witte doek
Zulke gezichten maken ze niet meer
Nadia Gray duikt sieraden op
Misverstand, dat Nelson
Eddy's leven vergalt
de
FILMEN
OP TERSCHELLING
C'
De plaats van
fantasie
leven
GRASSO
Bp
GRASSO
Dino
Nieuwe reeks vlotte romans
de Laurentiis naar
Nederland
v B
Overtuiging
Hans Roest
Spel van fantasie
Bart van der Leek
overleden
Hans
van
Bergen
15 NOVEMBER 1958
PAGINA 5
Twee soorten veteranen in Hollywood
Hardnekkige geruchten, dat hij
blind zou zijn
De Zuidliollandse Litgeversinij- Ad. M. C. Stok te
's-Gravenhage, heeft naast haar bekende Cultuurserie
waarvan verscheidene schier klassieke titels her
drukt zijn in de even verzorgde, goedkopere Kleine
Cultuurserie zojuist de vier eerste delen van een
nieuwe reeks ontspanningsromans op de markt ge
bracht- Onder het teken van de Gardenia beoogt zij
verantwoorde, vlotte lectuur te bieden en de eerste
vier delen overtuigen er al direct van, dat zowel aan
de keuze als aan de bewerking alle zorg en moeite
zijn besteed. De nadruk vajt inderdaad op het onder
houdende, het boeiende van deze romans. De uit
geefster wijst er trouwens met evenveel woorden op,
dat deze boeken niet pretenderen een speciale lite
raire waarde te bezitten, doch de lezers en vermoede
lijk vooral lezeressen) enige uren van behoorljjke
ontspanning en prettig leesgenot willen verschaffen.
Iets waar dit eerste viertal tenvolle in slaagt. En
tegelijkertijd iets, waar men niet gering over moet
denken, want er is veel talent voor nodig om in deze
trieste tijd de aandacht van de lezers mee te slepen
naar oorden der verbeelding.
MARY BETHUNE
wonderlijke typen
Historisch document
vriezen
Kinclereil zitten vol fantasie. Vandaar dat hun dagen ook zo
heerlijk kunnen zijn. En dan zijn ze meestal jiiet verder geweest -dan
de stoep van hun eigen woning, hooguit het tuintje rond hun huis.
Maar ze hebben een feestdag gehad. En V avonds rollen zij vol
van verrukking en oververmoeid in hun bed. En toch is er niets
bijzonders gebeurd die dag. Er gebeurt bijna nooit iets bijzonders.
I En elke dag is toch een feestdag voor henWaarin zit 'm dat
Doodeenvoudig in hun rijke fantasie, die elke dag alles voor hen
weer anders doet zijn; die hen in oude en reeds lang bekende dingen
steeds weer nieuwe ontdekkingen doet doen; die een dood stukje
steen of hout vol leven voor hen maakt. Kinderen zijn altijd op reis-
Kinderen ontdekken immer. En nooit zijn zij op precies hetzelfde
plekje en in prefeies dezelfde omgeving als gisteren. Vandaar dat
juichende in hun leven! Zo zijn wij ook geweest. Maar het nuchtere
van alledag en de harde strijd om het bestaan heeft bij ons de
fantasie verdrongen. En wij vluchten in de toneelheoejening, om die
fantasie weer opnieuw te beleven.
Wat doet dit spel ons?
WERELDNIEUWS
(Van onze filmredacteur)
Enkele jaren geleden werd Hollywood
n opschudding gebracht, toen er in ver
killende dagbladen en filmtjjdschriftcn
"n Werd geweien, dat de meerderheid van
Amerikaanse sterren, met name de
knnelijke, de veertig al waren gepas-
!ee>"d en niet lang meer romantische hel-
krollen zouden kunnen spelen, zelfs al
2°uden ze het willen.
