GESTRANDE TANKER AAN
ONDERGANG ONTSNAPT
Washington vreest een
ruimte-Pearl Harbour
Tabernakelrovers braken
vergeefs in
Baby gestolen
DrUrrutia
Santiago zijn regering
Een vierling
Veel sneeuw in Oost-Nederland
Dagblad voor Schiedam en omstreken
Riiimtetoclit binnen
zeven jaar?
Kerkdieven sloopten altaar in Bergum
Vissers verrast
door hoogwater
Opname van de aarde
Lek onder de
waterlijn
MAANDAG 5 JANUARI 1959
Schelde haalde Nicola van de pier
uit een ziekenhuis
Prof. Romme voor KRO
URANIUM LAAGJES
IN OVERIJSSEL
Geen gezwam maar een
succes in de ruimte
Ill 1
De lancering van de „L«rnk'\ de vrijdag jl. door de Sovjets
afgevuurde jnaanraket, is een volledig succes geworden. Het door de
Sovjet-geleerden beoogde doel nl. een raket naar de nabijheid
Van de maan te zenden is bereikt.
Gistermorgen om 03 uur 59 bereikte de Lunik zijn meest nabije
ienaderingspunt op 7.500 km van de maan. In minder dan 36 uur
beeft de raket aldus de 370.000 km van de aarde naar de maan
afgelegd. Met een snelheid van 2,45 km per seconde is de Lunik
aldus de maan gepasseerd en zij gaat thans een elliptische baan rond
de zon beschrijven en wordt zo tot de eerste door mensenhanden
gemaakte planeet.
De instrumenten aan boord van de raket hebben gisteren per
radio waardevolle wetenschappelijke gegevens naar de aarde geseind.
Doch naarmate de afstand van onze planeet groeide werd het radio
contact moeilijker. Het Sovjet-persbureau Tass deelde later mee, dat
dit radio-contact tenslotte verbroken was tengevolge van de draaiing
der aarde.
Edelmoedig
Ike feliciteert
UI'W
HET WEER
VOOR MORGEN
A'tU'.V.VM/Vj
IETS KOUDER
Opinies van geleerden
Sombere geluiden
Een zondag op de pier
Scheepvaart gestremd
Terug
Geheime overeenkomst
Doodvonnis voor Battista
Repliek op rede dr. Drees
nieuwe
„Lunik" begint loop rond de zon
Gistermorgen om 10 uur was de Lu
nik volgens een opgave van Tass 422.000
km van de aarde en 60.000 km van het
centrum van de maan verwijderd. De
temperatuur op de buitenwand van de
raket en ook binnenin was toen 10 a 15
graden Celsius. Des avonds om 20 uur
was de raket 510.000 km. va. de aarde
en 180.000 km van de maan verwijderd.
Op 14 januari zal de raket volgens Tass
öe zon zo dicht mogelijk benaderen, dat
Wil zeggen een afstand van ca. 146.400.000
km, en gaat, dan een elliptische baan
van 343.600.000 km. beschrijven. Om deze
baan te voltooien zal de nieuwe planeet
telkens 15 maanden nodig hebben.
Uit de geslaagde lancering van de
raket trekken Sovjet-geleerden de volgen
de conclusies:
1 de grenzen tussen de sterrenkunde en
dr. 'studie van de natuurkundige gesteld
heid van de sterren zullen verdwijnen;
2. men kan aannemen, dat vertegen
woordigers van de huidige generatie al
een ruimtetocht zullen maken, wellicht
reeds binnen zeven jaar;
3. men zal pas een raket, op de maan
kunnen laten landen als men deze raket,
Wanneer ze op het punt staat het gebied
van de maan binnen te dringen, een snel
heid weet te geven die minder is dan
die. welke nodig is voor een lichaam,
dat van de maan komt, om los te ko-
blen van de aantrekkingskracht van de
maan. Doch zelfs als dit lukt. staat het
bog niet, vast, dat de raket op de maan
zal landen, want zij kan. als zij het
aantrekkingsveld van de maan binnen
gaat, een satelliet van de maan worden of,
na om de maan gewenteld te hebben,
haar de aarde terugkeren.
