Bisdom Rotterdam herdenkt
Sint Laurentius
„Wij zijn verantwoordelijk
voor het gelaat van de Kerk"
Minister en bisschop vieren
eeuwfeest in Grave mee
Directeur frater Theophaan
ridder Oranje-
Rede van prof. dr. H. Fortmann
Herders en gelovigen
1959 en daarna
in
Redt eerst"
de anderee
Nauwere relaties met
havenstad Stuttgart
OOK NU VEEL DIAKENS NODIG
Koningin komt
Premie zieken
fonds hoger
3 nov. op bezoek
Ballonhaven in
Etten-Leur
Veel belangstelling voor
Hollandse iveek
verhoog uw weerstand
V B
MAANDAG 26 OKTOBER 1959
tft
i
Is v/aar?
Prijs per tube voor vele wassingen f 1.50.
Rowntree N.V. - Amsterdam
Sm I** en"had gevoel voor humor. Men
n*1 hem moeten terugvinden in de ka-
vó die een groter eerbied toont
Utrechtse verzekering
Ziekte geldui tkerin gen
verlengd tot 3 jaar
Mr. Okma in Nederland
terug
Kath. Blindeninstituut jubileert
PAGINA 5
Advies Ziekenfondsraad;
Per 1 januari van
4V2 op 5 procent
britse interesse voor
Nederlandse
reclamezender
K.V.P. Ned. Antillen
krijgt andere naam
Feestelijk licht... GOUDA kaarsen!
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN
Woesteling wil echt
paar wurgen
Aanvaller gewond naar
ziekenhuis
^rans eredoctoraat voor
Prof. dr. J. Tinbergen
door
MARGUERITE
BOURCET
Prins bij emigranten
in Brazilië
„Nederzettingen ware
scholen voor experimen
tele landbouw"
onze verslaggever)
aar het
van
(Van
ho'oM is moeilijk te zeggen, waar
Si„t j Punt IaB van de herdenking
ja_A^urentius' dood, zeventienhonderd
('ain ^p'et'en' door het bisdom Rotter-
tr0odat deze heilige diaken tot pa
rt^ V neeft. Sommigen zullen zeggen,
jon»„ j.Was <!e wijding van de vijftien
tf. r. diakenen in de katllfedrale kerk
Ztijl' i'erdam zondagmorgen. Anderen
Ahn,/ ',pt zoeken in de grote zaal van
»ron waar het heilig huis van menige
door'f15'6 (ra(ütie" stormen kreeg te
b|,itp ?a"- Zowel de binnenkerkelijke als
^«"kerkelijke viering was bijzonder
dién en °P bepaalde ogenblikken
P-ontroerend.
ri?,"*» met de schola ..Sanctus Lau-
die i*s" zongen 's morgens de mensen
de de kathedrale kerk diclit bezetten,
w^dgoriaanse gezangen tijdens de
orjrt,, cale mis, die mgr. M. A. Jansen
sta.s In de kerk zagen wij o.a.
V»n »aad mr. L. N. Deckers, leden
va' -Eerste en Tweede Kamer en tal
R a burgemeesters van Zuidhollandse
vp'n e.nten- De meesten hunner bega-
tjr,?. zich 's middags naar het paviljoen
zich ra van bet Ahoy-complex, waar
dr T tevens minister van staat prof.
V K- J- M. Beel en staatssecretaris drs
Nsa bf- Schmelzer bij hen aansloten.
Hir s' tal van dekens hadden ook mgr.
Sur dp Coul van het Centraal
bier u vo°r Onderwijs en Opvoeding en
"hoe bi- van Straelen hoofdaal-
\v. Pzenier, plaats genomen. Door ziekte
eèr btRn A. C. Schaaper, de vicaris-
,"eraal. verhinderd!
iet geloof wordt door ons te passief,
slotL wee beleefd. Onze hoop is te ge-
f>it en onzc lieWc te bovennatuurlijk,
dr *ïar<,n drie conclusies, waarin prof.
l,eI 'I. ,J_ i\j Stiegcr zijn betoog over
<la- "Mysterie der Kerk in de heden-
agse geloofsbeleving" samenvatte.
.In een zeer vrijmoedig betoog gaf
"O bepaalde suggesties, die in veler
,ren min of meer ..revolutionair" zul-
Jeh hebben geklonken.
"Wij moeten, zei prof. Stieger, be
denken, dat wij verantwoordelijk zijn
mor het gelaat der Kerk, dat wij
anderen laten zien. Dit beeld moet er
yen zijn VEm hoop en vertrouwen. Men
moet de Kerk zien zoais zij open
ataat voor iedereen, midden in de
angst van deze tijd, als een baken
«at vertrouwen geeft.
Oordeel na 2000
pe echte naastenliefde is niet het
rii~°Pplie van de christen; wij moeten
priesters. Geeft mij daarom eerst tal
loos vele diep-gelovige gezinnen."
