„Bij Marine is men bang voor
financiële consequenties"
Zorg over toekomstige
politiek in Euromarkt
m
Om een TWEEDE tv-programma
voor de jeugd
4t3a4.-
Hommeles mef Hommeles
Dus bleven baggermolens een
voortdurend obstakel vormen
Zij moeten nu
verdwijnen
m
CULTURELE ROOFBOUW
loös
contact
vr,
Havenofficier in Zeven Provinciën-zaak
Alles bij 't oude"
„Het kan niet!" zeggen Westduiise deskundigen
Moordenaar wilde naar
Kongo vluchten
'Besmettelijke ziekten
n o
Ongerustheid over long-term contracten
i
>^én uur-actie" voor
Afrikaanse missie
Jif;':
DINSDAG 2 DECEMBER 1958
PAGINA 5
griS
pwr.
"ue.<
m'
len
V£l1 I
hOv^ii
er^0
°P een vraag van de president of hij
h de hoogte was van het contract dat met
e baggermaatschappii gesloten was, ant-
Woi - -
Risicoposl
„Obstakels"
Géén fatale brief van
Zeeuwse K. v. K.
Kamers van Koophandel der Noordzee havens
18Ö8SÏ
m
Tekort aan krachten
Zeg het met bloemen..
M,
Katholieke onderwijzers
k;
Ne ««hele
h:
Aanzienlijke nadelen
Twee vereisten
V rij handelszone
Grote moeilijkheden
Verzet van kerk en onderwijs
Inzinking van Schmidt-Leniaire
Voorbeeldige NVV-kinderen
16 Ojj
,7 45
oonst®'
e k f«S
ui'5
So''
Grat^.
.5.55 fjl
A/T
Gisteren vond een nieuw getuigenverhoor plaats in de zaak van de Kruiser de
Zeven Provinciën, die op 26 augustus in Den Helder bjj het binnenvaren vast
liep. Ditmaal werden gehoord de voormalige Commandant Maritieme Middelen
(tevens havenmeester) te Den Helder, kapitein ter zeer A. C» M. de Neeve, die
Ceze functie tot 22 augustus bekleedde en de hoofduitvoerder van de bagger-
^'erkzaamheden in deze haven, de 28-jarige H. Winsma.
Ge zitting was dan ook geheel gewijd aan de verhouding tussen de marine
autoriteiten en de baggermolenschippers. Hierbij werd enerzijds duidelijk, dat
ue baggerschippers verplicht waren de bevelen van de havenofficier degene
■tie het haventoezicht voor de havenmeester uitoefent op te volgen, anderzijds
ja'eek, dat die bevelen in de praktijk nooit werden gegeven,
ter zitting verklaarde de heer Winsma dat het verwijderen van de baggermo
lens uit de havenmond in totaal 6 uur werk vergt. Daarom is het vrijwel nooit
Voorgekomen, dat de havenofficier een bevel tot volledige verwijdering gaf
Jvanneer er grote oorlogsschepen binnen- of uitvoeren.
'bdicn men er in marinekringen over zou gaan denken om in de toekomst de
Ovenmond geheel vrij te maken in voorkomende gevallen, dan zou dit voor het
contract met de baggermaatschappij te grote financiële consequenties hebben.
Zo verklaarde overste N. J. Jonge-
^aard (havenofficier) gisteren, dat de
c°nimandant Zeemacht na hét aan de
Srond raken van de Zeven Provinciën
^evei had gegeven in het vervolg de bag
germolens de haveningang geheel vrij te
maken, zodat elk schip gemakkelijk
'unen kon komen.
foen hem door de havenmeester was
Meegedeeld, dat dit ernstige financiële
'°Usequenties zou hebben, had de Com
mandant Zeemacht gezegd, dat alles maar
'J het oude moest blijven.
£n overste Jongewaard voegde er aan
toe „Over het algemeen is men bang
v°r financiële consequenties bij de Ma-
f'ne".
ordde kolonel Neeve „Ik heb het con-
®ct nimmer gezien".
'■om was dus ook niets bekend van de
nkosten die verbonden zouden zijn aan
e' wegvaren van de baggerschepen. De
com
del
di
mandant van de kruiser moet beoor-
q on of er voldoende vaarruimte is. In-
jj'en hij het nodig zou hebben geacht dat
baggerschepen verwijderd moesten
e &rden, zou hiertoe via de havenofficier
h bevel gegeven kunnen worden.
