Scherp verschil van mening
over Hilton-hotelproj ecten
DE ATLAS
Eerste-y herinneringen
radio en televisie
HET LIJKIN DEMAND
door GEORGE BAGBY
Hoteldirecteur tegenover K.L.M.-adviseur
„Er wordt met twee maten gemeten
y b
Exploitant van
ministerie
„Filibuster" werd niet
getorpedeerd
Mieke
Winkeliers ruimden
te vroeg op
Vastenpredikaties in
Notre Dame
Strijd op hoog niveau
ZATERDAG 10 JANUARI 1959
PAGINA 4
j presenteerblad
Debacle
ere hutdf
Babydecm-zeep
Niet bang
Te gr pot risico
enkele copieën nodig? - dan snelcopie!
vele copieën nodig? - dan lichtdruk!
massa's copieën nodig? - dan kantooroffset!
micro-copieën nodig? - dan microfilm!
Om de burgerrechten voor
de negers
MET KNELLENDE, SATIJNEN SCHOENTJES
rv
ru m 111 ill iffil
B. M. R. S.
Processen.verbaal in Zeeland
b. m: r. s.
(Van onze Amsterdamse redactie)
„Klap in het gezicht ran hotellerie" en „Redding voor toerisme". Dat
zijn de twee volkomen tegenover elkaar staande meningen over de voor
genomen bonw van Hiltonhotels in Amsterdam en Rotterdam, resp. van
de heer L. van Sterkenburg, de bekende eigenaar.directeur van hotels in
Amsterdam en Noordwijk en van generaal mr. H. J. Kruis, adviseur van
de directeur Verkoop van de K. L. M., een van de maatschappijen, die
o.a. samen met de Holland-Amerika Lijn, participeren in het aandelen
kapitaal van de Hiltonhotels. Dit pro en contra is weergegeven in het
vandaag verschenen weekblad „De Zakenwereld", voor handel, industrie
en financiën, zonder dat de redactie zelf, als leek op dit gespecialiseerde
terrein, partij heeft willen kiezen.
gressisten zal de totale Nederlandse eco
nomie ten goede komen; de gehele hotel
lerie zal uiteindeliïk profiteren van een
grote stroom bezoekers, terwijl nauwelijks
kan worden aangenomen, dat de begro
ting van het Hiltonhotel niet tot in de
puntjes zon kloppen, aldus nog enige van
de conclusies van mr. Kruis zoals die in
„De Zakenwereld" staan vermeld.
De heer Van Sterkenburg vertelt, dat
hij altijd heeft gestreefd naar expansie.
Aankoop van Amstelhotel, l'Europe. Vic
toria en Pays Bas in Amsterdam is hem
niet gelukt en daarom heeft hij zich ac
tief bezig gehouden met plannen voor de
bouw van nieuwe hotels in Rotterdam
Den Haag en Amsterdam. „Ik kwam met
een tot in de puntjes verzorgde begro
ting. Enkele Rotterdamse heren wilden
graag een nieuw hotel, maar op een plaats
die mij volkomen ongeschikt leek. En
op de plaats, die ik wilde, komt nu., een
Hilton Hotel."
In Den Haag kocht hfl in 1956 grond
en gebouw in de Zeestraat, waar nu het
ministerie van Sociale Zaken zit, met de
bedoeling het pand in een hotel met con
greszalen te veranderen. Het ministerie
wil er echter niet uit. „De overheid van
Den Haag overweegt nu een plan tot bouw
van een enorme congreshal ten koste van
een slordige V biljoen en ik ben ex
ploitant van f nisterie geworden.."
In Amsterdam heeft de heer Sterken
burg alleen en met anderen, alle pogin
gen aangewend om een hotel op te rich
ten op dezelfde plek. waar nu ook Hilton
gaat bouwen. „Wij kregen geen medewer
king. Em wat dus de bona fide Neder
landse ondernemer niet krijgt, dat wordt
op een presenteerblad aan een Amerikaans
bedrijf aangeboden, naar mijn mening
ten koste van de belastingbetaler", al
dus de heer Van Sterkenburg die het, met
zijn hoteliarsoog bekeken, twijfelachtig
vindt of de, opzet van het Amsterdamse
Hiltonhotel wel ooit rendabel kan wor
den Hij voegt daaraan toe. dat dit ook
het oordeel is van de voorlopige direc
teur van Amsterdam. Hilton, de heer Feike
de Boer.
„Dit alles svordt alleen gedaan", zo
vervolgt, de Hoteleigenaar zijn scherpe
relaas.-„om de K,L.M. te helpen, opdat
Hilton reclame zal maken Voor Neder
land. Ik beschouw dit niet alleen als een
klap In het gezicht van de Nederlandse
hotellerie, maar ook als een ontwikke
ling, die voor deze: gehele hotellërie fu
nest kan worden."
De heer Van Sterkenburg spreekt de
vrees uit, dat het Hiltonhotel. dat volgens
hem een noodzakelijke omzet van 7 mil
joen moet hebben (evenveel als die van
Amstel, Kras, Amertcain en Doelen te
zamen) zijn prijzen omlaag zal gooien als
het zijn rendabiliteitsdoel niet bereikt.
Daarop rpoet zijns inziens dan een deba
cle volgen want alle hotels in het land
zullen eveneens hun prijzen moeten la
ten dalen met alle noodlottige consequen
ties van dien. Daarenboven denkt hij, dat
in het winterseizoen bitter weinig klan
ten voor de andere hotels in Amsterdam
overblijven vanwege de grote zuigkracht
van het Hilton complex, ook voor con
gressen. Verbolgen stelt de heer Van Ster
kenburg in „De Zakenwereld" tenslotte
de vraag „of dit nu vrije concurrentie is
in een vrij land. wanneer aldus met twee
maten wordt gemeten."
Generaal Krols is helemaal niet bang
voor een drukkend effect op het prijsni
veau. „Hilton pleegt zijn prijzen aan te
passen aan de prijssituatie in ieder land
afzonderlijk en er is geen enkele reden
om aan te nemen, dat hij de prijzen in
Amsterdam zal drukken." Volgens de
K.I,.M.-adviseur hebben de Nederlandse
hoteliers, op enkele uitzonderingen na, se
dert de bevrijding waarlijk niet hun best
gedaan om de overheid te overtuigen
van de noodzakelijkheid van uitbreiding
en modernisering van de hotelruimte.
