Draadloos
Contact
DAG PUZZLE
BB
B
fl
B
B
■u
BL
BB
De stijl van de burleske
bij de Haagse Comedie
SISSF BIJ DE HOOFDSTAD
OPERETTE
Commerciële
televisie
J
Cv
lli'redo
Bim-bam-boe
Vanavond
Twee eenacters van Max Frisch
Wij luisteren naar
Radio-V atieaoa
Première in
Hilversum
Twee Italiaanse
films bekroond
Nationaal Draai
orgelconcours
,%vvwv
V B
1'
Wij kijken naar
Prijs de Zee opnieuw
bekroond
Dr. Otto Klemperer
Chinese bedrijven in
Medan verzegejd
Waterhyacint op Nijl
Van Rossellini en
Monicelli
Standpunt van prof
mr. L. Schlichting
Benoemingen
Twee prijzen voor
Bernard Drukker
MAANDAG 7 SEPTEMBER 195V
PAGINA 2
2
3
4
6
7
8-
9
--
10
ih
17
Voor de vijfde maal in
twee maanden tijds
Eerste dirigent in Phil-
harmonia Orchestra
De avonturen van Kuifje en Bobbie
door HERGÉ
Het offer kan bc-
ginnen De Zonne -
opperpriester nadere
de brandstapel l
OPachacamac machtige Zon,
jij die de wereld geschapen hebt,
jfj Godin die de wereld doet
wentelen, zend je wrekende
stralen op deze brandstapel
Wat is dat voor 'n
instrument?
Laat mijL.'k wil niet dat
ze gedood worden
Dat is 't vergrootglas waar
mede onze brandstapel in
vlam gezet moet worden.
Heen?..
Halt, o Huascar!...De
a/machtige godin zal
je aanroepingen niet
aanhoren.
En jij, o mach-
tiqeZon, Iaat
Stilte vreemde
hondHet welk.
recht durf jij tot
deZon te spreken?
allen dooreen
duidelijk te
ken blijken
dat je onze
dood niet
wenst
Grrrr
XI
Een vlotte rechtstreekse reportage
van de „Firato" waarin misschien
te veel zaken iets al te jachtig werden
getoond deed de AVRO zaterdag
avond o.m. voorafgaan aan haar amu
sementsprogramma dat „Bim-bam-
boe" heette. Een programma, dat In
ieder geval kundig werd gebracht, hoe
men dan verder over de mérites van
het optreden van de verschillende „ar-
tisten" moge denken. Wij voor ons wa
ren nogal gecharmeerd van Bob Bou-
ma, die zich steeds meer gaat ontwik
kelen in de richting van een conferen
cier met een persoonlijk accent en
van ..De drie Willards". afgezien dan
van het feit dat een van hen een nog
al smakeloos parodietje opvoerde. Nina
en Frederik waren er ook. En dat was
in ieder geval een actuele noot in het
programma. H. Hn.
Niet alleen de televisie, maar ook de
radio maakt zich schuldig aan de uit
zending van „ingeblikte" program
ma's en aan herhalingen.
In het NCRV-programma kan men
vanavond luisteren naar een herhaling
van .Mattheus de Tollenaar", een
luisterspel van Marie-Louise Kaschnitz
onder regie van Johan Bodegraven, dat
30 december 1957 werd uitgezonden.
De VARA maakt het zo mogelijk nog
erger. Jerst worden bandopnamen uit
gezonden van Radiodiffusion-Télévi-
sion Franqaise van het Jazzfestival
Cannes 1958 en van een concert, ge
geven door het groot orkest van Wal-
Berg, waarna een herhaling volgt van
het vijfde programma in de reeks „Re
constructies van een misdrijf".
Later op de avond zendt de VARA
eigen opnamen uit van het concert,
dat het Concertgebouworkest onder lei
ding van Eugen Jochum 12 februari
1959 heeft gegeven in het concertge
bouw te Amsterdam. Uitgevoerd wor
den werken van Handel, Reger, Mozart
en Beethoven.