Het jonge bisdom Rotterdam staat
voor geweldige problemen, die het
slechts kan overwinnen wanneer de
bisschop beschikt over voldoende en
echt apostolische priesters. Mgr. Jansen
noemde de adembenemende ontwikke
ling van west-Nederland, die diep in
grijpende structuurveranderingen in zijn
bisdom veroorzaakt en voorts de diaspo
ra en de kerkenbouw.
Priester en leek
Ten aanzien van de taak der gezinnen
zei de bisschop: „Wanneer we de nood
zaak van diep-gelovige gezinnen vast
stellen, dan bepalen we meteen, dat de
toekomst van ons bisdom in laatste en
diepste instantie ligt in de handen der
leken. Wanneer we deze tijd de eeuw
van de leek noemen, dan moeten wij
daarbij vooral en vooreerst bedoelen,
dat de Kerk staat of valt met het ge
loofsleven van de leek. Want vanzelf
zal een dien-christelijk volk ook een
diep-christelijke clerus voortbrengen.
Maar uit deze wisselwerking blijkt
duidelijk, dat er geen tegenstelling be
staat tussen clerus en leek. Wanneer
thans dc leek in ons land en in ons
bisdom meer mondig wil worden, dan
mag dat niet betekenen een tegenstel
ling tussen priester en leek, dan mag
dat niet betekenen een zaak san het
te-vertellen-hebben in de Kerk". Wel
kan en moet het betekenen, dat dc leek
zich zijn verantwoordelijkheid bewust
wordt, dus dat de zaak der Kerk inder
daad ook zijn eigen zaak is, dat hij te
zamen mèt de clerus moet meedenken,
meezoeken, medeleven en vooral ook
medebidden, opdat de Kerk in ons bis
dom en in haar geheel groeien zal naar
de mannenmaat a an een volwassen en
echt christendom."
Met zijn oproep om meer goede
priesters kreeg de ochtendplechtigheid
een dubbele zin: een terugwijzing naar
het diakenambt van Sint-Laurentius en
tevens een aanmoediging voor het jonge
bisdom.
Advertenti*
REKEN MAAR!
Ta, reken maar dat Vi-Shine, de super-shampoo, een
eind maakt aan al Uw haarproblemen. Na het wassen
geen ..dorre ragebol", maar heerlijk soepel, mooi glan
zend/zacht en fris haar.
Vi-Shine is een Crystal-Jelly Shampoo, een geheel nieu
we, ongeëvenaarde shampoo, die meer, véél meer doet
dan U eigenlijk van een haarwasmiddel zoudt verwach
ten, en bovenal
Wie zijn haar met Vï-ShTne wast,
-heeft beslist van rook geen last!
CRYSTAL-JELLY SHAMPOO
die
V&B
°ok weten te vinden in strevingen
andere groeperingen. Wel is de iief-
jj e<=n wezenskenmerk van -de Kerk.
a®r in sommige tijden is dit kenmerk
'uuisterd geweest.
p 'f°e zal de mens van de volgende
thUvv oordelen over onze houding van
Zal men zich dan afvragen hoe
<1p mogelijk was, dat .de burger van
rr twintigste eeuw in het zo welvarende
pl!lr°Pa zich zo weinig de honger en
.'Oude van zijn naaste in andere delen
'u' de wereld realiseerde? Hoe hij toen
gemakkelijk zijn weelde kon dragen?
l1,T?n aanzien van de „geloofsijver"
■jyMde prof. Stieger de opzet van een
AaPpistcnklooster in Marokko aan.
jAar men bewust uitging van het niet
bpt van bekeerlingen, omdat elke
ziin rüng zou worden uitgestoten en
'5 leven bedreigd zou zien.
».|e Kerk dient meer een menselijk
Ve j 4 te tonen aan een verdwaasde en
c,/dwaalde wereld. Men zal dichter bij
rij 'bensen komen te staan, als men
ci„ t®r bjj God staat. De katholiek van
in A tijd dient de liefde Gods te stellen
2'.)n hart, om tot groter menselijkheid
n jomen, Daardoor is het, zo besloot
n n[- Stieger zijn rede, dat Laurentius'
am de eeuwen heeft doorleefd en dat
dr t> ae eeuwen neen
-Rotterdammers hem tot hun patroon
?.en. Hij was hartelijk, slagvaardi;
ri°°r al zijn medeburgers en wiens lief-
een zo grote mate heeft, dat ze zijn
Sterialisme overwint.
Vrr? middag had een goede inleider ge-
v.U"den in mgr. B. G. Henning, deken
jan Rotterdam, die de heiligenverering
rif het licht van de juiste proporties
Lna.tste- Het Graalkoor en het St.-
stMls jongenskoor zorgden voor een uit
rekende muzikale omlijsting, waarbij
uorai de Franse versie van „Auld Lang
•5e" bijzonder opviel.
jvHet slotwoord werd gesproken door
y Sr. Ai. a. Jansen, die een dubbele
"eekbede richtte tot zijn diocesanen:
eeft mij voldoende, echt apostolische
(Van onze Utrechtse redacteur)
Tijdens een onlangs gehouden ver
gadering van het algemeen bestuur en
de ledenraad van de Vereniging voor
Ziekte- en Invaliditeitsverzekering te
Utrecht is besloten met terugwer
kende kracht de ziektegelduitkeringen
van twee op drie jaar te brengen. Het
percentage is ook over het derde jaar
op tachtig pet. gesteld.
