Mededogen met spijtoptanten
Schrijnende gevallen worden
zeker niet afgewezen
KWANTA
Pijnlijke controverse rond
de dood van Herriot
's Lands Kroniek-
i9:s
19
11?s
Peek aClopp en burg
Redt eerst'
de anderen
Voetbalpool snel
aan de orde
Vakopleiding voor dienstplichtigen
bij de luchtmacht
Volkomen bij bewustzijn in gesprek
met Kardinaal Gerlier
Q,kom er eens KIJKEN
V B
losgeslagen lichter
binnengesleept
Jongen door bus
overreden
't is weer
Geen verloren tijd
A3N B-bon dsgebouw
feestelijk „bekroond
J
baurcet
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1959
PAGINA 7
JfMuiDEN, 19 nov. De sleepboot
He is er vanmiddag in geslaagd
hst H Dover dicht onder de Engelse
vsr, v°or anker liggende lichter, waar-
te' „9e sleeptros was gebroken, vast
Het,ahen. Grote steun neeft me» bij
fea,Jjstrnaken in stormweer met wmd-
rt t 1 ondervonden van de runners
en D. de Back, beiden uit
HvoJl'den. Zij waren sinds woensdag-
?6h v ria het breken van de sleepdraad
°°rd van de lichter gebleven en
hulp van de reddingboot^ af
De bewindsman verzekerde dat
binnen enkele dagen de indiening
van het wetsontwerp tot wijziging
van de loterijwet te wachten is.
Zaak-Meulenbelt
Over de zaak-Meutonbelt zei hü dat
1 Kwatta
Manoeuvre
20 ets reep voor
ÏO Kwatta-soldaatjes
bij Uw winkelier
Niets intiemer dan kaarslicht... GOUDA kaarsen 1
Surprises voor de zieken - 30.000 wild
vreemde Sinterklazen Groeiend Zonne-
^bloemwerk
Herenvesten
Puilovers
Pullovers
Adelborst Shirts
door
MARGUERITE
minister verzekert tweede kamer:
CV
915 onz® parlementaire redacteur)
J"r Bl^yEN'HAGElf% nov. Mteis-
JI! la! aau het aantal van
Min». zend Per .Jaar, dat hij voor toe-
e °hs i„ÏÏ spijtoptanten uit Indonesië
J1 genoemd, niet star vast-
!?Wkt is vo°r mij geen saero-
te m ji„ maar meer een richtlijn,
2?> dit ,e IeeBt ®r rich ook niet vëor
Sn re strak te handhaven", aldus
r*to wt °P 'le algrmene aandrang.
fc?'doe»a van de minister was
ï.^hler orn fie meerderheid van de
Hik ^erhst te stellen. Niet natuur'
vi-,.TJPPesiüe, die de zaak bleef aan-
S® hi p1' vo°rai toen van de zijde van
jjs»,. J" ,?en motie werd ingediend. In
®er 4ti. vroeS men aan de Kamer
S^Utont ji lit te geven in de gegevens
t® tv.iT Ingediende visumaanvragen.
^®rt»? .r heeft toegezegd, dat h|j
vV(j a 5en geen bezwaar heeft. Be
r^'hti 9e motie van de KVF niet
l'ike ®enoeK en vroeg een „aanmerr
'tig, Verruiming" van het aantal gun-
tttigejj0eschikkingen op de visumaan-
t^Tjtinister, die vooral met het oo£
t»-' gehele financieel-économische
®toatjek van Nederland de Kamer
ift ,|ewaarschuwd niet te ver fe gaan
eisen, vond deze motie niet
VruA™baar. HÜ kon geen bepaalde
•Hitj rptog ip concrete toezeggen; even»
vttop fJ* hij ingaan op wat de PvdA
l'Htim 1 maar niet concreet een
-■tj'se verrruiming" acht. Wel
smh Beerman beloofd de zaak van
5^n a ^Ptanten opnieuw in het kabinet
Hioy,® orde te zullen stellen. De beide
s «omen a.s. dinsdag in stemming.
4»f'J deed voorts aan do woordvoer-
teSg Van de C H- en de A.K. de toe-
8®vaue' dat bijzonder schrijnende
Van n niet zal afwijzen. De richtlijn
tWeeduizend per jaar zal op
Sevallen geen invloed hebben.
bewindsman deelde de Kamer
v6lg^' dat het aantal spijtoptanten
Hhge riin berekeningen belangrijk is
dister' cÊld- Kon voorganger ml-
J6 p. ^amkalden destijds nog afgaan
s-0on totaal van 9000 gezinnen, of
2;eierj, thans is dat al aange.
