FRANCO twintig jaar in
Spanje aan de macht
Het Dal van de Gevallenen, een teken
van geloof en van tegenspraak
's Lands Kroniek-
p
De affaire-Lacaze wordt
steeds onverkwikkelijker
H
m
Karei Doorman doet Curasao aan Een soldaat,
geen diplomaat
Vader Magescas
over zijn zoon
vuil zowel fysiek als moreel"
émL mw
Wk<3
Prol. Zijlstra blijft bij verklaringen
over de schrootlraude
Controle in Nederland was voldoende
Appel van Chessman
opnieuw afgewezen
J
Ruimtevaarders in
V.S. uitgekozen
DINSDAG 7 APRIL 1959
PAGINA 5
^zondagsrust
BUITENLANDSE
V
KRONIEK
0,
melk en puur
aaj WSA
Luchtig
Licht verteerbaar
Lekker
Zuiveringsactie onder
Algerijnen in Parijs
(Van onze correspondent in Spanje)
Het is al een oud verhaal, maar het doet in Spanje
nog steeds opgeld. Een vreemdeling, die beladen
niet vooroordelen en een minimale kennis van het
Spaans, in een Catalaanse stad een café bezocht werd
daar geconfronteerd met een hevige opwinding. Een
groot aantal stamgasten zat met verhitte gezichten
'o discussiëren over het voor en tegen van de dicta
tuur van generaal Franco. De vreemdeling kon uit
het gesprek opmaken dat het merendeel van de aan
wezigen tot fervente tegenstanders van het regiem
behoorde en geen goed woord voor dc Caudillo over
had. De anderen waren uiterst spaarzaam in hun lof
pn het was duidelijk dat ook zij geen bezwaren tegen
Pen koerswijziging maakten. Dc vreemdeling luisterde
gespannen en zocht naar een gelegenheid zich in het
gespt pk te kunnen mengen, want ook hij meende het
Pen en ander over generaal Franco le berde te kun
nen brengen. Toen de discussie enigszins bedaarde
zag hij zijn kans schoon en vroeg aan de opgewonden
stamgasten: „Maar wie zal naar uw mening Spanje
dan moeten regeren?". De mannen keken hem ver
baasd aan. Het leek hun een onzinnige vraag. „Wie
dan, wie dan?" barstten zij los. „Wie dan? Franco
natuurlijk!
Dit verhaal is geruime tijd geleden ontstaan, maar
het heeft nog niets van zijn actualiteit verloren. Op
1 april was het twintig jaar geleden dat de over
winning van generaal Franco na drie jaren afschuwe
lijke broederstrijd werd bezegeld. En al die twintig
jaar ageren Spanje en de wereld tegen het regiem van
de thans bijna zeventigjarige Caudillo. Maar twintig
jaar lang blijft het antwoord op de vraag „Wie dan?"
oen schouderophalend „Franco natuurlijk". Er is nau
welijks een alternatief voor zijn regiem te vinden en
bij het ontbreken daarvan blijft generaal Francisco
Franco teren op dc roem van zijn overwinning, die
hij nog steeds niet 'moid acht, zolang de ganse be
volking zich niet als één man achter hem heeft ge
schaard. Dit te bereiken is een illusie waarvoor het
Spaanse staatshoofd nu bijna een kwart eeuw met
bewonderenswaardige volharding vecht.
