Dagblad voor Schiedam en omstreken
Duizend voetangels en klemmen
op weg van de informateur
Communisten
Amerikaans bedrijf bonwt
Elten
m
regeren Irak
Extra militaire liulp voor
NATO-landen
„Discover 1"
uit zijn baan?
Eisenhowers redevoering door het
Westen enthousiast ontvangen
Italië wil deelnemen aan
de ministersconferentie
Aller ogen zijn gericht ep
nieuw regerings(bee!)d
Zolang SER-advies ontbreekt geen
concreet program (eis van PvdA)
mogelijk
Gereedschap voor olieboringen
Hoog bezoek aan
Belgisch Kongo
Opbouw in Oostelijk Flevoland
Voor 400 miljoen dollar
Zendtijd voor de
politieke partijen
Dertig studenten van
Dresdens Hogeschool
gearresteerd
MacMillan en Lloyd
naar Canada
WOENSDAG 13 MAANT 1959
KV.P.-voorkeur: Brede
basis
Nieuwe methode voor
opsporen van tumors
HONDERDEN TELEGRAMMEN
Groei der bevolking
N is een apparaat, vervaardigd door
Wachten lot mei
Smalle basis zonder P. v. d. A.
k,
Nieuw schema ivordt opgesteld
Frankrijk
Sovjet-Unie
Duitsland
Hoofd koel houden
Italië wil meepraten
Bijna al weer 300.000 boven
de elf miljoen
HET WEER
VOOR MORGEN
OOSTELIJKE WIND
nieuwe schiedamsche courant
Keuze uit vier stoelen
voor
de
regering
het zaO zeker geen vier maanden mogen
duren, voordat een kabinet, hoe dan ook,
is geformeerd.
Prof. Beel heeft a] deze mogelijk
heden nu twee dagen bestudeerd. In
de komende dagen zal hij ze nu gaan
aftasten, waarschijnlijk op de wijze
van afstrepen, totdat tenslotte de enige
mogelijkheid overblijft voor de toe
komstige kabinetsformateur. Het is te
hopen, dat hij zo werkt, dat alles
onderzocht zijnde de eerst aange
wezen formateur niets anders kan doen
dan slagen.
's-GRAVENHAGE, 18 maart 1959.
(Van onze parlementaire redacteur)
Uizend voetangels en klemmen liggen er op de weg van de informateur prof.
eel. In de twee afgelopen dagen, toen hij bezig was zich te oriënteren in de
politieke problemen, waarmee hij nu te maken zal krijgen, gonsde het in Den
'aag begrijpelijkerwijze van meningen en veronderstellingen.
>t de socialistische pers is het duidelijk, dat men het in die kringen niet hele
maal eens is met de aanwijzing van prof. Beel als informateur, men had daar
'cver een opdracht gezien aan prof. Romme of prof. Oud, kennelijk om dan te
•tonen juichen over de mislukking van hun poging. Wei erkent men in socia
'Vische kring, dat de aanwijzing van een formateur tot tijdverlies had kunnen
"'den, omdat de kans groot was, dat hij toch niet zou slagen.
*toe staat het echter m andere kringen?
e veel mogelijkheden ziet men daar voor
formateur n-iet.. En dus acht men het
jV'S't, dat er eerst een informabieopdracht
gegeven.
De gedachte, waarnaar de K.V.P. uM-
jpBt. ]s voldoende bekend. Prof Romme
er. na de crisis to december en tij-
de verkiezingscampagne nooit twijfel
r laten bestaan. d«t hij hoopte de PvdA
v«er to de regering te zien terugkeren.
K.V.P zou primair aldus verneemt
nu, liefst een brede basis zien. par-
Jhentair of extra-parlementair.
