Nederlandse jongeren moeten
„melkwegvaarders
worden
T*
Diensttijd KORTER?
AMPHORA
York
w
Eerste lustrum Ballet Marjo
Nederlands bloemenpark
op een terrein van 60 ha
Grootse campagne begint morgen
A'ï
Melkmuil
RUIMTELIJK PLAN
voor
DRIE KWART KAN
In de krant
Altaar voor
herdenkingskapel
Antwoord op belangrijke vraag naar
toekomst verschoven
Reeds 243 miljoen achterstallig
PeeksCloppenbarg
v B
A
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1958
PAGINA 3
HP
fff
Bi
-
-
Wr i
WMÉk
Demp de Lauwerszee
Motie in Groningse Staten
m
m
VOLGEND JAAR
Honest John-raketten
voor Nederlandse leger
Prijs beste Franse
detectieveroman
Na vaccinatie overleden
Eén geval van polio
Nederlandse vorderingen op Indonesië
Derde televisie-studio
binnenkort in gebruik
zo zacht, zo vol
van geurT
„De Gooise Boer" wordt
weer opgebouwd
Honderdjarige
overleden
Betere wegen tussen
Antwerpen en grens
Door weer
en wind
dag in dag uit! Geef
j hem bij de eerste
voortekenen van
kou, hoest of griep
ABPIJSIROOP/a
Prof. Thijsse verlaat
„Nationale Plan"
Rustige omgeving
Miljoen dollar
Honderdduizenden bollen
Bolskruiken
Martini- t
melk IjHI
clown
Toneelschool komt aan
Arnhem duur te staan
(Van onze Amsterdamse
redactie)
_.S de ..Verborgen ver
leiders", die in het Ne
derlands Zuivelboreau
samenwerken om de vader
landse melk zo veel moge
lijk aan de man te brengen
liefst per dag drie kwart
kan hun zin krijgen, zal
de gehele jeugd van ons land
binnen de kortste keren M.-
brigadier zijn. Dat wil dan
zeggen, dat ze deel uitmaakt
van de brigade van de Melk
wegvaarders, in het ..ruimte
lijk" brein van de Zuivelpro-
pagandistcn geboren om de
met het hemelruim al ver
trouwd geraakte jongeren
Van 5 tot 15 jaar tot echte
melkdrinkers te maken en
hen zowel als de ouderen
van het waandenkbeeld te
bevrijden, dat melk drinken
kinderachtig zou zijn en dat
een genieter van deze drank
geen stoere kerel of een flink
meisje, maar een „melkmuil"
zou zijn.
Als het aan het Zuivel-
bureau lag zou de benaming
„melkmuil" een eretitel wor
den. Maar „M.-brigadier"
ligt even beter in het gehoor
en met deze nieuwe figuur
als inzet wordt met ingang
van morgen een serieus spel
gelanceerd met het uiteinde
lijke doel van de enorme plas
van zes miljard liter door 1,5
miljoen koeien in ons land
geproduceerde melk het Ne
derlandse volk, maar vooral
de jeugd, meer te laten con
sumeren tot zijn eigen heil.
„Want melk is o zo voedzaam
en geeft de kinderen de voor
hun groei noodzakelijke stof
fen", zegt de bekende kinder
arts, dr. A. C. van Swol.
Wat die ermee te maken
r heeft? Wel, hij is een van de
18 leden van de ereraad, die
de melkcampagne aanbeveelt
en die bestaat uit prominente
Nederlanders uit zeer ver
schillend millieu, maar allen
kampioen op hun terrein, zo
als bijv. scheepsbouwer Ver-
olme, circusdirectrice Elly
Strassburger, jonge kunst
rijdster Sjouke Dijkstra,
zwemster Ada den Haan,
Scapino-balletster Toos Wald-
man, parachutespringster
Willy Geertsema, scheids
rechter Leo Horn „mijn
enig kampioenschap is tot nu
toe het winnen van een wed
strijd op de lagere school wie
de meeste glazen melk kon
opdrinken!" honkballer
Hanny Urbanus, Dollywood-
stichter Joop Geesink, rit
meester Gruppelaar, straal
jagerpiloot John Block. Zij
allen zijn de mentors van de
toekomstige „melkwegvaar
ders", die bij de melkboer
een logboek verspreid in
een miljoen exemplaren
kunnen krijgen.