•00(V *ot zeker 13-000 gezinnen, of
^a»r Z1elen. Dat zijn dan nog alleen
hgjar de spijtoptanten, Indo-Europea-
S^an waarover nog gegevens be-
2® »ri,4 Wanneer wij gaan praten over
"te groep die niet naar een of ar,'
s6vTard: hebben kunnen opteren mr.
gebruikte do term „passieve
kaunPtonten" dan wordt het onmo-
een getal te noemen- Dat het
vfroot zou zÜn< daar was de tninis-
Hat ah Overtuigd. Hij was van oordeel
v?h 8Sen enkele regering de toelating
ïïetfevi e ontelbare maatschappelijke
2'hg ydhders voor haar verantwoor-
hemen en door een toezegging
"tar pet parlement de overtocht naar
huisvesting jpógeltjk zóu maken.
UHrtin Nederland over meer
°01s if en gaat beschikken zal echter
?tih S? toelating verruimd worden. Er
J500 verzoeken van ïndisehe
nders in behandeling, maar het
'H.rjS1 gaat bi) honderden omhoog. Voor
Har, gezinnen van Indische Nederlan-
■5Hd ^taalt de staat, in I960 het onder
las,," He kosten daarvoor worden in dat
Seraamd op ƒ44 miljoen.
Vh Iïl^ter Beerman is met de Kamer
Mly-°®rdeel, dat de stormachtige ent-
^Obh- in§ van het verkeer eist dat er
N>r g een verpichte verzekering komt
'&r aut°m°bilisten tegen wettelijke aan-
H le"jhheid. Hij heeft bij de replieken
Jtf. Baeten toegegeven, dat zijn kijk
'e controle van het verkeer door de
iiaa^ luit, v&ri
V lh de toestand niet kritiek achtten.
s!e»:'Tltan" heeft de lichter binnenge-
»aakt
^e^l^n heeft de
to de haven van Dover en mank
Jhn„51?ep bestaande uit drie lichters
Mg, ^®ar gereed om de reis te ver-
C?BPEL, 19 nov. - Vanmiddag is
4.rir„Cvenjsrige Hayo van de Zweerde
een achteruitrijdende autobus
reden en op slag gedood. Het kind
b]W,aan het spelen op een plein, waar
Jchai6 autobussen van de vervoermaat-
Sa»toij DABO E.D.S. geparkeerd stom
t>W" Een monteur reed een der bussen
SeUng achteruit
Advertentie
verkeerspolitie (fnéer motoren en min
der auto's) juist was.
Opheffing huur|?!okkering
Ook hem is niets liever dan dat
liet wetsontwerp van minister Van
Aartsen óna tot opheffing van de huur»
blokkering over te gaan nu geen dag
langer uitblijft. Mocht de Kamer het
echter verwerpen, dan zullen degenen
die zjeh niet hebben aangemeld en die
voor de wet in overtreding zfln en blij
ven, in de gelegenheid worden gesteld
aan hyn aanmeldingsplicht alsnog te
voldoen. De bewindsman wees er op,
dat niet het niet opvolgen van de stor-
tjngsplieht strafbaar is, maar wel het
niet aanmelden. Voorts zei hij dat de
voorstelling van zaken alsof de huis'
eigenaren tot een maatschappelijk be„
voorrechte klasse behoren, verwerpe
lijk is. Het huizenbezit is over brede
lagen van ons voJk verspreid.
Wat betreft de herziening van het on
dernemingsrecht was mr. Beerman van
oordeel, dat wij er nooit iri zullen sla
gen deze taak, waaraan de SER acht
jaar zopder veel resultaat heeft ge
werkt, te volbrengen zonder eerst een
commissie aan liet werk te zetten. Ook
omtrent de wettelijke regeling van het
stakingsrecht moet de regering zich'nog
door een speciale commissie laten advi
seren. Omtrent de herziening van het
Burgerlijk Wetboek heeft dë minister
een schema opgesteld, dat hierop neer
komt dat in 1963 deze taak beëindigd
zou zijn. Maar dan moet er met grote
inspanning gewerkt worden.
De noodtoestand waarin de Raden
van Kinderbescherming Verkeren zal
de minister proberen op te heffen. Wan
neer h|j in hef algemeen heeft, voorop
gesteld, dat hli het beleid ten dien aan
zien wil consolideren, moet de Kamer
dat niet interpreteren alsof er niets zal
gebeuren. Het betekent behalve het leg
gen van een duurzaam fundament, dat
ook dat wat «iet op peil is, verbeterd
zal wordep.
De minister van Justitie kon de Ka
mer geen inzicht geven in de beweeg
redenen die hem zouden kunnen lei
den bü het a} of niet op jaren stellen
van de laatste vier oorlogsmisdadi
gers. die levenslang hebben gekregen.
Hij was'het niet eens met de juristen
in' de Kamer die van oordeel waren,
dat hier geen Nederlandse rechtsre
gels moeten gelden. Hij heeft wel me
degedeeld, dat ieder geval afzonder
lijk zal worden beoordeeld.
Opvallend was het standpunt dat -de
minister innani ten aanzien van de be
strijding van de pornografie. Dat is een
onderwerp dat met grote regelmaat
ieder jaar bij de behandeling van de be
groting van justitie terugkeert. Mr.
Beerman stelt zich op het standpunt
dat deze zaak in het verleden wel eens
niet met die ernst t.er hand genomen is
die de belangen, die er speciaal voor
de jeugd mee gemoeid zpn, vereisen.
