Spreiding werkgelegenheid via
45-urige werkweek
Meer belangstelling voor de
onderwijzersopleiding
Mgr. P. A. Nierman ontvangt de
trekkers in Witmarsum
m
m
m
M
DRAADLOOS
CONTACT
HET GEMENGDE HUWELIJK
Alfredo
Geen volledige compensatie
voor
minder inkomen door minder werk
Wij luisteren naar
Voor de derde maal „Nieuwe Oogst"
Commerciele T.V.
een zaak
Sneltrein tegen
reparatiewagen
V B
Akkoord in de si havenindustrie
Vrouw schiet op man
Nederlandse lifters in
Engeland gewond
Wij kijken naar
Pax-Christi tocht besloten
Eén is niet genoeg
Belangrijk pastoraal-sociografisch onderzoek
gepubliceerd
MAANDAG 10 AUGUSTUS 1959
PAGINA 2
DRIE JONGE MENSEN
VERDRONKEN
Kolensituatie in
Nederland
GEBROM DOOR DE
MICROFOON
AUDIËNTIES
Arbeidsongeval in
Groningen
3
5
Geen persoonlijke
ongelukken
Vlasindustrie wil de
Russische import
beteugelen
De avonturen van Kuifje en Bobbie
door HERGE
91
I Zeg 'ns, is 't om me aan
die twee vrolijke kor
tteen,neen, kapitein, daarvoor
is 't niet,'k Ren ervan overtuigd
dat we ons doei naderen...Ziet U
die grafsteen Hie zullen trachten
deze om te wentelenWie weet
misschien vinden we daarachter...
Verdorie, du izend
bommen!maar, 't is
hier 'n graft.. Vindt
U dat lollig
We I, kapitein, waa r
blijft U
nuiten voor te stellen,
dat U me hier aeroe-
nhebt?
Wat wilt U, ka-
Misschien, i,
derdaad.,
met anders
f Gaat!. ..Er komt beweging in.'... Nog
'n kleine inspanning..Zen...Twee...Hop!.,.
Welnu, voorwaarts -.Een.
Twee.DrieMop
Werkgevers- en werknemersorganisa
ties in de sigarenindustrie zijn tot over
eenstemming gekomen over een com
plex van maatregelen, die tot doel heb
ben de werkgelegenheid zoveel moge
lijk te spreiden. Naar deze spreiding
wordt gestreeld door zo spoedig moge
lijk te komen tot de invoering van de
45-urige werkweek. Voorstellen met deze
strekking zijn bij het college van rijksbe
middelaars ingediend. Dit wordt mee
gedeeld in een communiqué, verstrekt
'door de Nederlandse r.k. Vereniging
van sigarenfabrikanten.
In dit communiqué wordt voorts ge
zegd: De sigarenindustrie rekent erop
dat de verkorte werktijd enerzijds aan
leiding geeft tot bezuiniging op Indonesi
sche tabakken, anderzijds de mogelijk
heid biedt om de gevolgen van de me
chanisatie geleidelijker op te vangen.
Het tekort aan Indonesische tabakken
noopt de sigarenindustrie tot de uiterste
zuinigheid en zelfbeheersing. De steeds
toenemende mechanisatie en rationalisa
tie, welke eerst de laatste jaren door de
buiten werking stelling van de mechani-
satiewet en door de uitvinding van de
bolknakmachine meer op gang konden
komen, dreigen te leiden tot toenemen
de personeelsafvloeiing. Het laatste
jaar is de personeelsbezetting in de be
drijfstak teruggelopen van 13.000 ^tot
11.800 waarbij er naar gestreefd is'de
oudere arbeiders, voor zover zij elders
geen onderdak konden vinden, aan het
werk te houden.
Door de werkgevers, en werkne
mersorganisaties in de sigarenindus
trie is dan ook uitdrukkelijk gesteld
dat de invoering van de 45-urige werk
week niet moet worden gezien als een
verdeling van een eventueel aanwezi
ge ruimte. In het overleg tussen de
partijen is namelijk overeengekomen
dat ter verwezenlijking van de 45-uri-
ge werkweek zowel door werkgevers
als door werknemers offers zullen
moeten worden gebracht. Met name
betekent dit, dat geen volledige com
pensatie kan worden gegeven voor de
vermindering van het inkomen dat
ontstaat doordat men drie uur minder
gaat werken.
Volledige compensatie
voor uurloners
Alleen de zeer kleine categorie uurlo-,
ners die niet voor premie in aanmerking
komt, krijgt een volledige compensatie.