2o dit onmogelijk zou blijken, dam zou
biets anders overblijven da,n een smalle
dat wil zeggen een regering van de
vd.A. met de K.V.P
^laar in beide gevallen staat één ding
Vast en dat is: dat de P.v.d.A. alleen zal
/'"en meewerken aan een parlementair
.^binet. De herrie is immers in de Twee
e Kamer begonnen, toen de heer Burger
«e
andere regeringspartijen
zich niet
Ofi
Vi
verweet, dat
zich niet hielden aan het regerings-
°Sram, waarop van de andere zijde
er<l betoogd, dat men zich bij de forma-
daarop niet had vastgelegd.
'ntussen zit men nu met het feit, dat er
l>08 geen SER-advies is over de huren
5,1 de subsidies en dat er dus eigenlijk
er in dat geval van medewerking van
P.v.d.A. geen sprake zal zijn.
de
geen concreet program is te maken
indien er geen concreet program is,
'h er ook geen sprake zijn van een par-
^toentaire binding. Zodat, wanneer de
'v-d.A. een parlementaire binding eist,
Dre gedachte komt dan op, waarom men
niet zou wachten tot de datum van 1 mei,
waaroo het SER-advies zou zijn beloofd.
Ten eerste staat die datum natuurlijk
geenszins vast. Maar tweedons kan men
de kabinetsformatie toch moeilijk bevrie
zen totdat de SER zijn advies heeft uit
gebracht. Dan zou pas daarna de formatie
een aanvang kunnen nemen met de be
studering van het SER-advies, het opma
ken van het program en alles wat daar
tenslotte nog achteraan komt Dan zou het
wel eens juni of juli of nog later!
kunnen worden, voordat een nieuwe re
gering zou zijn gevormd.
Met de herinnering aan de smadelijke
formatie va,n 1956. die n,iet minder dan
vier maanden duurde moet dit nu in ieder
geval worden voorkomen.
Formeert men echter zooder een SER-
advies, dan kan men niet verder komen
dan tot een aantal richtlijnen. Mogelijkhe
den daarvoor zijn wel aanwezig, maar ook
dan komt weer de moeilijkheid, dat de
PvdA niet zal willen meeregeren op richt
lijnen zonder binding aan de fracties. Een
brede-basiskabtoet met, de P.v.d.A. par
lementair of extra-parlementair lijkt
dus wel uitgesloten, evenals een emalile-
basiskabinet.
Dc naastbijliggende mogelijkheid is dan
een kabinet op smalle basis, een christelijk
kabinet aangevuld met enkele liberale
figuren, onder katholieke leiding en los
staande van de fracties in de Kamer.
Men vraagt zich in politieke kringen
af. waarom dat geen kabinet van de drie
rechtse partijen zou kunnen zijn met nor
male deelneming van de VVD In recht
se knngen echter ziet men natuurlijk
liever niet een oppositie van alleen de
P.v.d.A. En bovendien wij schreven dat
reeds eerder zal de VVD zeker niet
willen meewerken aan de totstandkoming
van een algemene binderbijslagverzeke-
ring, die de K.V.P als nummer een op
haar programma heeft gezet. Zelfs nog
tijdens de verkiezingen.
Voor een rechts kabinet van alleen de
christelijke partijen is de basis precies te
smal Aangevuld met enige buiten de
partij staande liberale figuren zou dit mo
gelijk zijn In dat geval zou een formateur
een programma kunnen opstellen en dit
toezenden aa>n de fractieleiders om te ho
ren wat zij ervan denken. Maar daarmee
zou het contact met de fractieleiders dan
ook zijn afgelopen. Men gaat daarna op
dat program regeren en de Kamer moet
dan maar weten wat zij doet. Het is meer
gebeurd to de parlementaire historie, dat
een regering op deze grondslag begon en
tot de Kamer zei: als je iets beters weet,
stuur ons dan maar naar huis.