Hij merkte wel op, dat als men gaat
vervolgen, het oók raak moet zijn, ofwel
men bereikt slechts een boemerang-ef
fect, maar hij nam ook met die weten
schap gewapend een meer Hoopgevend
standpunt in. „Ik ben bereid enige risi
co's te dragen".
een deel via de gegevens waarover bij
de beschikking had, nu inderdaad met
enige maanden vertraging via het rap
port van de kamercommissie mm en met
haar instemming zijn gepubliceerd.
Dat heeft zijn goede redenen gehad.
Aanvankelijk wilde men geen persoon
lijke belangen schaden, die al veel te
veel van de publiciteit rond deze zaak
geleden hadden. I.ater kwam er een an
der aspect naar voren: het prestige van
de medische stand, een algemeen be
laag dus dat moest prevaleren.
Bij de behandeling van dit rapport
der commissie in de Kamer kan men
erop rekenen zo uitvoerig mogelijk te
worden ingelicht. ,,Ik vrees in dit op
zicht niets", aldus mr. Beerman, die
zei van verlangen te branden over deze
zaak klere wijn te schenken.
Als nachtkaars uitgedoofd
De socialistische aanval op minister
Beerman is ais ëen nachtkaars uitge
gaan. Mr- Kranenburg heeft bij de re
plieken gezegd, dat hü niets persoon
lijks op het oog had, maar dat ge feiten
moestén worden geopenbaard. HU was
nog eens nagegaan op welke data pu
blicaties in het Advocatenblad waren
verschenen en trok daaruit de conclu
sie, dat de minister pas zeer onlangs
het besluit had genomen zich te laten
sehrappen. Ook het. feit dat mr. Beer
man bad gezegd, dat hij zün inschrij
ving bü de bajie niet direct had wjllen
opgeven hêt was toch slechts een
formaliteit omdat hü eens wilde af
wachten en een weg terug wilde open
laten, was aanleiding voor de heer Kra
nenburg om op te merken, dat een mi
nister geheel Jos dient te zün van eco
nomische en maatschappelijke bindin
gen, materieel en definitief'.
Mr. Beerman verdedigde zich nader
door op te merken dat hü. wanneer hü
als advocaat op het tableau van de Rot
terdamse rechtbank is blijven staan,
dat praktisch niets betekend zou heb
ben. Kr zijn er velen, die dergelijke bin
dingen handhaven en die eenvoudig geen
praktijk meer uitoefenen. HU Had niet
temin onlangs het besluit genomen om
zich toch maar te laten schrappen- Van
dat besluit had hij mededeling gedaan
aan de deken van de Orde van Advo-
katen.
b|j de griffier aangifte
interrumpeerde mr.
„U had zelf
moeten doen'
Kranenburg.
„Het spijt mij, maar ik heb met dat
laten sehrappen nog geen ervaring op
gedaan", aldus de minister, die z|in uit
eenzetting besloot met de opmerking,
dat z|jn socialistische opposant de zaak
in een encadrering had geplaatst die
hem onprettig had aangedaan. Hij wil
de echter aannemen dat hij de overbo
dige onprettigheden nu wilde objective
ren, waarbij de minister zich van z|jn
kant wilde aansluiten.
De begroting van Justitie is z.h.s. aan
genomen. De beide moties over de toe
lating van Indische Nederlanders kO'
men dinsdag in stemming.
Algemeen was de indruk, dat mr.
Beerman, gegeven vooral de korte tüd
waarin hü zich in de veelomvattende
materie heeft moeten inwerken, een
persoonlijkheid is, waarop het kabinet
kan bouwen en dat, hij over de moeilijk
te definiëren gave beschikt om de Ka
mer t® beheersen. Voor een minister
die niet over parlementaire ervaring
in het verleden beschikt een benijdens
waardige eigenschap.
De Kamer heeft zónder discussie de
verhoging van de kinderbijslag met twee
cent per kind per dag in verband met de
verhoging van de huren en de melkprijs
met ingang van 1960 aanvaard. Oók is
een onteigening in het hart van Maas-
tricht onder de hamer doorgegegaan en
voorts de aankoop van twaalf Fokker-
vliegtuigen, die in de plaats komen van
de Dakota's. Tenslotte is besloten de
subsidie aan het Nederlandse Opleidings
instituut voor het Buitenland te Breukè-
len te verhogen.
Advertentie
(Ven onze Brabantse redacteur)
EINDHOVEN, 19 nov. Op de vlieg
basis Eindhoven is vandaag een bur-
ger vakopleiding voor dienstplichtigen
geopend; 58 van de vijfhonderd dienst
plichtigen die op deze basis gedeta
cheerd ZÜB, némen eraan deel. Ze vol
gen er lessen in metaalbewerking,
timmeren, sehflderen, autogeen lassen,
radiotechniek, autotechniek, herstel
van motorvoertuigen en elektrotech
niek. De cursisten sjjn vooral onge
schoolden, die een vak willen Ieren en
vaklieden die vgn beroep willen ver
anderen. Het volgen van de cursussen
geschiedt op basis van vrijwilligheid en
in de vrije uren.
