IN BRUSSFX
ALTIJD
IS HET BIJNA
KERMIS
f
f
Aanzienlijk hogere ontvangst
aan niet-kohierbelastingen
Op
t
I
250.-
350.-
Gozewijn maakt carrière
De randgemeenten hebben elk
afzonderlijk feesten
Bedorven maag schiedam
en diarree SP{1PP|?N
jENTOSORBINE!
loenen
Tekort aan terreinen wordt nijpend
Mysterieuze wezens in oneindige
ivitte vlakten
VAN DAM'S
NSC
MAANDAG 10 AUGUSTUS 1959
PAGINA 10
-
Een jongen of een
meisje
Cadeau vamvege regen
Ruim. honderd attracties
Rustige en gillende
Ook „vliegende schotels"
Folkloristen over de oorsprong
Geslachtsbepaling van
verwachte kinderen
Amerikaanse soldaat
vraagt asiel in Oost-
Dnitsland
Mgr. W. Nolet 50 jaar
priester
MARIA PLAG
Bernard Schmitz
KERMISWEEK
(bederven het plezier J St JCl A'
W. J. COVERS
f z&k&zcd z&éez i
8 I cent per week i
2 en Uw nieuwe balpen
is verzekerd tegen
Laatste jaren grote verande
ringen
W. JULIUS COVERS
Hallo huisgenoot!
Elke dag is hij er weer
300 dagen in het jaar zegt U „hallo" tegen he;.)
Uw dagblad, Uw trouwe huisgenoot.
U zoudt hem niet graag missen.
Niet graag missen
zijn nieuws uit binnen- en buitenland,
zijn sportpagina, zijn moderubriek
*en zoveel meer.
Sla bij 't lezen vooral de advertenties niet ovei
verlies!
Meent 112
HYPERMODERNE
ELEKTRISCHE
NAAIMACHINE
HYPERMODERNE ELEKTRISCHE ZIG ZAG MACHINE
schri"onl IO
MAAIMACHfNEHANDEL N.V.|
Radio Oslo en Gouda
KNVB afdeling Rotterdam
vergaderde
door ARIE v. d. LUGT
Origineel en gezond
Als wij over „de missies" spreken, denken we meestal direct aan
de warme landen, waarover de zuster ons op de kleuterschool al
vertelde. Tijdschriften en kalenders hebben ons in woord en beeld
indrukken gegeven van die verre streken met haar tropische flora en
fauna en van het heldhaftige werk, dat de missionarissen- daar
onder de hele tropenzon verrichten. Dat er ook in het hoge Noorden
missieposten zijn, realiseren we ons ternauwernood. Hier geen
warmte, maar een ijzige koude; geen weelderige en exotische bloe
men en planten, maar uitgestrekte gebieden zonder enig gewas,
eindeloze vlakten met niets dat het verblindende wit van sneeuw
en ijs afwisselt; geen grote verscheidenheid van dieren, maar alleen
zeehonden, wolven, beren, kariboes eh enkele soorten vogels. En
dan zijn ei dc Eskimo's met hun onafscheidelijke honden.
Clementie
„Ik heb afgedaan
Hans Roest
Hans
van
Bergen
W
„Anne Frank" in
Moskou
De eigenaars van boks- en worstelten-
ten moeten eerst honderddertigduizend
trank staangeld verdienen, alvorens er
sprake kan zijn van enige winst.
De kermis van Brussel, die op het ogen
blik in de omgeving van het Zuidstation
volop aan de gang is, gaat terecht door
als de belangrijkste van de vele honder
den kermissen, die elk jaar in België wor
den gehouden. Op de zaterdagavond, dat
de Foire du Midi met haar vele geluiden
cn helle verlichting begon men spreekt
van een klein miljoen gloeilampen was
,dat meteen het sein voor de ongeveer
driehonderd andere kermissen om te
gaan draaien. Die van Brussel is echter
verreweg de grootste, niet alleen door
haar omvang, maar ook door het aantal
attracties cn haar duur. Officieel blijft ze
hier zes weken, maar er komt altijd nog
een staartje van een week bij, cadeau
van het gemeentebestuur. Dit geschenk
mag de stad best geven, want de „fo -
rains", het kermisvolk, betalen genoeg
staangeld. Dit jaar komt dat neer op vier-
en-een-half- miljoen frank.
In de eerste kermisweek valt altijd de
nationale feestdag van 21 juli, verjaardag
van de eedsaflegging, in 1831, door Leo
pold, de eerste koning der Belgen. Dit
gaat gepaard met plechtige Te Deums in
de kerken, militaire parades en taptoes,
die telkens veel volk op de been brengen.
Als men nu weet, dat de achttien rand
gemeenten van de hoofdstad elk afzonder
lijk ook haar kermis hebben, dan zou men
gemakkelijk tot de conclusie kunnen ko
men, dat bet hier altijd kermis is, temeer
omdat er tussendoor nog wijkfeesten en
braderies worden georganiseerd. En dan
spreken wij nog niet eens over de viering
van jubilea en soortgelijke gebeurtenissen,
noch van de feesten der „sjossetaïten"
zoals er hier ontelbaar vele bestaan. Het
is al voldoende, dat ergens een echtpaar
vijftig jaar met elkaar in hetzelfde huwe
lijksbootje heeft gevaren, om een hele
wijk in rep en roer te brengen.