In het NCRV-programma kan men
omstreeks dezelfde tijd luisteren naar
de „Missa sub tuum praesidium" van
Obrecht, uitgevoerd door het Klein
Omroepkoor onder leiding van Carel
Laout.
iimnHiniiiiiiiiiiHiiniiiHitimniiimiiiifiimtiiiiiiiiiiiiiiiiiii
KRUISWOORDRAADSEL
'li
k
Horizontaal:
1. onwrikbaar; 4. Europeaan (mv.); 6.
vestibule; 8. Frans voegwoord; 9. mu
zieknoot; 10. moment; 11. vreemde
munt; 12. daar; 14. muzieknoot; 15. in
orde brengen; 18. plaats in België; 19.
klein baardje.
Vertikaal:
1. duw; 2. geneesheer; 3. Bijb. figuur;
4. aantekenen; 5. dichterbij komen; 6.
doopgetuige; 7. prijzen; 13. kledingstuk;
16. ijle stof; 17. rivier in Nederland.
Oplossing 4 sept.
1. bres; 2. Rome; 3. emoe; 4. seef; 5.
lias; 6. idem; 7. aera; 8. smak; 9. vrek;
10. rede; 11. Eder; 12. kerk; 13. bord;
14. olie; 15. rite; 16. deel.
Bob de Lange (staand) en Albert van Dalsum (zittend) in een karakteristieke
scène.
De tweede première binnen een week
bij de Haagse Comedie betrof zaterdag
avond twee eenacters van de Zwitser
Max Frisch: „Biedermann en de brand
stichters".en „De grote woede van
Philipp Hotz". Het tweede stuk noemt
de auteur een klucht, waarmee men het
geredelijk eens kan zijn. Het eerste
noemt hij een „moraliteit zonder mo
raal". Daarover laat zich twisten. Het
stuk dient zich eveneens aan onder de
gedaante van een klucht, maar het
lijdt geen twijfel, dat het de schrijver
moet dienen om een obsederende ge
dachte van zich af te zetten. Het is niet
eenvoudig aan te geven hoe die gedach
te geformuleerd zou moeten worden. De
schrijver gebruikt de techniek van de
plaatsing van het algemene in het bij
zondere, hetgeen alleen maar lukt in
zoverre het bijzondere voor het algeme
ne kan worden waargenomen. In dit ge
val slaagt dit niet zo best, omdat het
geval sterk anecdotisch burlesk van
aard is.
Zo concreet mogelijk gesproken kan
men er dit van zeggen: er dreigt een
catastrofe, of liever: zij is reeds ioende
zich te voltrekken. De mensen zien haar
aankomen, maar sluiten er hun ogen
voor en werken er zelfs aan mee, dat
zij zich voltrekken kan, omdat zij het
niet opbrengen zich ertegen te verwe
ren. Deze algemene gedachte illustreert
Max Frisch ten huize van een midden-
stander-fabrikant van haarwater. Er
heerst in het land een panische vrees,
omdat er een bende brandstichters aan
het werk is, die op reusachtige schaal
opereert. Biedermann, de fabrikant, ziet
hoe twee van deze brandstichters zijn
huis binnendringen en zich er nestelen
om hun volgende stunt op hun gemak
voor te bereiden. Instede van hen de
deur uit te gooien en hen bij de politie
aan te geven bewijst hij hun half dood
van angst vriendschap en bescherming,
net zo lang tot inderdaad de hele zaak
in vlammen opgaat.
Het is een groteske geschiedenis,
nog gekker gemaakt doordat er tijdens
de handeling een koor van brandweer
lieden op het toneel staat, dat gepa
rodieerde klassieke reien zegt. De
toespeling op de noodlotstragedie is
DINSDAG
HILVERSUM L 402 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.13 Plano-
spel. 8.30 Gram. 9.00 Gymn. 9.10 De
groenteman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40
Morgenwijding. 9.55 Caus. 10.00 Gram.
11.00 V. d. zieken. 12.00 Orgelspel. 12.20
Regerlngsuitz. 12.30 Land- en tuinb.-
medetf. 12.33 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15
Meded. en gram. 13.25 Lichte muz. 13.55
Beursber. 14.00 Progr. gewijd aan Louis
Davids. 14.50 Viool en plano. 15.25 Boek-
bcspr. 15.40 Kamermuz. 16.10 Caus. 17.20
Caus. 17.30 Gram. 18.00 Nws. 18.15 Plano-
spel. 18.30 R.V.U.: Caus. 19.00 Lichte muz.