DE ouders kunnen daarop
per dag de door het kind
gestelde extra M-daad
aftekenen, een daad die
betrekking heeft op het drin
ken van een glas melk meer
of het eten van het altijd
verafschuwde bord pap. Een
vol logboek wordt opge
stuurd naar het hoofdkwar
tier van de M-brigade in Den
Haag, die de forse drinker of
drinkster een M-embleem,
M-vaantje en het „Geheim-
boek" van Leonard de Vries
als aanmoediging schenkt.
Ook kan het M-brevet wor
den gehaald als een goede of
flinke daad wordt verricht.
En uit de M-brevethouders
worden iedere veertien da
gen vijftig gelukkigen geko
zen, die worden beloond met
de prachtigste cadeaus als
complete foto-uitrusting,
sport- en spelatributen enz.
Een van hen komt zelfs met
zijn portret en met die van
een van de mentors in de
krant!
Het Zuivelbureau zal alle
publiciteitsmiddelen te baat
nemen om de actie te
laten slagen: advertenties in
drie miljoen kranten, lucht-
schrijverij, films, affiches
overal, een prijsvraag voor
een speciaal M-lied enz. Voor
de ouderen gaat men later
iets bijzonders doen.
„Het is zo hard nodig dat
Nederland meer melk drinkt",
meent de heer H. Dorlas, di
recteur van het bureau. „Wij
moeten ons over onze achtste
plaats op de wereldranglijst
van melkdrinkers toch eigen
lijk schamen. IJsland, dat nr.
1 is, staat met 280 liter per
jaar zelfs 90 liter boven Ne
derland, toch het zuivelland
bij uitstek!"
„En het is een dooddoener
te beweren, dat het aan de
reclame bestede geld beter
gebruikt kan worden voor de
verlaging van de melkprijs.
Want indien de campagne bv.
1 miljoen zou vergen, dan
zou met dit bedrag voor één
jaar de melk 0,6 et per liter
goedkoper kunnen worden.
Dat haalt dus beslist niet zo
bar veel uit, terwijl het daar
entegen wel een enorm be
lang is, het melkdrinken in
ons land op „volwassener"
plan te brengen.
v..,?
(Van onze correspondent)
Bij de aanvang van de winterzitting
Van de Provinciale Staten van Gronin
gen is gisteren met algemene stem
men een motie aanvaard, waarin wordt
aangedrongen op een spoedige inpolde
ring van de Lauwerszee, zulks uit het
oogpunt van beveiliging, waterbeheersing,
recreatie en landaanwinning.
De Staten dringen er bij het college
Van Gedeputeerden op aan de pogingen
i°t voltooiing van het daartoe strekkende
Wan en de uitvoering onverminderd en
Wet kracht voort te zetten. Rond de in
poldering is rumoer ontstaan, waardoor
oe Staten gedwongen worden rekening te
houden met de mogelijkheid, dat de plan
den op losse schroeven zijn komen te
staan. Ter voorkoming van alle misver
stand willen de Staten met de meeste dui
delijkheid kenbaar maken, dat zij de in
poldering nodig achten.
Gedeputeerde Staten namen met instem
ming de motie in ontvangst.
(Advertentie)
Op 21 november 1953 begon mevrouw
Marjo Goekoop met een eigen beroeps
balletgroep. Zij had als danseres reeds
lang een balletschool, maar op aanspo
ring van enkele leerlingen die zij verwe
zen had naar beroepgroepen om daar
„hun brood te verdienen", richtte zij een
eigen groep op. Het experiment gelukte
en na de nodige kinderziekten, is nu het
eerste lustrum bereikt. Mevrouw Goekoop
die in het prachtige Catshuis woont aan
de laan. genaamd naar haar schoonva
der, is met haar groep die uiteraard nog
al eens van samenstelling gewisseld heeft,
in geheel Nederland opgetreden.
Zij laat zich engageren en treedt zodoen
de op voor kunstkringen, personeelsver
enigingen, Mater Amabilisscholen, Zonne-
bloemscholen. en volksuniversiteiten. Het
vorig jaar is daar ook een tournee door
Duitsland bijgekomen, waar met veel
succes werd opgetreden van Munchen-
Gladbach tot Munster en Isnabruck toe.