Die extra week, die de kermisexploitan
ten van het gemeentebestuur cadeau krij
gen en waarover wij het zojuist hadden,
vindt haar ontsprong in de regen. Eens
had het tijdens een kermisperiode zo hard
en langdurig geregend, dat het kermis
volk 6teen en been ging klagen bij het ge
meentebestuur en om restitutie van een
deel van het staangeld kwam vragen. Op
dit verzoek werd gunstig beschikt. De
Brusselse kermis is doorgaans een .nat
te" geschiedenis in alle betekenissen van
het woord. Het is bijna traditie, dat het
regent op de openingsdag. Die „drache"
is dit jaar achterwege gebleven en ook de
nationale feestdag is droog verlopen.
Een andere keer, dat er, zoals ook nu
het geval is, uitzonderlijk veel zon tijdens
de kermisperiode was geweest, stelden
de stadsbestuurders zich de vraag, mei
welk argument het kermisvolk nu wel
voor de dag zou komen om wat van het
staangeld terug te krijgen. Want dat zij
zouden komen, daar was men zeker van.
En zij kwamen inderdaad. En hun betoog?
Het was tijdens de kermis zo warm ge
weest zodat de Brusselaars in groten geta
le naar buiten waren getrokken om koel
te en verfrissing te zoeken en de kermis
links hadden laten liggen. De gevraagde
restitutie werd zonder meer verleend.
Om nu voor de toekoipst een eind te
maken aan deze verzoeken en het vinden
van argumenten, besloten de vroede va
deren aan de officiële zes weken staan
geld een zevende week „voor niets" toe
te voegen.
1 Ruim honderd „forains" hebben nu aan
de Midi hun attracties neergezet. Op de
openingsavond hebben de burgemeester
en de leden van de gemeenteraad, natuur
lijk met muziek voorop, de kermis „ge
schouwd" over de lange afstand van de
oude Hallepoort tot aan de Anderlechtse
Poort. Hier en daar werd even halt ge
houden vanwege de warmte, zoals men
zei, maar in feite om een verversing te
gebruiken. Doch zonder die warrr^e zou
dat ook zijn gebeurd, want dat is traditie.
Bij dat défilé worden bloemen neergezet
aan de voet van het standbeeld ter na
gedachtenis van voor het land gesneuvel
de kermisreizigers.
re en voor sensationelere dingen. Zo heb
ben wij nog maar één oude schommel of
balanccire gevonden. Met de paardjesmo-
lens is het ook droevig gesteld. Er zijn nu
modefne schommels, gevaarten, die om
een as draaien en met aan de uiteinden
schujten, die ook weer om een as draai
en en waarin men af en toe met het hoofd
naar beneden zit.
Aa.n de vorige eeuw herinnert een van
de twee carrousels op de Foire Zij da
teert uit 1891 en wordt nog gedreven door
een soliede en magnifieke stoomketel, die
blinkt als een spiegel. Zij „doet" alleen
nog maar de grote kermissen, zo'n tien
per jaar. De prachtig gebeeldhouwde, kit
tige paarden en de romantische gondels
zullen zeker nog een aantal jaren mee.
gaan. Er zijn twee dozijn van die fraaie
witte paarden met expressieve koppen en
typische versieringen. Een zo'n paard
kost thans tussen de dertig- en veertig
duizend frank. Het is alleen nog in Duits
land, dat men ambachtslieden vindt, die
dit soort paarden kunnen vervaardigen.
Dergelijke „rustige" attracties worden
overdonderd, door gillende projectielen,
gierende vliegmachines en de scooters,
die fameuze auto-botstenten, waar de
jeugd een bijzondere voorliefde voor heeft.
Gezien de hoge bedragen, dié sommige
attracties kosten, mag men in zekere zin
van industriële ondernemingen spreken
Luxueuze en dure installaties zijn ook de
kramen, waar men wafels, beignets, ijs
en frites kan eten. Poffertjes kent men
hier niet. Kostbaar is ook een reusachtige
montagne russe of dubbele acht lucht-
railway van niet minder dan zestig meter
lengte.
De meest discrete tenten zijn die van
Voor het' eerst kan men op de kermis
van Brussel kennis maken met „vliegen
de schotels". Doolhoven, een hippodroom
met heuse paardjes voor kinderen, „ge.
leerde" honden, lunaparken, danspaleizen
een metro, nougatkramen vinden nog
steeds veel klanten. Maar de meeste za
ken werden met deze hittedagen toch ge
daan door de café's met terrassen langs
de kermis. Men kan daar ook zoute vis
en van die fameuse Brusselse „carico-
les" of sterk gepeperde slakken krijgen,
die de dorst nog verhogen. Maar waar
plenty koel bier bij de hand is om hem te
lessen
Vroeger stonden tenten en ram'en en
andere kermisattributen op één lange rij
als het ware aaneengesnoerd, met slechts
één onderbreking voor het verkeer. Nu
heeft men daar vier bressen in moeten
slaan, wegens het steeds toenemend aan
tal auto's. De foire verliest daar veel van
haar oude gezelligheid mede.