Het hoofd van de afdeling technische
Wetenschappen van de Sovjet-Academie
Prof. Blagonrawof. schreef gisteren zeer
edelmoedig in „Komsomolskaja Pravda
dat men het werk der Amerikaanse des
kundigen niet mag kleineren.
„Doch hun benadering van het vraag
stuk der interplanetaire vluchten en daar
mee samenhangende kwesties schijnt mij
Verkeerd toe", aldus de hoogleraar. „In
de Sovjet-Unie is een kosmische proef in
de eerste plaats een wetenschappelijke
Proef. In de V.S. echter zo schijnt het
mij toe, jaagt men het sensationele na
cn staan er doeleinden op de voorgrond,
die niets met wetenschap gemeen heb
ben."
Prof. Blagonrawof meent, dat de 'Ame
rikaanse raketdeskundigen alleen maar
hun verloren prestige willen herwinnen
om „de wereld van hun denkbeeldige
technische superioriteit te overtuigen en
de aandacht af te leiden van de onweer
legbare resultaten der Sovjet-weten-
Schap."
President Eisenhower heeft intussen een
gelukwens naar de Sovjet-Unie gezonde*!.
In een verklaring, welke aan de pers werd
Verstrekt zegt dc president;
„De succesvolle lancering, zoals aoor
de Sovjets bekendgemaakt, van een ruun
tevaartuig, dat bedoeld was om dicm
langs de maan te gaan. betekent een gro
te schrede voorwaarts bij het pogen van
de mens om in de onbegrensde ruimte
door te dringen. De geleerden en inge
nieurs die aan deze onderneming zun
verbonden komt alle eer toe en wij wen
sen hun geluk met dit resultaat."
De Britst: premier. MacMillan. heeft
Vannacht opklaringen, op de meeste
plaatsen lichte vorst cn weinig wind.
Morgen toenemende bewolking met
plaatselijk enige regen of sneeuw,
vooral in het zuiden van het land.
Overwegend matige wind tussen zuid
en oost cn temperatuur om het vries
punt.
Dinsdag 6 januari: zon op 8.48, onder 16.44
Uur; maan op. 5.3», onder 14.35 uur.
DEZE RADIOGRAFISCH OVERGEBRACHTE FOTO toont een groepje inwoners van Moskou, die met de krant in de
hand het grote nieuws van de maanraket bespreken.
zijnerzijds in een telegram Kroesjtsjef
met het. succes van de maanraket. gefe
liciteerd. Hij noemde de lancering „een
belangrijke bijdrage aan de wetenschap
pelijke kennis van de mensheid."
Britse deskundigen verklaarden gisteren
bijzonder getroffen te zijn door de per
fecte nauwkeurigheid, waarmee de Rus
sen hun raket naar de maan hebben .ge
lanceerd. De Amerikanen zouden bi] hun
pogingen met de „Pionier" al zeer tevre
den zijn geweest als zij tot op 75.000 km
(tien maal verder af dan de Lunik) van
de maan waren gekomen, zo meenden zij.
De Duitse raket-deskundiige professor
Hermann Oberth heeft gezegd te menen,
dat de Kussen dit succes met hun maan
raket hebben geboekt, doordat zij zich
geheel hebben toegelegd op het maken
van grote en sterke raketmotoren. De
Amerikanen hebben volgens Oberth. om
bet gewicht van de raket laag te hou
den de motoren te ingewikkeld ge
maakt.
Natuurlijk is het niet bekend, „of de
Russen ook eerst mislukkingen hebben
gehad", aldus Oberth; de Russen ka
kelen niet zo hard voordat zij hun eieren
leggen."
De Sovjet-geleerde prof. Dobronrawof
heeft, aan het persbureau Tass meege
deeld, dat een raket van de grootte en
het gewicht van die, welke vrijdag ge
lanceerd is. een cabine kan bevatten voor
twee of drie personen.
