15
Met gymnasium-B naar de
theologische faculteit?
Schapen brachten in 1958
niet veel geld op
WVBERT
Universitaire studie
tendement dan voor
nu
lager
de oorlog
BOEKENPLANK
Raad Midden- en Kleinbedrijf fe
maakt bezwaar tegen prijzenwet
van
Nieuw-Guinea na de terugkeer
gouverneur Flatteel
nog geen
Voor 1959
r vB
:r
m
Export verliep zeer onregelmatig
Laatste ankerplaats
Ontmoeting van beroemdheden
1
Euromarkt-gelden
Bouw olieraffinaderijen
nabij Karlsruhe
Hoe staat het met
Maas-Rij nkanaal?
Merkwaardige ontdekking omtrent
kennis van moderne talen
Akten van bekwaam
heid voor beroeps-
keuzewerk
Katholieke modelschool
voor Horecabedrijven
Prof. dr. J. Bellefroid
dienaar van het recht
17e eeuwse werken over
Hngo de Groot
Vrachtwagen botste
tegen personenauto
Vóór snelle invoering Weduwen- en Wezenwet
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1959
RAGINA 3
Uitzonderingen
De leerlingenschaal
Geen lasten vastgelegd
Maasniel bij Roermond
Voorkom
heesheid door
regelmatig gebruik
van
Gymnasium B doet 't best
Waarde van moderne talen
Certificatie-cormnissie ingesteld
In Nijmegen begraven
Z. W. O.-subsidie
In dichte mist
Bestuurder zwaar gewond
Prij zenwet aantasting
Ondernemers functie
Publieke opinie
Ambtenaren
Voertaal-problemen
Nieuw ziekenhuis
J
is d'
k
idefM
laf"
;de"
c cr'
aa"'
ir I
A
an°"
lanê' I
rva11
en'f
V erlag
en van leerlingenschaal
dit
uor-
uf'
da'
dit
wot'
=ias-
eefl'
gee'
af'
t*
ad'
vet*
neü'
ia'!
d|
uee
of'1
3af'
ni*v
tin?'
vVC?
leb'
oP
va'
»ijze
0P
CiP'
ren'
}cb
V of
red'
roo'
195®
de Tweede Kamer vanmiddag
j, Wetsontwerp, waarbij de onderwij-
t(),rs »n beperkte mate toegang krijgen
j. dé universiteit had aangenomen,
het tweede onderwijsontwerp
11 de orde, waarvan de behandeling
t ',sdag was begonnen. Zoals men zich
herinneren gaat het hierbij om drie
«nten; Ten eerste de toelating van de
/jhnasium bèta's tot de faculteit der
's-GRAVENHAGE, 18 fcbr. 1959
®"eren en wijsbegeerte. Ten tweede de
'ating van de alfa's tot de me-
examens en ten derde die van de
ta's tot de studie van de theologie.
ta!?6' laatste punt had de meeste moeilijk-
u, h opgeleverd en misschien was dit
u,, Suist de oorzaak, dat de beide andere
wn,en in mindere mate struikelblokken
de minister van Onderwijs werden.
l.7en zal moeten toegeven, dat hij zelfs
kt' derde punt het toelaten dus van de
g!ta'6 tot de studie van theologie on-
5"heen knap heeft verdedigd.
Algemeen stelde hij. dat dit wetsont-
si ,rB allerminst een aanval is op de klas
je vorming. Zonder studie van de gees-
i.f^etensohappen is nooit een harmoni-
t. 6 vorming mogelijk in deze vertechni-
k rende wereld, aldus de minister. Hij
tC,alde er Goethe, Plato en Aristoteies bij.
J laatste liet hij zeggen, dat zuiver tech-
1 sohe wetenschap niet nuttig is. omdat zij
vennnuttig is. Hij erkende, dat het uiit-
lijdde'iijke doel is een zo algemeen moge-
,lse toegang tot de universiteit.
K>halve bij de heer Van Dijk (VVD)
(7stond daartegen dan ook niet het groot-
bezwaar. Het algemene argument was.
met een mindere kennis van het
de student niet voldoende zou zijn
l?°Bbereid voor de studie in de theologie,
vr- Cals kwam nu met de mogelijkheid
til,
>»15
OO*
!del
in?
rif'
pc»
to'
lil*1
Op
h«'
rif
in'
ra?
te'
ian
io-
ili-
ge-
ar*
(60-
ge-
de
af'
>e-
et-,
D«
90"
ret
•n'
ie5
n'l
jt'
sr®
e-
een colloquium aandragen, dat de
f^logisdhe faculteit in Utrecht zelfs
"t voor abituriënten van de HBS. die
3"® iedere klassieke vorming missen en
colloquium kao_ dan toegang Se_v®n
de theologische faculteit -na een
bf van niet meer dan één jaar aan de
diversiteit.
a '«genover het z.g. gebrek aan Grieks,
straks dreigt, stei'de de minister net
volkomen gebrek aan kennis van He<-
(reeuw6 Maar bovendien bestreed hij het
stelligste, dat het einddiploma gymna-
''Utn^bèta wat de klassieken betreft een
^Voldoende ondergrond zou geven voor
theologische studie. Het stond daar-
voor de minister ook vast. dat het
I Sonderingen zouden blijven, indien een
terlinig met eindexamen bèta theologie
gaan studeren. Zoals het ook een uit-
jOtldering is, dat een alfa aan de Land-
g eschO'01 in Wageniimgen gaat s<fcu-
ren. Doen deze feiten zich echter voor
is er voor dit vak zulk een belang-
^Uimg, dat de e.v. ontbrekende kennis
^Oedig zal worden aangevuld.