De stukloners en de premiewerkers ne
men een deel van de lasten op zich door
dat zij geen volledige compensatie ont
vangen. Met name de sigarenmakers
zijn bereid dit offer te brengen, omdat
men juist in deze categorie het meest
bij de spreiding van de werkgelegenheid
is gebaat.
Het aandeel van de werknemers in
de premie voor het pensioenfonds wordt
gewijzigd van 2 procent over maximaal
f 50 in 2 K pet over maximaal f 76.
De werkgeversbijdrage in de premie
voor het pensioenfonds wordt verlaagd
van 6 pet over maximaal f 50 tot 2 <4
procent over maximaal 76.
De regeling inzake hot corresponde
rende uurloon, welke inhield dat siga
renmakers die aan eenvoudiger werk
gen door een aflopende regeling, waar
door men tenslotte uitkomt op een loon
dat is vastgesteld voor de werkelijk ver
richte arbeid.
werden gezet hun oude sigarenmakers-
loon moesten behouden, wordt vervan-
Tenslotte is overeengekomen dat voor
alle mannelijke gehuwde arbeiders en
kostwinners van 24 jaar en ouder een
minimumloom wordt gegarandeerd van
65.25 inclusief a.o.w., exclusief huur-
compensatie.
De sigarenindustrie neemt aan dat het
college van rijksbemiddelaars, gezien de
bijzondere omstandigheden welke zich
in de bedrijfstak voordoen, ermede ac-
coord zal gaan dat de 45-urige werkweek
op de kortst mogelijke termijn zal wor
den ingevoerd, aldus besluit het com
muniqué.
Zondagmiddag is de 21-jarige hout
zager N. Braat uit Bassevelde (België)
in het recreatiegebied van De Braak
man. gemeente Hoek, door verdrinking
om het leven gekomen. Twintig minu
ten voor het tragisch- gebeuren was het
slachtoffer met een broer en een zuster
gearriveerd om te gaan baden. N. Braat
was zijn broer te hulp geschoten, maar
kon daarna zelf de kant niet meer be-
i-etken.
Zondagmiddag is bij het zwemmen in
de Westerschelde nabij Perkpolderhaven.
de zeventienjarige J. Hillaert verdron
ken. Vermoedelijk is de jongen bij het
afgaande water meegesleurd. Het stoffe
lijk overschot is nog niet gevonden.
Zaterdagmiddag is de zevenjarige
Krijn Kuyt op het Scheveningse strand
overleden, nadat hij bewusteloos uit zee
was gehaald Pogingen om de jongen
tot bewustzijn te brengen hadden geen
resultaat.
De politie te Weert heeft, wegens po
ging tot doodslag op haar echtgenoot,
aangehouden de huisvrouw M. van der
V. uit Weert. Onlangs werd de Klooster
straat. waar zij woont, opgeschrikt door
een drietal schoten. De politie kreeg
kennis van deze gebeurtenis, maar het
duurde enige dagen voor men over vol
doende aanwijzingen beschikte om tot
arrestatie te kunnen overgaan. Het
bleek dat de vrouw drie schoten op
haar man gelost had. Het orylerzoek in
deze zaak is nog niet geëindigd: er zijn
geen getuigen geweest en de man zelf
heeft geen aangifte gedaan.
Volgens opgave van het ministerie
van economische zaken heeft de defini
tieve kolenproduktie (excl. bruinkool
briketten en gascokes) in mei j.l., welke
maand 23 werkdagen telde, 914.112 ton
belopen tegen 976.596 ton (voorlopig) in
juni j.l. (25 werkdagen). De gemiddelde
produktie per werkdag was resp. 39.744
ton en 39.064 ton groot. De totale invoer
(excl. bunker-materiaal) beliep in mei
j.l. 562.517 ton, waarvan 223.817 ton uit
West-Duitsland en 235.250 ton uit Ame
rika. De voorlopige invoercijfers voor
juni j.l. zijn voor de totale invoer 591.625
ton en voor die uit West-Duitsland en
Amerika resp. 228.833 en 246.001 ton.
Totaal kwam in mei voor binnenlands
verbruik beschikbaar 977.956 ton, waar
van voor de grootindustrie 652.186 ton
en voor huisbrand/kleinindustrie 325.770
ton.