noneraal Franco is geen politieke
"Kuur en daarin schuilt tegelijkertijd
rijn kracht én zijn onvermogen. Hij is
efn militair in de meest uitgebreide
z'n. Als legeraanvoerder heeft hij een
ongekende invloed op zijn troepen. Voor
Jpldaten is hij een vader en tegelijker
tijd een koelbloedig en onverzettelijk
Rider die mensenlevens als onpersoon-
jlike elementen kan opofferen bij het
"ereiken van zijn doel. Daarbij is hij
Ppn onverdraagzaam mens, die geen
tegenspraak duldt, die geen compro
missen kent en naar buiten uit een
onverzettelijk geloof in zijn roeping ten
'non spreidt. Het is een open vraag
°f generaal Franco in dat opzicht em
s'" twijfel kent. In zijn vorm van recht
schapenheid is het niet onwaarschi.in-
"ik dat hij elke twijfel weert als de
cadentie. Hij wil de sterke man zijn,
die hij meent te moeten zijn en geeft
rich daardoor een odium van onfeil
baarheid. Als militair weigert hij te
"ccepteren dat hij kan dwalen en vol
voert zpin krijgsplan, dwars door alie
tegenstand heen. Hij ziet zichzelf als
de onbetwistbare exponent van do
Spaanse traditie, die een uitgangspunt
Vond in de Reyes Catolocos, die de
staatkundige eenheid van bet land op
basis van bet katholieke geloof grond
vestten. Voor de handhaving van de
discipline zorgde in die tijd de Spaanse
'nquisitie, de wreedste van alle mid
deleeuwse kerkelijke rechtbanken. Als
militair heeft generaal Franco een
p\'on sterk gevoel voor discipline. In al
zfin redevoeringen, waarin hij pleit
voor het herstel van de nationale ecn-
beid, klinkt op de achtergrond de eis
lot eenheid. Hfj kan daardoor niet de
mocratisch denken en accepteert de
jaarlijkse klopjachten van ziin staats-
vefiigheidspolitie, omdat hij geen op
positie kan dulden. En in wezen heeft
zijn strijd tegen zijn tegenstrevers veel
Eeme.en met de eertijds zo gehate in
quisitie. Want luj weet dat de tegen
stand in zjjn land het sterkst groeit on
der die groepen die de Spaanse katho
lieke kerk vereenzelvigen met de Staat
"n die én Kerk én staat de rug heb
ben toegekeerd.
In deze opvatting, die beslist onjuist
}R, is hij te lang gesteund door de
Lork, die in de dertiger jaren met
'ede ogen de geruisloze geloofsafval
tengevolge van de steeds sterker wor
dende invloeden van liberale, marxis-
bsche en socialistische stromingen
beeft moeten aanzien. In generaal
-f ranco begroette de Kerk de redder
v®n geloof en maatschappij. Sedert kort
daar oen kentering in gekomen. Hoe
pel de Kerk loyaal blijft, aan het staats
hoofd, uiten haar bedienaren in steeds
stérkere bewoordingen hun teleurstel-
big over het uitblijven van een doel-
'reffende sociale politiek, van een we
zenlijke poging om de Spanjaarden op
le heffen üit hun onwelriekende poel
v»n materiële ellende, die de voedings
bodem van geestelijke verwording is.
Maar Franco heeft zijn handen te vol
"fhad met het herstellen van de dis-
mpl'he in een land van louter indivi
dualisten. die in hun hart elke vorm
van gezag ontkennen en de suprematie
van het individu nastreven. Zijn groot
ste verdienste is dan ook dat hij er
vvezenlijk in gestaagd is orde en rust
lp scheppen in de Spaanse chaos, dat
bij de weg heeft gewezen uit het la
byrinth van eigenbelang en onverstand.
In de door hem gecreëerde sfeer van
balmte waren alle voorwaarden aan
wezig voor de verwerkelijking van een
^instructief regeringsplan tot ontplooi
ing van dit waarlijk rijke land.
Franco is geen politicus en hij mist
de eigenschappen die een rege
ringsleider moeten sieren. Zoe
kend naar integriteit voor zijn mintg-
'erraad heeft hij veelal slechts onbe
kwaamheid of schijnheiligheid gevon
den. elementen die ook in het huidige
kabinet gevonden worden, al hebben
daar sedert februari 1957 voor het eerst
"itegriteit én bekwaamheid op enkele
s|eulelpostrn gezegevierd. Figuren als
''astiella, Ullastres en Villalbi, die op
'et terrein van de buitenlandse politiek
"'1 de economie uitgebreide bevoegdhe
den hebben ontvangen, dragen er zorg
'oor dat de internationale positie, van
Spanje de laatste twee jaren aanmer
kelijk verbeterd is, ook al hebben zij
eigen land minder resultaten ge
boekt dan aanvankelijk mocht worden
Verwacht.
In ieder geval is de verhoging van
do levensstandaard thans definitief in-
Kezet, ook al heeft dit het land op de
'„end van een nationaal bankroet ge-
Wacht. Steeds toenemende hulp van
buiten heeft de datum van het faillis
sement echter verschoven en wanneer
b'U land de tijd krijgt om de agrarische
hervormingen', gepaard gaande met
het effectueren van een waarljjk groots
i'hlwikkelingsplan en een ingrijpend
Ppvioejjngssysteem. te verwezenlijken,
kan d® deurwaarder, die reeds jaren
bi"! een openbare verkoping dreigt.