(j.Eit de woorden van de heer Winsma.
aje sinds 1953 in de havt werkzaam is
hofduitvoerder op de baggerschepen
t)lpn.de firma A. Prins uit Sliedrecht,
c0A dat <je havenofficier volgens het
r„j c' juridisch wel het bevel tot ont-
t0J?en kan geven, maar dat dan in de
komst de contracten herzien zouden
tin,» worden- Nu *"88 er in de begro-
Va5 (dus niet in het contract) een bedrag
h 1000 opgenomen als een rieicopost
stel zich bij de contracten inge-
te-d °P <fe gewoonte, dat de baggerschui-
g. Wel, aan het anker geleeen. bewe-
v'orf^h konden maken maar dat 't nooit
de» Wam dat zij volledig naar een an-
e plaats werden gedirigeerd.
verklaringen van overste Jonge-
„„ard bevestigde nog eens dat men het
De baggermolens, die herhaalde
lijk ter sprake zijn gekomen oij de
behandeling van de stranding van
Hr. Ms. kruiser „De Zeven PrOVm-
ciën" voor de Marineraad zullen uit
Den Helder worden teruggetrokken.
Eén ervan zal achterblijven voor
het gewone onderhoudswerk. De
drie andere worden elders te werk
gesteld.
(Advertentie)
WINKELCENTRUM - BINNENWEG
(Van onze correspondent)
Tijdens een K.V.P.-vergadering in Hulst
enige tijd geleden heeft ir. G. P. M. Di-
kötter, lid van Gedeputeerde Staten van
Zeeland kritiek geleverd o.p de volgens
zijn zeggen „fatale" brief, die de Zeeuwse
Kamers van Koophandel aan de minister
van Verkeer en Waterstaat over de veren-
kwestie hebben gezonden. Hij zei bij die
gelegenheid, dat de Kamers met deze
brief de onderhandelingspositie van bet
Prov. bestuur t.o v de minister hadden
verzwakt.
Gedeputeerde Staten hebben nu ant
woord gegeven op vragen die over deze
„fatale" brief door het Statenlid L P
van Oorschot waren gesteld. Zij zijn van
mening, dat de door de Kamers bij de
minister ondernomen stappen niet in-
druisten tegen hetgeen het College als het
belang van de provincie zag. Reeds in
vroegere stukken had dit namelijk zijn
zienswijze in de verenkwestie naar voren
gebracht.
Het college noemt de brief dan ook niet
fataal en zegt. dat deze ook niet is ge-
schreven zonder voorafgaand overleg tus
sen de Kamers van G S tenzij daaraan
de beperkte betekenis moet worden toe
gekend, die de heer Di'kötter persoonlijk
daaraan hechtte.
De Duitser H. N. uit Bayrcuth, die onge
veer twee weken geleden in de bossen bU
Swaimen een taxi-chauffeur heeft dood
geschoten, is van plan geweest naar Bel
gisch Kongo te vluchten, zo heeft zün
echtgenote in Bayreuth verklaard, waar
de vrouw geheel berooid uit Antwerpen is
teruggekeerd.
De man heeft een gevangenisstraf van
een half jaar, die hij moest uitzitten we
gens een ernstig verkeersongeval in Zuid-
Duitsland, willen ontduiken door samen
met zijn echtgenote over Brussel naar de
Kongo te vluchten.
In de laatste maanden heef, N., die
thans is aangehouden, in Bayreuth uit
sluitend van oplichting e.d. geleefd.
Over de week van 16 tot en met 22 no
vember zijn onder meer aangegeven 2 ge
vallen van paratyfus B. 169 gevallen
van roodvonk en 6 gevallen van difterie.
Er waren geen gevallen van kinderver
lamming.
(Advertentie)
Het beroemde goudgele pakje Van Ross em's
Troostdat vrijwel iedere pijproker van nabij
kent.
Het kostelijkemeer dan 200 jaar oude prentje
van de rijkevriendelijke „poorter" t die de
- even goedlachse! schavuiteen trekje aan
zijn pijp biedtis immers al van oudsher een waar
borg teken voor uitstekende tabaksmélanges.
Ook hier deed een moderne technische vinding
zijn intrede.De gezellige „handig stoppen"pakjes
(wereld octrooiwerden voorzien van een
plastic binhenvoering.