19.45 Toneelbesch. 20.00 Nws. 20.05 Dans-
muz. 20.40 Gram. 21.00 Hoorsp 22.00 Lich
te muz. 22.15 Joum. 22.30 Kamermuz.
23.00 Nws. 23.15 Beursber. v. New York.
23.17 New York calling. 23.22-24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed en lit.
kal. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis.
10.15 Caus. 10.30 Gram. 11.00 V. d. vrouw.
11.30 Gram. 12.00 Middagklok-noodklok.
12.03 Metropole-ork. en solist. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Gram. 12.50 Act.
13.00 Nws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Platen-
nieuws. 13.30 Dansmuz. 14.00 Gram. 14.35
V. d. plattelandsvrouwen. 14.45 Gram.
15.30 Gram. 16.00 V. d. zieken 16110 Zie-
kenlof. 17.40 Beursber. 17.45 Regerings-
uitz. 18.00 Lichte muz. 18.20 Regerings-
uitz. 18.45 Mannenkoor. 19.00 Nws. 19.10
Act. 19.25 Sportpraa'.je. 19115 Gram. 20.30
Pianokwart. 21.00 Groot koor, Radio-
philharm. ork. en sol. 22.20 Gram. 22.30
Orgelconc. 22.45 Avondgebed en lit. kal.
23.00 Nws. 23.15-24.00 Nouveauté's.
ENGELAND, BBC Home Service 330
m: 12.20 Lichte muz. 13.10 Lichte muz
14.30 Piano en sopraan. 15.30 Lichte muz.
19.00 Operamuz. 21.45 Viool en piano.
23.06-23.36 Pianorecital.
ENGELAND, BBC Light progr., 1500
en 247 m: 12.15 Gram. 13.30 Nws. en gram.
15.00 Dansmuz. 15.45 Lichte muz. 17.15
Pianospel. 17.30 Nws. en gevar. muz. 18.35
Gram. 20.00 Gevar. muz. 21.30 Nws. en
gevar. muz. 22.40 Gevar. muz.
NDR/WDR, 309 m: 11.00 Beethoven Fes
tival 1959. 13.25 Lichte muz. 16.00 Piano
en sopraan. 16.30 Pianorecital. 17.20 Pia
norecital. 17.45 Lichte muz. 19.20 Volks-
muz. 21.00 Gram. 23.40 Ork. conc. 0.10
Dansmuz. 1.15 Gevar. muz.
FRANKRIJK, progr. III (Nat. progr
280 en 235 m: 12.05 Ork. conc. 13.40, 14.10
17.00, 18.30 en 19.16 Gram. 20.00 Kamer
muz. 2130 Gram. 22.00 Ork. conc. 22.30
en 23.10 Gram.
BRUSSEL, 324 m: 12.00 Gram. 12.15
Pianorecital 13.34 Pianorecital (verv.)
13.11 Gram. 14.45 Ork. conc. 16.17 Kamer
muz. 16.30 Ork. conc. 17.10 Volksliederen.
18.00 De jeugd musiceert. 1830 V. d sold.
19.30 Gram. 21.00 Ork. cone. 22.15 Zangen
v. d, ruimte, cantate.
Golflengten: 25m67; 31ml0;
41m21: 48m47: 196m2.
maandag 7 september
22.15 uur - Vooravond van Maria's
Geboorte-herdenking; de Hale-
wijn-Stichting te Antwerpen
voert uit: „Magnificat" van D.
Buxtehude, voorafgegaan door
inleidende tekst.
woensdag 9 september
22.15 uur - Vatikaanse Wetens
waardigheden.
donderdag 10 september
17.00 uur - De sopraan Joanna
Pasini voert werken uit van
Cherubini, Cimarosa, Gounod
en Bizet; aan de vleugel: Anse-
rigi Tarantino
vrijdag 11 «eptember
22.15 uur - Wat denkt de H. Stoel
over....?
(N.B.: Programma-wijziging voor
behouden vanwege actualitei
ten).
Dagelijks
21.00 uur - Gezinsrozenkrans in
het Latijn - 196m middengolf.