Of het vasthoudend betoog van de mi
ester veel mocht baten, zullen we mor-
e'h horen Er ie een amendement van de
Versteeg (AR) om deze mogelijkheid
theologische studie te doen vervallen
stn vole Kamerleden hebben hieraan hun
^Un toegezegd.
Morgen zal over dit amendement en
&v®r het wetsontwerp worden gestemd.
Het derde wetsontwerp op onderwijs-
TDein betrof de verlaging der leerlin-
jbhaal, welke intussen door het gebrek
ah leerkrachten niet voor 1968 is te ver
achten. Men vraagt zich af. waarom
er dan nü al mee komt. Dit is hier-
jb geschied omdat de minister deze ver-
voor de verschillende echoolty-
feh in drie fasen wil uitvoeren. Om dat
<le toekomst te kunnen verwezenlijken,
men nu reeds een plan opmaken en
i h nagaan hoe groot het gebrek aan
J^rkrachten en aan scholen is en hoe
daaraan tegemoet zal kunnen komen.
A?k zal men in die jaren kunnen bezien
v1 de in de drie fasen genoemde cijfers
'ctiening nodig hebben.
De heer Kleywegt (P.v.d.A.) had reeds
een amendement ingediend volgens het
welk men aanspraak zou kunnen maken
op een extra onderwijzer indien een klas
een bepaalde maximum-grootte over
schrijdt.
De meeste sprekers spraken zich uit
vóór het wetsontwerp en vóór het amen
dement Kleywegt (behalve de heer Ti-
lanus CH)), die het vreemde standpunt
innam, dat de minister met deze wet las
ten tot bedragen van zelfs 100 miljoen in
1968 op zijn opvolger zou leggen. Het
was volgens hem een onverantwoord»*
methode van wetgeving om nu al uitgaven
vast te leggen voor een toekomstig be
leid. Hij vond dit zelfs een niet verant
woorde schijnvertoning en was dus tegen
het wetsontwerp evenals tegen het amen
dement.
Nu had hij zelf de minister het argu
ment in handen gegeven om zijn betoog
te bestrijden. In art. 1 wordt namelijk
gezegd, dat de leerlingenschaal zal wor
den verlaagd op een door ons (de ipinis-
ter) te bepalen datum. De heer Tilanus
had blijkbaar niet beseft, dat juist hier
door geen enkel toekomstig 'beleid wordt
bepaald, omdat iedere volgende minister
die datum zo ver kan verschuiven als hij
zelf wil of nodig acht.
Minister Cals bracht hem dat dan ook
aan het verstand. De lasten, die hiermee
voor de toekomst worden opgelegd zijn
dusnihil, aldus de minister. Er wordt
hier niet onrechtvaardig vooruitgelopen
op een toekomstig beleid, er worden al
leen wettelijke belemmeringen weggeno
men voor dat beleid.
Maar evenzeer was de minister dan ook
tegen de suggestie van de heer Kleywegt
om de datum nu reeds in deze wet vast
te leggen. Dan zou men waarlijk onge
rechtigd vooruitlopen op een toekomstig
beleid. Bovendien, zo betoogde hij nog,
blijft bij iedere A. M. v. B. waaraan fi
nanciële consequenties zijn verbonden, het
budgetrecht van de Kamer bestaan.
Minister Cals vroeg de Kamer dringend
zich over dit wetsontwerp uit te spreken.
Want, zo zeide hij. wil de Kamer geen
verlaging, dan zullen de kweekscholen
moeten worden gewaarschuwd de toeloop
van leerlingen ernstig af te remmen, daar
reeds in 1962 een onderwijzersovensc-het
van rond 2500 wordt verwacht.
Het amendement Kleywegt achtte de
minister overbodig, daar wat hij wil ook
volgens de bepalingen van de huidige wet
geving mogelijk is.
Ook over dit wetsontwerp en amende
ment zal morgen bij de aanvang van de
vergadering worden gestemd.
Zonder debat of hoofdelijke stemming
heeft de Kamer tenslotte het wetsontwerp
tot vereniging van de gemeenten Opmeer
en Spanbroek en dat tot wijziging van de
grens tussen de gemeenten Alkemade en
Woubrugge goedgekeurd. Enig debat ver
oorzaakte het voorstel tot samenvoeging
van de gemeenten Roermond en Maasniel.
De heer Kodde (S.G.), zelf burgemeester,
was van oordeel, dat deze samenvoeging
niet nodig is. Hij meende, dat het be-
Na-bij Karlsruhe zullen aan de oever van
de Rijn twee grote olieraffinaderijen wor
den gebouwd, aldus is door autoriteiten
te Karlsruhe en Stuttgart bekend ge
maakt.