De totale tüd die aan de opleiding
kan worden oesteed bedraagt maxi
maal 150 uren. Dat is te wéinig voor
een complete vakontwikkeling, maar
voldoende om een basis voor verdere
scholing te geven en om de reeds min
of meer geschoolde ïn staat te stellen,
zijn vakkennis te onderhouden en zelfs
te vergróten. Na afloop krijgen de deel
nemers een erkend getuigschrift of een
tl
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 19 nov. Onder het
geloei van de sirene is vandaag de
kroon geplaatst 0p het ANWB-em-
bleem, dat op het hoogste punt 84
meter van het nieuwe gebouw is
aangebracht. De Haagse beeldhouwer
H. J. Etienne heeft het bronzen em
bleem, dat drie meter hoog en breed
is, vervaardigd- Tal van genodigden
onder wie vertegenwoordigers van de
Minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid, waren naar het bouw
terrein aan de Wassenaarseweg bij de
Van Alkemadelaan gekomen om getui
ge te zijn van deze „bekroning".
Be voorzitter vaB de ANWB noemde
m zyn begroetingsrede het nieuwe com
plex een grote verbetering voor de
bond, die op het ogenblik zün werk
zaamheden in 22 verschillende panden,
verspreid over de gehele stad. moet
verrichten. ,,Ik ben blij, dat wy op ad
vies van prof. ir. J, F. Berghoef toch
zes verdiepingen hebben gebouwd. Wp
zitten dan in een ruime jas, waarin wp
flink kunnen groeien." De voorzitter
Sprak voorts over de enorme uitbrei
ding van de ANWB in het afgelopen
jaar.
Met behulp van een kraan werd de
in torengoud uitgevoerde kroon om
hóóg gehesen. Eén aantal arbeiders
had zich bp het enibleem opgesteld
en na enig manoeuvreren gelukte het
hen om het gevaarte op zpn plaats te
monteren. Na de „kroning" werd er
voor de genodigden en het bouwperso-
neel het traditionele „panne-bier" ge
schonken.
verklaring over de door hen verworven
vs kbekwaa mheid
De burgeropleiding is de eerste
praktijkopleiding bij de luehtmacht
en de tweede bü de Nederlandse Strijd
krachten. De eerste praktische oplei
ding is in 1956 in de legerplaats 't
Harde van start gegaan. Binnenkort
zal een derde proefopleiding worden
ingesteld, vermoedelijk in de leger
plaats Oirschot. Deze derde opleiding
zal echter het karakter hebben van een
officiële vakopleiding; ze zal ook wor
den gegeven in samenwerking met Sn
de civiele sector bestaande instellingen
voor vakopleiding, waar ze na afloop
van de diensttpd kan worden voltooid.
De opleiding is niet alleen van be
lang voor de cursisten zelf. maar ook
voor de krpgsmacht. Ze kan er nl. toe
bpdragen, zo betoogde de heer P. de
Vries, voorzitter van de Centrale Ad
viescommissie akentwikkeling Dienst
plichtigen, dat de negatieve instelling
ten aanzien vun de diensttpd die
toch maar verloren tüd is verdwpnt.
(Van onze Parpse correspondent)
PARIJS, 19 nov. Twee de vorige
week donderdag 1» de Académie Fran
cais® gehouden redevoeringen hebben
in Frankrijk gedurende enkele dagen
weer de controverse doen opvlammen
van een bijzonder pijnlijk soort: rond
het overlijden, ruim twee en een half
jaar geleden, van de radicaal-socialis
tische politicus Edouard Herriot, rond
de vraag, of dit overlijden werkelijk
„christelijk" is geweest, of Herriot, na
een gans leven als agnosticus en laïcist,
werkelijk binnen de schoot der Kerk is
gestorven. De bioloog-schrijver Jean
Rostand nam in de Académie Frans-ai'
se bezit van de „fauteuil", vacant ge
raakt door het overlijden van Herriot,
en waarop hij benoemd was. Zoals ge
bruikelijk wijdde h|j zijn intrederede
aap leven en werk van zijn voorganger.
