Rechts kabinet (met liberalen)
schijnt in verschiet te liggen
Prof. Zijlstra als minister
president genoemd
Indonesië liet f
Schmidt Vrij
Verrassing met de nominatie
voor voorzitter Tweede Kamer
Arabieren hebben spel door
Nasser luidt strijd tegen
rood imperialisme in
Kan het nog
(goodwill
Duw-eenheid van
eigen bodem
Tweede sneltrein op de Rijn
Raketten-bataljons
Dagblad voor Schiedam en omstreken
Koopt op tijd
uw zekerheid
Motorduivel( tje)
Na stap van mr. Burger de PvdA
uitgeschakeld
Honest Johns voor
West-Duitsland
Opsteller 7-jaren
plan gedegradeerd
Wij dulden geen inmenging van Rusland
in onze binnenlandse aangelegenheden
Alle nieuwe Kamer
leden toegelaten
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
ZATERDAG 21 MAART 1959
Verrassende wending in de
vorming van nieuwe regering
Wat nu?
Premier-bespiegelingen
Voorzitter en zijn plaats
vervanger
Lesje voor P.v.d.A.
Liquidatie
Kritiek
Tot de laatste druppel
BINNENVERINGBED
SCHUIMRUBBERBED
HET WEER
VOOR MORGEN
OPKLARINGEN
Niet wachten
Zon op
Zon onder
IN SOVJET-UNIE
PvdA voor oppositie-taak?
DR. L. G. KORTENHORST is
gistermiddag herkozen tot voorzitter
van de Tweede KamerHier ivordt
hij gelukgewenst door prof. Oud.
'S-GRAVENHAGE, 21 maart 1959
(Van onze parlementaire redacteur)
De brief van de heer Burger, waarin hjj
aan de andere fractievoorzitters me
dedeelde, dat de PvdA bü de stemming
Voor de nominatie voor het voorzitter
schap van de Tweede Kamer de heer
Kortcdhorst zou passeren, omdat hij „ge
brek aan onpartijdigheid" zou hebben ge
toond. heeft als een boemerang gewerkt.
Ör. Kortcnhorst is wel gekozen, maar de
beer Bommer van de PvdA is gewipt, toen
bet erop aankwam de kandidaat voor
tweede voorzitter te kiezen.
Men heeft na het bekend worden van
de brief van de heer Burger in die hoek
de mening horen verkondigen, dat die
houding ten opzichte van dr. Kortenhorsf
hiets t.e maken had met de kabineteforma
tie of een eventuele samenwerking met
de KVP in de regering. Het lijkt ons ech
ter twijfelachtig of de PvdA dat nu nog
zal volhouden. Zakelijk heeft de kwestie
natuurlijk niets met de kabinetsformatie
te maken, maar de sfeer is er toch zeker
niet door verbeterd Het is misschien te
sterk om te zeggen dat het tafellaken
tussen PvdA en KVP nu radicaal is door
gesneden, maar zo'n beetje de reactie ken
nende van de heer Buirgerdie meer last
heeft van zijn temperament dan van zijn
Politieke inzicht, lijkt het ons toch niet
Uitgesloten, dat die reactie nu zal getuigen
van zin tot toenadering.
In politieke kringen gaan daarom steeds
toeer stemmen op. diie het houden bij een
fochtse coalitie, aangevuld met enige los
staande liberale figuren. Van de VVD is
talmens bekend. d>at zij zich niet wenst
te binden aan een schriftelijk program.
Ook een kabinet zónder binding met de
fraobies i6 volgens prof. Oud een parle
mentair kabinet. Hij heeft dat uit en te
na verkondigd.
De algemene opvatting is dat echter
Zulk een kabinet wordt algemeen
P€Sdhouwd al® extra-parlementair. Maar
u1?® dat ook zij, een rechtse coalitie zij
^t met wat liberale figuren zal het,
vormt zij dan geen minderheid, maar
geen meerderheid, moeilijk afkunnen
Zonder een vast program. En daar wil
Prof, Oud, die intussen misschien ook nog
tve! liever de banden zal willen vrij faou-
usn. niet van weten.