Nu Ij het gemakkelijk zeggen, dat
Producenten in Hollywood dit had-
/jet> moeten zien aankomen en tijdig maat
delen hadden moeten nemen door het
®antrekkeil van nieuw talent- Maar toch
!jaJ> men hun achteraf bezien die nalatig-
niet erg kwalijk nemen. De vitaliteit,
'e een aantal beroemde sterren- twintig
d zelfs dertig jaar lang op de top van
Jjï ladder heeft gehouden, bezitten ze nog
?'eeds en als men ziet welk een aantrek
kingskracht die sterren nog altijd op het
'"bliek hebben, is het verklaarbaar, dat
Jdn niet zo spoedig op de gedachte komt,
at ze wel eens zouden kunnen verbleken.
En vitaal is die oude generatie- Het zou
'baardig zijn preciese data en jaartallen
Publiceren, zelfs al heeft men er de
Frank Sinatra: „De mensen zullen
choon genoeg van die griet hebben
beschikking over, maar wel willen we er,
als voorbeeld, op wijzen, dat minstens twee
van de beroemdste spelers van het ogen
blik: Joan Crawford en Gary Cooper, reeds
sterren van de eerste grootte waren in de
dagen van de stomme film meer dan der
tig. jaar geleden, terwijl een boek over
filmacteurs,' dat in 1931 verscheen, een
veertigtal namen bevat, die nog steeds
op de aanplakbiljetten van de bioscopen
worden vermeld. De bekendste namen uit
de jaren dertig, die iedereen nog kent,
zijn Clark Gable, Claudette Colbert,
Spencer Tracy, Cary Grant, James Cag-
ney, John Wayne, James Stewart, Bette
Davis, Barbara Stanwyck en Katherine
Hepburn, 'n lijst die men naar eigen wil
lekeur en.smaak zonder moeite zou kun
nen uitbreiden.
Toch realiseren de meeste bioscoopbe
zoekers, zelfs de ouderen onder hen, zich
niet voldoende hoevel beroemde namen
uit het verleden nog steeds op de rolbe
zetting in films voorkomen, zij het dan in
kleine rollen of films van het tweede plan.
Nu en dan, midden in een overigens wei
nig interessante film, herkennen de ou
dere bioscoopbezoekers plotseling een be
kend gezicht, dat hun een blijde uitroep
van verbazing ontlokt.
„Zulke gezichten maken ze tegenwoordig
niet meer", riep Gloria Swanson, als de
heldin in de film „Sunset Boulevard" uit,
toén zij zichzelf in een film op het hoog
tepunt van haar loopbaan terugzag. En
tot op zekere hoogte had ze gelijk, voor
al als het gaat om een gezicht als dat
van Gloria Swanson, Lillian Gish, Mary
Astor, Myrna Loy of een van de andere
sterren, die men nu en dan terugziet op
het witte doek.
Nu bestaan er twee soorten veteranen.
Degenen, die zich officieel hebben terug
getrokken. maar die gebruik maken van
het recht van iedere artiest om een groot
aantal „afscheidsrollen" te spelen en de
genen, die geregeld blijven werken, zij het
in minder opvallende rollen dan voorheen.
Tot de eerste categorie behoren Myrna
Loy, een der beste comediennes uit de ja
ren dertig, die op het witte doek terug
kwam in „The Ambassador's Daughter",
haar vroegere tegenspeler in de „Thin-
Man"-serie, William Powell, die het ver-
zóek van regisseur John Ford om een rol
te spelen in de film „Mr. Roberts" („Leve
de Jantjes") niet kon weigeren, 'en Janet
Gaynor, die na vele jaren weer terug
kwam in „Bernardine", de eerste film van
Pat Boone. De belangrijkste onder hen is
waarschijnlijk Lillian Gish, van wie men
moeilijk kan zeggen, dat ze zich heeft te
ruggetrokken, omdat ze bij de komst van
de geluidsfilm eenvoudig terugging naar
het toneel, waar ze haar loopbaan was
begonnen.