Een of meer grote moderne hotels zijn
absoluut nodig, zo zegt hij en hij wijst
op de scherpe tegenstelling tussen Am
sterdam en Kopenhagen, in welke laatste
stad mede door de activiteit van de S.A.S.
het aantal bedden sinds 1945 praktisch
verdubbeld is met 3000, terwijl Amster
dam een vermeerdering zag met ruim 800
tot 2900.
„Velen waaronder de K.L.M., menen
dat dit een ernstige achterstand betekent
welke met name tot uiting zal komen
wanneer het trans-atlantische verkeer
geheel in het straaltijdperk komt en Ne
derland het in sterke mate moet hebben
van passagiers, die via Amsterdam vlie
gen naar andere bestemmingen. De S.A.S
de grote concurrent van de K.L.M. zal
dit verkeer in 1961 in haar eigen hotel
behoorlijk kunnen opvangen. Wij blijken in
Amerika een slechte naam op hotelgebied
te hebben gekregen. Een groot luxe of
eerste klas hotel in Amsterdam vinden de - -
Amerikaanse reisbureaus een dring.epdej5A-f:
noodzaak." ""Sn,-.
Generaal Kruis verklaart, dat K.L.M.,
H.A.L. en andere participanten ,in het
Hiltonproject de stellige overtuiging heb.
ben, dat geen enkel Nederlands hotel-
bedrijf in staat is aan de verregaande
eisen, die hierbij gesteld MOETEN wor
den. te voldoen en dat het aantrekken
van een vaderlands hotelbedrijf een veel
te groot risico insluit.
„Alleen een concern zoals dat van Hil
ton kan datgene bereiken, waarnaar wij
streven: het stimuleren van het toeristen
verkeer via Nederland. Per jaar geeft
Hilton f 15'/s miljoen uit voor gezamen
lijke publiciteit en dat kan een Nederlands
hotelbedrijf nu eenmaal niet."
Aantrekking van meer toeristen en con-
Burgemeester mr. G. van Hall van Am
sterdam heeft, zoals wij reeds berichtten,
in zijn Nieuwjaarsrede eveneens verklaard
van mening te zijn. dat het Hiltonhotel
geen nadeel zal betekenen voor de reeds
C0PIEEH
01730-25377
Aanhangers van uitbreiding van de rech
ten voor negers hebben gisteren in de
Amerikaanse Senaat een nederlaag gele
den. Zij wilden het recht tot onbeperkt de
bat, dat alleen de Senaat kent, beperken.
De desbetreffende motie werd verwor
pen met 60 tegen 36 stemmen. In het ver
leden heeft een klein aantal senatoren uit
de zuidelijke staten van dit recht gebruik
gemaakt, om te beletten dat er gestemd
word over voorstellen, die de negers stem
recht en andere rechten garandeerden,
anwezige gerenommeerde hotels in del Deze praktijk staat bekend onder de naam
hoofdstad. I „filibuster".
„Soms dóet ie het weieens niet", zei
Paultje van 8 geheimzinnig, „maar als
je met je vinger hard meedraait, dan
komt er echt wel muziek uitIn
zijn grote, bruine ogen, vonkten de
pretlichtjes!
Zijn oudere broer Henk van 14, twee
dejaars lyceum, legde zwijgend een
plaat met een flinke hap eruit, op de
aftandse grammofoon en zwengelde
een eind weg. Hij dééd het zowaar,
nee, toch, moest hij hem weer even op
gang helpen!.
„Ik heb hem voor een riks bij een
uitdrager gekocht, maar er zit nog een
goede motor in, ziet u", verontschul
digde de eigenaar zich. „Vindt u hem
echt gék?" vroeg hij aarzelend.
Natuurlijk schudde ik mijn hoofd en
bleef de heilige ernst zelve. Alleen, toen
Ruby Wright midden in zijn vertolking
van „Bimbo" verstek liet gaan
„Hu, geeft niks", zei de achtjarige
assistent, „het is toch een mieterse
plaat, maar omdat er zoveel kras
sen in zitten, kregen we hem er voor
niets bij. Voor helemaal geen geld",
verduidelijkte hij nog eens.
„Moet u déze plaat eens horen, die is
nog helemaal heel."
Ik luisterde aandachtig, maar hielp
eerst eendrachtig mee die motor op toe
ren te krijgen. Och, dat was leuk.
„Whispering" een oeroude en dus soli
de foxtrot, gespeeld door niemand min
der dan de band van Paul Whiteman
Een eerste balherinnering, die plots
weer levend werd. Ik zag me weer in
die meterswijde, lange blauwe baljurk,
de bijpassende satijnen schoentjes, als
schroeven, vooral knéllende schroeven
om mijn enkels
Doodongelukkig zat ik daar, moeder-
kje bij die pal-
w lamme schoe
nen maar vilt vpor het gemak! Zoals
de H'.B.S.-band deze „Whispering"
spoeide,-ik.droomde finaqj. wég.Om
wakker tm.schrikken van de stem van
Ruud EHing, dié me voor dc Volgende
dans vroeg. Ruüd. de favoriet van de
H.B.S., van het'zwembad, van 't voet
bal- en korfbalveld. De adonis, waar
voor heel de meisjesschaar fel bonzen
de en van slag geraakte harten had
Tjee, wat een eer!.
Kleintjes keek ik hem aan en wees
naar mijn kousevoeten! „Ik zit hier
juist zo lekker, want die rschoenen
doe ik niet meer aan, nóóit meer", zei
ik opstandig. „Ik ga straks met de
broers met een taxi naar huis en dan
geeft dit niets. Het is trouwens ook veel
te warm om te dansen".
Zo, dat had ik even fijn voor elkaar
gefikst, tenslotte hoefde hij helemaal
niet te weten, dat ik geen syllabe van
dansen kon, maar zo verguld geweest
was met die uitnodiging. Naar dans
les mocht ik pas, als ik mijn einddi
ploma had, maar dat hoefde die vijfde-
jaars H.B.S.-er niet te weten, hij
was waarachtig al arrogant genoeg..!
