Half miljoen toeschouwers
begroet Sint in Amsterdam
BraUlekalettder Sprookjesachtige Stoet
aangeboden met vele praalwagens
K.A.B. blijft open voor
constructief overleg
Wij gaan onze eigen gang
SANA-
TOGEN
eerst
de anderen
Tien lekenmissionarissen
nemen afscheid in A rnhem
Churchill was zijn arrestant
SÉ
JlPl
m
ONDANKS T.V.- UITZENDING
Middelhuis beu van „structuur
Ook Alkmaar wil
3e T.H. hebben
Overleg over nieuwe
Zieken fondscontracten
Lusteloos?
P.v.d.A. tegen Spanje
in de NAVO
Bergen iverkt mee
NAAR AFRIKA
F. A. H. Stam
V t5
MAANDAG 16 NOVEMBER 1959
PAGINA 5
(Van een verslaggever)-,_.r
^Amsterdam, 14 nov. Met
da ^ntrce van Sint Nicolaas zater-
Smiddag is het herfstige jaar-
s JJde eensklaps verkeerd in het
ve2°Gn der feesten. Met nuchtere
Achting hadden de vaders en
cders met hun kinderen een
aatsje veroverd langs de straten
de pleinen van de hoofdstad,
J^'langs de Sint met drie kilo-
]\jCr lang gevolg zou passeren.
- toen om kwart voor twee
11 het Open Havenfront het
tukk°ngebeier
A^oten over
en de
inzette, kanon-
het water daverden
s - schettermuziek begon te
'Pelen van „Zie ginds komt de
PQmbootwerd heel de uit
kopen mensenmenigte door
°ugdc gegrepen. Geëscorteerd
t\v°r vluSSe vaartuigjes stoomden
J Ge kleurig beladen schepen
nnen, met wuivend op de voor-
c ®cht van de „Spanje" Sint Ni-
'aas, de gulle en vertrouwde
^lend i
ei1
van iedere vaderlander.
j/'iuich klonk hem tegemoet.
Aen. later stond hij aan wal. On
adellijk verjoeg de kleurige
erdaad van de uniformen van
°rauten, Schotse en Zwitserse
jprdisten, van een watervlug le-
jA'r van bont uitgedoste Zwarte
lGten, het grauw van de hemel.
?6n
I
99
Resolutie op congres
„Socialisatie kan als
molensteen zijn
99
waar warmte helpt,
helpt PHILIPS Infraphïl beter
denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid
Prijzen: 29.75 en 3"7.5°
door 1
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii MARGUERITE BOURCET
In Enschede
Landbouwer beroofd
Drie daders gearresteerd
Feestelijk licht... GOUDA kaarsenI
iÉÉfy
Va?Getï vorst krijgt ooit vorstelijker ont-
kc..?st dan de Bisschop van Mira tel-
Orn. are- Het met kinderen en ouderen
Va'2°omde havenfront liet zich niets
het schouwspel ontnemen. Sint
est vele handjes en handen schud-
a],1 van bevoorrechte genodigden zo-
va de speciaal voor deze gelegenheid
su'H't Bari, Sints rustplaats, naar Ara-
(3e ?a,T1 gereisde signori, de hooggehoe-
1at, ron van het ontvangstcomité en
Sc-h-Url«k ook vele kinderen die mis-
nog braver waren geweest dan
^hrigadiertjes. Bjj deze kinderen
(j *Warte Pieten in de lange stoet zorg-
J* Widens het voorbijtrekken voor enig
ctaculair vertoon, zoals dit staaltje
van acrobatiek.
Vp 5 dok de tienjarige Wim Dijt. uit Gra-
hh die een half jaar lang de blinde
g«®r R. Tobi geleid had toen hp nog
i!®» geleidehond bezat. Wim had een
UPlaats gekregen en toen Sint. Nico-
bjj hem kwam haalde hu een
cW. lekalender voor de dag, die hij spe-
gp,,1 voor de Goedheiligman had mee-
n°men.
