De wereld
der bijen
Albatros verwacht onveranderd
7 pet. over vergroot kapitaal
PUZZEL
DETECTIVE
TEGEN
WIL EN DANK
Ckefarine 4
beroemde
geneesmiddelen
in I tablet
doen wonderen l
Onze dagelijkse
I
l
I
I
l
l
I
l
A
A
A
A
Samenwerking met C.M.C. belangrijke stap
Prospectus aandelen
emissie na Pasen
In beslagneming van
Britse ondernemingen
Groothandelsprijzen
Soekarno's bezoek aan
Zweden en Brazilië
Arnhems nieuwe toren
aanbesteed
Kosten van levens
onderhoud in februari
gestegen
Werf Gusto 9 pet (önv.)
V B
WOENSDAG 25 MAART 1959
PAGINA
„Reuzen .capaciteit
Belangrijke stap
iiiuiUUIilUlUllUUIUlttUtuiiUiülUMttiuuuuuu,iiiui"Uii"iui""""i"""""""u"k
'n Horloge
HEETMAN - Lijnbc
INDONESIë
Algemene index in januari met
een punt gestegen
SPORT en TOURISME
nnl i I ill b»l
O
B. M. R. S.
door H. VöLMER
10. Als op een lentedag de koningin, gevolgd door de helft
der aanwezige bijen, haar gouden stad verlaat, lijkt het
raadsel even opgelost. Wanneer deze op een boomtak neer
strijkt, verzamelen alle zwermende bijen zich rondom de
vorstin tot een dikke tros. Maar de drang om te zwermen
ging niet van haar maar van de werksters uit. Het myste
rie blijft bestaan ook als de imker, de zwerm in een kleine
woning onderbrengt. Een bijenstad bestaat uit een aantal
reten, die op hun beurt weer in enige duizendtallen kleine
waskamertjes of cellen verdeeld zijn. Ze worden gedeelte
lijk gebruikt als kinderkamer, gedeeltelijk als voorraadschuur.
Met een ongelooflijke snelheid wordt de ene nieuwe raat na
de andere uitgebouwd. Even later is de koningin al bezig
met eieren leggen. Het zwermen diende dus eigenlijk op
dat de bijenvolkeren zich zouden vermeerderen.
11. De typische zeshoekige vorm van de bijencellen bracht
menige geleerde in verbazing. Het is namelijk een feit, dat
deze bijen instinctief een ingewikkeld wiskundig probleem
oplosten. De zeshoek heeft van alle meetkundige figuren de
kleinste omvang. Dat wil dus zeggen, dat er minder bouw
materiaal nodig is. Bij ronde, acht of vijfhoekige cellen zou
den tussen de cellen onderling ongebruikte ruimten over
blijven en dit zou ruimteverlies betekenen. De geleerden
hebben daarover veel geschreven en gepraat: Reaumur, de
uitvinder van de thermometer, begon de hoeken van bijen
cellen na te meten, maar bleef het antwoord schuldig.
In 1945 beweerde de Spaanse geleerde Prof. S. Cabezas
het raadsel te hebben opgelost. Volgens hem vormen de
bijenogen een hoek van 70 gr. 32" met het gezichtsveld en dit
zou overeenstemmen met de hoeken van deze typische bijen
cellen.
12. Het kleinste kind weet dat honingraten van was ge
maakt zijn. Toch heeft het lang geduurd eer we er achter
kwamen dat de bijen deze stof zelf fabriceerden. Elke werk
bij is een kleine wasfabriek. Aan de onderkant van haar
achterlijf wordt de was, die in zijn samenstelling op vet
gelijkt, afgescheiden. In de vorm van kleine dunne schubjes
komt de gele bijenwas uit de diepten der huidplooien, die door
de achterlijfsringen gevormd worden, te voorschijn. Inplaats
van deze te lateh vallen, grijpen de bijen hem met hun
pootjes vast en kneden hem vervolgens tot kleine wasklomp-
jes, waarmee ze uiteindelijk hun gouden stad opbouwen.
De was heeft het voordeel waterdicht te zijn, daarbij is het
een slechte warmtegeleider en voorkomt dus een bruuske
temperatuurdaling of -stijging in de korf.
De Nederlands-Amerikaanse samenwer
king in de zware chemische industrie,
zoals deze tot uiting komt in de onlangs
aangekondigde oprichting van een nieuwe
maatschappijde „Albatros Zwavelzuur-
en Chemische Fabrieken N.V." betekent
voor de Amerikaanse partner de C.M.C.
(Cyprus Mines Corp. te Los Angeles) een
stevige deelneming in een toonaangeven
de Europese industrie en voor de Neder
landse deelgenoot (Albatros Superfosfaat-
fabrieken N.V. te Utrecht) een verbete
ring en tevens verbreding van de produk-
tiebasis, aldus hebben de directeuren van
Albatros verklaard.
De samen met Albatros te bouwen
nieuwe fabriek in Pernis moet kunnen
aantonen, dat zwavelzuur op pyriefcbasis
technisch en economisch een concurre
rend produkt is en dat deze fabricage een
goed renderende investering betekent.
De nieuwe vennootschap zal onder di
rectionele leiding van Albatros staan, die
ook de meerderheid zal hebben in het
geplaatste stemgerechtigde aandelenkapi
taal.