484 m: 12.00 Gram. 13.20 Gram 14.45
Ork. conc. 15.30 Gram. 16.05 Kamermuz
16.30 Gram. 18.30 Gram. 20.00 Festival v
Aix-en-Provence: Ork. conc 21.15 Fes
tival v. Luik: Symf. conc. 21.30 Gram.
NTS: 19.30 Intern, agrarisch nws. 20.00
Journ. en weeroverz. NCRV: 20.20 Docu
mentaire film, 21.00 Speelfilm.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00 en 17.15 V. d. jeugd. 17.55-18.10
Caus. (Regionaal progr.: NDR: 18.45 Die
Nordschau. WDR: 18.45 Hier und Heute
WDR: 19.25 Intermezzo. NDR: 19.30 Cir-
cuslucht). 20.00 Nws. 20.20 Documentair
progr. 20.40 Comedie.
FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.30 Documentair progr. 20.00 Nws
20.30 Automobielkroniek. 21.00 T.V.-spei
22.35 Muziek voor u. 23.05 Wereldnws.
VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR
19.00 De socialistische gedachte er
actie. 19.30 Nws. 20.00 Documentair progi
20.25 Speelfilm. 21.45 Nws.
duidelijk en het is een inderdaad on
derhoudend uitgewerkte vondst. Men
ziet eigenlijk een laat expressionis
tisch toneelstuk, een naloper van het
Bert Brecht-toneel, verschillend daar
van doordat het speelser is dan
Brecht placht te zijn, veel meer door
trokken van de wilde kolder van het
tegenwoordige avant-garde toneel,
maar toch weer nauw verbonden met
de ernstige moralisten van het expres
sionisme, doordat het verontwaardig
de sociale kritiek uit. Daarna ont
leent het wéér een trek van realisme
en karakterdramatiek, die feitelijk
aan het expressionisme vreemd is.
Het stuk was eigenlijk te eel tegelijk
doen om iets helemaal goed te kunnen
zijn. De algemene idee raakt zodoende
bedolven onder de kolderachtigheid van
het geval, maar deze kolderachtigheid
wordt gedeeltelijk weer weggeschoven
onde. het realisn an Biedermann, die
niet deugt omdat hij waardeloos haarwa
ter verkoopt en zijn personeel honds be
handelt, maar wiens lafheid zover
gaat, dat hij de brandstichters zelf de
lucifers geeft. Er ontwikkelt zich eigen
lijk niets in dit stuk. De auteur ge
bruikt de meeste tijd om de ondeugde
lijkheid van Biedermann, de spitsbur
ger, in tal van kleine scènes in het
licht te stellen, zij het dat deze dan
weer door het groteske belachelijk en
daardoor minder serieus wordt gemaakt
Het is intussen wel onderhoudend ge
daan, met een benijdenswaardig talent
om toneel te maken en dialoog te schrij
ven. Dank zij dit feit en de voortreffe
lijke opvoering onder regie van Joris
Diels en in het vindingrijke decor van
Hep van Delft vermaakt men zich, of
schoon men zich bij dat vermaak toch
steeds een tikje verstoord voelt. Dit
komt dan vermoedelijk doordat het stuk
eigenlijk steeds meer pretendeert dan
het in werkelijkheid geeft.