Van de in 1957 tot de kweekscholen
toegelaten leerlingen was 64 pet afkom
stig uit de middelbare milieus. In 1950
was dat 57 pet. Het aantal toegelatenen,
afkomstig uit lagere milieus bedroeg in'
beide jaren ongeveer 1.100. Daar de
belangstelling voor het kweekschoolon
wijs onderwijl toenam, betekent dit
echter, dat het aandeel van deze groe
pen terugliep van 31 naar 24 pet. Dit
wordt meegedeeld in een onderwijspu-
blikatie van het Centraal Bureau voor
de Statistiek: „Statistiek van de onder
wijzersopleiding 195719581959, waar
in opgenomen gegevens over de
herkomst der toegelaten leerlingen".
Gemiddeld blijkt thans 2,7 pet der 17-
jarige jongens en nfteisjes de weg naar
de kweekschool te vinden. In Gronin
gen en Drente is dit 3.2 pet en in
Friesland 4,0 pet. Ongeveer een acht
ste van de aanstaande onderwijzers en
een kwart van de aanstaande onderwij
zeressen is inhet bezit van een middel
bare school-diploma (HBS en MMS).
Het aantal leerlingen der kweekscho
len steeg wederom en wel van 17.231
Twee Nederlandse lifters liggen in een
ziekenhuis van Leicester, nadat de auto
die hen had opgepikt, tegen een vracht
auto opbotste in Syston in ae buurt van
Leicester. De 24-jarige chauffeur Brian
Long is tengevolge van de botsing over
leden. De Nederlanders zijn Martinus de
eyser (21) en Gerrit Westerman (17),
beiden uit Vlaardingen.
In het openluchtpark van de kapel
In 't Zand in Roermond worden elke
zondag een drietal kerkdiensten gehou
den. De kerkgangers zitten dan ln ban
ken' onder de schaduw van vele bomen,
waartussen geluidsversterkers hangen
om de woorden van de prediker uit te
dragen. Gisteren was er tijdens de dienst
plotseling een luid gebrom hoorbaar en
aller ogen richtten zich omhoog om tus
sen de boombladeren door een moge
lijk laagvliegende straaljager te zoe
ken. Er was echter niets te zien, doch
het gebrom hield aan. Soms verdween
het, maar onmiddellijk daarop was het
weer sonoor te beluisteren. De situatie
werd een raadsel, het raadsel beklem
mend, maar na enkele minuten kwam
de ontknoping. Een bromvlieg cirkelde
rondom de microfoon. Haar geluid werd
honderdvoudig versterkt door de geluids
installatie over de hoofden der gelovi
gen uitgestort.
DINSDAG
HILVERSUM I, 402 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Piano
spel. 8.30 Gram. 9.00 Gymn. 9.10 De groen
teman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding. 9.55 Caus. 10.00 Gram. 11.00 V.
d. zieken. 12.00 Lichte muz. 12.20 Gram.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte
muz. 13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram.
13.25 Metropole-ork. 13.55 Beursber. 14.00
Amus. muz. 14.50 Kamermuz. 16.30 Caus.
16.45 Bariton en piano. 17.15 Caus. 17.25
Gram. 18.00 Nws. 18.15 Pianospel. 18.30
R.V.U.: Eerste lezing. 19.00 Paris vous
parle. 19.05 Gram. 19.45 Toneelbesch 20.00
Nws. 20.05 Gram. 20.35 Hoorsp. 21.40
Lichte muz. 22.00 Journ. 22.15 Viool en
piano. 23.00 Nws. 23.15 Beursber. v. New
York. 23.17-24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed en lit,
kal. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.50 V. d.
vrouw. 9.40 V. d. kind. 10.20 Caus. 10.35
Gram. 11.00 V. d. vrouw, 11.30 Gram. 11.50
Caus. 12.00 Middagklok-noodklok. 12.03
Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded 12.33
Gram. 13.00 Nws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20
Gram. 1430 Gram. 14.35 V. d. plattelands
vrouwen. 14.45 Gram. 15.00 Metropole-
ork. 15.30 Gram. of progr. v. d. jeugd.
16.00 V. d. zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.40
Beursber. 17.45 Regeringsuitz. 18.00 Ka
merkoor en sol. 18.20 Regeringsuitz 18.30
V. d. jeugd. 18.45 Gram. 19.00 Nwp. 19.10
Act. 19.20 Sportpraatje. 19.30 Gram.