Tenslotte heeft men dan ook nog ck
moeilijkheden in de rolbezetting in de so
ciaal-economische sector. De KVP zal er
niet veel voor voelen nog langer buiten
deze sector te worden gelaten. Ze zal
toch zeker een van de drie daaronder val
lende departementen, t.w. Economische
Zaken. Sociale Zaken en financiën, willen
bezetten. Zij za] van de andere kant prof.
Zijlstra geen stok tussen de benen willen
steken Hij heeft zich een knap minister
getoond en als hij zou willen terugkeren,
zal men van KVP-zijde daaraan zeker
niets in de weg leggen. Financiën is niet
direct zo erg begerenswaardig. Liever zal
men Sociale Zaken weer bezetten. Als de
socialisten nu eenmaal niet meedoen, kan
dat.
En als het met enige liberale aanwas
ook niet zou lukken. dan zou men 't onzes
inziens moeten proberen met een rechts
kabinet onder de leuze ais het je niiet
bevalt, stuur je oos maar naar huis. Maar
Volgens te Cairo verschijnende bladen
heeft een communistisch „schaduwkabi
net" de macht van de Iraakse regering
overgenomen.
Het semi-officlëlc blad „Al Achbar
schrijft, dat premier Kassem nog slechts
dc besluiten van het schaduwkabinet offi
cieel mag ondertekenen- Het kabinet zou
it negen leden bestaan, onder leiding van
de secretaris van de communistische par
tij, Abdel Kader Ismail.
Kassem heeft een einde gemaakt aan
het werk van de Egyptische commissie
voor landbouwhervorming, die in Irak is.
Hij heeft via de Iraakse delegatie, die in
Moskou een overeenkomst over economi
sche en technische samenwerking heeft
gesloten, Sovjet-deskundigen uitgenodigd
om in Irak de communistische metho
den voor het collectieve boerenbedrijf toe
te passen, aldus het Egyptische blad.
De Soedan heeft de Arabische Liga ver
zocht te bemiddelen in de huidige tegen
stelling tussen Irak en de Verenigde Ara
bische Republiek. Soedan is lid van de
Arabische Liga.
Tivee illustraties van het. bezoek van
koning Leopold van België en prin.
ses Liliane aan Belgisch Kongo.
Op de linker foto krijgt prinses
Liliane in Stanleyville bloemen van
een blank en. een negermeisje.
Rechts: de koning drukt de hand van
de voorzitter der vereniging van oud-
strijders.
De presidentiële commissie voor hulp
aan het buitenland heeft gisteren presi
dent Eisenhower geadviseerd het voorge
stelde bedrag voor hulp aan het buiten
land ten bedrage van 3930 miljoen dollar
met nog eens 400 miljoen dollar te verho
gen, voornamelijk om de NATO-landen in
staat te stellen geleide projectielen en
straalvliegtuigen aan te kopen. De com
missie drong er ook op aan de leningen
aan de onderontwikkelde landen voor eco
nomische ontwikkeling met minstens 1
miljard dollar te verhogen te beginnen bij
juli 1960.
De commissie, die uit de twee vertegen
woordigers van de twee partijen is sa
mengesteld, drong er in een voorlopig
verslag bij de president op aan de hulp
aan het buitenland vast te stellen voor
lange termijn. „Wij zijn van mening" al
dus het rapport, „dat het programma
voor hulp aan het buitenland essentieel is
?et Moskouse instituut voor natuur-
'lndige onderzoekingen, dat dient
l"or het opsporen van tumors in de
'"i~scnen en in andere delen van het
Ui
l,'haam. De werking van het appa.
'"at berust op het feit, dat radio-
'"Hve prepara-ten zich concentreren
aangetaste weefsels van het men-
S*lijk lichaam. Het toestel geeft die
''taatsen van verhoogde radioactivi.
'"h, bereikt door een injectie, aan en
h'jst daarmee zeer nauwkeurig de
plaats van fle tumors
aan.