Eén der raffinaderijen zal worden ge
bouwd door de Deutsche Erdöl A.G. De
bouw zal DM 300 miljoen kosten. De an
dere raffinaderij wordt gebouwd door de
Esso A G.
In de bekendmaking wordt verder ge
zegd'dat de olieleid,ing van Marseille naar
Straatsburg waaraan momenteel wordt
gewerkt later nog 80 kilometer zal wor
den doorgetrokken tot Karlsruhe. Deze
verlenging zou ongeveer DM 200 miljoen
kosten en omstreeks 1963 kunnen zijn vol
tooid. Via de leiding zou jaarlijks ca 15
miljoen ton ruwe olie naar de raffinade
rijen te Karlsruhe kunnen worden ver
voerd.
Sedert geruime tijd heeft men niets
meer gehoord over de plannen voor de
aanleg van een kanaal van de Maas naar
de Rijn. Het Tweede-Kamerlid Maenen
is daarover wat ongeduldig geworden.
Schriftelijk heeft hij daarom aan de mi
nister van Verkeer en Waterstaat ge
vraagd of deze bereid is inlichtingen te
verstrekken over de stand van de studie
inzake verwezenlijking van deze scheep
vaartverbinding van Arcen naar Ruhrort
of via een ander tracé.
zwaarlijk is een agrarische gemeente te
voegen bij een stedelijke en vond, het vol
doende wanneer Roermond werd uitge
breid met dat deel van Maasniel, dat deze
gemeente wil afstaan. Hij zou dan ook
tegen stemmen.
De heer Beernink (C.H.) was daar tegen
over van oordeel, dat men met de samen
voeging moet akkoord gaan met het oog
op de streekontwikkeling.
Minister Struycken betoogde eveneens,
dat het voor de streekontwikkeling nodig
is, dat het door het wetsontwerp beoogde
centrum van het streekplangebied wordt
gevormd. Hij meende o.a., dat de land
bouwgronden bij samenvoeging langer
zullen kunnen behouden blijven dan wan
neer er twee gemeenten zijn. die elk eigen
belangen hebben.
Het wetsontwerp werd tenslotte met al
leen de stem van de heer Kodde tegen
goedgekeurd. Daarna werd de vergadering
gesloten. F. S.
Op een hoekje van een grote scheeps-
sloperij in Hamburg staat een een
saam groepje ankers in het steeds
hoger wordende gras. Soms is er nog
urel een gegadigde voor een „net
tweedehands ankertje".
Op de algemene vergadering van het
Texelseh Schapenstamboek in Noord-Hol
land heeft de voorzitter, de heer A.
Koopmans, zijn teleurstelling geuit over
de financiële resultaten in 1958. De prij
zen, die werden betaald voor lammeren
en oude schapen waren tamelijk laag,
terwijl de wolprijs ook minder was. De
export van vlees nam aanzienlijk toe, doch
ook hier waren de prijzen te laag.
De fokker heeft verleden jaar voor zijn
dieren een lagere prijs ontvangen. Als er
wmst w>erd gemaakt, belandde deze bij de
schapenweider. Wel waren de fokkers in
dc gelegenheid hun uitstoot (het teveel aan
dieren) tegen lonende prijzen te verkopen.
De proeVen hebben aangetoond, dat lang,
stikstofhoudend gras de groei van schaap
en lam niet op de juiste wijze bevordert.
Dit was tegen de verwachtingen. Geble
ken is, dat een geringe stikstofgift en voor
al veel omweiden betere groeiresultaten
opleveren.
Er werden in het afgelopen Jaar meer
ooien ingeschreven in het stamboek en
minder rammen. in totaal staan thans
8809 ooien en 588 rammen onder contro-
le.
Het sterftecijfer is nog steeds hoog. Dit
vindt niet alleen zijn oorzaak in het aantal
doodgeboren lammeren doch komt ook om
dat de boer niet altijd bij de geboorte aan
wezig is.
In totaal werden dit jaar 3936 vachten van
geregistreerde ooien gekeurd; het gemid
deld gewicht was 5,1 kg het totaal
20.092 kg. Opmerkelijk is de kwaliteits-
stijging bij op een na alle groepen.
in het afgelopen jaar werden 583 scha
pen geëxporteerd, o.m. naar Engeland.
Frankrijk. België en Spanje cn voor het
eerst ook naar Polen, De prijzen waren
niet hoog, doch de gezondheidstoestand
van de dieren was dan ook niet uitstekend.
Zwitserland nam samen met Zweden 5542
lammeren voor de slacht af, terwijl in to
taal voorts ruim 5 miljoen kg vlees werd
geëxporteerd.