20.30 Vakantiewetensw-aardigheden. 21.00
Gram. 22.00 Koor, sol., orkest en orgel
22.35 Wereldkampioensch. wielrennen.
22.45 Avondgebed en lit. kal. 23.00 Nws.
23.15-24.00 Gram. (Eventueel 23.45-23.50
Rep.' wereldkamp. wielrennen).
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m: 12.00 Ork. conc. 13.10 Lichte muz. 15.30
Lichte muz. 19.00 Operamuz. 19.30 Henry
Wood Promenade Concerts. 22.15 Gram.
23.06-23.36 Cello en piano.
ENGELAND, BBC Light progr.. 1500
en 247 m: 12.00 Gram. 13.00 Jazzmuz. 14.15
Pianospel. 15.00 Dansmuz. 15.45 Lichte
muz. 17.15 Pianospel. 17.30 Nws. en sa
menzang. 20.00 Gevar. progr. 20.30 Nws.
en gevar. progr. 21.30 Nws. en ork. conc.
22.40 Gevar. muz.
NDR/WDR, 309 m: 12.00 Lichte muz.
13.15 Operettemuz. 14.00 Hongaarse muz.
14.10 Ork. conc. 16.00 Kamermuz. 17.20
Instr. kwintet. 17.45 Lichte muz. 19.35
Lichte muz. 20.15 Jazzmuz. 21.15 Gram.
23.20 Kamermuz. 0.10 Dansmuz. 1.15 Ge
var. muz.
FRANKRIJK, progr. III (Nat. progr.).
280 en 235 m: 12.05 Gram. 13.35, 14.10.
17.00, 18.30 en 19.16 Gram. 20.00 Festival
v. Divonne les Bains. 22.00 Lichte muz.
22.30 en 23.13 Gram.
BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.15
Pianorecital. 12.34 Pianorecital. 13.11 Bei-
Golflengten: 25m67; 31ml0; 41m21:
48m47; 196m2.
Maandag 10 augustus
22.15 uur: De Pauselijke Missie
intentie voor augustus: „Heer, geef,
dat de priesterroepingen in de mis
sielanden toch niet mogen afstuiten
op gebrek aan geld".
Woensdag 12 augustus
22.15 uur - Een klaverblad uit de
tuin van Sinte Clara "in Assisië.
Donderdag 13 augustus
17,00 uur: Colorobina di Noy, 60-
praan, zingt muziek van Bassani,
Mozart, Bellini, Puccini en Mascagni;
aan de vleugel: Anserigi Tarantino.
Vrijdag 14 augustus
22.15 uur - GEEN UITZENDING!
(N.B. Programma-wijziging voor
behouden vanwege actualiteiten).
DAGELIJKS 21.00 uur: Gezinsrozen-,
krans in het Latijn. (196m).
sazar. oratorium. 15.30 Gram. 16.02 Gram,
17.10 Pianorecital. 18.00 Muz. v. d. jeugd.
18.30 V. d. sold. 19.40 en 19.50 Gram. 21.00
Ork. conc. 22.15 Kamermuz.
484 m: 12.00 Gram. 12.30 Chansons. 13.20
Gram. 14.00 Amus. muz. 14.45 Ork. conc.
15.30 Vioolrecital. 16.05 en 16.30 Gram.
17.10 en 17.20 Gram. 18.30 Lichte muz.
20.00 Festival te Wenen: Werken van
Bartök. 21.40 Gram.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. AVRO:
20.20-22^5 Speelfilm.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
18.00-18.45 Intern, tennlskampioensch.
v. Duitsland. (Regionaal progr.: NDR:
18.45 Die Nordschau. WDR: 18.45 Hier und
Heute. WDR: 19.25 Fred-Kraus-Brettl.
NDR: 19.30 Maar aardig zijn ze toch....).
20.00 Nws. en act. 20.20 Speelfilm. 21.45
Interviews met vopraanstaande mannen
v. d. tijd.
VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.30 Nws., act., weerber. en Journ. 20.00
Reportage. 20.25 Speelfilm. 22.10 Nws.
en journ.
FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.30 Filmrep. over Afrika. 20.00 Journ
20.30 Film. 22.00 Onbekend. 22.20 Rep.
22.50 Gevar. muz. 23.20 Wereldnws.
in 1957-'58 tot 19.135 in 1958-'59; het
aantal toegelatenen van 4.608 tot 5.671
In 1958 behaalden 3.504 leerlingen de
akte van bekwaamheid als onderwijzer
en 1.427 die als volledig bevoegd onder
wijzer (vroeger: hoofdakte), herexa
mens niet meegerekend. Van de eerst-
genoeniden vervolgden 2.291 hun studie
in de derde leerkring, terwijl 1.213 (van
wie 1.160 meisjes) zich voor een functie
bij het lager onderwijs beschikbaar
stelden, aldus het C.B.S.