Tot de tweede categorie behoort bijvoor
beeld Fay Wray, die werd ontdekt door
Erich von Stroheim voor zijn film „Wed
ding arch" en die later beroemd werd in
een heel ander genre film door de ver
tolking van de vrouwelijke hoofdrol in
„King Kong". Men ziet haar nog gere
geld in film optreden; met Joan Craf-
ford in Queen Bee" („De Fatale me
vrouw Philips") met Barbara Stanwyck in
„Crime of Passion" en als de moeder van
„teenagers", een rol, die bij uitstek ge
schikt is voor oudere sterren- Zasu Pitts,
eveneens een ster van von Stroheim en het
meest bekend uit diens film „Greed".
treedt eveneens nog geregeld op, het laatst
in „This could be the night" („Waarom
vanavond niet?").
Gardenia, merkteken van goede ontspanning
Brigitte Bardot heeft zich nooit
druk gemaakt over woorden
Nadia Gray, in het „burgerleven" een
Romeense prinses, die een rol speelt, in
de Britse komedie „The Captain's Table"
is waarschijnlijk de enige vorstelijke per
soon ter wereld, die zelf haar sieraden
op de bodem van de zee verzamelt
Nadia heeft zich namelijk geschaard in
de rijen van beroemdheden, die aan diep-
zeeduiken en jacht op onderzeese schat
ten zijn gaan doen. Als ze niet filmt, vliegt
Over filmsterren uit onze jeugd gespro
ken: de stem is nog altijd even warm
'n vol. De liederen, die hij zingt, zijn
"iets veranderd: „Rose Marie", „Ah
^Vveet Mystery of Life".,
pelson Eddy, die met Jeannette Mac-
°onald optrad in een reeks succesvolle
'Perettefilms uit de jaren dertig, zingt
'nans in nachtclubs.
Onlangs, aldus beschrijft de Britse
journalist Donald Gomery een ontmoeting
j"et deze vroeger over heel de wereld
oekende en geliefde zanger, trad hij op in
"et restaurant van een hotel in Montreal
e1 iemand, die aan een tafeltje naast me
dt, fluisterde me toe: „U zoudt het niet
gillen geloven, maar hij is blind, de arme
kerel. Ziet geen steek.". Van andere be
zoekers hoorde ik hetzelfde meewarige
Gefluister: „Blind".
Het is absoluut onwaar. Het' is een
^fremd, afschuwelijk misverstand, dat 't
leven van Nelson Eddy vergalt. Boven
If> zijn hotelkamer, waar ik een gesprek
"iet hem had, zei hij boos: „Het heeft me
01 jaren achtervolgd, dat verhaal over
"Pijn blindheid. Hoe het in de wereld is
Gekomen, weet ik niet. Dat is al een jaar
twintig geleden. Een vals gerucht, of
'en misplaatste grap misschien. Voortdu-
ropd krijg ik brieven, van honderden
'"ensen. Ze houden me op straat aan en
Zoggen allemaal hetzelfde.
Soms luiden de verhalen anders. Ik ont
vang brieven, waarin wordt gezegd, hoe
"oerlijk het voor me is, dat ik weer kan
Z'on. Ik heb zelfs verhalen gelezen van
Mensen, die beweerden, dat ze me van
hi'jn blindheid hadden „genezen". Ik
?f>reek het voortdurend tegen, maar het
Nipt niets. Zeker, soms draag ik een
'Hl om te lezen. Ik ben heus de enige
"iet. Maar bij mij zeggen de mensen di
rect: „Dat is, omdat hij blincj is". Ze pro-
"eren van alles om na te gaan, of ik
kerkelijk kan zien. Verslaggevers komen
?0ths op straat naar me toe, wuiven met
"Un handen voor mijn ogen en vragen:
I-Kan je dat zien, mr. Eddy?" Hoe zou
'k nog kunnen werken, als ik blind was?