Op het ogenblik is er van de consulta
ties van prof Beel met dat al niets te
2oggen. Zoals wij gisteren in een deel van
Jnze editie nog konden melden, is de in
formateur beaig de uitslag van ail die ge-
oprekken te bestuderen dn hij heeft me
degedeeld, dat dit hem waarschijnlijk
fianleiding zal geven tot het leggen van
nieuwe contacten met meer zo niet alle
fractie voo rzitters
Pa6 daarna zal hij zijn eindrapport voor
de Koningin kunnen opstellen en dat zal
d'Us niet voor de volgende week woensdag
Zijn. overeenkomstig het tijdschema, dat
hij zich had voorgesteld.
Het gaat er nu maar om hoe dat vol
gende contact zal zijn. Zal hij opnduew
alle fractievoorzitters ontvangen? Dan zal
foen daarvan nóg niets wijzer worden.
Ontvangt hij ze niet alle, dan zal reeds in j
het laten vallen van dén hunner een ze-1
here aanwijzing liggen.
Als hij bijvoorbeeld niet meer zou con
fereren met mir. Burger, zou daarin een
aanwijzing kunnen liggen, dat prof. Beel,
koerst in de richting van een rechtse
coalitie. Daarnaast echter kunnen er nog
andere aanwijziogspunten zijn En wel
deze of hil de fractievoorzitters alle apart
zal ontvangen of gezamenlijk, zoalg dr.
Drees deed in 1956 En dan gaat het erom,
wie verder bij dit gezamenlijke gesprek
aanwezig zuilen zijn.
Prof. Beel kon vandaag nog niet zeggen,
wanneeT hij dat nieuwe contact zou gaaii
opnemen.
Intussen gaan de geeaebten ln politieke
kringen reeds verder. Uitgaande van de
gedachte, dat het we] zal uitdraaien op
een rechte kabinet aangevuld met enige
los staande liberale vakminietere. denkt
men er nu al aan. wie in dat geval als
ninister-president zal moeten optreden.
Het zal een man moeten zyn met een
grote dosis politieke ervaring. Voor
een constellatie als deze zal prof. Rom-
me. die altijd nog een samenwerking
mét de P.v.d.A. als de meest gewenste
heeft gezien, er niet veel voor voelen
als minister-president op te treden.
En zo hoort men dan nu reeds hier
en daar de naam van minister Zijlstra
noemen, omdat ook prof. Beel zich niet
beschikbaar schijnt te willen stellen.
Prof. Zijlstra is een knap econoom. Hij
heeft zich ook een knap politicus getoond
Hij zal, ook als minister-president, het
debat jin de Kamer aan kunnen. Hij heeft
uitgesproken denkbeelden over de gang
van zaken im de 'sociaal-economische sec
tor en weet hoe hij een regerimgeprogram
moet doorvoerem
Maar de aanwijzing van een formateur
zal pas geschieden, nadat dr. Beel zijn
eindrapport a«o de Koningin heeft uitge
bracht. doch verwonderd zal men toch j
naar onze mening niet moeten zijn als
dan Z iris tra uit de bus zou komen
Naar wij van officiële zijde in
Den Haag vernemen, is de Neder,
lander Schmidt, die sedert eind 1953
in Indonesië in gevangenschap is
gehouden, vrijgelaten en uit Indo
nesië vertrokken.
Getooid met een levensgrote val.
helm buigt de zevenjarige Billy
Baruch zich hier over het stuur van
ijn miniatuur-motorfietsje, dat zijn
vader uit Failsworth voor hem heeft
gebouwd. Het motorfietsje is geen
speelgoed, het heeft een 90 cc mo
tortje met één versnelling en kan een
vijftig km per uur halen. Kleine
Billy zal een stap zetten op de iveg
naar de faam van zijn vader, als hij
op Goede Vrijdag in het Oulton
Park te Cheshire, voor het begin
van scramble.wedstrijden voor profs,
een demonstratie mag geven.
hi een café in de Duitse stad Stutt
gart is dit nieuwe apparaat, de
»Alcolex", aangebracht. Als auto.
Viobilisten via diverse knopjes aan
het toestel hebben doorgegeven hoe
veel en wat zij in het café hebben
gedronken, behoeven zij alleen nog
"iaar vijftig pfennig in een gleuf te
Werpen om van de „Alcolex" langs
Viechanische weg antwoord te krij
gen op de vraag, of zij nog in staat
zijn een auto te besturen en hoe
hoog liet alcoholgehalte in hun
bloed is.
's-GRAVENHAGE, 20 maart 1959
Er stonden slechts twee zaken op de
agenda van de Tweede Kamer van he
denmiddag.