De schrijver en Academicien Jules Ko-
mains viel het toe op Jean Rostand's
rede te moeten antwoorden. Nu laten
zowel Jean Rostand als Jules Remains
weinig gelegenheden voorbij gaan om
nadrukkelijk met hun eigen agnosticis-
tische en laïcistische overtuigingen te
pronken. Van beiden kon men aanne-
me dat hun, zoals de agnostleistisehe
en laïcistische kringen in het algemeen,
het christelijk afsterven van Herriot,
waarvan de kardinaal-primaat van Ly
on, Gerlier, de getuige en voorzover
men dat zeggen kan de bewerker was
geweest, bijzonder dwars zat. En ter
Advertentie
Meer dan 30.600 zieken zullen op
de feestdag van de Goedheilig
man een pakketje ontvangen
van een wildvreemde Sinterklaas. Dat
gebeurt via de Zonnebloem-Sint Nico-
laasactie. die in de loop der jaren in
heel Nederland en zelfs in België een
begrip geworden is. Een wijdvertakt
apparaat is op het ogenblik doende
met het opsporen van alle katholieke
patiënten, die voor een Zonnebloem
surprise in aanmerking komen. Dat
zijn alle zieken en bejaarden, die in
ziekenhuizen en sanatoria liggen of in
tehuizen of thuis aan bed of kamer
gekluisterd zijn. Zü kunnen zich zelf
aanmelden bü de centrale posten in
de provincies, maar ze worden ook
opgegeven door de wijkverpleegsters
van het Wit-Gele Kruis, de parochie
geestelijken en de pareehiële Zonne-
bloem-comité's. De centrale posten
schiften er de doublures zorgvuldig
uit.
De centrales krijgen ook namen
van gevers binnen. Iedereen, die een
zieke wil „adopteren", kan zich aan
melden bü „De Zonnebloem" in Gro
ningen, Leeuwarden, Klazinaveen, De
venter, Arnhem, Utrecht, Zaandam,
Den Haag, Goes, Eindhoven en Maas
tricht. naargelang de provincie waar
in hij woont. Een nadere adresaan
duiding is overbodig. De Sinterklaas
die verzocht wordt, een postzegel
voor antwoord in te sluiten krügt
dan een adres toegestuurd van een
;jy.;
Advertentie
..-tv»'
zuiver wol. Fijn
gebreid. Exclusieve
Pa C-aanbieding
RwW-fAWf/
zuiver wol
nieuwste mode
kleuren
75
Italiaanse import
zuiver wol,
moderne grove
steek
full-fashioned
7S
prachtige no-iron
popiin. Truon-Trubflex-
boord uit één stuk.
strijken overbodig
80
„Waarom heeft men mij verhinderd samen met
haar te sterven?"
De zon komt op, de vroege zon van een mooie
dag. De vrienden die heel de nacht op pad zijn
geweest langs ziekenhuizen, kloosters en hotels, gaan
naar huis. Niet meer de ziekbedden van de gewon
den moeten afgezocht worden, maar de schragen
waarop de doden zijn opgebaard.
De hertog van Alengon begint een nieuwe etappe
van zijn lijdensweg.
Van uur tot uur volgen de berichten eikaar op;
men vindt niets terug van de hertogin van Alencon.
Tegen de middag komt pater Stanislas haastig
aangelopen. Hij heeft nog maar pas van de ramp
vernomen. Hij is getuige geweest van dé laatste
maaltijd, van de laatste uren van vreugde; hij al
leen heeft een uitdrukkelijk vaarwel gekregen. De
hertog van Alencon werpt zich in de armen van de
oude Kloosterling en herhaalt keer op keer: „En
men vindt niets, men vindt niets meer van haar-"
Geleidelijk echter laat hij zich door de woorden van
de pater tot bedaren brengen. De opstandige gevoe
lens van die nacht, waarin hij samen met haar had
willen sterven, smelten weg tot een nederige onder
werping: „Ach", bekent hij met gebogen hoofd, „ik
weet wel, dat je God niet naar net waarom moet
vragen."
Er wordt op de deur geklopt. De hertog van Ven-
dóme verschijnt met een uitdrukking van ontstelte
nis in zijn oogen. Hij geeft pater Stanislas een
wenk.
De hertogin van Alencon is nog niet geïdentifi
ceerd. Zal zij het ooit worden? Iédereen begint
eraan te twijfelen. Maar in de as heeft men zojuist
enkele voorwarpen gevonden die haar toebehoord
moeten hebben. De hertog van Ven dó me overhan
digt ze aan pater Stanislas in een gesloten enveloppe.
„Mijnheer," zegt de kloosterling behoedzaam, „ik
breng u enkele relikwieën.
Bevend opent de hertog van Alencon de enveloppe.
Achtereenvolgens haalt hij er een gouden horloge
uit, dof geworden in de gloed van het vuur: een stuk
van een medaille, de medaille, die hij in Rome zelf
voor haar heeft uigekozen; de ring van de zilveren
bruiloft, waarvan het zilver zwart geworden is; een
gouden ring, ongerept gebleven en aan de binnen
kant waarvan men nog heel duidelijk kan lezen:
Ferdinand van Orleans - Sofie Charlotte van
Beieren. 28' 91868.
Dezelfde morgen nog hebben de journalisten,
die over geen leed het zwijgen kunnen bewaren, vlug
het volgende gezondheidsbulletin in elkaar gezet:
„De hertog van Alencon is bedlegerig geworden.
Hij heeft reeds twee zenuwtoevallen gehad. Zijn
ziekte is veeleer van morele dan van fysieke aard. De
toestand van neerslachtigheid, waarin hij doorlo
pend verkeert, geeft reden tot ernstige ongerust
heid. Twee dokters waken bij hem."