Het is vooral haar bedoeling aan het
publiek meer liefde tot het ballet bij te
brengen door middel van instructieve bal
letten waarin verschillende stijle zichtbaar
zijn, variërend van volksdans tot enkele
grotere balletten toe in moderne stijl. Zij
stelt zich op het standpunt dat het klas
sieke ballet maar door enkele groepen
ter wereld werkelijk goed gedanst kan
worden en laat daarom maar weinig klas
sieke werken dansen. Gemiddeld worden
er 8 tot 9 voorstellingen per maand ge
geven, dat is dus bijna 100 per jaar. Vijf
jaar lang heeft zij de meest bizarre
avonturen beleefd. De laatste jaren zit
zij zelf aan het stuur van de autobus
die haar groep vervoert. Heerlijke herin
neringen heeft zij aan de DUW-kampen
in het noorden van het land, waar zij
maar liefst 14 voorstellingen achter elkaar
hebben gegeven, nadat men eerst voor
zichtig poolshoogte had genomen of deze
arbeiders ballet wel op prijs zouden stel
len.
Zij heeft vele openluchtvoorstellingen
gegeven. Daar had zij echter niet zulke
goede ervaringen mee: vaak liepen de
danseressen te huilen vanwege hun kapot
te voeten, omdat ze weer eens in een heg
vast hadden gezeten of niet wisten hoe ze
door het struikgewas heen op het toneel
konden komen.
Overigens is naar haar mening het open
luchttheater in Joure het schoonste van
het land om balletten uit te voeren.
Aangenomen mag worden, dat de eer
ste „Honest John"-raketten in 1959 ter
beschikking zullen komen, zo deelt mi
nister Staf mee in zijn Memorie van
Antwoorfl aan de Tweede Kamer. Ge
leide projectielen voor legerkorpsartil
lerie met groter bereik zijn voor de
toekomst in de NATO-plannen opge
nomen Over het tijdstip waarop deze
ter beschikking zullen komen zijn nog
geen gegevens bekend.
Momenteel heeft overleg plaats tussen
de Europese bondgenoten met betrekking
to,t. gezamenlijke produktie van het ge
leide projectiel „Hawk". Voor verkrijging
van de nodige kennis is daartoe reeds in
belangrijke mate Amerikaanse steun toe
gezegd, terwijl tijdens het voorbereidende
werk nauw contact is gelegd met enige
belanghebbende Nederlandse industrieën.
De eerste kosten van deelneming in de
gezamenlijke produktie van geleide pro
jectielen en lanceerinrichtingen worden
geraamd op f 20 miljoen.
De prijs voor de beste Franse detective
roman genoemd naar de Quai des Or-
fevres, waar de Parijse recherche is ge
vestigd is dit jaar toegekend aan André
Gillois voor zijn „125, rue Montmartre".
De prijs is 100.000 frank (ongeveer 850
gulden).
In de jury hadden hoge politie-autoritei-
ten, onder wie hoofdcommissaris Papon;
schrijvers, onder wie Georges Simenon
en de directeur van A.F.P., Jean Marin,
zitting.
De 56-jarige Gillois is vooral bekend
als schrijver van spelen voor de radio en
de televisie. De bekroonde roman speelt
in de Parijse dagbladwereld.
Gisteren is in het St.-Laurentiuszie-
kenhuis te Roermond overleden de 19-ja-
rige dienstplichtige soldaat G.A. Langen-
hof uit Rij ssen (O) ten gevolge van en
cephalitis postvaccinalic. De soldaat,
die ongehuwd was, was in opleiding bij
het derde depot infanterie te Roermond.
DIT IS HET ALTAAR VAN DE
NIEUWE Amerikaanse herden-
kingskapel, welke HM. Koningin
Elisabeth van Engeland woensdag
a.s. gaat inwijden in de St.-Pauls-
kathedraal te Londen. He hekken
om het altaar zijn door ervaren
kunstsmeden geheel met de hand
uit smeedijzer vervaardigd, zij
dragen jaartallen, die van belang
zijn in de geschiedenis van de St.-
Pauls. De prachtige rijkbewerkte
panelen achter het altaar zijn van
Engels eikenhout en Amerikaans
lindehout.
In de week van 9 tot en met 15 no
vember is een geval van kinderverlam
ming met verlammingsverschijnselen
aangegeven en wel in de stad Utrecht. In
Woerden werden eenentwintig gevallen
van dysenterie aangegeven.
Er komt geen jubileumprogramma.
„Mijn man attendeerde mij erop dat het
vijf jaar geleden was, dat ik met mijn
groep begonnen was. Hard werken, ge
woon doorgaan, elke dag vijf tot zeven uur
studeren. Dus geen tijd voor herdenkin
gen, maar slechts een korte terugblik.