Een wetenschappelijk commentator van
radio-Moskou. Danilof. zei. dat, het eer
ste contact met het oppervlak van de
maan of dat van andere planeten waar
schijnlijk zal geschieden met een onbe
mande raket met automatische en mo
biele instrumenten. Voor een dergelijk
project zou de nuttige last echter aan
zienlijk groter moeten zijn dan de 361
kilogram van de huidige ruimteraket.
Reeds in de zomer van vorig .1 aar zou
de Sovjet-Unie een maanraket nebben
kunnen lanceren, aldus deze commenta
tor Het was toen echter nog niet moge
lijk een nuttige lading in de raket aan te
brengen. Het lanceren van een raket zon
der instrumenten heeft geen zin, zo voeg
de hij hier aan toe.
In Amerikaanse congres-kringen zijn za
terdag stemmen opgegaan voor de aan
stelling van een wetenschappelijke functio.
naris in het presidentiële kabinet.
Men sprak over de lancering van de
Lunik als „een mogelijk Pearl-Harbour-
in de ruimte".
Senator Kefauver, die reeds eerder ver
geefs poogde zijn denkbeeld voor een de
partement voor wetenschappen ingang te
doen. kondigde aan opnieuw een wetsont
werp hiervoor in te zullen dienen. Het
Sovjet-succes toonde zijns inziens dui
delijk de behoefte hiervoor aan.
Het Amerikaanse leger heeft zaterdag
avond bekendgemaakt, dat spoed wordt
gezet achter een project voor ontwikke
ling van een raketmotor, die een zwaar
ruimteschip in een baan om de aarde,
de maan of zelfs de zon zal kunnen bren
gen. De druk van deze motor zou circa
700 ton bedragen en verkregen worden
door samenvoeging van een soort Jupiter-
raket-motoren.
(Van onze verslaggever)
Drie Haagse sportvissers hebber,
gisteren zes uur lang op het uiter
ste puntje van de Noorderpier in
Hoek van Holland lijdzaam zitten
wachten tot het water zakken wil
de.
's Morgens om 7 uur waren zij
welgemoed de pier opgestapt en
even later dobberde hun simmetje
in de golven. Plotseling bemerkten
zij, dat het water snel opliep, maar
toen was het al te laat. De weg
terug was afgesneden.
Het water overspoelde de pier
geheel, zodat zij hun toevlucht
moesten zoeken bij een paal. Daar
hebben zij het hoogwater door
leefd. De oudste van de drie, een
65-jarige, moest door de twee ove
rigen worden vastgehouden.
E>e seinpost had het drietal in de
gaten en waarschuwde de beman
ning van de reddingboot, die op
post kwam. Op een gegeven ogen
blik dacht men, dat de toestand van
de „vissers" benard werd, daar een
witte zakdoek te voorschijn werd
gehaald.
Het bleek echter, dat één van
hen slechts zijn neus moest snui
ten
Bij het zakken van het water
om 1 uur 's middags konden zij
terugkeren.
Zij hadden niets gevangen
De katholieken in het Friese dorpje
Bergum zijn giste en in opschudding ge
bracht door het or '■«"den van een of meer
(vermoedelijk meer) inbreker(s) in hun
kerk. Deze kerk, die een üthof is van het
Minderbroedersklooster in Drachten cn
een bijkerk ven de parochie Dokkum,
wordt bediend door paters Franciscanen.
Toen nu zondagmorgen pater Edward
Doesburg tegen half zeven uit de sacris
tie de kerk binnenkwam, ontdekte hij tot
ontsteltenis, dat er in de nacht indringers
aan het werk waren geweest. Zij hadden
het tabernakel van het altaar gesloopt en
dit lag nu in het priesterkoor met de
achterzijde naar boven op dc grond. De
stalen kast was hun evenwel te sterk ge
weest en had hun pogingen om haar open
te breken weerstaan. Aan de voorzijde
bleken zij het koperen beslag wel gro
tendeels te hebben afgescheurd, vermoe
delijk in de hoop op die wijze dc schar
nieren te kunnen bereiken, maar ook die
moeite was vergeefs geweest. Een poging
om met een sleutel het tabernakel te
openen, had al evenmin effect gehad. De
politie vond wel in het sleutelgat de af
gebroken baard van een sleuteltje.