Het ligt ln de bedoeling de fabriek een
capaoiteu te geven van 120.000 ton mo-
nohydraat (geconcentreerde vorm van
zwavelzuur) per iaar. Met deze capaciteit,
wordt de nieuwe onderneming een der
grootste, zo niet de grootste zwavelzuur-
fabriek op het Europese continent. Ter
vergelijking diene dat de 4 bestaande
zwavelzuurfabrieken van het Albatros
concern samen 150.000 ton monohydraat
kunnen bereiden. De vergroting van de
produktie zal tot een vermindering van
de zwaveJzuur-i nvoer kunnen leiden.
Overigens neemt het werelidverbruik van
zwavelzuur met 4 5 5 pet. per jaar toe
en in West-Europa is de stijging zelfs
sterker dan elders.
Voorts deelde de directie van Albatros
mede, dat in het na Pasen verschijnende
prospectus over de aandelenemissie van
514 miljoen 5 pari in de verhouding van
1 nieurw aandeel tegen 3 oude aandelen,
een tussentijdse balans zal worden opge
nomen per uit januari 1959. Deze balans
zal een relatief hoog bedrag vertonen
voor de hosten voorraden en debiteuren.
Dit hanigt samen met de sterke seizoens-
afzet. die voornamelijk ligt in het laatste
kwartaal van het boekjaar (februari
maart, april) waarin een zeer groot deel
van de totale afzet plaats vindt.
Tot oP heden is het boekjaar van Al
batros gunstig geweest. Verwacht mag
worden, dat bfl 't handhaven van de be
staande winstcapacitcit. een gelijkblijvend
dividend over het vergrote kapitaal mo
gelijk zal zijn.
Een zekere vrijwillige marktregeling
door prijsafspraken tussen de producen
ten wegens gewenste afzetsprelding over
het gehele jaar, wordt daartoe onmisbaar
geacht. Verwacht mag worden dat de
Euromarkt in haar geheel genomen voor
Albatros een gunstig effect zal hebben.
Albatros Is een bedrijf "dat traditioneel
met kleine winstmarges werkt. Evenwel
heeft de verlaging van de sdheepevraohtta-
Advertentie.
Bij pijn, gticp of „landerig" gevoel zorgt een enkel
labiel dal U weer mei plezier Uw werk kunt doen!
rieven de marges gunstig beïnvloed. Van
die taripven hangt voor het bedrijf veel
af, gez-ien de grote verschepingen. Twee
derde van de kunstmestproduktte is voor
export bestemd en de voornaamste grond
stoffen worden alle uit het buitenland
aangevoerd Een en ander brengt een in
ternationale oriëntatie mede. welke het
bedrijf als ge-heel zeer ten goede komt.
Het verlies van de Indonesische markt
voor de afzet van dubbelsuperfosfaat is
niet zonder betekenis. Getracht wordt
compensatie te vinden door verhoogde
exporten naar andere gebieden. De sa
menwerking van 3 bedriiven in de doch
teronderneming N.V. Algos wer-kt be
vredigend. Het Zuidafrikaanse bedrijf,
waarin met Fisons Ltd oP fifty-fifty basis
wordt geparticipeerd, heeft beter gewerkt
dan men verwacht had.
Hoewel zwavelzuurberei-ding de basis
(en binnenkort een goedkopere basis) van
het Albatros concern blijft zal de nieuwe
vennootschap ook andere chemische pro
dukten in haar produktieprogram opne-
„Vandaar dat dc samenwerking met de
Amerikanen in de Albatros zwavelzuur-
en chemische fabrieken N.V. gezien moet
worden als een belangrijke stap, die moet
leiden tot een aanzienlijke versterking
van onze positie", aldus de directeuren
van Albatros te Utrecht.
(Advertentie)
Horizontaal: 1 vaartuig; 4 selenium
(afk.) 5 onder het nodige voorbehoud
(lat afk.) 7 tegen. 9 kledingstuk. 11 vad
sig. 12 wig- 14 kleur. 16 afstandsmaat
(afk.) 18 pers vnw. 19 familielid. 20 tan
deloos zoogdier. 21 voorzetsel. 22 voor
zetsel. 23 te zijner plaatse (lat afk.) 25
eerste persoon (afk). 27 zoogdier. 28 Euro
peaan. 31 deel v. h. hoofd. 33 betaalmid
del. 35 jong dier. 37 meisjesnaam. 39
anno (afk.) 40 graansoort.
Verticaal: 1 sportterm. 2 fr. onbep.
vnw. 3 voor. 4 bewijs van verdriet. 6 rui
ge. 7 uitroep. 8 pers. vnw. 9 gewicht
(afk.) 10 zangnoot. 11 schaakstuk. 13 vo-
gelprodukt. 15 zangstem. 17 dwaas. 18
groot water; 23 viek; 24 lidwoord, 26 soort
sport. 28 naamloze vennóotschap (Duits)
29 idem (afk.) 30 godsdienst (afk.) 32
voegwoord. 34 bosje haar. 36 voorzetsel
38 de oudere (afk.)