Folkloristen vertellen, dat de kermis
van Brussel haar oorsprong vond onder
het bestuur van Margaretha van Oosten
rijk. Rond het jaar 1530 zou zij als blijk
van dankbaarheid voor het ophouden van
een pestepidemie, naast religieuze plech
tigheden. profaan feesvieren hebben toe
gestaan op wat tot dan toe een jaarmarkt
was, waar koopwaren werden verhandeld.
Jongleurs, liedjeszangers en acrobaten
vlamen daar meer leven in de brouwerij
brengen. Dat heeft zo eeuwen geduurd en
in onze hedendaagse kermissen vindt men
daar nog veel sporen van.
Vorig jaar. ging de kermis van 'Brussel
gebukt onder de belangstelling van de
Expo 1958. De kermismensen hopen thans
betere zaken te doen. Doch nu zit de he-
De Amerikaanse psycholoog Leslie Le-
cron meent, dat aanstaande moeders on
bewust weten of haar kind een jongen
of een meisje zal zijn. Deze kennis, vol
gens hem mogelijk een gevolg van hor
monenwerking, zou men onder hypnose
te voorschijn kunnen brengen. Lecron
verklaarde donderdag op een studiecon
ferentie in San Francisco. dat bij proeven
366 van 402 vrouwen die vijf tot zeven
maanden zwanger waren, onder hypnose
een goede voorspelling hebben gegeven
van het geslacht van haar nog niet ge
boren kind.
de waarzegsters. Daar veel mensen nog vige warmte ze dwars en verlangen zij
steeds geloof hechten aan wat daar over
hun toekomst wordt „voorspeld" <Joen zij
goede zaken. Het is kennelijk het geheim
zinnige element, d,it aan deze attractie
is verbonden, waardoor zij nog steeds niet
zijn verdrongen.
ernaar, dat hun vroegere grote vijand ze
tegemoet zou komen met af en toe wat
buien, die afkoeling en frisheid zouden
brengen. Misschien wordt hun wens wel
spoedig vervuld
B.
Een Amerikaanse soldaat die op 8 juni
zonde,- verlof naar Oost-Berlijn was ge
gaan, heef; daar politiek asiel gevraagd,
zo meldt UPI uit Heidelberg.
De soldaat. Ernie F. Fletcher, die 19
jaar oud is. heeft een desbetreffende ver
klaring afgelegd tegenover officieren van
het Amerikaanse leger in het Russische
bureau voor buitenlandse zaken te Oost-
Berlijn. Bij het onderhoud waren drie
Russische officieren aanwezig.
De Amerikaanse officieren deelden later
mede dat Fletcher vastbesloten scheen bij
zijn besluit te biijven. Hij zei een goede
betrekking te hebben bij een Oostduitse
houtfirma.
Mgr. W'. Nolet. die thans zijn emeritaat
geniet ip het St.-Bernardusgesticht, Nieu
we Fasseerdersstraat 2 in Amsterdam,
viert or- 15 augustus zijn gouden pries
terfeest in de kerk van Sint Petrus en
Faulus (de Papegaai) aan de Kalverstraat,
waar bij 27 jaar pastoor is geweest.
In zijn tegenwoordigheid zal de plech
tige Hoogmis op die dag worden gecele
breerd door de pastoor van „De Pape
gaai''. pastoor H. M. J. Brans, geassisteerd
door priester-neven van de jubilaris.
Enige en algemene kennisgeving
Heden overleed tot 0112e diepe droefheid, na voorzien
te zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden, onze
innig geliefde Moeder Behuwd- en Grootmoeder,
Mevrouw
Weduwe van de Heer
in de ouderdom van 87 jaar.
Rotterdam: J. Schmdtz
C. Schmitz—van Doesburg
O verveen: C. v. d. Brink—Schmitz
W. v. d. Brink
Th. Ran dag—Schmitz
G. Randag
Aeröenhout: A. Schopman—Schmitz
J. Schopman en kleinkinderen
Zandvoort, 8 augustus 1959
Hogeweg 82
Condolatie-adres: Spechtlaan 3, Aerdenhout.
De Solemnele Uitvaartdienst, waarna begrafenis,
plaats hebben op woensdag 12 augustus a.s. om 10 uur
in de Parochiekerk van de H. Agatha te Zandvoort,
voorafgegaan door 2 stille H.H. Missen om 7 uur en
7.45 uur.
Rozenkransgebed in de parochiekerk dinsdag 11 aug.
des avonds te 8 uur.
Weg van huisander eten, ITEGEN KERMISPRIJZEN
-ander drinkwater, verande-I in het
■ring van lucht... opeens voelt 1'
Ju zich onpasselijk en „loopt! n AnBPUUITlC
(u leeg": maag en ingewanden r ftj a X £l W El U A t?
