nen tegen de vijandelijke aanvallen te beveiligen eh waar hij bovendien later een Scheeps timmer werf oprichtte. Enkele laren daarna werd daar door Lodewijk hiobel, een broer van Alfred, een ijzer gieterij begonnen, die snel tot een gro ts metaalfabriek uitgroeide en met ®en geweerfabriek begonnen werd Met zijn broer Alfred en nog andere broers, begon Lodewijk in 1874 de 0r>tginning van de naftabronnen van Rakou, die een schitterende zaak Werd. Voor het transport van olie dienden twintig stoomboten, een vloot An kleine schepen en meer dan 2000 Wagons van deze onderneming'. Alfred Nobel vertoefde van 1850 tot ]854 in Amerika. Hij studeerde te Stockholm, werkte als scheikundige Van 1859 tot 1861 met zijn vader ter bestudering van explosieve stoffen en Afvaardigde in 1862 het eerst nitro glycerine in het groot. In 1865 richtte bij te Krümmel aan de Elbe een fa- bfiek op, die de grootste van die tijd °P het gebied van explosieve stoffen Was. in 1866 vond hij het dynamiet u't en werd „de vader van de moder ns explosietechniek". Van 1867 tot 1873 v°erde hij dynamiet in de meeste sta ten in en richtte vijftien fabrieken op Hij vestigde zich te Parijs in 1873 en vond aldaar de explosieve gelatine u't Nog tal van andere belangrijke uit vindingen staan op zijn naam. Hi.i overleed op 10 december te San Remc. waar hij in 1891 zijn laboratorium had overgeplaatst. In Zijn testament bepaalde hij. dat het gro'otste deel van zijn vermogen (ongeveer 21 miljoen gulden van toen') moest dienen voor vijf jaarlijkse prij zen van ongeveer 90.000 gulden en we! voor: 1. de belangrijkste ontdekking op het gebied der natuurkunde; 2. op dat der scheikunde; 3. op dat der geneeskunde; 4. voor het werk, dat zich meest door hoge idealen onderscheidt, in welke taal ook geschreven; en 5. voor 't meest verdienstelijke en meest werkzame streven ter bevor dering der algemene verbroedering, tot opheffing of vermindering der staande legers en oprichting van scheidsgerechten tussen de staten. De vier eerste dezer prijzen worden toegekend door de Zweedse Academi-ï, de vijfde door de Noorse Storting. De eerste maal werden zij uitgereikt op 10 december 1901. Het doet zonderling aan, dat met deze schenkingen de uitvinder van het dynamiet na zijn dood de legers, waar aan hij toch in hoofdzaak zijn reus achtig fortuin te danken had, wilde doen afschaffen' Het paradoxale van het geval pleit echter gehéél in het voordeel van zijn nagedachtenis. Van dynamiet naar vrede en broederschap onder de volken! Pater Pire werkt al lang voor het ideaal van vrede onder de mensen. Toen hij einde oktober jongstleden te Oslo, in aanwezigheid van koning .Olav, over zijn streven sprak en daar bij als zÜn voornemen te kennen gaf ook in Noorwegen een vluchtelingeti- dorp te bouwen, heeft zijn optreden daar grote indruk gemaakt Wat ook in de pers tot uiting kwam. Het con servatieve „Morgenbladet" suggereer de, dat men hem de Nobelprijs voor de vrede zou gevent: „Pater Pire heeft gedurende meer dan 10 jaar gestreden om de vluchtelingen een meer nor maal bestaan te verschaffen. Wij we ten, dat hij zich onder de kandidaten voor de Vredesprijs bevindt, gééft hem die prijs." Toen het besluit was gevallen en pater Pire inderdaad de prijs kreeg toegewezen, zei de voorzitter van de Noorse Storting; „Dat is een uitste kende keuze." En de ambassadrice van Finland in de Noorse hoofdstad ver klaarde: „dat het een beslissing in de goede geest