Oppositie in Spanje
in
meer aan de rode
niet
leiband
Filosofische verhandeling voor
Europees baccalaureaat
r&l
f'i
DE EILANDER
Communistische actie mislukt
wegens gebrek aan interesse
D
E
Bij zonnebad de
dood gevonden
GECOMPLICEERD EXAMEN
Vier taalgroepen, drie studierichtingen
1
Hongaar Papp verdedigt zich
voor Zwitserse rechter
2kumsd*r**>u'>i'!
Een nieuwe
Bondspresident
M
Katholieke jongeren in verzet
m
Antilliaanse grieven
Zaak wordt als niet-politieke
misdaad behandeld
J
DONDERDAG 2 JULI 1959
TN ZWEELO
Stoffelijk overschot van
ondergedokene gevonden
A.F.P.-correspondent in
Djakarta staat terecht
Vermiste man na twee
weken aangetroffen
CAgenda van het
Holland-F est i val
f!
0e wereldvermaarde deodorant-stick
Schietpartij in legatie, te Bern
Babyderm-zeep
ROMAN VAN DE LOKKENDE ZEE
1 door f
KLAAS TOXOPEUS j
SfiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiitüiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiHiiüiiir.
Rel in Urk berecht
Maand gevangenisstraf of
tuchtschool
BUITENLANDSE
KRONIEK
(Van een correspondent in Spanje)
ie grote eenheden politietroepen,
die het Spaanse ministerie van
binnenlandse zaken eind vorige
week in de grote steden en industrie-
centra had geconcentreerd, zijn niet in
beweging gekomen. Gedurende het
weekeinde zijn zij weer naar hun leger
plaatsen afgevoerd. De oproep van het
communistische actiecomité in Spanje
en het Verbond van Spaanse uitgeweke
nen in Frankrijk, om door openlijke
actie, in de vorm van stakingen en be
togingen, de regering- in Madrid te
dwingen tot het aannemen van een ver
zoenende houding tegenover de vluch
telingen uit de burgeroorlog, heeft geen
weerklank gevonden bij de Spaanse be
volking. De laatste dagen van de vorige
week zijn even ordelijk verlopen als
alle andere dagen van dit jaar en geen
enkel incident van enige omvang is ge
meld. Hiervoor zijn twee oorzaken aan
te wijzen. Allereerst moet de onverdro
ten activiteit van de geheime Spaanse
staatspolitie gemeld worden, die telkens
opnieuw blijk geeft uitermate goed op
de hoogte te zijn van de illegale activi
teit in Spanje en met de personen die
deze activiteit bedrijven. In het begin
van de vorige week werden in Madrid,
Barcelona, San Sebastian en Bilbao
enige arrestaties verricht, waardoor de
aangekondigde rode agitatie in de kiem
werd gesmoord. De concentratie van
politietroepen was dan ook slechts een
voorzorgsmaatregel, om diegenen die,
na het uitvallen van hun leiders, nog
enige behoefte tot openlijke actie had
den, de laatste hoop op welslagen te
ontnemen. Voorts had de regering aan
de minister van binnenlandse zaken uit
gebreide bevoegdheden verstrekt, die
dienden om elke agitatie onmiddellijk
de Kop in te drukken. Tegen alle daden,
die de openbare veiligheid, de regel
maat in de bevoorrading en de pro
ductie in gevaar zouden brengen kon
onmiddellijk worden opgetreden en des
noods had de Staat van beleg afgekon
digd kunnen worden.
Al deze maatregelen zijn overbodig
gebleken, omdat en dit is de tweede
oorzaak de communistische activiteit
en die van de uitgeweken republikeinen,
vrijwel geen weerklank meer vinden bij
de bevolking. Het Spaanse volk is na
twintig jaar Franco gaan begrijpen,
dat dit regiem, ondanks alle feilen, aan
merkelijk meer waarborgen biedt dan
een nieuw rood avontuur, dat onvermij
delijk tot een nieuwe broedertwist zou
leiden.
Na twintig jaar heeft het Franco
regiem voldoende successen geboekt
om in zoverre het vertrouwen van het
volk te winnen dat het passief blijft
tegenover revolutionaire omwentelin
gen. Voorts hebben deze twintig jaren
een afdoende verwijdering tussen de
voornamelijk naar Frankrijk uitgewe
ken republikeinen en de Spaanse be
volking geschapen. De ballingen wor
den door de Spanjaarden niet meei als
de hunnen beschouwd, maar als Fran
sen, die boven de Pyreneeën een nieuw
bestaan hebben gevonden.