Zo kregen wij even een blik in een
klein en voor velen onbekend stukje Ne
derlands balletleven dat gedragen wordt
door een onuitblusbaar enthousiasme.
(Van onze correspondent)
Naar wij vernemen zal de Nederlandse
Televisie Stichting het derde studioge
bouw in Bussum in het geheel verbouw
de voormalige wijkgebouw van de Ned.
Hervormde Kerk aan de Huizerweg eind
december officieus in gebruiknemen. In
de loop van januari zal men het gebouw
officieel openen, tegelijk met de ver
bouwing van studio II in het St.-Vitus-
gebouw. waaronder meer een presenta
tie-studio en een eindregiekamer zijn bij
gebouwd. Men zal de staatssecretaris van
O.K. en W. mr, R. Höppener verzoeken
de officiële opening te komen verrichten.
De N.T.S. heeft thans in Bussum drie
in eikaars onmiddellijke nabijheid gele
gen studio's.
In. antwoord op vragen uit de Tweede
Kamer over de Nederlandse vorderingen
op Indonesië, die voortvloeien uit achter
stallige betalingen heeft minister Luns
o.m. medegedeeld dat. het totale bedrag,
dat Nederland uit hoofde van lenings
overeenkomsten van Indonesië op ultimo
september 1958 te vorderen heeft, te be
cijferen is °P 138.4 miljoen.
Verder is Indonesië aan Nederland een
bijdrage aan zilver verschuldigd in de
teruglevering door Nederland van lend-
lease zilver aan de Ver. Staten van
Amerika. De waarde van deze bijdrage
kan geraamd worden op ca 15 miljoen.
Tenslotte is Indonesië verplicht tot be
taling van 15 pet. van het Nederlands
courantbedrag van de aan gewezen over
heidsdienaren van Indonesië van Neder
landse nationaliteit verschuldigde pen
sioenen en daarmede in aard overeenko
mende periodieke uitkeringen, benevens
duurtetoeslagen en kindertoelagen.
De vordering welke Nederland uit, de
zen hooide in de periode van mei 1956
tot, ultimo oktober 1958 op Indonesië heeft
DOUWE EGBERTS
Ook in tins van 250 gram
Het café-restaurant „De Gooise Boer"
aan de de rijksweg Amsterdam't Gooi.
dat in april van dit jaar is afgebrand, zal
weer 'worden opgebouwd. Er zal een
nieuw en groter gebouw komen naar het
ontwerp van de Naardense architect J. E.
C. Majoor. Men hoopt het het volgend sei
zoen in gebruik te kunnen nemen.
De honderdjarige A. Rodts uit Eede in
Zeeuwsch Vlaanderen is gisteren over
leden. Sinds het overlijden van Opa Kip
uit Dreischor enkele dagen geleden was
hij de oudste inwoner van Zeeland.
Ruim een maand geleden bezocht hij
kort voor de sluiting, nog in goede ge
zondheid de Wereldtentoonstelling te
Brussel. Ongeveer een week geleden
werd de honderdjarige verkouden en
voelde zijn krachten verminderen. Daar
na ging het snel bergafwaarts.
verkregen, is globaal te ramen op om
streeks 90 miljoen.
De drie hierboven genoemde posten le
veren een achterstallige Indonesische
schuld aan Nederland van 243.4 mil
joen.
Omdat nieuwe wegverbindingen tussen
Antwerpen en Nederland voorlopig nog
on zich zullen laten wachten, wordt van
Belgische zijde thans gewerkt aan ver
betering van de bestaande.
Volgens mededelingen van de KNAC
zijn d<= volgende voorzieningen in uitvoe
ring of spoedig daaraan toe. Het nauwe
weggedeelte tussen de Nederlandse grens
bij Wernhout en het Belgische douane
kantoor wordt op Het ogenblik verbreed.
De verbinding tussen Kleine Barreel
en Antwerpen wordt omgebouwd tot een
vierstrookweg met gescheiden rijbanen.
Kleine Barree ligt bij het punt waar de
wegen Wuustwezel - Antwerpen en Putte
- Antwerpen samenkomen.
Ook aan de verbinding Roosendaal-Nis-
pen- - Kalmhout - Kapellen - Antwerpen
wordt gewerkt. Bij Nispen is een gecom
bineerd douanekantoor in aanbouw. De
weg door de bebouwde kom van Kalmt-
hout wordt aanzienlijk verbeterd; de
werkzaamheden zijn hier in volle gang.
Een Plan voor de bouw van een viaduct
over de spoorlijn in Kapellen is in stu
die.
