Typen uit de Sovjet-literatuur
WIST U
DIT?
KLM erkent verenigingen
van vliegend personeel
„Quatorze Juillet" in teken
van de „Franse gemeenschap
Debat
YA, feet YASHICA
EEN KNOLLENTUIN VOOR BOEKVERKOPERS
De haringprijzen
blijven te hoog
R.A.I.-voorzitter
E. F. Eriksson
overleden
Filmveteraan op het droge
Prof. dr.
W. R. Heere
Salarissen in de
metaalindustrie
De drie vakorganisaties trekken zich
terug uit het overleg
De Gaulle neemt extra verzorgd
troependefilé in ogenschouw
Franse bisschop wijst directie
stakende fabriek terecht
van
Priesterstudie en
missiewerk
De verkoopkunde van Kruimeltje
DINSDAG 14 JULI 1959
Paramount American Cigarettes
een klasse beter voor dezelfde prijs
Paramount kost maar 1.- per pakje
Een Jan van Eyck
ontdekt
Prijs
Theatre des Nations
voor Zero Mpstcl
Rector magnificus
in Tilburg
Beslissing eerst na
Kamerdebat
Beslissing in jaren
lang slepende kwestie
thans gevallen
zelling van
V erhouding werkgever-vakbond
Onderzoek door
Economische Zaken
Berlioz
de Marseillaise
Schenkingen van
zilveren K.A.B.-
studiefonds
Onderzoek huwelijk
en gezin
Gerard Maat
Moedertje Rusland en
een dissertatie
Advertentie
3GJ-r>
p am g go 9 n
American
Cigarettes
dj. Zahge roes
„„.„meende dat out-*. hïo
vn. zouden brengen. De Ucpegiz,
Ba=f schooluitgaven en paedagogie zorgt,
kin Kduizenden jonge Tartaartjes, BaS)"
dp rtKs en Turkmeentjes weglokken uit
de ?0ete dagrust in de buffelhuid, onde
ter„tent- om ze vol te stoppen met Wes-
stnnn sommen en cijfers en ze de zal gi
Bpendroom te doen vergeten. De Muz-
y~' die muziekliteratuur in aBerle'
Va»™! moet verspreiden, zal de Russen
hen j101 'ar>d hun balaleika en hun byli-
cii j°en vergeten om daarvoor de radu
lil., de triviaalste filmschlagers in de
aata te stellen.
b,
e Selchozgiz, die tijdschriften en boe-
1 lajulbouw uitgeeft, zal in de
Rusland moet een knollentuin zijn
voor boekverkopers. Onder het
Tsaren regiem stond het Russi
sche boek nog in de kinderschoenen,
'naar nu, onder het Sovjetbewind heeft
a zeveMmÜ's'aarzen aangetrokken en
's de verste steppe, de ontoegankelijk
ste toendra aan het veroveren. Het
a°ek is zijn zegetocht begonnen door
Jiovjet-Rusland. Weldra zal de gastvrije
jvalinoek, die de vlakte rondom Astra
kan bewoont, de binnentredende vreem-
oebng geen geitenmelk of schapenbout
'neer voorzetten, de Samojeed uit de
'°ssen en ijsvlakten van het Noorden
zal de vermoeide, ontdekkingsreiziger
h'e een ogenblik bij hem uitrust, niet
'"eer op rendierkaas vergasten, de Wo-
Koei aan de oevers van de Tobo!, de
°tjak op de flanken van de Oeral zul-
len de uitgeputte zwerver niet langer
OP gedroogde vis of onder de as ge
bakken brood onthalen, maar zij zul-
n hem een edeler voedsel, een boek
aanbieden; tolle, lege, neem en lees!
o Wolga-schipper zal zijn tijd niet
meer zoek brengen met het zingen van
melancholische Wolga-Iiederen, maar
met gebogen hoofd en gezwollen ade-
rf'" zal hij Kazan en Saratof voorbij
varen, verslonden in een boek of trak
taat.
w.®n'gs jaren geleden schreef 5n het
Nieuwsblad van de Boekhandel een
'"gewijde met kloppende polsen over
de geweldige toesame der boeken-
Produktie in de Sovjet-Staten. Er schijnt
een ware geeuw-honger naar „kunst
en wetenschap"* in Sovjet-Rusland te
Z'jn uitgebroken. Van de Dnjepr tot de
Dena en verder moet er uit het hart
Van Eurazië een roep opstijgen, niet
meer de roep uit oude tijden om „pa-
hem et circenses", om „brood en spe
ten", maar een kreet uit de ziel om
.kunst en wetenschap". Arak en vod-
ha zijn vergeten: de arbeiders van
Stalingrad en Dnjepropetrowsk, de boe
ren der Kolchozen en Sovchozen ken-
nen geen andere dorst meer dan die
gelest wordt met traktaatjes en ver
handelingen. En de Sovjet-staat komt
aan die billijke eis gretig tegemoet,
t" 70 talen worden er boeken uitgege
ven en de enigste radeloosheid is dat
er nog talen zijn waarin het onmoge
lijk is boeken te verspreiden omdat de
ze talen nog niet schriftelijk zijn vast
gelegd. Is dit bereikt dan zullen er wel
licht in 70 maal 70 talen boeken ge
drukt worden. Tot zo lang echter moeten
de jachtkreet der Joekagieren, de storm-
roep der Tsjoektsjen, de rouwklacht
der Lamoeten en de wraakschreeuw
der Koraken nog onopgetekend verstil
len en wegsterven in de wind. Dan ech
ter zal het boek hun redding brengen.
