ei
Portret van Bouclewijn
STEUNRELLETJES, het dieptepunt
van de crisisellende
M
Plsi
v Wm
c
Jordaan een
handen dei-
avond in
rebellen
E
De week in Westminster
D
D
NA EEN ONVERWACHTE ONTMOETING
Wijs beleid, openheid van geest
en toch rustige terug-
houdendheid
Steunbroeken, steunklompen, steunkousen, steunsoep
Sffl:
V B
vyy
Door gebrek aan inkt: hiaat in de geschiedenis
Gewraakte toespraak Den overbevolkt
paleis
ZATERDAG 4 JULI 1959
pé&
3*
PAGINA 9
Koning Boudewijn aanvaardde de
regering onder omstandigheden
die hij met geen mogelijkheid had
kunnen voorzien. Bovendien werd hij
geen koning van België, maar koning
der Belgen. Dit staatsrechtelijk on
derscheid is in zijn geval van belang.
Immers, de Bejgen zijn een goedig
maar niet gemakkelijk bestuurbaar
volk. Zij stammen van Menapiërs,
Nerviërs, Taxandriërs, alle oude
stammen, die reeds in de tijd van
Caesar gemakkelijk in gisting kwa
men door hun buitengewone gehecht
heid aan de levensgloed.
Volheid van levenservaring, over
volheid van levenslust willen zij on
der alle omstandigheden ondergaan,
zowel in hun genoegens als in hun
onderlinge verschillen van mening
over staatkunde, godsdienst of kunst.
Deze felheid van leven had zich uit
gedrukt in moeilijkheden, die Boude
wijn op de troon brachten. Hiermee
kwam hij, koning der Belgen, te
staan boven een volk in onrust.
et het subtiele gevoel voor diminuendo, onze historici eigen
bij het karakteriseren van pijnlijke gebeurtenissen, spreekt
men in de geschiedenisboeken steeds over „steunrelletjes" als
het oproer ter sprake komt, dat 25 jaren geleden de armoewijken
v'an Amsterdam in vuur en vlam zette. Men spreekt niet graag meer
over deze hardhandige krachtmeting, die de verlaging van de mini
male steunnormen begeleidde, maar de ochtendbladen van vrijdag
6 juli 1934 lieten er geen twijfel over bestaan. „Opstand in de Jor
daan", riepen de vette koppen. „De zwartste dagen van de anarchis
tische dwTaasheden zijn herleefd", constateerde het socialistische
„Volk" en de communistische „Tribune" schreeuwde: „Op voor de
strijd voor Sowjet'-Holland, voor den eenigen uitweg, die de arbeiders
een goede toekomst kan geven".
Door
ANTON VAN DUINKERKEN
j
-
De kans om zich als kroonprins op
de hoogte te stellen van al wat er in
zijn vaderland omging, heeft hij niet
genoten. Voor een jonge prins heersen
de binnenhuiselijke verbindingen nog
boven de buitenhuiselijke. Toen hij de
troon besteeg bleef dit bij zijn omgeving
uit de aard van de omstandigheden
niet onopgemerkt.
In een van de trieste armoe straten van
de Jordaan wordt een deur ingeslagen,
waarachter zich raddraaiers hebben
verschanst.
Verdwenen waren van de voorpagina
de beschouwingen over de „nacht dei-
lange messen" in Nazi-Duitsland en het
overlijden van Prins Hendrik." „De hele
Jordaan in handen van het gepeupel",
schreven de kranten en Nederland hield
de adem in. Waren de gevechten in de
volkswijken van Amsterdam het begin
van een algemene opstand of vlamde
het verzet bij de 50.000 hoofdstedelijke
v-'erklozen slechts even op, om spoedig
le worden gedempt onder een over
dacht van zwaarbewapende militairen?
•Doden produceren is geen kunst",
Antwoordde de hoofdcommissaris H. J.