^j^'hdelijk kwam dan het ogenblik dat
hv2Ca- Sints nieuwe schimmel, werd
de rgeleid. Allen namen hun plaats in:
Vpi Madstrompetters, de edelgarden. de
to'® hovelingen op hun soms nauw in
hiin Sehouden paarden, de Pieten op
da» rappe scooters en bromfietsen en
tp^racfiter al die harmonie- en fani .-
w °rPsen met vaandels en de sprook-
c]n~achtigê praalwagéns met. feeën,
en reuzéndieren. Stapvoets ver
lip n de lange stoet uit het gezicht van
televisiecamera's en van al die men-
dp yoor het Centraal Station en voor
Sint-Nicolaaskerk.
het Damrak, waar de toeschou-
Ve,-S in vele rijen dik stonden en zich
'ek
HAAG, 16 nov.
Tussen de
Minzaam groetend en wuivend naar alle
kanten rijdt St-fficolaas op zijn nieuwe
schimmel Bianca door de straten.
voor de ramen van de huizen, winkels
en restaurants verdrongen, kreeg men al
direct een overweldigende indruk van
de mensenmenigte die ook weer dit
jaar bij dit festijn op dc been was. Al
kon men vermoeden dat geen van de al
bijna 600.000 televisietoestellen in Ne
derland het deze middag zonder een
kring van kijkers zou stellen, dit had do
actieve belangstelling niet zichtbaar
aangetast. Volgens hoofdcommissaris
Van der Molen zal het aantal kijkers
langs de route zeker ruim een hall mil
joen bedragen hebben.
Niet alleen voor de kinderen, ook voor
de amateurfilmers en -fotografen was
het een hoogtijdag. I.angs heel de niet
zand bestrooide route vond men ze bij
honderdtallen.
Roe voor Haarlem
De tocht had het gebruikelijke ritu
eel: de krans bij het beeldje op de
Dam, de toespraak van loco-burgemees
ter mr. G. van 't Hull, die Sint Nico
laas vroeg de stoute kinderen die Am
sterdams IJtunnel in de weg zitten,
mét de roerige nozems in de zak mee
te nemen; en voorts de gevarieerde hul
deblijken van deze of gene onder oe
kjjkersscliare, het glas sherry op bet
Rembrandtsplein, de groet van dc inva
lide kinderen elders, enz. Enkele uren
lang zijn de oren van de bejaarde bis
schop doof geschreeuwd door die onaf
gebroken, schelle kreet: ,,Pie-iet. Pie-
iet...." Dc honderden Pieten doken over
al op met handenvol lekkers. Als uitge
hongerde vogels sprongen de, kinderen
op het zo rijkelijk uitgestrooide snoep
af.
Op het Leidscplein stapte dc Sint van
ziin schimmel om heel de fanfare van
zi,jn beweeglijke en kleurige gevolg aan
zijn oog voorbij te laten trekken.
Later op de dag hebben wij nog even
de gelegenheid gekregen de heilige te
spreken. De ontvangst had hem weer
diep getroffen. Hij had toch echter één
afkeurend woord en dat was aan het
adres van de Haarlemmers gericht, die
voortijdig een klaarblijkelijk valse Sin!
Nicolaas hadden ingehaald.
In tegenstelling lot. verleden jaar zijn er
saterdag geen incidenten tussen de poli
tie en de persfotografen gemeld. Hetgeen
overigens niet wil zeggen, dat de foto
grafen ongestoord hun gang konden
gaan, zoalblijkt uit deze fotowelke
overigens een gemoedelijk lachende
agent laat zien, die met zachte drang een
fotograaf tot matiging van zijn voort
varendheid wil bewegen.
Advertentie
Advertentie
AMSTERDAM:, 14 nov. Het zeven
de congres van de Partij van de Arbeid
heeft vanmiddag in Amsterdam een re
solutie aangenomen, waarin het „nog
maals uitdrukking gevende aan zijn oor
deel, dat in de ter verdediging van <te
vrijheid noodzakelijke NAVO Franco-
Spanje nimmer behoort te worden op
genomen, zijn verbazing en teleurstel
ling uitspreekt over het voorgenomen
bezoek van de president der Verenigde
Staten aan Franco, daar hieruit onge
rustheid ten aanzien van de NAVO ont
staat, omdat de principiële grondslagen
van deze organisatie dreigen te worden
aangetast".