De export van schapen verloopt, zo
bleek uit de vergadering, over een geheel
jaar gezien zeer onregelmatig. In de
aansluiting op de vooroorlogse sta-
Lls'ieken van het hoger onderwijs heeft
C.B.S. thans dc eerste uitkomsten
ah een nieuw onderzoek naar de studie-
hesultaten der studenten gepubliceerd. De
.i^blikatie die zich beperkt tot dc stu-
Jphten, die binnen 6'i jaar voor een kan-
'"aatsexamen slaagden, toont aan. dat
fei] diepergaande analyse van de studie-
(®sultaten op basis van een beperkt aan-
a' Persoonsgegevens mogelijk is. Aehter-
tevolgcns worden behandeld: rendement
J1 studieduur in het algemeen, de invloed
iah vooropleiding, milieu cn leeftiid. de
rj 'ekenis van eindcxamencijfers VHMO,
Propacdcuse als &elcctiedrempel en het
'•"anderen van studierichting.
Ptt'voerig wordt ingegaan op dc reali-
Jr'tewaardc der verschillende conclusies.
name van die over de betekenis der
'hdexamencijfere.
q, Eiikele algemene conclusies waartoe het
komt, zijn o.a.-
p., ®t percentage mannelijke en vrouwe-
studenten dat (ongeacht faculteit)
Jhnen 6V2 jaar geslaagd is voor een kan-
o'baatsexamen is vrijwel gelii'k nl. resP;
en 61%». Hierbij zijn inbegrepen de 4
Speent; van de mannen en 3 procent van
f' vrouwen die slaagden in een andere
acUlteit dan waarin zij hun studie be
nnen.
Berekend wei-d, dat het uiteindelijke
'••dement waarschijnlijk gemiddeld 5
?f°cent lager zal liggen dan dat van dc
'Ooroorlogse studentengeneraties, terwijl
jj? gemiddelde studieduur niet of nauwe-
is toegenomen, behalve in wis- cn
techniek en diergenccs-
hnde.
Bij onderscheiding van de studenten
Taar vooropleiding blijkt, dat onafhan-
van de faculteit waariij zij gaan
studeren. 55 procent van de mannelijke
studenten met hbs-a-diploma, 71 pet.
van die met hbs-b-diploma, 78 pet. van
de alpha's en 84 pet. van de bèta's bin
nen 6V2 jaar een kandidaatsexamen
heeft afgelegd. Bij de vrouwelijke stu
denten liggen alle percentages ongeveer
10 procent lager. Deze verschillen blij
ven bestaan, wanneer men een nadere
onderverdeling maakt naar sociaal
milieu.
Ook blijkt er een duidelijk verband
tussen het gemiddelde eindcxamencqfer
voor moderne talen cn de rcsultatei
resp. de duur van de universitaire studie,
ongeacht in welke faculteit. Hoe hoger
cijfer, hoe hoger rendement en hoe korter
studieduur.
Daarnaast is aandacht besteed aan de
gemiddelde eindcxamencijfers voor wis
kunde resp. voor natuur- en scheikunde.
De uitkomsten leveren vooralsnog geen
helder beeld, aldus de pufolikatie. Studen
ten me', veel hoge eindexamencijfers ko
men niet voor in de verschillende facul
teiten. Zij zijn relatief het talrijkst in
wis- en natuurkunde en in technische
wetenschappen, waar de helft der studen
ten niet alleen hoge cijfers heeft in wis
kunde of natuur- en scheikunde, doch
ook gemiddeld een 7 of meer voor de mo
derne talen.
Tenslotte wordt erop gewezen, dat de
termijn van 6'A jaar onvoldoende is om
een bevredigende indruk te krijgen van
het aantal geslaagden voor het kandi-
daatexamen in de technische wetenschap
pen. 64 procent der studenten slaagde
voor het propaedeutisch exainen in deze
studierichtingen waarschijnlijk zal bijna
90 procent hiervan het kandidaatsexamen
afleggen, aldus het C.B.S.
BIJ HAAR BEZOEK AAN DE
KONINKLIJKE OPERA TE
LONDEN had de Italiaanse opera
zangeres Maria Callas een ontmoe
ting met haar eveneens zo be
roemde Duitse collega Elisabeth
Schwartzkopf (rechts).
Gisteren heeft de secretaris-generaal
van het ministerie van Sociale Zaken en
volksgezondheid, mr. J. H. Kte'tte, de
commissie tot certificatie van beroeps
keuze-adviseurs geïnstalleerd in aanwe
zigheid van vertegenwoordigers van or
ganisaties, die nauw bij het beroepskeuze-
werk zijn betrokken.
De commissie heeft tot opdracht akten
van bekwaamheid als beroepskeuze-advi
seur uit te reiken aan personen, die aan
bepaalde eisen van opleiding en praktische
ervaring voldoen. Aanleiding tot he»t
Instellen van de commissie is het feit,
dat de titel van beroepskeuze-adviseur
hier te lande (nog) niet is beschermd,
zodat een ieder zich beroepskeuze-advi
seur kan noemen en als zodanig kan op
treden.
De commissie is samengesteld uit twee
vertegenwoordigers van de directie voor
de arbeidsvoorziening en twee vertegen
woordigers van het centraal comité van
samenwerking inzake voorlichting bij be
roepskeuze.