Dan zullen ook deze wilde stammen
boren van Ogiz, Ucpegiz, cn Selchoz-
giz en de zegen dezer welluidende en
zoetgevooisde instellingen deelachtig
worden. De zorgzame staat heeft oen
leger van instituten in het leven ge
roepen die weliswaar namen dragen,
schrikwekkend genoeg orp hele vólks-
stammen nog dieper de toendra of de
steppen in te drijven, maar die onmid
dellijk zoveel cültuurzin wekken dat ze
beleefd aanvaard worden. Zo is daar
een Ogiz, afkorting: vereniging van
alle staatsuitgeverijen der Sovjet-Unie.
Pan is er een Onti. een Ucpegiz, een
Muzgiz, en een Selchozgiz, alle afkor
fingen in de trant van proletkult, voor
bepaalde takken van het uitgeversbe-
Verder is er nog een Gosplan en
ep" Glawlit, instituten, die uitmaken
p'st zoal ter perse gezonden mag wor
den; want alleen die kunst en weten
schap mag verspreid worden, die se
cundum Lenin is. Eindelijk is er nog
?e Kogiz die voor de verdeling der
boeken aan boekhandelaren en kiosken
zorgt.
Zo kan dan de vermoeide Kirgies,
"ie overdag zijn ossen bijeen heelt
moeten drijven, 's avonds, neergeze
gen in zijn tent, een boek over kunst
ter hand nemen dat hem bezorgd
perd door bemiddeling der Kogiz, en
de verkleumde Sirjeen die zij" dag
doorbracht met visvangst of ijsberen-
jacht, mag zich in zijn sneeuwhut
pairn lezen aan een wetenschappelijk
maktaat dat hij dankt aan de Ucpegiz.
p" als de ogen hem toevallen cn zijn
honger naar wetenschap gestild is,
zal hy in plaats van het visottervel
het boek onder zyn hoofd leggen om
m te sluimeren boven algebrasom
men en hulplijnen.
Overdag verzuimt hij wellicht zijn
miken te lichten en zijn klemmen te
'htspannen, in beslag genomen door
00n hogere honger dan naar vis of wild,
hoor een studie over het verschil van
:°hg- en kieuwademing. De nomade
b't het zuiden vergeet zijn tenten te
ycrpiaatsen naar grasrijker oorden, en
aat zijn kudde vermageren, verstrikt
hij is in een wetenschappelijke ver
handeling over vitaminen. De Jakoet
U't Oost-Siberië verliest zijn belangstel-
bng voor het ivoor van de Mammoeth,
ai te verdiept in een essay over de
overgang van Parnassiens tot Symbo
listen. De Burjat-Mongool boort het
8a]Pen van de zilvervos niet meer,
ycslonden in een beschouwing over
het onderscheid tussen impressionisme
0b expressionisme; kunst en weten-
bhap hebben in deze Pr 1 9?11 ®Lep Jmi
Ulk een angel geslagen, dat de Glawlit
pet geen mogelijkheid alle aanvragen
teï? huaben voldoen kan. Kunsten u -
j hschap voor ieder en allen. Dank zij
e® Ucpegiz, de Muzgiz, de Selchozgiz
twl® Glawlit! Gelukkig land dat zon
a0r blikken of blozen zulk een barbaar-
af nomenclatuur slikt; men vraagt zich
si; ioe een volk dat zoveel boeken'ver
sen met zulke reuzestappen vooit-
IjPphdt op het pad der cultuur, S..
PUspingen krijgt van namen als bc
en verdere horribilia. Hoeveel
poenen boeken zullen de Gosplan ei
'v® Ogiz nog moeten verspreiden, hoe
zich avor|den zullen Kirgies en
ten V°K aan kunst en wetenschap moe
bedwelmen, hoeveel Mammoeth
y. 'den moet de Jakoet en hoeveel zil
bo„V?ssen moet de SuiJabMongool zyb
zo v, n ontgaan, eer zij zovei zy"
nrJjand in hand optrekken om te ga
Protesteren tegen dit kultuur-bolsjewis
^e? Rusland verkeert blijkbaar nog m
der negentiende eeuw,
meende dat boek en onderwijs het
hoofden der jonge boeren tarwekorrel
en grashalm in een chemische formuul
oplossen. De armste Moezjiek in zijn is-
ba, die vroeger droomde van Vadertje
Tsaar cn liet houden Kreml, zal nu wak
ker schrikken uit zijn slaap door klank
beelden als chilisalpeter en andere vre
selijkheden. De Onti, die de literatuur
over techniek verzorgt, zal alle kinderen
van Svataja Rossia, van het heilige Rus
land, tot jonge monteurtjes omscheppen
die geen andere droom koesteren dan
Moedertje Rusland een nieuwe tractor
te bereiden. Zij zullen zolang naar onder
delen van machines kijken, dat zij de
verre steppenblik verloren hebben en
bijziende rijn geworden.