Bij de behandeling van de amende
menten op de sociaai-economische para
graaf van het beginselprogramma 1959
zei dc heer J. M. den Uyl o.a., dat so
cialisatie niet de enige manier is om
te komen tot rechtvaardiger inkomens-
en vermogens-verhoudingen. Er zijn vol
gens hem produktietakken aan te wij
zen in ons land die door socialisatie kun
nen komen tot doeltreffender taakver
vulling. Met name bijvoorbeeld is bij
het levensverzekeringsbedrijf de vraag
of daar door socialisatie niet kostenbe
sparend zou kunnen worden gewerkt.
Socialisatie betekent, aldus spreker, een
diepe ingreep in het economische leven.
Zij verplicht de regering tot betaling
van schadevergoeding, die haar als een
molensteen om de hals kan hangen.
Bij de beantwoording der discussie
betoogde ir. H. Vos o.m., dat men
er zonder ordening niet komt. Interna
tionale kartels schieten als paddestoe
len uit de grond. Dit vraagstuk moet
volgens hem binnen de E.E.G. worden
aangepakt. Belangrijker dan de sociali
satie van het verzekeringswezen is vol
gens spreker de socialisatie van de ener
gievoorziening in Europa.
Het beginselprogram werd met zes
stemmen tegen aangenomen.
(Van onze correspondent)
ALKMAAR, 14 nov. Behalve Haar
lem, Beverwijk, Velsen en Zaandam
tracht ook Alkmaar de derde Techni
sche Hogeschool binnen zijn grenzen ge
vestigd te krijgen. Burgemeester mr. H.
J. Wytema, die in verband met het ver
lof van dr. Huygens thans ook waar-
nemend burgemeester van Bergen is, er behoefte aan te verklaren, wat er on-
(Van onze verslaggever)
ARNHEM, 14 nov. Structuur is
voor de verbondsvoorzitter Aan de
K.A.B., de heer J. A. Middelhuis eigen
lijk een woord, dat hij niet meer horen
of zien kan, hoe belangrijk een zekere
reorganisatie van de beweging ook is.
Toch kon hij er niet aan ontkomen om
op de centrale raadsvergadering van
dc Utrechtse diocesane bond der
K.A.B., die vandaag 111 Arnhem is ge
houden, daarover enige opmerkingen
te maken. Hij zag zich daartoe wel ge
noopt door hetgeen de voorzitter van
dc A.R.K.A., mr. Boot. opnieuw over de
structuur van het katholieke organisa
tieleven had gezegd.
De heer Middelhuis herinnerde aan de
rode van mgr. Moors bij het gouden ju
bileum van de K.A.B., die z.i. toen ge
sproken heeft namens het Episcopaat.
De bisschop had gezegd, dat het veel
minder dan vroeger op de weg van de
bisschoppen ligt de maatschappij alle
organisatiepatronen te verschaffen en
dat leidinggevende figuren in het maat
schappelijk bestel en wetenschappelijke
denkers zich dienen te bezinnen op de
organisatievorm en de aanpassing bij
de tegenwoordige omstandigheden.
„Blpkbaar is men wat bevreesd,"
zo zei de heer Middelhuis „dat de
bisschoppen ons, met name de
K.A.B., te vrij zullen laten. Eigenlijk
zit men altijd nog te hopen, dat de
bisschoppen de krachtige K.A.B. bjj
de oren zullen nemen en zeggen, hoe
ze het doen moeten. Uit de woorden
van mgr. Moors heb ik begrepen, dat
ze dit niet zullen doen. Bij al onze
trouw en respect voor de bisschop
pen, zullen we ons niet telkens tot de
bisschoppen wenden, maar onze eigen
gang gaan, waarbij we nog vertrou
wen hebben in onze geestelijke advi
seurs. Wc' zuilen de eigen verant
woordelijkheid niet afschuiven op de
bisschoppen. Wij verwachten niets
van hen en weten, dat we het zelf
moeten doen. Dat is maar goed ook,
want als het fout gaat, is liet voor
onze eigen verantwoordelijkheid. We
breken 'niets af, maar proberen de
beweging te houden en open te stel
len voor anderen."