Britse functionarissen in Loniden maken
zich zorge-n over twee Brits© rubberplan-
ta-ges in Indonesië die gevaar lopen in be
slag te worden genomen. Het zij-n de
.Sumatra Rubber Traders Limited Estate"
te Se-ratoien, de „Lanka-t Rubber Com
pany Estate" te Su-n-gei Pendja-ra, van de
„Harrison a-nd Crossfield'-groep Zij heb
ben volgens een mededeling van de rub
berplan, te-rs ver eni-ginig in Londen van de
plaatselijke autoriteiten opdracht gekre
gen hun bezit op 28 an 31 maart over te
dragen.
De functionarissen zijn verbaasd over
deze actie Premier Djuanda heeft de vo
rige maand verzekerd dat hij Briitse be
zwaren tegen het overnemen van Britse
plantages in welwiillend-e overweging zal
nemen De Britse zaakgelastigde in Dja
karta heeft op 23 februari in een gesprek
met Djuanda te-gen het in bes-la-g nemen
van twee Brits© plantages en de toen
dreigende inbeslagneming va,n drie ande
re geprotesteerd. Naar verluidt stemde d-e
Indonesische premier er m€,e in dat een
commissie de zaak zou onderzoeken.
De Indonesische autoriteiten bas-eren
zich bij hu-n optreden op het standpunt,
dat de con-cessi-ep van de betrokken onder
nemingen zijn afgelopen of spoedig zullen
aflopen
OPLOSSING VAN GISTEREN
Horizontaal: 1. kast. 4 bier. 7 paradijs.
10 imago. 12 alles. 14 bod. 15 bos. 17
ate. 18 net. 20 k.m.a. 21 abeel 22 abt.
24 mia, 26 ina, 27 sa-p. 29 ego, 31 ranke,
33 order. 35 kanarie. 36 spar. 37 tree.
Verticaal: 1 krib. 2 spade. 3 tag. 4 bijl.
5 islam. 6 rose. 8 rob. 9 das 11 mon-
tana. 13 etalage. 16 opera. 19 t.a.t. 20
k.l.m., 23 banka, 25 ieder, 26 iris, 27 6en.
28 por. 30 orde. 32 kar. 34 rit.
Het algemeen indexctjfer van het C.B.S.
van groothandelsprijzen samengesteld per
31 januari 1959 is vergeleken met ultimo
december 1958 met 1 punt gestegen tot
144 (basis 1948 - 100).
Het indexcijfer van de voedingsmidde
len steeg met 3 punten tot 131, dat van
de grond- en hulpstoffen met 2 punten tot
172 terwijl het indexcijfer van de afge
werkte, produkten ongewijzigd bleef op
139.
In de sector van de voedingsmiddelen
steeg het indexcijfer van de plantaardige
voedingsmiddelen met 6 punten als ge
volg van het stijgende prijsverloop van_
aardappelen, geïmporteerde kopra en'
geïmporteerde tarwe. Geïmporteerde ru
we rietsuiker daalde iets in prijs.
Bij de dierlijke voedingsmiddelen stegen
de prijzen van rundvee en varkens, waar
tegenover die van melk en eieren daal
den. Uiteindelijk steeg dit groepsindex-
cijfer met 1 punt tot 118.
In de sector van de grond- en hulp
stoffen valt de prijsstijging van elktrici-
teit te vermelden, terwijl de prijs van
steenkolen een daling vertoont. In de sec
tor van de afgewerkte produkten stegen
de prijzen van vetzuren en oliën en geïm
porteerde veekoeken, terwijl de indices
van tarwebloem, koffie en stro daalden.
Bij de overige artikelen waren de prijs
bewegingen slechts van geringe beteke
nis.
Het Tweede-Kamerlid Weiter heeft aan
de minister-president en aan de minister
van Buitenlandse Zaken de volgende vra
gen gesteld:
Is het juist, dal de -(resident van de re
publiek Indonesia in mei een officieel
bezoek zal brenger- aan Zweden en Bra
zilië en daarbij de gast zal zijn van de
Zweedse en Braziliaanse regering?
Meent de regering, dat de regeringen
van Zweden en Brazilië voldoende op de
hoogte zijn van de aan Nederland vijan
dige maatregelen, welke de republiek In
donesia onder leidinn en op instigatie van
haar president heeft genomen men den-
ke aa-n de uitdrijving van duizenden Ne
derlanders en de massale roof van Ne
derlands bezit welke het onderwerp
uitmaken van krachtige officiële protes
ten?
Is de regering niet van mening, dat on
der deze omstandigheden er aanleiding
voor is de re""*1" en van Zweden en
Brazilië erop te wijzen, dat speciale be
leefdheden. aan de president van de re
publiek Indonesia bewezen, thans in Ne
derland in brede kring wrevel en ont
stemming moeten verwekken, waardoor
de verhoudingen tussen ons land en ge
noemde landen ongunstig zouden kunnen
worden beïnvloed?
(Van onze correspondent)
Gisteren heeft ten overstaan van
burgemeeser Matser ten gemeentehuize
te Arnhem de openbare aanbesteding
plaats gehad van de bouw van de nieuwe
grote toren. Er waren vijf inschrijvingen
binnengekomen. Laagste inschrtjfster
was de N.V. Bataafse Aanne- ingsmaat-
schappij v.h. v. d. Wal uit Den Haag met
1.218.000. Vervolgens J. P. A. Nelissen
te Haarlem met 1.244.244: Aannemings
bedrijf De Kinkelberg 'e Arnhem met
1.272.000, Rijnlandse Betonmaatschappij
N.V. te Amsterdam met 1.338.000 en
N.V Aannemingsmij Erven H. J. Jurriens
te Utrecht met f 1367.000.