Mgr. J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem, verleent dinsdag en woens
dag geen audiëntie.
Behalve een nogal clichématige repor
tage over Spakenburg bracht de AVRO
zaterdagavond voor de derde maal
„Nieuwe Oogst" op het tv-scberm. Wat
moet menvan zulk een programma
zeggen? Dat het florissant gestalte
geeft aan de barre misverstanden, die
er omtrent het begrip „amusement"
overvloedig bestaan? Men had in ieder
geval de goede smaak moeten hebben
dat dertienjarige meisje te verbieden
een „liedje" te zingen met het gebaar
én de houding van een meer volwassen
vrouw. Er werd trouwens in dit pro
grammaatje ontzettend veel nageaapt;
bijna evenveel als er slecht is gezongen.
Er traden overigens ook „Drie zingen
de Franciscanen" in op. Wij nemen
zonder meer aan, dat deze eerwaarde
heren met de meest nobele bedoelingen
kleinkunstig actief zijn. maar wij kunnen
het niet helpen, dat wij altijd in de waan
hebben verkeerd, dat kloosterlingen het
best op hun plaats zijn achter de kloos
termuren. In ieder geval zijn wij geneigd
wanneer zij zich dan aan déze zijde er
van vertonen, in pij staan te huppelen
en flauwe liedjes staan te zingen, ons af
te vragen; „moet dat nu?" En nog
meer in het bijzonder of wij ons nu wer
kelijk zover moeten distanciëren van
dé dunkt ons even onweerlegbare ais
troostgevende gedachte dat één bid-
Dat commerciële televisie een zaak
is en dat in tegenstelling tot de
theorieën ,die de voorstanders van deze
vorm van televisie hier te lande wel
eens verkondigen in de praktijk de
belangen van cultuur en kijkers maar
verwaarlozen rol spelen, is in Enge
land gebleken, waar het hoofd van As
sociated Rediffusion, één der commer
ciële tv-maatschappijen, heeft ver
klaard, dat de kijkers de dupe zouden
worden, als de huren voor het gebruik
van de tv-stations zouden worden ver
hoogd.
Het Britse „Committee of Public Ac
counts' 'had namelijk enkele dagen te
voren in een rapport opgemerkt, dat de
commerciële tv-maatschappijen best
wat meer huur konden betalen voor
haar zendvergunningen. Nu hebben de
Britse commerciële tv-maatschappijen
gedurende het afgelopen financiële jaar
meer dan 3.000.000 30.000.000) aan
huur bètaald. Daar staat evenwel te
genover, dat zij in dezelfde periode een
De zomerroute van dc Nederlandse
Pax-Christibeweging 1959 is voorbij.
Dankbaar voor het veie goede in Zuid-
Friesland gehoord en genoten, zijn de
deelnemers naar huis gegaan van het
einddoel Vinea Domini te Witmarsum.
Een der hoogtepunten was de ont
vangst vrijdagavond op het stadhuis te
Bolsward na een dag van trekken,
dwars door de weiden van de Greit-
hoek, van Workum naar Bolsward.
Burgemeester mr. J. A. Geukers ont
ving de tochtgenoten in de fraaie raad
zaal van het stadhuis en sprak in een
hartelijk woord zijn grote zorgen uit
voor de toekomst. Hij wees op de drei
gende ontvolking, de gemiste kernaan
wijzing, ondanks de vele eigen initiatie
ven in Bolsward getoond, op de vrees
dat straks de honderden leerlingen die
nu iedere dag opnieuw uit de omgeving
naar Bolsward trekken, deze streek
zullen moeten verlaten, omdat hier
geen industrie meer is en geen industrie
mag worden gevestigd. Ook sprak de
burgemeester nog over de eigenaardi
ge, maar dankbaar benutte mogelijkhe
den, die er voor hem als enige katho
lieke burgemeester in Friesland liggen.
Mgr. P. A. Nierman ontving de trek
kers aan het slot van hun pelgrimage
in Witmarsums Vinea Domini. De bis
schop had tjjdens zijn retraite de verde
re tocht meebeleefd en meegebeden
voor de grote belangen van zijn dio
cees, die hij bijzonder aan de trekkers
had- aanbevolen. Hij drukte de studenten
en de andere jongeren op het hart het
hier geziene en gehoorde uit te dragen
over heel Nederland en overal begrip
te verspreiden voor de situatiè van de
Kerk en het volk hier.