En eindelijk de Glawlit, het instituut
dat macht heeft over de dingen van we
tenschap, kunst en literatuur, dat de ne
gen muzen over Rusland verdelen moet.
Een Sovjet-land is geen dorado voor
Muzen. Waarheen zal de lichtgeschoeide
Terpsichore haar schreden richten, de
citherdragende Erato, de uitgelaten Po
lyhymnia, waarheen Kalliope met boek
en schriftrol? Overal zitten mensen, ou
de en jonge, over zware, beduimelde
tractaten gebogen en trachten proble
men op te lossen. Wie geen probleem
aan bet oplossen is, behoort tot het leger
der bureaucraten, tot de rode-gardisten
of is een koelak. Maar de Muze heeft te
gehoorzamen aan een zo onmusische in
stelling als de Gawlit, bij tijde zelfs - o
verschrikking der verschrikkingen!
aan de Ucpegiz. Het gehele alfabeth ver
volgt haar in zijn huiveringwekkendste
travestiën. Ten slotte vindt Terpsichore
nog wel een toevlucht bij een of ander
Aziatisch herdersvolk, waar de rode-gar-
distenstap de dans nog niet verdrongen
heeft. Erato belandt en stemt haar ci
ther onder een verre toendrastam, die
nog geen schrifttaal heeft en door geen
boeken besmet is. Polyhymnia trekt
naar de Russische Rivièra, waar het le
ven nog zonnig en blij is, en Kalliope,
met haar .boek onder de arm, wordt op
gesloten in het Knizjnaja Palata te Mos
kou, het boekenarchicf waar van alle
boeken en bladen uit het Sovjetrijk een
exemplaar bewaard wordt. Van hieruit
wordt de eredienst, de religie van 't boek
geregeld over 't gehele land. Hier wordt
het boek niet meer gelezen maar be
waard, in een nymbus gehuld, gebal
semd als het ware, gemummied en bij
gezet. Het wordt onttrokken aan het pro
fane gebruik en geheven in de sfeer van
het goddelijke. Er ontstaat een wijding
rond het boek, een stemming vol myste
rie, een cultus. De Giz-familie staat als
Hebamme bij alle papieren geboorten
om elke eersteling op te vangen en in te
balsemen voor het boeken-pantheon.
Hier slapen goden van allerlei formaat
en allooi, van allerlei tong en taal Zo
sluimert hier Shakespeare en ontwaakt
Julia uit haar bezwijming tussen het lijk
van Romeo cn een verhandeling over
het drogen van vis, in het Samojeeds.
Hier rust Goethe en Gretchen mengt
haar stervensklachten met de rauwe
klanken van een Jakoetisch tractaat
over de bunzingvangst. Dante bevindt
er zich en wordt in zijn luisteren naar
Beatrice afgeleid door het steppegeluid
ener handleiding over het bereiden van
geitenkaas, in het Kirgiesch. Poesjkin
heeft er een ereplaats, maar zijn Tatia-
na moet zich geschonden voelen door de
eredienst van Ucpegiz.
Mevrouw A. M. van der Eng-Lietlmêi-
cr heeft de moed gehad ongeveer de ge
hele roman- en toneelliteratuur uit Sov
jet-Rusland van 1917 tot 1953 te lezen en
daarover een proefschrift te schrij
ven. Dinsdag 7 jnli, is zij daarop in de
gemeentelijke universiteit van Amster
dam gepromoveerd. Men leze haar
proefschrift en men zal versteld staan
over de bovenmenselijke energie, die er
nodig was om deze commando-litera
tuur, waarin het communistisehe-mar-
xisme schering cn inslag is, door te wor
stelen. De titel van haar in 't Engels ge
publiceerde proefschrift zou in het Ne
derlands ongeveer luiden: „Typen uit
de Sovjet-literatuur van 1917 tot 1953."
Het is alles koekoek-éénzang, met klei
ne variaties, aarzelingen en schermutse
lingen, één en al verheerlijking van het
sovjetsysteem. Moedertje Rusland zal
nog menige traan moeten wegpinken,
eer er een nieuwe lente en een nieuw ge
luid in aantocht zijn.
J. VAN HEUGTEN S.J,
A. M. van der Eng-Licdmeier, So
viet literary Characters. Mouton Co.