Elisabeth, aan het andere einde van Euro
pa, ontving een telegram, ondertekend door haar
neef Emmanuel, dat een nieuwe beareigmg van haar
verstandelijke vermogens betekende:
„Mijn lieve moeder is omgekomen in de vlammen."
In de late namiddag, na zes uur onderzoek, heeft
men de hertogin van Alencon nog altijd, niet ge
ïdentificeerd.
De lijken die men onder de puinhopen vandaan
haalt, worden onmiddellijk overgebracht naar het
palais de l'Industrie op de Champs-Elysées. Daar
is een van de prachtige zalen ingericht als morgue.
Vanuit de hoogte kijken de witte standbeelden langs
de wanden neer op de verkoolde, opgezwollen of
verschrompelde doden. Men heeft de baren gerang
schikt in de vorm van een hoefijzer. Tijm en fenol
zijn niet bij machte de afgrijselijke lucht, verergerd
door de drukkende warmte in de zaal, te verdrijven.
Tussen de twee uitlopers van het hoefijzer is een
open ruimte. Daarin lopen mensen met verwilder
de blikken rond: ouders, kinderen, vrienden die geko
men zijn om hun vermisten aan te wijzen.
Nu en dan wordt er één van die misvormde over
blijfselen herkend aan een heel nietige bijzonderheid:
een knoop, de gesp van een schoen. Een teken aan
de dragers. Men tilt de baar op en brengt haar
weg. Soms wordt één en hetzelfde lijk opgeëist door
twee verschillende families, die het elkaar, beiden
op grond van bewijzen, betwisten.
Het lichamelijk lijden is zo barmhartig geweest de
hertog van Alencon thuis te houden. Hij zal
aan zijn vrouw een ongerepte herinnering bewaren.
Het beeld van haar zuivere en bekoorlijke glim
lach zal niet bedorven worden door de tragische
grijns van een verkoolde schedel. En vooral, hem zal
de aanblik bespaard blijven van heel die rij ver
minkte lijken, die iedereen zonder eerbied aan
raakt, betast en onderzoekt in zijn haast om zijn
familie te herkennen.
Rond 2 uur is de zaal voor een groot deel
ontruimd. De jonge echtgenoot van mevrouw
Roland-Gosselin is aangekomen. Men wil hem doen
herkennen waarvan men hem verzekert, dat het het
stoffelijk overschot van zijn vrouw is. Ontzet wendt
hij zyn ogen af. De hertogin van Alengon blijft on
vindbaar.
Plotseling blijft een van de onderzoekers, na tien,
twintig keer heen en weer gelopen te zijn, voor
een bepaalde baar staan. Een klein gaat gebit,
vreemd schitterend in de zwarte mondholte, heeft
zijn aandacht getrokken.
Men ontbiedt de tandarts van de hertogin van
Alencon. Met behulp van pincetten onderzoekt hij de
mond en trekt de tanden stuk voor stuk. Dit
afschuwelijke onderzoek duurt bijna een uur.
Eindelijk verklaart de tandarts, als hoogste scheids
rechter, onder ede dat men hier ongetwijfeld te
doen heeft met het stoffelijk overschot van de her
togin van Alencon.
Men roept de hertog van Vendóme, die men tijdens
het onderzoek terzijde gehouden heeft. Hij valt op
de knieën voor de houten baar, waarop men de
schamele overblijfselen van zijn moeder tijdelijk
heeft neergelegd. Tenslotte vermant hij zich en ver
zoekt de dragers de baar af te zonderen.
(Wordt vervolgd).
zieke, die voor een surprise in aan
merking komt. Hy kan dan een pak
ket samenstellen zo origineel en kost
baar als hy zelf wil en dat behalve
aan z|jn portemonnaie ook is afge
stemd op de geadopteerde patiënt,
van wie ij enkele summiere gege
vens krijgt zoals leeftijd, geslacht,
aard van de ziekte (b.v. bü suiker
patiënten!) en e' 'ntueel opgegeven
wensjes. De stichting „De Zonne
bloem" bemoeit zich dus niet met de
eigenlijke verzending. Haar werk be
staat voornamelijk in het in evenwicht
brengen van zieken en gevers. Volgen
de week wordt in de provinciële cen
trales de balans opgemaakt. Als blijkt,
dat er provincies zyn met een over
schot aan gevers, worden deze over
geheveld naar provincies met een te
kort. Men hoopt pn vertrouwt, dat ook
dit jaar alle zieken een Sinterklaas
zullen vinden. Blijven er SinterklB as-
adressen over dan is dat geen be
zwaar, want er zyn overal reservelijs
ten van patiënten, die in tweede in
stantie aan bod kunnen komen, b.v.
verpleegden in psychiatrische inrich
tingen, die dan bü volkomen verras
sing worden bedacht.
