Dagblad voor Schiedam en omstreken
„Flessehals" behoort tot het verleden
USSR 1959' nog steeds in zijn baan
Commentaar op Russische
Maan-verkenning
Straa l jager op kwekerij
een dode, een gewonde
Onderneming moet eigen
vrachtprijzen vaststellen
Rijk instrumen
tarium
Dat liep goed af
Indonesië koopt in
communistisch China
100.000 ton rijst
Piloot kwam in denneboom terecht
Aardschokken in
Bretagne en Italië
Nieuwe Vijfsluizenhrug officieus
in gebruik
Advies over vervoer scoor dinatie
Prinses Beatrixin dok
In 1959 weer
duurtetoeslag
37.000 doden op
de weg in de V.S.
De vergiftiging
in Leeuwarden
Stork heeft 1102
voldoende werk
ZATERDAG 3 JANUARI 1959
ROOD VUURWERK VOOR
COMMUNISTISCH CONGRES
Zondag bij het doel
Eerste poging?
Nieuwe expeditie
MAANRAKET OVER
DE HELFT HEEN
PANIEK ÏN HUIS TER HEIDE
-n Hl
WÊkt,1
ZI
Nederlands gezant in de
Soedan
an in
Kopenhagen
Lek liet 300 liter gas
per uur in huiskamer
Prinses Irene naar
Val d'Isere
Automobilisten door
grind verjaagd
ZONDER AANKONDIGING
hebben de Russen gisteren, tot ver
rassing van de gehele wereld, een
schot op de maan afgevuurd. Zij
lanceerden een raket, die met een
snelheid van 11,2 kilometer per se
conde de aarde verliet en volgens
de tot dusverre binnengekomen
berichten nog steeds zijn baan
schjjnt te volgen. Het lijkt niet
Waarschijnlijk, dat het de bedoe
ling is, dat de raket op de maan zal
landen. Uit het instrumentarium
dat zich aan boord bevindt mag
men afleiden, dat het hier gaat om
een poging de omgeving van de
maan en wellicht ook de achter
kant van de maan te verkennen.
HET AMERIKAANSE MINISTERIE VAN DEFENSIE: wij waren
van te voren op de hoogte van de lancering van deze raket, Verder
geven wij thans geen commentaar.
PROF. LOVELL VAN DE BRITSE RADIOTELESCOOP TE JOD-
RELL BANK: ik ben erg verrast. Mijn informaties luidden, dat Rus
land niet van plan was een dergelijke raket te lanceren.
ANDERE BRITSE DESKUNDIGEN: Het is best mogelijk, dat de Rus-
rische raket de afstand van de aarde naar de maan zal kunnen afleg
gen, maar wij betwijfelen of de raket de maan zelf zal bereiken.
DE COMMISSIE VOOR RUIMTEVAART VAN HET AMERIKAANSE
HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN: Wij dringen er op aan, dat de Ver
enigde Staten zo spoedig mogelijk twee raketten naar de maan sturen.
DIRECTIE OBSERVATORIUM BOCHUM (RUHRGEBIED)zater
dagmorgen om vijf minuten na middernacht hebben wij signalen op
gevangen, welke mogelijk van de Russische maanraket afkomstig kun
nen zijn.
HL
mmmmm
Explosies
Paniek
ÜÊ&i
m
- *m4*< r
msmmm
HET WEER
VOOR MORGEN
de nieuwe veerboot tussen
OPKLARINGEN
IV.
BIJ CULEMBORG
nieuwe
amsche courant
Sovjet-schot op de maan
ZATERDAG, 3 januari 1959
(Van onze redacteur)
„U.S.S.R. 1959" staat er op de vaantjes
Van het 1.833 kilogram wegende ruimte-
Projectiel, dat uit twee ol meer trap-
Pen bestaat. De eemste trap diende om de
raket de aanvangsenelheid va<n 11,2 kilo
meter per seconde te geven, een r.cg niet
eerder in de geschiedenis der mensheid
bereikte snelheid, die een inter-planetaire
reis mogelijk maakt. Over de laatste trap
hebben de Russen enkele gegevens vrij
gegeven, waaruit blijkt, dat zich aan
boord van dit gedeelte dat zonder
brandstof 1472 kilo weegt, een 301,3 kilo
zware bus met instrumenten voor
wetenschappelijke waarnemingen bevindt.