BEURS
VOOR
De nieuwste snufjes
op het gebied van
Kamperen en Caravanning
Expositie van
ZEIL- en RACEBOTEN
Hedenavond: turnen en
werphengel demonstraties
Geopend van
10-17 en 19-23 uur.
Entree f 0.75 V
J AH0Y' GEBOUW t/m 30 M»«rt
Het landelijk prijsindexcijfer van het
levensonderhoud van gezinnen var hand
en hoofdarbeiders, zoals dat maandelijks
door het Centraal Bureau voor de Statis
tiek wordt samengesteld op basis 1951
100. vertoonde van medio januari tot
medio februari een stijging met 1 punt.
Het indexcijfer incl. A. O. W. steeg van
121 in januari tot 122 in februari. Het in
dexcijfer excl. A. O. W. steeg var, 116 tot
117.
Binnen de sector „Voeding" traden ver
schillende veranderingen op. Het index
cijfer voor aardappelen en vooral voor
groenten vertoonde een sterke stijging,
terwijl het Indexcijfer voor fruit een
lichte daling liet zien. Het indexcijfer
voor de groep aardappel groenten en
fruit steeg van 119 in januari tot 128 in
februari. Een prijsdaling trad op voor
brood, koffie, verse vis en eieren Rund
vlees daarentegen onderging een prijs
stijging. De stijgingen en dalingen resul
teerden in een stijging voor de sector
„Voeding" van 119 in januari tot 120 in
februari.
Buiten de voedingssector vertoonden
woninginrichting en huisraad en kleding
een prijsstijging. Dit houdt verband met
het terugkeren van de prijzen op het ni
veau van vóór de uitverkoon in januari.
Zo kwam het indexcijfer voor kleding,
dat in december 1958 85 bedroeg en in
januari 1959 82, in februari weer op 85 te
staan.
De naad vam commissarissen en de raad
van beheer der N.V. Werf Gusto voorheen
A. F. Smulders te Schiedam heeft besloten
aan de algemene vergadering van aan
deelhouders voor te stellen een onver
anderd dividend van 9 pet uit te keren.
•PT-'
a r ét-*-
radio en televisie
Uitzending: vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
Woensdag
22.00 Operettemuziek
22 30 Jo Stafford zingt
22*45 Martin Block
23 15 De band speelt
23.30 Verzoekplaten
00.30 Sluiting
DONDERDAG 26 MAART
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00—24.00 AVRO.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 7.50 Dag
opening 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.00 Gym. 9.10
V.d. vrouw 9.15 Gramm. 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding 10.00 Gramm. 10.50 V.d. kleuters
11.00 Kookpraatje. 11.15 Gramm. 11.4 0 Caus.
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.33 Lichte muz 12.50 Uit het bedrijfsleven
13.00 Nws. 13.15 Meded of gramm 13.20 Pro-
menade-ork. 1355 Beursber. 1400 Viool en pia
no 14.30 Alles op nkaart 15.25 Sopr. en piano
15.45 Voordr. 16.00 Gramm. 16.30 Metropole-ork.
17.00 V.d. 1eugd 17.30 Gramm. 17.45 V.d. jeugd
18.00 Nws. 18.15 Lichte muz. 1830 .Gramm. 18.45
Sportpraatje 18.55 Gesproken brief 19.00 V.d.
kind. 19.05 Gevar. progr. 20.00 Nws. 20.05 Omr.
ork. en solist 21.10 Hoorsp. 22.25 Gramm. 22.40
Journ. 22.50 Sportact. 23.00 Nws. 23.15 Koersen
v New York en gramm. 23.25—24.00 Discotaria.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 KRO. 10.00
NCRV. 11.00 KRO. 14.00—24.00 NCRV.
7.00 Nws. 7.15 Gramm. 7.30 V.d. jeugd 7.40
Gramm. 7.45 Morgengebed en lit. kal' 8.00
Nws. 8.15 Gramm. 9.00 Meditatei 9.30 Gramm.
10.00 Gramm. 10.30 Morgendienst 11.00 V.d. zie
ken 11.45 De zingende kerk 12.0 MidOdagklok—
noodklok 12.03 Gramm. 12.25 Wij van het land
12.35 Land- en tuinb. meded. 12.38 Gramm. 12.50
Act 1300 Nws. 13.15 Zonnewijzer 13.20 Lichte
muz. 13.0 Gramm. 13.55 Godsd. caus. 14.00
Gramm. 14.30 Idem 15.00 Omr ork. en solist
16.00 Bijbellezing 16.30 Kamermuz. 17.00 V.d.
jeugd 17.30 Gramm. 17.40 Beursber. 17.45 Con-
certork. 18.15 Sportrubr. 18.30 Gramm. 18.50 So
ciaal perspectief 19.00 Nws. en weerber. 19.10
Op de man af 19.15 Gramm. 19.30 Radiokrant
19.50 A.R., pol. caus. 20.00 Dubbelkwartet en sol
21.00 Herwonnen vaderland, klankb. 21.30 Gr.
22.00 Periodiekenp.R""1e 22.10 Orgelconc. 22.40
Gramm 22 45 AvoiuJoverdenking 23.00 Nws.