Drs. mr. Knook ls voorzitter, drs. Bey
ers te Rotterdam, secretaris-
Aan de Reynaert de Vosstraat in Am
sterdam-West, zal een katholieke model
school voor de Horecabedrijven worden
gebouwd, de eerste in Nederland, die met
een volledig wordt ingericht voor de op
leiding van koks. kelners bakkers en ban
ketbakkers Deze school ..St -Hubertus"
genaamd, zal maximaal 700 leerlingen tel
len Dirécteur is de heer M. F. Ch van
Dijk, architecten de heren A. Evers en
G. J. M. Sariemijn.
„Als docent leerde h(j met groot talent
het recht, maar ook in zijn eigen leven
als christen is hij de dienaar van het
recht geweest". Dit zei gisteren in de aula
van dc Nijmeegse universiteit prof. dr. F.
Cerutti, tijdens een plechtige rouwzitting,
die daar werd gehouden ter nagedachte
nis van de zaterdag overleden prof. mr. J.
Bellefroid, oud-hoogleraar aan de r.-k.
universiteit te Nijmegen cn oud-lector van
de hogeschool te Luik.
Omstreeks half twaalf gistermorgen
werd in de dekenale St.-Antoniuskerk aan
de Groesbeekseweg een plechtige Re
quiemmis opgedragen door mgr. drs. C.
van Dijck. Zowel uit universitaire krin
gen als van de zijde van de burgerij was
er veel belangstelling. Bijna alle profes
soren van de universiteit waren in de kerk
aanwezig en verder o.m. de oud-hoogle
raren dr. F. van Welie, dr. A. Pompe OFM
en dr. G. Brom.
Gistermiddag is het stoffelijk overschot
van prof. Bellefroid ter aarde besteld in
het familiegraf op het kerkhof „Jonker
bosch".
herfst was er een plotselinge grote vraag,
hetgeen de boeren voor moeilijkheden
stelde. Mede i.v.m. de Euromarkt werd
gevraagd maatregelen te treffen om de
export meer over het gehele jaar te
verdelen.
De Nederlandse Organisatie voor Zuiver
Wetensdhappelijk Onderzoek heeft dr.
Jacob ter Meulen. oud-bibliotihecaris van
het Vredespaleis, een subsidie verleend
voor de uitgave van een geannoteerde bi
bliografie van zeventiende-eeuwse werken
over Hugo Grotius. Zoals bekend, lieten
dr. J. ter Meulen en dr. P: J. J. Diermans-
se in 1950 een door hen samengestelde bi
bliografie van gedrukte werken van Hugo
Grotius verschijnen welke zich in een.
grote belangstelling mocht, verheugen
Als gevolg van dc zeer dichte mist
het zicht bedroeg nauwelijks tien meter
heeft zich op de Baronielaan te Tilburg
gisteravond een aanrijding voorgedaan, i
tussen een van Breda komende vracht
auto met aanhanger en een uit de rich- i
ting Eindhoven naderende personenauto.1
De bestuurder van de vrachtauto meen
de op het kruispunt Baronielaan-Gilzer-
baan in de mist van rechts verkeer te
zien naderen en begon te remmen. Hij
kwam daarbij op het linkerweggedeelte
terecht en botste daar tegen de juist pas- j
serende personenauto. Deze werd hier
door vrijwel geheel vernield, terwijl de
bestuurder, de 31-jarige elektrotechnicus
P H Rieder uit Den Haag met zware
verwondingen, vooral aan het hoofd. naar;|
het St.-Elisabethziekenhuis te Tilburg
moest worden vervoerd.
..Paus Joannes XXIII", door mgr Al
berto Gio-vannetti. Uitgeverij Paul
Brand, N.V, Eussum.
HET ZIET EK STEEDS meer naar uit,
dat Paus Joannes XXIII een zeer bijzon
dere Paus zal worden. Een figuur, ge
heel verschillend van zijn grote voorgan
ger. Pius XII. maar die in de korte tijd
van het pontificaat," hetwelk thans achter
ons ligt, reeds op tal van wijzen van zich
heeft doen spreken met eerbied, ontzag.
I verwondering en bewondering. Verwonde-
1 ring om de manier waarop de om zo te
zeggen geestelijke ballingschap van de
Paus in het Vaticaan doorbrak en zich
in dc letterlijke zin van het woord onder
zijn schapen begaf, waarin Pius XII Hem
overigens gedurende de veelbewogen oor
logsjaren is voorafgegaan.
Meer dan verschillende Zijner voorgan
gers heeft Joannes XXIII direct tot het
hart van de mensen gesproken. En het
valt daarom alleszins toe te juichen, dat
er nu reeds een boek over Hem verschijnt,
een boek. hetwelk overigens zeer zeker
geen standaardwerk is en sterk populair
is afgestemd maar dat Hem toch in tal
van aspecten van Zijn interessante per
soonlijkheid nader belicht, waarbij Hij ge
volgd wordt gedurende de voornaamste
perioden van zijn buitengewoon gescha
keerde levensloop.