Achter in de kerk hebben de dieven hun
krachten ook nog beproefd op een offer
blok maar ook hier hadden zij geen resul
taat.
De politie heeft terstond met een speur
hond een poging gedaan de onverlaten op
te sporen, maar in de vers gevallen
sneeuw kon de hond het spoor niet vin
den. Wel bleek, dat de indringers de kerk
waren binnengekomen door het indrukken
van een glas-in-iood ruit. De dactylosco-
(Van onze verslaggever)
HOEK VAN HOLLAND, zondagnacht
De 909 ton Duitse tanker Nicola en zijn 15 koppige bemanning is vanavond
voor de Hoek aan het geweld van de golven ontsnapt.
„Het was een dubbeltje op zijn kant", vertelde commandant Willem van Scters
van de reddingsboot, die twee uur lang in regen- en hagelbuien bij de Duitser
heeft gelegen.
„Als de schuit een scheepslengte verder op de pier was gelopen, dan zou zij
in stukken zijn gegaan", was zijn commentaar op de stranding van de tanker,
die dank zij het snelle optreden van de sleepboot Schelde slechts twee uur tegen
de Noorderpier heeft liggen zagen.
Dc harde noordwestelijke wind joeg
de Nicola naar de pier. waar zjj vlak
bij het havenhoofd vastliep. Onder de
waterlijn werd zij lek geslagen, zodat
even later een grote stroom benzine
aan stuurboord wegvloeide.
Het scheepje van de firma Morgen
stern uit Bremerhaven had in de loop
van de dag benzine geladen. Tussen de
pieren op weg naar zee vielen de ma
chines uit. De gezagvoerder heeft toen
getracht een anker te zetten. Waar
schijnlijk slipte het anker. De Duitser
slaagde er althans niet in zijn schip
vast te zetten.
pische dienst heeft geen vinger- maar
wel voetafdrukken gevonden. Niettemin
rezen er verdenkingen tegen bepaalde per
sonen cn zondagmiddag heeft de rijkspo
litie de 26-jarige fabrieksarbeider R. van
der V. en de 25-jarige loswerkman S. de
W„ beiden uit Bergum, aangehouden. Of
schoon zij ontkenden, zijn zij in arrest
gesteld.
De Newyorkse politie zoekt nog steeds
naar een blonde vrouw, die vrijdagavond
is gezien in een kraamkliniek van een
hospitaal te Brooklyn, kort voordat daar
een baby werd ge„kidnapped", nauwelijks
twee en een half uur na de geooorte. De
kleertjes, die de baby droeg op het ogen
blik, dat het gestolen werd, zijn laier ge
vonden door twee jongens, die in een lege
winkel in Brooklyn aan het spelen waren.
Dit werd voor de politie aanleiding om
alle huizen in de buurt aan een diepgaand
onderzoek te onderwerpen, waaraan nier"
minder dan honderdvijftig mannelijke en
vrouwelijke politieagenten deelnamen. Er
werden echter geen nieuwe sporen ge
vonden.
De baby is een dochtertje van de heer
en mevrouw Frank Chionchio, die nog een
dochtertje hebben van een jaar oud Mr
Chionchio is advocaat. De politie is van
mening, dat de „kidnapper"'een vrouw is
met- een complex, vooral omdat zij de
baby meenam, die het dichtst bij de deur
naar een achtertrap lag. De politie heeft
herhaaldelijk oproepen uitgezonden aan
het adres van de „kidnapper" om het
kind regelmatig te voeden.
Zeer gevaarlijke situatie in de mon
ding van de Waterweg, berichtte Sche-
veningen-Radio aan de schepen. Gead
viseerd werd de rivier niet in of uit te
varen.