Pmmigen zeggen, dat 2e me het toneel
'Pleiden Heel veel trek ik me er niet
"■eer van aan. Maar het spijt me vocir
de mensen, idie me schrijven, dat ze voor
me bidden, opdat ik mijn gezichtsvermo
gen terugkrijg. Het is pijnlijk dergelijke
goede mensen zo misleid te zien.
Op 57-jarige leeftijd is Nelson Eddy nog
altijd knap en nog altijd blond. Op een
stoel naast hem ligt de muziek van „Ro
sé Marie".
„Inderdaad ben ik filmster geweest. Ik
heb aan de top gestaan en verdiende ja
ren lang een half miljoen dollars per jaar.
Maar ik vind het niet erg meer, als men
mij spreekt over „de goede oude tijd". De
belangstelling voor dat soort muziek
films verdween en ik ging weer serieuze
ik niet meer, maar het gaat me best".
Nelson Eddy werd geboren op Rhode
Island, werd verslaggever, raakte in de
muziek verzeild als beroepszanger en
kreeg een uitnodiging om naar Hollywood
te komen. Daar liep hij twee jaar rond
zonder werk. Men vond, dat hij te luid
zong. Toen kwamen de successen met
Jeanette MacDonald: „Naughty Mariet
ta", „Rose Marie", „Maytime", „Bala
laika".
„In die films ben ik achtmaal met
Jeanette getrouwd", aldus Eddy. Heel
wat mensen dachten, dat ik werkelijk
haar man was. Maar ze is getrouwd met
Gene Raymond, die het heel goed maakt
bij de televisie. Jeanette werkt mee aan
concerten en geeft recitals: „Bitter
Sweet", „The King and I". Zelf ben ik
19 jaar getrouwd, heel gelukkig. We wo
nen op een heuvel buiten Los Angeles.
Gene en Jeannette hebben een huis op
een heuvel in de buurt.
Men heeft me gevraagd om in Engeland
op te treden", besloot Eddy. „Maar ze
wilden, dat ik mijn oude uniform van de
„Mounties" weer zou aantrekken. Stel je
voor, op mijn leeftijd. Ik ben nu de Oude
Man van het Lied. Maar denk niet. dat
ik bitter of teleurgesteld ben. Vroeger
zong ik in films, thans in clubs".
Toen de journalist het hotel verliet,
tonden twee dames te praten voor een
ze naar het zuiden van Frankrijk, trekt
een duikuitrusting aan en gaat de we
reld onder water verkennen.
„Ik heb al een aantal oude bokalen en
bekers gevonden", verklaart ze trots.
„Laatst vond ik een prachtig byouterie-
doosje. dat honderden jaren oud moet
zijn. Ik begin al een hele collectie te krij
gen".
Het deel van de Middellandse Zee, dat
door Nadia wordt geëxploreerd, was eens
de route voor de galeien. Vele ervan wer
den door plotseling opstekende stormen
verrast en liepen te pletter op de rotsen,
die aan dit gedeelte van de kust zeer tal
rijk zijn
Meer dan ooit heeft de mens behoefte
aan gezonde ontspanning en verstrooiing,
maar hij wil er zo weinig mogelijk moeite
voor doen. De hele dag stoot de radio
klanken uit en slechts weinigen gelo
ven nog, dat het de moeite waard is naar
een concert te gaan. Na de wil tot luiste
ren te hebben verloren, is de mens nu
ook bezig ook de drang tot lezen te doden.
Stripverhalen leren hem het lezen af, en
de televisie laat hem weinig tijd over.
Om als auteur van goede ontspannings-
verhalen toch in zijn taak te blijven ge
loven, en om als verantwoordelijk uitge
ver het ondanks alles aan te durven het
publiek het beste tegen de laagste prijs
aan te bieden, vereist moed en vertrou
wen, welke slechts kunnen worden geput
uit overtuiging.
Dit verdient bewondering en steun.