Op het industrieterrein aan de Roosen-
daalseweg te Etten hebben de burgemees
ter van Etten en Leur, de heer J. God-
waldt, en de vice-president van de Byron-
Jackson N.V. uit Los Angeles, de heer
W. Martin, gisteren de eerste spaden in
de grond gezet voor de bouw van een
nieuwe fabriek voor deze N.V.
In de aula van een der nieuwe bedrijven
op het Ettense industrieterrein getuigde
de burgemeester van de vreugde van ge
meente en provincie over de vestiging van
dit metaalbedrijf. Byron-Jackson zal in
Etten gere Ischappen voor olieboringen
gaan vervaardigen.
De vice-president van de Amerikaanse
N.V. zei in een rede, dat zijn bedrijf, in
vier groepen verdeeld, negen fabrieken in
Amerika en Canada heeft. In Etten komt
de tiende de eerste buiten het Ameri
kaanse continent.
Dc heer Martin zette uiteen, waarom
een bedrijf in Etten wordt begonnen. Bij
de huidige marktsituatie in de olie-indus
trie is er een toenemende noodzaak om
betaling in zachte valuta te aanvaarden.
Dit betekent, dat de produkten dus bui
ten Amerika moeten worden gemaakt.
Men kwam naar Nederland in de eerste
plaats, omdat de voornaamste verkoop
centra van olieboringsgereedschappen in
ons land zijn gevestigd; in de tweede
plaats vanwege dc stabiliteit van onze
economie; |n de derde plaats door de
hartelijkheid van onze bevolking en in de
vierde plaats, omdat Nederlanders uit
stekende verkopers zijn.
In Etten zullen zeventig arbeiders,
meest vaklui in de metaalsector, te werk
kunnen worden gesteld. In vijf jaar tijd
wil men de gehele fabriek op topcapaci
teit hebben gebracht, waarna uitbreiding
kan volgen, waarvoor de nodige grond
in optie is genomen. Nu reeds is men
voor op het bouwschema.
Op 1 augustus gaat de fabriek, die
wordt gebouwd naar ontwerp van archi
tect Heederik. in bedriif en enkele maan
den later volgt de officiële opening. De
heer Martin was vol lof over de inrich
ting van de lagere technische scholen in
ons land en over de wijze, waarop deze
scholen de jeugd opleiden tot vakmensen.
Hij zag voor zijn bedrijf in ons land gro
te mogelijkheden.
Zoals bekend, is on 1 januari 1958 door
de staatssecretaris van O. K. en W. een
voorlopige regeling getroffen waarbij aan
democratische politieke partijen, die zulks
wensen een vaste radio-zendtijd van 10
minuten per 14 da.gen is toegekend. Deze
voorlopige regeling werd opgesdhort ge
durende een periode van drie weken
vóór de verkiezingen.
Als gevolg van het feit. dat thans meer
politieke partijen dan voorheen in aan
merking komen voor toekenning van ra
dio-zendtijd dient de voorlopige regeling
in een nieuw schema te worden vastge
legd.
In afwachting van de vaststelling hier
van is conform de bestaande regeling
thans zendtijd toegekend aan:
VVD Hilversum 2: 20 maart van 19.20—
19.30 uur; A.R Hilversum 2: 26 maart van
19.5020.00 uur; P.v.d A. Hilversum 1: 30
maart van 18.15—18.25 uur; PSP Hilver
sum 1: 30 maart van 18.1518.25 uur; KVP
Hilversum 2; 31 maart van 18.20—18.30 uur
en CHU Hilversum 1: 2 april van 19.5"
20.00 uur.
Ongeveer dertig studenten van de tech
nische hogeschool te Dresden in Oost-
Duitsland zijn gearresteerd, omdat zij
van plan waren een Duitse staat naar
Joegoslavisch voorbeeld te vormen. Dit
zou een Oostduitse communistische func
tionaris In het weekeinde oP een districts
conferentie van de partij hebben meege
deeld.