(zijn totaal overstuur. J
Bedorven maag en diarree
zijn nü geen probleem meer
ÏVMTnfinDDrMr
zal
ENTOSORBINE - witte, aan-
gename tabletten - bevat 6
snelwerkende geneesmidde-1
Hen die de maag tot rust»
brengen en de ingewanden
(zuiveren - de diarree stopt.
Voor die typische zomer-
narigheid hoort ENTOSOR-
J BINE (f 1.90 per buisje) in I
elke reis-apotheek.
/iSSas. ENTOSORBINE!
V/Ti helpt direct - u j
I is zo weer in orde
VjjLp en hoeft geen dag
I van uw vakantie»
^^>9 te missen.
I zuivert maag en. ingewanden g
Te Leeuwarden overleed heden tot ons leedwezen, onze
oudste Directeur, de Heer
Zijn nagedachtenis zal ons steeds in hoge ere blijven.
GEZAMENLIJK PERSONEEL
COVERS N.V.
Hef uiterlijk van de kermis heeft de
laatste jaren grote veranderingen onder
gaan. De techniek en1 de mechanisatie do
den elk jaar wat meer van de vroegere
„rustige" attracties, om plaats op te
eisen voor meer dynamische voor vlugge-
Blijkens mededeling van het ministerie
van Financiën bedroeg de opbrengst van
de belastingmiddelen in he, eerste half
jaar van 1959 ƒ.3.489,1 miljoen, dit is
175 miljoen meer dan in de eerste helft
van 1958 toen ƒ3.314,1 miljoen geïnd
werd. De gezamenlijke kohicrbelastingen
leverden op 968,9 miljoen, 12.2 miljoen
minder dan in de overeenkoms-.ge perio
de van het vorig jaar, toen de opbrengst
981,1 miljoen beliep maar uit hoofde
van de niet-kohierbelastingen werd
2.520,2 miljoen ontvangen tegen 2.331.5
miljoen in de eeerste zes maanden van
1958 dus ƒ188,7 miljoen meer. De jaar
raming voor 1959 volgens de miljoenen
nota beliep voor de niet-kohierbelastingen
4.995 miljoen (met inbegrip van de ge
schatte opbrengst voortvloeiende uit de
verlenging van de tijdelijke belastingver
hogingen ad 130 miljoen). De ontvang
sten in het afgelopen halfjaar jagen der
halve ca. 42 miljoen boven de helft
van de jaarraming In de eerste helft
1958 werfl voorts nog 1.487.000 aan bui
tengewone middelen ontvangen.
Aan inkomstenbelasting werd in het eer
ste halfjaar f 683,5 min. geïnd (v.j.
712,3 min.), aan vermogensbelasting
43,8 40,2) min. en aan vennoot
schapsbelasting 177,5 171,1) min.
De grondbelasting (incl opcenten) lever
de 22,7 16,5) min. op en de personele
belasting 41.4 41,0) min. In totaal
werd 1 4) min. ontvangen door in
levering van staatsschuld zodat in kas
ca. 968 977) min uit hoofde van ko
hierbelastingen werd ontvangen.
Boekingstijdvak 1958-59 van ds vennoot
schapsbelasting is per ultimo juni 1959
afgesloten op een totaal van f 952.2 min.
De opbrengst van dit boekingstijdvak is
derhalve vrij aanzienlijk beneden de ra
ming volgens de miljoenennota 1959 ad
f 1325 min. gebleven. Dit is voorname
lijk een gevolg van het feit. dat in de
tweede helft van 1958 een geringer be
drag dan voorzien werd opgelegd aan
nadere voorlopige en definitieve aansla
gen over het boekjaar 1958.
Het boekingstijdvak 1958-59 van de
grondbelasting is per einde juni afgeslo-
ten op een totaal van f 69,1 min. Het
kohierbedrag van het boekingstijdvak
1959-60 steeg tijdens de verslagmaand met
18,9 min. tot 45,0 min. (incl. opcenten.)
Bjj de niet-kohierbelastingen deed zich
in de ontvangsten in geen enkel onder
dee) ecn teruggang voor t.o.v. het vorig
jaar. De belangrijkste verschillen waren:
bij de omzetbelasting le helft 1959 758
(le helft 1958 689) min. ioonbeiasting
lc helft van dit jaar 625 592) min.,
dividendbelasting 103 80) min., in
voerrechten 414 398) min., succes
sierechten 66 53) min., accijns op
gedistilleerd f"0.3 68,6) min., accijns
op bier 16,2 14,5) min., accijns op
suiker 43,3 39) min. en accijns op
tabak 246,1 234,9) min.
De stijging van de opbrengst van de
omzetbelasting hangt o.a samen met de
opgetreden toeneming van de nationale
bestedingen Het accres is daarnaast een
uitvjoeise] van de tariefsverhoging voor
bepaalde artikelen van 10 februari 1958
welke tengevolge van de gedeeltelijke
kwartaalsgewijze afdracht de ontvang
sten in de eerste helft van 1958 nauwelijks
heeft beïnvloed De stijging van de op
brengst van de loonbelasting is een uit-
yloeisel van het gunstig verloop van de
werkgelegenheid en incidentele loonsver
hogingen. Het accres bij de invoerrechten
is nagenoeg uitsluitend een gevolg van
een toeneming van het bijzonder invoer
recht op benzine.