Daarom acht ik het mijn plicht, de Gar
denia-reeks aan U voor te stellen. Nu de
tijd van geschenken weer gaat komen,
is het goed te weten dat U hier vier goe
de, verzorgde boeken vindt, die amu
sant en onderhoudend zijn en die U aan
iedereen in handen kunt geven. Boven
dien zijn zij een sieraad voor de boeken
kast.
„De tijger en de vrouw" is een door en
door romantische geschiedenis, welke zich
afspeelt in en rond het circus. De schrij
ver, William Quindt, is zeer sterk in het
schilderen van de sfeer van deze boeiende,
vreemde wereld, waarin een jonge vrouw,
een ex-kantoorbediende, thans dompteur,
en een tijger de hoofdrolspelers zijn.
Mary Berthune schreef onder de titel
Een totaal ander soort geschenk is hel
fotoboek „Juliana Regina". waarvan we
overigens reeds melding maakte. Dit jaar
boek. gewijd aan het ler'en en werk van
ons koninklijk huis, heeft zich een vast en
dankbaar publiek veroverd, dat iedere
Dat verhoogt de waarde van deze roman. ilerfs^ verlangend uitziet naar het nieuwe
Een zeer modern onderwerp heeft Alex- j \S
ander Sosso aangesneden Onder de titel boeken hijeengebracht ondcr de
ÖtfJtitel „Juliana Regina I953-1958". De XJit-
„Dokter, luister eens" de geestige en
soms ontroerende belevenissen van een
vrouwelijke arts op het Engelse platte
land. Door haar ontmoet men vele dorpe
lingen, zodat het verhaal vol afwisseling
en kleur is. Ik geloof, dat Mary Bethunc
ondertussen ook een raak beeld geeft van
de praktijk van een all-round dorpsarts.
meeslepende wijze over de dappere ste
wardessen op de internationale luchtlij
nen. De roman gaat voornamelijk over
een van hen, die de anderen personificeert.
Dit boek is, ook al door zijn onderwerp,
bijzonder boeiend.
De vierde Gardenia is een vrolijke ro
man van Cilli Wethekan, „Een gat in het
dak". Prettig leesbaar, zeer amusant,
kortom: kostelijke tijdpassering.
Voor koeten
'S HERTOGENBOSCH TÏL. 04100*3131
muziek zingen: Schubert, Brahms en der- reusachtige afbeelding van Nelson Eddy
gelijke. De televisie maakte daar een eind I zou haast niet geloven, dat hij blind
aan. Nu ben ik een „nummer". Rijk ben is", zei één van haar..
Dino de Laurentis. de befaamde Ita
liaanse filmproducent, komt binnen af
zienbare tijd naar Nederland om voorbe
reidende maatregelen te treffen voor de
verfilming van „Sii de Strandjutter" naar
het boek van Cor Bruyn. Dit heeft hij
althans verklaard op het vliegveld van
Kopenhagen, vanwaar hij naar Los Ange
les vertrok om daar enkele filmster
ren te engageren voor de film. die de En
gelse titel „Love and North Sea" zal krij
gen. Daarna is Nederland aan de beurt,
waar de andere medespelenden zullen
worden aangewerzen, „Ik hoop", aldus De
Laurentis „dat ik in februari met de op
namen kan beginnen. Waar? Op Ter
schelling natuurlijk, mogelijk ook ergens
anders, op zee en dan in de studio's te
Amsterdam".