1959, 's Gravenhage.
Op een grote truck met oplegger ts in Italië een fikse schoenerbrik vervoerd van
Fossa Serena (bij Verona) nj^ar Desenzand aan het Gardameer, waar het schin
zal worden gerepareerd en vrijwel geheel vernieuwd voor opnamen van een
nieuwe film. Het schip is een film-veteraan. Het heeft al dienst gedaan voor de
films „Odysseus en „De werken van Hercules".
In zijn woning te Wassenaar is zater
dag ten gevolge van een hartaanval
overleden de heer E. F. Eriksson, al
gemeen voorzitter van de RAI en direc
teur van de afdeling wegtransportmid
delen bij de firma R. S. Stokvis en Zo
nen te Rotterdam.
Naar wens van de overledene maken
wij eerst thans na zijn teraardebestel
ling die slechts door de naaste familie
werd bijgewoond, melding van zijn ver
scheiden.
Zijn gehele leven heeft de in Zweden
geboren genaturaliseerde Nederlander
gewyd aan de motorisering van het per
sonenvervoer. De motor stond bij hem
zowel in zijn zakelijke functie als in zijn
particuliere leven in bet middelpunt van
zyn denken. Na zijn indiensttreding bij
Stokvis m 1931 bracht bij de DKW naar
Nederland, welke motor een grote popu
lariteit verwierf op onze wegen. Na de
oorlog importeerde hij a's eerste de
bromfiets, hetgeen een massamotorise-
ring van de gewone man tot gevolg had.
In 1952 werd hij gekozen tot voorzitter
van de RAI. Onder zijn leiding besloot
mm lot tie oprichting van een nieuw
gebouw aan het Europaplein. Sedert
1933 was hij roctls voorzitter van de
afdeling grossiers in automateriaal van
de RAI.
De heer Eriksson die ook in hel bui
tenland grote bekendheid genoot werd
in 1953 benoemd tot officier in de orde
van Oranje Nassau.
Op een drieluik voorstellende Maria
mot het Kind, dat zich in het museum
van Dresden bevindt, zijn bij een re
stauratie de handtekening van Jan van
Eyck en het jaartal 1437 voor de dag
gekomen. Jan van Eyck leefde van
1390 tot 1441. (AFP).
Zero Mostel, hoofdfiguur uit Ulysses
in Nighttown dat in het Holland Festi
val wordt opgevoerd door The London
Arts 'Iheatre, heeft de eerste prjjs toe
gewezen gekregen voor de beste man-
neijjke rol dit. seizoen gespeeld in het
Theatre des Nations.
Met ingang van 1 september is aan
de katholieke economische hogeschool
te Tilburg voor het cursusjaar 1959-1960
benoemd tot rector magnificus, prof.
dr. W. R. Heere en tot secretaris van
de senaat prof. dr. C. F. Scheffer.
(Van onze Haagse redactie)
De beslissing van het college van
rjjksbemiddelaars over de nieuwe sa
larisschalen voor beambten in de me
taalindustrie wacht op de behandeling
in de Tweede Kamer van de regerings
nota, waarin een ander systeem van
loonpolitiek wordt voorgesteld. Minister
Van Roojj (Sociale Zaken) heeft dit me
degedeeld in antwoord op vragen van
het Eerste Kamerlid Ruppert (CHU).
De beslissing van het college zal zo
spoedig mogelijk na het kamerdebat
kunnen worden genomen, aldus de mi
nister.
(Van onze luchtvaartredacteur)
De directie van de KLM heeft be
sloten de drie verenigingen van vlie
gend personeel de verenigingen van
stewardessen, boordwerktuigkundigen
en van pursers en hofmeesters te er
kennen als volwaardige onderhande-
Hngs- en contractpartners, zo is van
officiële KLM-zjjde verklaard. De KLM
heeft aanvankelijk getracht de vereni
gingen naast de vakorganisaties van de
drie erkende vakcentrales in het over
leg over arbeidsvoorwaarden te betrek
ken. De Algemene Bond van Lucht-
vaartpersoneel van het N.V.V., de Ne
derlandse katholieke bond van ver
voerpersoneel St.-Rafaël van de K.A.B,
en de Christelijke Bedrijfsgroepen Cen
trale van het C.N.V, hebben evenwel
na rijp beraad verklaard om orincipi-
ele redenen niet aan een zodanige vorm
van overleg deel te kunnen nemen. Nu
de vakorganisaties zich dus hebben te
ruggetrokken zal In het vervolg het
overleg over de arbeidsvoorwaarden
van de drie betrokken groepen KLM-
personeel tussen de KLM-directie en
de drie verenigingen worden gevoerd.