Het positieve verschil ad 50 miljoen
gulden op de dividendbelasting tussen op
brengst le helft. 1959 ad f 103 miljoen
en helft jaarraming ad 53 miljoen, hangt
o.m. samen met de afdracht van belas
ting wegens het eind van 1958 tot stand
gekomen herkapitalisaties. Voorts dient
in aanmerking te. worden genomen, dat het
zwaartepunt van de ontvangsten uit hoof
de van de dividendbelasting in het alge
meen in de eerste helft van het jaar ligt.
Met betrekking tot de loonbelasting (op
brengst le halfjaar f 625 miljoen en helft
iaarraming f 638 miljoen) zii aangetekend,
dat de opbrengst van dit belastingmid
del tengevolge van seizoeninvloeden in
de tweede helft van het jaar veelal op een
hoger peil ligt dan in de eerste helft van
het jaar.
In het afgelopen halfjaar werd met in
totaal f 1511 miljoen f 150 miljoen meer
opgelegd dan in de overeenkomstige pe
riode van het voorgaande jaar. Van dit
accres betreft f 86 miljoen de inkomsten
belasting (totaal f 1210 miljoen) en f 48
miljoen de vennootschapsbelasting (to
taal f 179 miljoen). Slechts het aan perso
nele belasting opgelegde bedrag vertoonde
een teruggang tot 19 miljoen tegen vorig
jaar f 38 miljoen. Hierbij zij aangetekend,
dat in de eerste helft van 1958 een bijzon
der hoog bedrag aan personele belasting
ten kohiere werd gebracht.
In de maand juni brachten de gezamen-
lijke belastingmiddelen op f 631,2 miljoen
tegpn f 576.5 miljoen in mei en f 560j) mil
joen in juni 1958. Hiervan had f 151.1 (res
pect. f 194,7 en f 166,9) miljoen betrekking
op kohierbelastingen. In juni werd uit
hoofde van de gezamenlijke kohierbelas
tingen een bedrag van f 299,2 miljoen op
gelegd tegenover f 308,8 miljoen in mei.
Met leedwezen geven wij kennis van het plotseling
overlijden, nog voorzien van de H. Sacramenten dei-
Zieken, <van onze mede-Directeur Broer, de Heer
in de leeftijd van 62 jaar.
Echtgenoot van Mevrouw
M. E. E. CoversBerkemeyer
Leeuwarden, 7 augustus 1959
Directeuren Covers N.V.:
W. H. A. COVERS
G. E. J. COVERS
H G. COVERS
De plechtige H. Mis van Requigm zal plaatsvinden op
dinsdag 11 augustus 1959 te 10 uur v.m. in de Parochie
kerk van de H. Dominieus te Leeuwarden, waarna
begrafenis, op het R.K. Kerkhof, aldaar.
De totale ontvangsten uit hoofde van
de kohicrbelastingen beliepen in juni in
totaal f 151,1 miljoen tegenover f 194,7
miljoen in de voorafgaande maand. De
opgetreden daling is in hoofdzaak de re
sultante, van een zeer sterke teruggang
van de in mei relatief hoge ontvang
sten aan vennootschapsbelasting en een
op zich niet onaanzienlijke stijging van
de ontvangsten, wegens betaling van
voorlopige aaslagen inkomstenbelasting
1959
HET VULPENHUIS
THE PEN SHOP
Korte Lijnbaan 22
SINGEL 163 - TELEFOÖN 6628*
SCHIEDAM
Kom eens kijken;
wij hebben alles van Lig0
Voor pasfoto's naar K. van Vie
ren, Hoogstraat 106. In één da-
gereed.
Alles-op het gebied van müzieK'
instrumenten. Van Krogten heey
het. Rotterdamsedijk 1411. Tele*1
67026.
14 dagen gratis op proef atfe
merken televisies, compleet gg'
plaatst. Min. eerste betaling. Ver'
der 7,- per week. Eigen teel1'
nische dienst. Tel. K 1800-1231^
tot 6 uur. Ook radio's en band'
recorders.
Bruidstoiletten geheel complet
vanaf 40,-; moderne zwru>e
herenkleding, gri.ize hoedei1'
Nieuw gevestigd: kledingverhuur
Broadway", Rotterdam. Hoof
straat 53128731: Schiedam,
Kerkstraat 86—64131; Vlaardin'
gen, Kuiperstraat 110—6227.
Overgangsleeftijd? Migraine?
gezonde teint? Jeugdpuistjes-
Verstopping? Vetzucnt? Nattei"
mann's bloedzuiverende thee n°
8 helpt! Groot pak 1,85 bij elKg I
drogist.
van zeer bekend fabrikaat, In moderne kleur. Inge
bouwd naailicht. geheel compleet In luxe koffer.
tijdelijk voor
U kunt stoppen, borduren, rimpelen, enz. Zigzag
naaienen knoopsgaten maken event, ook mogelijk.