23.15 Sportutsl. 23.20—24.00 Gramm
RADIO VATICAN A (25.67, 31.10, 41.21, 48.47
en 196 m.>. 17 00 uur: „Rêsponrosii" van Witte
Donderdag, van Vitoria; uitgevoerd door de
..Escolania van Montserrat' o.l.v. Dom Ireneus
De Segarra
Engeland, BBC Home Service. 330 m.
12.00 Gramm. 12.25 Witte Donderdagdienst
13.20 Gramm. 13.55 Weerber. 14.00 Nws. 14.10
Round Britain Quiz. 14.40 Gramm. 15.30 Klankb.
16.00 Lichte muz. 16.45 Ouders en kinderen 17.15
Kritieken 18.00 V.d. kind. 18.55 Weerber. 19.00
Nws. 19.15 In the South-East 20.00 Kamermuz.
20.30 Onbekend 21.00 Hoorsp. 22.00 Nws. 22.15
Caus. 22.45 Lichte muz. 23.30 Meditatie 23.45
Pari. overz. 24.00 Nws. 0.06—0.36 Pianorecital.
Engeland, BBC Light Progr. 1500 en 247 m.
12.00 Voordr. 12.15 Mrs. Dale's dagboek 12.30
Nws. en .gevar. muz. 13.00 Orgelspel 13.30 Nws.
en progr. v.d. arb. 14.00 Pianospel 14.15 Gevar.
muz. fOm 14.30 Nws. 14.45 V.d. kind. 15.00 V.
d. vrouw. (Om 15.30 Nws.) 16.00 Lichte muz.
(Om 16.30 Nws.) 16:45 Mil ork. 17.30 Nws. en
mrs. Dale's dagboek 17.45 Ork. conc. 18.30 Nws.
en gevar. progr. 19.45 Hoorsp. 20.00 Journ. 20.24
Sportpraatje 20.30 Nws. en hersengym. 21.00 Sa
menzang 21.30 Nws. en brievenbeantw. 22.00
Gevar. progr. 22.30 Nws. en hoorsp. 23.00 Gr.
23.30 Nws. 23.40 Jazzmuz. 0.30 Nws. en gevar.
muz. 0.551.00 Nws.
NDR-WDR. 309 m.
12.00 Gevar. muz. 13.00 Nws. 13.15 Liede
ren 14.15 Weense muz. 16.00MOrk. conc. 16.30
Barokmuz. 17.00 Nws. 17.50 Gevar. muz. 19.35
Strijkkwint. 20.30 Klankb. 21.15 Orgelconc.
21.45 Nws. 22.30 Kamermuz. 24.00 Nws. 0.10-1.00
Ork. conc.
Frankrijk 3. 235 en 280 m.
12.00 Nws. 12.05 Ork. conc. 14!05 Solistenconc.
16.40 Kamermuz. 17.10 Gramm. 17.15 Orgel
recital 18.00 Kamermuz. 18.30 Klassieke muz.
20.00 Ork conc. 22.25 Pianorecital 23.35 Gramm
23.53—24.00 Nws.
Brnssel 324 en 484 m.
324 m.
12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 Gramm.
13.00 Nws. 13.11 Gramm. 13.45 Vlaamse liede
ren 14.00 Eng. les. 14.15 Gramm, 14.30 Franse
les 14.45 Chinese muz. 15.00 Klassieke muz.
15.35 Gramm. 15.45 Duitse les 16.00 Koersen
16.02 Klassieke muz. 16.45 Muz. v. blaasinstr.
17.00 Nws. 17.10 Gramm 17.15 V.d. kind. 18 00
Godsd. halfuur 18.30 Vd.' sold 19.00 Nws. 19.30
Rep. 19.50 Literaire caus. 20.00 Gramm. 20.10
Klankb. 20.40 Johannes-Passion, Bach. 22.55
Nws. 23.00 Gramm.
484 m.
12.00 Licht progr. 12.30 Chansons 13.00 Nws.
14.15 Gramm. 14.30 Muz. caus 15.30 Gramm.
16.05 Idem. 16.30 Lichte mu^ 17.00 Nws.
17.10 Gramm. 17.20 Viool en piano 18.55 Gramm
19.05 Kath. halfuur 19.30 Nws. 20.00 Gevar.
progr. 22.00 Nws. 22.10 Muz. caus. 22.55 Nws.
TELEVISIE
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. KRO.: 20.20
Gastenboek 20.40 De Lijkwade van Turijn 21.00
Instructief progr. ovei de liturgie v. Goede Vrij
dag en Paaszaterdag.
DUTTS-progr.17.00—18.00 V.d, jeugd 19 00—
19.30 Hier und Heute 20.00 Nws. 20.20 Johanna
van Lotharingen, toneelspel 21.40 Documentair
progr.
FRANS-BELG.-progr.: 17.00—18.00 V.d. kind.
20.00 Nws. 20.35 Télé-Match 21 35 Enquête chez
les vivants 22.15 Film. Hierna: Wereldnws
VLAAMS-BELG.-progr.: 19.00 V.d. jeugd 19.30
Nws. 20.00 Zoeklicht op.. 20.10 Debat 20.40 Het
proces, film 22.25 De Kruisweg- 22.55 Nws. en
journ.