In de kringen van de drie verenigingen
van vliegend personeel is men uiter
aard zeer verheugd over deze beslis
sing van de KLM-directie, die een eind
maakt aan een kwestie die al bijna
vijf jaar slepende is. Van de zijde van
de drie vakorganisaties is evenwel ver
klaard, dat het in het overleg over ar
beidsvoorwaarden betrekken van orga
nisaties die zich uitsluitend richten op
groepsbelangen, zeker bij een kwets
baar bedrjjf als de KLM, erg riskant
geacht moet worden.
Alles tegen elkaar afwegend achten
de drie vakorganisaties de moeilijk-
Een van de aardigste ver
schijnselen des levens vind
ik 'het debat. Debatteren
kan iets verrukkelijks we
zen. Men kan het niet ge
noeg doen. vind ik. In het
debat leert men zichzelf
kennen. Men poneert iets
volkomen te goeder trouw
cn plotseling blijkt het tóch niet
nelemaal waar te wezen. Heerlijk.
Het mooie, geregelde debat vereist
om te beginnen één ding: dat men
iets aanhangt. Al zal het maar de
voortreffelijkheid van Beverwijkse
aardbeien wezen. Vervolgens vraagt
net en dat is vrij vervelend
althans een bereidheid tot een zekere
twijfel aan eigen standpunt. W-
helcmaat en absoluut zeker is van de
voortreffelijkheid van Beverwijkse
aardbeien, debatteert niet. Hij heelt
gelijk en gaat dus ten onder.
Voor de ware liefhebber van het
debat is er één bijzonder opwekkende
en stimulerende zaak: de mogelijk
heid van andermans gelijk. Wat mij
betreft, ik trek mij daar altijd aan
op. Ik verdedig iets of ik val iets aan,
of de tegenpartij valt iets aan of
verdedigt iets. Én terwijl wij ge
zamenlijk iets zitten te verdedigen of
aan te vallen groeit er tussen ons iets
moois. Misschien is het wel de waar
heid. Dat weet je nooit. En dat gaat
clan ook buiten ons om.
Maar daar zijn toch principes? Ja
zeker, clic zijn er. Maar niet zoveel
als U en ik wel denken. Ik, voor mij,
ben b ij n a zover dat ik nog maar
een principe ken: de goede God. En
ik geef U toe, dat maakt de zaak er
niet eynvoudiger op. Althans niet
waar het betreft het lustig debat
teren. Maar als de ,*,Tour de France"
of de regeringsnota de inzet moet
wezen, wel, ik ben Uw man.
Maar het gave, mooie debat be
staat in ieder geval bij de gratie van
wederzijde respect en vooral bij de
gratie van wederzijds respect vooi
elkanders onvermogen.
Het debat tenslotte, dat op ruzie
uitloopt is geen debat geweest. Want
Beverwijkse aardbeien hoe voor
treffelijk dan ook zijn nooit zó
goed ais U in Uw apologetische over-
migingsdrift wel denkt. Zij zijn waar
schijnlijk beter. Namelijk zo slecht
als de tegenpartij denkt dat ze zijn.
Hier raken wij dan het punt van
de verdraagzaamheid. En de ver
draagzaamheid nu, lieve dames en
heren, begint bij de tegenpartij. Voor
zover ze er althans niet eindigt.
Advertentie
De weigering van de Someca-fabrie-
ken in Carcassonne in Frankrijk, een
dochter-onderneming van de Simea-fa-
brieken, om een afvaardiging van hun
stakende arbeiders te ontvangen, is
scherp veroordeeld door de bisschop
van Carcassonne, mgr. Puech, 7,0
meldt het K.N.P. De arbeiders van de
Someca-fabriekeu zijn sedert 1 juli in
staking gegaan. De vakorganisaties
hebben sedertdien tevergeefs getracht
een gesprek met de directie te arran
geren ter verbetering van de lonen en
de arbeidsvoorwaarden.
Mgr. Puech wijst de directie terecht
„Elk gesprek weigeren," aldus de bis
schop in zijn brief, die gisteren gepubli
ceerd werd, „is een miskenning van de
waardigheid der arbeiders. Arbeiders
zijn geen beesten, geen machines, maar
mensen. Door hun zware arbeid wer
ken zij mede aan de welvaart der on
derneming. Zij hebben er recht op niet
als onmondige kinderen te worden be
handeld wanneer zij zich via hun vak
bonden capabel verklaren hun verant
woordelijkheden te aai vaarden."
De bisschop wijst er verder op, dat
werkgevers en werknemers als kinde
ren van God broeders zijn. Zjj moeten
elkaar ook als broeders behandelen.
Mgr. Puech haalt Pius XII aan, wan
neer deze zegt, dat men de vakbond
nog al te veel ziet als een represaille-
middel. Het is normaal, aldus de bis
schop, wanneer in de onderneming de
vertegenwoordigers der arbeiders sa
menwerken met de leiding in een at
mosfeer van wederzijds vertrouwen om
de arbeidsmethoden, de arbeidsvoor
waarden en de ionen steeds te verbe
teren. Daarom mag een werkgever nim
mer arbeiders vanwege hun vakbonds
activiteit ontslaan. By een conflict
dient hij onmiddellijk bereid te zijn tot
overleg. De arbeiders dienen zich in
een vakbond aan te sluiten. Staking is
een staat van oorlog. Allen, die erbij
betrokken zyn, dienen er zo snel moge
lijk een goed einde aan te maken, al
dus mgr. Puch.