Het anti-communistische voorlichtings
bureau „West", dat dit gisteren in West-
Berlijn meldde, zei verder, dat de stu
denten in de nabije toekomst zullen wor
den berecht. Drie hoogleraren van de ho
geschool werden ervan beschuldigd de
„geestelijke vaders" van de groep te
zijn. De studenten zouden zich onder meer
hebben uitgesproken voor vrijheid van
meningsuiting en de vrijheid om van de
ene universiteit of hogeschool naar de an
dere over te gaan.
IN NEDERLANDS NIEUWE
OOSTELIJK FLEVOLAND wordt,
nu het winterweer voorbij is, hard
gewerkt aan de opbouw van kunst
werken, boerderij e.d. en aan het
in cultuur brengen van de grond.
Boven: De bijna voltooide nieuwe
sluis bij Ketelhaven. Onder: De
basaltblokken van de nu nutteloos
geworden zeewering van de IJssel-
meerdijk, worden opgeruimd.
voor onze eigen veiligheid en die van de
vrije wereld en wij zijn ervan overtuigd,
dat wij in hetgeen noodzakelijk is, kunnen
voorzien. Wij kunnen ons echter niet de
kosten en risico's veroorloven, die ver
bonden zijn aan een afschaffen of ver
zwakken van het wederzijdse veiligheids
programma. Wij zijn ervan overtuigd, dat
er zich geen vermindering heeft voorge
daan van de communistische dreiging",
aldus het rapport. „In feite is de militai
re. politieke en economische druk van het
Sovjet-Chinese blok groter geworden. Dit
blijkt uit de wapenleveranties en de agres
sieve propaganda speciaal gericht tegen
de economische zwakkere gebieden van de
wereld. Ontegenzeglijk wordt de com
munistische militaire kracht steeds gro
ter De aanval op Quemoi de bedreigin
gen met vernietiging door kernwapens en
het gepraat over een eventuele oorlog
over West Berlijn geven daarvoor het be
wijs".
De „Discover", eerste Amerikaanse
kunstmaan, die zich in een baan over
de polen om de aarde bewoog, is niet
langer in zijn baan. Dit moet worden aan
genomen op grond van het feit, dat de
radiostations, die de kunstmaan op haar
weg volgen, geen radiosignalen meer op
vangen. zo verklaarde gisteren Roy John
son, het hoofd van het Amerikaanse bu
reau voor gespecialiseerd researchwerk.
De -Discover I" werd vorige maand
van de luchtbasis Vandentoug in Caü-
fomië gelanceerd.
Premier MacMillan van Groot-Brittan-
nië en de Britse minister van buitenlandse
zaken, Selwyn Lloyd, zijn hedenmorgen
vroeg naar Ottawa vertrokken.
Sellwyn Lloyd zei voor zijn vertrek
tegen verslaggevers, dat hij geen reden
rede heeft om te geloven dat MacMillan
en hij in Washington koel zullen worden
ontvangen.
Beide staatslieden zouden vandaag be
sprekingen voeren met premier Diefen-
baker van Canada en daarna naar Was
hington doorreizen. Zij zullen vier dagen
in Washington blijven.
De perschef van het Witte Huis, James
Hagerty, heeft gisteren meegedeeld, dat
de redevoering, die president Eisenhower
maandagavond voor de radio en televisie
heeft gehouden en waarin hp verkondig
de, dat de Verenigde Staten bereid waren
aan een topconferentie deel te nemen in
dien de ontwikkelingen daartoe aanlei
ding gaven, door het Amerikaanse volk
met groot enthousiasme was ontvangen.
Bij dc ochtendpost waren al 500 tot 700
telegrammen besteld met gelukwensen.
,Ook verschillende senatoren toonden
zich verheugd over de redevoering. Sena
tor John Sparkman zei: „Ik ben blij dat
de president de weg voor een topconfe
rentie heeft opengelaten. Over het alge
meen ben ik van mening dat men moet
blijven praten tot aan het eind van de
wereld, wanneer men daardoor een oor
log voorkomen kan.