Inmiddels was de sleepboot Schelde
(Leen Smit) naar de Duitser gestoomd
ter assistentie. Om tien uur werd de
eerste tros overgebracht, maar het
schip zat muurvast op de stenen en
succes leek uitgesloten Een tweede po
ging een uur later kreeg een beter
lot. De overgeschoten lijn kwam welis
waar terecht in de mast van de Nicola,
maar de bemanning speelde het ondanks
de harde wind klaar de lijn te bemach
tigen en even later was de tros gespan
nen. Nu kwam er beweging in de tan
ker en een half uur later lag hij veilig
buitengaats, waar het lek in de scheeps
huid kon worden gelokaliseerd.
Na inspectie van de Rijkshavenmees
ter van Rotterdam, werd de Duitser toe
stemming verleend terug te varen naar
Rotterdam, waar het schip aan de pe
troleumhaven zal worden gelost. Bege
leid door de sleepboten Schelde en At
las aanvaardde het te terugtocht naar de
Waterweg.
De nachtboot voor Hoek van Holland,
die wegens de gevaarlijke situatie had
gewacht, was toen met 40 minuten ver
traging al onderweg. Om 1 uur van
nacht werd het scheepvaartverkeer op
de Waterweg weer vrijgegeven.
Castro maakt zegetocht
De door de rebellenleider Fidel Castro lossen. Na de (erugkecr van Canlillo in
EEN CAMERA IN DE RUSSISCHE RUIMTERAKET maakte deze opname van
de aarde op een hoogte van 120 kilometer. De foto werd naar de aarde over
geseind. Er is niet bekendgemaakt, welk deel der aarde door de camera werd
vastgelegd.
aangewezen voorlopige president van Cu
ba. dr. Manuel Urrutia, heeft zaterdag
avond in een universiteitsgebouw in dc
voorlopige hoofdstad van Cuba Santiago,
een door hem samengestelde regering,
opperbevelhebber voor leger, vloot cn
luchtmacht en een president van het
hooggerechtshof beëdigd. Hij benoemde
voorts Fidel Castro tot presidentieel dcle-
gaat voor (te strijdkrachten.
Fidel Castro cn President Urrutia zijn
inmiddels aan het hoofd van een gemo
toriseerde colonne op weg naar Havana, 'n
locht van zevenhonderd kilometer, waar
bij zij nogal vertraging ondervinden door
I bet geestdriftige onthaal, dat 6e bevol-
I king van ieder plaatsje Castro en zijn
mannen bereidt.
Onderweg in het plaatsje Holguin heeft
Castro aan een correspondent van de
„Chicago Tribune" een interview toege
staan. Hij heeft bij die gelegenheid gene
raal majoor Eulogio Cantilo, die het hoofd
was van de militaire Junta, welke de pre
sidentiële macht overnam toen president
Battista naar de Dominicaanse Republiek
vluchtte beschuldigd. Generaal Cantillo
is inmiddels in arrest gesteld, omdat hij,
aldus Castro, de schuld is van de chaos
in Havana en de ontsnapping van presi
dent Battista „en al dc andere misda
digers".
Castro onthulde, dat hij op 28 decem
ber met Cantillo een ontmoeting had. Zij
kwamen overeen, het regime van Battis
ta op 31 december des middags om drie
uur omver te werpen zonder een schot te
Havana, aldus Castro, zond hij me een
brief, met de mededeling, dat alles enkele
dagen moest worden uitgesteld. Toen heb
ik mijn troepen opdracht gegeven op te
marcheren cn zich klaar te houden voor
de aanval op Santiago, zo vervolgde hij.
Castro verklaarde voorts, dat hij op zijn
tocht naar Havana de militaire situatie op
het eiland zou consolideren. Hij zou de
algemene staking in Havana niet eerder
afgelasten, totdat alle wapens, die de
strijdkrachten, gelegerd in Camp Colum-
bia, de legerplaats van Havana, nog in
hun bezit hadden bij de door Castro be
noemde garnizoenscommandant zouden
zijn ingeleverd. Hij verklaarde ook, dat
Santiago de Cuba voorlopig de hoofdstad
van het eiland zou blijven. Hij wist niet
hoe lang hij nog opperbevelhebber zou
blijven van leger, marine en luchtmacht,
omdat hij „verschillende belangrijke ver
antwoordelijkheden op zich had genomen,
waar hij niet onderuit kon, ten opzichte
van het volk, en de arbeiders om te trach
ten hun lot te verbeteren."