Met deze instrumenten zal het mogelijk
zijn vast te stellen, of erop de maan een
magnetisch veld bestaat, de intensiteit en
de variaties van de kosmische straling
buiten het magnetisch veld van de aarde
te registreren, foto-tonen in de ko«Mische
straling waar te nemen, radio-activiteit op
de maan te ontdekken on de samenstel
ling van de interplanetaire materie te re
gistreren. Aa,n boord bevinden zich drie
Vrijdag gebeurde er in Maassluis een
ongeluk, dat goed is afgelopen. Een met
Paard bespannen wagen ging aan dé Veer-
straathoek Markt te water, waarschijn
lijk doordat het paard schrok. De voer
man kon er nog afspringen, maar twee
kinderen, die zich op de wagen bevon
den, raakten ook te water. Een ervan
dreigde te verdrinken, maar door kordaat
optreden van agent Kruithof, die zich ge
kleed te water begaf, werd het gered. Het
andere kind werd op het droge gebracht
door een onbekend gebleven persoon. Da
Voerman van de wagen, de heer Sar, zag
kans onder water het paard los te makeri
van de wagen, waarna men het hevig ge
schrokken dier bij het politiebureau op da
Wal trachtte te krijgen. Dit mislukte ech
ter. waarna men de Wagenbrug opende
«n het die-r aan een 'touw 'het Goudsteen-
Water inloodste. Daar gelukte het ten
slotte het paard uit het water te krijgen.
In de loop van de middag werd de wagen
door de takelwagen van de gemeente op
het droge gebracht.
radio-zenders, die op 19 997. 19.995, 19.993
en 183.6 mghtz gegevens uitzenden en een
speciale apparatuur voor het doen ont
staan van een natriumwolk van een
kunstmatige komeet. Vanmorgen om 1.57
Ned. tijd heeft de raket deze wolk uitge
stoten op ruim 100.000 km hoogte. Het
observatorium van Alma Ata wist er foto's
van te maken met behulp van optische
instrumenten met filters die de spec-.rum-
lijn van het natrium tegenhouden. De
lichtgevende natriumdampen maken het
mogelijk rustig waarnemingen te doen.
Hef, was de bedoeling dat de laatste
trap zich hedenmorgen van de raket zou
losmaken. Of dit is gebeurd was tot op
dit ogenblik nog niet bekend. Voigens de
plannen moet deze laatste trap zondag
morgen om acht uur Nederlandse tijd in
de omgeving van de maan aankomen.
In Washington houdt men er rekening
mee, dat op dat ogenblik ongeveer ook
Mikojan, de Sovjet vice-premier, in
Washington arriveert; hetgeen niet geheel
toevallig zou zijn.
De Russen zeggen, dat dit schot op de
maan werd afgevuurd ter gelegenheid van
het 21e congres van de communistische
partij van de Sovjet Unie. Reeds eerder
liepen, vóór of tijdens communistische
„hoogtij-dagen", geruchten over de lan
cering van een maanraket. Hardnekkig
wag het verhaal over het projectiel met
rood poeder, dat zou zijn afgevuurd om
de maan op de jaarlijkse herdenking van
de oktober-revolutie in 1957 «kort na de
lancering van de eerste spoetnik) een rode
tint te geven. Bevestiging van d'it verhaal
werd nooit gegeven. Het fe'it dat de bleke
maan nog nimmer voor do Russen „bloos
de" bewijst wei dat deze raket, radien
afgevuurd, zijn doel nooit heeft bereikt.
Ook is het niet bekend, of de Russen eer
der een poging tot een (zuiver weten
schappelijke) verkenningstocht naar oe
maan ondernamen. De ruchtbaarheid wel
ke er aan dit schot is gegeven doet ver
onderstellen d®t de start (en de toekomst
mogelijkheden) van deze raket fortuinlyk
zijn.
In feeststemming heeft radio Moskou
zich intussen al in een uitzending tot
Amerika gewend en verklaard, dat nu
voorbereidingen zullen worden getroffen
om een expeditie naar de maan uit te rus
ten. die daar observatoria en tussensta
tions voor toekomstige ruimtevluchten zal
oprichten.