De derde route naar Antwerpen, van
Putte via Kapellen, kan verbetering even
eens goed gebruiken. Vermoedelijk al op
korte termijn deze tussen Putte en
Kapellen worden verbreed.
'AKKER
SIROOP
KEUKENHOF
Prof. ir. Jac. P. Thijsse, sinds 1954 alge
meen adviseur bjj de Rijksdienst voor het
Nationale Plan. zal aan het eind van deze
maand deze functie neerleggen en toe
treden tot het Institute of Social Stu
dies in Den Haag als lid van de weten
schappelijke staf.
Hij heeft in de jaren dat hij aan de
Rijksdienst voor het Nationale Plan
was verbonden, gen groot aandeel gehad
in de werkzaamheden, welke verband
houden met de bestudering van de ont
wikkeling van het westen des lands. Hij
adviseerde verder in het algemeen over
belangrijke planologische aangelegenhe
den en over plannen, waarbij civieltech
nische werken een grote rol spelen, zoals
de Europoort.
Bij het Institute for Social Studes
heeft de hoogleraar voorheen reeds een
aantal colleges gegeven over de proble
men van de ruimtelijke ordening in ons
land en in de wereld. Dat deed bij ook
aan de Rijksuniversiteit te Leiden.
Prof. Thijsse, die in 1919 zijn loopbaan
begon als ingenieur bij de Rijkswater
staat, was van 1946 tot 1950 hoofd van
het- Centraal Planologisch Bureau te Ban
doeng. Van 1947 tot 1954 wij hij buiten
gewoon hoogleraar aan de technische fa
culteit in die stad-
(Va onze verslaggever)
LISSE, november.
Het bloemen-lustoord „Keukenhof" zal een filiaal krijgen in de Ver
enigde Staten. Op nauwelijks vijftig kilometer van New York zal namelijk
een tuin worden aangelegd, die in zeer vele opzichten zal herinneren aan
de sprookjes-tuin in Lisse. Deze gelijkenis zal dan niet toevallig zijn, het
geen duidelijk wordt als men weet, dat de architecten van de „Keukenhof",
de heren W. v. d. Lee en C. van Empelen, de aanleg van de Amerikaanse
tuin voor hun rekening zullen nemen.
Hiermede zal een lang gekoesterde
wens van de heren, die onze goed-vader-
landse bloembollen in het buitenland „aan
de man" moeten brengen, in vervulling
gaan.
„Want, zo zei men ons in Lisse, wat kan
nu een mooiere propaganda voor de Ne
derlandse bloemen zijn, dan een Neder
landse bloementuin op nauwelijks'een uur
afstand van New York?"
De bloembollen-propagandisten, wer
kend in het Centraal Bloembollen Comité
hebben overigens niet zonder slag of stoot
de zakelijke harten van de Amerikanen
met hun zoet-gekleurde bloemen kunnen
vertederen. Er zijn heel wat besprekingen
voor nodig geweest, voor het zover was.
Maar de beslissing is nu dan toch geval
len: glunderend vertelde men ons, dat
van een terrein van totaal 8000 ha. ruim
60 ha. beschikbaar wordt gesteld voor de
aanleg van een bloemen-park.
Dit terrein is het zogenaamde Sterling
Forest, eigendom van een Amerikaanse be
leggingsmaatschappij. De directeur van
deze maatschappij, de heer Dowling, wil
op dit terrein laboratoria en dergelijke
bouwen voor onderneming an'die in een
rustige omgeving hun werk willen doen.
Voor het personeel van deze laboratoria
en voor de vele New Yrokers die „te
rug naar de natuur" willen, zou er dan
een park moeten worden aangelegd.
Dit plan van de heer Dowling was het
C B C. ter ore gekomen. Enkele bestuurs
leden bezochten de Amerikaan en tracht
ten hem te overtuigen van het voordeel
een Nederlandse bloementuin in zijn park
te latén aanleggen. De heer Dowling voel
de in principe wel iets voor het voorstel
maar hij wilde toch eerst wel eens weten,
wat die „Keukenhof" in Nederland nu ei
genlijk te betekenen had. Hij maakte
daarvoor samen met enkele adviseurs,
een reisje New York-Lisse. En, zoals
eens de grote veldheer: hij kwam, zag en
was gewonnen voor het idee. Neder
land zou in liet Sterling Forest een filiaal
van het Keukenhof mogen stichten.