De schrijver, die verbonden is aan het
Pauselijk Staatsecretariaat, heeft samen
met een pakkende karakteristiek korte
overzichten samengesteld, waarin hij weer
geeft de jeugd van de Paus. Zijn studie
jaren bij en in Bergamo. Zijn militaire
diensttijd, terwijl hij Hem dan volgt in
Zijn diplomatieke carrière: te Sofia. Is-
tanboel (Constantinopel) en Athene, ver
volgens te Parijs, om hem daarna gade
te slaan als patriarch van Venetië.
De volgende hoofdstukken van het alles-
ken op het terrein van de prijzen. Het
thdns ingediende wetsontwerp bevat naar
zijn mening echter onvoldoende waarbor
gen voor een rechtvaardige toepassing van
de gevraagde bevoegdheden.
Daarom uit de raad de wens. dat de
minister pas dan prijsmaatregelen zal
treffen als hij tevoren het advies van
een commissie heeft ingewonnen, waarin
de betrokken bedrijfsgenoten vertegen
woordigd zijn of van publiekrechtelijke or
ganen, zo deze in die sector bestaan.
Achteraf zal aan de Staten Generaal goed
keuring moeten worden gevraagd door
middel van een bekrachtiging bij een
wet.
De heer Koops (Kath. Middenstands
bond) diende een amendement in. dat in
hield. dat een dergelijke bekrachtiging
binnen 3 maanden na afkondiging van de
prijsmaatregel zou moeten worden inge
diend. Met algemene stemmen werd dit
aangenomen.
Bovendien acht deraad het wenselijk,
dat prijsmaatregelen niet langer dan een
jaar gelden. Daarna zal de procedure
opnieuw moeten beginnen. De minister
tenslotte zal op korte termijn moeten ant
woorden wanneer een gedocumenteerd
verzoek om ontheffing is ingediend.
Tijdens de vergadering bleek men veel
prijs te stellen op een nadere uitwerking
van de kwestie der minimumprijzen. Hier
over zal door de sociaal-economische com
missie een nieuw rapport worden uitge
bracht. Behandeling van de ontwerp-ad-
viezen van de commissie Euromarkt
werd, vanwege het gevorderde uur. tot
een volgende vergadering uitgesteld.
Beide adviezen die werden aangenomen
zullen gepubliceerd worden, zodat zij bij
de behandeling in de Kamer bij de dis
cussies betrokken kunnen worden.
De raad zal zich echter niet met een
adres tot de Tweede Kamer richten.
(Van onze Haagse redactie)
De Raad voor het Midden- en Klein
bedrijf heeft zich gisteren de gehele dag
bezig gehouden met voornamelijk twee
onderwerpen te weten het ontwerp We
duwen- en Wezenwet en het ontwerp Prij
zenwet.
Omtrent het eerste onderwerp kwam
men na uitvoerige beraadslagingen tot
dezelfde conclusie als waartoe de sociaal-
economische commissie van de Raad
reeds gekomen was. De thans bestaande
weduwen- en wezenverzekeringen voor de
werknemers in het midden- en kleinbe
drijf worden onvoldoende geacht. Daar
om acht de Raad het wenselijk, dat de
algemene weduwen- en wezenverzekering
zo spoedig mogelijk wordt ingevoerd.
Een zeer lange discussie ontstond ook
over de verzekering van weduwen vanaf
45 jaar.
De raad acht het wenselijk, dat zonder
voorbehoud die weduwen op het moment
dat het jongste kind 18 jaar wordt of
waarop haar invaliditeit ophoudt, toch in
het genot blijven van een pensioen van
f 1326.
Voorts zou overwogen dienen te wor
den, dat weduwen, die op het moment,
dat zij niet meer aan de voorwaarden
voor het verkrijgen van pensioen voldoen
nog geen 45 c.q. 50 jaar zijn, een blij
vend pensioen ontvangen volgens een glij
dende schaal.
De prijzenwet wordt door de Raad als
een aantasting van de ondernemersfunctie
beschouwd, aangezien zij een ingrijpen
van overheidswege in de prijsvaststelling
inhoudt.
Wel erkent de Raad. dat de overheid
over zekere bevoegdheden moet beschik-
zins leesbaar boek werden gewijd aan de
Pausverkiezing, de eerste radioboodschap
van de Paus en besluit met een beschou
wing over de eerste dagen van Zijn pon
tificaat.
Vaak laat de schrijver anderen aan het
woord, tot een werkelijke levensbeschrij
ving kwam hij niet. Maar hiervoor is het
eigenlijk nog te vroeg, óók., wat betreft
het doel van deze uitgave. Dit prijzens
waardig doel is, de mensen nader tot
Paus Joannes XXIII te brengen. Wiens
daden Hem telkens weer in het centrum
der belangstelling plaatsen, zoals nu weer
met het nieuwe Concilie.
De vertaling geschiedde door Hugo van
der Heijden pr-, pastoor van Oud Beier
land. We hebben zo het vermoeden, dat hij
de tekst in belangrijke mate bewerkt heeft.
Mocht dit zo zijn. dan valt het dubbel te
bejammeren, dat hij vooral wat de jeugd
van de Paus betreft, de beschrijving van
diens geboorteoord en van het patriarchale
paleis te Venetië, geen gebruik heeft ge
maakt van al hetgeen hieromtrent in ons
blad. speciaal in het grote kroningsnum
mer gepubliceerd werd.