„Ik zal je wel goed leiden. Als je
zachtjes meetelt, merkt niemand, dat
je niet dansen kunt", zei Ruud met een
bemoedigende lach. Ik bloosde diep,
stomvervelend op dat ogenblik en daar
om bukte ik me maar, om naar die ver
maledijde schoentjes te kijken, hoe
kwam ik daar nu weer in?
Mét de schoenlepel van Ruud, die hij
nonchalant uit zijn smoking viste, luk
te dat wonderwel. En toen zweef
den we weg op de tonen van „The Ja
panese Sandman", óók muziek van
Paul Whiteman. Ik luisterde met vuur
rode wangen naar zijn stem, het liefst
had ik die knelgevallen aan mijn voe
ten meters ver weer weggeschopt, maar
over zijn schouder heen zond ik een
triomfantelijke blik naar de broers, die
maar raar met die meisjes rondhup
pelden. Bij ons zat er tenminste tempo
en ritme in. Ik kreeg er opeens zó de
smaak van, dat ik Ruud voorstelde,
nu maar op blote voeten verder te
dansen, maar dat mocht (helaas) niet.
„Tante, nu komt „The Japanese
Sandman", gespeeld door diezelfde
Paul Whiteman", verstoorde Henk op
eens mijn gedachtengang, ja, wat een
dans was dat geweest. O straks met
de grote reünie zou ik hem die platen
laten zien, of, nee, toch maar niet
doen.
Henk draaide intussen nog meer oude
bekenden. „Du solist der Kaiser meiner
Seele sein", uit de operettë Das ?Fa-
vorit". Thoms Denijs in ,,'t Hemel
huis", „Slapedoe", weer een fox
trot, nu van Jack Hylton: „Do shrimps
make good mothers", en „Wembling
at Wembley", om vlot te besluiten met
„The King's Horses" en „Das ist die
Liebe der Matrosen.
„Ik ga dat ding helemaal slopen en
dan zal u eens wat horen", zei Henk
optimistisch. En om dat doel te berei
ken, heb ik maar wat in zijn spaar
pot gegeven. Tenslotte krijgt dat joch
ook een lamme vinger van dat mee
draaien enhet was tóch weer even
leuk, om aan mijn eerste balavond her
innerd te worden
ZATERDAG
Urtzendd'ns vanuit Eng Transit Camp
te Ho-eik van Holland. Golflengte 25 meter.
22.00 uur Verzoekplaten.
23.00 uur WaIsmelodieën.
23.30 uur Voor Jong en Oud.
24.00 uur Vervolg verzoekplaten.
01.00 uur Sluiting.
ZONDAG 11 JANUARI
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR.
20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nws. 8.18 V.h. platteland 8.30 Gevar.
progr. 9.45 Geestelijk leven, caus. 10.00 Gramm.
10.35 Boekbespr. 10.45 Cabaret 11.15 Omri ork.
12.00 Gramm. 12.30 Sportspiegel 12.35 Gramm.
13.00 Nws en S.O.S.-ber. 13.07 Caus. IS.1? Me-
ded. of gramm. 13.20 Gevar. progr. v. d. strijd
krachten 1400 Boekbespr. 14.20 Strijkkwart.
14.55 Tertulia bij Anita en Juanita 15.15 Strijk
kwart. 15.50 Dansork. en sol. In de pauze: gr.
16.30 Sportrevue 17.00 Theaterork. en sol. 17.30
V.d. jeugd 17.50 Nws., sportuitsl. en sportjourn.
18.30 Korte Doopsgezinde kerkd. 19.00 V.d.
jeugd 19.30 De Open Deur 20.00 Nws. 20.05 Ge
var. muz. 20.45 Voordr. 21.15 Koorzang 21.30
Voordr. 21.35 Meded. 21.40 Gevar. muz. 22.10
Act. 22.25 Sopr. en piano 23.00 Nws. 23.15 Sport
uitsl. 23.2024.00 Met de Franse slag.
HILVERSUM II. 298 m. 8.00 KRO. 9.30
NCRV. 10.00 IKOR. 12.00. NCRV. 12.15 KRO.
17.00 CONVENT VAN KERKEN 18.30 NCRV.
19.45—24.00 KRO.
8.00 Nws. 8.15 Gramm. 8.25 Plechtige hoog
mis 9.30 Nws. en waterst. 9.45 Gramm. 10.00
Muz. caus. 10.15 Klankb. 10.30 Kerkdienst 11
Vragenbeantw. 11.45 Caus. 12.00 Gramm. 12.15
Apologie 12.35 Pianorecital 13.00 Nws. 13.05
Caus. 13.10 Hoorsp. met muz. 13.30 Lichte muz
13.45 Boekbespr. 14.00 V.d. jeugd 14.30 Kamer-
ork. 15.00 Sopr. en orgel 15.25 Caus. 15.35 Muz.
caus. 16.00 Sport 16.30 Vespers 17.00 Geref.
kerkdienst 18.30 Sopr. en orgel 19.00 Kerkelijk
nws. 19.05 Koor en orgel 19.30 Caus. 19.45 Nws.
20,00 Sketch 20.15 Cabaret 20.45 Promenade ork.
en soliste 21.20 Caus. 21.30 Hoorsp. 22.10 Gr
22.45 Avondgebed en lit. kal. 23.00 Nws. 23.15
24.00 Utrechts Stedelijk ork., koren en sol.
Engeland, BBC Home Service. 330 m.
12.20 Verz. progr. 13.10 Krit. 13.55 Weerber.
14.00 Nws. 14.10 Klankb. 14.40 Gramm. 15.00
Wenken v.d. tuin 15.30 Ork. conc. 16.40 Onbe
kend 17.15 Vragenbeantw. 17.30 Miiz. caus
18.00 V.d. kind. 18.50 Caus 18.55 Werker. *19.00
Nws. 19.15 Journ. 19.45 Amus. muz. 20.30 Am
nws brief 20.45 Godsd klankb. 21.25 Liefdadig-
heidsoproep 21.30 Hoorsp. 22.00 Nws. 22.15 Hoor
spel 23.00 Cello en piano 23.35 Caus. 23.50 Epi
loog 24.00 Nws. 0.060.36 Fluit, hobo en clave-
cimbel.