°°k zonder dat aan zijn trekken komen.
De zeer bescheiden economische
"pleving komt zeker ten goede aan
hel eenheidsstreven va.n generaal
Franco. De Caudillo laat geen gele-
fionlieid voorbijgaan-om de nadruk op
dit streven te leggen, tn elke open
bare redevoering laat. hij een op
roep t.ot eenheid als een waarschu
wing weerklinken- ..Wanneer wij po-
Pen Spanje te laten ontwaken, dan
doen wij dat niet opdat het weer zal
vallen." ,.De eenheid die ons de
overwinning in onze bevrijdingskruis
tocht heeft bezorgd, mag ons niet ver
laten". Steeds weer keert Franco tot
zijn overwinning terug. Na twintig
•laar is zijn victorie nog steeds een
argument. In die overwinning heeft
Spanje zichzelf teruggevonden, zijn al
lo waarden hersteld. Het mag geen
overwinning zijn waarbij de overwon-
Het Amerikaanse Hooggerechtshof
heeft afwijzend beschikt op een verzoek
tot invrijheidstelling van Caryl Chess-
man die in 1948 in California, op be
schuldiging van ontvoering en ver-
Krachtmg, ter dood word veroordeeld,
aldus meldt A.F.P. Chessman is er
zes maal in geslaagd de uitvoering
van het doodvonnis te doen opschorten.
i-reTnS?'*! v-oor zijn verdediging ver
kreeg luj door het schrijven van drie
boeken, waarvan hij dc manuscripten
uit de gevangenis smokkelde. Een de
zer boeken, „Dodencel 2455", verkreeg
wereldvermaardheid.
liet monument in het Dal nan dc Gevallenen. Hel bouwwerk wordt gedomineerd
door een indrukwekkend kruis.
ncnen zich teleurgesteld voelen, de -
mantel van de eenheid moet alle te
genstellingen bedekken. Met zijn va
derlijk leiderschap wil Franco alie
wonden helen. De vijanden van wel
eer moeten vrienden worden, zij heb
ben gedwaald in de duisternis, maar
zijn welkom in het licht. Hun doden
zijn gelijk aan de gevallenen van de
winnende zijde. Ook zij hebben aan
de wedergeboorte van Spanje mee
gewerkt. al zijn de baringsweeën on
voorstelbaar droevig geweest.
In die sfeer heeft generaal iranco
een enorm monument voor de geval
lenen uit de burgeroorlog laten bou
wen, als de plaats waar alle gestor
venen uit de wrede broederstrijd,
vriend en vijand, een eeuwige sponde
voor het moegestreden lichaam zou
den vinden. Daarmee wenste hij de
betekenis clie hij zelf aan zijn over
winning gaf te symboliseren. Hij, dc
vader des vaderlands had zwaar moe
ten straffen, maar hij is daarna onmid
dellijk bereid te verzoenen, want allen
zijn zijn kinderen, ook zij die dat hele
maal niet willen zijn. Zoals wij reeds
eerder schreven, zijn aan dit monument
kosten noch moeiten gespaard. Twintig
jaar lang is eraan gebouwd, zoals Fran
co twintig jaar lang heeft, gebouwd aan
de eenheid van zijn land. In het dal
van Guadarrama groeide zijn symbool
van die eenheid, zijn „Valle de los Cai-
dos", zijn Da] van de Gevallenen.
