Dagblad voor Schiedam en omstreken
Completering van het
Nieuwe Waterweggebied
W.-Brabant door Kreekrakplan
middelpunt van Eurodelta
Zeehavencomplex gelegen
tussen drie wereldhavens
Goed heertje
Reis om de wereld in
tachtig uur
Predikant weigert betaling
van A.O.W .-premie
Vakcentrales vragen meer
!oon voor tewerk nestelden
1
éMmT.
H Stichting van de Arbeid op
wen naar liquidatie
Wfz."Tf
I
Vakcentrales kloppen weer
op ministeriële deur
Nieuwe Westen
Eindelijk vrij
zal drie dagen
terecht staan
K.L.M. introduceert „Golden circle service''
In strijd met overtuiging
Leven in een nood
lot sdorp
Tegen
de sneeuw
In 1959 ruim 100.000 werklozen
m
INMM!
éMÊ$M
Werkzaamheden beperkt tot adviezen
omtrent lonen
DINSDAG 20 JANUARI 1959
X* '4
Bolletje/
Prinses Margriet jarig
r>r>
r>r>
Achtergebleven gebied
H erk voor 1-13.000 mensen
Nieuwe verkeerswegen
Schepen van 1350 ton
Uitgroei van steden
Per jaar 2 ton verduisterd
im&m,
- 1 -
--- «mg*
'i'/'fp'/'uHW,!
HET WEER
VOOR MORGEN
ZUIDELIJKE WIND
nieuwe
amsche courant
(Van onze redacteur)
Het is technisch mogelijk een zowel van de Westerschelde ais de Oosterschelde
uit toegankelijk zeehavencomplex aan te leggen, dat reikt van Bath in Zeeland
tot Woensdrecht in Noord-Brabant.
Een zeehaven zou hier gelegen zyn aan een knooppunt van zo grote betekenis,
flat een ontwikkeling is te verwachten met nog onoverzienbare mogelijkheden.
Het bedoelde gebied zou beschikken over een open verbinding met de zee en
liggen tussen drie wereldhavens: Rotterdam, Antwerpen en Bonden. Voorts zou
het zijn gelegen aan een internationale verkeersweg (Zoomweg: Rotterdam-Vol-
kerak-Bergen op Zoom-Antwerpen) en aan een knooppunt van spoorwegen.
Tenslotte zou het de beschikking hebben over een groot arbeidspotentieel, dat
sich bovendien snel uitbreidt.
Het project voor de aanleg van een zeehaven in dit gebied („Kreekrakplan")
staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een door de provinciale besturen
van Zeeland en Noord-Brabant gezamenlijk geëntameerd plan voor een beoogde
doeltreffende ontwikkeling van het Westerscheldebekken.
Wij lezen dit in een studie over de ont
wikkeling van westelijk Noord-Brabant
in de Rijn- Maas- en Scheldedelta „De
functie van Noord-Brabant in het nieuw;
Westen", uitgaande van het Provinciale
Bestuur van Noord-Brabant, dat met zijn
Plan een synthese beoogt van de stand-
Punten vóór en tegen een verdere uit
groei van de Randstad Holland.
Het is van belang de typische functie
van Nederland en België in „Klein
Europa" onder het oog te zien d w z. de
Internationale havenfunctie van deze
heide landen. De centrale ligging van
Noord-Brabant in Noord-West-Kuropa
pn de uitermate gunstige situatie van
West-Brabant in het havengebied van de
Benelux de Eurodelta doet verwach
ten, dat de toekomstige economische om
wikkeling van „het Nieuwe Westen" een
zeer gunstige zal zijn.
Bijzonder het westelijke deel van
Noord-Brabant lijkt aangewezen te zijn
°m de ontwikkeling van het Nieuwe-
Watenveggebied te te completeren. Het is
'.Vpisch, dat juist het meest gunstig ge
legen gedeelte in zijn ontwikkeling is
achter gebleven en het zal gedoemd zijn
*chter te blijven, indien men verzuimt
('e voor ontsluiting noodzakelijke voorzle-
"ingen te treffen.