Bij de uitbreidingswerkzaamheden
aan het anatomisch-embryologisch la
boratorium in Groningen is zaterdag
de 61-jarige uitvoerder F. de Haan van
een dak in een 3 a 4 meter diepe kel
der naast het bouwwerk gevallen. Hij
overleed kort na aankomst in het aka-
demisch ziekenhuis.
KRUISWOORDRAADSEL
1
2
i
6
7
8
9
10
12
15
16
17
■1
Horizontaal: 1. vlaktemaat; 4. snelheid; 6.
soort kwastje; 8. Regeringsreglement (afk.);
9. muzieknoot; 10. Turks bevelhebber; 11.
bergweide; 12. water in Brabant; 14. onder
andere (afk.); 15. iem. van hoog aanzien; 18.
dichterbij; 19. snij werktuig.
Verticaal: 1. voorzetsel; 2. vijlwerktulg; 3.
roem; 4. ophouden te bestaan; 5. tafelbord;
6. vaartuig; 7. plaats aan de Arkansas (Co
lorado-V.St.); 13 larve; 16. mak; 17. muziek
noot.
OPLOSSING 7 AUGUSTUS
1. mode; 2. over: 3. demi; 4. Eric; 5. vete;
6. Eder; 7. telg; 8. ergo: 9. maté; 10. aker;
11. tent; 12. erts; 13. krom; 14. rede; 15.
odol; 16. melk.
Daarna stortte men zich nogmaals in
de gehele week reeds, besproken proble.
matiek „Rome-Reformatie" door een
gezamenlijk gesprek, ingeleid door do
minee H. Kreb van Bolsward en pater
dr. J. Kobessen O.E.S.A. van Witmar
sum. Onderwérp was het schuldbesef
over de christelijke verdeeldheid aan
beide zijden.
Heel de zaterdagavond en zondag
morgen werd1 hierover nog doorge
praat.
dende- Franciscaan in „het slot" zonder
twijfel meer goed doet dan tachtig zin
gende Franciscanen in „de wereld".
Genoeg over de nieuwe oogst.
Er was verder veel sport dit weekend
en zondagavond vergastte de NCRV ons
op een herhaling-op-telerecording van
Vondels „Joseph in Dothan", een uit
voering die destijds in dit blad werd
besproken.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiniiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
winst van om en nabij öe 20.000.000
200.000.000) hebben gemaakt. Asso
ciated Rediffusion heeft haar winst zelfs
precies bekend gemaakt: 7.133.000
71.330.000).
Dit heeft de leider van deze maat
schappij intussen niet belet te verkla
ren, dat de commerciële televisie liever
zal bezuinigen op de programma's dan
genoegen nemen met een lagere winst,
als de huur van de stations zou worden
verhoogd.
Het zijn sterke benen, die de weelde
kunnen dragen en dit geldt in het bij
zonder voor benen, die op zo onver
wacht snelle en gemakkelijke wijze vele
miljoenen te torsen hebben gekregen.
Tenslotte: zaken zijn zaken en daar
voor moeten wel eens de schoonste be
loften en zelfs de beste voornemens wij
ken.
In acht procent van de Amerikaanse
woningen staan op het ogenblik twee of
meer televisietoestellen, aldus blijkt uit
de jongste gegevens van het bureau
voor de statistiek.
(Van onze verslaggever)
Zaterdagavond omstreeks 23 uur zijn
meerdere bewoners rond dc spoorweg
overgang Voorhout opgeschrikt door een
geweldige klap veroorzaakt door een
botsing van de sneltrein Den Haag-Am
sterdam met een reparatiewagen. Nacht
ploegen spoorwegarbeiders verrichtten
werkzaamheden aan de spoorbaan, ge
bruikmakend o.a. van een motorrepara
tiewagen welke zij, nadat een sneltrein
was gepasseerd richting Den Haag-Am
sterdam wederom op de rails plaatsten.