De Amerikanen zijn ruim van opvat
ting: zij lieten aan de Nederlanders zelf
over, welk terrein het meest geschikt was
voor de aanleg van het Keukenhof-park.
De heren Van der Lee en Van Empelen
zijn daarom in een helikopter gestapt om
yanuit de lucht het Sterling Forest te be
wonderen. Zij vonden een gebied dat hen
het meest geschikt leek. „O.K.", zei mr
Dowling en hij legde een miljoen dollar
op tafel: geld om de grond geschikt te
maken voor een park-aanleg met alles
wat daarvoor komt kijken. De grond krij
gen de Nederlanders gratis: het enige,
dat de mensen van de „Keukenhof" zelf
moeten doen is de aanleg van de tuin.
Nu is dit laatste ook weer niet zo'n sim
pele opgave. Er zal, om te beginnen, zeer
nauwkeurig moeten worden gestudeerd op
de vraag, welke bollen in aanmerking
kunnen komen voor de Amerikaanse tuin-
De grond, waarop zij gepland moeten wor
den en de klimatologische omstandighe
den vertonen namelijk vrij grote verschil
len met die in ons land- Bovendien moet
men rekening houden met de wens, dat
het park niet twee maanden lang, zoals
de Keukenhof in Lisse, bezoekers
moet kunnen ontvangen, maar een half
jaar trekpleister moet kunnen zijn voor
de Amerikanen. Eén en ander bfengt
mee, dat er verschillende proefplantin-
gen zullen moeten gebeuren.
Men heeft hiervoor tot 1960 de tijd. In
dat jaar zal de Amerikaanse Keukenhof
moeten worden geopend. De heer Dowling
verwacht veel van het bloemen-lustoord:
minstens enkele miljoenen bezoekers per
jaar. Opdal al deze bezoekers niet van
bloemen alléén behoeven te genieten,
heeft hij nu alvast opdracht gegeven aan
Edward Stone, de ontwerper van het Ame
rikaanse paviljoen ,op de Expo, een groot
restaurant te bouwen in het centrum van
het park.
De werkzaamheden in het Sterling Fo
rest zijn inmiddels begonnen. Er worden
talloze bomen gerooid, om zodoende de
grond vrij te maken voor de honderd
duizenden Nederlandse bloembollen, die
daar over enige tijd zullen worden ge
pland.
In het voorjaar van 1960 zullen dan zo
wel in Keukenhof in Lisse als in Keuken
hof bij New York Nederlandse bloemen
in al hun schoonheid en gratie ta pronk
staan!
(Van onze militaire medewerker)
OVER ENIGE WEKEN ZAL in de
Tweede Kamer de begroting van „Oor
log" aan de orde komen. Enkele pun
ten daaruit verdienen nadere aandacht.
Met name een kwestie, die dezer dagen
weer bijzonder actueel is: d*. duur van
de eerste oefening, welke volgens het
„ultimatum" van de Kamerfractie der
P.v.dA. „althans na de volgende ver
kiezingen" korter dient te worden.
Wat deze zaak betreft willen we ons
beperken tot. de landstrijdkrachten, die
trouwens beslag leggen op het over
grote deel van het jaarlijkse contingent
dienstplichtigen. De duur van de eerste
oefening is zoals bekend twintig
maanden voor gewone dienstplichtigen
en dp daaruit voortkomende potentiële
onderofficieren en tweeëntwintig
maand voor de specialisten en toekom
stige reserve-officieren. Deze termijnen
zijn korter dan de Dienstplichtwet toe
staat. nl. twee jaar. Toch wordt de hui
dige duur al al« een bezwaar aange
voeld en om daaraan enigermate tege
moet te komen wordt het gros van de
dienstplichtigen gedurende de laatste
twe<> maanden met „klein verlof'' ge
zonden. Dit houdt in, dat zij onmiddel
lijk en zonder enige wettelijke proce
dure kunnen worden teruggeroepen.
Vijfhonderd pas-afgezwaaiden hebben
vorige week in de praktijk ondervonden
hoe zo iets te werk gaat. Zij werden te
ruggeroepen voor de alarmoefening
„Carillon".