Naar schatting besteedt de commu
nistische internationale vjjf miljoen
dollar per jaar om opnieuw enige
vaste voet in Spanje te krijgen. Op
basis daarvan hebben enkele voor
zichtige Amerikanen geschat, dat
men in Spanje rekening moet houden
met circa 350.000 militante commu
nisten. Het is begrijpelijk dat Amerika
dat sedert vijf jaren enorme bedra
gen in de Spaanse economie en in de
verdediging van het Iberisch schier
eiland investeert, er prijs op stelt de
politieke situatie in Spanje te analy
seren en dat men die situatie niet
rooskleuriger voor wil stellen dan zij
is. Toch wordt door andere bronnen
dit aantal sterk overdreven geacht.
Werkelijke communisten heeft Span
je ook tijdens de burgeroorlog nauwe
lijks gekend. De Spanjaard is zeer sterk
individualistisch ingesteld. Het indivi
du is bij hem soeverein. Dat deze in
stelling zeer gemakkelijk tot anarchie
leidt, is zonneklaar en door de bloedige
Spaanse historie overduidelijk bewezen.
Maar anarchisme en communisme zijn
twee geheel verschillende zaken. Voor
hun agitatie maken de communisten
een veelvuldig gebruik van de Spaanse
anarchisten, die zich maar al te graag
lenen voor elke vorm van opstand te
gen het gezag. Maar de Spanjaard is
geen held en een duchtig gewapende
politiemacht schrikt hem spoedig ar.
Vandaar dat de krachtmeting aan
het einde van de vorige week tussen
staat en rode agitatie zo probleemloos
in het voordeel van de eerste kon uit
vallen. Madrid maakt zich dan ook wei-
nig zorgen meer over communistische
activiteit op het Iberische schiereiland.
Tjjdens de dagen, waarop de grote
rode heibel was aangekondigd, was de
spanning in de grote steden evenwel
bijna tastbaar. Amerikaanse ieger- en
marinemensen, die in de haven van
Barcelona werken, kregen opdracht
thuis te blijven, wanneer zij op hun
werk gemist konden worden. Militaire
wagens kwamen hen uit de kustplaats-
jes, waar zij met hun gezinnen wonen,
halen, omdat men bevreesd was dat de
grote luxueuze auto's, waarin deze kor
poraals en sergeants in Spanje rijden,
de dupe zouden kunnen worden van het
verwachte oproer. Er gebeurde even
wel niets.
en chauffeur in Barcelona vertelde
mij: ,,Wat zou er kunnen gebeu
ren?" Hij beduidde mij even ver
derop naar de hoek van een straat te
kijken. Daar stond een gepantserde
Landrover, vol gewapende politieman
nen.
„Zolang die er zijn, gebeurt er niets,"
zei hij. „Wij zouden wel willen dat er
iets gebeurde, maar het zou nu alleen
maar bloed kosten en geen resultaat
hebben. Bovendien gaat het op het mo
ment zo slecht nog niet. Elk jaar gaat
het een beetje beter en als we tijd van
leven hebben, zullen wij het even goed
krijgen als de Amerikanen en de Duit
sers. Maar een mens wil niet altijd als
een onmondig kind behandeld worden."
Op deze basis nu, door deze chauf
feur geformuleerd, ontstaat in Span
je een aanmerkelijk belangrijker op
positie dan de communistische. Het
Spaanse volk, en vooral het intellec
tuele deel daarvan, is zonder meer
bereid te erkennen dat het Franco
regiem belangrijke resultaten heeft
geboekt, zowel in de binnenlandse
sfeer als in de betrekkingen met het
buitenland. Maar steeds sterker
wordt het verzet tegen het etiket van
volslagen politieke onmondigheid, dat
door de Madrileense regeerders op
elke Spanjaard wordt geplakt.
Openlijk is daar reeds de „Union
Espanola" voor uitgekomen. Deze mo
narchistische unie is loyaal tegenover
Franco, maar stelt nis eis, dat thans
zo spoedig mogelijk weer een monarch
aan het hoofd van de Spaanse'monar
chie komt te staan en wel de wettige
troonpretendent, zoon van de laatste ko
ning Alfons XIII, de banneling Don
Juan, die in Estoril in Portugal ver
blijft.
Daarnaast hebben thans de zoge
naamde „Colorës" van zich doen spre
ken. Onder deze naam verenigen zich,
onder leiding van vooruitstrevende ka
tholieken, Spaanse jongeren van elke
kleur en levensrichting. Ook zij willen
de verdiensten van het Franco-regiem
onderschrijven, maar achten de tijd ge
komen om van Spanje weer een vol
waardige democratie te maken. Zij zijn
zelfs bereid generaal Franco opnieuw
als regeringsleider te erkennen, maar
dan met de andere troonpretendent.
Xavier Bourbon-Parma, die in Vichy
verblijft als staatshoofd op de konings
troon.