46)
Ik kom daarom op Lars Folmer terug
die, zoals ons is gebleken, onfortuinlijk zijn
eind vond en niet één van zijn gouden
dromen in vervulling zag eaan. Folmer
zou waarschijnlijk nog in het land der
levenden zijn, indien niet baron de Bérin-
guard hem het kostbare sieraad van zijn
vrouw had getoond, eer het naar de brand
kast verhuisde. Nu was 'Zijn hebzucht op
gewekt. Wat doet hij? Hij opende later
de safe vóór middernacht, wanneer jij
in dienst trad, had hij nog een zee van
tijd deed het halssnoer in zijn zak ver
dwijnen, vulde het étui met waardeloze
rommel en bracht alles weer precies in
de toestand, waarin hij het pakje van de
baron ontvangen had.
Wel alle mensen! riep August uit.
Hetzelfde opperde Deschamps!
Met een ruk kwam Svartan overeind.
Hij staarde Söderman strak aan. Tegen
over wie?
Tegenover mij.
Besprak hij dan met jou de diefstal?
Ja- Hij beweerde, zich voor misdaad
te interesseren. Het gebeurde de avond
waarop hij zijn intrek in het „Sint-Olaf"
nam. Deschamps kwam bij me in de hal
zitten en zei, dat als hij detective was, hij
allereerst zou uitpuzzelen hoe beroepsin
brekers er zó gauw van op de hoogte
konden zijn, dat een waardevol sieraad in
de brandkast werd gedeponeerd. Volgens
hem zou het er reeds uit zijn verdwenen,
eer de inbraak plaats vond. En die was
naar alle waarschijnlijkheid niets meer
dan een foef Ik dacht niet anders, of hij
daasde maar wat in de ruimte.
Geen wonder. Deschamps kan onge
twijfeld gelijk hebben, doch ook even goed
ongelijk. Ik voor mij geloof het laagte
en dan was de inbraak dus géén flef
Alleen bleek een ondernemende snuiter
de misdadigers vóór geweest te zijn.
Deschamps vestigde mijn aandacht
op Lars Folmer. De ogen van de klerk
bevielen hem in het geheel niet, zei hij
Ik moest Folmer terdege in de gaten hou
den-
Svartan lachte geamuseerd. Snap je het?
Deschamps had er met het halssnoer naast
gegrepen en wilde door middel van jou
aan de weet komen, wie hem zo lelijk
bij de neus genomen heeft. Jij mocht
voor hem de kastanjes uit het vuur halen
en je vingers branden.
Er schiet me te binnen, dat hij me
een soort compagnonschap voorsloeg. Ik
had gezonde benen, beweerde Deschamps
hij gezonde hersenen. Als wij samen er
I in slaagden het halssnoer op te sporen,
zouden we de beloning die de verzeke
ringsmaatschappij natuurlijk uitloofde, ge
lijk delen.
Mooi zo! grinnikte Svartan. We gaan
de zaak eens nader bekijken. Deschamps
had verdenking op Folmer, niet op Klau-
sen. De vraag is: Kent hij Klausen of
niet? Vermoedelijk wel. Zekerheid daar
omtrent heb ik niet. Het doet er ook min
der toe- Eén ding staat als efen paal bo
ven water. Deschamps reisde naar Stock
holm in de overtuiging, dat het halssnoer
zou worden verduisterd. Daartoe was be
sloten, omdat de Béringuard op geen an
dere wijze kans zag, zijn geldelijke ver
plichtingen jegens Deschamps na te ko
men. Zoals wij weten, viel het mooie plan
in duigen, doordat een gladjanus het sie
raad wegpikte eer de gehuurde inbrekers
hun kraak zetten. Ware dit niet gebeurd,
dat zou vriend Deschamps er geen mo
ment aan hebben gedacht, in het „Sint-
Olaf" neer te strijken. Toen de Béringuard
of Solange henrinlichtte, dat het étui niet
het begeerde halssnoer, doch waardeloze
rommel inhield, wilde hij zelf het zaakje
opknappen. Deschamps js er de man niet
naar, ziqh de kaas van het brood te la"
ten eten. Ik ben voornemens eens een
hartig woordje met de Béringuard te gaan
spreken; het zou me niet verwonderen,
wanneer hij door de mand viel. Nu wat
anders. Zowel jij als juffrouw Karlsson
kunnen met beslistheid Klausen en Pau
la identificeren, nietwaar?
Ja, maar wat schiet Marianne er
mee op? vroeg August bedrukt.
Svartan doorkruiste enige malen de ka
mer. Toen bleef hij voor Söderman staan
en legde hem beide handen op de schou
ders. Het tijdstip is aangebroken, ionge-
man, zei hij ernstig, om me de waar
heid mee té delen. Jij houdt met be
trekking tot juffrouw Karlsson iets ach
terbaks. Ik ben mei je eens, dat zij on
schuldig is, maar ik kan haar niet hel
pen, tenzij ik alles weet. Is zij zoals onze
beminnelijke wederzijdse kennis, inspec
teur Uppström, volhoudt, de dame die
bij Gunnar Lundqvist in de taxi zat?