VRAAGT MEN DE GEWONE soldaat,
hoe lang hij in dienst moet blijven, dan
zal hij zonder dralen antwoorden: acht
tien maanden (twintig maanden minus
het klein verlof). Dat is inderdaad de
reële duur van de eerste oefening. En
daarvan ook gaat minister Staf in zijn
..nota ter algemene inleiding" van de
Memorie van Antwoord uit, als hij de
Kamerleden meedeelt, dat „berekenin
gen hebben uitgewezen, dat met het
huidige contingent en de huidige duur
der eerste oefening ternauwernood vol
doende aanwezige dienstplichtigen wor
den verkregen om de beloften der drie
krijgsmadhtonderdelen te dekken" en
dat „de parate onderdelen van 't leger
korps thans op geen grotere effectieve
sterkte kunnen worden gebracht dan
rond 75 procent, hetgeen het. uiterste
minimum is dat nog aanvaard kan
worden. Bij een nog lagere sterkte zou
den niet alleen de eenheden nie» meer
als paraat kunnen worden aangemerkt,
maar bovendien reële oefeningen niet
meer mogelijk zijn".
BIJ BEOORDELING VAN de gevol
gen van een eventuele verkorting van
dp diensttijd dient men voor ogen te
houden, dat er twee vrijwel constante
factoren zijn en wel: de behoefte aan
mankracht, welke is gegrond op t.a.v.
de NATO aangegane verplichtingen (pa
rate en mobilisabele eenheden) als eer
ste en het jaarlijkse contingent ge
schikte jongemannen als tweede factor.
Dit contingent heeft, een vrijwel con
stante sterkte. Pas na 1965 zal het eni
germate omhoog lopen, maar niet in die
mate dat dit van ingrijpende invloed
zal zijn op de behoefte. Hoogstens kan
men dan iets scherper zijn met de keu
ringseisen en kan men in de jaren tot
1965 iets op de te verwachten verhoging
vooruitlopen om het „ternauwernood"
van het heden iets te verruimen.
Om de mankracht-moeilijkheden aan
te tonen diene een voorbeeld. Stel een
paraat krijgsmacht-onderdeel met een
organieke sterkte van 24.000 man. Elke
twee maanden komt voor deze eenheid
een ploeg van 300o man beschikbaar.
Het onderdeel is dus opgebouwd uit
acht lichtingsploegen. Na een basisop
leiding van vier maanden dienen dus
de gewone diensplichtigen zestien
maanden bij deze eenheid. Dat komt
neer op een diensttijd van twintig
maanden. Verminderen we de eerste
oefening met twee maanden, dan
komt ons onderdeel één lichtings-
ploeg te kort (de basisopleiding van
vier maanden is onontbeerlijk!)
Dat laatste is nu in feite, wat men
heeft gedaan met de regeling van het
klein verlof. Willen we de reële dienst
tijd nu nog eens met twee maanden be
snoeien en terugbrengen °n zestien
maanden, dan gaat het onderdeel niet
3000 maar. 6000 man missen en komt
men beneden het „uiterste minimum"
van thans.
DAARNAAST MOET MEN REKE
NING houden met een noodzakelijk mi
nimum van de duur der eerste oefening
in kwalitatief opzicht. Er is een mini-
mum-tijrl nodig om de gewone dienst
plichtige zodanig op te leiden, dat hij
bekwaam is om zijn taak in het on
derdeel ten volle te vervullen. Betoogd
is wel. dat het in dit opzicht vereiste
minimum (de behoefte aan mankracht
dus buiten beschouwing gelaten) twaalf
méanden kan zijn Dit is de duur van
de eerstp oefening in West-Duitsland
en binnenkort in België. Met West-
Duitsland zijn inderdaad op gezonde
basis vergelijkingen te maken voor wat
betreft taak, opbouw der eenheden enz
En alc we dan de uitspraken van vele
Westduitse en NATO-waarnemers (ook
Nederlandse) horen, dan is het resul
taat maar bedroevend. Minister Strauss
zei eens: ..Een eerste oefentijd van
twaalf maanden is te kortHet me
rendeel van de commandanten, die aan
de manoeuvres deelnamen deelden deze
mening'' Of nog sterker: ,De Westduit
se soldaat heeft na zijn basisopleiding
te weinig tijd om het geleerde in de
praktijk tP beoefenen". ..De geoefend
heid is ver beneden peil" en „Twaalf
maanden zijn tp kort om de soldaat zijn
handwerk te leren".
De gelijke uitspraken bevestigen on
ze mening die wij meermalen op deze
plaats hebben uiteengezet: twaalf
maanden opleiding voor manschappen,
die tegenover een meedogenloze tegen
stander worden ingezet, is onverant
woord en onaanvaardbaar. Ook vóór
1940 hebben vele westelijke landen zich
aan een dergelijke verkorting schuldig
gemaakt. Naar onze mening moet de
diensttijd voor het gros der soldaten
tussen de 15 a 18 maanden liggen en
voor de gespecialiseerd*. en leidingge
vende dienstplichtigen nog daarboven.