In moderne kleur, ingeb. verlichting, geheel compleet
in luxe koffer tijdelijk voor
Met deze machine kunt U naden afwerken, knoopsgaten
maken, knopen aanzetten, cordonneren, monogrammen
maken, appliqueren. stoppen, borduren en alle rekbare
materialen verwerken.
Nederland
s. huis. 0U,*"e"L U verlangt 1
HOOFDKANTOOR; HOOGSTRAAT 165-167 - ROTTERDAM
HET STADHUIS BERICHT: Radio-Oslo
zal hedenavond te 19.30 u. Noorse zomer
tijd (6.30 uur n.m. Nederlandse tijd) een
uitzending van een half uur geven, ge
wijd aan de Noord-Nederlandse vriend
schap en meer in het bijzonder aan de
verbindingen tussen Gouda en Kongsberg.
Radio Oslo is te beluisteren op de golf
lengten 228, 477 en 1376 m.
O
Met uitzondering van de hcêr D. Been,
die namens de vergadering aan het slot
een kort dankwoord sprak voor het vele
werk dat het bestuur ook ;n het afgelo
pen jaar weer heeft verricht, heeft alleen
de voorzitter van de afdeling Rotterdam
van ile K.N.V.B. de heer J. Bijloo zater-
iskimo onder de Eskimo's
Ditmaal nemen we een kolderstuk onder de loep. „Past niet meer in ons
hoogstaand programma. Die tijd hebben we achter de rug," zullen sommigen
wellicht aanvoeren. Ach kom, laten we ons zelf niet voor de gek houden. Door
eens gewoon te doen, kunnen we ons heerlijk ontspannen cn ontspanning hebben
wij nodig evenals ons publiek er behoefte aan heeft. Daarom durven wij een
bespreking van dit stuk aan. Het is alleen maar kolder, volkskolder, maar
zo nu en dan ook: meesterlijke volkskolder. En geen ouderwetse, afgezaagde en
dikwijls gewaagde bonte-dinsdagavondkolder.
Arie van der Lugt is, wat men ook op
zijn stukken aanmerken mag, een ras to
neelschrijver Springlevend en beweeglijk
toneel met een levensecht dialoog. Een
bootwerker praat ala een bootwerker en
een rijk geworden slager als een rijk ge
worden slager. Immer weet hij deze men
sen de juiste toon in de mond te leggen en
zelden zal men een verkeerde reactie ont
moeten.
Arie van der Lugt is een schrijver voor
het volk. Hij zal intellectuelen niet aan
spreken, maar de volksziel weet hij te
grijpen. En om de volkszielen te kunnen
grijpen moet men wel eens zwaar ma
teriaal gebruiken, waarvoor Arie v. d.
Lugt dan ook helemaal niet terugschrikt
Véndaar dat men in vroegere W.K.A.-
bladen nog wei eens een geduchte kritiek
kon lezen op deze schrijver. Maar men
moet een schrijver ook in zijn waarde
laten zo heeft bijvqorbeeld elk ernstig
spel van A. v. d Lugt een diepe morele
achtergrond. Hij wil de mensen een les
meegeven. Hij schudt zijn publiek wakker
en opent het de ogen Hij laat zien.
wat goedheid in de wereld uit kah richten
en hoe het kwaad een nasleep van verderf
achter zich laat.
In zijn kolderstukken echter gunt hij zijn
publiek alieen maar een avond van ge
noegen en plezier. Hij heeft er plezier in
de mensen plezier te doen nergen met
gewichtigheid, maar alleen meftlouter on
zin,
De mensen moeten eens een avond on
bekommerd kunnen bulderen; de schrij
ver weet wat de mensen, wat het volk
op zijn tijd nodig heeft. En bedenkt eens
wat een plezier men er aan kan hebben
tijdens de repetities! En dat is toch ook
wat waard. Alles op zijn tijd. Voortduren
de hoogspanning houdt geen mens vol.
En echt originele goede kolderstukken
verschijnen er tegenwoordig nog maar
zelden. Wat er verschijnt druipt dikwijls
vaiq ziekelijke dubbelzinnigheden en ge
waagde toespelingen. Dat moet tegen
woordig „lol'* heten. Maar van dit alles
is bij A. v. d. Lugt niets te bespeuren
Hij is in ai zijn kolderstukken en ook nu
in dit weer immer even origineel en van
a tot z door en door gezond.
Om bij ons punt van uitgang terug te ke
ren: in „Gozewijn maakt carrière" laat hij
een scharrelaartje in oud roest een duik
boot op zijn werfje brengen. Het scharre
laartje had door de telefoon verstaan
„duiklood". Hij wist wei niet wat het
precies was, maar hij had geantwoord:
de omdat dank zij het werk van de mis
sionarissen het doden van pasgeboren
meisjes en het hulpeloos achterlaten van
oude mensen niet meer als „gewoonte"
geldt.