Eind februari heeft hij aangekondigd
dat op de twintigste verjaardag van
zijn overwinning dit mausoleum plech
tig zou worden geïnaugureerd. Hij deed
dat bij gelegenheid van een audiëntie
die hij verleende aan de nationale raad
van de Spaanse vereniging van onder
officieren. Op 1 april heeft deze ver
eniging een groot congres gehouden
aan de voet van dit monument. De le
den zijn bijna de enige getuigen ge
weest van de officiële onthulling. Na cle
officiële aankondiging van de plechti
ge inauguratie is er verder over ge
zwegen. De onthulling is weliswaar met
de gebruikelijke pracht en praal ge
schied. maar niet zoals de grijze Cau
dillo gehoopt had.
tVant dit monument i» niet het sym
bool van eenheid geworden, eerder een
teken van tegenspraak. En het moet
voor het Spaanse staatshoofd een heel
biltere ervaring geweest zijn te besef
fen dat. de voorbije twintig jaar de
sporen van de burgeroorlog geenszins
bebben uitgewist, sterker, dat de schei
ding van toen, nog steeds in Spanje
bestaat. Want rond dit monument is
in stilte de strijd opnieuw opgelaaid.
Nimmer de. doden van vriend en vjj.
and bijeen in het monument dat voor
onze overwinning Is gebouwd", zo heeft
men uitgeroepen en het ziet er naar
uit dat Franco slechts zjjn dode vrien
den, zoals de oprichter van dc Falange
Jose Antonio Primo dc Rivera, in dit
grafmonument zal mogen begraven.
Dc overwinning van twintig jaar ge
leden lijkt inderdaad nog steeds niet
voltooid.
v x -X-
Veldmaarschalk Montgomery beeft
in de tweede wereldoorlog bewe
zen een soldaat te zijn met grote
capaciteiten, al was zijn beleid in de
Slag bij Arnhem niet gelukkig, zoals
hij overigens in zijn memoires ruiter
lijk heeft erkend. Maar Montgomery,
die op militair gebied zijn sporen heeft
verdiend, is bepaald geen diplomaat,
vooral omdat hij een eigenschap mist
die voor een goed diplomaat onont
beerlijk is. Montgomery heeft namelijk
geen tact. In zijn memoires heeft hp
op bijzonder ontactische wijze kritiek
geleverd op het oorlogsbeleid van de
toenmalige geallieerde opperbevelheb
ber, Eisenhower, die nu als president
van de Verenigde Staten feitelijk de lei
der is van de Westerse wereld.
Montgomery is dezer dagen zo ontac-
tisch geweest de
Hr. nis. Vliagdckschip „Karei Doorman", dat deel n van het smaldeel V van de Nederlandse Koninklijke Marine,
heeft een bezoek gebracht aan Curacao, waar het schip de in de nieuwe haven van Willemstad. Deze foto laat zien
hoe de „Doorman" dc Koningin Emmabrug passeerde, dc beroemde schipbrug, welke de twee helften van Willemstad
verbindt.. Op de achtergrond de olieraffinaderij van de N.V. C.P.I.M.
De „zaak-Lacaze" wordt steeds inge
wikkelder, aldus meldt A.F.P. Gisteren
heeft Armand Magescas, de directiese
cretaris van een groot Frans weekblad
„Jour dc France" ontkend dat hij zijn
zoon Philippe, een oudstrijder, twee
.jaar geleden had gevraagd Jean-Pierre
Guillaume uit de weg te ruimen. Jean
had de vorige week deze beschuldiging
geuit. Jean Pierre Guillaume, aangeno
men zoon van de schatrijke mevrouw
Walter, is de man om wie de gehele
zaak draait. Hij heeft de besehuldiging
geuit dat Jean Lacaze, broer van me
vrouw Walter, hem <ioor de oud-mili
tair Rayon heeft willen laten vermoor
den om te voorkomen dat -lean Pierre
een deel van een aanzienlijke erfenis
zou krijgen. Armand Magescas is door
Ra>j on in deze zaak genoemd als dc
man die hem in contact moest bren
gen met dr. Lacour, een psychiater,
die hem had moeten overhalen de
moord te plegen.
Magescas heeft steeds verklaard, dat
hij niets met de zaak te maken had.
Gistermiddag dan heeft Armand Ma
gescas zijnerzijds tegenover ongeveer
twintig Parijse journalisten inderdaad
opening gegeven van het dossier dat hij
heeft aangelegd nopens de activiteiten
van zijn zoon, een dossier dat zich uit
strekte over twaalf jaar. „Het hart
bloedt nhj," aldus Magescas, „maar ik
ben verplicht openbaar te maken wat
voor iemand mijn ongelukkige zoon
is." Het speet hem ook dat hij zijn ver
klaring niet in eerste instantie heeft
kunnen reserveren voor de rechter van
instructie.