Naar beden tegen het middaguur uit
Moskou werd gemeld, was de maanraket
op een hoogte van meer dan 200.00(1 km.
Zij had hiermee de helft van de afntand
tussen aarde en maan afgelegd. Sedert
dit herioht, is het aantal meldingen over
de positie van de maanraket afgenomen.
De Russen hebben twee enorme tech
nische successen behaald, zo schrijft de
wetenschappelijke medewerker van „Paris
Soir'' vanavond in zijn. bïad.
Zij hebben een raket gebouwd, die een
snelheid kan ontwikkelen nodig om de
aantrekkingskracht van de aarde te over
winnen. Bovendien, aldus déze medewer
ker, blijken zij de baan nauwkeurig ge
noeg te hebben berekend om de raket op
de maan te laten landen.
Toegegeven moet worden, dat de Rus
sen de krachtigste raketmotor van de
wereld bezitten. Dit is ook gebleken uit
de uitlatingen van enkele Amerikaanse
technici, die kortgeleden verklaard heb
ben dial de Bussen hun proefnemingen
hebben voltooid met een motor, die een
stuwdruk heeft van 130 ton, twee en een
'half maal zoveel als het stuwdrukver-
mogen van de drie motoren tezamen, die
voor de Amerikaanse Atlas zijn gebruikt.
De Russen zijn op het ogenblik bezig
■met de bouw van een raketmotor met
een stuwdru'k van 800 ton
De Indonesische minister van handel,
Muljomiseno, heeft gisteren bekend ge
maakt. dat Indonesië 100.000 ton rtfst
heeft besteld in communistisch China. De
aflevering zal geschieden tussen april en
juli. De prijs bedraagt 39 pond sterling
per ton, of 4 pond minder dan dc rijst,
die Indonesië bij vroegere transacties
aan communistisch China betaalde. AI-
dus het Indonesische persbureau Antara.
Een straaljager van het type F 86 K
van de vliegbasis Soesterberg is gister
middag omstreeks half vier brandend
neergestort op een bloemkwekerij aan de
Prins Alexanderweg te Huis ter Heide.
De piloot, de 34-jarige majoor B. C. Ruys
uit Amersfoort, vlieger-instructeur by het
700ste squadron op Soesterberg zag kans
zijn jager met een schietstoel te verlaten.
wgsamm
Het toestel ramde het dak van een kolen-
opslagplaats van de fa. Rondeel, waar
in de heer C. Rondeel en zijn knecht, de
heer W. v. d. Hoven, op dat moment juist
werkzaam waren. De schuur vloog on
middellijk in brand en was in korte tijd
een laaiende vuurzee. Ook de kleren van
de heren Rondeel en v. d. Hoven vatten
vlam. Op hun hulpgeschreeuw kwam
mevrouw Rondeel toesnellen, die met ge
vaar voor eigen leven de beide mannen
met water overgoot. Zij kon geen hulp
krijgen, omdat niemand het aandurfde,
zich tussen de nog rondvliegende brok
stukken te begeven. Eerst nadat de ex
plosies ophielden, kon men de onheils
plaats naderen.
De beide mannen werden naar het al
gemeen ziekenhuis te Zeist vervoerd,
waar dc heer Rondeel kort na aankomst
overleed. De heer v. d. Hoven werd
zwaar gewond opgenomen.
De piloot is naar het militair hospitaal
„Oog in AI" in Utrecht overgebracht.
Hij liep geen noemenswaardig letsel op,
daar hy in de kruin van een denneboom
terechtkwam.
Majoor. Ruys was om 15.19 uur van
Soesterberg opgestegen. Kort na de start
kreeg hij storing aan de motor. Hij pro
beerde een open plek te vinden, waar hij
het toestel, dat niet meer te redden viel,
kon laten neerkomen. Boven Huis ter
Heide drukte majoor Ruys op de knop
die zijn schietstoel van het toestel moest
losmaken. Als een brandende fakkel dook
de straaljager naar beneden en deed
menigeen in de omgeving van de Prins
Alexanderweg in paniek wegrennen.