Hoewel het er aanvankelijk naar uit
zag, dat de onderlinge verdeeldheid on
der de monarchisten omtrent de per
soon van de troonopvolger, voorgoed
voorbij was na een bezoek van een aan
tal vooraanstaande Carlisten (aanhan
gers van het huis Bourbon-Parma) aan
Don Juan Bourbon-Bourbon in Estoril,
blijkt thans dat de Spaanse jongeren
hun voorkeur weer doen uitgaan naar
het huis Bourbon-Parma.
Dit huis, dat gedurende honderdvijftig
jaar geen regerend vorst in Spanje
heeft gekend, komt de laatste jaren
steeds meer in de belangstelling. Aarts
hertog Otto van Habsburg heeft zich
door zijn huwelijk aan dit huis gepa
renteerd en de geruchten willen hard
nekkig doen geloven, dat ook koning
Boudewijn. tenslotte zijn keuze op een
telg uit dit geslacht zal doen vallen.
Daartegenover is de fysieke zwakte
van het huis Bourbon-Bourbon alge
meen bekend, ook al heeft generaal
Franco zelf openlijk zijn voorkeur voor
de jongste telg uit dit huis, prins Don
Juan Carlos, uitgesproken. Het zal
evenwel nog zeker acht jaar duren
voordat Juan Carlos de troon kan be
stijgen, omdat de Spaanse grondwet
stelt dat een regerend vorst tenminste
dertig jaar moet zijn. Zolang willen de
Colores Franco echter niet meer als
regent zien.
Deze „Colores", die volgens insiders
vele honderdduizenden leden tellen, ko
men regelmatig in het geheim bijeen.
Op die bijeenkomsten zweren zij een
dure eed dat zij hun ideaal tot de dood
zullen verdedigen. Hun voornaamste
zorg is het opstellen van een sociaal
programma voor Spanje om dit, met
een ondubbelzinnige betuiging van hun
trouw, aan Xavier Bourbon-Parma voor
te leggen.
Ook in deze groep zijn in de voorbije
weken enige arrestaties verricht. De
op beschuldiging van communistische
activiteit gearresteerde jonge Spaanse
diplomaat, Julio Ceron Ayuso, zou in
wezen deel uitmaken van de „Colores"
die zeer sterk anti-communistisch
zijn en regelmatig contact met Vi
chy hebben onderhouden. Het is in
Spanje echter gewoonte dat de veilig
heidspolitie alleen tegen „communis
ten" optreedt, ook al behoort het me
rendeel van de honderden gearresteer
den van de laatste jaren tot de jonge
Spaanse intelligentsia, die part noch
deel aan het communisme heeft, maar
zich openlijk keert tegen de dictatuur.
(Van onze correspondent)
Onder de kolenber-mlaats van do
Hervormde pastorie t~ Zweelo is woens
dagavond het stoffelök overschot ge
vonden van een in 1943 overleden on
derduiker. Met deze ontdekking is een
eind gekomen aan een lange periode
van onzekerheid over de hegraafolaats
van de toen 23-jarige Joodse onderge
dokene Abraham E. Arbeid uit Amster
dam. die bij de Hervormde dominee C.
C. Pijpers te Zweelo gastvrij onderdak
heeft' gevonden. In januari 1943 over
leed de Amsterdammer aan een vol
gens de dominee acute niervergiftiging.
Bij de afbraak van de pastorie kreeg
de politie lucht van deze affaire en
"Waarschuwde de aannemer, die bezig
was de oude pastorie af te breken.
Onder de kolenbergplaats vond men
het stoffelijk overschot, waarbij een tas
met papieren.
In Djakarta is vandaag het proces
begonnen tegen de voormalige Neder
landse staatsburger, H. W. Kalee. cor
respondent van Agence France Presse
in Indonesië. De heer Kalee. die meer
dan drie maanden in voorarrest heeft
gezeten, wordt ervan beschuldigd de
openbare orde te hebben verstoord door
zijn berichtgeving over een stiiging van
de binnenlandse petroleumprijzen. Hij
betuigde vandaag zijn onschuld aan het
geen hem ten laste is gelegd. De zitting
is volgens U.P.I. verdaagd tot aan
staande maandag.
Prins Xavier van het huis Bourbon-Parma, die door de „Colores"
is uitverkoren als „hun" troonpretendent.
in Spanje
In het gebied van de duinwaterlei-
dingsdienst in Wassenaar is het stoffe
lijk overschot gevonden van de 47-jari-
ge pompbediende J. M. Strucker uit
Rotterdam, die twee weken geleden
als vermist werd opgegeven.
De overledene heeft liggen zonneba
den en moet toen onwel zijn geworden
en door de dood verrast. Hij was ge
kleed in een zwembroek. Door inscha
keling van twee speurhonden heeft men
de kleding van het slachtoffer gevon
den. S. bevond zich in niet voor het pu
bliek toegankelijk gebied.