Aangezien over 1958 bijzonder gun
stige resultaten Werden bereikt, terwijl
eveneens over 1959 goede resultaten
mogen worden verwacht, heeft het be
stuur gemeend, dat ook na de uitbrei
ding van de rechten van de verzekerden
voldoende overschot op de premie aan
wezig zal zijn zodat een gelijktijdige
premieverlaging is gerechtvaardigd. Aan
het dagelijks bestuur werd verzocht, na
onderzoek deze verlaging vast te stellen.
Met het K.L.M.-vliegtuig via de pool-
route is mr. P. Okma, laatstelijk procu
reur-generaal bij het hof van justitie in
Hollandia op Nederlands Nieuw-Guinea,
op Schiphol aangekomen. Mr. Okma, die
vergezeld was van zijn echtgenote, heeft
onlangs zijn kort verband in Hollandia
uitgediend en had besloten na deze ter
mijn naar Nederland terug te keren.
De Ziekenfondsraad zal de minister
van Sociale Zaken cn Volksgezondheid
adviseren de ziekenfondspremie voor de
verplicht verzekerden per 1 januari I960
te verhogen van 4,5 tot 5 pet. Tot de
overwegingen die hiertoe hebben geleid
behoren o.m. de stijgende kosten van
geneeskundige verzorging, de verho
ging van de honoraria der medewer
kers en de noodzakelijke aanvulling van
het slinkende vereveningsfonds.
Dc bisschop van Rotterdam mgr. M. A. Jansen in gesprek met prof. dr. L. M.
Beel tijdens de Laurentiusviering in Rotterdam. Rechts op de achtergrond mgr.
B. G. Henning, deken van Rotterdam.
la?/ N-v- .Vrije Radio Omroep Neder-
zTjy" i. o. heeft van een groep Britse
«Henlieden uit de levensmiddelen- en
rbruiksgoederen-branches via een re-
Ojt+ bureau telefonisch het verzoek
hj' angen om na te gaan of het tech-
da+ en programmatisch mogelijk is
t,.} de V.R.O.N. ook reclame-uitzendin
gen voor Engeland zou kunnen verzor-
li'.-'rA vo°rlopig bestuur van de V.R.O.N.
Up» 'wt verzoek tot bestudering san
h/e zaali in beraad gehouden. Volgens
jv.,..r deskundigen is het technisch mo-
Wa "'at het schip op een zodanige
da» u voor anker zou komen te liggen,
en twee landen kan bedienen. Een
zicl andcr zal echter hoge kosten met
11 meebrengen.
Prof. dr. H. M. M. Fortmann, die
in Nijmegen hoogleraar is 111 de cultuur
psychologie en in het bijzonder de gods
dienstpsychologie, heeft op de zondag
te Rotterdam gehoud'-n St. Laurentius-
dag gesproken over de verhouding tus
sen „herders en gelovigen in 1959 cn
daarna". Hijzelf karakteriseerde zijn
inleiding als ,.niet meer dan een po
ging tot, een wel onvolledige, maar toch
concrete omschrijving hoe de mens
vandaag is cn wat dat voor de omgang
tussen herders en gelovigen inhoudt."
In zijn inleiding beklemtoonde prof.
Fortmann enkele malen dat de zielzorg
van thans meer dan vroeger aandacht
moet besteden aan het individu. De kerk
heeft tot voor kort vrijwel volstaan met
het scheppen van algemene kaders en
het geven van algemene richtlijnen. In
een veel minder individualistische cul
tuur dan de onze was dat begrijpelijk.
Maar het is thans duidelijk onvoldoende.
De thans lopende openbare discussie
is uiting niet alleen van religieuze on
rust maar ook van een verschuiving in
onze cultuur naar grotere bewustheid en
autonomie van velen. Het zal nü gaan
om een bezinning op dc vraag wat de
individuele mensen nodig hebben, hoe
hen te helpen zonder hun eigenheid ge
weld aan te doen. De herder ontleent
zijn taak aan de opdracht van de Moe
derkerk, wier moederschap buiten dis
cussie staat. De algemene vraag stelde
prof. Fortmann aldus: hoe gaan wij als
kerk om met het verzet, met de kritiek,
met het on-orthodoxe? De houding der
orthodoxie vraagt dringend om een
nieuwe bestudering vanuit het evange
lie, maar ook vanuit de dieptepsycholo
gie. Want daar komt bloot te liggen hoe
gecompliceerd de motivering van het
menselijk handelen is en hoe gemak
kelijk er motieven insluipen die niet
meer aan de zaak zijn ontleend maar
aan driftmatige mechanismen. Dat is
onvermijdelijk, maar wij kunnen die
pas hanteren wanneer wij ze hebben
herkend. Als wij geneigd zijn een ander
van onorthodoxie te beschuldigen of ons
vast opmaken om een veroordeling in
Rome gedaan te krügen, zouden wjj
eerst een jaar lang met een goede psy
chiater moeten praten en met hem de
vraag doorwerken: waarom wil ik dat
nu eigenlijk? Uit hoeveel delen waar
heidsliefde bestaat mijn zorg voor de
orthodoxie en uit hoeveel delen angst,
weggedrongen twijfel en aggressiviteit.