De Sint Njcolaasactie is slechts een
van de vele activiteiten van „De Zon
nebloem", een stichting, die op de
eerste plaats het katholiek welfare
werk verzorgt. Ze dankt haar ont
staan aan liet KRO-ziekenbezoek, dat
na de oorlog begon en waarvoor al
heel gauw diverse hulpcomité's wer
den opgericht om te assisteren by de
afwikkeling van vragen en aanbiedin
gen van en voor de patiënten-luiste
raars. Uit die comité's werd ruim
tien jaar geleden de nationale stich
ting gevormd, die spoedig ook het
welfare werk kreeg opgedragen,
waarvan op het ogenblik al tachtig
krachten zyn ingeschakeld, voorname
lijk in ziekenhuizen en sanatoria.
De stichting die binnen enkele
maandentoe verenigingavnrm zal kry-
gen heeft voorts een groot aantal
^parochiële afdelingen gevormd, die
o.a. zorgen voor het regelmatig bezoe-
«en van langdurige zieken, het ver
zorgen van attenties bij feestelijke ge
legenheden. het organiseren van zle-
kentridua etc. Het nationale Zonne
bloem-bureau zorgt voorts voor de
ontwikkeling van de hulpactie voor
de zieken, die via het KRO-radio-zie-
kenbezoek aanvragen kunnen doen
uitgaan naar mede-patiënten of ge
zonden die hen mogelyk kunnen hel
pen. Het z|jn alleen de bijzondere ge
vallen die voor de radio geannonceerd
worden; boeken en tijdschriften val
len er niet onder; die passeren als
routine-goed in eindeloze stromen de
centrale. Het Zonnebloemwerk breidt
zich nog steeds uit. In een groeiend
aantal afdelingen komen steeds meer
gezonden in actie voor de zieken. Daar
door kan geleidelijk een krachtig ap
paraat worden opgebouwd, dat gaan
deweg meer voor de patiënten kan
gaan doen. Volgend jaar hoopt men
een nieuwe activiteit te gaan ontplooi
en, nl. het organiseren vgn vakanties
voor de zieken. Een eerste proef hier
mede zal waarsehünlük worden geno
men op het Bredase kasteel Bnu-
vigne, waar de stichting al een pied
a terre heeft, doordat er de opleiding
van de welfareleidsters gevestigd is.
De Zonnebloem, symbool van het katho
lieke welfctre-ioerk.
Académie hebben z|j nu de gelegen
heid aangegrepen om een werkelijke
„bekering" van Herriot in extremis
voor ongeloofwaardig te verklaren en
in ieder geval voor gespeend van bete
kenis.
Ziehier de desbetreffende passage uit
het „discours" van Jear. Rostand.
„Moet ik de laatste ogenblikken van
Edouard Herriot voor de geest roepen,
die, naar zekere getuigenissen te ver
staan geven, niet in overeenstemming
zouden zijn geweest met heel zjjn leven
van laïcisme en agnosticisme? Men
weet overigens met welk een harts
tocht de beweerde tegenspraak tussen
„de woorden van de man overeind en
het gemurmel van de terneer liggende
man" becommentarieerd werden
Ieder dispuut hierover lykt me onbeta
melijk en Udel". Met veel minder om
zichtigheid greep Jules Remains de
zaak aan. „Ik sta erop een twyfei weg
te nemen", aidus de schriiver van „las
hommes de bonne volonté. „Ongetwij
feld goed bedoelende lieden hebben, af
gaande op zekere uiterlyke schyn, de
conclusie getrokken dat de stervende
Herriot de wereldbeschouwing, die van
af zün jeugd de wereldbeschouwing
was geweest van Herriot-in-leven-
had verloochend. Ik kan u verzekeren
dat daar niets van aan is. Herriot was
een verdraagzaam en hoffelyk man,
die niemands sympathie afwees. Het
zou weinig elegant zyn hiervan gebruik
te maken voor propaganda-doeleinden."
Zodra had hij niei de verklartegen
der beide académiciens onder ogen ge
had, of kardinaal Gerlier liet via het
AFP een protest verluiden, waarin hij
„voor God verzekerde en bevoegde,
getuigen zouden het kunnen bevestigen
dat tijdens de gesprekken, die hij
met Herriot te godsdienstig opzicht
had gehad, deze volkomen lucide was,
dat hij met krachtige stem op zijn
vragen geantwoord had en verklaard
had te aanvaarden wat h|j (de kardi
naal) verricht had; dat Herriot boven
dien tot tweemaal toe uitdrukking had
gegeven aan z|jn verlangen van een
godsdienstige begrafenis. „Ik zou", al
dus kardinaal Gerlier, „afgrijzen ge
voeld hebben voor alles wat op een
dergelijk moment, en waar het ging om
een dergelijke man, niet met volko
men instemming zou zijn geschied".
Het fs dus ontoelaatbaar, zo vervolgt
de kardinaal, dat men „de woorden
van de man overeind" schijnt te stel
len tegenover ,,het gemurmel van de
temeer liggende man". Ontoelaatbaar,
dat men als „zekere uiterlyke. schijn"
kwalificeert wat zeer duidelyke hou
dingen, onderstreept door afdoende ge
baren, z|jn geweest. Het is onduldbaar
dat men durft te insinueren, zonder
het beledigend karakter ervan af te
meten, dat men zekere sympathieën
zou hebben kunnen gebruiken om er
„propaganda-effecten mee te berei
ken".