Bob de Lange is Biedermann, druk, op
een bepaalde manier heel scherp type
rend en daardoor erg reëel, maar tege
lijkertijd met intelligent bedachte char
ge even wijkend in de dimensie van het
onwaarschijnlijke, hetgeen juist de stijl
is, waarin zulk een stuk over het voet
licht kan komen. Het is kortom een
briljante blijspelrol. Albert van Dalsum
staat hem daarin bewonderenswaardig
terzijde als een van de brandstichters,
een oude worstelaar, die een mengeling
wordt van potsierlijkheid en stille drei
ging, van ongeloofwaardige belachelijk
heid, die doodernstig is. Het is eigen
lijk een meesterrol, als men bedenkt
hoe volmaakt in het kader van stuk en
opvoering deze figuur is geplaatst. Jan
v.d. Linden valt wat af als de tweede
brandstichter. Hij overdrijft, doordat hij
het type niet voldoende machtig is, en
de regisseur laat hem daarvoor veel te
veel tijd. De kleine rollen hebben wei
nig te betekenen, maar zijn voldoende
bezet. Men heeft Bob de Lange na de
pauze nog met veel genoegen gezien in
de opgewonden titelrol van „De grote
woede van Philipp Hotz", waarin Frisch
toch wel opnieuw bewijst, dat hij een
ietwat verwarde maar begaafde paro
dist is. Een gek huwelijks-comedietje
met veel gegooi en gesmijt, behalve in
het spel ook in het décor ver buiten de
werkelijkheid getro ken en derhalve
zeer aannemelijk. Het was stellig niet
de minste verdienste van deze avond,
dat de stijl van de burleske comedie
hier zo vaai-dig gehanteerd werd. Daar
stak dan ook een grote dosis respecta
bel vakmanschap In. Zulke rollen zijn
bijzonder moeilijk. Annet Nieuwenhuy-
zen gaf Bob de Lange charmant tegen
spel en er waren verschillende markan
te kleine rollen in de goede trant.
L.H.
De film Prijs de Zee van de Neder
landse cineast Herman van der Horst
is op het filmfestival, dat deze week in
Edinburgh wordt gehouden, bekroond
met de Roy Thomson Film Award, een
geldprijs van 1000,-.
Het is de vijfde maal in twee maanden
tijds dat deze ongeveer negen maanden
oude film is onderscheiden, ditmaal
voor het eerst met een geldprijs.
Het Philharmonia Orchestra van En
geland heeft de benoeming bekend ge
maakt van de 74-jarige dr. Otto Klem
perer, als eerste dirigent. Klemperer
heeft na bijna een jaar rust na een on
geluk, zaterdagavond het Philharmonia
Orchestra gedirigeerd in een Tchaikow-
sky-program als onderdeel van het
muziekfestival van Luzem.
Wanneer de Hoofdstadoperette met
een nieuwe operette voor de dag komt,
is het dikwijls niet overbodig even toe
te lichten welk werk nu eigenlijk aan
de orde is. Zo ook nu. De nieuwe ope
rette wordt geannonceerd als „Sissi"
met als ondertitel „G'schichten aus dem
Wienerwald", terwijl als componisten
worden vermeld johann Strauss en
Fritz Kreisler. In feite betreft het hier
de operette, die de befaamde violist in
1932 heeft gecomponeerd en waaraan
Johann Strauss dus part noch deel
heeft kunnen hebben. De vermelding
van zijn naam en de toevoeging
„G'schichten aüs dem Wienerwald"
slaan dan ook alleen maar op het in
lassen van een paar composities van
Johann Strauss. Wij hebben nooit be
grepen waarom het nodig is een ope
rette op te sieren met brokstukken van
andere operettes. Denkt men het werk
op deze manier te kunnen verbeteren?
Maar dan moet men toch zeker niet,
zoals bij „Sissi" het geval is, domweg
een lied uit Johann Strauss' operette
„Eine Nacht in Venedig" overnemen
zonder de tekst ervan te veranderen.
Het resultaat is namelijk dat Keizer
Frans Joseph nu in zijn villa in Ischl
een lied staat te zingen, waarin de gon
dels en gondeliers van Venetië niet van
de lucht zijn
De opvoering van „Sissi" door de
Hoofdstadoperette is overigens geen ech
te première. Jaren geleden heeft dit ge
zelschap de operette al eens op het re
pertoire gehad. Toen echter uitsluitend
onder de titel „G'schichten aus dem
Wienerwald". Maar dat was dan ook
vóór het verschijnen van de roemruch
te „Sissi"-films. die geregisseerd zijn
door de zelfde Ernst Marischka, die sa
men met Hubert Marischka de tekst
voor Kreisler's operette heeft geschre
ven. Is het dus mogelijk dat u de ope
rette al kent, anderzijds heeft u mis
schien nog herinneringen aan de Ame
rikaanse verfilming ervan onder de ti
tel „The King steps out" met Grace
Moore als Sissi. Tenslotte kan het Ook
nog gebeuren dat u, zonder de operet
te of de film gezien te hebben, toch
enige melodieën herkent. Fritz Kreis
ler heeft namelijk een aantal van zijn
zo populair geworden vioolcomposities
in „Sissi" ondergebracht.