Iets dergelijks geldt trouwens ook voor
de hervormer, de vernieuwer. Ook bij
hem liggen liefde voor de waarheid en
onbewuste motieven van vijandigheid
en geldingsdrang vlak naast elkaar.
Iedere weldaad, die wij aan onszelf be
wijzen door onze eigen karakterstoomis-
sen op te ruimen werkt duizendvoudig
om ons heen naarmate onze sociale in
vloed groter is.
Spreker wilde het probleem overigens
nog breder stellen: het gaat, zeide hij
om alle kwaad dat op de akker der
Kerk staat te bloeien tussen de tarwe.
De toetssteen van onze zielzorg, zeide
hij verder, is de vraag, hoe wij met
het kwaad omgaan, zowel wanneer de
sacramenten uitvallen, gebed niet meer
aan de orde is of wanneer gebed en sa
cramenten geen affect schijnen te heb
ben. Het is dan dat de zielzorger zelf
het genademiddel is.
Het is hier, zeide spreker, dat een
diepere en concretere kennis van de
mens, waarmede Freud een begin heeft
gemaakt, ons kan helpen. Hij hoeft ons
de ogen geopend voor het .feit dat een
mens een groeiend wezen is. Het men
selijke driftenleven doorloopt stadia van
ontwikkeling die niet straffeloos kun
nen worden overgeslagen. De drift zelf
is om zo te zeggen ethisch neutraal.
Het hangt af van de bedding, die ztf
gaat volgen, of er van goed of kwaad
moet worden gesproken.
De miskenning nu van de menselij
ke groei schijnt, aldus spreker, onze
zielzorg van vandaag te verlammen.
Dat is aan niemand een verwijt, want
onze kennis reikte tot voor kort niet
verder. Hoe ver de psychologie kan
komen is nog te bezien. Ik verwacht
van haar geen wonderen en ik geloof
dat alleen Gods genade een uiteinde
lijke integratie van geest en drift kan
bewerken en de erfzonde overwinnen.
Maar misschien is onze nieuwe ken
nis van de mens zelf wel genade.
Ook het geloof in dc genade roept ons
op om het kwaad niet te vrezen. Maar
dat vaste geloof in dc uiteindelijke over
winning is toch niet het beeld dat de
kerkelijke gemeenschap van herders en
gelovigen in de praktijk te zien geeft,
zo merkte prof. Fortmann op. Want
zonder het zich klaar bewust te zijn lij
ken dc zielzorgers uit te gaan van de
veronderstelling, dat er geen groei,
geen ontwikkeling mag zijn. Wordt er
door iemand geprobeerd om met het
vertrouwen in die ontwikkeling ernst te
maken, dan komt de bezorgde vraag:
mag dan alles maar? of het verwijt van
laxisme. Natuurlijk mag niet alles
maar, maar niet alles laat zich vermij
den. De goede zielzorger zegt nooit: Ga
je gang maar, doch alleen: u komt er
wei overheen. Gods genade is machti
ger dan u nu kunt vermoeden. De enige
oorzaak, die verdere groei in volwas
senheid en heiligheid onmogelijk maakt
is: het vertrouwen opzeggen.
Wij zullen dus moeten leren, aldus
concludeerde prof. Fortmann, met hart
en verstand in te gaan in het individue
le menselijk bestaan.
Advertentie
(Van onze Brabantse redactie)
Het oude stadje Grave heeft sinds
zaterdag een nieuwe ridder binnen zijn
veste: frater Theofaan, directeur van
het blindeninstituut „St. Henricus". De
minister van O. K. en W., mr. J. M. L.
Th. Cals speldde hem de bij het ridder
schap van Oranje-Nassau behorende
versierselen op. De bewindsman sprak
namens de gehele regering woorden
van waardering voor het werk dat de
fraters van Tilburg de afgelopen eeuw
voor de blinden hebben verricht. De
eeuwfeestviering is een stijlvol feest
geworden, waarbij ook de Graafse ge
meenschap zich niet onbetuigd heeft ge
laten. Namens de bevolking bood bur
gemeester Raymakers een geldbedrag
aan voor een klokkenspel en 's avonds
zorgde het stadje voor een triomfale
lampionoptocht.