Donderdag 2 juli
Amsterdam: Concertgebouw, 8.15 uur: Con
certgebouworkest o.l.v. Hans Rosbaud.
Den Haag: Kon. Schouwburg, 8.15 uur:
Cost fan tutte (Ned. Opera).
Rotterdam: R'damse Schouwburg, 8.15 uur:
Nederlands Kamerorkest.
Deventer: Schouwburg, 8 uur: Troilus en
Cressida.
(Van onze onderwijsredacteur)
LUXEMBURG, 1 juli
Vandaag was het
op de Europese
School in Luxem
burg de laatste dag
van het schriftelijk
examen. Donderdag
er vrijdag gaat men
door met het mon-
delin; en zaterdag
volgt de uitslag,
waarna aan de kan
didaat die het beste door dit eerste
Europese eindexamen is gekomen, een
gouden medaille zal worden uitgereikt.
EURop4e\yf
UJ «tv \Q.
ex loeder»
sex notionum
creata
XII.1V. MCMLVII
lijk examen naast het opstel juister
eigenlijk: de verhandeling in de
moedertaal, waarvoor vier uur vas uit
getrokken, een filosofische verhande
ling. De klassieke afdeling kreeg hier
voor drie uur, de beide andere afdelin
gen twee uur; de opgaven verschilden
en de puntenwaardering liep dienover
eenkomstig uiteen. Hoewel de Neder
landse opgaven vergeleken met die in
de andere talen zeker niet bijzonder
zwaar waren, is naar Nederlandse op
vatting dit element van de wijsbegeerte
op het eindexamen van een middelbare
school bepaald niet rr.-'s. Voo> de klas
sieke afdeling luidden de opgaven (ter
keuze) als volgt: 1. Wat is de rol van
Op het eerste gezicht verschilde in de waarneming in de natuurkunde? Be-
- i <- „Ui' ,111 n irAvKonrl mar na in Har/P
je ssï
de afgelopen dagen de examenbedrijvig
heid op de Europese School nauwelijks
van wat men bij de HBS- of Gymna
siumexamens in ons land ziet. De vier
entwintig kandidaten begaven zich
's morgens met de gebruikelijke ner
vositeit naar het examenlokaal en ze
kwamen er na enkele uren druk dis
cussiërend weer uit. De ren viel de
opgaven mee. de ander vielen ze bar
tegen. Wat heb jii hiervan gemaakt
ik heb dat zó aan "pakt ik heb er
niets van terecht gebracht bij mij
ging het juist lekkerZo werd er
commentaar geleverd, en dan in vier
talen.
Maar naar de inhoud wijkt dit
eerste Europese examen op sommige
punten nogal en op enkele punten
zelfs sterk af van Hetgeen men in
Nederland gewend is. Tot goed be
grip moet vermeld worden, dat de
leerlingen van de Europese School
gedurende hup gehele schooltijd vijf
jaar lagere school en zeven jaar mid
delbare school) voor de hoofdvakken
verdeeld zijn over vie' groepen, al
naar gelang hun moedertaal Frans,
Duits, Italiaans of Nederlands is.
Iedere scholier is verplicht vanaf het
begin der lagere school een tweede
taal te leren, hetzij Frans, hetzii Duits,
welke talen als vertalen weden ge
bruikt op de middelbare school. Te
beginnen met het tweede leerjaar
van de middelbare school moeten de
leerlingen gedurende een vastgesteld
minimum aantal uren de lessen volgen
in een andere taal dan hun moeder
taal. De eerste drie jaren op de mid-
delbare school vormen een „onder
bouw" met in de tweede cn derde
klas Latijn als verplicht vak.
Vanaf de vierde klas onderscheidt men
op de middelbare school drie richtin
gen: de „klassieke" afdeling (Latijn -
Grieks - moderne talen), de „weten
schappelijke" afdeling (Latijn - wis
kunde - natuurwetenschappen - moderne
talen) cn de „moderne" afdeling (mo
derne talen - wiskunde - natuurweten
schappen). Globaal gesproken kan men
het eindexamen van deze richtingen
vergelijken met respectievelijk gymna
sium alpha, gynasium bèta en HBS B
Voor alle drie de afdelingen (dus ook
voor de HBS B) omvatte het schrifte-
schrjjf dit tn verband met de in deze
wetenschap gevolgde methode. 2. Wat is
de plaats van het algemene en van het
bijzondere in de natuur- en in de gees
teswetenschappen? 3. „Het gaat er niet
om de waarheid te weten, het gaat er
om de waarheid te zijn". Wat derk je
van deze uitspraak van Kierkegaard?