(Van onze Haagse redactie)
Van de zyde van het ministerie van
economische Zaken wordt oen onder
zoek ingesteld naar de prijsvorming
van nieuwe haring. Het is opgevallen
oat dc consumentenprijzen voor gezou
ten haring in het algemeen een geringe
flexibiliteit vertonen. Veranderingen in
de afslagprijzen diener in voldoende
mate tot uitdrukking te komen in de
consumentenprijzen. Bij een onderzoek
medio juni werden b.v. verkoopprijzen
van 25 tot 35 cent geconstateerd bij af-
slagprijzen van 10-13 cent. De minis
ters De Pous (Econ. Zaken) en Ma-
rijnen (Landbouw en Visserij) zeggen
in hun antwoord op vragen van het
Tweede Kamerlid van Meel (KVP),
met te kunnen inzien waarom b.v. de
consumentenprijs in Amsterdam hoger
lag dan in andere grote steden. De mi
nisters willen van de andere kant ech
ter ook niet geheel de mogelijkheid uit
sluiten dat partijen haring „uit de
markt" worden genomen,'indien zij een
bepaalde prijs niet halen. Dit staat in
verband met het bederfelijke karakter
en de onregelmatige aanvoer van bet
produkt.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
Ook van de tweede „14e juli" 0789)
herdenking, die Frankrijk viert sinds de
„13e mei" (1958) heeft het bewind van
de vijfde republiek gewild, dat zij an
ders dan gebruikelijk zou zijn. Het vo-
lige jaar had het pas gevestigde re
gime, dat nog maar een overgangska
rakter droeg, enigszins haastig moeten
improviseren. De viering en voorname
lijk dus het traditionele troependefilé
ie Parijs was in het teken geplaatst
van, naar officiële visie, de hervonden
nationale eenheid vooral ook met Alge
rije. en zeer nadrukkelijk was een ere
plaats ingeruimd aan de in Algerije
strijdende parachutisteneenheden en
aan een uitgebreide delegatie van de
Franse nationaliteit bezittende Algerijn
se oud-strijders van Mohammedaanse
origine. In de namiddag was er op het
stadhuisplein een speciale plechtigheid,
voornamelijk opgebouwd uit toespraken
lot het Franse volk. toespraken gehou
den door minister Malraux (toen nog
„informatie" en 1111 „culturele zaken")
en diverse, Arabisch of Kahilisch spre
kende Algerijnse notabelen. Spontane
belangstelling hiervoor van de zijde van
liet Parijse publiek was niet overwel
digend.
De Quatorze Juillet, die vandaag
wordt gevierd, is geplaatst in het teken
van de „Franse gemeenschap", die, zo
als de lezer weten zal, het vorige jaar
op deze dag nog niet bestond en die,
ter vervanging van de Union Fran-
gaise, tegelijk met de nieuwe grondwet
nog slechts in staat van wording was.
De officiële bevalling had eerst maan
den later plaats bij het grondwetsrefe
rendum.
En zo is het ditmaal een „president van
de republiek, president van de Franse
gemeenschap", generaal De Gaulle, die
omgeven van al zjjn eerste ministers,
die van de Franse republiek en van de
twaalf zogenaamde autonome Afrikaan
se republieken, waaronder Madagascar,
het extra verzorgde lang en indruk
wekkend gemaakt troependefilé in ogen
schouw neemt nadat hjj hen allen per
soonlijk een exemplaar heeft overhan
digd van de zopas gereedgekomen
„vlag van de gemeenschap": een vier
kant in de bekende Franse driekleur
met in het wit ais bijzonder distinctief
twee in eikaat grijpende handen, sym
bool van solidariteit.
Deze vlaguitreiking. gevolgd door
het omhoog gaan aan de dertien vlag-
gemasten. is min of meer te beschou
wen als de clou van de plechtigheden,
waarvan ook dit keer minister Malraux
weer de opperregie in handen heeft ge
had.
Van Malraux moet dan ook het zeer
toegejuichte denkbeeld afkomstig zijn
geweest om aan deze vlaggenplech-
tigheid de nodige muzikale luister bij
te zetten door het doen ten gehoren
brengen van de Marseillaise in de
zetting voor koor cn orkest van Hec
tor Berlioz de enige zetting die
waard zou zijn als de officiële zet
ting te geiden maar tot dusverre nim
mer als zodanig werd aanvaard, na-
dait z(j aanvankelijk door de autori
teiten van 1873 als muzikaal te revo
lutionair was verworpen. Dat minis
ter Malraux voor de gelegenheid even
eens de „Hymne a l'Etre Suprème"
van Gossec voor de dag heeft doen
halen, is daarentegen voorwerp van
enig meer gemengde en verdeelde
commentaar geweest.