De Parijse avondbladen noteerden
o.m. de volgende uitlatingen en be
schuldigingen van de vader ten aan
zien van de zoon. Sinds zijn prilste
jeugd heeft Philippe een waar acteurs
talent aan de dag gelegd, dat hij latcr
tot een hoge graad van volmaaktheid
wist op te voeren. Tal van lieden zijn
aldus het slachtoffer geworden van zijn
oplichterstrucs. Hij heeft een veroorde
ling achter de rug tot twee jaar voor
waardelijke gevangenisstraf wegens
diefstal, het wederrechtelijk dragen van
onderscheidingstekens en het ongeoor
loofd bezit van wapens.
In 1951 ontmoette Magescas voor liet
eerst weer zijn zoon. die hij sinds 1913
niet meer had gezien. Phiiippc kwam
toen terug uit Indo-China: ..vuil zowel
fysiek als moreel. Hij zou mij verkocht
hebben voor een pakje sigaretten". Na
een mislukking als „inspecteur des
ventes" bij „Jour de France", en een
afwijzing wegens ongunstige anteceden
ten door het leger, beide in 1955, ver
loor Armand Magescas zijn zoon in
augustus van dat jaar andermaal uit
liet oog; en sindsdien heeft bij nog
slechts iets omtrent hem vernomen via
klachten van nieuwe slachtoffers die hij
had gemaakt.
Storm over Drakestein Uniek recreatie
oord geslóten Geronk van motoren of
Er raast weer een storm over het
landgoed Drakestein op dc Lage Vuur-
sclic. Dg kj acht waarmee AgoIus ziin
adem uitstiet over het pittoreske kas
teeltje met aan de voet liet houten
brugje over de slotgracht en de bos
rijke contreien wakkerde maandag aan
tot zeven. De huilende jacht door de
boomtoppen, het statig /.wiepen van do
dennetakken, terwijl miljoenen kurk
droge blaren, erfenis van liet laatste
herfstgetij, knisterend werden voort
gejaagd over de zandwegen, het is
alles een bijzondere belevenis. De
tocht haar Drakestein is, uit welke
streek'van het kompas men ook na
dert, immer een schone ervaring. De
bossen liggen verlaten. De stilte valt
regelmatig alsof de wind enkele ogen
blikken pauzeert. En omdat de storm
ook woedt in de voorname ruimten
van Drakestein is de rust in de bos
sen van het landgoed bijna onheilspel
lend geworden.
Sinds zaterdagmiddag is dit unieke
recreatieoord gesloten voor het pu
bliek. Ruiters, wandelaars en natuur
minnaars mogen de paden niet meer
betreden. Slagbomen ziin neergelaten,
hekwerken geplaatst. Deze versperrin
gen doen dénken aan een oorlogstoe
stand. Jhr, F. L. Bosch van Drake
stein heeft, gesteund door zijn zuster,
de freule, hét landgoed gesloten voor
publiek. Deze maatregel vloeit voort
uit het tëit dat de burgemeester van
Baarn, mr. F. J. v. Beeck Caikom,
aan de Gooiso afdeling van de R.-K.
Nederlandse Molorbond toestemming
heeft geweigerd zondag 24 mei wed
strijden op het landgoed van de jonker
te organiseren. Na de toestemming
van de politie is op advies van de des
kundigen de wedstrijdbaan verbreed
tot zeven meter, er ziin zandschansen
opgeworpen ter bescherming van het
publiek en gedurende dc drie maan
den dat aan dit circuit word gewerkt
zijn voor de aanleg van het par
cours vele lage dennen gekapt.