Feestelijk was ook de stoet, welke
's morgens de bisschop-coadjutor van
Den Bosch, mgr. W. Bekkers, naar de
parochiekerk bracht, waar de plechtige
viering met een pontificale Hoogmis
werd geopend. Bruidjes, gildebroeders
en ruiters begeleidden mgr. Bekkers,
de jubilerende fraters en hun vele hoge
gasten na afloop naar het St.-Henricus-
gesticht.
Prof. dr. A. Mertens, voorzitter van
de eeuwfeestcommissie bracht de fra
ters dank voor hun pionierswerk. Hun
liefde is het meest gebleken uit hun
streven, de hulp aan de blinden zo des
kundig mogelijk te doen zijn. In Grave
zjjn ten koste van veel studie diverse
uitvindingen gedaan en elders gedane
uitvindingen zijn altijd direct benut.
Daardoor neemt St.-Henricus" een
vooraanstaande plaats in tussen de bin
nen- en buitenlandse instituten.
Mgr. Bekkers was de eerste spreker
die het mogelijk vertrek van het insti
tuut uit Grave aanroerde door lachend
het woord in herinnering te roepen dat
we op aarde geen vaste woon- of ver
blijfplaats hebben. Ook van mgr. Mut-
saerts, die wegens de vermoeienissen
van zijn voorgenomen komst had moe
ten afzien, bracht hij de grootste waar
dering over, speciaal voor de zekerheid
en de rust die de fraters door hun werk
aan de ouders van blinde kinderen heb
ben gegeven on voor de machtige bij
drage die het instituut levert aan het ge.
zinsleven door het oplossen van de op
voedingsmoeilijkheden van blinde kin
deren. Dit liefdewerk moet nog meer
bekend worden. De bisschop bracht de
apostolische zegen van de H. Vader
over.
In een speech vol geestigheden ge
tuigde mr. Cals vervolgens van de
waardering van de regering en deed
hij de fraters speciaal de gelukwen
sen geworden van de minister-presi
dent, wiens naam bij het 75-jarig be
staan van het instituut bovenaan stond
bjj het comité de patronage. In dat
zelfde comité hadden trouwens nog
drie andere personen zitting die later
minister zijn geworden, zodat het
raadzaam lijkt dat kabinetsforma
teurs te zijner tijd de lijst van het
eeuwfeest raadplegen
Definitieve bouwvergunning
De minister had grote bewondering
voor hetgeen in Grave onder dikwijls
moeilijke omstandighedeu is gedaan en
gaf toe, dat ook nu nog niet alle wen
sen waren verwezenlijkt. Wat er van
die vaste woon- en verblijfplaats ook
zij, er is enige tijd geleden een bouw
project ingediend voor een nieuw insti
tuut in Grave. Welnu, ik kan u mee
delen dat de definitieve bouwvergun
ning nog vandaag wordt verleend. Toen
het hierop volgend applaus was ver
stomd, voegde de minister hieraan toe,
dat dc Bank voor Nederlandsche Ge
meenten toestemming hoeft gekregen,
de nodige bedragen beschikbaar te stel
len.
Tenslotte richtte mr. Cals zich tot.
frater Theofaan, die sinds 1946 de lei
ding heeft van het blindeninstituut. De
minister herinnerde eraan, dat onder
deze directeur tal van belangrijke nieu
we onderdelen zijn gegroeid, o.a. de
slechtziendenschool en de L.T.S. Hij las
het Koninklijk Besluit voor waarbij fra
ter Theofaan tot Ridder O.N. is be
noemd.
De voorzitter van de stichting
„Honderd Jaar Ereschuld" deelde
mede, dat de eerste termijn voor de
nieuwbouw bijeen is, n.l. 125.000,-.
De stichting heeft bij haar acties di
verse tegenslagen gehad, maar men
hoopt met de nog komende acties het
geraamde miljoen alsnog te bereiken.
Plaats van vestiging nog onzeker
De superior van de Fraters van Til
burg, frater Novatus merkte nog op,
dat de congregatie ook in de toekomst
het devies van haar stichter mgr. Zwij-
sen zal blijven volgen: „helpen waar
geholpen moet worden." Ze zal daarbij
een waakzaam oog houden op de ver
schuivingen die zich in de noden voor
doen. Het netelige punt van de plaats
van vestiging aansnijdend zei de supe
rior, dat bij de bouwbesprekingen geble
ken was, dat het huidige terrein in Gra
ve voor de toekomstige uitbreidingen
niet groot genoeg is en dat daarna
heel voorzichtig geïnformeerd is naar
andere mogelijkheden, ook in Nijmegen.
De zaak is nog in ernstige studie.
Welkome bijstand werd het instituut
aan het diner intussen al toegezegd door
rector Verhagen, secretaris-penning-
meester van „De Stem van Grave" en
de bisschoppelijke biindencommissie. die
namens beide instellingen een jaarlijk
se bijdrage van 100.0ÓO,- toezegde. De
blindenbond St.-Odilia bood een ge
schenk onder couvert aan. Prof. dr. H.