was en dat deze keuze de wereld wellicht een vingerwijzing in de goede richting kan geven." Met een groepje soldaten in de tfein gezeten. Van de parate hap, geloof ik. 2e deden nogal dartel. Ik weet niet, waar ze het alle maal over hadden, maar meerma- en viel het woord: „balen", Dat viel dan met een dikke B °n een A, waar je je hele mond bij 0ben moet doen. Het gezicht dat epbij behoort, vertoont diepe weer zin. Ik heb er wel zo ontzettend ge- n°eg vanBalen, eventueel een ?ebaar, dat erop wijst, hoever het le de keel uithangt. De instructies van sergeant Pie- GrseBalen. Maar ook in de burgermaatschap pij. De lessen van mijnheer Jansen Balen. Iedere dag datzelfde gangetje aar kantoor; iedere dag datzelfde G 6 hoofd, drie lessenaars verder, die stomme bril erop en om 1 Uur, nooit een minuut eerder of n G1', zijn slokje melk in die brui- G bekerBalen. 2, M°°i weer. warm weer, prachtig ik k eer' Prachtig schaatsweer, en hier achter het loketje, wachten Ralg6 Renten en op mijn tijd ben het zo zat. gjAt is mooi Nederlands, dat g ,aben woord. Het is zogezegd dn en opgeborreld uit een °r verveling geplaagde existen- j0En het is de gewoonte van de dat 6 mensen van dit tijdsgewricht Setnoed maar meteen te luch- ve^u 2e« je: Balen, als je dat bo- aangeduide gevoel hebt. gJaeger zei je niets in hetzelfde De romanschrijver zei iets over jou, b.v.: „Haar gelaat werd dag na dag bleker, marmerbleek... Zij kwijnde weg. Dat is ook wel een beetje over dreven, maar het is ongeveer het zelfde. THEORIE Ik heb een kapelaan zijn best horen doen tegen jonge mensen over een gewijde tekst. Het ging over de navolging van Christus, over het kruis opnemen om Hem achterna te gaan. enz. enz Men was beleefd rustig. Na afloop spreek ik een paar toehoorders. Eén vertolkte de mening van het groepje. Dat ging zo: een heel klein streepje de schouders optillen, onderlip idem, wenkbrauwen ook, klein laatdunkend zuchtje en dan lang zaam uitbrengen: „Theorie" met de nadruk op ie. Ik vond het dodelijk. Ik heb die uitdrukking sedert dien nog meer gehoord, steeds met hetzelfde dodelijke effect voor de arme man die iets had staan te beweren, dat de jongelieden niets liad gedaan. „Kapelaanje praat maar een eind weg met je moeilijke uitleg gingen van wat je geloven moet of niet. Het gaat allemaal boven mijn pet of nog erger: het laat me he lemaal koud. Mijn leven staat er buiten. Daarom, mijnheer kape laan„theorie". Zo gauw als u wat zegt, dat wer kelijk iets met mijn leven van nu te maken heeft, dan luister ik en dan heb ik nog wat te vragen ook. Mijn ervaringen van nu, die zijn interessant. Dat is materiaal om goed of niet goed mee te levèn. Al het anderetheorie. Balen van de theorie. Het is de derde maal, dat een Belg de Nobelprijs voor de vrede krijgt. De eerste was, in 1908, de katholieke staatsman A. Beernaert, vertrouwe ling van Leopold II. Beernaert deel de die prijs met een Zweed, K. P. Aenoldsson en een Deen, F. Baier. De tweede ging naar de socialistische se nator Lafontaine, die hem in 1913 ver kreeg, en thans is pater Pire de derde Belgische Nobelprijswinnaar voor de vrede. Wij hebben reeds in résumé de per soon en het werk van deze laureaat belicht. Hierbij komen wij daar wat uitvoeriger op terug. Dominique-Georges Pire werd op 20 februari 1910 in het schilderachtige Waalse stadje Dinant geboren. Daar deed hij zijn humaniora aan het Belle- vuecollege plus nog een jaar wijsbe geerte, waarna hij