Het verbod van B en W. is gegrond
op de zondagswet. Het geronk van de
motoren zou voor de wandelaars en
ruiters een bron "an ergernis kunnen
zijn. Er zijn ook bezwaren van kerke
lijke zijde ingediend tegen dit motor
festijn. De races, die vorig jaar op het
oude circuit werden gehouden, waren
een succes. De renners zjjn enthou
siast over het nieuwe parcours. De or
ganisatoren contracteerden ook enke
le buitenlandse cracks. Dc afzetting is
gereed, het rennerskwartier ingericht
en het parkeerterrein klaar. En nu
dit verbod. De advocaat van de hond
heeft zich reeds tot B. en W van Baarn
gericht. De jonker heeft zijn landgoed
<250 ha), voor het publiek gesloten,
omdat dit voor Item een principiële
kwestie is die hij karakteriseert met
„aantasting van het eigendoms
recht". Vorig jaar incasseerde de ge
meente Baarn twintig pet. vermake
lijkheidsbelasting van de recette van
de motorwedstrijden. De jonker werd
er met tien pet. ook een beetje beter
van. Het recreatiezoekend publiek
toonde in het afgelopen weekeinde be
grip voor de situatie en de hoffelijk op
tredende boswachters.- Vanavond is
er raadsvergadering in Baarn en daar
moei uiteindelijk de beslissing vallen.
Het onderhoud in maart-april 1957,
waarbij hij zijn zoon zou hebben voor
gesteld iemand te vermoorden, w'as der
halve een monsterachtig verzinsel; de
waarheid was dat hij op dat tijdstip zich
juist alie moeite gat' om middels de po
litie aan de oplichterijen en diefstallen
van zjjn zoon zoveel mogelijk paal en
perk te stellen. Armand Magescas
heeft tenslotte gisteren via pers en ra
dio een laatste beroep tot zijn zoon ge
richt. waarin het o.m. heet: ..Het is niet
om mijnentwille dat ik mij tot je wend,
maar om jezeif. Je oplichterijen, je leu
gens, je diefstallen, je veroordelingen,
dat alles zou vergeten kunnen worden.
Wat nooit vergeten zal zijn is je ge
mene verzinsel, waarvan de monster
achtigheid je naam je hele leven lang
zal bezoedelen. Vóór je dolzinnig ro
manticisme ineenstort heb je nog de
gelegenheid de eerste fatsoenlijke daad
van je bestaan te verrichten door voor
je bedrog uit te komen tegenover de
rechter". De Parijse bladen brengen
uitvoerig verslag van deze nieuwe epi
sode in „de affaire", maar onthouden
zich voorzichtig van iedere ook maar
enigszins gewaagde appreciatie. Men
kan het begrijpen.
De Amerikaanse Nationale raad voor
lucht- en ruimtevaart heeft uit een
groep van 55 vrijwilligers zeven perso
nen gekozen die 7.ullen medewerken
aan het project-Mercurius, het afschie
ten van een raket inet eraan beves
tigd een „ruimtecapsule", aldus meldt
United Press International. De zeven
mensen aanvankelijk had men er
twaalf willen kiezen maar de groep is
verkleind om een meer intense deelne
ming aan de voorbereidingen mogelijk
te maken zuilen geheel vertrouwd
worden gemaakt met het inwendige
van de „ruimtecapsule", waaraan
thans nog gewerkt wordt. In 19111 zal,
indien er geen grote vertragingen ont
staan, een van de zeven in de capsule
een satellietreis van ongeveer 24 uur
maken.
De zeven mensen zullen naar een spe
ciaal centrum voor ruimtevaart gaan,
waar zij worden opgeleid tot ..astronau
ten" maar pas op de dag dat de raket
met de satelliet erop afgeschoten
wordt, zal uit hun midden de persoon
worden aangewezen die de reis maakt.
De zes overigen zullen wellicht later
nog een ruimtereis maken. De groep
van 55, waaruit men de zeven mensen
gekozen heeft, bestond uit personen die
qua intelligentie, geestesgesteldheid en
lichamelijke conditie bij de huidige
stand van de wetenschap geschikt ge
oordeeld waren voor een opleiding tot
astronaut. De laatste selectie maakte
het mogelijk uit deze groep de zeven
ailerbesten te kiezen.
indruk te wek
ken. dat hij ge
looft in de heil
zaamheid van het
terugtrekken der
Russische troepen
uit Europa in ruil
voor het ontrui
men van West-Duitsland door de NATO-
troepen. De veldmaarschalk is een voor
stander van ..disengagement". Hij is
voorts van mening, dat Engeland in dit
tijdsgewricht een bijzondere roeping
heeft als bemiddelaar tussen Amerika
en Rusland. Zjjn opvattingen gaan lijn
recht in tegen die van de regeringen
van Amerika en West-Duitsland, als
mede tegen de denkbeelden van de
NATO-bevelhebbers, die de laatste tijd
herhaaldelijk gewaarschuwd hebben to
gen het idee van een ..disengagement".