Hiermede zal het fijne aroma van dit interna
tionaal befaamde merk nog beter worden be
schermd. (De prijzen voor Nederland blijven
voor Troost baai 80 ctvoor Troost krul 90 ct)
m*»-;
'Kr. •->;
AAN DE BOUWACTIVITEIT IN BERLIJN is niet te merkendat deze stad voor de zoveelste maal weer eens het middel
punt is van een internationale politieke krisis. De foto toont de werkzaamheden voor de aanleg van een nieuwe onder
grondse spoorlijn tussen Steglitz en Wedding in de buurt van de bekende Keizer Wilhelm Her denkin gskerk (achtergrond.
Links een gedeelte van een pas voltooide wolkenkrabber bij de dierentuin.
Dat in de Duitse Bondsrepubliek de
'televisie een zeer ruime vlucht heeft se-
nomen, is niet uitsluitend een gevolg van
het z.g. „Wirtschaftswunder", het won
derbaarlijke economische herstel. Het is
mede een gevolg van de manier, waai op
de Duitse televisie haar uitzendingen
verzorgt en van de programma's, die zij
de kjjkers biedt. Een groot deel van de
uitzendingen valt algemeen in de smaak.
Ook in bet buitenland, met name in
c0nt
■"itf
ract ongewijzigd had gelaten, omdat
t ers de kosten van de baggcrwerk-
"'herten te hoog zouden oplopen. En
di,
terwijl hij meedeelde, er „heilig van
«igd te zijn dat ze een obstakel in
haven waren".
onderzoek in deze zaak is thans
ln<%d.
(Advertentie)
5 DECEMBER
h^ibl ing Budel van de Bossche On-
JJhien €t1sbond heeft het initiatief ge-
j een landelijke actie voor de
Afrika, welke de volledige in-
j, S heeft van het K.O.V. en de an-
eesane honden. Op 3 december.
V>'6n Van de §'ro'€ Missie-apostel
^ho]j"5lscus Xaverius, wordt op alle
tnjii® scholen he, laatste uur over
"esproken. Verder wordt aan
^rwijzend pers
V "li:
IJ
h,
personeel een financieel
saja/.raaffd in de vorm van 1 pet. van
a .'ten 18 over de maand december. Deze
bestemd voor de speciaal in
v e"kende congregaties ten be-
n Ge ,an de missiescholen.
6f d» onderneming wordt gevoerd
e r*en men
"aam „Een uur-actie;
(jpcht ^"de nog eens bijzonder de_ aan-
w.btissi v.e®tigen od de grote nood van
t>i, Ski» ln de Afrikaanse landen, tot de
Vs Xit daarvan wij allen, zoals Paus
J ei. Al in
o dni^'.iP Zijn encycliek „Fidei donum
ben. 41 heeft uiteen gezet, zijn ge-
De Kamers van Koophandel en Fabrie
ken van Hamburg, Bremen, Amsterdam,
Rotterdam en Antwerpen zijn bezorgd
over de toekomstige agrarische en com
merciële politiek die door de Europese
Economische Gemeenschap zal worden
gevoerd. In verband hiermee hebben deze
Kamers een resolutie aangenomen waarin
o.m. wordt gezegd, dat het van het
grootste belang is, dat alles in het werk
zal worden gesteld om een zodanige po
litiek te voeren, dat de contacten met
buiten de EEG staande landen in stand
zullen blijven en zo mogelijk zullen wor
den verstevigd.
De kamérs der Noordzeèhavens leggen
er de nadruk op, dat de agrarische pro-
duktie in West-Europa de daadwerke
lijke invloed van wereldmarktprijzen
moet kunnen ondergaan. Dit is vooral be
langrijk terwille van de handhaving van
een bevredigend loon- en prijspeil en het
behoud an de externe relaties van de
EEG.
Aan handhaving van het verband tussen
de prijzen in de EEG en die op de wereld,
markten moet ook speciale betekenis wor.
den toegekend met het oog op de long
term contracten voorzien in art. 45 van
het Verdrag van Rome. De Kamers wil
len met betrekking tót deze long-term
cohtracten de volgende gezichtspunten
naar voren brengen.
Volgens de tekst en de daarin neerge
legde voorwaarden beoogt art. 45 een be
perkte toepassing van long-term contrac
ten en wèl alleen
a. voor produkten waarvoor een natio
nale marktregulering van kracht is en
waarvoor een invoerbehoefte bestaat:
b. als een tijdelijke maatregel, geldend
totdat de Europese agrarische politiek
goed functioneert;
c. in de inter-Europese handel.
Art. 45 voorziet niet in long-term con
tracten voor produkten van de geassoci
eerde overzeese gebieden of van derde
landen.