Het Kreekrakplan omvat een complex
Sronden met een oppervlakte van onge-
yeer igoo ha. De indeling van het gebied
ls zodanig, dat in de totale bruto terrain-
°Ppervlakte 1.000 ha aan ondieo en circa
ha aan diep vaarwater zal zijn ge-
'sgen. Een gedeelte van het terrein, nl
ha, zal worden verkregen uit inpolde-
Dng van enige ondiepe gedeelten van de
Westerschelde.
Langs de oostzijde van het gebied is
en noord-zuid gericht kanaal ontwor-
en, waarmee naar het noorden een ver-
maand lang is de zwaarste ijs
eker van Cunada bezig geweest in
'h' St.-Laurens Rivier het ijs te bre-
c''", op sommige plaatsen 8 tot 10
''teler dik, om een weg naar zee vrij
maken voor de vijftien koop.
v"urdijschepen, die in de greep van
Jet ijs gevangen zaten. De foto toont
P Rotterdamse koopvaarder „Prins
federik Hendrik" na vele weken
bedwongen trachten eindelijk op weg
'l«ar open water, als een van de
eerst bevrijde schepen.
binding met de Oosterschelde en naar het
zuiden met de dokken van Antwerpen tot
stand wordt gebracht, het z.g. Beneiux-
kanaal. Voor de toegang naar ;ee zai van
sluizen gebruik moeten worden gemaakt
In de bocht bij Bath is sen sluis gepro
jecteerd voor kustvaarders en kleine zee
schepen (tot 1.000 bruto-registerton) Een
siuits voor grote zeeschepen zal meer
zuidelijk moeten worden gebouwd Men
wil hiervoor medegebruik vragen van de
sluis, die in 1960 door België voor de
uitleg van de Antwerpse haven westelijk
van Zandvliet zal worden gebouwd. In
dat geval zal dan naast het Benelux-
kananl een afzonderlijk toeleidingskanaal
voor zeeschepen kunnen wórden gemaakt
He( plan is in tijdfasen ingedeeld. Tot
de eerst te maken groep werken behoort
de bouw van een sluis bij Bath, het ma
ken van een basiskanaai en van het ge
deelte van het Benelux-kanaal tussen het
basiskanaal en Zandvliet, waarvoor (met
inbegrip van aansluiting op het verkeers.
wegen- en spoorwegennet) »en bedrag
van circa 50 miljoen zal moeten wor
den geïnvesteerd. Óok dient in deze pp.
riode een gedeelte industrieterrein aan
ondiep vaarwater ter grootte van circa
100 ha bouwrijp te worden gemaakt. De
totale kostprijs per vierkante meter ver
koopbaar industrieterrein kan worden ge
steld op ongeveer f 12.50.
Geschat wordt, dat er een totale
werkgelegenheid voor 113.000 personen
in het havengebied zal komen en het
totaal aantal inwoners is te stellen op
ongeveer 400.000, wat wil zeggen, dar
er gebieden voor de bouw van ongeveer
100.000 woningen moeten worden ge
reserveerd, tot een oppervlakte van on
geveer 3000 ha. Deze terreinen zijn
slechts te vinden in de omgeving van
Bergen op Zoom. De ruimtelijke moge
lijkheden daar laten toe deze plaats tot
een stad van tenminste 200.000 zielen uit
te breiden. In liet geval van een maxi
male arbeidersbezetting van het
Kreekrak-project is een verdere uitbrei
ding van Bergen on Zoom nog moge
lijk. Eventueel zou dan echter ook de
stichting van een nieuwe stad op een
ingepolderd deel van de Oosterschelde
zijn te overwegen.
Vier nieuwe primaire verkeerswegen
zijn ontworpen: de reeds genoemde Zoom
weg over het af te sluiten Haringvliet
en de Volkrakdam. die waarschijnlijk in
1967 gereed zal zijn en waarvan het noor
delijk deel reeds is vastgesteld; rijksweg
27 (AmsterdamGorinehemBredaAnt
werpen); rijksweg 56 (Zeeland—Bergen op
ZoomRoosendaalBreda j; Maasroute
Vol kerakdam—ZevenbergenWaal wok
s' Hertogenbosch) Er wordt naar ge
streefd dP7j= Maasroute pureed te hebben
als het Volkerak is afgesloten. Daar
naast voorziet het plan in uitbreiding en
aanvulling van het secundaire wegennot.