Voor de wetenschappelijke en de mo
derne afdeling waren de opgaven, waar
uit gekozen kon worden, deze: 1. Kan
men bij de geesteswetenschappen spre
ken van wetten in engere zin? Berede
neer het antwoord. 2. Bespreek oorzaak
en motief. Breng dit in verband met de
wilsvrijheid. 3. Bespreek plichtsbetrach
ting en deugdzaamheid als mogelijke
menselijke houding en verhouding.
Vervolgens was er voor de klassieke
en de wetenschappelijke afdeling een
vertaling uit het Latijn (drie uur) en
voor de klassieke afdeling alleen een
vertaling uit het Grieks (twee uur)
Een vergemakkelijking ten opzichte van
het gymnasiumexamen in ons land is,
dat er geen mondeling Grieks en Latijn
behoeft gedaan te worden. Intussen
hoorde men links en rechts de kandi
daten zeggen, dat vooral de schriftelijke
vertaling uit het Latijn (Tacitus, Ann.
XIII, 54) niet meeviel. De kandidaten
die schriftelijk Grieks moesten doen,
kregen een tekst van Plato (Protago
ras).
Bij het schriftelijk wiskunde was voor
de klassieke afdeling drie uur en voor
de wetenschappelijke cn de moderne af
deling vier uur uitgetrokken. De laatste
twee afdelingen hadden verder nog
twee uur natuurkunde. Alle afdelingen
kregen voorts drie uur voor een „op
stel" in wat men noemt de tweede^ taal
en tenslotte was er voor de mc-Vrrne
afdeling nog drie uur examen voor een
opstel in de derde taal.
In totaal heeft iedere afdeling acht
tien uur schriftelijk examen gekregen
in zes vakken. Het eerste Europese
examen is met al die variaties naar
richtingen en taalgroepen nogal inge
wikkeld opgebouwd, maar op de school
in Luxemburg is mén al niet anders
meer gewend..
De ministerpresident van de Antil
len, de heer Jonckheer, vertoeft, zo
als gemeld, in ons land, voor bespre
kingen met het nieuwe kabinet. Over
deze besprekingen is nog geen offi
ciële mededeling gedaan, maar intus
sen heeft de heer Jonckheer wel langs
informele weg losgelaten wat hem op
het hart ligt. Zo heeft hij bezwaar,
blijkens een interview met het Alge
meen Handelsblad, tegen de bedoeling
van het huidige kabinet om, in plaats
van' het thans ad interim beheerde en
ook met zijn instemming binnenkort
ten grave te dragen ministerie van
Zaken Overzee, een bureau te schep
pen voor de zaken betreffende Suri
name en de Antillen, dat dan zou ko
men te ressorteren onder de vice-mi
nister-presidentin casu de heer Kort
hals.
Uiteraard dient van de huidige ge
legenheid te worden gebruik gemaakt
om een zo doeltreffend mogelijke
vorm te geven aan de samenwerking
met de Sijksdelen overzee en het kan
alleen maar nuttig zijn daarbij reke
ning te houden met de zienswijze van
alle betrokkenen, al zal de heer .Jonck-
hger het er wel mee eens zijn. dat het
onderhavigt onder erp een Neder
landse aangelegenheid is. Het zou kun
nen zijndat er aan Nederlandse ziide
wel behoefte bestaat aan een coör
dinerend bureau voor dce Knnink-
rijks-aangeleaonheden. nok al voelt,
men die behoefte in Willemstad min
der.
Wat ons intussen trof is. dat de heer
Jonckheer zijn bezwaren verpakte in
toespelingen op slechte ervaringen in
het recen'e verleden en op een con
flictssfeer" welke door het ministerie
van Zaken Overzee zonden riin ver
oorzaakt. Voor een zakelijke beoor
deling van het nehele vraagstuk Hikt
het ons wenseWk dat over deze grie
ven ook vait Nederlandse zijde een
oordeel Wordt gegeven. Van de Antil
len komen bij herhaling klachten nver
de Koninkrijksrelaties. Bekend ziin de
moeiliikheden over het Statuut, gere
zen bij de tenslotte niet verwezen
lijkte uitwiizinpsplnnnen *en aan
zien van de journalist De Wit Ook
deze bezwaren zijn de wereld nog niet
uit. De Antillen gaan in een commis
sie uit de Staten, de balans van vijf
iaar Statuut opmaken en daarbij zul
len omstreden posities pan de oovver
neur en var de prncvrevr-neneraal
ongetwijfeld opnieuw aan de orde
komen.
Helaas kunnen wij niet zeggen, dat
de Antilliaanse regering bij deze
moeilijkheden de redelijkheid steeds
aan haar zijde had. terwijl de motie
ven voor haar houding voor ons even
min altijd aanvaardbaar waren Van
daar dat wij met enige scepsis kennis
nemen van de thans weer voorgedra
gen grieven en er dan ook graag het
Nederlandse standpunt over verne
men, het liefst, uiteraard, met de ver
zekering. dat voor de moeilijkheden
een over en weer acceptabele oplos
sing is gevonden, die aan de geest van
het Statuut recht doet.