De Kamers willen evenwel uitdrukking
geven aan hun ongerustheid dat de long
term contracten aanzienlijke economische
nadelen met zich mede zonden kunnen
brengen voor het land dat zich tot be
paalde importen verbindt.
Deze Contracten zouden immers de be
perking van de aankoop van kwaliteits-
produkten uit derde landen ten gunste
van goederen van inferieure kwaliteit
van binnen de EEG onvermijdelijk kun
nen maken. Zij zouden vervolgens de mo
gelijkheid kunnen beperken gelijksoor
tige en gelijkwaardige produkten van der
de landen te kopen, zelfs indien het voor
deliger zou zijn dit laatete te doen en
aldus een belemmering kunnen vormen
voor de export van eigen produkten naar
deze derde landen.
Vanwege de daarin vervatte aan
koopverplichtingen zouden zulke con
tracten voorts kunnen nopen tot het toi-
standbrengen van deze importen door de
staat, waardoor de particuliere onderne
mers hun arbeidsveld beperkt zouden
zien of voor hun activiteiten van de
staat afhankelijk zouden worden.
In geval van voortdurende staatsinter
ventie ter uitvoering van long-term con
tracten zouden de particuliere onderne
mers worden getroffen in hun relaties met
de wereldmarkt. Dit zou vooral ernstige
schade berokkenen aan de belangrijke po.
sities, die de transitohandel in West-
Europa inneemt met betrekking tot. derde
landen.
Deze contracten zouden tenslotte de
reeds heersende neiging bevorderen de
toepassing van art. 45 uit te breiden tot
de geassocieerde overzeese gebieden, het
geen de hiervoor genoemde economische
nadelen nog zou vergroten.
De Kamers ziin van mening, dat zulke
consequenties niet alleen afbreuk zouden
doen aan verkeer en handel In de zeeha
vens zelf, maar ook aan de gehele natio
nale economie van de lid-staten die op
importen zijn aangewezen, en dat zij der
halve behoren te worden vermeden.
De Kamers achten het daarom noodza
kelijk. dat buiten twijfel wordt vastge
legd dat:
a. art. 45 van het Verdrag uitsluitend
mag worden toegepast met inacht
neming van de beperke strekking, die
daaraan krachtens de bewoordingen
van het artikel dient te worden
toegekend. De Kamers willen in het
een basis voor het aangaan van long
term contracten met de geassocieerde
gebieden.
b. voor zulke contracten voorwaarden
zullen gelden die een redelijke zeker
heid bieden, dat zelfstandige handela
ren deze uit eigen vrije wil zullen
uitvoeren
Voorts achten de Kamers het van grooi
belang, dat de landbouw wordt inbegre
pen in een Europese vrijhandelszone en
wel zodanig, dat een politiek wordt ge
voerd ter voorkoming van ernstige dis-
crepanties tussen vrijhandelszone- en we
reldmarktprijzen voor agrarische produk
ten, en dat handelsbeperkingen voor
agrarische produkten. die thans tussen de
toekomstige lid-staten bestaan geleidelijk
worden afgeschaft op een non-discrimina
toire basis.
De resolutie is aangeboden aan de voor
zitter en het Nederlandse lid van de
Europese Commissie, te weten de heren
Hallstein en Mansholt, en onze ministers
van economische zaken en landbouw
vissery en voedselvoorziening. Ook zjjn
de Duitse en Belgische regering benaderd
door de Duitsche en Belgische Kamers
van Koophandel.
Het radio- en televisiecentrum, dat in het hart van Keulen verrijst. Het
kantoor gebouw links op de voorgrond wordt meer dan vijftig meter hoog.
BOEKEN
In een omnibus hebben soms merk
waardige ontmoetingen plaats, in een
reisbus, maar ook in een literaire jeugd-
omnibus. De laatste heeft het voordeel,
dat de conducteur zijn klanten zelf kan
kiezen. En deze, de Uitgeverij J. H. Gott-
mer te Haarlem, heeft een uitstekende
keuze gedaan. Zijn „Jeugdomnibus"
brengt in één band drie boeken, welke
een wereldfaam hebben. We hebben ze
tién- en tientallen jaren herlezen en
herlezen en nu genieten we er nog van,
zoals in het verre verleden. Deze drie
boeken zijn „Robin Hood, de Engelse
vrijbuiter", naar de oude balladen en
andere bronnen vrij bewerkt door P. J.