De heer Middelhuis voegde eraan toe
open te blijven staan voor gezond con
structief overleg, daarbij opmerkend,
dat de K.A.B., waar de oudste afdeling
zeventig jaar beslaat, iets van oude
adel bezit. Waar nodig zal de K.A.B.
een nieuwe vorm en gestalte voor de
toekomst ook niet uit de weg gaan. In
eigen kring is een commissie van intern
beraad zich op deze vraagstukken aan
het bezinnen. Het doel van de K.A.B.
is zich te ontplooien tot een volwaardi
ge groep, die in harmonie met anderen
tot een christelijke samenleving wil ko
men.
Ten aanzien van het adres der 53
hoogleraren merkte de heer Middelhuis
op, zich niet te herinneren, dat zoveel
hoogleraren zich ooit eerder druk heb
ben gemaakt over de arbeidersbewe
ging en bij vroeg zich af, hoe het zou
zijn, als 53 organisaties zich met de
hoogleraren gingen bemoeien. Hjj be
greep, dat, nu de middengroepen en lei
dinggevende groepen talrijker worden,
zjj zich druk gaan maken over organi
satie, maar hij noemde het opvallend,
dat zij daarbij direct de eerste plaats
willen hebben.
Minister dr. M. Klompé heeft veel bij
val gevonden met haar uiteenzetting
van „standsorganisatie en maatschap
pelijk werk in deze tijd". Zelf had zjj
heeft na de dezer dagen gehouden
raadsvergadering, in een besloten zit
ting de gemeenteraad van Bergen ge
vraagd te zijner tijd medewerking te
willen verlenen aan een voorstel tot
grenswijziging tussen Alkmaar en Ber
gen. Het betreft hier een terrein van 40
ha, waarop reeds de Alkmaarse stads-
kwekerij en de nieuwe rioolwaterzuive
ringsinstallatie zijn gesticht. Dit terrein
werd reeds eerder door Alkmaar aan
gekocht, doch het ligt in de gemeente
Bergen, tussen de Bergerweg en de
Heldcrseweg. Op 30 ha van dit terrein
zou de gemeente Alkmaar eventueel de
nieuwe T.H. willen doen bouwen. Hoe
wel de gemeenteraad van Bergen vorig
jaar nog afwijzend stond tegenover de
ze grenswijziging, kreeg burgemeester
Wytema nu de toezegging, dat ditmaal
medewerking zal worden verleend; in
principe word hiertoe besloten; de raad
was van mening, dat Alkmaar een
krachtige poging moet kunnen doen, de
3de T.H. in Alkmaar te krijgen.
der het moderne maatschappelijk werk
verstaan moet worden, omdat daarover
verkeerde opvattingen bestaan. Van
daar ook de bezwaren bjj vak- en stands
organisaties, toen er sprake van was
enige zaken die onder Sociale Zaken res
sorteren bij het departement Maat
schappelijk Werk onder te brengen. De
minister voelde zich hierdoor aanvan
kelijk gekwetst, maar heeft later in de
historie een excuus voor het misver
stand, als zou het om bedeling gaan,
gevonden.
Zij wees op de noodzaak van vooral
bijstandsverlening op het onstoffelijke
vlak, waarbij het in net bijzonder orn
aanpassingsmoeilijkheden gaat. Er zijn
op dit vlak allerlei taken, waarbij de
bewindsvrouwe dacht aan gezinsvoog
dij bij de kinderbescherming, contact
zoeken met gezinnen op verzoek van
een maatschappelijk werkster, ontspan
ning voor bejaarden e.d.
Minister Klompé had het gevoel, dat
Advertentie
lllllllllllllllllllllllllll!liu=
Gnfondsorganisaties en de organi-
van medewerkers is onlangs over-
Wsternming bereikt over nieuwe con-
De minister van Sociale Zaken
(jjh Volksgezondheid heeft thans aanlei-
ïh gevonden met de besturen der
C^ewerkersorganisaties overleg te
over de wijze, waarop men deze
contracten kan aanpassen bij
algemene prijsbeleid der regering.
76
Oude dames proberen te vergeefs omhoog te krab
belen. Zoekende mannen lopen tegen de stroom van
het volk in Kleren worden afgerukt. Vrouwen
bijten en krabben om zich kost wat kost een weg
te banen naar de 'stand waar zij een moeder, een
zuster of een kind achtergelaten hebben. Onder luid
geschreeuw en met wilde gebaren zoeken zij tussen
die dolgeworden massa, in dat rookgordijn waarin
men óp tien pas afstand niets kan onderscheiden.