We misten daarbij een gedetailleerde
beschrijving van de bezoeken door mr.
Roncalli aan ons land gebracht en voorts
anekdoten omtrent de Paus, diie Neder
landse lezers stellig zullen interesseren.
Wellicht zal in een tweede druk, welke
o.i. stellig nodig zal zijn. dit nadeel ver
holpen worden. Of er verschijnt misschien
een ander, vollediger boek elders..
Maar één ding staat vast, zowel uitge
ver als vertaler hebben er uitstekend aan
gedaan, dit inleidende boek zo snel moge
lijk voor de Nederlandse katholieken en
voor vele andersdenkenden beschikbaar te
stellen. Het is met interessante foto's ver
lucht en keurig uitgegeven, zodat het een
waardevol bezit kan genoemd worden, een
mooi geschenk, zowel voor jongeren als
ouderen.
K. H.
(Van onze correspondent)
HOLLANDIA, februari.
Het interview dat gouverneur Flatteel
bij zijn terugkomst op Biak, aan Radio-
Omrocp-Nieuw-Guinea toestond, hield an
dere vragen en andere antwoorden in dan
de persconferentie van gouverneur teza
men met ministers Helders vóór zijn ver
trek. In Nederland trokken de mededelin
gen over de onderhandelingen met de
„international Nickel" ac aandacht. De
mineralen-voorkomens op de eilanden
rond de Vogelkop, die geruime tijd gele
den werden aangetoond, zullen nu toch
geëxploiteerd worden. Dit heeft in Nicuw-
Guinea grote voldoening gewekt. Anders
ligt 't met de inlichting dat de oliebo
ringen T/an de Ncderlands-Nieuw-Guinea-
Petrolcummaatschappii voortgang vinden.
Bij het interview op Biak zijn hier geen
nadere vragen over gesteld. Het is op
Nieuw-Guinea maar al te wel bekend, dat
deze boringen plaats vinden in het kader
van een exploratie, die in 1960 zal wor
den afgesloten.
De honderden Papoea's, die in de olie
plaats Sorong ontslagen werden en bij het
gouvernement geen emplooi konden vin
den, zullen het optimisme van minister
Helders vermoedelijk niet delen. Reeds nu
ls het duidelijk dat de gouvernements-
vestiging te Remoe. nabij Sorong dezelfde
geschiedenis gaat. krijgen als een soort
gelijke stichting bij het olie-plaatsje Steen,
kool, dat. voor de oorlog belangrijk, aan
betekenis verloor, zodat de gouvernement
vestiging een te zware investering werd
voor de verminderde actualiteit. Ook het
verhaal van de lie-vondst nabii Puri in
Australisch Nieuw-Guinea wil er in Nieuw
Guinea niet goed in. want het Australi
sche grapje om niet meer te spreken
van Puri maar van Aqua Puri wegens
het dubieuze mengsel, dat bij de boring
omhoog kwam, is op de Nederlandse helft
evenzeer bekend. Aan de andere kant'
wordt er wel gehecht aan de jongste on
derzoekingen van de olie-maatschappij
in de Meervlakte (noordoost-Nieuw-Gui-
nea). waar een veldgroep belangrijk ex-
ploratief werk doet door via de boven
loop van de Idenburg-rivier door onver-
kend terrein te trekken.
De vragen op Biak concentreerden zich
voornamelijk rond het punt, of er dit
jaar in Nieuw-Guinea via de Euromarkt
over meer geld beschikt zal kunnen wor
den. Die belofte kon gouverneur Plat-
teel niet geven. Er moet dus verder ge
werkt worden met de krappe huidige be
groting.
Vooral op Biak was men geïnteresseerd
in de mededeling, dat er regionale zen
ders komen, die programma's gaan bieden
in o.a. de streektaal. Biak zelf krijgt dus
geen zender van groot belang om de In
donesische propaganda te overstemmen.
De bespreking van gouverneur Piatteel
om te komen tot een wetgevend lichaam
op de wat voorlijke Schoutencilanden is
een stoutmoedige stap; hiermede zou de
gouverneur zelfs verder willen gaan dan
de commissie-Bewindsregciing, die dit on
derwerp in een rondreis over Nieuw-Gui
nea aan nauwkeurige studie onderwierp,
hetgeen bewondering gewekt heeft.
De pers in Nederland was geïnteres
seerd in de oprichting van het onafhan
kelijke dagblad de „Nieuw-Guinea Koe
rier". waarvoor, de overheid een garan
tie verleende maar in Nieuw-Guinea
achtte men de informatie van gouverneur
Piatteel niet volledig, omdat 'n weekblad
van de Stichting „De Katholieke Pers"
„De Tifa" inmiddels aan zijn vierde jaar
gang begonnen is en veel gedaan heeft
voor de opinievorming vooral op het stuk
van onafhankelijke voorlichting. Het wa
re juister geweest als de gouverneur er
kend bad, dat de uitgave van het dage-
Tijkse nieuwsbulletin van het gouverne
ment. waarin gezift nieuws gepresenteerd
werd, tenslotte gestaakt is onder de aan
houdende druk.