zijn intrede deed in het Dominicanerklooster van La Sarte bij Hoeit Van 1932 tot 1936 studeerde hij te Rome aan het Angelicum, waar hij de graad van doctor in de godge leerdheid behaalde. Vandaar kwam hij naar Leuven, om er aan de Alma Ma ter nog maatschappelijke wetenschap pen en filosofie te studeren, wat hem tot een professoraat in sociologie en filosofie bracht in het klooster van La Sarte. Reeds in 1938 was hij met zijn lief dadige acties begonnen, namelijk met het stichten van een werk voor hulp aan arme gezinnen en een ander van openluchtstations voor kinderen, te Hoei. In de oorlogsjaren werden daar een duizendtal kinderen onder dak gebracht en door zijn zorgen gevoed, terwijl na de oorlog in dat station hon derden Belgische en Franse kinderen uit gebombardeerde steden verblijf ge noten. De Franse regering beloonde hem daarvoor met het ridderschap van het Legioen van Eer. Gedurende de oorlog was hij actief als aalmoezenier van het geheime le ger en in de diensten voor actie en inlichtingen. Dat bezorgde hem na de ooflog de Belgische onderscheidingen van het Oorlogskruis, de Medaille van Weerstand, de Oorlogsmedaille 1940 1945 en de Medaille van de Nationale Erkentelijkheid. Toen hij in 1944 in Oostenrijk alle kampen, tehuizen, sanatoria en andere instellingen bezocht waar men ver plaatste personen in had onderge bracht, en waar toen niet minder dan zestigduizend ontheemden verbleven, schreef hij daarover een boek: „Du Rhin au Danube avec 60.000 displaced persons". Zijn eerste hulp aan vluchtelingen bestond in contacten door briefwis seling en het zenden van paketten met levensmiddelen en kleren; dat groei de later uit tot het Werk der Peter- schaopen. Thans zijn er meer dan vijf tienduizend meergegoeden die peter of peettante van displaced persons zijn, met die mensen corresponderen en ze morele en materiële hulp en steun verschaffen. In september 1950 stichtte pater Pire te Hoei het eerste tehuis ter wereld voor bepaarde vluchtelingen. Er kwa men later nog drie dergelijke tehui zen bij: te Esneux (1951), te Aartse- laar (1953) en te 's-Gravenbrakél (1954). Zijn groot werk, hulp aan verplaat ste personen, kwam in 1950 tot stand, onder de hoge bescherming van ko ningin Elizabeth van België. De Euro padorpen werden in 1956 geboren. Met het bouwen van deze dorpen, doorgaans dicht bij een grote stad of nabij een grensstad gelegen, had haar promotor niet alleen het verschaffen van onderdak en voedsel voor ogen. maar vooral ook een opzet van men selijke herwaardering en wederopne ming in het leven. In die dorpen wer den in de eerste plaats gezinnen met veel kinderen en gewezen tuberculose lijders ondergebracht. Het eerste Eu ropadorp werd in 1956 in Aken ge sticht. In september van hetzelfde jaar kwam er een te Bregenz, aan de ui terste westpunt van Oostenrijk. In mei vorig jaar volgde Augsburg in Beieren Het vierde, het Nansendorp, kwam in de Brusselse voorstad Ste Agatha- Berchem tot Stand. Nansen, de Noorse ontdekkingsreiziger, was de éérste be schermer van vluchtelingen. In sep tember jongstleden werd te Spiessen in het Saargebied de eerste steen ge legd voor het Europadorp Albert Schweitzer. En nu zou pater Pire gaarne een dergelijk dorp in Noorwe gen bouwen, dat hü de naam zou ge ven van Anne Franck, het Joodse meisje uit Amsterdam, dat de dood vond in het concentratiekamp van Bergen-Belsen. De werken van pater Pire zijn supra-confessioneel, dat wil