Dr. Urrutia, de voorlopige president
heeft verklaard, dat het gedaan moest
zijn met de dictators in de Amerikaanse
staten. Hij had reeds maatregelen getrof-,
fen om de presidenten van Nicaragua en
de Dominicaanse republiek voor de orga
nisatie van Amerikaanse staten te laten
aanklagen wegens hun verkoop van wa
pens aan president Battista. Ook Para
guay noemde hij in dit verband. Hij be
loofde de opstandelingen in de Domini
caanse republiek te steunen.
Eerder was door een revolutionaire
leider verklaard, flat president Battis
ta ter dood was veroordeeld en dat
men dit vonnis zou uitvoeren in de Do
minicaanse republiek.
Een krijgsraad van de strijdkrachten
van Fidel Castro heeft vijf officie
ren van Battista ter dood veroordeeld,
omdat zij verantwoordelijk waren voor
de luchtaanval op Santa Clara, die veel
mensenlevens heeft geëist. De vonnis
sen zijn donderdag door de kogel vol
trokken, aldus werd zaterdag te Havt-
na vernomen. Een van de terechtgestel
de officieren, luitenant-kolonel Casillas
Lumpey, was de garnizoenscomman
dant van Santa Clara.
Prof. Romme zal morgen naar aanlei
ding van de radiorede van dr. Drees, spre
ken in de rubriek „Kaarten op tafel' van
de K.V.P. Deze uitzending vindt plaats
morgenavond van tien voor half zeven tot
half zeven over de zender Hilversum U
(KRO).
De vier jaar oude koe ..Fogy" van
een boerderij te Binfield in het
Engelse graafschap Berkshire, heeft
een vierling gekregen, hetgeen vol
gens veefokkers een zeldzaamheid
zou zijn. „Fogy" wil echter niets van
haar kroost weten. Eenev„Mee-
ney", „Miney" en „Mo" worden met
melk uit de emmer gevoed. De vier
ling verkeert in blakende welstand.
Het Rotterdams Grondboorbedrtjf J.Z.
Lierop is in Overijssel bij boringen op
een diepte van 30 a 40 meter gestuit op
uraniumlaagjes met een dikte van 30 tot
35 cm.
Het gaat hier om in grondmonsters
aangetroffen uranium. Hef bedrijf, dat in
dertijd aardgas in het Westland heeft
aangeboord en ook voor de Ned. Aardolie
Maatschappij werk heeft verricht, is dc
boringen in Overijssel op eigen risico be
gonnen. Men is hiermee reeds enige tijd
bezig.
Er is dit weekeinde op vele plaatsen
in Nederland, vooral in het oosten, flink
wat sneeuw gevallen. In enkele streken
was het zelfs zo erg, dat het verkeer
er hinder van ondervond.
In Groningen hadden de vele busdien
sten naar de omliggende plaatsen bijna
alle op zijn minst een kwartier vertraging.
Ook de Ned. Spoorwegen ondervonden
hier veel hinder, doordat wissels en sei
nen niet normaal werkten. Volgens op
gave van het KNMI te Eelde is daar gis
terennacht 4 centimeter sneeuw gevallen
In Zuid-Limburg viel een tiental cen
timeters sneeuw. De laag blee* daar ook
de gehele dag liggen, aangeziei de tem
peratuur er nauwelijks boven het vries
punt uitkwam.
Dit alles werd veroorzaakt, zo meldt on
ze weerkundige medewerker, dor een sto
ring, die in de nacht van zaterdag op zon
dag over ons land trok. Een depressie bij
Engeland trekt in de richting van België,
waardoor de wind naar zuidoost krimpt.
De kans op enige regen of sneeuw zal
voral in de zuidelijke provides weer toer
nemen. De verdere ontwikkeling wijst nog
niet op een vorstperiode van enige bete
kenis.
Het is meer waarschijnlijk dat meuve
oceaanstoringen het weer een onbesten
dig karakter gaan geven.
amsche courant