Weve vertolkte de waardering van de
Nederlandse oogartsen.
Later in de middag volgde een zeer
druk bezochte receptie.
Naar de rijksvoorlichtingsdienst me
dedeelt zal koningin Juliana dinsdag 3
november een bezoek brengen aan de
blindeninrichting St.-Henricus te Grave.
'iet Nederlandse ballonvaarders-
paar Boesman heeft een bezoek ge
bracht aan Etten om met de bevoeg
de instanties te spreken over het
tijdens de vliegfeesten te Etten-Leur
geopperde plan in Etten een ballon
haven te stichten. De secretaris van
de vliegfeesten, de heer P. Tempe
laars, heeft meegedeeld, dat bij de
huidige stand van zaken het totstand
komen van een ballonhaven wel
werkelijkheid zal worden. De ballon-
vaarders zijn enthousiast over de lig
ging van Etten: geen grote water
vlakten in de buurt, dicht bij België
en een goede leverancier van mijn-
gas. Het ligt in de bedoeling in Etten
een veldje aan te wijzen, waarvan
eens per vier weken Nederlandse of
Belgische ballonvaarders kunnen op
stijgen. Burgemeester en wethouders
vav Etten-Leur hebben grote belang
stelling voor het plan, dat naar ver
wachting in het voorjaar van 1960
zijn beslag zal hebben gekregen.
Advertentie
^,^!:!?T:S==E:nS5B™SSBBp=Sn
met de ECHTE
Uitsluitend bij apothekers en drogisten
(Van onze correspondent)
Na een vechtpartij zaterdagavond in
Zuidiaren is de 48-jarige D. R. zwaar
gewond jiaar het Academisch zieken
huis te Groningen overgebracht. De
veldslag had plaats in de woning van
een bejaard echtpaar. Na een bezoek
aan een café trachtte R. de beide oud
jes te wurgen. Een andere gast be
werkte de aanvaller zodanig met een
schop, dat hij zware verwondingen op
liep. R. staat ongunstig bekend. Acht
jaar geleden heeft hij te Kielwindeweer
een vrouw door worging om het leven
gebracht. De rijkspolitie heeft de man
die de schop hanteerde, in hechtenis
genomen.
Advertentie
Toebehoren v d Adresseersystemen
ADDRESSOCRAPH - ADREMA - BRADMA
FA VAD - CITOCRAF etc.
Adresseerplaten -'Omramingen - Ruiters
Opbergladen en -kasten etc.
N.V. AMMEFA - AMSTERDAM
Vraagt offerte (Tel. 020-53941)
'IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU:
Volkspartij op Cura-
bekend gemaakt, dat zij tot
ca!?e, Katholieke
har, heeft
y/JAsveranderiug zal overgaan. In de
hiriri ring wordt o.m. gezegd dat velen
®ue door activiteiten van politieke te-
li /H/mders, aan het predicaat „katho-
A, een betekenis hechten die voor
lis u betl'eft de positie en het aposto-
de x Wei'k van de katholieke kerk in
kj,. Ned- Antillen, alsmede met betrek-
Voil tot het streven van de Katholieke
s,;'«/Partij als zodanig, verwarring
"ha De beginselen noch het program-
\vn Zullen door een naamsverandering
de „n .beïnvloed. De nieuwe naam van
Partij is nog niet vastgesteld.
Stria, senaat van de universiteit te
J rifBsburg heeft besloten aan prof. dr.
VeA',nbergen het eredoctoraat der uni-
s'teit ie verlenen.
ÜI111111111111111111111
58
Koningsgezinde sluipmoordenaars dragen dolken
in kruisvormige scheden," kondigde „L'Intransigeant",
de krant van Henri Rochofort, met een geweldige
kop aan. „Zij bereiden zich voor op een Bartholo-
meusnacht tegen de republikeinen." Terzelfdertjjd
ontdekte Rochefort een complot „tussen de prinsen
van Orleans en de Jezuïeten." Kortom, zijn krant
vormde een arsenaal van handig gekozen schrik
beelden om paniek te zaaien onder het volk. De
Bartholomeusnacht, de Jezuïeten en de generaal-
baron, dat is voor iemand die de zaken rustig op een
afstand bekijkt misschien te veel van het goede,
maar de mensen van die tijd hadden redenen te over
om zich angstig af te vragen wat er ging gebeuren.
Stond men werkelijk aan de vooravond van een
beslissende slag? Of werden de geruchten rondge
strooid door de regering zelf, gedachtig het spreek
woord: „Wie zijn hond wil verdrinken, moet roepen
dat hij schurftig is!"
Daags na het manifest diende de afgevaardigde
Floquet een wetsontwerp in, dat len doel had niet
alleen prins Napoleon uit Frankrijk te verbannen,
maar zonder onderscheid alle leden van families
die ooit in Frankrijk geregeerd hadden.