„Sil de Strandjutter" het is zo lang
Een hardnekkig klem
mende deurdie plotse
ling openvliegt, doet ge
neraal Schreibcr (Nor
man Wisdom) voor de
roeten van zijn gast
Greichen von Schmetter-
'■•II g (Hattie Jacques)
belanden. Een van de
vele dwaze scènes in de
Britse filmklucht The
Square Peg" ,.De Vier
kante Rekruut"waarin
Norman Wisdom onder
egie van John Paddy
larstairs de rol speelt
an straatmaker, soldaat
'ii spion tegen wil en
dank.
geleden, dat we de produktie van deze
film aankondigden, dat onze lezers het
misschien al weer vergeten hebben
wordt gemaakt door een Italiaans-Neder
landse combinatie, waarbij van Neder
landse zijde de n.v. Standaard Films in
Amsterdam is betrokken. De heer Kemps
directeur van deze maatschappij, beves
tigde, dat hij binnen zeer korte tijd De
Laurentis in Nederland verwacht: „De
tijd dringt en er zijn nog heel wat voor
bereidende maatregelen te treffen."
Aangekondigd als het meest sensa
tionele nieuws van het jaar, gaan de ge
ruchten over een film, waarin Frank Si
natra en de fameuze Brigitte Bardot de
hoofdrollen spelen, uit als een nacht
kaars. Met de opnamen voor deze film. die
de „veelbelovende" titel „Paris by
Night" zou krijgen, zou begin van deze
maand zijn begonnen. Maar Sinatra, die
een bezoek aan Londen had gebracht,
vloog rechtstreeks terug naar de Ver
enigde Staten om daar zijn eerste film
als producent voor te bereiden en B.B.
die haar bezoek aan de Britse hoofdstad
had uitgesteld zo lang Sinatra er was,
is pas na diens vertrek naar Engeland ge
vlogen om er de plaatsen in ogenschouw
te nemen, waar haar eerstvolgende film
„Babette trekt ten oorlog" zal worden
opgenomen. Ingewijden verklaren, dat er
van een gemeenschappelijke film nu
wel niets meer zal komen.
Wat is er misgelopen? Volgens de film
producenten is het allemaal maar een
kwestie van woorden. Gedurende het
laatste half jaar zijn de dialogen het-
haaldelijk herzien. B.B. heeft zich nooit
erg druk gemaakt over woorden. In de
meeste films, waarin zij is opgetrèden,
werden haar „dialogen" geschreven naar
mate het werk vorderde. Zulk een „con
tinentale" procedure voldeed de, Ameri
kaanse geldschieters echter niet. Boven
dien heeft Sinatra bezwaar gemaakt tegen
de overdreven manier, waarop Bardot in
de Amerikaanse bioscopen op het doek
wordt getoond. Sommige van de afbeel
dingen waren zo erg, dat Sinatra snauw
de: „De mensen zullen schoon genoeg
van die griet hebben, voordat onze film
klaar is."
De producenten van „Paris by Night"
houden vol. dat de film toch nog zal wor
den gemaakt. „Maar", geven ze toe, „we
weten nog niet wanneer".
geverij Hollandia te Baarn heeft er wer
kelijk een vorstelijk, voornaam boek van
gemaakt, met een prachtige zwaarlinnen
band, schitterend gereproduceerde, royale
foto's en een voortreffelijke typografische
verzorging.
Wat de samenstelling betreft, moet ik
de goede keus uit de overstelpend vele
materia^' prijzen. Er is veel afwisseling,
maar toch is er. geloof ik, geen enkele be-
langr'Om ebeurtenis over het hoofd ge
zien fn Tegel van het drukke leven on
zer K-oningin en haar familie geeft een
afgerond beeld.
Voorts bewonder ik de wijze, waarop de
samensteller in de terecht beknopt
gehouden onderschriften, de meest essen
tiële dingen weet te zeggen en som^ de
eigen woorden van onze Koningin of Prins
aanhaalt. Hierdoor krijgen bepaalde foto's
een groter historisch belang.
Het staat voor mij vast, dat de laatste
delen vooral door de jeugd zeer zullen
worden geapprecieerd, omdat onze Prin
sessen opgroeien en meer zelfstandig gaan
optreden. Dit valt vooral op in het deel
van 1958. waarin onder meer da charman
te foto's van de eerste grote reis-alléén
van onze Kroonprinses zijn opgenomen.