ZOU DUS WAT DE kwalitatieve eisen
betreft de diensttijd nog iets kunnen
worden ingekort, de noodzakelijk aan
wezige mankracht maakt het onmoge
lijk hiertoe zonder meer over te gaan.
Pas als het mogelijk is de vermindering
op te vangen door oermanént aanwe
zige mankracht is dit vraagstuk opge
lost. D.w.z. vervanging van dienstplich-
tigpj-i door beroepspersoneel (lang ver
band) of vrijwilligers (kort verband
voor vijf of zes jaar).
Tot op heden is men er evenwel niet
in geslaagd een sterke beroepskern te
vormen Misschien dat er in de komen
de jaren hierin een kiene verbetering
komt. het blijft niettemin een utopie
om aan te nemen dat we t.z.t. een ver
korting van de diensttijd met een flinke
beroepskern kunnen opvangen
Blijven over de vrijwilligers, speciaal
wat betreft specialisten en technici. Juist
in deze groep kan van de opleiding in
de diensttijd bii langer blijven efficiën
ter worden geprofiteerd. In België
(waar men acuut voor dezelfde proble-
de minister van defensie in een radio
rede de jeugd tussen de 16 en 21 jaar
opgeroepen zich als NATO-vrijwilliger
te melden. Hij beloofde: een schoolop
leiding tot het behalen van een diploma,
en bij een dienstperiodp van vijf jaar
een premie van circa 7600 gulden. Ver
geleken bij wat Amerikaanse vrijwil
ligers geboden wordt, i» dit nog be
scheiden. maar gezien de Europese ver
houdingen is dit wervingsprogram ze
ker redelijk en aanlokkelijk.
In juni van dit jaar heeft minister
Staf een vrijwilligers-regeling gepu
bliceerd. waarbij dezelfde bezoldiging
als beroepspersoneel en een jaarlijkse
premie van 600 gulden in het vooruit
zicht. gesteld. Hier wordt evenwel
slechts geld en géén toekomst geboden.
De vrijwilliger komt na zijp verbintenis
min of meer ..met lege handen" in de
maatschappij t.erug. Psychologisch juist
is deze regeling niet. Scholing en oplei
ding met diploma's die ook in de bur-
bermaatschappij een redelijk uitzicht
verzekeren, ontbreken. Hoogstens enke
len, die technisch reeds gevormd zijn
en nog wat ervaring willen opdoen, zul
len van deze regelinp gebruik willen
maken. Een oplossing voor de moeilijk
heden biedt een en ander niet.
INTUSSEN heeft de minister ver
wachtingen gewekt door naar de „Com
missie Werkelijke Diensttijd Dienst
plichtigen" (commissie-Van Voorst tot
Voorst) te verwijzen. Wij vragen ons af
tot welke nieuwe inzichten deze com
missie kan komen bij deze twee con
stanten: jaarlijks contingent en vereiste
aanwezige sterkte. Uit de Memorie van
Antwoord blijkt, dat deze commissie
nog niet gereed is. Het ziet ernaar uit,
dat het antwoord op actuele vragen al
leen maar wat naar de toekomst is
verschoven
ra 7
grammofoonplaten
jPepsi-
Cola
glazen
verfblikies
Prisma-
Pocketbooks
schildercursussen
verftubes
camera's
Tensloite is er de practische,
altijd welkome P&C-cadeau
bon, waarde naar keuze.
Loop vrij binnen - Kijk vrij binnen
(van onze correspondent)
De Toneelschool in Arnhem kost de ge
meente jaarlijks f. 75.000,- Dit was voor
verschillende gemeenteraadsleden aan
leiding om B. en W. te vragen of dat nu
wel verantwoord is. Wanneer men re
kent, dat uit Arnhem drie leerlingen deze
school bezoeken, zou dat fl. 25.000,- per
leerling zijn. Een dergelijke opleiding von
den deze raadsleden toch wel een beetje
kostbaar. B. en W. hebben echter geant
woord, dat men zo niet moet rekenen. De
ze school is bestemd voor geheel Oost-
Nederland en het moet Arnhem toch wel
wat waard zijn zulk een cultureel insti-
men een oplossing moet zoeken) heeft tuut binnen zijn grenzen te hebben.