Enkele ogenblikken later naderde op
hetzelfde baanvak weer een sneltrein in
dezelfde richting. De arbeiders hebbcri
deze trein vroeg genoeg zien naderen om
zelf weg te komen. Met onverminderde
snelheid reed de trein echter op de re
paratiewagen, welke geheel werd ver
nield. Met geweldig gierende remmen
kwam de trèin vlak voor de spoorweg
overgang Voorhout tot stilstand, de res
tanten van de wagen meeslepend. Per
soonlijke ongelukken zijn hierbij niet
voorgekomen, echter zijn verschillende
treinen uit beide richtingen met lange
tijd vertraging opgehouden, vooral op
het baanvak Den Haag-Amsterdam om
dat de trein welke bij.de botsing was be
trokken lichte motorsehade had opge
lopen, Na vijf kwartier was het spoor
wegverkeer weer normaal. Doordat vee]
mensen op deze stille zomeravorql de
klap van de botsing gehoord hadden, en
de spoorbomen geruime tijd gesloten
moesten blijven, was het bij de spoor
wegovergang een geweldige drukte. Ook
het wegverkeer werd hierdoor geruime
tijd opgehouden.
In de serie „Sociaal Compas", onder
redactie van het Katholiek Sociaal-Ker
kelijk Instituut (KASKI), is bij van Gor-
cum Comp N.V. te Assen de vijfde
publicatie verschenen, een onderzoek
naar de huwelijken van katholieken met
niet-katholieken in Nederland. Deze om
vangrijke en grondige studie is van de
hand van pater dr. B. van Leeuwen O.F
M. Zij is vooral da rom zq waardevol,
onulat zij het betrouwbare, wetenschap
pelijk vergaarde materiaal levert, dat
de pastoraal-sociologie zowel als de pas-
toraal-psychologic de mogelijkheid
biedt het probleem der moderne ziel
zorg verder te bestuderen.
Wat daarvoor tot' nu toe ontbrak was
een deskundige bewerking van al de
beschikbare statistische gegevens in
verband met de gemengde-huwelijken
situatie in ons land. Pater van Leeuwen
heeft dit werk volbracht. Hij beperkt
zich daarbij tot het katholieke volksdeel.
Voor zijn speurzin, zijn uithoudings
vermogen, zijn objectief en mild oordeel
hebben wij alle achting. Zijn boek telt
424 bladzjjden, de tekst wordt verduide
lijkt door 127 tabellen, 23 grafieken en
6 cartogrammen. Bijzondere vermelding
verdient het feit, dat de auteur bil zijn
studie zijn werk vergemakkelijkt zag
door de uitvoerige statistische gege
vens van het Centraal Bureau voor Sta
tistiek en het archief-materiaal der
verschillende bisdommen. Het hele
werk kan men beschouwen als een
voorzichtige interpretatie der statisti
sche cijfers, als een speuren naar de
wetmatigheid hierin, naar haar verkla
ring en het pogen tot een prognose te
komen. Dat hierbij net grote voorzich
tigheid diende te worden gehandeld
spreekt wel van zelf. Godsdienst-socio
grafie heeft nu eenmaal een beperkt
terrein. Van deze voorzichtigheid geeft
de schrijver voortdurend blijk. Met na
druk waarschuwt hij herhaaldelijk, dat
hij aan vele verklaringen slechts een
hypothetische waarde toekent. Na dit.
zijn voorbereidend werk is het woord
aan andere wetenschappen, die op zijn
arbeid kunnen voortbouwen.
Het eerste hoofdstuk geeft een histo
risch overzicht van de gemengde hu
welijken in Nederland gedurende de 17e
en 18e eeuw.l De auteur beschrijft
daarin de strenge houding der zielzor
gers, maar ook die van de overheid
en de protestanten. Tenslotte verge
lijkt hij daarmee de praktijk in België,
Frankrijk en Duitsland.
Op 19 augustus zullen vertegenwoor
digers van de vlasindustrie een onder
houd hebben met de Minister .van
Landbouw en Visserij om de mogelijk
heid te bespreken de Russische import
te beteugelen. Het minister!' pleegt ook
overleg over deze kwestie met de be
trokken ministers vqn andere Westeu-
rooesc landen.
De Nederlandse vlasoogst staat cr
vooral kwalitatief goed voor. Van de
droogte heeft het produk* vrijwel niets
geleden. Daarbij gaat bet gerucht
dat in Rusland, dat de laatste ja
ren de markt heeft overstroomd met
goedkoop vlas, de oogst er niet zo best
voor staat. Ook schijnt het gebruik van
linnen nog steeds toe te nemen, alle
maal redenen dat er weer enige hoop
ondei de West-Brabantse vlassers
leeft, dat de crisis in hel vlas zich dit
jaar :iiet zo sterk zal openbaren als het
vorige jaar. De moeilijkheden die de
Nederlandse vlasindustrie door de Rus
sische vlasproducenten ondervindt zijn
reeds eerder op het ministerie voorge
bracht.