Opengehouden moet worden de moge
lijkheid tot het aanleggen van twee spoor
lijnen: Benelux-lijn (RotterdamVolkerak
—Roosendaal) en Kreekraklijn 'verbin
ding van het Westprsr'-'Uafbekken niet
het Belgische spoorwegennet).
De tekorten en leemten op het gebied
van de scheepvaart worden zo nijpend
genoemd, dat het moeilijk valt een inde
ling naar urgentie te maken. Gelet op de
behoeften van de industrie is het gewenst
de scheeovaartwegen in West-Brabant tot
een sluitend net uit te breiden en geschikt
te maken voor frequente vaart met sche
pen tot 600 ton, met de mogelijkheid voor
incidentele vaart met schepen tot 1.350
ton. Onderscheiden worden: als eerste
fase, waarvoor reeds overeenstemming
met Rijkswaterstaat werd verkregen: ver
betering van de vaart op Breda en Oos
terhout, voortzetting van de Mark-ver-
beteringswerken en verbetering var de
vaart op Roosendaal: als fasen twee en
drie: bouw van een nieuwe slms in Din-
telsas, verbetering van de Roode Vaart,
verbinding van Bergen op Zoom met het
achterland en verbinding tussen de Oos-
ter- en Westerschelde.
Bij uitbreiding van de werkgelegenheid
zal men vooral moeten streven naar vesti
ging van bedrijven in de metaal- en che
mische sector.
Wat de ruimtelijke consequenties van
dit ontwikkelingsplan betreft wordt ver
wacht, dat Bergen op Zoom en Roosen
daal (beide hebben thans ongeveer 35.000
inwoners) nog vóór 1980 zullen uitgroeien
tot steden van rond 65.000 zielen. Een
woongebied Oranjestad, tussen Volkerak.
Mark en Zoomweg is te stellen op 25.000
a 30.000 zielen. Moerdijk (de huidige inde
ling bij drie gemeenten moet ongedaan
worden gemaakt) en Zevenbergen kunnen
uitgroeien tot eenzelfde aantal. Breda als
gr0>?' r,ek'°naa! verzorgend centrum zal
wellicht uitgroeien tot 250.000 inwoners.
Het Brabants provinciale bestuur acht
het gewenst dit plan te doen -volgen door
een „regionaal agrarisch welvaartsplan
voor West-Brabant".
Ten aanzien van het onderwijs wordt
o.m. gesteld dat het gewenst is na te gaan
in hoeverre de verwachte ontwikkeling
en groei van westelijk Noord-Brabant in
de toekomst een heroriëntatie ten aan
zien van de spreiding van hogescholen
noodzakelijk maakt.
Verder is uitbreiding van de recreatie
accommodatie vereist en zal ernaar ge
streefd moeten worden meer natuur-
schoongebieden toegankelijk te stellen
voor de bevolking. Bij de gebtedsnntslui-
ting zal men rekening dienen te houden
met de mogelijkheid dat in de toekomst
de Nederlandse en Belgische grondgebie
den. die thans zonder onderling verband
in elkaar grijpen, eerlang met elkaar zul
len worden verbonden.
Er is zo vernemen we, bij de somen
stelling van dit Brabantse plan nog geen
overleg geweest met de rijksoverheid.
Evenmin met de Belgische regering, doch
het provinciale bestuur verwacht, dat
men al deze zaken van nationaal oogpunt
uit en met het wegdenken van grenzen,
plaatselijk of landelijk zal weten te be
zien. Ten aanzien van de water- en weg
verbindingen bestaat wel overeenstem
ming met Rijkswaterstaat.
Het proces tegen de 50-jarige boekhou
der C R. van H.- uit Amsterdam-zuid. die
onder de hem door taxi-chauffeurs gege
ven bijnaam van „het goede heertje" be
kendheid heeft verworven, zal minstens
drie dagen duren. Onder presidium van
mr. J. Coninck Liefsting zal de Amster
damse rechtbank op 28, 29 en 30 januari
a.s. trachten na te gaan hoeveel geld deze
verdachte, die in dienst was bij de N. V.