Versteeg, toen hem verweten werd, dat
*Ün manschappen te zachtzinnig tegen
n? raddraaiers optraden. Zijn opmer-
worden gestoten,
en Deckers arri-
^lng weerspiegelde duidelijk de gevoe
lens van de meesten, die enig inzicht
hadden in de ellende van de werklozen
gezinnen. Zij waren er diep ongelukkig
hiee. Want iedereen begreep dat voor
gezin met vier kinderen een be-
°rag van 16,80 steun te veel was om
J®, sterven maar te weinig om te leven,
uit de gouden droom van de „schijn
welvaart" was Nederland reddeloos in
de
crisisput gestort. Eindeloze
rijen
de-
,oor de stempellokalen, eindeloze
fatten over het „plan van de arbeid"
Hein Vos en de „gave gulden" van
Colijn begeleidden de meest trieste
5d uit onze herinnering. „Er zjjn van
5je slampampers, die zijn liever lui dan
U}°e en die zeggen, die achttien piek,
neem ik", zong Louis Davids. Maar
?.6 „kleine man" kreeg zelfs geen acht-
wen piek meer. Zijn kinderen liepen op
®leunklompen in zwarte steunkousen
stinkende steunbroeken". Thuis
zjj steunsoep en steunvlees en op
school was er weer soep met ballen
voor de hongerlijders, als in de ergste
Qagen van de „soeploodsen".
Protestoptochten behoorden tot de or
de van de dag. Zij waren, met de gang
naar het stempellokaal vrijwel de enige
dagvulling voor de duizenden doellozen.
De woensdag voor de vrijdag, dat de
steungelden tot hun laagste peil zouden
gakken, hingen enige honderden werk-
dzeu nauwelijks meer geïnteresseerd
dp hun stoelen, tijdens een vergadering
ÜJ de „Harmonie" aan de Rozengracht.
~r was al zoveel vergaderd en de cri-
duurde al bijna vijf jaren. Men raakt
*>lf« gewend aan het idee „slampam-
Per" te zjjn. De vergadering loopt al
haar eind als plotseling een vrouw
Urieus het woord neemt. „Se komme
San je vrete", bijt ze de werkiozen toe.
ftr gaat een schok door de luisteraars,
i^et de felle pathetiek van een woeden-
?e volksvrouw slingert zij de yerzets-
e.uzen de zaal in en de uitwerking laat
?'et op zich wachten. De lont ligt bij
det kruit. Joelend stommelen de man-
fdn naar buiten en formeren een be
rging. De politie is op haar hoede en
p acht de stoet op. „Verspreiden", roept
pPn inspecteur. „Aaneensluiten", roe-
r.en de betogers. Gummiknuppels en
ch'wangs worden getrokken en de de
monstratie wordt uit elkaar geranseld.
AAar ditmaal luwt de opwinding met.
hitte drijft de Jordaners de straat
"P en in een oogwenk golft het verzet
"°or de buurt. Dakpannen regenen neer
rP de agenten, de straatverlichting
J/Ondt uitgegooid, straten worden opge
doken, barricades worden geïmprovi
seerd.
Prijwel geUiktiidig barst het rumoer
,°s in de Indische buurt, waar arbei
ders slaags zijn geraakt met demon
strerende NSB'ers. Eerst om drie uur
s nachts kunnen de agenten hun re
volvers opbergen. „Wij kunnen de zaak
®an", zegt de hoofdcommissaris in de
ochtendbladen, „ik zie geen reden tot
Üzondere maatregelen". De „Tribune"
schrijft: „Uit de krotten van de Jor
dan kwamen vrouwen en kinderen te
Voorschijn om de bezittende klasse hun
vroede en verbittering in het gelaat te
Jongeren". Men hoopt nog, dat het ru-
pteer met een uitbarsting is geluwd.
Middags is er weer een vergadering
de „Harmonie". Eerst worden vier
rechercheurs uit de zaal gezet, dnn be-
*uint de ene spreker na de ar.der het
podium. „Doorvechten", is het parool.
De demonstranten willen naar het raad
huis om de gemeente compensatie te
vragen voor het geld, dat het Rijk tie
steuntrekkers heeft „afgenomen". Bur
gemeester de Viugt antwoordt met een
vergader- en demonstratieverbod.
„Stop dit wild en doelloos verzet",
roept Het Volk de raddraaiers toe. Maar
's middags knallen er alweer schoten
en 's avonds trekken de sympathisan
ten bij honderden uit alle buurten naar
de nauwe en donkere straten van de
Jordaan. Alleen „Jan met de pet"
wordt toegelaten. Het verzet ligt als
een zware dreiging over de stampvolle
buurt. Plotseling barst het los. De
bruggen over de Lijnbaansgracht en de
Brouwersgracht worden opgetrokken.