Adenauer heeft indertijd bijzonder
sceptisch gestaan tegenover de reis van
de Britse premier, Macmillan, naar
Moskou. Macmillan heeft intussen een
bezoek aan Bonn gebracht, om in een
persoonlijk onderhoud met de Bonds
kanselier te trachten diens bezorgdheid
weg te nemen. Hij is daar niet geheel
in geslaagd, al hebben de beide staats
lieden na hun gesprek tegenover de
buitenwereld de schijn opgehouden, dat
er geen grote verschillen ran mening
waren. Maar de recente opmerkingen
van Montgomery hebben het Westduit-
se wantrouwen tegenover de politiek
van Londen weer versterkt.
Advertentie
Hst.
rif?/,*»!,
product
(Van onze Haagse redactie)
Minister Zjjistra is de door hem
it; de Tweede Kamei afgelegde verkla
ringen over de schrootfraude gebleven,
nok nadat de heren Van der Goes van
Naters en Nederhorst (P.v.d.A.)
schriftelijke vragen hadden gestold, ter
aanvulling van de tijdens hun interpel
latie gestelde vragen. Met name houdt
de minister ook nu vol, dat de controle,
door zijn departement op de afgifte van
z.g. „derde-landen-verklaringen" uitge
oefend. sluitend kan worden geacht en
bevredigend heeft gewerkt Er he.st.onri
z.i. geen aanleiding voor extra voor
zorgsmaatregelen.
Prof. Zijlstra ontkent in zijn antwoord
ook, dat zijn verklaringen in de Twee
de Kamer niet volledig zouden ziin ge
weest. Hij zegt er duidelijk op te hebben
gewezen, dat deze „derde-ianden-ver-
klaringen" een dubbele functie heb
ben. Op de eerste plaats zijn zij een
garantie voor de betrokkene, dat hij
het schroot zou kunnen uitvoeren in
dien net niet door het Europese kan
toor zou worden gekocht. Op de twee
de plaats vormt een dergelijke verkla
ring een van de stukken die benodigd
zijn om in.'merking te komen voor
een uitkering uit het Europese vereve
ningsfonds voor schroot. In de laatste
functie hebben de genoemde verklarin
gen dus een zekere waarde, maar daar
uit mag met worden afgeleid dat. er een
soort marktnotering voor zou bestaan.
Om de uitkering uit het verevenings-
fonds te krijgen zijn ook nog andere
stukken nodig, althans in de in Neder-
land gevolgde procedure, vvaarbii ook
het regionale kantoor van het verevo-
ningslonds nog controle uitoefende. Mi
nister Zijlstra zegt dat redelijkerwijs
niet kon worden verondersteld, dat de
ze controle in andere landen niet werd
uitgeoefend, waardoor de fraude mo
gelijk is geweest. De zorg voor deze
controle in het buitenland lag uiteraard
ook niet bij het Nederlandse departe
ment.
et bericht dat Montgomery op 28
april naar Moskou reist, om al
daar het zijne bij te dragen tot
een ontspanning tussen Oost en West,
is bepaald verontrustend. Deze onrust
wordt niet weggenomen door Montgo
mery's uitdrukkelijke verklaring dat
zjjn 'missie zuiver particulier is. Mont
gomery is tenslotte een wereldberoem
de figuur, wiens uitlatingen veel publi
citeit plegen te krijgen, en het is de
vraag of men in Moskou niet meer aan
dacht zal schenken aan zijn denkbeel
den, dan men bijvoorbeeld in Washing
ton pleegt te doen, waar men de veld
maarschalk niet als een gezaghebbende
autoriteit beschouwt.
In het Westerse kamp probeert men
met grote moeite to; een gezamenlijke
politiek tegenover de Sovjet-Unie te ko
men. en men gaat met behoedzaamheid
te werk bij het bepalen van de houding
tegenover Moskou. Maar behoedzaam
heid is geen uitgesproken karaktertrek
van Montgomery, en in het algemeen
kan men zich afvragen waarom deze
gepensioneerde Britse soldaat zich juist
op dit moment op zo spectaculaire wij
ze in de uiterst moeilijke onderhande
lingen tussen het Westen en de Sovjet-
Unie wil mengen. Terecht hebben Èn-
geiands bondgenoten zich indertijd zor
gen gemaakt over Macmilians Mosco-
vische avontuur, maar het bezoek van
Montgomery aan het Kremlin is onein
dig veel hachelijker. De kans dat hij
ginds iets goeds tot stand kan brengen
is uitermate gering, terwij] de moge
lijkheid, dat hij de Westerse politiek
op kwalijke wijze doorkruist zeer groot
genoemd moet worden.