De democraat Fulbright, voorzitter van
de Senaatscommissie voor buitenlandse
zaken, verklaarde ingenomen te zijn met
Eisenhowers rede, maar hij bepleitte een
„soepelere en meer realistischer houding
van de Amerikaanse regering tegenover
de bijeenroeping van een topconferentie".
Hij was van oordeel, dat men niet te
strak mag vasthouden aan de voorwaarde,
dat topbesprekingen vooraf moeten zijn
gegaan aan succesvol overleg op lager
niveau.
Britse autoriteiten in Londen verklaar
den, dat Eisenhowers redevoering een zeer
duidelijke uiteenzetting was van de hou
ding der Westelijke mogendheden. Er
was geen enkel verschil tussen de Britse
en Amerikaanse opinie zoals die door de
president tot uitdrukking was gebracht.
Een woordvoerder van het Franse mi
nisterie van buitenlandse zaken noemde
Eisenhowers toespraak „volkomen bevre
digend". Hij weigerde echter iets te zeggen
over Frankrijks houding ten aanzien van
een gedachtenwisseling tussen Oost en
West. Wel zei hij, dat president De Gaulle
binnenkort op 25 of 26 maart een
persconferentie over buitenlandse aange
legenheden zal Houden en dat men daar
op zal moeten wachten.
Radio-Moskou heeft gisteravond in een
commentaar op de toespraak gezegd, dat
Eisenhower de Russen heeft verweten in
breuk te maken op de akkoorden over
Berlijn. Deze overeenkomsten zijn echter
reeds geruime tijd niet meer van kracht.
Zij zijn door de Verenigde Staten en de
andere Westelijke mogendheden ver
scheurd, zo meende de Russische zender.
Ook in Westduitse regeringskringen en
in West-Berlijn was men ingenomen met
Eisenhowers rede. In officiële kringen te
Bonn werd gisteravond gezegd, dat de
rede een grote bijdrage was tot de ver
sterking van de Westelijke politiek. De
burgemeester van West-Berlijn, Brandt,
verklaarde, dat Eisenhowers uitspraken
„onze overtuiging bevestigen, dat we wer
kelijk op onze Amerikaanse vrienden
kunnen vertrouwen".
Volgens Adenauer zou een topconferen
tie vrjj tong kunnen duren en wellicht
onderbroken worden, terwijl speciale
commissies van experts diverse onder
werpen nadre uitwerken. Adenauer voor
spelde een lange periode van onrust en
spanning, een periode, die echter niet
zonder hoop zou zfln. De volkeren van de
vrije wereld moesten hun hoofd koel hou
den en hun regeringen steunen.
Inmiddels heeft de Italiaanse minister
van buitenlandse zaken Peila de Britse
regering laten weten, dat Italië van oor
deel is, dat het moet deelnemen aan een
conferentie van ministers van buitenland
se zaken van Oost en West. Minister Peila
zou dit, naar van gezaghebbende zijde te
Londen wordt vernomen, te berde hebben
gebracht bü besprekingen met premier
MacMillan en minister van buitenlandse
zaken Lloyd.
Volgens het CBS bedroeg het aantal
huwelijken in Nederland in januari jl.
5194 tegen verleden jaar 5349. Het aantal
levendgeborenen 20178 (v.j. 19772) en het
aantal overledenen 7839 (v.j. 8462). Het
aantal immigranten was in januari jl. 2750
(v.j. 8328) en het aantal emigranten 4548
(v.j. 4673). Het aantal inwoners van ons
land bedrieg op 1 februari jl. 11.288.480.
Over het algemeen veel bewolking en
op de meeste plaatsen droog. Matige
oostelijke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
Donderdag 19 maart: zon op 6.4S. onder 18.30:
maan op 12.47, onder 3.32.