Schepers; „De avonturen van Topi Saw
yer", door Mark Twain, naar de oor
spronkelijke Amerikaanse uitgave be
werkt door Eiise M. Cameron; „Stuur
man Flink", door kapitein Marryat, be
werkt door Elise M. Cameron. Het zijn
drie klassieke werken, die anderhalve
eeuw (Twain leefde van 1835 tot 1890,
Marryat van 1792 tot 1848, en de legen
den rond Robin Hood dateren al uit de
middeleeuwen) jong en oud hebben ge
boeid en we geloven, dat ze het nog lang
zullen doen. Want al ligt de tijd van spe
ren en zeilschepen ver achter ons wie
kent ze nog? de avonturen, welke er
aan verbonden zijn, blijven steeds actu
eel. Daarom heeft de uitgever er goed
aan gedaan juist deze drie romans -
waarvan er eigenlijk slechts een als
jeugdboek is geschreven in één band
bijeen te bhengen; ze hebben bij alle ver
schillen iets zeer belangrijks gemeen:
dat ze de lezer, jong of oud. wilskrachti
ge maar ook goede mensen voorhouden.
Ze worden niet als zodanig aangekon
digd en gepredikt maar ze zijn het door
hun daden, zelfs in de hachelijkste avon
turen. Robin Hood. Flink en Tom zullen
in deze jeugdomnibus wel wat tegen el
kaar opsnijden, maar overigens zullen ze
best met elkaar kunnen opschieten, want
niettegenstaande een flink tijdsverschil
zijn ze elkaar zeer verwant.
De Sinterklaas-literatuur we bedoe
len de betere zou zeker een manco
vertonen, als de Uitgeversmij Desclee
de Brouwer N.V. (Prins Hendriklaan 6,
Bussum) ook niet met een paar voor
treffelijke boeken de voorraad van de
goede heilige had verrijkt.
In de serie De avonturen van Zwam-
metje is nu de vijfde verschenen:
„Zwammetje als detective", door Alexis
Peiry. Nederlandse tekst van Werner
van Waes. foto's van Suzi Pilet. We kun
nen niet geloven, dat een meisje of jon
gen met een fijngevoelig hart de tekst
van dit boek niet hogelijk zou waarde
ren. Het is weer de fijne Zwammetje,
bijzonder stelling nemen tegen iedere die ditmaal, als een motorfiets de harp
neiging om art. 45 te gebruiken als van een blinde onherstelbaar heeft ver
nield en de berijder zonder zich om de
ongelukkige te bekommeren, is doorge
reden. de schuldige opspoort en deze
dwingt de blinde een nieuwe harp te
schenken.
Maar men moet al bitter weinig artis
tiek gevoel hebben om niet sterk ge
boeid te worden door het prachtige foto
materiaal, dat de tekst verlucht. Elke
plaat is een echte weelde voor het oog.
En de verzorging van het geheel is tekst
en foto's waardig.
In de reeks Goudvinken verscheen
„Drie kinderen en de zee", door Daan
Inghelram: het is een sprookje van een
jongen, die zoveel van zijn vader houdt,
dat hij zelfs zonder aarzelen zijn leven
in de waagschaal stelt om zijn vader te
redden. Er spelen in dit verhaal een
broer en een zusje, een zeemeerminne
tje, een haai. een walvis, nog vele andere
vissen en zelfs Neptunus. Genoeg om de
fantasie te prikkelen. Voor jongens en
meisjes boven de tien.
Mevr. M Clarenbeek-van Klaveren is
een echte schrijfster van meisjesboeken.
Zij weet steeds de juiste toon te treffen:
gevoelig, zonder sentimentaliteit. In
„Huize Bolstraat", de titel aangevuld
met „Marie streepje Anneke" (N.V.
Drukkerij De Spaarnestad, Haarlem)
vertelt ze van Marie-Anneke, die om een
fout goed te maken het verlies van
een stiekem weggenomen gouden arm
band van haar moeder als hulp in de
huishouding gaat bij een gezin met een
uiterst, zwak jongetje. Door haar toewij
ding weet zij dit tot een belangrijk her
stel te brengen. En dan ligt een stukje
van haar hart in huize Bolstraat. Ietwat
oudere meisjes zullen van dit ook psy
chologisch verantwoorde boek volop ge
nieten. En waarschijnlijk zullen ze ook
iets in haar hart voelen omgaan.
Voor onze protestantse vriendjes en
vriendinnetjes bracht de goede Sint
drie mooie boeken. Twee van de N.V.