De voorstelling in het Hilversumse
„Gooiland" heeft weer het succes op
geleverd, dat de Hoofdstadoperette
Het Indonesische leger heeft zaterdag
veertig bedrijven, waaronder winkels,
die eigendom zijn van pro-nationalisti
sche Chinezen in Medan verzegeld, zo
meldt „Antara". De 'garnizoenscom
mandant van Medan, majoor Satibi
Darwis, deelde mede dat deze actie is
ondernomen in overeenstemming met
het regeringsbelsuit om eigendommen
van Chinezen, die voor nationalistisch
China zijn, over te nemen.
De Boven-Nijl dreigt voor de scheep
vaart geblokkeerd te worden door een
snelgroeiende waterplant, de „waterhy
acint", die al aan verscheidene sche
pen de doorvaart onmogelijk heeft ge
maakt, zo meldt AFP. Een dergelijke
vegetatie belemmert al enige tijd de
vaart op de Kongo. Er zal een interna
tionale conferentie worden belegd om
het probleem te bespreken en maatre
gelen te treffen, opdat de „waterhya
cint" zich niet over alle rivieren in Afri
ca verspreidt.
meestal ten deel valt. Dat is te danken
aan de clownerieën van Fritz Steiner
en Otto Aurich, aan de gezellig-roman-
tische Sissi van Lizzi Schöffmann, aan
de werkelijk rijke costumerlng, maar
misschien toch ook aan de herinnerin
gen, die dit ensemble oproept aan een
tijd, waarin groots gemonteerde operet
tes regelmatig op de theateragenda's
prijkten. Want Meyer Hamel zal zelf ge
rust durven bekennen dat zijn ongesub
sidieerde gezelschap moet roeien met
de riemen die het heeft. En die riemen
zijn niet al te lang. Vandaar een toch
wel erg eenvoudig orkest en een dito
koor. Vandaar ook dat een Aurich en
een Steiner bij gebrek aan een tegen
wicht van andere, alleen met veel geld
middelen te verwezenlijken, elementen
sterker domineren dan voor de komi
sche partijen in een operette gewenst is.
Het is eigenlijk een wonder dat er in
ons land een gezelschap kan bestaan
als de Hoofdstadoperette, dat de lief
hebbers tenminste nog een kans biedt
met operette geconfronteerd te Worden.
En het pleit voor Meyer Hamel dat hij
dit wonder bewerkstelligt. Het pleit
niet voor het amusementsleven, dat de
operette iaat verkommeren.
Maar. goed, u kunt weer een jaar lang
bij de Hoofdstadoperette terecht. U kunt
weer luisteren naa rde tenor van Jan
Handerson, die de jonge keizer speelt.
U kunt zich weer amuseren met de
charmante Herman Valsner als hertog
Max van Beieren en u kunt ook eens
kennis maken met de gasten Hilde Jae
ger, van het Wiener Josefstadttheater,
en Hedy Rapp, die respectievelijk als
Aartshertogin Sophie en Ludovika over
de planken schrijden. Fr. Br.
Op het twintigste internationale film
festival in Venetië is zondag de eerste
prijs, de Gouden Leeuw van St-Mar-
cus, toegekend aan twee Italiaanse
films: 'II Generale della Rovere van
Roberto Rossellini en De Grote Oor
log Mario Monicelli.
De prijs voor de beste actrice was
voor Madeleine Robinson voor haar
rol in de Franse film La double Tour
van Claude Chabrol. James Stewart
kreeg de prijs voor de beste acteur
voor zijn rol in de Amerikaanse film
Anatomy of a Murder van Otto Pre-
minger. De speciale prijs van de jury
ging naar de Zweedse regisseur Ing-
mar Bergman voor zijn film Ansiktet
(Het Gezicht). Het internationale ka
tholieke filmbureau heeft zijn prijs toe-
fekend aan Rossellini's 11 Generale
ella Rovere. De Poolse film, Poplol i
Diamant (As en Diamant) verwierf de
prijs van de internationale filmpers.