Men durfde de wet niet aan te nemen. Ongetwijfeld
was de regering van mening, dat de doorvoering
ervan in het kamp der tegenstanders' de beste pro
paganda zou betekenen. De toestand scheen een
gunstiger wending te nemen, totdat afgevaardigde
Lockroy zich tegenover de Minister van Oorlog
„ontevreden" verklaarde en een „ondubbelzinnige
uitleg" vroeg omtrent de positie van de prinsen van
Orleans in het leger. Hij wenste te weten, of dc
overheid „na alles wat er gebeurd was de bedoeling
had hen ongestoord hun gezag te laten uitoefenen."
Een en ander werd in de Kamer oorzaak van een
onbeschrijfelijke wanorde die bijna een maand
lang voortduurde. De plannen van Floquet en Lockroy
hadden al twee ministeries te gronde gericht en
men was nog geen stap dichter bij de verwezen
lijking gekomen. De rechtse partijen kwamen een
drachtig in verzet, niet zozeer omwille van de
prinsen van Orleans, maar vooral wegens het uiter
mate ernstige precedent dat hun ontslag zou schep
pen: door de regering gewettigde mogelijkheid of
ficieren. afgezien van elke dienstfout, te verwijderen
enkel op grond van politieke overwegingen. De kop
stukken van rechts De Mun, Cassagnacwedijver
den in vuur en welsprekendheid. De senatoren wasten
zo goed en zo kwaad als het ging hun handen in
onschuld. De linkervleugel maakte spektakel als
nooit tevoren. Tijdens de zitting van 23 februari
dreigde de woordenwisseling over te gaan in een
vuistgevecht. De beslissing viel.
Op 23 februari 1883 werden, volgens bekendmaking
in de Staatscourant:
Louis Philippe van Orleans, graaf van Parijs;
Louis van Orleans, hertog van Nemours;
Henri van Orleans, hertog van Aumalo-
Robert van Orleans, hertog van Chartres;
Ferdinand van Orleans, hertog van Alencon, wier
aanwezigheid in het leger gevaar opleverde voor de
militaire tucht en dc eenheid van discipline, door
ontslag op non-activiteit gesteld.
Wanneer men zich het beeld van die vijf actieve,
stoere en bij hun manschappen populaire officieren
voor de geest haalt, vijf geboren bevelhebbers, elk
met een regiment achter zich en als men dan
denkt aan die regering, welke nauwelijks zeker
was van zichzelf en van haar kracht, dan mocht
deze maatregel weinig geruststellend genoemd wor
den. En dit ontslag stond geenszins op zichzelf. De
parlementaire Republiek zag elke officier lievei
gaan dan komen. Zij verbande Boulanger naar
Auvergne, zette Foch als een kwajongen in de hoek
en stuurde Weygand met pensioen. De Groothertogin
van Gérolstcin had gelijk: de Republiek hield niet
van militairen
Een diepe stilte viel over de villa te Vinccnnes.
De ramp die de Alengons trof, ging gepaard met
een uitbarsting van politieke hartstocht cn haat.
Hadden zij niet altijd geprobeerd alleen maar goed
en vriendelijk voor hun medemensen te zijn? Wat
kon men hun verwijten, dat men hen juist op dat
punt zo met smaad trachtte te treffen. De Kamer
stond overhoop. De kranten roddelden en hekelden.
Hun leven werd tot in de kleinste bijzonderheden aan
de openbaarheid prijsgegeven, geschonden, bespot,
verdraaid.
Zjj zwegen.
Die wrede geschiedenis speelde zich af in het begin
van de vastentijd. De leerling mag er niet op rekenen
beter behandeld te worden dan de Meester zo
overwogen ze. Nog vóór het regeringsbesluit in de
Staatscourant verschenen was, ontving de hertog van
Alengon een mondelinge kennisgeving, zodat hij wist
wat hem te doen stond. Daags tevoren was Sofie
Charlotte zesendertig geworden. Nooit meer zou zij
haar verjaardag kunnen vieren zonder terug te
denken aan de rampzalige gebeurtenissen van 1883.
De kennisgeving had plaats om vijf uur in de
morgen. Zo werd in hot nachtelijk duister een vonnis
voltrokken, dat het daglicht niet kon verdragen.
Onbewogen hoorde de hertog van Alengon de weinige
woorden aan, die zijn toekomst te gronde richtten.
Eenmaal gewaarschuwd namen zij een afwachtende
houding aan, koninklijker dan ooit.
„Daar staan ze nu!" schreef de hatelijke „Intran-
sigeant" de volgende dag. „Men zal moeten toege
ven, dat ze er lekker uitgevlogen zijn.