Engeland, BBC Light Programme. 15.00 en
247 m.
(Van onze correspondent)
In Zeeland, o.m. in Middelburg, Vlis-
singen. Goes en Terncuzen zön veie win
keliers, voornameigk in de textiel
maar ook in de schoenenbranche, gever
baliseerd, daar zU de Uitverkoopwet zou
den hebben overtreden. Dat is geschied na
een actie van de Economische Controle
Dienst.
Zoals bekend, begint de opruimingstfld,
dio negentien dagen mag duren, pas op
15 januari. Deze termijn is vastgesteld
door het hoofdbedrijfschap detailhandel.
De betrokken winkeliers verkochten ech
ter reeds voor die datum goederen voor
uitverkoopprijzen.
De Franse kanselredenaar pater Carré
O.P. zal dit jaar de vastenpredikaties in
de Notre Dame te Parijs houden- Als on
derwerp heeft hij gekozen: „Het ware ge
zicht van de priester". De reeks van pre
dikaties sluit aan bij de verschillende ac
ties, welke in Frankrijk worden gevoerd
ter stimulering van de priesterroepingen.
Aldus meldt het K.N.P.
12.00 Have a go! 12.30 Kerkdienst 12.55 Ber.
13.00 Verz. progr. 14.15 Lichte muz. 14.45 Ge
var. progr. 15.15 Idem 15.45 Filmprogr. 16.30
Lichte muz. 17.30 Hoorsp. 18.00 Gevar. progr.
19.00 Lichte muz. 1930. Gèvar. progr. 20.00 ld.
20.30 Nws. 20.35 Gramm. 21.30 Samenzang 2200
Gevar. progr. 23.00 Lichte muz. 2330 .Nws. 23.40
Gramm. 0.30 Lichte muz. 0.50 Avondgebeden
0551.00 Nws.
NDR-WDR. 309 m.
12.00 Ork. conc. 13.00 Nws. 13.10 Amus. conc.
15.00 Gevar. muz. 16.30 Dansmuz. 18.15 Symf.
ork. 1840 Sopr en piano 1900 Nws. 21.30 Lich
te muz. 21.45 Nws. 22.15 Amus. muz. 24.00 Nws.
0.05 Ork. conc. 1.154.30 Gevar. muz.
Frankryk 3 280 en 235 m.
12.00 Nws. 12.05 Symf. ork. 13.35 Hoorsp.
15.45 Operette 17.30 Gramm. 17.45 Ork. coup,
19.30 Gramm. 19.40 Lichte muz. 20.10 Franse
muz. 22.10 Gramm. 22.45 Nws. 22.50 Gramm.
23.53—24.00 Nws.
Brussel 324 m.
12.05 Gramm. 12.15 Amus. ork. 12.30 Weerber.
12.34 Amus. ork. (verv.) 13.00 Nws. 13.15 V.d.
sold 1400 'Grartim 15.30 Sport 1645 Gramm.
(Om 17.15 Nws.) 17.15 Gramm. 17.30 Sportuitsl.
17.37 Gramm. 17.52 Omr. ork. 18.30 Godsd. half
uur 19.00 Nws. 19.30 Gramm. 20.00 Gevar. pr.
21.30 Gramm. 2200 Nws 22.15 Gramm. 23.00
Nws. 23.05—24.00 Gramm.
Brussel 484 m.
12.15 Gevar. muz. 13.00 Nws. 13.10 Gramm.
14.30 Symf. ork. en solist 15.30 Gramm. 16.30
Idem 17.00 Nws. 17.05 Gramm. 19.30 Nws. 20.00
Operette -21.15 Gramm. 21.30 Hoorsp. 22.:: Nws.
22.55 Idem 23.00 Jazzmuz. 23.55 Nws.
TELEVISIE
DUITS-progr.: 12.0012.50 Int. borreluurtje
14.30—14.55 V.d. kind. 15.30 TV-spel 17.30—18:45
Zaal-handbalwedstr. 19.0019.30 Hier und heute
19.30 Weekjourn. 20.00 Cabaretprogr. 21.10
Schaatskampioenschappen kunstrijden.
FRANS-BELG.-progr.: 11.00—11.30 Hoogmis
18.00 Gevar. muz. 19.00 Aventures sous les
mers 19.30 Feuill. 20.00 Nws. 20.35 TV-spel
22.05 Voordr. en chansons. Daarna: Wereldnws.
VLAAMS-BELG.-progr.15.00—16.30 Eurovisie:
Rep. intern, ski-jumping te Dortina d'AmpezZo
Italië 19.00 Feuill. 19.30 Nws. 20.00 Quiz.progr.
21.00 Doc. film 21.25 Gevar. muz.
ZONDAG
Uitzending van-uit Eng Transit Camp
te Ho-e'k van Holland. Golflengte 25 meter.
22.00 uur Anders dan gewoon.
22.45 uur Hersengymnastiek.
23.30 uur Operettemuziek.
24.00 uur M-uziek voor mij.
00.30 uur Sluiting.
MAANDAG 12 JANUARI
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA 10.00 VP
RO. 10.20-24.00 VARA.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 8.00 Nws.
8.18 de matrijspoort. (Om 9.35 Waterst.) 10.00
Voor de oude dag. 10.05 Morgenwijding 10.20
Gramm. 10.55 Dansmuz. 11.30 Pianorecital. 12.00
Dansork. en sol. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.33 V. h. platteland. 12.38 Hammondorgelspel
13.00 Nws. 13.15 Voor de middenstand 13.20 In-
str. octet. 13.45 Caus. 14.00 Strijktrio. 14.30 hoor
sp. 15.25 Gramm. 15.45 Zestig minuten voor bo
ven de zestig. 16.45 Volksmuz. 17.00 Pianoduo.