Men vind' d<-ze serie dus ook in de ver-
zam
Wij kunnen de toneel beoefening gerust
het spel van de fantasie noemen. Het is
het spelen met fantasie. Het is louter
fantasie.
Wij verbeelden ons een andere wereld.
Wij verbeelden ons andere mensen. Een
stuk karton tegen een lat getimmerd is
voor ons een heel bos of zoiets. Een stoel
op een verhoginkje geplaatst is als een ko
ningszetel. Wij zijn weer geheel in de we
reld van het kind. waarin een stoel he
lemaal nog geen stoel behoeft te zijn.
Soms is hij een trein, of een vliegtuig,
of een huis. En waag niet te zeggen,
dat hij een stoel is. want dan breekt er
iets in het kind. Iets moois valt weg,
een spel dooft uit, een illusie gaat ver
loren.
Op het toneel zijn wij weer helemaal
het creatieve kind, dat zich niet door
de nuchtere werkelijkheid remmen laat,
voor wie alles leeft en elk ogenblik ver
anderen kan in iets heel anders!
En o wee, als wij de fantasie in al
zijn consequenties niet aandurven. Als wij
alles te precies naar de werkelijkheid
willen doen zijn. En de aankleding en het
decor en de kostuums en onszelf. Als wij
het dus te mooi willen maken. Te mooi
naar de werkelijkheid, zodat wij dus niet
eens een wereld van verbeelding behoeven
op te roepen. Hetgeen de fout nogal eens
is van vele amateurs. Zij laten zo min
mogelijk plaats voor de fantasie. En hun
spel faalt. Hun spel heeft niet dat suc
ces, wat zij ervan verwacht hebben. Als
zij het met veel eenvoudiger middelen
zouden hebben gedaan, zouden zij veel
meer succes hebben gehad. Zou de aan
dacht en de spanning bij het publiek veel
groter zijn geweest en hun eigen spel
ook veel warmer en dieper en sugges
tiever.
Zou hier ook de oorzaak gezocht moeten
worden, dat kinderen het prachtigste
speelgoed ongemoeid laten dikwijls? Hun
fantasie wordt er door geremd. Het is te
echt. Het spel is dan uit.
Hebben zij een echte brandweer-auto
met volledige uitrusting, dan kunnen zij
hooguit de brand zelf fantaseren, maar
hebben zij alleen maar een stuk hout,
dan fantaseren zij zich een veel mooiere
brandweer-auto dan in de duurste speel
goedwinkels te koop is. Zij fantaseren
zich wielen onder dat stuk hout, mannen
er boven op, die echt leven en voor niets
bang zijn, en brandslangen, die hoger rei
ken dan de kerktoren. En zij spuiten
er echt mee. de dikste stralen, zonder
dat er in werkelijkheid een druppel valt.
En de grootste branden worden geblust.
Van dat spel zijn zij de schepper en dat
spel is even pure werkelijkheid voor hen.
Dat is toneelkunst! Als het u gelukt
om met dergelijke eenvoudige bijna on
nozele middelen het publiek te doen ge
loven in zulke grote gebeurtenissen, zoals
het kind erin gelooft.
Het kind ziet de brand voor zich, maar
kom nu eens aan met echte brandslan
gen op het toneel, desnoods zelfs met
echt water, geen mens die echt gelooft
in de brand. De fantasie wordt verbroken
door te veel echtheid.
De prachtigste decors, die ons zijn bij
gebleven bij het zien van toneel, zijn de
decors, die Charlotte Kohier voor ons op
geroepen heeft. En toch hing er in wer
kelijkheid niets anders dan een éénkleurig
doek op het toneel. Maar zij zullen die
prachtige zalen en al die andere prachtige
tonelen, waarin haar figuren rondliepen,
nooit vergeten. Wij zien nog precies die
bank staan en die gedekte tafel. En er
heeft nooit een bank of een gedekte ta
fel op het toneel gestaan. Hadden zij er
wel gestaan, dan hadden wij er waar
schijnlijk niet in kunnen geloven.