President Soekarno heeft een „alge
mene amnestie" afgekondigd voor op
standelingen van de Daroel Islam in
Atjeh, „die in de schoot van de Indo
nesische staat zijn teruggekeerd", zo
meldt Antara. Nog steeds komen intus
sen berichten over opstandige activitei
ten in Indonesië binnen. Zo heeft het
oorlogsschip „Darang" in Straat Ma
kassar een klein vaartuig, dat negen
opstandelingen aan boord had, tot zin
ken gebracht. Drie opvarenden verdron
ken en twee wisten te ontkomen.
Zoals wij reeds hebben bericht, heeft
een commissie van het Centrum voor
Staatkundige Vorming in een rapport
zich vóór televisiereclame verklaard,
doch dan televisiereclame in handen
van de N.T.S. of van een door de N.T.S.
op te richten afzonderlijke rechtsper
soon. In een minderheidsnota heeft
prof. mr. L. Schlichting uiteengezet
waarom hij geen tegenstander is van
commerciële televisie in strikte zin.
Prof. Schlichting heeft twee prakti
sche overwegingen die hem de voor
keur doen geven aan het optreden,
naast de N.T.S. (zonder reclame), van
een commerciële instelling, die pro
gramma's met reclame zal uitzenden.
In de eerste plaats wijst hij op de snelle
uitbreiding van zend. en ontvangst
mógelijkheden op diverse kanalen: in
dit uitgebreidere verkeer zullen, ook
internationaal verbonden, commerciële
organisaties ongetwijfeld een plaats in
nemen, Een regeling als de in het rap
port voorgestelde, zou daarom waar
schijnlijk reeds verouderd zijn op het
ogenblik dat zij zou worden ingevoerd.
De tweede overweging is dat bijna alle
omroepen, die in de N.T.S. verenigd
zijn, zich op de meest krasse wijze
tegen reclame in de televisie hebben
uitgesproken en iedere reclame in de
ether als „cultuur-vernielend" hebben
bestreden. Daarom zou het zowel voor
deze omroepen als voor de reclame-
makende handel en nijverheid krenkend
zijn, juist aan de N.T.S. een exclusieve
taak op dit gebied toe te kennen.
Prof. Schlichting meent voorts dat
het niet juist is het aantal „aanhangers"
van een „zendvereniging" te nemen als
„enig objectief uitgangspunt" voor een
verdeling van de zendtijd. Feitelijk be
staat, zo betoogt hij, het aanhangerschap
van de thans werkzame zendorganisaties
in het overgrote merendeel der gevallen
in het abonnement op een programma
blad. „Dat de programmabladen de hoek
stenen zijn van de huidige organisatie,
berust o.m. op het feit, dat de organi
saties zich het auteursrecht op de pu-
blikatie van hun weekprogrammalijsten
kunnen voorbehouden, een omstandig
heid die ten aanzien van met openbare
middelen gesubsidieerde uitzendingen
zeker niet als vanzelfsprekend be
schouwd kan worden. Het aanhanger
schap heeft daardoor een bijzonder, niet
geheel vrij, karakter. Er is geen rede
lijke grond om slechts bestaande, reeds
van een voldoend groot aantal „aan
hangers" voorziene organisaties toe te
laten en de toelating te onthouden aan
andere, die redelijke vooruitzichten
kunnen bieden voor de uitzending van
behoorlijke programma's, waarmee zij
„aanhangers" (in welke formele of
materiële zin dan ook) kunnen ver
werven".
Over het misverstand, waartoe de
woorden „zendvereniging" en „vertegen
woordiging" aanleiding kunnen geven
met betrekking tot de eisen van de
democratie op het onderhavige gebied,
merkt prof, Schlichting o.m. op: „Een
vereniging van kijkers heeft als zodanig
noch de wil, noch het vermogen om
iets te produceren, en kan die dus ook
niet op haar „vertegenwoordigers" over
dragen. Programma-makers, regisseurs,
spelers enz. kunnen dus niet handelen,
en handelen feitelijk ook niet, krach
tens een mandaat van verenigde kij
kers, maar uit eigen aandrang, ideaal
en inventie. Een communicatiemiddel is
in de eerste plaats ter beschikking van
degenen, die iets te zeggen (menen te)
hebben".