17.20 Roemeensork. 17.50 Mil. comm. 18.00 Nws
en comm. 18.20 Lichte muz 18..40 Oude muz.
19.00 Parlementair overz. 19.15 Muzikale caus.
19.45 Regeringsuitz. 20.00 Nws. 20.05 Lichte muz
20.30 Cabaret. 21.00 Etherforum. 21.40 Marim
ba. 22.10 Trombone-enx. 22.30 Strijkork. 23.00
Nws. 23.15 Lichte muz. 23.40-24.00 Gramm.
HILVERSUM II 298 M. 7.00-24.00 NCRV.
7.00 Nws. en SOS-ber. 7.10 Gramm. 7.50 een
woord voor de dag. 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.00
V. d. zieken 9.30 V. d. vrouw. 10.15 Theologische
etherleergang. 11.00 Gramm. 11.30 Radio Phil-
harmonisch ork. 12.23 Voor boer en tuinder 12.30
Land- en tuinb. meded. 12 33 Gramm. 12.53
Gramm. en act. 13.00 Nws. 13.15 Lichte muz.
13.40 Gramm. 14.05 Schoolradio. 14.30 Prome
nade ork. en Omr. koor. 15.10 Gramm. 15 40 Vo
caal ens. 16.00 Bilbellezing. 16.30 Strijkkwart.
17.00 V. d. kleuters. 17.15 V. d. jeugd. 1730.
Gramm. 17.40 Beurgber. 17.45 Regeringsuitz.
18.00 Orgelspel. 1830 Fries progr. 18.45 Gram.
18.50 Openbaar kunstbezit. 19;00 Nws. en weer
ber. 19.10 Nederl. volksliederen. 19.30 Radio
krant 19.55 Qp de man, af. 20.00 Qramm. 20.30
Hoorsp. 21.55 Gramm. 22.00 Caus. 22.15 Sopf. en
piano. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nws.
23.15-24.00 Gramm.
Engeland, BBC home serv. 33A m.
12.00 V. d. scholen 13.00 Test Match 13.10
Ork. conc. 13.55 Weerber. 14.00 Nws. 14.10
Gramm. 14.40 V. d. scholen. 16.00 Koorsp. 17.30
Ork. conc. 1800 V d. kind. 18.55 Weerber.
19.00 Nws. 19.15 In the South-East 20.00 Ork
conc. 21.00 Klankb. 21.30 Gevar. progr. 22.00
Nws. 22.15 Hoorsp. 24.00 Nws. 006 036 Kla
rinet en piano.
Engeland, BBC Light progr., 1500 en 247 m.
12.00 Voordr. 12.15 Mrs. Dale's Dagb. 12.30
Nws. en Fabrieks Fanfare 13.00 Gramm. 13.13
Sport 13.30 Nws. en gevar. muz. 14.00 Lichte
muz. (Om 14.30 Nws) 14..45 V. d. kind. 15.00
V. d. vrouw (Om 1530 Nws) 16.00 Ork. conc.
(Om 16.30 Nws.) 16.45 Lichte muz. 17.30 Nws.
en Mrs. Dale's Dagb. 17.45 Muz. en voordr.
18.30 Nws. en gevar. progr. 19.45 Hoorsp. 20.0f
Journ. 20.25 Sport 20.30 Hoorsp. en nws. 21.
Lichte muz. 21.30 Nws. en lichte muz. 22.00 On
bekend 23.15 Gramm. 23.30 Nws. 23.40 Swinff-
muz. (Om 0.30 Nws) 055100 N..ws.
NDR-WDR 309 m.
12.00 Jazzmuz. 13.00 Nws. 13.15 Ork. conc.
16.00 Idem. 17.00 Nws. 17.44 Lichte muz. 19.00
Nws. 1930 Symf conc. 21.45 Nws .22.10 Lichte
muz. 23.00 Lichte muz. 24.00 Nws. 0.10 Dans
muz 1.15-4.30 Gevar. muz.
Frankrijk 280 en 235 m.
12.00 Nws. 12.05 Ork. conc. 13.30 Gramm.
13.50 Idem. 14.30 Orgelconc. 15.00 Ork. conc.
16.00 Idem 1730 Gramm. -18.05 Kamermtiz.
20.00 Symf. ork. 23.10 Zang en piano 23.53-24.00
Nws.
Brussel:
324 m.
12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 V. d. land
bouwers 12.42 Gramm. (Om 12.55 Koersen>
13.00 Nws. 13.15 Gramm. 14.00 Schoolradio 15.45
Instr. trio 16.00 Koersen 16.02 V. d. zieken 17.00
Nws. 17.10 Gramm. 17.35 Boekbespr 17.45
Gramm. 13.00 Franse les. 18.15 Vlaamse lierle
ren 18.20 Protestantse uitz. 18.30 V. d. soldaten
19.00 NwS'. 19.30' Gramm. 20.00 Idem. 21.00
Kunstkaleidoscóop 21.15 Gramm. 21.30 Amus.
ork. 22.00 Nws-, 22.15 Zang en piano 22.55 Nws.
23,00 V. d. zeelieden.
Brussel 484 m.
12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Gramm. 14.15
Kamerork. 15.30 Gramm. 16.05 Idem. 17.00 Nws.
17.10 Gramm 1720 Pianorecital 17.50 Gramm-
18.40 Idem. 19.30 Nws. 22.00 Nws. 22.10 Pia
norecital 22.55 Nws.
TELEVISIE
NTS: 20,00 Journ. en weeroverz. KRO: 20.20
Sportgebeurtenissen. 20.40 Film- en theaterkron-
21.10 Zangrecital. 21.30 Documentair progr.
DUIT§> PR^GR.: 17.00 V. d. ,kind. 17.30-18.00
Documentaire film. 19.00-19.30 Hier und Heute.
20.00 Journ. 20.20 Weerber. 20.30 Middenduits
dagboek.' 21.00 Rep. 21.20 Tekenfilm.