Neen! antwoordde August bruusk
Je liegt. Zij is de dame. Volhard
bij je dwaze taktiek en juffrouw Karlsson
wordt veroordeeld zo zeker als tweemaal
twee vier is. Ik wil je beloven, dat alles
wat je zult vertellen, onder ons blijft,
maar ik moet de waarheid weten.
Wanneer u het de politie overbrieft,
meneer Svartan, dan, zo waar ik leef,
loopt het niet goed met u af.
Ik brief de politie nooit iets over,
tenzij iij uiterste noodzaak. Zij zat in de
taxi, is het niet?
Ja, bekende August met afgewend
hoofd.
Ik wil de geschiedenis van begin tot
eind horen- En je bewijst juffrouw Karls
son een zeer slechte dienst door ook maar
iets voor me te verzwijgen.
Söderman ontlastte zijn gemoed. Hij ver
telde Svartan alles, wat hem door Marian
ne was toevertrouwd. Alles, behalve het
verbergen van Lundqvist portefeuille ach
ter het linnen van zijn valies en hoe hij
zich van het haar belastend voorwerp
had ontdaan, bevreesd als hij was, Svar-
tan's geloof in Marianne's onschuld weer
aan het wankelen te brengen.
Het lijkt er naar, alsof Solange de
geraffineerde aanslag op Lundqvist pleeg
de, knikte Svartan. Hij nodigde zijn aan
staand slachtoffer die avond tot een diner
uit en handelde daarmee waarschijnlijk
naar een welberaamd plan. Om zich een
alibi te verschaffen, bracht hij Emilia
Schroder naar huis, keerde niet in de
Orient-club terug en schoot zogenaamd
onder de wol. Een ingemene streek. Door
juffrouw Karlsson met Lundqvist alleen
te laten, kon hij op duim en vingers na
rekenen, dat zij zou worden verdacht van
de misdaad, die hij zich had voorgenomen
te plegen. Zeer waarschijnlijk was het
zelfs zijn opzet, haar er voor te laten op
draaien.
Ik kan het niet geloven. Zoals ik u
reeds eerder zei, bewees hij Marianne
eenmaal een dienst door haar aan de be
trekking van secretaresse bij mevrouw
Kalundby te helpen.
Wat hem niets kostte, maar waar
voor hij haar liet betalen op een wijze,
die ik niet nader behoef te kwalificeren.
Het is een pak van mijn hart. dat
u Marianne's verhaal niet in twijfel trekt.
Helemaal geen- type voor misdadig
heid.
Nu doe je verstandig Södermann. met
naar het „Sint-Olaf" fe gaan en in je
mandje te kruipen. Zelf heb Jk niet min
der behoefte aan een paar uur rust. Nog
één ding. Afgaande op de vaardigheid,
waarmee juffrouw Paula zich weet te ver
mommen. ben ik geneigd aan te nemen,
dat zij in de artiestenwereld wel geen on
bekende zal wezen. Loop jij morgen de
impresario's af en doe navraag in die
richting. Wei te rusten!
Maar, maar Marianne bevindt zich
nog in hechtenis! protesteerde August
doodongelukkig. Kunt u niet direct iets
doen om haar..
Er uit! beval Svartan goedgeluimd-
De daad b ijhet woord voegend, dowde
hij Söderman naar de deur. Alles komt
terecht, maar eerst wil ik vijf uur slaap
hebben! Kerel ik heb binnen vierentwin
tig uur een berg werk te verzetten, waar
zeven minder luie mensen zich nog niet
in een week doorheen zouden worstelen.
XXI
Anders Svartan verwenste zijn voort
durende pech bij het verrichten van on
geoorloofde huiszoekingen. In de hal van
't Universal flatgebouw had hij Solange's
vertrek afgewacht, voor geld en goede
woorden waarbij zijn legitimatiepapieren
onmisbare diensten bewezen van de
portier een duplicaat-sleutel bemachtigd
en was juist aan de snuffelpartij begon
nen, toen voetstappen voor de deur halt
hielden en een stem,- welke hij herkende
als die van hoofdinspecteur Lund, op ge
ruststellende toon verklaarde:
Het behoeft heus niet lang te duren,
meneer Solange, maar het Is een kwes
tie, die we beter onder vier ogen kunnen
bespreken.
Svartan was verdwenen, eer Solange
de sleutel in het slot stak. Voor geen
geld ter wereld wilde hij door een poli-
tle-autoriteit worden betrapt. Snel had ziin
blik het vertrek doorzocht. Het bood
slechts één plek. waar hij zich met re
delijke kans op succes vermocht t ver
bergen: de muurkast. Hij zegende de
omstandigheid, dat Solange over een uit
gebreide garderobe beschikte; kostuums
en jassen, met zin voor netheid aan
knapen gehangen, waarborgden, dat een
ongenode gast niet direct behoefde te
worden opgemerkt, zo de heer des huizes
onverhoopt de deur opende, mits deze het
bij een vluchtige inspectie liet. De bouw
van de kast stemde hem minder tot te
vredenheid; zij was niet op zijn abnorma
le lengte berekend en hij zag zich ge
noodzaakt het hoofd te buigen, hetgeen
een temptatie beloofde te worden indien
het onderhoud van langer duur zou blijken
te zijn dan hoofdinspecteur Lund in voor
uitzicht had gesteld.