Deze verklaring van de aartsbisschop
van Lvon heeft de controverse niet be
ëindigd. Jules Remains kwam daarop
o.a. aandragen met een brief die hü
„zonder er in het minst om gevraagd
te hebben" 25 oktober jl. had ontvan
gen van mevrouw Edouard Herriot. In
deze brief heet het o.a.: „Ik ken U te
goed om te denken dat gij ook maar
een ogenblik geloof hebt kunnen hech
ten aan de legenden, die zich gevormd
hebben na de door van mijn echtgenoot.
Hij minachtte de fanatici, hetzü van
rechts, hetzij van links, en hoezeer had
h|i gelijk! Iïc heb ze aan het werk ge
zien en na twee jaren wordt mü door
de leugens die ze hebben kunnen ver
kondigen om hun zaken te dienen nog
schrik aangejaagd. De „president" is
volkomen kalm gestorven, in alle vrij
heid van denken, zoals hy geleefd had!"
Mevrouw Herriot voegt daar dan nog
aan toe dat, daar zy geen ogenblik het
sterfbed van haar echtgenoot had ver
laten, zy wel weet waarover zy spreekt.
In actie gekomen is daarop in het bü-
zonder ook de redactie van het Parüse
avondblad „Paris Presse". De redactie
stelde zich telefonisch in verbinding
met Madame Herriot en zü vernam
van haar o.m. als volgt: ,,Ik heb kardi
naal Gerlier gevraagd niet in te gaan
op de uitlatingen van Jules Romains,
die gesproken heeft als de grote geleer
de en de integere man die hy is. Nie
mand zal ooit de waarheid kennen.
Toen de kardinaal hem bezocht, had de
president niet langer z|jn besef en kon
niemand herkennen. Niemand kan con
clusies trekken. Deze verklaring geeft
de enige waarheid weer".
Wie op het kennis nemen van deze
verklaringen van mevrouw Herriot
waar men overigens een flagran
te tegenstrijdigheid in leest terzake
van Herriot's psychische conditie in
zün laatste uren reden had perplex
te zün, was wel kardinaal Gerlier.
Dat hy het inderdaad geweest is kan
men zonder moeite afleiden Uit de
mededeling die nu de kardinaal weer
aan de pers deed verstrekken. Hy
doet daarin weten dat hü zich per-
soonlyk heeft begeven naar Brotel
(een Lyonese voorstad), waar Ma
dame Herriot woont. „Zy heeft my
verklaard," aldus de kardinaal, „dat
deze weergave van telefonisch ge
vraagde uitlatingen overdreven kon
ziin, te meer waar zij niets kan ver
zekeren. Ik heb haar daarop herin
nerd aan ons gesprek van 25 maart
1957 en aan het gesprek dat ik in
haar tegenwoordigheid met de presi
dent had gehad. Zy herinnerde het
zieh goed, er evenwel aan toevoegend
dat z|j, daar zy zich om redenen van
gevoeglijkheid had teruggetrokken
Sn een hoek van het vertrek, niet erg
goed had gehoord. Ik heb haar ge
preciseerd, dat dit gesprek met de
stervende, dat ik heb kunnen voeren,
misschien op een bijzonder gunstig
ogenblik van die dag, door de strek
king van z|in ferme antwoorden be
wees. hoezeer hü zich de draagwüd-
te van mün vragen realiseerde."
De kardinaal besluit: „In deze stand
van zaken verzeker ik opnieuw en voor
de laatste maal in deze pynlijke aange
legenheid, dat myn verklaring van 13
november jl. de nauwkeurige weergave
is van de waarheid." Daarop heeft
„Paris Presse" gepubliceerd zijnerzijds
te moeten handhaven, dat hét de tele
fonische verklaringen van mevrouw
Herriot had weergegeven zonder top.
voeging of weglating van een enkel
woord.
Maar tegelijkertijd kwam het blad
met een ander getuigenis naar voren
Een van z|jn medewerkers heeft zich
in verbinding gesteld met Césarine.
Herriot's „gouvernante", die hem de
ogen had gesloten. Z|j had van de ge
beurtenissen een bijzonder duidelijke
herinnering bewaard en over de dag
van liet afsterven verhaalde zij, hoe de
gresident, toen hem gevraagd was of
ij kardinaal Gerlier wenste te ontvan
gen, had geantwoord: „Wel zeker!"
Én enige minuten daarna, toen men de
aartsbisschop nog steeds niet binnen
had gelaten, insisteerde Herriot: „Men
had m|j de kardinaal aangekondigd.
Waarom komt h|j niet?" Men deed
daarop de kardinaal binnenkomen. Op
dat moment, aldus het relaas van Ce-
sarine, trok iedereen zich terug. Dat
was 's ochtends. President Herriot
bjies in de namiddag de laatste adem
uit. Maar gedurende het onderhoud
met de kardinaal had h|j zyn volle be
wustzijn."