Dat was het onderzoek van de ge
loofsbrieven der nieuwgekozen leden en
het opmaken van een nominatie voor het
voorzitterschap.
Men weet, dat ten aanzien van die ge
loofsbrieven het Gereformeerd Politiek
Verbond verscheidene bezwaren had in
gebracht tegen de werkwijze op verschil
lende stembureaus in Amsterdam, Delft
en Groningen.
De heer Zegering Haddcrs (VVD) was
voorzitter van de commissie van onder
zoek en deze commissie bleek haar taak
uiterst nauwkeurig te hebben opgevat. Hij
had voor het voorlezen van het proces
verbaal dienaangaande niet minder dan
ruim een half uur nodig.
Het ging om een verschil van 25 stem
men in Amsterdam, die naar uiteindelijk
bleek op de CPN zouden zijn uitgebracht
óf oP de Brug het is ons oritgaan
maar het maakte allemaal geen verschil.
De commissie was eenparig tot de con
clusie gekomen, dat er onvoldoende grond
was voor een nieuwe telling en dus zeker
voor een nieuwe stemming in enkele
steimdistricten. Het ene biljet dat uit een
stembus was gekomen en in die van een
der stembureaus was gedeponeerd, kon
zeker geen verschil uitmaken in de eind
uitslag.
Men besloot dus tot toelating van alle
benoemde leden die daarna de drie bij
de Grondwet vereiste eden of beloften
aflegden.
Zo zag men dan nu allerlei excellenties
in de Tweede Kamer. Daar waren dr.
Marga Klompé, minister Cals en de
staatssecretarissen Moorman en Sohtnel-
zer. Maar daar waren nu ook de oud-
ministers Suurhioff Samkalden Hafstra
en Vondeling Voor het eerst sinds veer
tien jaar was dr. Drees niet meer aan
wezig, eigenlijk een gemis.
Met nog enkele nieuwbenoemde leden
was ook minister Luns niet aanwezig. Hij
werd dus niet geïnstalleerd. Hij had ook
geen geloofsbrieven ingestuurd. Maar hij
za] wel weer ergens in Amerika of op
Haïti hebben gezeten.
Het tweede punt was dan het opmaken
van een nominatie voor het voorzitter-
schap van de Kamer Er komen op die
nominatie drie namen te staan, van wie
de Koningin nummer een benoem+ tot
voorzitter, nummer twee tot tweede en
nummer drie tot derde voorzitter. En
daarbij is het traditie, dat uit de grootste
Partij d? voorzitter wordt gekozen, uit
de Partij volgend in sterkte de tweede
voorzitter en uit de daarop volgende de
derde.
Een enkele maai werd hierop om bijzon
dere redenen een uitzondering gemaakt.
Z0 was nu tot nu toe sinds elf jaar dr.
Kortenhorst voorzitter van de Kamer al
was de KVP de laatste laren niet meer
de grootste partij. Dat was om het oer-
soonlijk aanzien welke de heer Korten
horst zich als voorzitter had verworven.
Dezer dagen hebben wij reeds uit de
doeken gedaan dat er deze keer een ver
wikkeling is gekomen.
De P.v.d.A. heeft nl. bij geschrift van
de heer Burger en andere fractievoorzit
ters kond gedaan, dat men daar dr. Kor
tenhorst niet meer wenst, omdat men
hem ..gebrek aan onpartijdigheid" ver
wijt. Men heeft dat uitvoerig kunnen le
zen in ons blad.
Toen nu vanmiddag de keuze van een
voorzitter aan de orde was. achtte prof.
Romme het nodig, die brief van de heer
Burger voor te lezen, omdat hii het. voor
de geschiedenis goed achtte dat deze in
de Handelingen van de Kamer zou wor
den opgenomen.
Hij deed dit zonder enig verder com
mentaar. En de stemmingen begonnen dus,
daar ook de socialisten gelukkig hier
niet op ingingen.
Het resultaat was dat van de 140 uit
gebrachte geldige stemmen dr. Korten
horst er 95 kreeg en de heer Fens (KVP)
45, kennelijk dus alle stemmen van de
P.v.d.A.
Verschil maakte dat niet. Dr. Korten-
horst was met een ruime meerderheid ge-
kozen en kwam dus al<s nummer één op
de voordracht.
Nu is het, zoals gezegd, traditie, dat
de tweede voorzitter wordt gekozen uit
de tweede grote partij. Tot nu toe was
dat de heer Bommer van de P.v.d.A. Nie
mand heeft iets te>gen de heer Bommer.