Nadat de jager eerst de kolenopslag-
plaats van de heer Rondeel had geraakt,
boorde hy zich in het kleine stukje rulle
grond, dat hier tussen een groot aantal
hnizen ligt. Er volgde een enorme ex
plosie, waarop brandende brokstukken in
het rond werden geslingerd. Vlammen to
renden hoog op en zetten de omgeving in
een onheilspellende vuurgloed. Men zag
kort daarop, hoe de piloot met zijn para
chute in de kruin van een denneboom
terechtkwam.
De brandweer uit Zeist en de ongeval-
lenploeg van het vliegveld Soesterberg
waren spoedig ter plaatse. Met schuim-
blussers werd het vuur bestreden, waa'r-
door uitbreiding kon worden voorkomen.
De burgemeester van Zeist, mr. A. P.
Gisteren zijn in Europa vier aard
schokken geregistreerd. Op de universi
teit, van Base] werd om 6.22 uur een aard
schok van een seconde waargenomen, die
haar centrum zou moeten hebben in Al
banië of in de Pyreneeën. In de streek van
Teramo in midden-Italië scheurden in de
ochtend de muren van de huizen, terwijl
een zeer sterke aardschok werd waar
genomen in Bretagne, waar de trilling
drie seconden aanhield.
Het Franse meteorologische instituut
heeft medegedeeld, dat er geen schade
is aangericht. Later op de dag echter
werd in Bretagne opnieuw een aardschok
gevoeld, die telegraafpalen omver wierp
en een beeld in een dorpskerk van zijn
voetstuk deed vallen.
.is 9*
Niet officieel, maar daarom niet min
der vreugdevol, is gisteravond ye nieu
we Vijfsluizenbrug, tussen Schiedam en
Vlaardingen. in gebruik genomen. Jaren
is naar dit moment uitgezien. Om 7 uur
gisteravond reed de eerste auto over de
nieuwe brug, nadat de heer Molenaar,
politic-inspecteur van Schiedam, hiertoe
een teken had gegeven.
Voorlopig geldt deze ingebruikneming
nog alleen voor het verkeer uit de rich
ting Vlaardingen, maar maandag a.s.
hoopt men het geheel te voltooien, zodat
ook het verkeer uit Schiedam van de
nieuwe rijbaan gebruik zal kunnen maken.
By kunstlicht is tot gisteravond 7 uur
doorgewerkt. Schiedamse en Vlaardingse
politie regelden het verkeer, dat door een
smalle sleuf moest, waardoor slechts één
richtingsverkeer mogelijk was, zodat zich
De commissie vrijhandelsgcbied van
de Sociaal Economische Raad heeft aan
de ministers van Buitenlandse Zaken, van
Economische Zaken en van Verkeer en
Waterstaat advies uitgebracht over de
coördinatie van het vervoer binnen het ka
der van het verdrag der Europese Eco-
Korthals Altes, was op het terrein van hel I nomischc Gemeenschap, waarin het vrije
ongeluk aanwezig. Later op de middag verkeer van vervoersdiensten als begin-
arriveerde ook de chef-luchtmachtstaf, j sel is aanvaard. Uitgangspunt van haar
luitenant-generaal H. Schaper. advies was voor de commissie het over
F" r .'Hf5 i
A
ïsA
VLIS SIN GEN EN BRESKENS, de
Prinses Beatrix" ligt op het ogenblik
m een van de dokken van de Kon. Maat-
schappij fyDe Scheldet.e Vlissingen voor
een garantiebeurt in feite een alge
hele revisie. Vooral de elektrische uit
rusting die de laatste tijd nogal wat zor
gen baarde en moeilijkheden veroorzaak
tezal nauwkeurig worden nagelopen,
zodat in de toekomst verdere „kinder
ziekten" wel zullen uitblijven
Opklaringen, maar voornamelijk in
de kustprovincies plaatselijk enkele
buien. Vannacht in het binnenland
hier en daar lichte vorst, morgen
overdag ongeveer dezelfde tempe
raturen als vandaag. Matige, aan de
kust af en toe krachtige wind tussen
noordwest en zuidwest.
Zondag 4 januari; zon op 08.48, onder 16.42
uur; maan op 03.02, onder 13.11 uur.
Maandag' 5 januari; zon op 08.48, onder 16.43
uur; maan op 04,18, onder 13.49 uur.