Aavenentie
regelf de
/ïïda,
vnor de verzorgde vrouw
luxe draaistick f 3.25
handige tas-stick f 1.95
transpiratie
voorkomt de
geur
beschermt Uw
garderobe.
Advertentie
Prins Don Juan Carlos, kleinzoon van de laatste Spaanse koning, Alfons Xlll.
De 21-jarige Hongaar André Papp,
die betrokken is geweest bij een schiet
partij in de Hongaarse legatie te Bern
in augustus vorig jaar, is gisteren te
Bern voor de rechter verschenen, be
schuldigd van het in gevaar brengen
van het levén van anderen, beschadi
ging van eigendommen en huisvrede
breuk. Zijn kameraad, dc 22-jarige San-
dor Nagy, werd by het gevecht in het
hoofd getroffen en overleed later in hef
ziekenhuis.
Papp verklaarde voor de rechter dat
hij en Nagy gepoogd hadden geheime
documenten van „Hongaarse spionage
in Zwitserland" te pakken te krijgen
teneinde die aan de Zwitserse politie
ter hand te stellen. Zij hadden de lega
tie hun diensten aangeboden om het ge-
De koninklijke zangvereniging Nij
meegs Mannenkoor zal in september a.s.
haar honderdjarig bestaansfeest vieren
met een groot zangfestival.
5
13
Die middag, klokslag twee uur, stond hij op de
steiger. Hij zag Simon al in zijn „Cobri" bezig. Het
scheepje was in weken niet buitengaats geweest en
nu foeterde zijn eigenaar op de euvelen van ben
zinemotoren. die een tijd buiten bedrijf zijn geweest,
zoals die van de „Cobri".
„Zo ben je daar?" begroette hij Hedwig, die lenig
in de kuip sprong. Hij zette, voor de zoveelste maal
waarschijnlijk, de slinger in het vliegwiel en gaf er
een ruk aan. De motor sloeg sputterend aan. „Rot
dingen'" mopperde Simon, ,,'t Mag leuk speelgoed
wezen ais je tussen de groene walletjes zit, maar
met een vaam of tien water onder je, heb ik toch
maar liever zo'n ruwe-olie-zuiper op m'n bootje.
Misschien laat ik er nog welcens zo'n ding op zetten."
Hedwig gooide de touwen los en weldra verwijder
de de „Cobri" zich van de steiger. Zelfs op het water
was er nauwelijks iets van wind te merken. De zee
was nog wel onrustig door de storm van de afge
lopen dagen, maar later op de dag zou dat ook veel
minder worden.
„Uitgezocht weertje!" mompelde Simon, terwijl
hij de boot een wijde cirkel van schuim en bellen
op het water van de haven liet schrijven, ,,'t Kon
weieens heiig worden. En een beetje mist is nou
net waar Simon al dagen lang op zit te hopen
Hedwig moest lachen. Het was zo'n vreemde gewoon
te van de jutter om over zichzelf als in de derde
persoon te praten.
„Gaan we soms naar de „Lux", Simon?", vroeg hy
na een poos. Hij kreeg een kort gebaar, dat van alles
kon betekenen, ten antwoord. Even later zei de jut
ter echter, wijzend op de vuurtoren: „Alleen dat
ellendige mirakel daarDie lui pikken je op drie
mijl afstand nog de kaas van je boterham. Zal hun
een zorg zijn of Simon wat moet riskeren
Hedwig begreep wat zijn oudere metgezel bedoel
de. Ze zouden, met het oog op de vuurtorenwachter,
buiten dp betonning moeten varen en door het rif
gat motten gaan. Bewonderend zag hij, hoe Simon
de „Cobri'' dwars op de vloedstroom zette en het
scheepje naar een zandbank aan de andere zijde van
het rifgat liet voeren.
„Fantastisch!" riep Hedwig met onverholen geest
drift. Simon antwoordde, alsof hij zich wilde veront
schuldigen: „De „Cobri" ligt nou eenmaal lekker in
de hand zeun'"
„Hoe ben je eigenlijk op die naam voor je schuitje
gekomen, Simon?" vroeg Hedwig opeens. Het had
hem al vaker beziggehouden. „Cobri" was een naam
die in het geheel niet bij de persoon van de geheide
jutter scheen te passen.
Simon vond het blijkbaar niet prettig dat Hedwig
er naar vroeg Hij haalde een beetje gemelijk de
schouders op. „Wat doet dat er nou toe?" vroeg hij.
„Een naam is toch maar een naam
De oude en de jonge man zwegen enige tijd.