,.Se hebbe het slot gemoerd en de slin
ger in de majum geswiept", roept een
jongen opgewonden. Men probeert een
brug in de brand te steken. De buurt
is geïsoleerd en commissaris Pijper van
het bureau Raampoort trekt zijn man
nen uit de smalle straten lerug. „De
Jordaan is van ons", gaat de kreet en
nu voltrekt zich dc ongeorganiseerde
opstand in een bliksemsnel tempo. Lan
taarnpalen worden uitgerukt, bomen
omgezaagd, leegstaande huizen gesloopt.
Winkelruiten gaan in scherven. Een
agent kan nauwelijks een complete
schoorsteen ontwijken, die van het dak
op hem wordt geworpen. De hele avond
gieren de kogels door de straten. De
eerste doden en gewonden vallen. Dr.
Heijerrnans, de zoon van de felle to
neelschrijver, staat met zijn GGD-am-
bulances klaar in de Westerstraat. Hij
komt spoedig brancards tekort. De Jor
daan is een pikzwart stormeiland in een
overigens opvallend rustige stad. Over
de Rozengracht en de Haarlemmer
straat rijdt kalm de tram
Na middernacht alarmeert de hoofd
commissaris de militaire politie. Zwaar
bewapend gaan de ruiters de buurten
in. Het wordt nu een gevecht van ste
nen tegen karabijnen. De lampen van
de overvalwagens schijnen spookachtig
door verlaten straten, waar de vechters
zich tegen de huizen drukken.
Als de zon eindelijk opgaat ziet de
verarmde en vergoorde buurt er nog
triester uit dan anders. Overal zijn deu
ren ingetrapt; achter groezelige gordij
nen kijken vale kinderen naar het mi
litaire vertoon. De barricades worden
door gemeentewerklieden opgeruimd.
Het is duidelijk, dat er nu hardere
maatregelen genomen zullen worden.
De kranten melden, dat verzetplegers
'uit de steun zullen
De ministers Coljjn
veren op het Prinsenhof om met de
burgemeester de situatie te bespreken.
De buitenlandse pers spreekt al van
honderden doden. Speciale verslagge
vers arriveren om dit oproer in het
rustige Holland met eigen ogen te zien.
In de middaguren trekken de eerste
versterkingen de stad binnen: mari
niers, grenadiers en jagers uit Den
Haag, infanterie uit Amersfoort, de
pantserauto's Bison" en „Wisent" en
zelfs de twee enige tanks, die het Ne
derlandse leger rijk is. Boven de Jor
daan cirkelen vliegtuigen van Soester-
berg, maar de meeste indruk maakt
de intocht van honderden bereden ma
rechaussees. De Jordaners kennen de
„liefdezusters" nog maar al te goed
van het aardappeloproer zeventien ja
ren tevoren. „Vanavond is de Jordaan
weer ons", zegt commissaris Pijper tij
dens de inspectie van de legermacht.
Het lukt, maar met moeite, want de
kijkers tan de avond tevoren zjjn nu
in hun eigen buurten begonnen. Overal
in de donkere straten fluiten 's avonds
de kogels boven het gejoel en gekrijs
van de menigten. Diep in de nacht
keert de rust weer.
Met de „Tribune", die triomfanteliik
schrplt „dit is we] een actie maar nog
geen revolutie" wordt korte metten ge
maakt. Nog voordat de regering heeft
geantwoord op vragen van het eerste
kamerlid de Savornin Lohmsn, doet cte
officier van justitie mr. nr. J. A. van
Iniel aan het hoofd van ren indruk-
Er schuilde misschien een zeker
voordeel in. Hoe vaak in de geschiede
nis is het niet voorgekomen, dat prin
sen die lang wachten moesten op het
ogenblik dat zjj aan de regering kon
den komen, zich reeds binnen de groe
peringen van de bevolking gehecht of
verbonden hadden aan personen, groe
pen of meningen waarmee de nieuwe
regering het oude bestand teniet kon'
doen. Hier was van zulk een kroonprin
selijke omgang met politici en vooraan
staande personen uit het economische
en sociale leven van de Staat in het ge
heel geen sprake geweest. De prins
werd overvallen door zijn koningschap.