Ook de hertog van Alengon heeft zich in het woeste
gedrang gestort. Hij moet naar de stand van de Do
minicanen, die door minstens twaalfhonderd rede
loze mensen gescheiden is van de plaats waar hij
zich bevindt. Zelfs in het onmenselijke gevecht om
terrein te winnen, bezeten door één enkele gedachte,
speelt zijn ridderlijkheid hem parten. Verschillende
getuigen hebben opgemerkt, dat hij onderweg vrou
wen die dreigden te vallen, bij de arm greep en
hen boven de barricaden van opgestapelde licha
men uit hees, dat hij ongelukkigen die op de grond
lagen te kermen en vertrapt zouden zijn geworden,
overeind hielp. Het is alsof de menigte steeds dich
ter om hem heen dringt naarmate de omcirkeling
van de vlammen erger wordt.
Intussen echter is de fctand van de Dominicanen
bijna ontruimd. Slechts enkele getrouwen, die de
hertogin van Alengon niet hebben willen verlaten,
ziin er achtergebleven.
'Zij heeft alles gedaan wat menselijkerwijze in
haar vermogen iag om haar gezellinnen te redden.
Nu is zij zeil aan de beurt, maar zij wil zich pas
als laatste aansluiten bij haar getrouwen.
Op hetzelfde ogenblik dat zij bun een teken wil
geven, flitst er een gedachte door haar hoofd. Staan
zij niet op het punt een onzeker spel le gaan spelen
met het vuur? Behoren zij zich niet eerst op het
ergste voor te bereiden?
„Laten wij eerst samen bidden, zegt zij.
Allen knielen neer. De hertogin van Alengon blijft
temidden van hen staan en dwingt haar zachte
stem, die nauwelijks in staat is boven het tumult
uit t'c komen, een akte van berouw te bidden
Dan ontbindt het groepje zich; ieder gaat zijn
eigen kans beproeven.
De hertogin van Alengon gevolgd door haar
vriendin, barones De France, tracht zich naar het
midden van de zaal te begeven, in de richting van
de hoofdingang.
De aan het gezicht onttrokken uitgangen achter
de stands zijn ongetwijfeld dichterbij, maar bij de
grote deur heeft zij haar man voor het laatst opge
merkt.
Zij kent hem. Hij is met zonder haar vertrokken.
Hij 'is zeker nog in de Bazaar, een eindje verderop,
tevergeefs pogend zich bij haar te voegen. Zij
zal hem tegemoet, gaan.
Sotie Charlotte sluit zich bij de menigte aan. Maar
nauwelijks is zij een paar meter van baar stand
verwijderd, of zij houdt als met ontzetting geslagen
halt.
Van haar stand uit had zij het afschuwelijkste
van de strijd niet kunnen zien. Nu onderscheid zij
dwars door de walmende rook de dierlijke wan
orde van in elkaar verwarde lichamen. Hoe zou
men daartussen iemand terug kunnen vinden?
Mag zij zich mengen in die vloed van waanzinnigen,
die in tiun blinde drang naar zelfbehoud oude dames
en kleine kinderen op hun weg vertrappen? Er is
geen andere keuze. Als men zichzelf wil redden
moet men zijn voet durven zetten op anderen. De
vluchtelingen verwonden met de hakken van hun
schoenen gezicht en borst van de ongelukkigen, die
ten val gekomen ziin, zonder zelfs hun doodskreten
te horen. Het is Sofie Charlotte duidelijk, dat het
bliksemsnel om zich heen grijpende vuur die brul
lende massa «een tijd zal laten om de hoofdingang
te bereiken. Een vertraging van enkele seconden is
een kwestie van leven of dood.
Als zij zich dwingt haar ellebogen te gebruiken
om zich tegen elke prijs een doortocht te banen,
zal zij na haar redding voor altijd de gedachte in zich
om moeten dragen, dat zij eraan heeft meegeholpen
medemensen om het leven te brengen, die anders
misschien ontsnapt zouden zijn.
Zij wendt baar ogen af. Voor een natuur als de
hare is de redding onmogelijk, als zij betaald moet
worden met een dergelijke prijs, als haar vrijspraak
het doodvonnis van anderen betekent.