Het tweede hoofdstuk behandelt de
gemengde huwelijken van katholieken
in Nederland vanaf 1800. Urbanisatie
en groeiende geloofsonverschilligheid
zijn oorzaak, dat het aantal gemengde
huwelijken tot 1914 langzaam stijgt. Na
1914 blijft het aantal ongeveer con
stant maar na 1939 neemt het al. De
verklaring hiervan ziet pater Van Leeu
wen in de toenemende onkerkelijkheid,
waaraoor, vooral in de steden, veel ka
tholieken hun godsdienst verloochenen
en bij de burgerlijke huwelijkssluiting
geen gemengd, maar een homogeen on
kerkelijk huwelijk aangaan. Door toe
passing van de indifferentie-index. (het
verschil van kerkelijke gezindte speelt
bij de wederzijdse keuze van de huwe
lijkspartner totaal geen rol) is het mo
gelijk steden en gebieden van uiteen
lopende confessionele structuur onder
ling te vergelijken. Zo komt men tot
het inzicht, dat de stijging der ge
mengde huwelijken in de steden h°t
grootst is en op het platteland hét
kleinst. De toe,nemende industrialisatie
zal daarin waarschijnlijk huitpn de ste
den aanmerkelijke verandering bren
gen.
Opvallend is dat ongeschoolde arbei
ders gemakkelijk gemengd huwen Zij
ondergaan het sterkst de ontbindende
invloed van het stedelijk milieu en mis
sen zeer de bescherming van het gezin
en het contact met de Kerk. Daar
naast moet men constateren, dat even
als in Zwitserland en Duitsland meer
katholieke vrouwen dan mannen ge
mengd huwen. De verklaringen, die pa
ter v. Leeuwen hiervoor geeft, lijken al
leszins plausibel. (362-363).
Gemengde huwelijken leiden licht tot
minimaliseren van het geloofsverschil,
tot overgang tot het geloof van de
partner of tot buitenkerkelijkheid en
echtscheiding.
In zijn eindconclusie stelt de auteur,
dat, van 1900 af gezien, de gemengde
huwelijken aanzienlek zijn toegenomen
met als gevolg een grerte winst voor de
onkerkelijkheid. Overziet men echter
de situatie vanaf 1935, dan acht hij
geen duidelijke aapwijzingqn voor een
alarmerend oordeel aanwezig: de fre
quentie beweegt zich in dalende lijn.
Over de kerkelijk gesloten gemengde
huwelijken oordeelt pater dr. B. van
Leeuwen O.F.M. betrekkelijk posi
tief. Er moet echter zoveel mogelijk
gestreefd worden naar kerkelijke hu
welijkssluiting of legalisering.
In plaats van de eenzijdige afweer
houding van het verleden moet in het
vervolg, nu in alle Nederlandse bis
dommen een uniforme praxis heerst,
gebaseerd op duidelijk geformuleerde
pastorele beginselen, de aandacht val
len èn op het kerkelijk verbod èn óp
de noodzakelijke pastorele zorg voor
de gemengde huwelijken. Waarschu
wing tegen gemengde verkeringen en
huwelijken dient voorop te staan. Het
motief daarvoor mag echter niet te
eenzijdig ontleend worden aan de gevar
ren, die immers in de huwelijken van
twee katholieken ook niet ontbreken.
De nadruk behoort te liggen op de sa
cramentele eenheid van de huwelijks
band en de zin van het huwelijk in
Gods scheppings- en heilsplan. Men zal
een beroep moeten doen op de persoon
lijke gewetensvorming. Zodoende wordt
vanzelf het uitzicht geopend op de mo
gelijkheid van apostolaat in de ge
mengde verkering en het gemengde
huwelijk.
Met deze nauwgezette studie, die aan
alle wetenschappelijke eisen voldoet,
heeft pater Van Leeuwen belangrijk
baanbrekend werk verricht. Hiermee is
de eerste stap gezet naar de oplossing
van een bijzonder klemmend zielzorgs
probleem. Dat men nu op dit funda
ment verder kan bouwen stemt tot
grote dankbaarheid jegens de auteur
van „Het gemengde huwelijk".
L.
DE ZONNETEMPEL
bv Uitgeverij Ceitemun