In overeenstemming met het advies van
dc SER zal minister Beel in zijn hoedanig
heid van minister van Sociale Zaken ad
interim zeer spoedig het wetsontwerp
duurtetoeslag 1959 indienen. Dit ontwerp
zal dezelfde inhoud hebben als de wet
duurtetoeslag 1958, die op 31 december
afliep. Dit deelt de bewindsman mee aan
het Tweede-Kamerlid mr. Van Thiel
(KVP) in antwoord op desbetreffende vra
gen.
Volgens schatting van de Amerikaane
Nationale Veiligheidsraad zijn in 1958 op
de grote wegen in de Verenigde Staten
een 37.000 personen bij ongelukken omge
komen tegen 38.500 het jaar daarvoor cn
40.000 in 1956. Ingeveer 1.300.000 personen
zouden in het afgelopen jaar verwondin
gen hebben opgelopen, waardoor zij in
valide werden.
Op de vrije Nieuwjaarsdag zijn 145 men
sen door verkeersongelukken om het le
ven gekomen. Dit is voor de eerste van
de vier vrije dagen een hoger aantal dan
vorig jaar, toen gedurende de vier vrije
dagen in totaal 409 personen door ver
keersongelukken om het leven kwamen.
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van dr. J v.d. Zwaai, laatstelijk
consul-generaal te Nairobi, momenteel
met verlof hier te lande, tot gezant van
Nederland te Khartoem.
deze materie aan de Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal uitgebrachte,
en door de vergadering van de E.G.K.S.
aanvaarde, rapport-Kapteyn over de coör
dinatie van het vervoer.
De commissie kan zich in het alge
meen wel verenigen met het rapport-Kap.
teyn, al komt de uitwerking op een aan
tal punten haar niet geheel bevredigend
voor. Hoewel zij instemt met het daarin
geformuleerde uitgangspunt voor prijs
vorming, maakt zij bezwaren tegen de
verplichting slechts prijzen te berekenen
die uit een vast, individueel of gemeen
schappelijk, tarief kunnen worden afgele
zen.
De commissie is het ermee eens, dat,
met het oog op het dreigend gevaar van
een permanente desastreuze concurren
tie, de prijsvorming niet geheel kan wor
den vrijgelaten. Een ordening van de me
dedinging zal nodig zijn en bij de prijs
vorming zal men van algemeen toegepas
te beginselen moeten uitgaan- Door de
werking van de markt vloeit hieruit voort
een harmonisatie van prijzen binnen een
zelfde vervoertak-
In beginsel zal elke onderneming zijn
eigen vrachtprijzen moeten kunnen vast
stellen, daarbij uitgaande van dc eigen
kostprijzen voor de verschillende ver
voersdiensten. van de marktpositie van
de onderneming en van die van de ge
bruikers der diensten. De commissie wijst
zowel tariefdwang, vaste tarieven, als
een algemene publikatieplicht af.
Zij acht voor de spoorwegen bereke
ning van de vrachtprijzen op grondslsag
van een gepubliceerd tarief met de mo
gelijkheid in bepaalde gevallen daarvan
af te wijken het meest geëigend Voor
het wegvervoer over lange afstand 'en het
internationale vervoer langs de weg zou
den algemene tarieven kunnen worden
vastgesteld, waarbij aan de ondernemin
gen de bevoegdheid wordt verleend, zo
wel naar boven als naar beneden, met
een bepaalde marge van het tarief, af te
wijken.
De commissie meent, dat er voor de
binnenscheepvaart naar moet worden ge
streefd een zekere aansluiting in de
vrachtprijsvorming te verkrijgen tussen
enerzijds de wateren, waarvoor reeds een
m internationale verdragen neergelegd
regime bestaat en anderzijds de wateren
waarvoor geen internationale regeling
van kracht is.
Pe commissie is van oordeel dat van
een behoorlijke coördinatie van het ver
voer geen sprake zal zijn, wanneer van de
bevoegdheid van de Europese commissie1
tot het toepassen van zgn. ondersteunings
tarieven meer dan in zeer uitzonderlijke
omstandigheden gebruik zal worden ge
maakt. Rechtstreeks subsidiëren van on
dernemingen of industrieën verdient dan
naar het oordeel der commissie eerder
aanbeveling.
aanhoudend files vormden. Ernstige ver
tragingen bleven echter, mede door de
uitstekende samenwerking, uit.