FRANS-BELG. PROGR.: 19.00 Sport 19..30 V.
d. vróuw 20.00 Nws. 20.35 Avec le sourire. 21.35
Rep. 22.15 Wereldnws,
.VLAAMS-BELG. PROGR.: 19.00 V. d. jeugd-
19.05 Reizen zonder paspoort. 19.30 Nws. 20.15
Interview. 20.25 Filmprogr. 20.40 Quizprogr*
21.10 Speelfilm 21.55 TV-rebus. 22.25 Wetensch.
progr. 22.55 Nws.
In de hoogste regionen van de
Amerikaanse luchtvaartmaatschappij
T. W. A. woedt een felle strijd: de
Franse stewardessen willen namelijk
als goede Franqaises de mode
stipt volgen. Ook wat de lengte van
de rokken aangaat. Aan de andere
kant van de oceaan is men echter
niet zo voor de rokken tot de knie.
Het gevolg is dat er nu twee soorten
uniform door de gastvrouwen in de
lucht gedragen worden.
2).
Hij kwam naar mijn tafeltje toe en boog zich over
me heen. Die laatste vijf cognacjes, zei hij fluister-
zacht, die had je moeten laten staan.
Ik probeerde het hem duidelijk te maken. Ze be
grijpt de situatie niet, zei ik. Maar u doet dat wel,
denk ik zo. Die kelner heeft een goede baan, voor
zover die hier goed genoemd kan worden. In die
tent hier krijgt hij behoorlijk fooi, en eén werkman
hier in Madrid verhongert als hij zo'n baantje met
fooien niet heeft, en als hij niet het een en ander
kan bijverdienen op de zwarte markt. Die arme ke
rel zou liever gewoon op zijn benen staan en een echte
man zijn, maar wat moet hij anders doen dan krui
pen, en buigen om zijn baantje te houden. Als u dat
aan de jongedame duidelijk kon maken, zou ze wel
inzien dat het niet grappig meer is.
Hij legde zijn hand op mijn schouder. Iemand, die
het gezien had, zou het een vriendelijk gebaar ge
noemd hebben. We hadden kameraden kunnen zijn,
die een praatje met elkaar maakten. Maar ik wist
wel beter.Ik kon zijn hand voelen en die deed al
lesbehalve vriendelijk aan, hoe gewoontjes die ook op
mijn schouder lag.
Je verveelt ons, ventje, zei hij, en zijn stem was
zo zacht, dat ik hem nauwelijks kon verstaan. Mis
schien ben je dronken, of misschien heb je een ra
re opvatting over een lolletje. Hoe het ook is,
we hebben er tabak van en we gaan wel ergens
anders heen. Maar ik zou niet graag hebben, dat
je dacht, dat ik er tussenuit knijp. Ik vind zo'n
gevalletje aardiger, als ik niet in een openbare ge
legenheid ben en als ik geen dame bij me heb. Mijn
naam is David Horsham en ik logeer in het Flori-
dahotel. Plaza Callao, iedereen ken 'je de weg er
naar wijzen. Als je weer nuchter bent en je wilt
eens aankomen om je excuses te maken, dan zal ik
je graag ontvangen. En ga je liever door met dat
gijntje, dan kunnen we wel een geschiktere tijd en
een hetere plaats uitzoeken.
Hij draaide me de rug toe en klapte in zijn han
den. Een kelner kwam toegelopen. Tegen hem sprak
de jongeman ook in het Engels. Het hinderde niet,
dat de kelner er geen woord van verstond. Mijn
Engelse vriend schreeuwde niet, maar hij sprak erg
duidelijk en zijn bedoelingen drongen door.
We gaan weg, zei hij. Ik zou graag direct mijn
rekening hebben. Laat de ober hem maar brengen.
Hij nam de tas van het meisje, gaf die haar en
hielp haar uit haar stoel. De ober had het natuur
lijk gehoord en hij had de bedoeling begrepen. Hij
reageerde volkomen in stijl: Hij gromde wat tegen
een paar van zijn ondergeschikten en in een ogen
blik had hij de rekening in zijn handen, en een groot
boek in fluweel gebonden onder zijn arm. Daar
kwam hij al aan een en al onderdanigheid nu.
Had u maar gezegd, dat u haast had, zei hij,
met verwijt in zijn stem. Hij liet het aan dever-
beelding van de jongelui over zich voor te stellen,
wat voor ongelooflijke service hij wel betoond zou heb
ben, als hij geweten had, dat zijn klanten zo'n haast
hadden.
We hadden de tijd aan ons zelf, zei de jonge
Engelsman koel, maar we hebben geen lol in die
voorstelling van u. Heel onze eetlust is erdoor ver
dwenen. Geeft u mij de rekening maar.
De ober wuifde met de rekening op verzoenende
wijze. Gij Engelsen, zei hij glimlachend, „gij begrijpt
niets van discipline. Dit slag mensen is niet vatbaar
voor een andere behandeling. Zoiets moet je nu
eenmaal zo nu en dan doen om ze bij de tijd te
houden. Heilzaam is het als een geneeskundige be
handeling. Een injectie is het, hoe zegt u zoiets
ook weer?Een waarschuwingsschot!
De jongeman griste de rekening uit de hand van
de ober. Hij keek even naar de eindcijfers, haalde
een duizend-pesetabiljet uit zijn zak en duwde bil
jet en rekening in obers hand.
Graag spoed met het wisselgeld, zei hij. Wij
Engelsen zijn een raar volk. We lunchen in een res
taurant,'niet in een ziekenhuis!..
De ober klapte met de hielen en boog. Hij gaf het
geld en het papier aan een piccolo en de jongen
haastte zich weg voor het wisselgeld. Van onder zijn
arm haalde hij het grote boek te voorschijn en sloeg
het open. Met nog een hielklak bood hij de ver
trekkende een vulpen aan. Wilt u mij het genoegen
doen ons gastenboek te tekenen? vroeg hij.
Het enige antwoord was een koude blik. Het was
een blik, die hem duidelijk maakte, dat David Hors
ham liever in de hel wou branden, dan dat de
„kelner" ooit zijn handtekening in het gastenboek
zou krijgen.
De ober wendde zich tot het meisje.
Madame, zei hij, boek en pen aanbiedend.