Een andere vraag is, of de Eskimo's
hetzelfde energieke, taaie cn dappcro
volk zullen biijvcn of naar lichaam en
geest gebroken zullen worden. Dat ze taai
cn dapper zijn, maakt pater Buliard met
talloze voorbeelden duidelijk. Merkwaar
dig is het dat de Inuk die trouwens
zeer vroeg oud is als hij sterven gaat
alle energie cn taaiheid plotseling verliest
en alleen zijn dapperheid overhoudt om de
dood onder de ogen te zien.
„Staan zij tegenover een zichtbaar ge
vaar een uitvallende beer een sneeuw--
lawine of sneeuwstorm dan zijn zij in
hun element bij dp pinken, slim behen-
Stokoudmaar nog géén jaar.
dig, weerbaar. Maar tegen ziekte of de
onvatbare beproevingen van de oude dag
zijn ze zo hulpeloos als kleine kinderen in
het donker. Pijn en zwakte het zijn
beide mysteries geen dingen waartegen te
vechten valt."
„Ayorama ik heb afgedaèn". zegt
de Eskimo dan gelaten, eenzaam ster
vend in een hoek van de sneeuwhut. Het
lijkt wel of hij de dood voelt komen, hem
zelfs door het opgeven van al zijn levens
wil verhaast. De meest ontroerende blad
zijden van dit boek zijn aan het sterven
van de Eskimo gewijd.
De kerstening van deze Poolbewoners
voltrekt zich slechts uiterst langzaam en
laat weinig tastbare resultaten zien. Wat
de missionarissen hier voor de verkondi
ging van het Evangelie doen dwingt ons
meer bewondering af dan veel van dc da
den der door de wereld erkende helden.
En als zulk een missionaris bovendien nog
een goed verteller blijkt te zijn. dan is het
succes van een boek als „Inuk" alleszins
verklaarbaar
Het Nederlands van Frans van Olden
burg Ermke is zeer verzorgd. Het royale
boek is keurig uitgegeven en geïllustreerd
met. vele prachtige foto's.
Van het leven van deze nomaden is nog
niet zo heel veel bekend en het boek
„Inuk" waarin pater Roger Buliard vertelt
wat hij gedurende zijn vijftienjarig ver-
bliji in het Poolgebied zoaj gezien en mee
gemaakt heeft vormt daarom niet alleen
boeiende maar ook interessante en leer
zame lectuur Mysterieuze wezens zijn de
ze Eskimo's zij hebben in hun wezeD
iets van de geheimzinnigheid der natuur
waarin zij leven. Moeilijk zijn ze te door
gronden
Alle menselijke deugden en ondeugden
schijnen in hen verenigd te zijn. Het is
bijna niet te geloven, dat dezelfde vriende
lijke man die een gast hartelijk verwel
komt, een moordenaar en een dief is; dat
de vrouw, die de pater zo graag over
„vroeger" vertelt, mensenvlees heeft ge
geten en dat eigenlijk iets heel gewoons
vindt: dat de ouders zo trots op hun zoon
tjes, hun dochtertjes na de geboorte heb
ben gedood en daar wroeging noch spijt
over voelen.
Om het wantrouwen van deze mensen te
overwinnen, moest de pater als Eskkno
onder de Eskimo's gaan leven met hen
,gooi maar opmijn werf". Endaar wordt reizen en trekken het oneindige witte
land door. ver van alle beschaving temid
den van onbegrip en bijgeloof, zelfs van
vijandschap Over moed en zelfopoffering
gesproken.
hem een duikboot gebracht. En daarmee
begint de ontzettende onzin, maar Arie
v. d. Lugt weet alle onzi,n tot een goed
einde te brengen.
Neen. werkelijk, wil men eens een avond
je ongedwongen lol hebben, dan kan men
gerust Arie v. d Lugt in de armen ne
men Men ondergaat bij A, v d. Lugt
geen fijn motregentje, maar een heerlijke
plensbui.
Pater Buliard was niet de eerste mis
sionaris in de Poolstreek. In 1860 was al
een poging gedaan om er een missie te
vestigen maar pater Rouvière. die in 1911
naar het land van de middernachtzon ging
was toch eigenlijk de grote pionier. Juist
toen hij het vertrouwen scheen te gaan
winnen, werd hij samen met. zjjn mede
werker, pateg Le Roux, laaghartig ver
moord. Dc schrijver heeft ecn van de da
der* later gesproken en uit zü„ mond de
toedracht van dit verschrikkelijke drama
vernomen.
Ja gevoelloos en hardvochtig kunnen de
Eskimo's zijn. maar hard is ook hun le
ven. arm aan vreugden, vol strijd en kom
mer Hoewel hij vreselijke dingen van hen
vertelt vraagt pat?r Buliard toch om een
beetje clementie en begrip voor zijn be
schermelingen. Ze leven immers altijd
onder een dreiging; van honger, koude,
sneeuwstormen, verscheurende dieren en
vooral ook van besmettelijke ziekten,
die genadeloos een hele stam uitroeien,
binnen enkele dagen.