zeggen, dat er mensen van alle ge zindten in worden opgenomen. Zijn wens om nu ook in Noorwegen te gaan bouwen, viel in goede aarde, hoewel men daar van oordeel schijnt te zijn, dat vluchtelingen niet in dat soort dorpen zouden moeten worden geïsoleerd, maar dat men ze moet aanmoedigen om zich in de bevolking van hun nieuw land te laten opnemen. Dat is ook het uiteindelijk streven van pater Pire, doch dan pas nadat die mensen in deze dorpen, na zo deerlijk door de omstandigheden in hun leven geschokt te zijn geweest, daar eerst tot rust en evenwicht zijn gekomen. De Europadorpen hebben thans na tionale afdelingen in: Duitsland, Oos tenrijk, België Frankrijk, Luxemburg, Zwitserland, Noorwegen en nationale secretariaten in Denemarken, Italië en Nederland. Dat alles onder het motto: van hart tot hart, dus niet van de portefeuille tot de maag, want, zegt de Dominikaan-Nobelprijswinnaar: „Mijn werk is er een van liefde, niet van distributie." Het is de tweede maal in enkele ja ren, dat de Noorse Storting de Nobel prijs voor de vrede geeft aan een werk voor vluchtelingen, daar in 1954 deze prijs is gegaan naar de Hoge Unesco- commissie voor Vluchtelingen. Op 6 december aanstaande zal, op een plechtige zitting, Nobelprijswin naar pater Pire in de aula der univer siteit van Oslo zijn prijs uit de handen van koning Olav V ontvangen Pire, zo deed een blad opmerken, was zeker véél minder in de wereld bekend dan ministers en ambassa deurs, die te Genève, Washington, New York en elders aan groene tafels vergaderen. Maar duizenden vluchte lingen uit Europa, mensen die in de diepste ellende waren of er nog in zijn ondergedompeld, kennen hem des te beter. Nu zal héél de wereld hem óók kennen. Hoe ontving de laureaat de medede ling van zijn bekroning? Door het te legram dat hem door de voorzitter van de Storting in de zetel van zijn werk te Hoei werd gezonden. DeNobelprijswinnaar, hij vertelde het zelf, was 'op dat ogenblik een klein sermoen voor een groep jongelieden aan het uitspreken. Hij dacht héle maal niet meer aan de Nobelprijs. Toen het bericht hem bereikte, was hi j verwonderd en tegelijkertijd zéér ge lukkig. In dat sermoen aan de jonge lieden had hij juist gesproken over het vergiffenis schenken, en hij gaf als voorbeeld hoe hij, enkele weken gele den,, in Noorwegen, dat nochtans zo zwaar van de oorlog heeft te lijden ge had, grote bereidheid had gevonden om mede te werken aan het verwezen lijken van het Europadorp Anne Franck, dat hij daar zou willen bou wen met de medewerking van Duit sers en mensen uit het verzet! Een deel van het geld van zijn prijs zal hij voor dat dorp besteden; een ander deel voor het Nansendorp bij Brussel. En wegens het prestige van de No belprijs koestert hij de vurige hoop, dat de wereld hem voortaan zal steu nen voor het helpen verkrijgen van een grotere broederlijkheid ia een be tere wereld. NIEUWS Die service bestaat dan uit het aan bieden van een prachtige serie cul turele avonden, die plaatselijke groe peringen dan kunnen „kopen". Ter plaatse wordt dan de krachttoer ge vraagd, jongelui te interesseren voor zo'n avond. In gedachte kunt u zich dan denken dat aalmoezenier en bestuur (van KAJ, KJM, jonge boeren, enz. enz.) in de aanvang van het seizoen hebben zitten beraden, wat of ze nu zouden bestellen. B.v. vier avonden over beeldende kunsten, muziek, literatuur, sport, enz. of dat ze zo maar een losse avond uit een cyclus zouden nemen. En