Ais Montgomery's besprekingen met
Khroesjtsjev verkeerd uitpakken, moet
ook Macmillan daarvoor verantwoorde
lijk gesteld worden, want de Britse pre
mier heeft zijn zegen gegeven aan de
reis van de veldmaarschalk. Maar Mont
gomery weet zich niet alleen verzekerd
van de steun van zjjn regering, ook de
oppositie heeft zich, bij monde van
Gaitskell, achter zijn reis gesteld. Het
is het Engelse nationalisme dat zich in
deze houding van Conservatieven en
Socialisten weer eens openbaart. In de
verklaringen van de leiders der beide
Britse partijen beluistert men het ver
langen om Engeland een belangrijke
rol te doen spelen in de wereldpolitiek,
een verlangen dat voor Engelands NA
TO-partners gevaarlijke consequenties
zou kunnen hebben.
Als Montgomery eens een prïvé-bezoek
beeft willen brengen aan Moskou, om
zelf te_ constateren wat de opvattingen
van Khroesjtsjev zjjn, dan heeft hij
daarvoor wel een zeer ongelukkig mo
ment gekozen. Hij brengt zjjn bezoek
nu aan de vooravond van de conferen
tie van de ministers van Buitenlandse
Zaken van de Grote Vier, een conferen
tie waarin door het Westen bijzonder
voorzichtig zal moeten worden onder
handeld.
De Amerikaanse burgerlijke en mili
taire autoriteiten hebben de laat
ste dagen de Sovjet-Unie bijzon
der duidelijk laten weten dat zij zich
niet zullen laten intimideren door de
Russische dreigementen met betrekking
tot Berlijn. De Amerikaanse minister
van Defensie, McElroy, heeft verklaard,
dat Amerika zowel van kernwapens
voorziene projectielen als grondstrijd
krachten zou gebruiken als er naar aan
leiding van Berlijn een grote oorlog
zou uitbreken. De voorzitter van de
Amerikaanse chefs van staven, gene
raal Twining, heeft gezegd, dat iedere
Amerikaanse soldaat in Europa zo no
dig bereid is om te vechten, en de
Amerikaanse Geallieerde Opperbevel
hebber in Europa, generaal Norstad,
heeft laten weten dat er zowel tactische
als strategische atoomwapens zullen
worden gebruikt, ais er een noodsitua
tie zou ontstaan.
Als nu Montgomery in Moskou aan
Khroesjtsjev gaat vertellen dat de op
lossing van de moeilijkheden tussen
Oost en West gezocht moet worden in
een vorm van ..disengagement", dan
kan die verklaring door de commu
nistische propaganda uitgebuit worden
als een bewijs van de verdeeldheid in
het Westerse kamp. Met een betoog
voor ..disengagement" komt Montgome
ry trouwens in het straatje van de Rus
sen, die indertijd hun steun hebben ge
geven aan net plan voor de schepping
van een vacuum in Centraal-Europa, dat
gelanceerd is door de Poolse minister
van Buitenlandse Zaken, Rapacki.
Montgomery heeft zich indertijd als
militair voor de Westerse wereld zeer
verdienstelijk gemaakt, maar Enge
lands bondgenoten zien hem nu liever
niet als Westers diplomatiek woordvoer
der optreden, ondanks de feitelijk over
bodige verzekering van de veldmaar
schalk dat zijn reis geen officieel ka
rakter heeft.
In drie arrondissementen van Parijs
heeft de politie gisteren een groot
scheepse zuiveringsactie onder de Al
gerijnse bewoners gehouden, aldus
meldt A F.P Meer dan duzend mensen
werden ondervraagd. Tweehonderd
verdachten werden in hechtenis geno
men. Talrijke stukken en verscheidene
wapens werden in beslag genomen.