Hij heeft zelfs dr. Kortenhorst bij ziekte
en afwezigheid op voortreffelijke wijze
vervangen. Maar de KVP meende, dat de
P.v.d.A. een lesje moest hebben en dus
kwam prof. Romme vóór de tweede stem
ming verklaren, dat hij er behoefte aan
had de motieven mede te delen, die de
KVP zouden leiden bij deze stemming.
Hii zeide dan. te menen, dat de Kamer
er verstandig aan zou doen, als tweede
voorzitter niej een persoon te nemen, die
van oordeel is, dat de eerste voorzitter
die hij straks moet gaan vervangen
niet op die zetel thuis hoort wegens een
beweerd gebrek aan onpartijdigheid.
Het resultaat van die tweede stemming
was hierdoor, dat niet een lid van de
P.v.d.A. als tweede voor de nominatie
werd gekozen, maar een van de VVD,
namelijk de heer Korthals en wel met
81 stemmen. De heer Bommer verkreeg
54 stemmen, kennelijk van de P.v.d.A. en
van de communisten.
Als derde werd daarna met 84 stemmen
de heer Roosjen gekozen van de AR-
fractie. die thans ook derde voorzitter
was. Toen werden 44 ongedige stemmen
uitgebracht, de stemmen van de P.v.d.A.
De stemming tussen dt P.v.d.A. en de
KVP is er intussen daarmee niet pret
tiger op geworden.
F. S.
President Nasser heeft gisteren in
een redevoering te Damascus gezegd,
dat de Verenigde Arabische Republiek
onder geen enkele omstandigheid in
menging van Kroesjtsjef in de binnen
landse aangelegenheden zou dulden.
„Wanneer Kroesjtsjef op dit ogenblik",
aldus Nasser, ,,zou opstaan om een
kleine groep in ons land, die afwijkt
van de eensgezindheid in onze natie, te
beschermen, onder het mom, dat hij
het communisme als ideologie verde
digt, dan zullen we hem vertellen, dat
wij dat niet beschouwen als een verde
diging van het communisme als ideo
logie, maar als een inmenging in onze
binnenlandse aangelegenheden".
„Nadat wij", zo ging Nasser verder,
„de strijd tegen het imperialisme en
zijn agenten hebben gewonnen, staan
we voor een andere strijd, de strijd
tegen het communisme en tegen de
dreiging om een satellietstaat te wor
den".
Wij zullen het communisme kunnen
vernietigen, zoals wij het imperialisme
hebben vernietigd. Er zal geen nieuw
imperialisme komen nu wij het wes
terse imperialisme van ons hebben af
geschud.
Onder geen beding zullen wij toe
staan, dat een groep dissidenten werkt
voor een buitenlandse macht of een
buitenlandse communistische partij.
Het is onmogelijk om de verdediging
van deze groep door de premier van
een buitenlandse mogendheid te dul
den. Wij mengen ons niet in de binnen
landse aangelegenheden van Rusland,
en wij steunen een bepaalde Russische
groep niet tegen een andere.
Sprekend over Irak verklaarde
Nasser, dat wanneer daar een com
munistische staat werd gegrondvest
„deze staat alle nationalistische ele
menten zou vernietigen of liqui
deren, zoals zij het noemen om
een terroristische dictatorschap en
een satellietstaat te vestigen, onder
welk bewind men geen wil meer zou
hebben, doch alleen het wereldcom
munisme volgen kon waarvan de or
ders zouden uitgaan."
Evenals donderdag de Egyptische
radio ernstige kritiek op Kroesjtsjef
heeft laten horen, zo deden gisteren de
Syrische bladen. Het gezegde van
Kroesjtsjef, dat hij slechts de commu
nistische doctrine wilde verdedigen,
noemden zij kortweg onverdedigbaar.
Nasser, aldus het blad „Al Wahd", had
nooit de communistische doctrine aan
gevallen maar zich alleen tegen het
verraad van de Syrische communisti
sche parten teweer gesteld, die kom-
plotten smeedde tegen de Arabische
eenheid.
Voorts meldden de Syrische bladen
dat Iraakse stamleden troepen hebben
geformeerd om „tot de laatste druvpel
bloed te vechten tegen premier Kis-
sems communistische regiem". De
sjeiks van drie stammen zouden een
gemeenschappelijk commando hebben
opgericht om hun strijd te coördineren.