Het voordeel, dat hierin valt op te
merken, is, dat hjj ten opzichte van
de verhouding die verscheidene groe
peringen tegenover zjjn vader hadden
gevestigd of pas aangenomen als bet
ware blanco stond. Of hjj er een oor
deel over had, bleef onbekend. Men
kon zowel veronderstellen, dat de bin-
nenhuiselijke bindingen voor hem van
grote waarde zouden zjjn, en wie zou
dat bij een jonge prins niet met graag
te veronderstellen, als men verwach
ten kon dat hij een grote openheid zou
vertonen tegenover alles wat nu plot
seling op een leeftijd waarop de ver
antwoordelijkheid iemand erg zwaar
drukt op hem afstormde. Opvallend
was de grote, waardige terughoudend
heid waarmede h]j personen en instel
lingen tegemoet trad.
Voor de Belgen was niets aangena
mer geweest dan iemand die zich stor
menderhand bemind zou hebben ge
maakt. Dit ligt in hun aard. Zij had
den gaarne een jonge vorst gezien die,
de krul verkiezende boven de strakke
lijn. het land zwierig zou zijn doorge
trokken als een sprookjeskoning. Zulk
een persoonlijkheid was in Boudewijn
niet te ontmoeten. Historisch is dit ech
ter verre te verkiezen geweest boven een
eventuele stormenderhand veroverde
volksgunst, waarbij conflicten, die er
nu eenmaal waren, een scherpte kon
den hebben aangenomen, die nu door
het wijze beleid en de rustige terug
houdendheid van de vorst achterwege
is gebleven.
Openheid van geest onderscheidde
nochtans de jonge vorst van het eerste
T't,™de Politiemacht een inval m de
den ™£l»aan 06 Amstel- De Persen wor-
in he^l i smaakt en de stadseditie
kerii hf n»g Tn0men' ETen iJlega]e druk-
nln 'If,0- van Lennepstraat, die
een gestencilde Tribune" begint te
fflen.' wordt snei opgespoord."
e stad is zaterdags vol uniformen
en wapenvertoon. De troepen me™
t lieurs, .\e,dgeschut en zoeklichten
worden geïnspecteerd op de Dam De
ruggegraat van het verzet is al gebro
ken maar de relletjes duren nog dagen
hraw? [Stagl die een moment
het karakter scheen aan te nemen van
doofd Commune, is uitge-
Woensdags worden vijf doden ter aar
de besteld. In de ziekenhuizen liggen
tientallen zwaar gewonden. Aan de zijde
van de politie zijn er geen slachtoffers
Geen „communard" heeft een vuurwa
pen in zijn handen gehad. „Lood in
plaats van brood", zegt de Jordaan.
Het naspel begint met al zjjn trieste
aspecten. De politierechter geeft zonder
Talrijk waren de slachtoffers toen het
rumoer ontaardde in een gevecht om de
beheersing van de straat.
aarzelen de maximum straf van zes
maanden aan de raddraaiers, van wie
de meeste geen werklozen blijken te
zijn. Een deel wordt doorgestuurd naar
de rechtbank voor zwaardere straffen.
Eerst later spreekt het gezond verstand
eri wordt de rest naar huis gestuurd.
De steunrelletjes zijn dan reeds van
de frontpagina \erdwenen. Amsterdam
is te druk met de sensationele moord
op Sara Beugeltasch in een bananen-
pakhuis aan het Waterioopiein. En in
België is een prins geboren, die bij het
doopsel in de St.-Jacobuskerk de naam
heeft gekregen van zijn grootvader Al-
bert.
Zeven jaren later knallen er weer
schoten over dezelfde menigte. Maar
voor dit verzet, dat de naam februari
staking heeft gekregen, is Nederland
de mannen van de Jordaan en de Eilan
den nog steeds dankbaar.
B. Kr.
ogenblik. Hij is een man die rustig
kijkt en uit wiens blik zijn aandacht
onmiddellijk spreekt. Hij luistert, hij
ziet. hij neemt in zich op. Hij geeft
hierbij geen grote tekenen van ge
moedsbewogenheid. maai de spanning
om ogen en lippen geeft te verstaan,
dat wat uit de buitenwereld tot hem
komt ook werkelijk diep tot. hem door
dringt en dat het straks in uren van
eenzaamheid zal worden overdacht,
verwerkt en met reeds opgedane er
varingen in verbinding gebracht.