Er gaat een groep jonge meisjes voorbij. Ze her
kennen de hertogin van Alengon. Eén van hen slaat
de armen om haar iddel en probeert baar mee te
trekken: „Kom, mevrouw, kom toch met ons mee.
Zij zullen zich best weten te redden, ze zijn vlug en
behendig. Maar zullen zij ook aan het vuur ontkomen,
als zij haar in hun midden hebben? Die last zl3
hun niet aandoen. Sofie Charlotte maakt zich los
uit de greep van bet meisje. Een minuut later strek
ken andere handen zicli naar baar uit. Men heeft
haar herkend, men wil haar meenemen en met
geweld een doortocht voor haar vrijmaken.
„Neem anderen mee!" roept zij terug. „Redt eerst
de anderen!"
Ten koste van bovenmenselijke inspanning, ge
kwetst, met gescheurde kleren, met verschroeide
haren en baard, heeft de hertog van Alengon de
stand van de Dominicanen bereikt-
Zij is er niet.
Verbijsterd zoekt hij haar. Hij roept haar. Is hij
wel bij de goede stand? Al die winkeltjes in hun
middeleeuwse vermomming lijken al op elkaar. Ze
zijn zwart geworden, ingestort. Het is bijna ondoen
lijk ze uit elkaar te houden in die opdringende rook
die alles omhult. Hij kan zijn tranende ogen nauwe
lijks open houden. Maar nee, zij is er niet. Tien
meter verder bevindt zich de vormeloze massa van
op leven en dood met elkaar vechtende mensen ver
borgen onder een stinkende, zwartachtige sluier die
elk ogenblik dichter wordt.
Hij loopt naar rechts, naar links, naar voren, naar
achteren, aldoor roepend: „Sofie! Sofiemet een
angstige stem die verloren gaat in het gekrijs van
de mensen en het loeien en het knetteren van het
vuur. Hij heeft brandwonden aan zijn hoofd, zijn
hals, zijn handen, hji merkt het niet eens. Al zijn
aandacht en ziin krachten heeft hij nodig om U
midden van de totale ontreddering het silhouet van
zijn vrouw te onderscheiden in het halfduister,
waarin zoveel andere silhouetten wild, razend, vast
lopen in het kluwen der vertwijfelden.
I Wordt vervolgd
ten aanzien van dc gerepatrieerden uit
Indonesië en de vluchtelingen uit het
oosten de stands- en vakorganisaties te
kort waren geschoten om de arbeiders
onder hen op te vangen. Zij liet het aan
de K.A.B. zelf over of deze als organi
satie of de leden als burgers zich bij
het maatschappelijk werk moeten inzet
ten. Als eenmaal de conclusie is geno
men, dient men contact te zoeken met
organisaties voor maatschappelijk
werk.
De bondsvoorzitter, de heer Joh.
Zwanikken had in zijn openingsrede ge
constateerd, dat met name op het bre
de gebied van het maatschappelijk werk
nog veelal zonder de arbeiders, over de
arbeiders wordt beslist. In verband
daarmee wees hij op de noodzaak van
kaderscholing om invloed te gaan uit
oefenen.
Bjj de algemene beschouwingen zegde
hjj toe, dat het bestuur het vraagstuk
van de televisie, enerzijds een middel
tot volksopvoeding, doch anderzijds be
lemmerend werkend op de activiteit
van K.A.B.-leden, zal gaan bestuderen.
Op korte termijn zal met het Verbonds-
bestuur de mogelijkheid worden bespro
ken om de standsorganisaties van ad
ministratieve rompslomp te bevrijden,
teneinde meer efficiënt te kunnen wer
ken
Pater Brouwer W.P. gaf een uiteen
zetting van de „Actie wereldwijd",
waarbij drie Ka jotters rond Pasen 3960
in Kasama (Noord-Rhodesia) met Afri
kaanse arbeiders de bouw van een
scholencomplex ter hand zullen gaan ne
men. De kosten van de uitzending, in
totaal vijf mille, zullen door de Utrecht
se diocesane K.A.B. worden gefinan
cierd. Een tijdens de vergadering ge
houden collecte bracht ƒ415,67 op, welk
bedrag door enkele instellingen tot
1000,- werd verhoogd.