Meneer Solange, begon de politie
man, u bent een vriend van juffrouw
Karison, nietwaar?
Vriend is wel wat veel gezegd. Een
kennis-
Uitstekend. Wij hebben bewijzen, dat
juffrouw Karlsson woensdagochtend ne
gen uur. dus betrekkelijk kort na de aan
slag op Gunnar Lundqevist aan uw flat
is geweest en dat u haar ontving.
Spoedig daarop reed zij in een telefonisch
door u bestelde taxi naar het station
Des middags keerde zij terug: u ging
met. haar naar Saltsjöbaden. Juffrouw
Karlsson heeft een en ander toegegeven.
Verder beschikken wij over ondubbelzin
nige verklaringen van de portier en van
meneer Kalundby's chauffeur.
Als dit zo is, wat dan nóg? infor
meerde Solange wrevelig.
Juffrouw Karlsson bevindt zich in
hechtenis, verdacht van moord op Gun
nar Lundqvist.
Belachelijk!
Kende u Lundqvist?
Oppervlakkig. Ik heb he m niet
meer dan een paar maal ontmoet.
Dineerde u dinsdagavond met hem
in Royal?
Inderdaad.
In gezelschap van twee dames: juf
frouw Karlsson en zekere Emilia Schrö-
der?
Solange lachte wrang: Je zou haast zeg
gen, dat u er bij bent geweest! Ja, het
is zo- Maar wat bewijst dat alles?
Juffrouw Schroder kreeg van het
goede te veel ©n u bracht haar naar huls
Keerde u daarna naar de Orient Bar
terug?
Het was mijn plan. In de buiten
lucht gekomen, merkte ik, óók meer te
hebben gedronken dan ik kon verdragen
en ik besloot regelrecht naar mijn flat
en naar bed tegaan.
Hebt u Iemand, om deze verklaring
te staven?
Het is mijn gewoonte niet, er een ge
tuige bij te roepen als ik in mijn bed
stap, luidde Solanges sarcastisch be
scheid.
Maar het lijlct me niet ondienstig ,in
de toekomst een andere gedragslijn te
volgen Dan kan ik althans elke vraag
van de politie tot haar genoegen beant
woorden.
Lund negeerde de hatelijkheid.
Het komt dus hierop neer, dat juf
frouw Karlsson met Lundqvist in de
Orient Club achterbleef.
Precies. Ik weiger echter te gelo
ven, dat zij tot het plegen van een mis
daad in staat zou zijn. Bovendien: welk
motief kon zij er voor hebben?
Hoe maakte u kennis met haar?
In Parijs. Zij was gouvernante hij
een familie, waar ik aan huis kwam- Op
een goede dag klaagde zij mij haar nood
over de ongezeglijkheid van de kinde
ren, die aan haar zorg waren toever
trouwd. Door mijn voorspraak werd zij
secretaresse bij mevrouw Kalundby.
U ontmoette Lundqvist een paar
maal, zei u. In welke verhoudingstond
u tot hem?
In generlei verhouding.
Deelde hij u mee, wat hij uitvoerde?
Hij beweerde makelaar te zijn.
De hoofdinspecteur lachte zachtjes.
Niet altoos is de vlag in overeenstem
ming met de lading! Leek het u, dat
juffrouw Karlsson gecharmeerd van hem
was?
Hoe kan ik dat weten? Zij was nooit
eerder in zijn gezelschap geweest. Wan
neer het hier een kwestie van liefde op
het eerste gezicht betrof, heeft zij mij
er in ieder geval buiten gehouden.
Lund boog.
Ik ben u verplicht voor de betoonde
bereidwilligheid.
In zijn hart dacht de politieman: Hij
heeft staan liegen, dat hij zwart zag!
Bij de uitgang keerde Lund zich om en
zei: U zult een oproep ontvangen om
op het hoofdbureau te verschijnen. Het
spreekt vanzelf, dat van uw verklaringen
proces-verbaal wordt opgemaakt- Zonder
onze voorkennis moogt u de stad niet
verlaten. Een formaliteit, anders niet.
Houdt het in, dat ik ook geen bezoek
bij de Kalundby's in ?altsjöbaden zou
mogen afleggen?
Natuurlijk niet. Zó eng hebt u het
niet op te vatten. Goede morgen.
Goede morgen.
Solang© deed de politieman tot aan de
deur uitgeleide, ging vervolgens aan ziin
schrijfbureau zitten en zag een aantal
paperassen door. Enige er van scheurde
hij aan snippers, waarna hij z etot as
deed verteren. In de muurkast foeterde
Svartan binnensmonds. Het was een
streep door zijn rekening; de illusie, iets
van belastende aard in het appartement
te zullen aantreffen, kon hij nu wel
vaarwel zeggen. Solange stapte naar de
badkamer om zich de handen te was
sen. Teruggekeerd, zette hij de hoed op
en wilde juist vertrekken, toen aan zijn
flat gescheld werd- Hij uitte een verwen
sing. doch begreep, dat hem weinig an
ders restte dan open te doen
Het bleek een bezoekster te zijn.
Wat is er van uw dienst? informeer
de hij op allesbehalve toeschietelijke toon
Paula Kalarne liet er zich niet door uit
het veld slaan.
Ik moet u spreken en het zal in uw
belang zijn, mij aan te horen.
(Wordt vervolgd).