Deze weldoende rust. uitstralend
bij iedere ontmoeting, had de natie
nodig op het ogenblik waarop ze haar
jonge vorst ontving. Zij bleef ze no
dig hebben in de jaren, die er op
volgden. Altijd, waar hii verscheen,
wekte de vorst het vertrouwen, te
begrijpen wat zijn onderdanen bij
hun bejegening te zijnen opzichte be
doelden. Hij liet zich niet misleiden
door vlotte schijn, maar wachtte rus
tig. tot het Wezen van de zaken in
hem was doorgedrongen.
en toeval bracht ons met hem in
zeer onverwachte aanraking. De
wandelclub van Nijmeegse pro
fessoren had voor een korte vakantie,
gelijk ze die omstreeks Pasen ieder
jaar in vriendenverband neemt, zich
een verblijf verschaft, mede dank zij
de hulp van de commissaris van de
koning, de gouverneur van Limburg,
mr. L. Roppe, in het landelijke plaats
je Genk in Belgisch Limburg. In de
omgeving van dit kleine maar welva
rende stadje bevindt zich het grote
natuurreservaat Bokrijk, dat gedeelte
lijk ais arboretum, gedeeltelijk als ont
spanningsoord, gedeeltelijk ook als
folkloristisch museum is ingericht. Bij
avond wordt het zeer grote park van
dit ontspanningsoord soms met elek
trische lampen, zelfs van verschillen
de kleuren, verlicht, een Amerikaanse
methode om bomen die door de natuur
reeds zo schoon gemaakt zijn door de
kunst nog enigermate op te luisteren,
wat niet altijd volgens ieders smaak
kan geschieden. Nu zou op een van
(Van onze Londense correspondent)
De gecombineerde drukkers- en inkt-
staking. welke geleid heeft tot
het niet-verschijnen van de mees-
Provinciale en plaatselijke dag- en
weekbladen en tot verkleinde uitga-
v.e" van de nationale dagbladen, begon
zich ook te doen voelen in bestuurskrin-
gen. Donderdag j.i. bleek er een tekort
te zpn aan gedrukte exemplaren van
een wetsvoorstel in het Lagerhuis. Aan
gezien het hier ging om een wetsvoor
stel, afkomstig van een particulier La
gerhuislid, die zelf moet zorgen voor het
drukken van zijn wetsvoorstel, kon hij
,de inroepen van de staats
drukkerij (welke blijft functioneren) en
nij moest zijn toevlucht nemen tot de
cyclostyle. Wat er gebeurde in de Lon
dense Graafschapsraad was nog ernsti
ger. Op de laatste dag van juni zag de
voorzitter zich genoopt de Raad mee
te delen, dat het niet mogelijk was de
notulen van de voorafgaande vergade-
nng goed te keuren en dienovereen
komstig te ondertekenen, omdat de no
tulen niet gedrukt konden worden tenge
volge van de staking. Aangezien er in de
statuten van de Londense Graafschaps
raad duidelijk staat, dat een vergade
ring slechts geacht kan worden plaats
te hebben gevonden, indien in deze ver
gadering zelf of in de eerstvolgende ver
gadering een gedrukt exemplaar van
de notulen wordt ondertekend, ziet het
er paar uit, dat er een klein stukje ge
schiedenis geheel ongedaan is gemaakt.
Upvallend was, dat het parlement zelf
ov<jf ee" zo ernstige situatie als die,
welke het land bedreigt ten gevolge van
de staking, de hele week zweeg. Beide
prote partijen zjjn blijkbaar bang zich
in een wespennest te steken en hebben
zich onthouden van het stellen van vra
gen. De minister van arbeid, Iain Nor-
man Macleod, was bereid de bij de sta
king betrokken partijen, dat wil zeggen
werkgevers en werknemers te horen,
maar achtte het ogenblik tot ingrijpen
nog niet gekomen. Het Lagerhuis, en
vooral de Labour-oppositie. begrijpt dat
men niet door kan gaan met zwijgen,
indien men zich niet collectief bloot
i JL J*.e"en aan de beschuldiging van
lafheid. De leiders van Labour hebben
Minister MACLEOD
dan ook aan de regering doen weten,
dat zij, indien de onderhandelingen fa
len en het inktgebrek met ingang van
de volgende week ook de nationale bla
den geheel lam legt, de dag van maan
dag aanstaande, waarop Labour het
recht bezit het onderwerp van debet
te kiezen .beschikbaar wenst te stellen
voor bespreking van de toestand ont
staan door de staking.