(Van onze correspondent)
ENSCHEDE, 16 nov. Zaterdag heeft
de politie drie inwoners van Enschede
gearresteerd, die des nachts de 54-ja-
rige landbouwer H. J. S. uit de buurt
schap Beckum op de Strootsweg te En
schede hadden mishandeld en daarna
beroofd van een portemonnaie met
150,-, elf Canadese dollars en een
cheque, ter waarde van 2750,-
De drie Enschedeërs (veertig, dertig
en vijfentwintig jaar oud) ontmoetten
de landbouwer in een cafe te Hengelo.
Zij boden aan hem met hun bestelwagen
naar huis te brengen. Toen men de
Strootsweg opreed, die naar Enschede
leidt, maakte de Beckumer de En
schedeërs daarop attent, maar het drie
tal beweerde wel op de goede weg te
zijn. Even later stopte de auto; de
lichten werden gedoofd, de landbouwer
kreeg enkele klappen op zijn hoofd en
werd van zijn bezittingen beroofd. De
mannen lieten hem toen met zijn fiets,
die in de bestelwagen was meegeno
men, in de duisternis achter. Bij een
in de omgeving woonachtige boer,
waarschuwde de Beckumer telefo
nisch de politie, die aan de hand van
een beschrijving van de bestelwagen,
reeds zaterdagmorgen vroeg twee van
de drie daders kon arresteren. Later
volgde ook de derde. Het geroofde geld
alsmede de chèque kwamen terecht.
Cyprus Een aantal vooraanstaan
de Grieks-Cyprioten heeft gisteren een
politieke partij gesticht die de naam
draagt van „Democratische Unie". De
ze groepering heeft zich tegen de ver
dragen van Zürich en Londen uitgespro
ken, en tegen het beleid van aartsbis
schop Makarios. (U.P.I.)
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 15 nov. Arnhems groot
ste kerkgebouw, de St.-Walburgis, was
zondagmiddag tot de laatste plaats be
zet met belangstellenden uit binnen- en
buitenland, toen de bisschop-coadjutor
van 's-Hertogenbosch, mgr. W. Bek
kers, tijdens een indrukwekkende plech
tigheid het missiëkruis overhandigde
aan zeven jonge Duitsers en een Oos
tenrijker, leden van de St.-Josefgezellen
en aan drie Nederlandse vrouwen, le
den van de Stichting Opbouw Katholie
ke Actie „Nyasa". Op 8 december zul
len zij naar Nyasaland vertrekken.
Daar zullen zij behulpzaam zijn bij de
bouw van verschillende projecten, die
de missie in Afrika op stapel heeft
staan, zoals scholen en ziekenhuizen, en
bij de vorming van jeugd- en jongeren
organisaties.
De plechtigheid stond onder leiding
van kapelaan B. Hoogeveen, die door de
aartsbisschop van Utrecht voor de tijd
van zes jaren in Nederland ter beschik
king is gesteld van de aartsbisschop
van Blantyre in Nyasaland, mgr. dr.
J. B. Theunissen, met de opdracht, het
stichten van katholieke organisaties
voor jongeren, arbeiders en vrouwen,
die het thuisfront moeten vormen van de
katholieke missie in Afrika.
In de komende tien a twintig jaar zal
over het lot van het christendom in
Afrika worden beslist, aldus mgr. Bek
kers, die de lekenmissionarissen kracht
toewenste in de teleurstellingen, die zij
ongetwijfeld zullen ondervinden. Uw
sterkste wapen zjj de liefde. Deze legt
ons de plicht op u met offer en gebed
te steunen. God zegene u allen, zo be
sloot» de bisschop.
Een voor een knielden de lekenmissio
narissen daarop voor de bisschop neer.
Voor ieder van hen had mgr. Bekkers
een vriendelijk woord en een heilwens.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door de generaal praeses van de Inter
nationale Kolpingbeweging, dr. B. Rid
der uit Keulen. De leek is mondig ge
worden en treedt in de voorste linies,
nu de priesters en de zusters het onmo
gelijk meer alléén afkunnen, aldus dr.
Ridder, die de opvatting, dat de zwar
te volken ons niet aangaan, op één lijn
stelde met de uitlating van de eerste
broedermordenaar, Kaïn, die zich af
vroeg of hjj dan zijns broeders hoeder
was.