In de loop van de ochtend vervulde de hertog van
Alengon de nodige formaliteiten en legde enkele
bezoeken af. Tegen de middag kwam hij thuis. Hij
was nu in civiel. De dolman, de degen, de epauletten,
het meestal matineuze vertrek aan het hoofd van de
batterij, de studie-avonden, de militaire kameraad
schap, de kennelijke genegenheid van de soldaten
Dat behoorde nu allemaal tot het verleden. Hun
droom werd plotseling afgebroken. Alles was voorbij.
Zij hadden niets meer dan eikaars wederzijdse steun.
Zelfs de zwakste vrouw openbaart zich als een
sterke troosteres, moederlijk en verliefd tegelijk, ais
haar man door een beproeving getroffen wordt. Onder
de smaad die men hem heeft durven aandoen, her
stelt zij zich enigszins. „Als men hem toch kende!" en
zij roept Gods oordeel af over het grote onrecht:
„God ziet ons, God zal het hup vergelden!"
CWordt vervolgd).
(Van een verslaggever)
Sinds Stuttgart vorig jaar zijn impo
sante haven heeft geopend en daardoor,
via de gekanaliseerde Neckar een Rijn
haven van belang is geworden, zijn de
contacten tussen de Baden-YVurteni-
bergse hoofdstad en onze havensteden
aanzienlijk verstevigd. Nederlandse
scheepvaartbedrijven hebben belangrij
ke installaties in het havengebied ge
vestigd en reeds 1500 Nederlandse sche
pen zijn de vele sluizentrappen in de
Neckar opgegaan 0111 hun lading in het
nieuw ontsloten gebied af te leveren.
De vernauwde relatie vond de afgelo
pen week een min of meer plechtige be
zegeling in een serie feestelijkheden,
die men dc Stultgarters als een „be
zoek uit Holland" presenteerde. Mu
ziekminnaars werden vergast op con
certen door het Concertgebouworkest
onder leiding van Rafaël Kubelik, het
Nederlands Kamerkoor, de Koninklijke
Militaire Kapel, de Haagse Dixieland
Pipers en het onvermijdelijke draai
orgel „De Arabier".
De wcltafelende Schwaben konden in
hun talrijke restaurants de tong beproe
ven op specifiek Nederlandse gerechten
als erwtensoep en Edammer kaas en
voor de autoriteiten uit handel en in
dustrie waren er vele recepties om met
de Nederlandse delegatieleden de zake'
lijke mogelijkheden van de nieuwe rela
ties nauwkeuriger te bezien. Voor de
„man in the streel hoefde de kennis
making met Nederland zich niet te be
perken tot het bewonderen van foto's
en produkten in de etalages, het grote
model van de „Rotterdam" op de
Schloszplatz en de Amsterdamse
scheepvaarttoren op het plein voor het
station, want op vele plaatsen versche
nen de Haarlemse Bloemenmeisjes in
hun bijzonder charmante toiletten om
bloemen uit te delen. Dat de meisjes
werden vervoerd in een aantal okergele
Daf-jes was voor de bewoners van dit
auto-centrum een attractie te meer; de
auto's kregen bijna evenveel aandacht
als de meisjes. En dan waren er ook
nog de tentoonstellingen van Neder
landse boeken en moderne kunst, die
begeleid gingen door een serie lezingen
over onderwerpen variërend van de
toekomst van Amsterdam tot de stand
van zaken in de moderne Nederlandse
kunst.
De stromende regen, waarin de feeste
lijkheden op het Stadhuisplein werden
geopend was allerminst symbolisch
voor de stemming van ce ontmoeting.
Zoals 'de regen spoedig plaats maakte
voor een weldadige zonneschijn, zo ver
liep ook de week: de belangstelling
voor de talrijke „Veranstaltungen" was
zeer groot, ondanks het, voor Neder
landse begrippen, reeds zeer uitgebrei
de menu van artistieke gebeurtenissen
dat men de verwende Stuttgarters da
gelijks bood.
Prins Bernhard heeft zondag een be
zoek gebracht aan de watervallen van
Iguacu, op de grens van Brazilië en
Paraguay. De prins kwam zaterdag
avond daar aan, na enige tijd te hebben
vertoefd op de Nederlandse nederzet
tingen in Rio Grande do Sul. Hij was in
gezelschap van de gouverneur van deze
staat, Leonel Brizola.
Het had de prins veel plezier gedaan
te zien dat het de Nederlanders goed
ging in hun nieuwe vaderland. Hij sprak
de hoop uit dat nog vele Nederlanders
zullen volgen.
Z.K.H. had Nao-me-Toque bezocht,
waarvan de bevolking uit Nederlanders
en een minderheid Duitsers bestaat, en
Gauianda, dat geheel is bevolkt door 42
Nederlandse boerengezinnen.
Gouverneur Brizola hield een korte
toespraak, waarin hij zeide dat de
Nederlandse nederzettingen „ware scho
len voor;, experimentele landbouw zijn".
De prins merkte nog op dat Neder
landse ingenieursfirma's zijn geïnteres
seerd in de aanleg van een kanaal dat
de hoofdstad van de staat. Porto Alegre,
met de zee za] verbinden.