W. D. Meinema te Delft: voor jongens
een spannend avonturenverhaal: „Ge
vecht om de grauwe hoeve", door G. H.
van Maren; voor de meisjes: „Ver van
het heidehuis", door Gerda van Eijsden.
Kon. Van Gorcum en comp. N.V. brengt
weer het traditionele „Kerstboek 1958.
De Vonk", samengesteld door R. Oostra
en C. Covens.
Al is het geen leesboek voor de jeugd,
toch heeft het met de jeugd en vooral
met de jonge kinderen te maken, nl. hoe
men ze op prettige en nuttige wijze kan
bezig houden. Bij de Uitgeverij Ploegs-
ma, Amsterdam, is verschenen: „Kin
deren moeten spelen. Help ze een hand
je", spelen, zingen feestvieren en knut
selen in gezin en school, door Ruth
Zechlin; Nederlandse bewerking van
M. de Haas-Westerkamp. Schrijfster en
bewerkster zijn geen vreemdelingen op
het gebied, waarop ze zich hier bewe
gen. Zij gaan uit van de gedachte: het
spel is het werk van het kind; het is even
vervuld van zijn spel als de volwassene
van zijn werk. En met dit uitgangspunt
worden voor de opeenvolgende leeftijden
en voor nog veel meer. uitstekende richt
lijnen gegeven; maar steeds geldt de
zelfwerkzaamheid van het kind als de
hoofdzaak Zorgzame moeders en vaders
hebben in dit hoek een uitstekende lei
draad om hun kinderen te helpen „wer
ken".
De N.V. Drukkerij De Spaarnestad,
Haarlem, heeft nog: „Mag ik ook wat
zeggen?", gelegenheidsversjes voor klei
ne kinderen, door Anke van Ewijk. Het
zijn eenvoudige kinderlijke versjes, die
makkelijk in het gehoor liggen en daar
door zonder veel moeite aan te leren
zijn. zowel thuis als op school.
De Uitgeverij „Helmond" te Helmond
deed twee voortreffelijke kinderboeken
van Piet Broos verschijnen: in de „Dik-
kie Kwik-serie" het eerste deel, genaamd
„Dikkie Kwik", en in de „Kiekeboe-
sere" eveneens het eerste deel. ge
naamd „Met Moe Mee". Beide boekjes
zullen de jeugd uitstekend kunnen boei
en. Het eerste boekje is geschikt voor
jongens, die al een beetje aardig kunnen
lezen. Het is een aardig boek. vol span
nende avonturen, die uw kinderen in een
adem zullen willen uitlezen. Maar dit is
dan ook de enige moeilijkheid, waar de
schrijver u voor plaatst als u de kinde
ren naar bed wilt hebben. Het lijkt ons
echter de moeite waard dit op de koop
toe te nemen. Het tweede boekje is meer
bestemd voor de peuters, die het lezen
nog maar juist machtig zijn. De aardige
uitgave is aantrekkelijk geïllustreerd
met kostelijke tekeningen van Piet Broos
zelf. die ook de tekeningen in „Dikkie
Kwik" verzorgde. De grootte der letters
is in „Met Moe Mee" aangepast aan de
nog niet aan het verslinden van lectuur
gewende jonge lezer. Aardige uitgaven.
Reeds de titel „Maskers af" wijst op
de spanning, welke dit bij Cantecleer te
Utrecht uitgegeven boek bij de jeugd
van 1216 jaar zal teweeg brengen De
avonturen van de 13-jarige Soek. een
vondeling, opgevoed door een treinma
chinist en daardoor ook spoedig ver
trouwd met denderende en sissende loco
motieven, ziin talrUk, tev"'ül de rollen
van de zigeunerhoofdman Sepp en de on
sympathieke stoker Kruik de nodige ver
rassingen opleveren. Een boek. waarmee
eenmaal begonnen, de jeugdige lezer
moeilijk zal kunnen ophouden.
Zwitserland, wordt steeds meer naar de
Duitse televisieprogramma's gekeken.
Toch wil het publiek dit jaar komt
men ln de Duitse Bondsrepubliek aan
twee miljoen ingeschreven kjjkers nog
meer. Het wil meer keuze. Een tweede
programma dus. Want evenals ln Neder
land is de televisiekijker in de Duitse
Bonderepubliek in hoofdzaak aangewe
zen op hetgeen een enkele uitzending
biedt.