Deze sjeiks zouden de beschikking
hebben over 71000 krijgers. Een ander
blad meldde, dat veel Iraakse families
naar Koeweit waren gevlucht om aan
de „communistische terreur" te ont
komen.
In Tripoli in Lybië heeft de politie
van traangas gebruik moeten maken
om anti-communistische demonstraties
de kop in te drukken. Er werden bij
charges enkele personen gewond. De
Sovjet-ambassade werd bewaakt.
HAZET-FABRIEKEN ZEVENBERGEN
De Duitse Bondsrepubliek zal op 1 april
beginnen met de vorming van haar eerste
legereenheid die atoomwapens kan afvu
ren, aldus heeft een woordvoerder van
het ministerie van defensie gisteren te
Bonn meegedeeld. De eenheid, een batal
jon uitgerust met „Honest John"-raketten,
zal tegen het einde van dit jaar paraat
zijn. De „Honest Johns" hebben een reik
wijdte van 25 kilometer.
Er zullen negen van dit soort bataljons
worden gevormd. De Bondsrepubliek heeft
reeds 288 „Honest Johns" besteld en 56
lanceerinrich tingen.
De raketten kunnen worden voorzien
van een conventionele lading waardoor zij
dezelfde uitwerking hebben als een bom
van 500 kilogram, of met een atoomlading
waarvan de uitwerking geheim wordt ge
houden, aldus de Duitse woordvoerder.
De atoomladingen van Westduitse wa
pens worden in vredestijd onder Ameri
kaans beheer gehouden.
(Van onze verslaggever)
Bij de werf Piet Hein te Bolnes zal
maandag de kiel worden gelegd voor de
eerste Nederlandse duwboot. De bouw
geschiedt in opdracht van de Neder-
landsche Rjjnvaartvereeniging te Rot
terdam, die met deze bestelling te ken
nen geeft, dat zjj het experimentele
stadium van de duwvaart op de Rqn als
verleden tijd beschouwt.
Zoals bekend vaart er sinds oktober 1957
één doweemheid op de Rijn, Het is de
Wasserbüffel die zijn ontstaan dankt aan
het initiatief van twee Duitse en twee
Nederlandse ondernemingen, waaronder
de Rijnvaartvereeniging. Anderhalf laar
loopt deze eenheid ononderbroken van
Rotterdam naar de Ruhr met de regel
maat van een sneltrein.
De drie grote voordelen, te weten goed
koop en snel transport van massagoederen
een besparing op het personeel en geringe
bouwkosten van de eenheid in vergelij
king met de Rijnschepen. bleken inder
daad in de praktijk realiseerbaar.
De Nederlandsche Rijnvaartvereeniging
gaat nu voor de tweede duweenheid zor
gen. Hoewel deze duwboot ook niet meer
dan vier bakken iegelijk zal transporteren,
worden er in Bolnes acht bakken ge
bouwd. Men zal namelük in de plaats van
aankomst tijdverlies vermijden wanneer
de vier volle bakken afgekoppeld kun
nen worden en met de vier gereedliggen
de bakken direct de terugtocht kan wor
den aanvaard.
De nieuwe duweenheid zal eveneens ge
noemd worden naar een waterdier. Het
motorvermogen wordt 1260 pk. De bakken
worden 64 meter lang en 9.20 meter breed.
Aanvankelijk enkele buien; morgen
overdag zonnige perioden en op de
meeste plaatsen droog. Zwakke wind.
Iets hogere temperaturen overdag.
Zondag 22 maart: zon op 6.41, onder 18.55:
maan op 16.15, onder 5.18.
Maandag 23 maart zon op 6.38, onder 18 56'
maan op 17.32, onder 5.47,
De Russische vice-premier Kosygin is
benoemd tot voorzitter van de staatsplan
commissie als opvolger van vice-premier
Koezmin, aldus heeft Tass gisterenavond
gemeld.
Koezmin is tot voorzitter van de raad
voor natuurwetenschappen en economie
benoemd. Hij blijft minister, maar moet
zijn post als vice-premier neerleggen.
De 54-jarige Kosygin wordt in het Wes
ten beschouwd als een felle stalinist.
Koezmin, die 49 jaar is, was onder meer
verantwoordelijk voor het opstellen van
het zevenjarenplan 1959—1965, dat volgens
premier Kroesjtsjef de Sovjet-economie
volkomen zal hervormen.
nieuwe
amscne courant