Dit gemeenschapsfeest speelt zich af
op de Place de la Concorde, waar sinds
twee weken onder de brandende zon
arbeiders doende zijn geweest met het
oprichten van uitgestrekte amfithea-
tersgewijze oprijzende tribunes, waar
de obelisk van Luxor met zijn raadsel
achtige niëroglyphen nog hoog boven
uitsteekt, enigszins als een onbedoeld
symbool. Heeft er, ter gelegenheid van
de de afgelopen week onder voorzitter
schap van De Gaulle in dc hoofdstad
van Madagaskar gehouden bijeenkomst
van de executieve raad der gemeen
schap, niet ernstig sprake moeten zijn
van ternauwernood bedwongen hevige
spanningen, teweeggebracht doordat in
tenminste twee der autonome republie
ken de regerende partijen de gemeen
schap zo spoedig mogelijk vervangen
wensen door een Commonwealth, door
een gemenebest van geheel souvereine
en onafhankelijke lidstaten naar Brits
voorbeeld?.
1 heden en de consequenties, verbonden
aan het aanvaarden van het voor
stel van de KLM-directie, in de hui
dige omstandigheden te groot. De
directie op haar beurt bleek niet be
reid tot separaat overleg. Het fe't,
dat nu maatregelen voor het vliegend
personeel tot stand gaan komen zon
der dat de vakorganisaties daarop
invloed kunnen uitoefenen, houdt in,
dat zij de handen vrij willen houden
voor acties ten behoeve van het grond
personeel. Bij het beoordelen of der
gelijke acties als gevolg van voor het
vliegend personeel getroffen maatre
gelen nodig zijn, zullen de vakorgani
saties niet alleen kunnen letten op
het feit, of een maatregel voor het
vliegend personeel getroffen, berede-
neerbaar is. De verdelende reentvaar-
digheid, gezien in het licht van de po
sitie van het grondpersoneel, zal
daarbij tevens een belangrijke rol
spelen, aldus is van de zijde van de
drie vakorganisaties verklaard.
Tot 1 januari 1955 heeft een federatie
bestaan van de Vereniging van KLM.
vliegers, de Internationa] Pilots Asso
ciation (de niet-Nederlanders onder de
vliegers), de vereniging van KLM-ste-
wardessen, de vereniging van KLM-
boordwerktuigkundigen, de vereniging
van KLM-pursers en -hofmeesters en
de vereniging van radiotelegrafisten.
Deze federatie is een tijd lang lid ge
weest van het N.V.V. Op 31 dec. 1954
verliet de federatie het N.V.V. De fede
ratie werd daarna ontbonden en de ver
eniging van KLM-rsdioteleg'-afisten ad
viseerde haar i°den aansluiting te zoe
ken bij de drie vakorganisat'es, die ook
nu nog hun belangen blijven behartigen.
Van 1955 af waien bestuursleden van
Qe drie andere verenigingen, van de
boordwerktuigkundigen, de pursers en
hofmeesters en van de stewardessen,
by onderhandelingen vertegenwoordigd
in de KLM-delegatie terwijl aan de an
dere zijde van de tafel de delegaties
van de drie vakorganisaties zaten, een
overlegsfiguur, welke geen voldoening
kon wekken bij de leden van het vlie
gend personeel. De leden van de ge
noemde drie verenigingen drongen aan
op erkenning maar de vakbonden ston
den op het standpunt dat men zich be
ter zou kunnen aansluiten bij een der
drie vakcentrales.
In de zomer van 1958 hebben de drie
verenigingen van vliegend personeel
zich uit het overleg teruggetrokken en
in november van dat jaar werd aan
zes professoren, specialisten op het ge
bied van de arbeidsverhoudingen, de
vraag gesteld of het niet redelijk zou
zijn de drie verenigingen te erkennen
als volwaardige onderhandelings- en
contractpartners. In april van dit jaar
brachten de zes professoren een ad
vies uit, waarin de gestelde vraag be
vestigend werd beantwoord en waarin
werd gezegd, dat het redelijk mocht
worden genoemd de drie verenigingen,
naast de -vakbonden, te erkennen. Dit
advies werd door de drie verenigingen
aan de directie van de KLM gezonden,
die nu tenslotte een beslissing genomen
heeft.
Op Maria Tenhemelopneming bestaat
het priesterstudiefonds van de KAB, het
Kanunnik van Schaikfonds, een kwart
eeuw. Tijdens een feestelijke bijeen
komst, welke die dag in hotel Noord-
Brabant in Utrecht wordt gehouden,
zal het fonds schenkingen overhandi
gen aan mgr. P. A. Nierman, bisschop
van Groningen, voor de priesteroplei
ding in zijn bisdom, aan pater P. M. de
Ruyter, provinciaal der Witte Paters,
ten behoeve van het missiewerk en aan
de vertegenwoordiger van Oostpriester-
hulp voor de opleiding van priesters
achter het IJzeren Gordijn.