Simons gezicht stond nadenkend. Het speet Hedwig
dat hij ae oudere man wellicht aan iets pijnlijks had
herinnerd. Hij had dat toch eigenlijk moeten begrij
pen. Cobri was natuurlijk een meisje geweesteen
vrouw, of migschien zelfs een kind van Simon de
Rüke Stom om dat niet te snappen! Maar onver-'
wachts begon de jutter te spreken, aarzelend alsof
lij zelf niet goed wist waarom bij het deed.
„D'r is nög eens een „Cobri" geweest" begon hij
Dat was een ouwe Spanjaardeen kreng van
een kolentramp, log en traag als 'n strijkijzer
Maar wij allemaal, die met 'r voeren, waren d'r
evengoed trots opal konden we dan weieens
lelijk op haar schelden
Wanneer was 't ook weer, dat ik m'n eerste reis
met de „Cobri" maakteLa' me 's kijken
was dat niet in '28? Of was 't '29Nou ja. wat
doet dat er ook rigenlijk toeIn ieder geval: ik
was toen even in de twintig, 't Was nog 'n vette tyd
voor de koopvaardij. Zo kort na de oorlog werd er
druk gevaren en die ouwe „Cobri" was overal goed
voor: stukgoed.... graan.... kolen.... 't hinderde
niet wat 't was. Wie haar zag, zei: „Hoe durven ze
met dat oude sekreet de zee nog opNou, dat
kon ik me best indenken, want een roestige schel-
penzuiger was er compleet nog 'n luxe jacht bij.
Maar de „Cobri" was van goed hout. De beman
ning was er maar wat gek mee. We hadden Spaan
se officierenEn die kerels weten wat de zee
waard is, zeungeloot dat maar van Simon
Hi, aarzelde even, als vroeg hij zich af of het wel
nut had om zo uitvoerig bij het verleden stil te
staan Doch hij ging toch verder, steeds beter op
dreet komend' „ïk heb in mijn hele leven, voordat
ik op de „Cobri" stapte, nooit meer dan één reis op
een schuit gemaakt. Maar die „Cobri" was er zo een
waarvan je meteen zei: ,,'t Mag dan een oud beest
wezen.... maar hiér wil ik mijn hele verdere leven
op varen! Wal dat nou precies in zo'n schuit is
weet niemand Je vindt 't maar een enkele keer in
ie leven Misschien zit 't hem in 't luchie dat er
hangt.... in de manschap.... in de manier waarop
ze ermee varen daar kom je nooit achter. In elk
geval: ik voelde me direct thuis op de „Cobri", al
kon ik dan ook geen woord Spaans poekelen, behalve
een stelletje schunnige woorden
Hü zweeg weer even en Hedwig dacht, dat de ex-
Z<. 'man ziin schip op dit moment weer precies zoals
liet indertijd de zeeën had bevaren, voor zich zag.
HU wist dat sommige zeelui van hun schip houden
zoaN een andpr van zijn vrouw of zijn moeder.
„Die „Cobri". hernam Simon, „was eigenlijk zo
veel als m'n eerste échte huisIk heb nooit veel
jeugd gehau Misschien hebben ze 't je weieens ver
teld. loen ik een jaar of acht was raakte ik opeens
mijn moeder kwijt. De buren vertelden dat ze de ha
ven ingelopen was. Dat gebeurde kort nadat mijn va-
dor gebleven was bij de Azoren. Dat heeft 'r na-
tuurliik aan 't malen gebrachtEn laat ik maar
niet praten over al die jaren daarnaeerst bij 'n
tante in Rotterdamtoen als zeuntje op een coas
ter.. ik moet er niet meer an denken!"
„Ja... die ..Cobri" was zo'n bijzonder geschenk
voor Simon ik zie haar nog liggen, in Marseille,
vlak naast zo'n knaap van een driepijper. Maar ik
had niet willen ruilen, als ze me hadden laten kiezen!
(Wordt vervolgd).
bouw van binnen te kunnen verkennen.
Hun aanbod werd afgeslagen. Zij had
den geen schietpartij willen uitlokken
maar slechts het legatiepersoneel wil
len opsluiten in de wachtkamer om al
dus gelegenheid te hebben de documen
ten te bemachtigen, aldus Papp.
Maria Gasparik, een accountant op
de legatie, verklaarde dat de twee Hon
garen door een functionaris waren ont
vangen. Een van hen had bevolen:
„Handen omhoog" waarop de functio
naris gezegd had: „Doe niet zo dwaas"
en met zijn handen boven zijn hoofd de
kamer was uitgelopen en hulp had ge
roepen.
De rechter bepaalde d~t de zaak als
een niet-politieke misdaad zal worden
behandeld. Papp gaf toe dat hij het eer
ste schot had gelost, doch het was
slechts een waarschuwingsschot ge
weest, zei de Hongaar, Terwijl Nagy
en hij probeerden de documenten uit de
brandkast van de legatie te halen, wa
ren zij beschoten door legatiefunctiona
rissen.