eze week Is de nieuwe subsidie
wet voor de scholen, welke de
financiële lasten van de Engel
se katholieken helpt verlichten, geruis-
loos tn derde lezing het Huis gepas
seerd en doorgezonden naar het Hoger-
huis waar ze op weinig tegenstand zal
stuiten. De Engelse katholieken heb-
ben echter minder succes gehad met
een andere kwestie, welke hun zeer ter
's Zondagavonds wordt via
ae E>oC altijd een korte toespraak uit-
gezonden voor een of andere goede
zaak. Voor deze toespraken, welke neer
komen op korte bedejpreken, worden
aitpd vooraanstaande figuren uitgeko
zen uit het Britse maatschappelijke le
ven. Op 23 augustus zai de Anglicaan
se bisschop van Southwark, Mervvn
Stockwood, die voordat hij onlangs
door Macmillan tot bisschop werd be
noemd een rnilitante rol speelde in de
Labour-partij, een „bedel preek je" hou-
voor „Family Planning Asso
ciation Omdat deze bond kunstmati
ge geboortebeperking propageert, is er
krachtig verzet van katholieke zijde te
gen de bisschoppelijke toespraak. Een
Katholiek Lagerhuislid, de heer Teeling,
vroeg de minister van posterijen j.l.'
woensdag in het Lagerhuis de uitzen
ding van de bisschop van Southwark
te verbieden. Enige Anglicaanse La
gerhuisleden steunden dit verzoek De
postmaster-general, Marples. weigerde
in te grijpen en oogstte hiervoor een
daverend applaus van de socialistische
oppositie, een demonstratie, welke con
servatieve ministers zelden van Labour
de avonden, dat wij ons in Genk be
vonden, het park Bokrijk worden ver
licht. De gouverneur der provincie liet
opbellen, dat hij het buitengewoon pret
tig zou vinden, wanneer de Nijmeegse
professoren van de wandelclub eens
naar de verlichting kwamen kijken.
Hij kreeg prof. Rogier aan de tele
foon. Nu is Rogier een van de bemin
nelijkste mensen die ik ken. maar hij
heeft een uitdrukkingswijze, misschien
aan zijn geboorteplaats Rotterdam te
danken, dié een vreemdeling wel eens
wat abrupt in de oren kan klinken.
Rogier vernam van de directeur van
Bokrijk, dat de gouverneur van de
provincie het op prijs zou stellen, wan
neer de heren wilden komen zien naar
het verlichte park.
Wij waren van een verre wandeling
teruggekomen en zouden juist aan ta
fel gaan, toen dit bericht doorkwam.
Dus zei Rogier: „Dat is goed, dat zul
len de heren zeker graag doen, maar
wilt u een uurtje wachten? Dat licht
zal wel even aanblijven, want de heren
gaan nog aan tafel!"
Van de andere zijde van de telefoon
werd ingestemd met dit voorstel en
toen Rogier ons mededeelde, voor welk
doel hjj aan de telefoon geroepen was,
maakte niemand grote haast om naar
die verlichting te gaan kijken omdat
we reeds een uur of zes gewandeld had
den. Maar wjj wilden anderzijds de
gouverneur ter wille zjjn, nadat we
van hem zoveel prettigs hadden onder
vonden.
Met het eten werd enigermate voort
gemaakt en de auto's gingen vijf kwar
tier later naar het park Bokrijk. We
bemerkten wel dat, terwijl de lichten
daar aan waren, er eigenlijk erg wei
nig bezoek was. doch in de tijd om
streeks Pasen is er nog niet veel toe
risme. Hoewel misschien de een of an
der het heeft uitgesproken, bracht het
ons toch niet in een bijzondere verba
zing. Zeker was er niemand van ons
die op dat ogenblik verwachten kon
wat er inderdaad zou gebeuren.
Tussen de verlichte bomen, in een
donker laantje zagen we een kleine
groep mensen staan, waarbij vanzelf
de gouverneur het eerst onze aan
dacht trok, omdat wjj hem herhaal
delijk op deze reis hadden ontmoet,
in zjjn huis,waren geweest, met hem
waren uitgegaan, hem als geleide ge
had hadden in verschillende openba
re gebouwen dte we bezochten. Het
lag dus voor de hand. dat de een
na de ander de hand uitstak om de
gouverneur te begroeten, maar die
zei: „Mag ik u voorstellen aan Zijne
Majesteit de Koning der Belgen."