Ze nam de pen en hield het boek zó, dat ze erin
kon schrijven. Ja ze schreef en uit de bewegingen
van haar hand kon ik opmaken, dat ze breeduit
schreef, met de nodige tierelantijnen.
Het wisselgeld kwam en Horsham rukte het bijna
uit de handen van hét jochie. Hij pakte de arm
van het meisje en loodste haar het restaurant uit.
Op weg naar de deur ontmoetten ze hun eigen
kelner. Horsham stopte de man een fooi toe en
weg waren ze.
Ik schoof het bord met de resten van de reebout
weg. Ogenblikkelijk was de ongelukkige kelner, aan
mijn tafeltje. Na de voltooiing van het oesteropenen
hoefde hij de markies niet langer ten dienste te
staan. Hij had zijn witte handschoenen weer aange
trokken en ik kon de bobbel zien van een haastig
aangelegd verband daaronder.
Smaakt de reebout niet, mijnheer? vroeg hij.
De reebout is best, zei ik, maar wat ik gezien
heb lustte ik niet!
O, alstublieft, zei de man, het is heus niets.
Ik was erg slordig, onvergeeflijk was. het.
Je was niet slordig, beste kerel. Dat meisje, dat
zoeven wegging, had je mes weggenomen. Ze nam
het weg en liet het in haar tas glijden.
Dat meisje? fluisterde hij. Onmogelijk! Wat zou
ze aan mijn mes hebben? Het zou maar vislucht
aan haar tas geven.
Toch zag ik, dat ze het deed, hield ik vol.
Ik ben Amerikaan en ik ken toeristen. Ze halen
de gekste grappen uit. Ze pikken souvenirs mee
en ze begrijpen niet, wat het betekent, op te moe
ten passen voor je baantje.
Hij schudde treurig zijn hoofd.
Het is vreemd, zei hij- Mag ik u iets anders
brengen inplaats van de reebout?
Nee, dank je. Ik moet niets anders hebben.
Zou het helpen, als ik de ober er eens bijhaalde
en vertelde, wat ik gezien heb? Dan weet hij ten
minste, dat het jouw schuld niet was.
O, nee meneer, alstublieft niet, zei de kelner
haastig. Beter zand eroverMisschien zou ik u
kunnen dienen met een heerlijk kleintje koffie met
cognac.
Ik hoefde me er niet verder mee te bemoeien.
De arme geluksvogel had de storm overleefd en hij
wilde er verder niets meer van horen. Hij vroeg
me geen slapende honden wakker te maken. Het eni
ge, dat ik voor hem kon doen, was te handelen of
er niets gebeurd was. Er stond al een ontijdig af
gebroken bezoek op zijn zwarte lijst. Denkelijk dacht
hij, dat tóch niemand mijn verhaal zou geloven. Ik
ben er niet eens zeker van, dat hij dat zelf wel deed!
Om hem zoveel mogelijk op zijn gemak te stel
len, liet ik me door hem wat fruit en kaas bren
gen, met het kleintje koffie met cognac, zoals hij
had voorgesteld. Toen ik klaar was, bracht hij mijn
rekening en tevens het gastenboek ter tekening. Dat
had ik verwacht en ik had zitten broeden op een
goeie steek. Ik zou schrijven: „Het eten kon niet
beter, maar de manieren niet slechter". Ik schreef
het niet. Het zou ook maar weer tegen de kelner
worden uitgespeeld. Ik liet het bij mijn naam: Geor
ge Bagby, New York City. Vóór ik echter het boek
sloot, keek ik eens goed naar de handtekening boven
de mijrie.
„Sally White, The Willowtrees, Georgia".
Inderdaad: de tierelantijnen stonden er. Sally
White had zo zou je het kunnen noemen een
uitzonderlijk handschrift. Half schoolmeisje, half di
plomaat van formaat. Ze zette kleine rondes boven
de i's zoals een schoolmeisje het zou doen, maar
de staart van de y en de dwarsstreepjes door de
t's waren zwierig verlengd tot een sierlijke om
lijsting van de overige letters. Dat gaf er het ouder
wets-eerzame aan. Het geheel zag er uit, als een
goede achttiende-eeuwse ets.
„Een eigenaardige hand voor een oestermesdieveg-
ge, dacht ik terwijl ik het boek sloot.
Met opzet gaf ik de kelner een veel te grote
fooi én ik vertrok.
HOOFDSTUK 2
Nu wil ik het helemaal niet laten vóórkomen of
ik een of ander voorgevoel had. Het was er niet.
Gedurende de eerste uten na die lunch kon ik de
gedachte aan Sally White en David Horsham maar
niet van rhe afzetten. Maar dat betekende helemaal
niet, dat ik enig idee van dreigend gevaar had.
Eigenlijk voelde ik helemaal niets. Madrid leek me
precies eender te zijn als anders. De eeuwige ro
zen stonden in bloei op het Paseo del Prado. Op
de Plaza Bibeles zat de dikke dame in steen nog
steeds op haar stenen voertuigje te midden van
de fontein. De zon scheen. Er was precies genoeg
wind om het zand op te laten stuiven op die plaat
sen, waar men de rozen had omgespit ten behoeve
van de nieuwe ondergrondse, maar weer niet zo erg,
dat het stof je in je gezicht woei. De straten wa
ren heet, zoals ze in Madrid altijd zijn, gevuld met
de gewone dringende menigte, de chic geklede adems
de onberispelijk geklede mannen, de zwaar bewa
pende politie en soldaten.
Dan was er nog het „andere slag", omdat het
„andere slag" er nu eenmaal altijd Is daar in Ma
drid. Dat zie je echter maar zo nu en dan. Dit
„andere slag" volk is niet goedgekleed, ziet er niet
onberispelijk uit. Het zijn de bedelaars en de zwarte
handelaren. Ze slenteren niet rond, want ze lanter
fanten in de schaduw. Ze schuilen in een deurope
ning, of achter de pilaren van de voorgalerij. Ze
staan naast je voor je er erg in hebt, en zelfs
dan weten ze zichzelf bijna onzichtbaar te maken.