De Zwolse rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen een zestienja
rige timmerman die Eerste Kerstdag
van het vorig jaar in Urk tezamen met
vijf kameraden een rol veroorzaakte.
De timmerman was zich die avond met
enige vrienden aan sterke drank te bui
ten gegaan, waarna zijn kornuiten hem
naar huis wilden brengen. Bij de IJetra-
kerk, waar juist een dienst werd gehou
den, maakte de timmerman zoveel la
waai, dat een der beide juist passerende
wachtmeesters der rijkspolitie hem ver
zocht stil te zijn en naar huis te gaan.
De jongen weigerde aan het verzoek te
voldoen, waarop de wachtmeesters hem
mee naar het bureau wilden nemen. De
timmerman verzette zich hevig en riep
zijn kameraden te hulp, die zich niet on
betuigd lieten. Weldra ontstond er een
volksoploop en over en weer werden ra
ke klappen uitgedeeld. Tenslotte wer
den de beide politiemannen door de op
dringende menigte zo in het nauw ge
dreven, dat zij waarschuwingsschoten
moesten lossen. Eerst toen kon de po
litie de jongeman mee naar het bureau
nemen.
Hi,j werd veroordeeld tot een maand
tuchtschoolstrW. Drie anderen, ouder
dan achttien jaar. zagen zicli gestraft
met een maand gevangenisstraf. De
twee overigen, beneden de achttien,
werden eveneens veroordeeld tot een
maand tuchtschool.
et de verkiezing van dr. Lübke
tot president van de Duitse
bondsrepubliek is een pijnlijk
hoofdstuk in de constitutionele geschie
denis van dat land afgesloten. De
C.D.U./C.S.U. heeft opnieuw laten zien,
hoe groot haar vermogen is de gelede
ren te sluiten en gesloten te houden,
ook al wordt zij geschokt door onderlin
ge meningsverschillen. Het feit, dat de
kandidaat van dr. Adenauer reeds bij
de tweede stemming werd gekozen, be
tekent een nieuwe politieke overwinning
voor de bonds
kanselier. Na de
talloze wijzigin
gen, die hij zijn
plannen de laat
ste tijd had doen
ondergaan, heeft
zijn politieke
autoriteit blijk
baar niet zoveel geleden, dat de man,
die hij voor het presidentschap naar vo
ren schoof, door de meerderheid van de
kiesmannen in West-Berlijn werd ver
smaad.
Zonder twijfel is dr. Lübke een per
soonlijkheid, die de waardigheid van
het ambt van bondspresident zal hand
haven op hetzelfde peil, waar prof.
Theodor Heuss het heeft gebracht. Aan
zijn democratische overtuigingen be
hoeft men niet te twijfelen. Daarvoor
staat zijn verleden borg. Misschien, dat
zijn geografische herkomst nog tot be
paalde verrassingen leidt. Dr. Lübke is
immers geboren in Westfalen en de be
woners van die streek staan bekend om
hun koppigheid. Juist de manier, waar
op dr. Adenauer de laatste weken heeft
laten doorschemeren, dat van het ambt
van bondspresident meer zou kunnen
worden gemaakt dan prof. Heuss heeft
gedaan, zou die eigenschap tot een ver
vaarlijke factor kunnen maken. For
meel heeft de president het recht de
Bondsdag een nieuwe kanselier voor te
stellen en ook heeft hij de bevoegdheid
met de kanselier te spreken over de
bepaling van de buitenlandse politiek.
Prof. Heuss heeft nimmei openlijk ge
bruik gemaakt van die bevoegdheden,
ook al is het mogeliik, dat hij achter de
schermen zijn invloed heeft laten gel
den. Indien dr Lübke ook in dat opzicht
de lijn van zijn voorganger wil voort
zetten moet hij zowel z;1n koppigheid
vergeten als de suggesties, die de bonds
kanselier de laatste weken zelf heeft ge
daan.
Wat het constitutionele aspect aan
gaat, blijft het zwaartepunt van de poli
tiek voorlopig rusten hij de hondskan
selier. Aanvankelijk zal dr. Lübke zich
moeten ontworstelen a en de indruk, dat
hij uitsluitend de kandidaat van Aden
auer is geweest. Maar gaandeweg zal hij
zonder twijfel zijn eigen gezag weten te
vestigen en aangezien de nieuwe honds
president bijna twintig jaar jonger is
dan dp hnnds'"nnse|ier map men vcr-
wacbten dat dr. Lübke een belnngri.i'ie
rol zal stielen hij de aanwii/i"" van de
opvolger van die onverzettelijke grijs
aard, de voorlopige overwinnaar van de
dag van gisteren, dr. Konrad Adenauer.