Alleen in grensstreken kan hij ook
eens wat anders zien. Zo bezit hij in het
westelijke grensgebied, vooral sinds de
steunzender van Roermond uitzendt, tot
op zekere hoogte een tweede programma
in onze Nederlandse televisie-uitzendin
gen.
Dat de televisiekijker meer keuze wil
hebben voor zijn geld, is niet meer dan
billijk. Dat vinden de verantwoordelijke
instanties in de Duitse Bondsrepubliek
trouwens ook. Zo verklaarde dr. Franz
Stadelmayer, de intendant van de Beier
se Radio, nog onlangs in een artikel in
de „Süddeutsche Zeitung", dat het het
goed recht van de kijkers is de invoering
van een tweede programma te verlan
gen. De Duitse telivisiestations worden
daarmee echter in de praktijk voor zeer
grote, welhaast onoverkomelijke moei
lijkheden geplaatst. Over de oplossing
van dit brandende vraagstuk wordt er
thans in Duitsland veel van gedachten
gewisseld.
De Duitse bondsregering wil het kij
kerspubliek blijkbaar wel terwille zijn
en het inderdaad binnen afzienbare tijd
een tweede of zelfs een derde program
ma bezorgen. Maar als culturele aange
legenheid behoort de televisie niet tot
de eigenlijke bevoegdheid van de bonds
regering. Ze ressorteert onder de mi-
De directies van de Duitse radio- en
televisiestations hebben intussen ver
klaard, dat zij reeds in 1960 in staat zul
len zijn een volledig tweede televisie
programma uit te zenden. Men bereidt
zich blijkbaar ook op de uitvoering van
een dergelijk groots plan voor. Want te
Keulen verrijst er een radio- en televi
siecentrum met wel zes televisiestudio's
van verschillende grootte.
Toch vraagt men zich in deskundige
kringen in de Bondsrepubliek af, hoe
men de reusachtige moeilijkheden, die
de geregelde uitzending van een tweede
programma met zich meebrengt, denkt
te overwinnen. Die moeilijkheden zijn
niet zozeer van technische of financiële
aard.
De Duitse regering is zeker niet karig,
wat de ontwikkeling van dit machtige
communicatiemiddel betreft en de uit
breiding van de radio- en televisiezender
te Keulen kost maar eventjes 20 miljoen
mark. Zij liggen echter op het vlak van
het scheppend vermoten en de artis
tieke vormgeving. Over een paar jaar
is alleen al door het eerste programma
al het geschikte materiaal van de
wereldliteratuur uitgeput. En wat dan?
„Waar zijn de dichters, schrijvers en
journalisten, de toneelspelers, vertellers
en vormgevers, die geregeld, als het
ware aan de lopende band, een ttoog-
staand televisieprogramma kunnen pre
senteren?", vroeg ons de heer Rick, pzrs-
leider van de „Westdeutsche Rundfunk".
ZO'n programma verdraagt immers geen
herhaling. Daar ligt de grote moeilijk
heid. In een stadsschouwburg kan een
goed stuk vele avonden worden opge
voerd. doch een televisiestation kan
slechts één avond uitzenden.
nisteries voor culturele zaken in de ver
schillende bondsstaten. De bondsregering -tr it
koestert al enige tijd zekere hervor- VcrWClld t.V.-publicK
mingsplannen ten aanzien van radio en
televisie. Ze wil er niet bepaald een
staatsinstelling van maken, maar toch
wel meer invloed hebben op de pro
gramma's. Bonn zou van plan zijn dit
instituut te centraliseren. Dat stuit na
tuurlijk in de bondsstaten op een krach
tig verzet, ook in bondsstaten met een
C.D.U.-regering.
Hoe heel deze zaak zich zal ontwik
kelen, is thans nog niet te zeggen. Wel
zijn de kerkelijke instanties en het
onderwijs overwegend tegen de invoe
ring van een tweede televisieprogram
ma: ze vinden de inwerking van de lele-
visie-uitzendingen nu al vervlakkend
genoeg. De Kerken zijn, om dezelfde
redenen, ook scherp tegen de commer
ciële televisie. Er zijn namelijk in Zuid-
Duitsland al twee jaar commerciële
televisie-uitzendingen en het volgende
jaar begint ook Keulen met een dage
lijks kort commercieel t.v.-programma.
Op dit punt is de kerkelijke overheid
het eens met de socialisten en de leiding
van het grote Duitse vakverbond. In de
„Christlich-Demokratische Union" en de
„Christlich-Soziale Union", de beide
christelijke partijen, zijn de opvattingen
verdêeld.