Tenslotte meent prof. Schlichting, dat
binnen een commerciële organisatie een
splitsing mogelijk is tussen bedrijfsvoe
ring en programmaleiding, en wel zó,
dat de laatste „niet onmiddellijk ver
bonden is aan de inkomsten uit de
reclame".
De 'bisschop van Haarlem, mgr. J. P.
Huibers heeft aan de zeereerw. heer W.
B. Hermans, kapelaan te Amsterdam
(H.H. Mart. van Gorkupn) opdracht ge
geven om de stichting van een nieuwe
parochie voor te bereiden in Uithoorn,
i De bisschop heeft hem tevens voorlo-
pig moemd tot kapelaan aan de be-
staande parochie in Uithoorn. Verder
l heeft de bisschop benoemd tot kapelaan
te Amsterdam (H.H. Martelaren van
Gorkum) weleerw. heer H. Samsom; tot
kapelaan te Uitgeest weleerw. heer J.
C. van Klink; tot kapelaan te Amster
dam (H. Hart) weleerw. heer G. I. Lott-
man; tot kapelaan te Zaandam- 't Kalf
(H. Maria Magdalena) de weleerw.
heer J. Th. de Vries (neomist).
iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiliiiiimiiiimiiiiiiiniii
(Van onze Utrechtse redacteur)
Utrecht krijgt langzamerhand een ver
maardheid om zijn liefde voor het pie
rement. Het heeft een museum van oude
draaiorgels en speeldozen, maar brengt
van tijd tot tijd ook het orgel de straat
op, waar het tenslotte hoort. Vier jaar
geleden waagde de stichting Stadsont-
spanning het erop een nationaal draai
orgelconcours te organiseren en het
welslagen leidde ertoe meteen te be
sluiten dit om de vier jaar te herhalen.
Zaterdagmiddag was het dan zo ver
en schilderachtige pierementen met
fraaie poppen stonden weer op het Wil-
helminapark opgesteld, waarheen het
publiek in groten getale was toege
stroomd om van de steeds gezellige or
gelmuziek te genieten.
De deelnemende orgels waren in op
tocht naar het park gegaan, waar „De
Drie Pruiken", een Utrechts orgel,
„Omke Romke" uit Bolsward, „De
Klok", „Het Blauwtje" en „De Buffel"
uit Amsterdam, „De Limonaire" uit
Hilversum en „De Brandweer" uit Den
Haag" om beurten een concert lieten
horen. De eerste prijs werd gewonnen
door „De Brandweer" uit Den Haag.
Bij een marswedstrijd van kleine or
gels, zwervers, omdat zij geen vaste
standplaats hebben, ging ..De Drie Prui
ken", het Utrechtse orgel met de eer
strijken.
Een aantal daarvoor gevraagde musi
ci had een motiefje ontvangen, waar
van zij een mars dienden te „noteren",
die later op een boek voor orgel „gesto
ken" werd. Als motief was opgegeven
„De koffiemakelaars" en de jury be
staande uit W. Paap, H. Bank en mr.
R. de Waard kende de eerste prijs toe
aan Gerard Razenbevg, Middelharnis;
de tweede prijs aan Marcel van Boxtel,
Nijmegen; de derde prijs aan Koen Al-
ta, Haarlem en de vierde prijs aan A.
J. van Veen, Rotterdam.
Een jury, bestaande uit Wouter Paap,
mr. R. de Waard en M. van Boxtel,
had de veertig inzendingen te beoorde
len, die waren ingekomen voor de com
positiewedstrijd. enkele maanden gele
den door de stichting „Stadsontspan-
ning" uitgeschreven. De eerste prijs
ging naar Bernard Drukker, Amster
dam voor „Dans van de Harlekijn", ter
wijl hij bovendien de derde prijs kreeg
voor zijn „Mars van de Tweelingen".
Anton van Ooik te Zeist werd bekroond
met de tweede prijs voor „De Pienette-
wals".
Vermakelijk waren de pogingen van
mensen uit het publiek bij het hanteren
van het grote wiel.
DE ZONNETEMPEL
114
O by Uitgeverij Caiterman
HTT*
Copyright P. I. ft. \Z.jr. 6 C•■p*r,S
M0CG
ggc n