nu die culturele dienst haar win- terprogramma voor elkaar heeft 'de bestellingen dus binnen zijn dwarrelden op ons bureau de papie ren binnen waarop je kan zien, wat er alzo te doen is in de beide provin cies. Als wij hier nu wat cijfertjes pu bliceren, dan is dat niet volledig, want nog steeds wordt Kees Pols, de chef van de dienst, in Den Haag opgebeld, om een avond naar een of ander plaatsje in Holland te sturen. Men mag er echter nu al uit con cluderen, hoe deze dienst aan een be hoefte voldoet. Dit eerste jaar worden er 219 avon den verzorgd. Dat is nogal wat. In teressant is ook om te zien, hoe deze avonden verspreid liggen. Merkwaar dig is dit: Rotterdam kocht 19 avon den, Den Haag 9 avonden en Amster dam 14 avonden. Wie weet raad met dit materiaal? De cultuurstad Amsterdam minder dan Rotterdam. De invloed van het subsidiebeleid zal hier niet vreemd aan zijn. In Zuid-Holland zo lezen we liggen de subsidieregelingen heel gunstig. Maar Den Haag? Wij weten er geen raad mee, misschien is er daar toch al meer te doen. Wat wel een belangrijk ding is: men spreekt over cultuurspreiding. Hier ziet u een fraai voorbeeld van hoe deze taak te verwezenlijken is enhoeveel behoefte eraan bestaat. Honderdendertig avonden gaan naar kleine en heel kleine plaatsen, worden dus georganiseerd door en voor jon ge boerengroeperingen. Natuurlijk zijn we ook gaan kijken naar de onderwerpen en dan valt na tuurlijk (misschien achteraf natuur lijk) op, dat de dingen die het meest in de directe interessesfeer liggen, het meest gevraagd worden. En opnieuw een verheugend ver- schijnsel. En zijn 67 filmvormings avonden, vooral geconcentreerd in de kleine plaatsen. Dansen en kleinkunst ontlopen elkaar niet veel. Ze zijn sa men tweede, elk met plm. 30 avonden Beide leunen dus aan tegen het ont- spanningsvlak. Om misverstand te voorkomen: die dansavonden zijn ge wijd aan de dans. Het is dus een stuk vorming. Er wordt over gesproken en gediscussieerd. Voor het organiseren van dansavonden in eigenlijke zin be hoeft men nauwelijks de culturele dienst. Schaars maar desniettemin ver heugend is het dat literatuur en toneel ook geregeld gevraagd worden. En met deze cijfertjes is het toch wel duidelijk, dat er een mooi stuk culturele arbeid wordt verricht onder de katholieke jongelui van Holland. Het voorname daarbij is zeker, dat alles niet pas- en panklaar wordt klaargemaakt in Den Haag, maar dat de plaatselijke organisaties alles moe ten doen om vrienden en geburen bij elkaar te brengen en de avond keurig te doen verlopen. Een prettige gelegenheid om contac ten te leggen en het verenigingsleven op peil te houden. Vooral allen die nog zitten te broedenHier is het adres: Culturele Dienst van de Interdioce- sane Jongerenstaf, Scheveningseweg 90, Den Haag en ze denken daar niet in orga nisatie-vooringenomenheden. Ieder die jong is en katholiek kan yan de ser vice gebruik maken. F. B. RUYS Vestigingen door geheel Nederland WINDSTREKEN D jakarta Hij was tot dertien jaar gevangenis straf veroordeeld, een 38-iarige amb tenaar van het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zak»n Hij ging in hoger beroep; niet om vermindering van straf te krijgen, maar om toepas sing van de doodstraf De man had een hopeloze liefde gekoesterd voor een twintigjarig meisje en toen zijn liefde onbeantwoord bleef had hij haar in een wanhopige bui om het leven trachten te brengen. Hij hac verzocht hem de doodstraf