Toen drong tot onze schaamte tot ons
door, dat wij Koning Boudewijn mis
schien zelfs vijf kwartier hadden laten
wachten op de aanwezigheid van een
vriendengroepje van Nijmeegse pro
fessoren.
De koning liet van enig ongeduld
volstrekt niets blijken. Hij begroette
ieder van ons hartelijk, was blijkbaar
reeds in een voorafgaand gesprek op
de hoogte gebracht van de aard van
de werkzaamheden van de mensen die
hjj zou ontmoeten en hield met ieder
een kort overeenkomstig die werk
zaamheden ingericht gesprek. Nu ik
toevallig de laatste was, die hij be
groette, wandelde hij met mij even een
stukje van de laan op en neer. Hierbij
trof, wanneer ik de vrijmoedigheid
mag hebben zulke mededelingen te
doen, mij opnieuw die telkens in
hem verrassende gretigheid van aan
dacht. Hij weet. dat hij dingen ont
moeten zal, dingen horen zal uit een
letterlijke buiten-wereld.
Bjjna het hele bestaan lag nog bui
ten hem, toen hij koning werd. En zon
der enige gulzigheid van absorptiever
mogen aan de dag te leggen, maakt
hij toch de spanning merkbaar, waar
mee alles, dat van buiten komt, als
het ware gefilterd zal worden om bin
nen zijn bewustzijn een nieuw, voor
zijn doeleinden bruikbaar aanzicht te
krijgen.
Naast deze terughoudende, misschien
zelfs wat strakke en rechtlijnige ernst,
zeker het hoofdkenmerk van zjjn por
tret zoals het op dit ogenblik van de
geschiedenis te tekenen is, valt even
zeer de warmte op van de naar het le
ven hunkerende Belg, die ook de ko
ning der Belgen is.
Hjj heeft met zijn volk toch die drang
naar de volheid van het bestaan, naar
de doorgronding van de vreugde tot
haar uiterste en ook naar de vatbaar
heid voor smart tot de droesem ge
meen.
De koning der Belgen is zelf, helder
Vlaams sprekende, iemand van die
stam die uit Menapiërs, Nerviërs,
Taxandriërs uit de oudheid van de
geschiedenis gekomen Vlamingen, Bra
banders, Henegouwers, Limburgers,
Luxemburgers verenigd heeft tot een
onderling vaak voor onze Hollandse
ogen woelig, voor onze Hollandse oren
luidruchtig, voor onze Hollandse geest
van leven schuimende gemeenschap.
Hij heeft de macht in zich, waar
mee een groot schrijver een van zijn
laatste werken beëindigen kon met de
mededeling: „J'ai vécu", ik heb ge
leefd. Dit betekent, dat het levenspro
ces zelf in hem rijpt tot de kunst, de
dingen die gedaan zjjn van minder be
lang te achten dan de dingen die ge
daan moeten worden.
pen dat zij op last van hun leiders zon
der te veel protest de schoolwet heb
ben helpen passeren, gaarne van de
gelegenheid gebruik gemaakt zouden
hebben om de heer Teeling te Ijjf te
gaan.
e Labour-fractie besloot deze week
een nieuwe campagne te begin
nen tegen de huidige vorm van
het beheer over de parlementsgebou
wen. Deze laatsten, officiéél geheten
het Paleis van Westminster, vormen
in de letterlijke zin een koninklijk pa-
tt x leis en ressorteren derhalve onder de
ren aeet valt. Het was enige ogenblik- Lord Grootkamenier, optredend namens
ken vrij rumoerig in het Lagerhuis,
maar het yragenstelsel in het parle
ment laat niet toe, dat een vraag met
bijbehorend antwoord uitgroeit tot een
debat, en weldra was de storm geluwd.
Dit had zijn voordelen, want het was
duidelijk, dat talrijke socialisten, wier
gemoed nog steeds niet kan verkrop-
de soeverein. Labour 'wil, dat het be
heer over het verschikkelijk overbe
volkte Paleis van Westminster wordt
overgedragen aan het parlement zelf,
zodat men de haast onhoudbare toe
stand kan saneren zonder toestemming
te hoeven vragen aan de Lord Groot
kamenier.