Wij volwassenen hebben nog ze weinig
fantasie over. Het leven is soms zo hard.
Er is zo weinig plaats voor fantasie. En
toch kan de fantasie het spel-element in
het leven uit. Zonder fantasie is alles zo
kaal, zo koud, zo dood. Wij bevriezen
bijna zonder fantasie. Het juichende van
onze kinderjaren gaat erdoor verloren.
Het speelse! Het ongedwongene!
Wat kan de fantasie op het toneel ons
niet enkele uren van geluk bezorgen.
Is het zo erg moeilijk, om iets van die
gloed van achter het voetlicht mee te
brengen in het werkelijke leven? Of zijn
wij als het doek gevallen is, weer de
nuchtere fantasieloze mensen? Doet ons
spel ons voor het werkelijke leven niets,
Straks komen weer de feestdagen, Sint-
Nicolaas. Kerstmis. Laat uw fantasie dan
ook eens de vrije loop en probeer er iets
echt gezelligs van te maken. Iets oor
spronkelijks. Fantaseer eens iets. Schep
eens iets! En val niet altijd terug op het
oude afgezaagde, hetzelfde fantasieloze.
Koop geen stalletje, maar maak er zelf
een. Koop geen kersttafelkleed, maar laat
uw eigen fantasie eens spreken. Geef uw
huis 'n heel eigen sfeer. Druk urw per
soonlijk stempel op de feesten. Denk er
nu al eens over na. Vergeet 't spel-ele
ment niet. Deze komende dagen moeten
voor u en uw huisgenoten onvergetelijke
dagen worden. En met de eenvoudigste
middelen valt het meeste te bereiken. Als
u maar een sfeer weet te scheppen. Een
heel eigen en aparte sfeer, waardoor al
les anders is dan op andere dagen. Waar
door alles een feestelijke tint krijgt.
Dit is de kracht van de fantasie! De
fantasie, waaraan ons 'leven, onze wereld,
onze tijd zo arm is. De fantasie, die een
veel grotere plaats in ons leven zou moe
ten innemen.
In de ouderdom van bijna 82 jaar is
te zijnen huize in Blaricum plotseling
overleden de kunstschilder Bart van der
Leek, die vorens velen van grote be
tekenis is geweest voor de ontwikkeling
van de moderne schilderkunst. Hij werd
op 26 november 1876 te Utrecht géboren,
waar hij zijn loopbaan begon als huis
schilder. Later bezocht hij de kunstnij
verheidsschool en de rijksacademie in
Amsterdam. Hij was in 1917 een der op
richters van de stijlgroep, die in en na
de eerste wereldoorlog van zich deed
spreken en was er trots op, dat in zijn
atelier Mondriaan voor het eerst met de
consequenties van zijn abstracte werk in
geometrische kleurvakken kennis maakte.
In Blaricum waar hij sedert 1927 woonde,
leefde hij zeer teruggetrokken. Na de
tweede wereldoorlog werd hij benoemd
tot ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Enige jaren geteden gaf hij een verklaring
uit- waarin hij zijn standpunt omtrent de
schilderkunst nog eens uiteenzette.
De begrafenis zal geschieden a.s. maan
dagmorgen 17 november te 11.30 uur op
de algemene begraafplaats te Blaricum.
Dit zijn Nederlandse musici, die destijds door het Canadese leger aan-
getrokken toerden voor militaire muziekkorpsen. Thans spelen zij in
West-Duits!and, waar zij werden voorgesteld aan de Canadese minister
president, die op dat ogenblik een bezoek bracht aan de Vierde Canadese
Infanterie Brigade. T ziet hier Br. op deze foto de Nederlandse sergeants
J. A. Bei 'giitüii en H, van Gijn.