F. Berger en Co. in de hoofdstad, wel heeft
verduisterd. Dc dagvaarding vermeldt in
totaal een bedrag van 2.073.218, wegge
nomen in een periode van ongeveer tien
jaar, dus gemiddeld ruim twee ton per
jaar.
Het vooronderzoek in deze miljoenen-
zaak heeft bijna een jaar in beslag geno
men. Van H. werd begin februari van ver
leden jaar in zijn woning gearresteerd.
Mr. Jelder de Jong is zijn verdediger. On
der de opgeroepen getuigen bevinden zich
de heren J. Salm cn mr. F. II. K. Ber
ger, die destijds de directie van de bena
deelde firma vormden. De verdachte heeft
voorzover bekend in het vooron
derzoek bijna alle hem ten laste „plegde
feiten bekend.
In het jaar van haar veertig-jarig be
staan introduceert de KLM de „Golden
Circle Service", haar Ijjn om de wereld,
bestaande uit de befaamde route via
Zuid-Azië naar Tokio (gemiddelde rcis-
duur 48 uur) en de onlangs geopende
poolroute naar deze stad (32 uur). Liet Ju
les Verne de mensheid in 80 dagen om de
wereld reizen, de KLM is nu in staat liaar
passagiers in 80 uur om de aardbol te voe
ren langs de „Golden Circle".
Het is dit jaar 35 jaar geleden dat het eer
ste KLM vliegtuig van Amsterdam naar
het huidige Djakarta vloog. Sindsdien heb-
liik over de „weerloze" pool van Euro
pa naar Toki te vliegen en op dezelfde
reis 20 steden in Zuid- en Oost-Azië te be
zoeken- Op de poolroute vliegen de mo
derne DC-7C's en op de zuidelijke route
Super Constellations beiden met weerra-
dar uitgerust.
Een speciaal accent is gelegd op de
service aan boord, waarbij het voor de
eerste maal op deze route voor de passa
giers in de eerste klasse mogelijk zal zijn
een keuze te doen uit twee hoofdschotels.
XT j "Go]de Circle" heeft de bekende
Nederlandse componist en dirigent Jos
Ueber al geïnspireerd tot het maken van
de „Golden Circle Song", die thans reeds
ben de „Pioniers van de Oost" hun lucht-! een succes begint te worden, zodat een
net naar dit deel van de wereld uitgebreid.! 8rammofoonp!atenindustrie heeft beslo-
eot 1958 via Karachi, waar verleden jaar. ten de plaat in de handel te brengen,
het geheel gemoderniseerde KLM-hotel
„Midway House" in gebruik werd geno
men; sinds 1 november jl. ook via de
Noordpool en Alaska. Het is nu dus moge-
(Van onze correspondent)
De belastingkamer van het gerechtshof
te Leeuwarden hield eisterrr'ddasr onder
presidium van mr. N. J. Polak, een zitting
te Groningen om het beroep te behande
len van ds. D. van Houdt uit Uithuizer-
meeden, predikant der Vrijgemaakte Ge
reformeerde Kerk aldaar, tegen de be
schikking van de inspeeter"- - *>-'as-
tingen met betrekking tet de hem orr'.::i-
de aanslag ter heffing van de premie
krachtens de A.O.W.
ning in de plaats te treden van alle andere
voorzieningen. Maar, zo zei de raadsman,
„mijn cliënt kan zich als predikant ver
heugen in een ouderdomsvoorziening die
reeds is ingesteld ten dage van Mozes. ver
nieuwd is door de apostel Paulus en in
1618 nogmaals hernieuwd door de synode
van Dordrecht". En vervolg--.s: „In een;
tijd van apathie en conformisme doet het
weldadig aan dat er nog lieden zijn die zich
niet bij voorbaat neerle.wen bij alles wat
de steeds verder voortschrijdende staat
De predikant is van mening dat de aan- wil opleggen met negatie van het vele
slae hem ten onrechte is opgelegd. Hij goede, dat reeds lang bestond voordat
dient zijn levensonderhoud van de Kerk
te krijgen, ook als hij eenmaal emeritus
zal zijn, zo meent hij. Ziin raadsman de
dominee was zelf wegels ziekteverhin
derd mr. L. v. Heijningen uit Den Haag.