Als maandag de gehele brug ln ge
bruik is, zal het verkeer, inplaats van
zoals nu va„ één baan, van drie ba
nen gebruik kunnen maken. Hiermede zal
dan een eind gekomen zijn aan de oude
nauwe doortocht, die niet ten onrechte
met de naam „flessenhals" werd aange
duid.
Gisteravond waren eveneens aanwezig
dc heren L. M. v. Damme en C. V.
v.d. Hammen van gemeentewerken van
Schiedam.
Anastas Mikoyan, eerste vice-premier
van de Sovjet-Unie, is hedenmorgen uit
Moskou vertrokken op weg naar de Ver
enigde Staten. Hy maakt de rei, via
Kopenhagen, waar hy hedenmiddag arri
veerde. De rest van de dag is hü gast
van de Deense regering.
Mikoyan werd op het Vnukovo-vlieg-
vcld van Moskou o.a. uitgeleide gedaan
door minister Gromyko.
(Van onze correspondent)
thans is gebleken is de gasver
giftiging die zich bij de jaarwisseling in
het perceel Javastraat 22 te Leeuwarden
beeft voorgedaan en waardoor de 78-jarige
alleenwonende heer C. van Asperen, zo-
als w„ reeds meldden om het leven is
gekomen, het gevolg van werkzaamhe
den, die door personeel van de gemeen-
telyke energiebedrijven in de woning zijn
«fCI •op 0U(1cjaarsdag. Er is een
lek by de ingang van de muntmeter die
zich in de huiskamer bevond.
„,,^r -k0nJ zi<lh on§eveer 300 liter gas per
uur in de kamer verspreiden en daar-
,de heeT Van Asperen om het
!r unj - omen' De directie van de ener-
giebedrijven heeft inmiddels meegedeeld
flat hiep sprake is van een zeer betreu
renswaardige gang van zaken en dat hei
vertrouwen in het personeel, dat ds werk
zaamheden uitvoerde. ernstig is be
schaamd. De justitie stelt intussen een on
derzoek in naar de toedracht van een en
ander.
Prinses Irene is vanmorgen naar Val
d'Isèrc in Frankryk vertrokken. Zy zal
daar deelnemen aan enkele onderdelen
van het Nederlands skikampioenschap. De
prinses, die in gezelschap is van de heer
en mevrouw Bischoff van Ileemskerck,
heeft dc bedoeling ongeveer twee weken
in Val d'Isèrc te verblijven.
O
In de jaarrede. die de heer D. Stork
voor het personeel van de N.V. Kon.
Machinefabriek Gebrs. Stork en Co. heeft
gehouden heeft hij medegedeeld, dat, ge
durende de laatste maanden van 1958 een
kleine opleving viel te bespeuren in het
aantal binnengekomen orders. Dit wijst
volgens de heer Stork op een lichte af
neming van de depressie. Bij inspanning
van alle krachten kan Stork de toekomst
met ^vertrouwen tegemoet zien. Er is bij
de Kon. Machinefabriek op het ogenblik
nog voldoende werk, doch de tijd dat het
werk als het ware werd binnengedragen
is voorbij.
Automobilisten die via de rijksweg
Utrecht's Hertogenbosch (over Vianeu
en Zaltbommel) naar Culemborg rijden,
hebben de schrik te pakken gekregen voor
de nieuwe verbinding tussen deze weg
en Culemborg: op de verbindingsweg die
dinsdag officieel zal worden geopend, zijn
tot dusver 28 autoruiten gesneuveld door
opspringend grind.
De grove grindlaag die het wegdek
vormt, wordt maar zeer slecht ingereden.
Ofschoon er meestal zeer langzaam wordt
gereden, ontstaan er angstige situaties
wanneer tegenliggers elkaar passeren. Aan
liet begin van de weg bij Culemborg is
het gevaar van opspringend grind met een
bordje aangegeven, doch bij de oprit bij
de rijksweg niet.
Verscheidene automobilisten geven op
het ogenblik de voorkeur aan de secun
daire weg d-ie parallel loopt met de nieu
we verbinding, of rijden van Vianen af
over de Lekdijk naar Culemborg.