Intussen snelt de binnenlandse Nieuw-
Guinea-politiek met het nieuwe jaar al
weer een nieuw stadium in. Het eerste
bericht van belang is, dat er een com
missie zal worden ingesteld om de status
van de ambtenaar op Nieuw-Guinea aan
een nader onderzoek te onderwerpen. Het
ambtenarenvraagstuk is door de oprichting
van het Georganiseerd Overleg, een ge
spreksforum tussen de regionale afdeling
van de A.R.K.A., van 't Christelijk Werk-
nemersverbond en van de overheid, tot
een actueel vraagstuk geworden. De toe
nemende vraag, vooral ook van Missie
en Zending om het gouvernementsappa
raat te papoeaniseren heeft bewerkt dat
een van de belangrijkste punten is gewor
den; de status van rijksambtenaar voor
de Nederlandse ambtenaar in een corps
van bijstand dat het voorbijgaande van
de Nederlandse hulp accentueert. Dit punt
wees minister Helders in zijn jongste Me
morie van Antwoord bij de bespreking
van de Nieuw-Guinea-begroting in de
Tweede Kamer nog zonder veel argumen
tering af. In 'n tijdsbestek van enige we
ken is dit punt echter herbeschouwing ge
gund op Initiatief van de gouverneur."
Verder heeft men in Australisch-Nieuw-
Guinea en Papoea besloten alle subsidie
verleningen aan scholen, die geen Engels
doceren, in te trekken. Gezien in het licht
van de nauwere samenwerking tussen
Australisch en Nederlands Nieuw-Guinea
moet men verwachten, dat ook in de Ne
derlandse helft van het eiland het vraag
stuk van de voertaal een nieuwe actua
liteit krijgt. In het Australische gedeelte
hield men het tot op heden nog bij „Pid
gin-Engels" en bij de streektaal Motu.
zoals men in Nederlands-Nieuw-Guinea
nogal wat consideratie met het Malei-
heeft. dikwijls tot schade van het onder
wijs in het Nederlands.
Ook tegen het Nederlands bestaan ech
ter gefundeerde bezwaren, omdat de beide
grote buurlanden van Nederlands-Nieuw-
Guinea respectievelijk op het Indonesisch
en op het Engels georiënteerd zijn. Het
laat zich aanzien, dat deze kwestie door
de Raad van Volksontwikkeling, waarin
Missie en Zending zeer sterk vertegen
woordigd zijn, in behandeling zal worden
genomen naar aanleiding van de Austra
lische vooruitstrevendheid. Met het advies
van die raad, waarin ook de vooraanstaan
de Papoea Nicolaas Jouwe zitting heeft,
zal het gouvernement waarschijnlijk ook
een andere taalpolitiek moeten kiezen.
Intussen worden de vergaderingen van
de Adviserende Raad te Hollandia. een
gemeenteraad-in-aanleg belangstellend te
gemoet gezien, omdat het aantal au
tochtone leden van drie sedert kort op
zes is gebracht. Dit is niet het eni
ge wat in de komende maanden aan
dacht voor Hollandia zal vragen, want
binnen enige tijd zal het nieuwe, moderne
centrale ziekenhuis in gebruik genomen
worden, dat met 350 bedden in het Pacl-
fic-gebied een instituut van belang is. Ja
renlang heeft de bouw van dit ziekenhuis
een zware last op de begroting van Nieuw-
Guinea gelegd omdat het 9 miljoen gul
den gekost heeft, d.i. 25.000 per bed,
nog weinig in vergelijking tot de bedra
gen die in Nederland aan een ziekenhui»
gespendeerd worden.
In de „ministerraad" te Hollandia. de
Raad van Diensthoofden, zag men het de
buut van baron Van der Pelz als direc
teur van Financiën. Directeur Roozenboom
stond voor hem op en kreeg zelf Eco
nomische Zaken, waar de sector land
bouw voor de komende tijd van het groot
ste belang is in verband met de toenemen
de produktie van cacao. Omdat het be
leid van de heer Roozenboom op Finan
ciën niet steeds gunstig beoordeeld ls,
verwacht men dat hij scherp op zijn me
dewerkers bij Economische Zaken zal toe
zien. Er is nogal wat speculatie gaande
over de herbezetting van Culturele Zaken
waar een vacature ontstond toen gou
verneur Piatteel onverwacht de enige ka
tholiek zijn vertrouwen opzegde naar aan
leiding van de oprichting van een katho
lieke middelbare school te Hollandia. Dat
deze zaak nog niet uit de doeken is ge
komen nadat de gouverneur in Nederland
persoonlijk een toelichting heeft kunnen
geven, heeft sterk de aandacht getrokken.
De wat kille sfeeV in de Raad van Dienst
hoofden en andere advies-colleges tegen
over de gouverneur vormt in het Nieuw-
Guinea-beleid een obstakel; algemeen be
staat de indruk dat Nieuw-Guinea-erva-
ring van gezaghebbende figuren hierdoor
ongebruikt blijft.