stelde dat het systeaen van de A.O.W. in
strijd is mót de odsdienstige overtuiging
van ziin cliënt én met het statuut dei-
door hem gediende kerk. Hij vond ua. de
vrijheid der kerken in gevaar wcfrdt ge
bracht door het heffen van de premie. De
wet heeft de pretentie als primaire voorzie-
In Rivadelago, het Spaanse dorpje,
dat na het doorbreken van een
stuwdam door een enorme water
massa vrijwel werd weggespoeld, een
ramp u-aarbij vele bewoners 't leven
lieten, is alle leed nog lang niet ge
leden. De bovenste foto toont kiiule.
ren, die spelen in de modder, ter
wijl een arbeider de waterleiding
herstelt. Foto onder: de regen viel
bij stromen op het noodlotsdorp,
toen het leger aan de overlevende,
bewoners, die have en goed ver
loren, dekens en bedden uitreikte. I
deze staat aanzien had",
Pleiter wees erop, dat zijn cliënt geen
bezwaar heeft tegen iedere vorm van ver
zekering, maar tegen het systeem van de
AOW, dat indruist tegen de vrijheid van
de „n de viijheid van ziin godsdien-i
stiae overtuiging.
Ds. J. Francke uit Hoogveen lichtte i
daarna de ..godsdienstige bezwaren van i
apellant toé. De verhouding tussen ker- f
keraad en predikant is overeenkomstig de j
Hei'-'-e Schrift van een geheel eigenaard j
cn karakter. Volgens Gods gebód heeft
alleen de Kerk de plicht haar predikant
van levensonderhoud te voorzien. De toe
passing van de A.O.W. heeft bii de predi
kanten een veelomvattend conflict, inzake
de naleving van Gods gebod opgeroepen.
De inspecteur van de belastingen te
Groningen, de heer H. J. Danser bleef
bij zijn standpunt. Hij deelde mee, dat ook
de minister het niet met apellant eens is
en dat hij opdracht haH de zaak voor het
Hof aanhangig +2 maken. De president
zal over drie maanden of eerder uitspraak
doen.
De besturen van het N.V.V., de K.A.B.
en het. C.N.V. hebben in een gezamenlijke
brief aan de minister van Sociale /aken
a.i. verzocht dc lonen van de in de cre-
meenteliike sociale werkvoorzieninffsrege-
geplaatste werknemers te verhogen.
Het betreft hier in feite
van een reeds in 1957 gedaan verzoek. Met
- i V.
een beroep op de bestedingsbeperktrr;
alsmede op de financiële toestand Waarin
de schatkist op dat moment verkeerde
werd het toen door minister Suurhoff
afgewezen.
De drie vakcentrale baseren hun ve
een herha'ms ™ek Üm °P het feit- dat in de
verzoek Mrf ^e![k'P0sheld belangrijk is toegenomen en
,n 1959 evenals zulks in 1958 het geva.
was op een gemiddelde werkloosheidI
van ruim 100.000 werknemers moet wor-|
den gerekend. Het aantal werknemers dat'
in aanmerking komt voor tewerkstelling!
op G.S.W.-objecten is belangrijk toegeno
men en zal naar de mening van de vak
centrales nog mger toenemen.
Voorts wordt opgemerkt dat da feite-j
lijke loonontwikkeling, zoals die zich se-1
dert de laatste jaren heeft voltrokken,
de verschillen in weekinkomens tussen
de ongeschoolde arbeiders in het vrije
bedrijf enerzijds en die van de G.S U'.-
arbeiders anderzijds belangrijk heeft doen
toenemen. Als basis voor de beloning van
G.S.W.-arbeiders wordt gedacht aan de
loonrichtlijn voor ongeschoolde arbeider,,
zoals die op het ogenblik door het Col
lege van Rijksbemiddelaars wordt ge
hanteerd.