Advertentie
„Zestien november 1899 de
Boerenoorlog was in volle gang
overvielen wij met onze com
pagnie een gepantserde Engelse
militaire trein. Onder de solda
ten, die werden gedwongen uit
te slappen, bevond zich ook een
burger, een oorlogscorrespon
dent." De heer F. A. H. Stam
onderbreekt zijn verhaal even
om een sigaret op te steken. Bij
de verdere gebeurtenissen heeft
hij namelijk een belangrijke rol
gespeeld. „Die correspondent
nam ik voor mijn rekening," zo
gaat hij verder. „Hoewel die
knaap burgerkleren droeg moest
ik hem toch fouilleren, want je
kon nooit weten. De man zei
Winston Churchill te heten en
protesteerde hevig, maar toen
ik twee revolvers uit zijn zak
ken haalde bond hij snel in." De
heer Stam, die nu 78 jaar is,
weet het nog allemaal precies,
ook wat er na de arrestatie met
Churchill gebeurde. „Hij werd
op transport gesteld naar Pre
toria, waar men hem in de
staatsmodelschool opsloot. De
oorlogscorrespondent had een
zekere bewegingsvrijheid bin
nen dc stad en daar heeft hij han
dig gebruik van gemaakt om te
ontsnappen. Op zekere dag," zo
vertelt de heer Stam, „heeft de
F -<
„clever young man" als vrouw vermomd
de benen genomen. Twee meisjes, met wie Churchill tijdens zijn gedwon
gen verblijf in Pretoria kennis had gemaakt, hebben hem aan vrouwe
kleren geholpen."
De heer Stam, die op zo'n merkwaardige wijze in contact kwam met
de latere minister-president van Groot-Brittannië, werd in Den Haag
geboren. Als jongen van achttien jaar trok hij, eigenlijk tegen de wil van
zijn vader, naar'Zuid-Afrika om daar zijn geluk te beproeven. Hij kreeg
een administratieve baan bij de spoorwegen en meldde zich bij de vrijwil
lige politie, toen men daarvoor gegadigden vroeg. Hij leerde er pistool
schieten en paardrijden, wat hem later goed van pas is gekomen. In
hetzelfde jaar 1899 dat hij in Zuid-Afrika was aangekomen, brak de
Boerenoorlog uit. Vele collega's'bij de spoorwegen trokken ten strijde tegen
de Engelsen en dc heer Stam sloot zich bij hen aan.
Hij maakte de slag bij Magersfontein mee en vocht in de omgeving van
Colenso, waar hij zijn merkwaardige ontmoeting met Churchill had. Ver
scheidene keren raakte hij gewond, doch zijn verwondingen waren niet
zo ernstig, dat men hem bij de compagnie afvoerde. Toen de Boeren het
bij de belegering van Ladysmith moesten afleggen tegen Sir Redvers
Henry Bulier, die de stad gedurende vier maanden zo succesvol verdedigde,
namen de Engelsen de heer Stam gevangen en zij stuurden hem later naar
Nederland terug. Zijn thuiskomst was voor zijn ouders wel een zeer
bijzondere verrassing, want vijf dagen tevoren had men zijn vader mede
gedeeld, dat zijn zoon in Zuid-Afrika was gesneuveld. Bij de compagnie
had men namelijk niets meer van hem gehoord en men had daarom aan
genomen, dat hij was gesneuveld. De heer Stam is ongeveer vijf jaar in
Zuid-Afrika geweest. Na zijn terugkeer in Nederland heeft hij eerst nog
een tijd geleefd van zijn „non-activiteits"-salaris, dat hij van de Nederlandse
directie van de spoorwegen kreeg. Later is hij in de agenturen- en com
missiehandel terecht gekomen. De Hagenaar woont nu in het gemeentelijk
verzorgingstehuis aan de Morsestraat, waar hij de dag voornamelijk met
lezen doorbrengt. De vorige week kreeg hij nog bezoek van een oude strijd
makker. die in de krant had gelezen, dat zijn doodgewaande vriend Stam
in Den Haag woonde. Onder het genot van een sigaret „ik hou niet van
sigaren" hebben ze tal van herinneringen uit de Boerenoorlog zitten
ophalen.