op te leggen ..als waarschu wend voorbeeld voor anderen, die het slachtoffer mochten zijn van een waan zinnige liefde" De rechter ging niet op zijn verzoek in en de man zal zijn wandaad in de gevangenis nog jaren lang kunnen overdenken. Vaticaanstad Vreugde onder al het personeel van de Vaticaanse instellingen. Bij het optre den van Joannes XXTII als Paus. heeft hij aan allen een gratificatie van een maand salaris toegekend. Daar eenzelf de gratificatie hun ook al door de Kardinaal-Camerlengo, Aloisi Masella, was toebedeeld leverde de pauswisse ling hét Vaticaanse personeel twee maanden extra-salaris op. Amsterdam I Geef met Sinterklaas of Kerstmis ook eens een kunstwerk cadeau. Dat is de gedachte geweest van „De Ónafhanke- lijken". een vereniging in beeldende kunstenaars in Amsterdam en daarom organiseert zij van 15 novemmer tot 20 december in De Vrije Academie In de Barndesteeg in de hoofdstad een spe ciale verkooptentoonstelling van teke ningen, aquarellen, gouaches en pastels van haar leden. Voor speciale prijzen van f 20,- tot maximaal f 100,- kunnen de gdspirant-kopers. die een kunstzin- geschenk willen geven, bii de „Onaf- hankelijken terecht. Op de avonden van maandag 1 tot donderdag 4 decem ber is er met het oog op Sinterklaas een „kunstmarkt", Amsterdam II De opvoeding van het kind tot goede weggebruiker moet al bij de kleuter beginnen. Deze stelling van het verb, voor Veilig Verkeer komt ook tot ui ting in het feit, dat aan de „verkeers- opvoeding" van de kleuter een specia le film zal worden gewijd. Dezer dagen is met het maken van de eerste opna men voor deze film een begin gemaakt. In de rolprent, die een looptijd van 15 tot 20 minuten zal hebben en waarvan Joop van Essen de regie heeft, worden ouders en ouderen gewezen op de taak van het kind reeds in de kleuterleef tijd enkele elementaire beginselen van het verkeer bij te brengen, zélf altijd en overal het goede voorbeeld te geven en niet alles aan de school over te laten. Teramo Italië Twee vrienden te- Teramo hebben op wel zeer wonderlijke wijze geduel leerd om uit te maken wie naar de gunsten van een door beiden beminde schone mocht dingen. Als wapen voor hun strijd hadden zij de vork geko zen en de strijd werd beslecht in een gerenommeerd restaurant. Zij begon nen met drie borden spaghetti te ver orberen, een gebraden kip. twintig worstjes, tien hard gekookte eieren en een taart. Eerst daarna kwam de hoofdschotel bestaande uit zestien kalfslapjes. Deze race werd tenslotte door een van de twee veelvraten met één lapje geonnen. De schone heeft in middels laten weten, dat zij niet van de attenties van de winnaar gediend Is. In de eérste plaats vindt zij het wa pen, waarmee het duel gestreden is, weinig nobel en verder schrikt zij er niet ten onrechte voor terug met een dergelijke veelvraat in het huwelijk te treden. Het aardigste zou misschien zijn als zij het eens met de kok pro beerde. Toronto (Canada) Hij zei het bijna zorgelijk, de heer Al fred Dunhill, president-commissaris van de Dunhill Tobacco Company. Zijn mededeling betrof het feit, dat Sir Winston Churchill de laatste tijd het roken van sigaren sterk heeft be perkt. „En Sir Winston placht een van de beste klanten te zijn", zei Sir Al fred. Maar mogelijk weet de Dunhill Company het bestaan toch nog wel te rekken, desnoods zonder Winston Ch Churchill's clandizie. V riezeveenseivijk Dacht U dat men alleen ln Italië er wonderlijke eetgewoonten op nahield? U behoeft er de grens niet voor over, ga naar Vriezeveensewijk. Daar be stond een achttien-jarige knaap het voor een weddenschap en wij begrij pen niet waar hij het geld vandaan haalt achter elkaar het volgende naar binnen te werken: een halve li ter ijs, twee borden patat en dertig eieren (geklutst). Dit bespoelde hij met een fles limonade en volgens de ge ruchten was hij nog niet eeng doodziek. 