In het komende jaar zal de Katholie
ke Actie in opdracht van het episco
paat een uitvoerig onderzoek instellen
naar het huwelijk en het gezin. Dit on
derzoek geschiedt in overleg met het
Nederlands pastoraal instituut en het
Katholiek nationaal bureau voor geeste
lijke gezondheidszorg. De bedoeling van
het onderzoek is na te gaan hoe de fun
damentele waarden van het huwelijk en
gezin kunnen behouden blijven tegen de
bedreiging van de snel veranderende
wereld. De resultaten van dit onderzoek
zullen van grote betekenis kunnen zijn
voor het apostolaat voor huwelijk en
gezin. Voor de uitvoering van de op
dracht zal het landelijk centrum voor
Katholieke Actie in de loop van het jaar
vele personen en instituten uitnodigen
tot deelneming aan het daartoe ver
eiste onderzoek Een werkcomité onder
voorzitterschap van drs. C. F. A. We-
terman is inmiddels met de concrete
uitwerking van het onderzoek-project
belast. De secretariële werkzaamheden
worden verricht bij het secretariaat van
het landelijk centrum. De Horstink,
Amersfoort, o.I.v. de heer H. J. van
Santvoort.
Vraag nooit aan Gerard Maat
wat ge mee moet nemen om
een gezellig dagje in de Dier
gaarde Blijdorp door te bren
gen, want hij jaagt, u ongetwij
feld op kosten. De mevrouw,
die als proefkonijn diende bij
het praktisch gedeelte van het
vak Verkoopkunde op de Krui
deniersvakschool, kan er van
meepraten, want Gerard wist
zo overtuigend te betogen, dat
de damvoorzien van versna
peringen voor de complete le
vende have van de Rotterdamse
dierentuin èn voor haar kinde
ren de winkel verliet, alles ter
waarde van 44 gulden!
Het bijzondere aan Gerard
Maat is, dat hij met zijn 14 ja
ren de jongste melkhandelaar
van Nederland is. Op de lagere
school was hij geen uitblinker,
maar hij had zijn zinnen gezel
op het volgen van de winter-
cursus aan de Kruideniersvak
school, waar hij het aiploma
voor het zelfstandig uitoefenen
van een levensmiddelenbedrijf
kon bemachtigen.
De directeur van deze in
Utrecht gevestigde school stond
enigszins sceptisch tegenover
de kansen van de jonge Maat,
want zijn meeste leerlingen
hadden U.L.O. of H.B.S. geno
ten öf hadden reeds enige prak
tijkervaring opgedaan. Boven-
dien leek hem de leeftijd van
Gerard nogal bezwaarlijk.
De jongen trok zich weinig van de sombere voorspellingen aan en iedere
dag forensde hij naar de Domstad, terwijl hij iedere avond gebogen zat
over de boeken, waarin hij de wijsheid vond om een goed kruidenier te
kunnen worden.
Het resultaat van deze studie verraste zijn directeur, zijn mede-leerlin-
gen, (die hem steevast wegens zijn geringe lengte e.i zijn leeftijd „Kruimel
tje noemden) én zijn vader. Gerard slaagde met een totaal van 65
punten, waarmee hij 10 punten boven het vereiste minimum bleef. Boven
dien behaalde hij voor Verkoopkunde een 8, het hoogste cijfer van de ge
slaagde cursisten.
In ae melkwijk van de heer Maat in Crooswijk, een van de volkrijkste
buurten in Rotterdam, heeft men intens met het examen van het jonge
melkslijtertje meegeleefd. En nadat bekend was geworden, dat hij geslaagd
was, waren er talrijke klanten, die hem op stoffelijke wijze voor zijn
prestatie wilden belonen. Vader Maat stak hier echter een stokje voor,
„want anders gaat hij naast zijn schoenen lopen, tenslotte komt hij hier
niets te kort.''
Reeds nu heeft de heer Maat, die pas in 1955 van het landelijke Lek-
nlaatsje Langerak naar Rotterdam verhuisae. een flinke steun aan zijn
oudste zoon. 's Morgens helpt hij trouw mee in de melkwijk, terwijl hij
s middags mei zijn twee zusters de clientèle in hel Model Zuivelhuis Croos
wijk op deskundige wijze van dienst is.
Wat de studie betreft, heeft Gerard even een adempauze. Na een vakantie
op de Veluwe. gaat hij zich van de winter veraer bekwamen. Hij gaat dan
namelijk een halfjaarlijkse cursus aan de Zvivelschool volgen. Als hij ook
dit diploma behaald heeft, kan hij zonder bezwaar zijn vader opvolgen,
maar nodig 1 s dat nog niet, want Maat sr. is, dank zij de melk, ook nog
heel wat mans!