In liun brief vragen de vakcentrales ten
slotte nog de aandacht van de minister
voor art. 39 lid 2 van de sociale voorzie-
ningsrcgeling, dat bepaalt, dat op de in
komsten van de werknemer indien hij
kostwinner is, een deel van de eventueel
door z(jn echtgenote en gezinsleden uit
arbeid verkregen inkomsten in minde
ring kunnen worden gebracht.
Zij zijn van mening, dat het tot dusverre
geldende percentage niet meer in over
eenstemming is met de sinds de totstand
koming van het artikel gewijzigde maat
schappelijke omstandigheden.
mmmm
- v< - ■- d
De Zwitserse spoorwegen hebben
altijd te kampen met baanversper-
ringen door sneeuwval of lawines.
Een van de teerste punten in het
spoorwegnet is het gebied rond de
Gatthard.tunnel. Gemiddeld pas
seren driehonderd treinen per dag
de tunnel en stremmingen hebben
grote financiële gevolgen. De spoor
wegen ontwierpen een nieuwe
sneeuwruimer (aardig voor spoor-
ivegmodelbouwers) welke om zijn
eigen as kan draaien en korte metten
met de sneeuw maakt. Er is nu ook
een sneeuwpatrouilledienst ingesteld,
welke uitgerust is met o.a. kleine
dynamietpatronen. De capsules u-or.
den op een railstaaf gelegd en kun
nen door een lichte knal de machi
nist voor een onregelmatigheid op
het baanvak waarschuwen.
Prinses Margriet heeft gisterenavond
haar verjaardag in huiselijke kring ge
vierd. Zij is overdag gewoon naar school
geweest.
(Van onze Haagse redactie)
Mei ingang van 1 april a.s. zal-de Stich-
i -mg van de Arbeid zich nog uitsluitend
i bezighouden met zaken, welke het loon-
i betreffen. Tot dit besluit is men in
Je laatst gehouden vergadering van de
i stichting gekomen. Er is daar nogmaals
i Ultv°eng van gedachten gewisseld of het
nog zin had de Stichting te laten voortbe-
staan, nu in de loop der jaren successieve
lijk steeds meer van haar werkzaamhe
den zijn overgeheveld riaar de Sociaal-
I Economische Raad of b.v. de Sociale
Vrij zacht weer. met enkele buien
en hier en daar ook tijdelijke op
klaringen. Matige tot krachtige zuid
westelijke wind.
Woensdag 21 januari: zon op 8.37, onder 17 Of.
maan op 14.25, onder 5.29.
Verzekeringsraad. Men kwam echter tot
de conclusie dat de Stichting niet kan
worden opgeheven, zolang de bepaling uit
1945 nog van kracht is. volgens welke het
coll. van rijksbemiddelaars met de Stich
ting van de Arbeid overleg moet plegen
met betrekking tot loonaangelegenheden.
Aangezien het nog wel even zal duren,
ook al in verband met de kabinetscrisis,
voor de vele juridische en andere puz
zels, die aan eóh wijziging van deze bepa
ling zijn verbonden, zullen zij overwon
nen, is 't te verwachten, dat de looncom-
missie van de Stichting voorlopig nog wel
gehandhaafd zal blijven. In feite lag reeds
geruime tijd het accent van de arbeid van
de Stichting reeds in hoofdzaak op dit
beperkte terrein.
Op de bovenbedoelde vergadering is
wel besloten het eigen bureau aan de
Schevemngsweg in Den Haag te liquide
ren. Het zal worden ondergebracht in het
gebouw van de S.E.R. aan de Bezuiden-
houtseweg. en ambtenaren van de S E R.
zullen de nog resterende werkzaamheden
overnemen.
Verder zal het orgaan van de Stichting
„Sociale Voorlichting" worden opgeheven.
Aan de S.E.R. zal worden gevraagd zich
te beraden over de positie van het vrijko
mende personeel van de Stichting en de
mogelijkheid te onderzoeken of dit niet
door de S.E.R. kan worden overgenomen.