Dc Eskimo heeft geen antitoxine in zijn
bloed en aanraking met blanken kan fu
neste gevolgen hebben. Er is dikwijls (wel
bewust!) niet voldoende gedaan om hier
tegen maatregelen te nemen en pater Bu
liard kruidt zijn pleidooi voor een betere
medische verzorging dan ook met onbe
dekte aanklachten
Het heeft er naar uitgezien, dat dit volk
het lot van verschillende Indianenstammen
zou delen en uit zou sterven. Op het ogen
blik zijn er ongeveef 40.000 Eskimo's de
bevolking dus van een k'.eine provincie
stad, levend in een gebied dat bijna zo
groot is als ons hele continent.
Hoe het aantal Eskimo's gedaald is
laten enkele cijfers zien welke betrekking
hebben op de Canadese stammen wel
licht de zwaarst getroffene. Het aantal
Canadese Eskimo's bedroeg voor de
komst van de blanken 22.000. In 1929 waren
er nog 8000 over tien iaar later 6000 en
in 1950 duizend minder. Er schijnt echter
een keer te zijn gekomen in de dalings-
tetjden.s en de laatste jaren is de bevolking
toegenomen zodat in 1959 een veel geringe
re daling kon worden geconstateerd; me-
dagmiddag op dc jaarlijkse vergadering
het woord gevoerd. De agenda, die in noi
geen uur werd afgehandeld, vermcldd®
dan ook uitsluitend de reglementair vet'
plichtc punten.
De heer B'ijloo deed in het begin v®®
zijn openingswoord mededeling van vef'
hindering van de secretaris-penningmees'
ter J. Keur. die herstellende is van e®®
operatie, heette vervolgens de erelede®
H. J. Krijgsman en C. J. den Held, al5'
mede de secretaris van het district We
ll. de heer J. Brinkman welkom, en we®'
op de groei van het aantal elftallen. sP®'
ciaal van de juniores, 700 juniorelfta1'
len staan thans ingeschreven voor dee1' J
neming aan de competities, wat in tie1*
jaar tljds een toeneming betekent me
35 pet.
Spreker noemde het een wanverhoi1'
ding dat op dc jongste rijksbegrotio^
dertien gulden per iï,j voor de jeugdb^'
weging is uitgetrokken en slechts vij>'
tien cent Per Hd van de sportverenigi'V
gen In Rotterdam wacht men nog stee®*
vergeefs op een jeugdsportsubsidie, h"f'
yvci ecn rapport te dier zake reeds vie'
jaar gereed is In dit verband n1
Schiedam als lichtend voorbeeld W®f'
den genoemd, waar juist dezer dag®*!
deze subsidiëring, zjj het dan op besch®1'
den schaal, cen feit is geworden.
De heer Bijloo releveerde voorts. cl3J
sinds 1950 het aantal sportvelden in
terdam van 148 tot 190 is gestegen, do®®
ondanks deze verblijdende toenemf'1'
Heerst' er toch nog vooraj in Rotterdam1'
Zuid. een groot tekort. Natuurlijk zijn
in deze staq tal van voorzieningen nodi,;,
zoals huizen industrieterrein e.d. do®®
niet alleen de werkende maar ook dc sP®'
lende mens zal er ruimte moeten heb'
ben. Heeft men in Overijssel recreati®^
gebied van 508 m2 per inwoner, in Ct°'
ningen bedraagt dit 30 m2 en in
dam slechts 2 m2. Dit is een cijfer dat 1
denken geeft.
Nadat de heer Bijloo de heren W, v«®
Reyn, S. Moerkerken en A. H W W®®'
kenstroo resp. oud-bestuurslid, comm'5'
sie-lid en oud-voorzitter van dc afd®'
ling met enkele woorden had herdaci1''
welke woorden d<- vergadering staaP^.
aanhoorde, heeft hij de afgevaardigd®!,
van Progress HOV en Rozenburg
gouden bondsplaquette overhandigd
verband met het behaalde kampioej]'.
schap in de zondag
zaterdagcompetitics.
de junior- en
In vlot tempo is vervolgens de aRefl
afgewerkt, waarna de heer Bijloo de d®,
ren P. J. Boeynacms, W. Bugaard.
van Dijk J. H. Hcrmscn, J. L. de KiéV',
nar. R W Piek E temit en C. van 1
Velde, op grond van hun vele verdicnsi®,
voor het Rotterdamse voetbal het hond'
onderscheidingsteken heeft opgespeld.
Van alle films, die tot dusver op dc'
filmfestival van Moskou werden gedraa'-j
heeft de Amerikaanse verfilming
„Het dagboek van Anne Frank" wel K
meeste applaus gekregen, bericht U-Pi
Herhaaldelijk gaven de bijna duizel
aanwezigen blijk van hun gocdkeurii1':
De warme belangstelling trof te m«®
omdat het publiek eerst a! ecn lange P°%
se film qver een duikboot had gezien j,
bovendien de tekst moest volgen via A
vertaling van 'een mannelijke tolk, die "i®,
kon horen met koptelefoons, op elke il
plaats aangebracht.