Het televisiepubliek ls bovendien zeer
verwend. Het vraagt iedere dag iets
anders en altijd van hoge kwaliteit.
Daarom zijn mensen, die de mogelijk
heden doorzien, er vast van overtuigd,
dat het invoeren van meer kijkgelegrn-
heid het peil der programma's omlaag
zal drukken. Zij zijn daarom tegen uit
breiding en vinden, dat er voor dit
vraagstuk maar één afdoende oplossing
bestaat: één enkel programma, dat wer
kelijk goed is.
De moeilijkheden, waarvoor de leiding
van de televisie in de Duitse Bondsre
publiek wordt gesteld, zijn intussen ook
voor andere landen interessant en on
getwijfeld heel leerzaam. Want vroeg
of laat zullen de kijkers overal meer
keuze willen hebben Daarbij kan dan
nog bij kleinere landen de aparte moei
lijkheid komen, dat het om nationale
belangen zaak is, de kijkers op een bin
nenlands programma te onthalen. In één
jaar tijds echter verwerkt de televisie
bijvoorbeeld aan hoogstaande spelen de
literaire oogst van een halve eeuw!
Geen enkel volk zelfs geen groot volk
kan praktisch dag aan dag de hoge
cultuurwaarden aandragen, die de tele
visie verslindt. Dit vraagstuk zal de
overheid nog heel wat hoofdbrekens
bezorgen,
W. v. H.
onuitstaanbare caricatuur hoe knap op
zich ookvuitbeeldde, te veel een imitatie
Het is onmogelijk om zichzelf voort- van de fameuz« predikantenimitatie van
1 J> - I A A T—T AM J J —II A 7 .1
durend te overtreffen of zelfs maar te
evenaren en daarom is het volkomen
begrijpelijk, dat Cor Lemaire en vooral
Annie M, G. Schmidt, die tenslotte in
trigue en dialogen moet bedenken, gis
teravond met hun twaalfde aflevering
van „Pension Hommeles" onder een dui
delijk zichtbare inzinking bleken te heb
ben geleden.
Het getuigde om té beginnen van wei
nig goede smaak of althans van weinig
eerbied voor de gevoelens van bepaalde
bevolkingsgroepen om een spottende
kritiek op de hypocrisie, die veeleer
een zwakheid is van de mens in het al
gemeen en niet zozeer van een bepaald
beroep of stand, te projecteren tegen de
achtergrond van het Kerstfeest, dat, al
thans in christelijke zin, juist de mens
wil helpen om deze ondeugd te over
winnen. Maar bovendien miste de wijze,
waarop dit gegeven was uitgewerkt en
zelfs uitgesponnen, de verrassing van
het frisse en originele. Zodra de onhan
dige werkstudent Dinky op verzoek van
de beroemde Herman Hanekerk diens
boek „Vergeef het hun" aan de arme
zwerver (een zwaar vermomde Wim
lbo) had meegegeven, zaten we eenvou
dig te wachten op het moment, dat er
een belangrijk bedrag aan geld in zou
blijken te zitten om deze schijnheilige
zedepreker té ontmaskeren. En tenslotte
was de manier, waarop Gutis Oster deze
Toon Hermans en deed zij te veel den
ken aan een televisiefiguur, dde de kij
kers ip de loop van de tijd vertrouwd
en sympathiek is geworden Dat ook Cor
Lemaire met zijn liedjes en regisseur
Erik de Vries wat de beeldkwaliteit
betreft extra gehandicapt door een tele-
recording met een dergelijk gegeven
beneden hun kunnen bleven en dat Sa
rah Heyblom alR een heerlijk naieve
maar lang niet domme Tante Emma de
zaak niet kon redden, zal niemand hun
kwalijk nemen.
In de rubriek „Mensen dingen nu",
waarmee het programma van de VARA-
televisie gisteravond opende, deed de
heer Ower Becu. secretaris-generaal van
de Intern. Federatie van Transportar
beiders, in een Interview mededelingen,
die geen nieuw licht wierpen op de
boycot-actie tegen schepen onder goed
kope vlag.
Het. daarna volgende filmpje „Op vrije
voeten" maakte op zulk een eenzijdige
en sterk gekleurde wijze propaganda
voor het N.V.V. en zijn vakantiehuizen,
dat het ver over zijn doel heenschoot.
Hebben we dit filpipje goed begrepen,
dan gedragen kinderen van N.V.V..
leden zich volkomen anders dan de
spruiten van niet-aangeslotenen.