Dan merk je minder van henzelf als van hun schoen
poetsbankjes, hun blinde ogen, hun Zwitserse hor
loges, hun verminkte ledematen en hun Amerikaan
se sigaretten. Dat kunnen sigaretten zijn, maar even
goed pakjes, zorgvuldig volgestopt met zaagsel....
Madrid zag er dus prezies eender uit als anders,
maar toch leek het verschillend: ik schepte er
geen behagen in, zoals gewoonlijk. Telkens als ik
een man van de guarda Civil passeerde, betrapte
ik me erop, dat ik met misprijzen keek naar zijn
stijve zwarte steek van gelakt leer. Die steken van
de Staatspolitie horen eigenlijk slecht bij deze tijd.
Ze hebben iets Napoleontisch en ze doen je aan
de Carmen denken. Eigenlijk moesten ze er nogal
komisch uitzien, zo boven op die zelfvoldane, sla
perige gezichten van de Guardia Civil* ze moesten
eigenlijk leuk lijken, maar zo is 'het niet: Ze maken
een lelijke barse indruk en op die namiddag maak
ten ze me wild.
Ik had een probleem op te lossen en ik had tijd
nodig om er nuchter en klaar over te denken. En
je kunt nu eenmaal niet nuchter en helder denken,
als je drie-, viermaal per minuut uit je humeur
wordt gebracht. Ik moest nadenken. Nadenken over
Sally White en David Horsham en over mezelf.
Ik wil helemaal niet beweren, dat ik ongerust was
over mijn toestand. En zeker was ik niet bang.
Maar ik voelde me een dwaas. Dat irriteerde me.
Het ergste was1 en dat is altijd als je geïrri
teerd bent dat ik maar niets kon bedenken' zon
der nog meer op een'dwaas te lijken. Daarover was
ik het al spoedig mét mezelf eens géworden, maar
desondanks' had ik er helemaal geen zin in om
de zaak verder maar te laten varen'. Ik mompelde
zelfs in mezelf, terwijl ik daar zo voortwandelde.
„Je kan jezelf nog erger voelen dan een dwaas".
Daar kwam het allemaal op neer. Ik had Hors-
hams naam en adres. Als ik een vent was dan
ging ik hem opzoeken. En wat dan? Hij had zelf
een aantal mogelijkheden opgenoemd. Ik kom mijn
excuus maken, of als ik daar meer zin in
had kon ik het uitvechten. Het was natuurlijk
onmogelijk mijn excuus te gaan aanbieden. Het
idee alleen maakte me woest en ik begreep, dat
ik als ik er maar lang genoeg over dacht uit
eindelijk naar de „Florida" zou gaan om alles uit te
vechten.
Ik trachtte me mijn bezoek aan Horsham voor
te stellen: Ik zou proberen hem alles uit te leggen.
Ik kon hem zeggen, dat ik een Amerikaan was, en
dat ik heel wat meer ondervinding had van Ameri
kaanse vrouwen, die een trip naar Europa maken
dan hij in de verste verte kon hebben. Ik kon
hem Vertellen, hoe gemakkelijk ze huilen. Hoe ge
neigd 3e zijn, alles maar luchthartig op te vatten,
hoe ze denken buitenlands alles maar te mogen
doen. Ik kon zelfs uitleggen, hoe flauw de Ameri
kaanse lolletjes zijn. Ik was er niet zeker van, of
ik hem kon verklaren, hoe vooral dat speciaal soort
zuidelijke vrouwen er behagen in schept moei
lijkheden te veroorzaken door hun ijdelheid, die
groeit als er mannen om haar willen vechten. Het
was wel duidelijk, dat David Horsham er geen woord
van zou geloven, of minstens niet, dat dit alles ook
op Sally White zou kunnen slaan. Wat voor bewijs
kon ik aanvoeren? Hij zou heus haar tas niet gaan
nasnuffelen voor dat oestermes. Hij zou het haar niet
eens vragen. Daar was hij te veel heer voor.
Ik mompelde geringschattend over zulk soort he
ren, maar ik hoefde mezelf niets wijs te maken.
Ik wist, hoe het zou aflopen. Ik zag mezelf
al bezig dat alles op te dissen, voorzover hij
tenminste daar nog naar zou willen luisteren. Op
een bepaald ogenblik zou hij zich gedrongen voelen
me een opstopper op mijn neus te verkopen en dan
zou ik me weer verplicht voelen hem hetzelfde te
doen.
Ik probeerde mezelf al maar in te prenten, dat
het geen enkele zin had door te gaan met zo'n on
zinnige zaak, die alleen nog maar onzinnger kon
worden. Maar steeds probeerde ik me voor te hou
den, dat ik niet bang was voor David Horsham.
Ik had eigenlijk niets bijzonders te doen in mijn ho
tel op dat uur van de dag, maar hoe gaat het?
Je loopt maar zo'n beetje doelloos rond en dan
kom je opeens tot de ontdekking dat je gewoonte
getrouw de weg naar huis bent ingeslagen. Maar
eigenlijk deed ik dat weer niet. Het hotel, waar ik
logeerde, was juist aan de andere kant van de Pla
za Espana, en aangezien het hotel vlak naast een
geweldig groot bioscooptheater van diezelfde naam
lag, kon ik het moeilijk missen.
En tóch liep ik het voorbij, maar dat was eigenlijk
onbewust. Ik liep er gewoon langs en liep verder
naar het kruispunt van José Antonio en de Plaza Cal
lao. Onbewust moet ilc gewacht hebben tot de ver
keerslichten op veilig stonden, want ik herinner me
helemaal niet, hoe ik aan de overkant ben gekomen-
Er zijn heel wat beroerde kruispunten op de wereld
en Qök Madrid is er niet vrij van; maar de Plaza
Callao, met zijn twee verkeersagenten, zijn verkeers
lichten en de wilde alarmschei als de lichten veran
deren is toch wel een van de beroerdste.
Hoe dan ook: het eerste wat ik ontdekte was, dat
ik overgestoken was en dat ik vlak voor hotel Florida
stond, terwijl heel Madrid, naar het me toescheen,
langs me heen draafde. Vraag me niet, waarom ik
niet naar binnen ging om naar Horsham te vragen.
{Wordt .vervolgd).