101 !Oi Horizontaal: 1 kledingstuk; 4 land bouwwerktuig; 6 de lezer heil; 7 kachel gerei; 10 wintervoertuig; 12 kloostervoogd 15 klein persoon; 16 van groot formaat; 19 plaats in Engeland; 22 en dergelijke (afk.); 23 gewas; 24 het Romeinse rijk (Lat. afk.); 25 waarmerk; 26 bepaalde verlichting; 27 kippenprodukt; 29 rivier in Siberië; 31 Frans voegwoord; 32 bekende motorraces (afk.); 33 meisjesnaam; 35 principaal; 38 betaalplaats; 33 deel van het been; 41 ontkenning; 42 tijdperk; 44 zwijgzaam; 45 zangnoot; 46 de onbekende (afk.); 48 traag; 50 deel van een spier; 52 herkauwer; 54 hevige wind; 57 soort boter; 61 Frans lidwoord; 62 rivier in Brabant; 63 weg gaan; 67 uitheems zoog dier; 70 verlaagde toon; 71 insekteneter; 73 grondsoort; 76 soort verlichting; 78 Frans onb. voornaamw.; 79 gerecht; 81 deel van de kachel; 83 deel van de dag; 85 masa; 86 Europeaan; 87 insekt; 90 klein plantje; 92 hetzelfde (afk.); 94 herkauwer; 95 kippenprodukt; 97 eerste persoon (afk.); 98 mop; 100 vrucht; 101 jongensnaam; 103 herkauwer; 104 konink lijke landmacht (afk); 105 boomseha- duw; 108 door water omsloten land; '111 ambtshalve (Lat. afk.); 112 lofdicht; 114 zangnoot; 115 manier van spelen; 116 klaar; 117 soort onderwijs (afk.); 118 steenmassa. Verticaal: 2 karakter; 3 voor: 5 be vel; 6 rang in het leger (afk); 8 op ja ren; 9 kleurstof; 11 heilige (afk.); 13 soort vaartuig; 14 sportterm (afk.); 16 ingedikt sap; 17 rivier in Duitsland; 18 plaats op de Veluwe; 19 deel van het jaar; 20 Europeaan; 21 nul; 28 schrijf gerei; 30 een ambt toewijzen; 31 een maal tijd nuttigen; 32 opdracht; 34 enthousias me. lust; 35 pers. voornaamw.; 36 sele nium (afk.); 37 rondhout; 38 vogel; 40 Frans pers. voornaamw.; 43 stofmaat; 44 sluis; 45 lidwoord; 47 lekkernij; 49 Duits pers. voornaamw.; 50 deel v. d. dag (afk.); 51 naaml. vennootschap (Fr. afk.); 53 zie 51; 55 Engels lidwoord; 56 wiel; 58 volgorde; 59 kledingstuk; 60 drink gerei; 61 kader; 63 beroep; 64 ijzeroxyde; 65 pers. voornaamw.; 66 water in Fries land; 67 geog'r. aanduiding (afk.); 68 kleinst deelbare deeltje; 69 boom; 72 voegwoord; 74 ongemak; 75 Frans pers. voornaamw.; 77 ongedierte; 79 de oudere (afk.); 80 soort struisvogel; 82 als volgt (afk.); 84 Frans lidwoord; 85 titel (afk.); 86 gebergte in Duitsland; 88 schaakstuk; 89 slot; 91 naaigerei; 93 bevestigingsmid del; 96 fris; 99 borg; 102 kleine plaats; 104 streng; 106 afgemat; 107 voegwoord; 109 bestaat;. 110 voetbalclub; 112 voeg woord; 113 titel (afk.). Horizontaal: 1 Kegel; 5 aorta; 10 leed; 11.geleen; 12 anno; 13 orient; 14 Ada; 15 prae; 16 no; 17 klit; 19 pin; 20 geel; 21 blos; 23 ben; 24 rest; 26 ob;27 teil; 29 lie; 31 nadoen; 33 dolk; 34 sarong; 35 rose; 36 trans; 37 zadel. Verticaal: 1 klaar; 2 eend; 3 genaken; 4 e.d.o.; 5 aera; 6 olie; 7 ree; 8 tennis; 9 Anton; 11 gort; 15 pil; 18 le; 19 pot lood; 20 gebaar; 21 bel; 2 l.s. 23 bonst; 24 ring; 25 pekel'; 27 toon; 28 eens; 30 ilse; 32 dra; 33 dra.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1958 | | pagina 11